مقاله مجموعه خانه های تاریخی صادقی – اردبیل تحت فایل ورد (word)

 

  مقاله مجموعه خانه های تاریخی صادقی – اردبیل تحت فایل ورد (word) دارای 41 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مجموعه خانه های تاریخی صادقی – اردبیل تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله مجموعه خانه های تاریخی صادقی – اردبیل تحت فایل ورد (word)

فهرست تصاویر          
چکیده           
1-     مقدمه      ;
2-     پلان خانه صادقی    
3- گزارشی اجمالی از وضعیت کنونی بنا  
4- فرم کالبدی بنا       
5- جزییات معماری    
5-1 * طبقات    
5-2 *کف سازی و پوشش بام        
5-3 *نور گیرها و بازشوها            
6-  تزیینات وابسته به معماری        
7- مصالح بکار رفته و عمر مصالح        
7-1*آجر و آجرکاری   
7-2*خشت    
7-3*گچ و گچ بری      
7-4*چوب     ;
7-5*نگهداری چوب    ;
8- نتیجه گیری    
9- واژه نامه       
10- منابع          

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله مجموعه خانه های تاریخی صادقی – اردبیل تحت فایل ورد (word)

 1- حسین زمرشیدی/ تابستان 1381  ” معماری ایران مصالح شناسی سنتی ” چاپ دوم / انتشارات آزاده  تهران

 2-حسین زمرشیدی / تابستان 1383  ”  پیوند و نگاره در آجرکاری ”  چاپ سیزدهم  / انتشارات آزاده تهران

 3-  حسین زمرشیدی / تابستان 1384  “   معماری ایران اجرای ساختمان با مصالح سنتی  ” چاپ هفتم / انتشارات آزاده  تهران

چکیده

 هنر به این که ساختمان های قدیمی سرمایه ملی کشور محسوب می شوند پس با مرمت صحیح این سرمایه ها سعی می کنیم تا این سرمایه ها برای نسل های آینده باقی بماند

 در ارایه این گزارش سعی بر این برده است تا حد امکان جزییات خانه­ی تاریخی صادقی از قبیل وضعیت کنونی بنا، فرم کالبدی بنا، مصالح به کار و نحوه مرمت آن به تصویر کشیده شود

 1- مقدمه

       خانه تاریخی صادقی در اردبیل در محله اوچدکان اردبیل واقع شده است و هم اینک بعنوان یک واحد مسکونی از آن استفاده نمی شود و فقط یک خانواده بسیار کم درآمد بالاجبار در بخشی از جنوبی ترین قسمت خانه زندگی می کردند که حدود یک ماه پیش مجبور به ترک خانه شده اند وارث اصلی خانه در تهران و شهرهای دیگر زندگی می کنند اسناد مکتوب موجود در مورد تاریخ شهر چندان اطلاعات وسیعی از تاریخچه این خانه بخاطر ندارند و جستجوهای فراوان برای ملاقات با وارث این خانه و نوادگان سازنده آن به نتیجه نرسید افراد مسن و پیر محله نیز اطلاعات دقیقی نتوانستند ارائه دهند و حتی در برخی موارد اطلاعات آنها با هم دیگر تناقض داشت

     اما آخرین اطلاعات کسب شده که بنظر میرسید میتوان در مورد صحت آنها تاکید داشت به این ترتیب است

     بانی بنا مرحوم حاج ابراهیم صادقی بوده است ابراهیم صادقی از تجار معتبر شهر اردبیل بوده است وی در تجارت ادویه جات و پوست و فرش فعالیت داشته است او تا اندازه قابل توجهی به امور خیریه هم علاقمند بوده است و خانواده ی وی قبل از ایشان دارای تمکن مــالی قابل تامل بوده اند بطوریکه پدر ابراهیم صادقی حمام اوچدکان اردبیل را که در نزدیکی این خانه واقع است  ساخته و وقف               نموده بوده است

 از اقدامات خیرخواهانه ابراهیم صادقی ساخت پل حاج صادقی در بالاکوه ، اطراف سرعین ، را میتوان نام برد و حاج ابراهیم صادقی در مقابل منزل خود بدلیل نزدیکی به یکی ازورودی های بازار تاریخی اردبیل اقدام به ساخت یک کاروانسرا نیز نموده بوده که این کاروانسرا را وقف کرده بود برای همین بعدها با تغییر سیستم خرید و فروش دربازار و عدم ورود کاروانهای تجاری و تخریب این کاروانسرا آنرا را به مدرسه تبدیل  کرده اند

    ساخت ساختمان صادقی در سال 1279 (ه .ق) آغاز می شود و در سال 1283 (ه. ق) بر اساس اطلاعات داده شده توسط نوه حاج ابراهیم صادقی که  در گوشه یک وقف نامه خانوادگی نگاشته شده ، ساختش به اتمام رسیده است

     در این بنا سازه های چوبی از چوبی ساخته شده است که ابراهیم خان صادقی آنها را خودش از روسیه آورده بوده است  و معمار این بنا از اهالی زنجان بوده است ضمناً گچبرهای این خانه نیز شیرازی بوده اند

این اطلاعات ضمناً در گفتار نواده سازنده این بنا آمده و مستندات مکتوبی ندارد

     این خانه تا دهه 30 خورشیدی مورد استفاده بوده است اما بعد از آن با کوچ باقیمانده خانواده صادقی به تهران دیگر مورد استفاده نبوده و بدلیل عدم مراقبت دچار تخریب شدید شده است تا اینکه در سال 1374 از طرف میراث فرهنگی خریداری شده و به شماره 1904 در فهرست ملی آثار تاریخی ایران به ثبت می رسد

      در پایان شاید لازم به یادآوری باشد که از خانواده صادقی یک خانه تارخی و مجلل بزرگ دیگر با مساحتی قریب به 1200 متر مربع در تازه میدان و نزدیکی بازار اردبیل در کوچه فاتازیا موجود است و کلاً این خانواده از خانواده های متمکن اردبیلی و از تجار با نفوذ شهر بوده اند

3- گزارشی اجمالی از وضعیت کنونی بنا

     امروزه خانه تاریخی صادقی بعنوان یک خانه متروک در محله اوچدکان اردبیل و در کوچه روبروی مسجد سرتیپ آباد واقع است میتوان گفت اکثر خانه های تاریخی این محله متروک و خرابه هستند در جوار بنا دیوارهای ضلع شمالی و غربی بنا هنوز چهره کاهگلی دارند ولی در بخشهایی که این اندود کاهگل ریخته از زیر نشانه هایی از مرمتهای قبلی مشهود است که بجای هسته خشتی دیوار از آجرهای پخته استفاده شده است

T1 . ( دیوارهای ضلع شمالی و غربی  خانه صادقی – اردبیل )

     در بخشی از اندود دیوارهای جوارضلع شمالی و غربی خانه صادقی سیمان کاری دیوار تا ارتفاع یک و نیم متری نیز مشهود است که نشان از مرمت های جزیی احتمالاً صاحبان و یا ساکنین وقت خانه است حتی قسمتی از دیوار ضلع شمالی پریشانی در ردیفای آجرکاری دیوار مشاهده میشود که میتواند نشانه ای از مرمت های متناوب باشد

در سوی غربی خانه صادقی کوچه باریکی قرار گرفته که دو درب ورودی خانه یکی در اواسط این کوچه  و دیگری در انتهای این کوچه بن بست واقع شده است امروزه فقط از درب انتهایی کوچه که علیرغم سردر قدیمی اش خود یک در آهنی دو طاقه است وارد خانه میشویم این ورودی در قدیم از طریق یک دهلیز کوچک به هشتی واقع شده در حیاط میانی نیز راه پیدا میکرد اما هشتی مذکور فعلاً وجود ندارد و تخریب شده است و امروزه بعد از عبور از در ورودی مذکور و یک فضای واسط به یک راهرو نسبتاً طو لانی وارد شده و به سمت جنوب رفته وارد حیاط جنوبی خانه میشویم

T2 . ( یکی از سردرهای ورودی خانه صادقی )

    در حیاط جنوبی در ضلع جنوبی اش ساختمانی دو طبقه وجود دارد با نمای آجری و دارای زیر زمین نسبتاً مامور که مورد استفاده ساکنین کنونی بنا است این قسمت در ازاره و زیر زمین دارای نشانه هایی از نفوذ رطوبت و همچنین تخریب ازاره و خوردگی سنگهاست

 

کلمات کلیدی :

مقاله گفتمان عدالت در دولت نهم تحت فایل ورد (word)

 

  مقاله گفتمان عدالت در دولت نهم تحت فایل ورد (word) دارای 34 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله گفتمان عدالت در دولت نهم تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله گفتمان عدالت در دولت نهم تحت فایل ورد (word)

چکیده  
مقدمه  
نگرشی به مفهوم عدالت و گفتمان  
الف. مفهوم عدالت در اندیشه غربی و اسلامی  
ب. مفهوم گفتمان  
ب. عدالت در گفتمان های«سازندگی» و «اصلاح طلبی»  
ج. عدالت در نظام معنایی گفتمان اصول‌گرایی عدالت خواه  
1 در برنامه‌های دولت، احکام و پیام‌ها  
2 دربیانات احمدی نژاد و هیات دولت  
3 در حوزه عملکردها  
د. نقد و ارزیابی گفتمان اصول‌گرایی عدالت‌خواه  
الف. دیدگاه مقام رهبری  
1 حمایت از گفتمان اصول‌گرایی عدالت‌خواه  
2 دال«عدالت گستری» در اندیشه رهبری  
3 توصیه‌ها و تذکرات مقام رهبری به دولت نهم  
ب. سایر دیدگاه‌ها  
ه‍ . پاسخ‌های دولت نهم به انتقادها  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله گفتمان عدالت در دولت نهم تحت فایل ورد (word)

ـ نهج‏البلاغه، ترجمه و شرح سیدعلینقی فیض الاسلام، تهران: بی‏نا، 1351 ش

ـ آل‌اسحاق، یحیی، «حوزه اقتصاد جای حرفهای خاکستری نیست»، روزنامه جام جم، مورخ 1 شهریور 1386، شماره 2080، ص 7

ـ آل‌اسحاق، یحیی، «دلایل تورم در گزارش اتاق بازرگانی تهران»، روزنامه جام جم، 19 فروردین 1387، شماره 2251 ص 4

ـ ابن خلدون، عبدالرحمان، مقدمه، ج اول، ترجمه محمد پروین گنابادی، چ پنجم، تهران:انتشارات علمی‏ و فرهنگی، 1366

ـ ابن سینا، الإشارات و التنبیهات، ج چهارم، تهران:دفتر نشر کتاب، 1362

ـ ابن سینا، الشفأ و الاًّلهیات، به کوشش الاب قنواتی و سعید زاید، قاهره، 1964م

ـ احمدی نژاد، محمود، «گفتمان اصول‌گرایی و نقد و بررسی آن از منظر مقام معظم رهبری »، ماهنامه معرفت، ش 138، خرداد 1388، ص 13-

ـ احمدی نژاد، محمود، افروغ، عماد، چالش‌های کنونی ایران، تهران، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، 1380

ـ احمدی نژاد، محمود، العاملی، یاسین عیسی، الاصطلاحات الفقهیه فی الرسائل العملیه، بیروت، دارالبلاغه، 1413 ق.11

ـ احمدی نژاد، محمود، حقیقت، گوهر گمشده، جهان و سیاست، مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری،

ـ احمدی نژاد، محمود، دیپلماسی نامه، مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری، 1387

ـ احمدی نژاد، محمود، عدل و صلح، مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری،

ـ احمدی نژاد، محمود، نقد و ارزیابی گفتمان‌های سیاسی و اجتماعی مطرح در ایران( از 2خرداد 1374تا 22 خرداد 1388)، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ( زیر چاپ)

ـ اخوان کاظمی، بهرام، عدالت در اندیشه‌های سیاسی اسلام، قم، بوستان کتاب، چ دوم، 1386

ـ الهام، غلامحسین، «سخنرانی در جمع دانشجویان دانشگاه امام صادق(ع)»، روزنامه خبر، شماره 7988، مورخ 4/10/1387، ص 38

ـ باری، برایان، «عدالت و خیر عمومی» ر.ک: آنتونی کوئینتن (ویراسته) فلسفه سیاسی، مرتضی اسعدی، تهران، 1374

ـ برنامه دولت نهم، تهران: دبیرخانه شورای اطلاع رسانی دولت، مرداد، 1384

ـ بشیریه، حسین، انتخابات سال 79 از چشم انداز مبارزات طبقاتی در ایران، تهران، علوم نوین، 1378

ـ بشیریه، حسین، دولت عقل، تهران، علوم نوین، 1374

ـ توکلی، احمد، «کشتی اقتصاد دولت قطب نما ندارد»، روزنامه جام جم، 7 آبان 1386، شماره 2132، ص

ـ چکیده عملکرد 3 ساله دولت مردمی، شهریور 1384، تهران، دبیرخانه شورای اطلاع رسانی دولت، انتشارات اسوه (وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه)، شهریور 1387

ـ حیدری کرد زنگنه، غلامرضا، «فراخوان 15 میلیون مشمول جدید برای دریافت سهام عدالت »، روزنامه خبر، 10 اسفند 1387، شماره 8038، ص2

ـ خلیلیا ن، صادق، «نکاتی پیرامون نامه 60 اقتصادان و چند پرسش؟»، کیهان، مورخ 29 آبان 1387، شماره 19235، ص 6

ـ دری نجف آبادی، قربانعلی، «اعطای سهام عدالت مشکل را حل نمی کند»، روزنامه خبر، مورخ 29 دی ماه 1387، شماره 8007 ص 2

ـ رضایی، عبدالعلی/ عبدی، عباس، انتخاب نو، تحلیل‌های جامعه شناسانه از واقعه دوم خرداد، تهران، طرح نو، چاپ سوم، 1387

ـ زارعی، مجتبی، حکمت و دیالیکتیک، (گفتارهای در اندیشه و روش دکتر محمود احمدی نژاد، محمود، رئیس جمهوری اسلامی ایران)؛ قم، نشر مجنون، 1387

ـ صدر، محمدباقر، اقتصادنا، بیروت: دارالتعارف، 1979م، 1399ه‏ ق

ـ صفایی دلویی، محمد، جبهه مشارکت ایران، تهران، نسل کوثر،

ـ طوسی، خواجه نصیرالدین، اخلاق ناصری، تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، تهران: خوارزمی، چ پنجم، 1373

ـ طوسی، خواجه نظام الملک، سیاستنامه، تصحیح عباس اقبال، تهران، اساطیر، چ دوم، 1369

ـ فارابی، ابونصر محمد، فصول المدنی، تحقیق م.دنلوپ، انگلستنان :کمبریج، 1961م

ـ فارابی، ابونصرمحمد، اندیشه‏های اهل مدینه فاضله، ترجمه و تحشیه سیدجعفر سجادی، تهران، طهوری، چاپ دوم‏، 1361

ـ مک دانل، دایان، مقدمه ای بر نظریه‌های گفتمان، ترجمه حسین علی نوذری، تهران، فرهنگ گفتمان، 1380

ـ نظری، علی اشرف/ سازمند، بهاره، گفتمان هویت و انقلاب اسلامی ایران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، بهار 1387

ـ هوارث، دیوید، «نظریه گفتمان»؛ ترجمه سیدعلی اصغر سلطانی، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 2، پاییز 1377، ص156-183

ـ وزارت اوقاف و الشئون الاسلامیه، الموسوعه الفقهیه، الجزء الثلاثون، الکویت: دارالصفوه، 1414 ق

- chaimPrelman.justice et Raison, edition de universitie de puxelles, 2ed,

چکیده

بررسی جایگاه عدالت در گفتمان‌های سیاسی، اجتماعی جمهوری اسلامی نشان می‌دهد که این گفتمان‌ها، عملکردهای افراطی و تفریطی داشته‌اند: در گفتمان سازندگی، عدالت تاحدودی مغفول ماند و در گفتمان اصلاح طلبی نیز مسائل اقتصادی، عدالت و ارزش‌ها دچار نگرش تفریطی شد. و در اثر این افراط و تفریط، کشور دچار بی‌ثباتی‌های فراوان گردید. در گفتمان اصول گرایی عدالت خواه دولت نهم، با احیای ارزش ها و آرمان‌های انقلاب، بر محور دال مرکزی «ولایت»، دال‌های چهارگانه «عدالت گستری»، «مهرورزی»، «پیشرفت و تعالی مادی و معنوی»، و «خدمت رسانی» مفصل‌بندی و تلاش شد تا توجه ویژه‌ای به عدالت و عدالت گستری شود. اما در این گفتمان نیز به عدالت، رنگ و لعاب اقتصادی گرفته، اجرای عدالت اقتصادی، دچار مشکلات و شتابزدگی‌ گردید

به نظر می‌رسد، هیچ یک ازگفتمان‌های انقلاب اسلامی، نمونه کامل و آرمانی اجرای آرمان‌های انقلاب اسلامی نبوده‌اند. ولی همه آنها در تعاقب یکدیگر بوده، گفتمان‌های بعدی مزیت های بیشتری نسبت به گفتمان قبلی داشته‌اند. از این‌رو، می‌توان گفتمان اصول‌گرایی عدالت خواه را، از دو گفتمان قبلی سازندگی و اصلاح‌طلبی، کم‌عیب‌تر دانست

کلید واژه‌ها: عدالت، گفتمان سازندگی، گفتمان اصلاح طلبی، گفتمان اصول‌گرایی، تحول اقتصادی، تورم

 

مقدمه

بر اساس آموزه‌های قرآنی، یکی از از اهداف بنیادین رسالت پیامبران الهی تحقق عدالت بوده است. به همین دلیل، انقلاب اسلامی ایران هم، به ویژه در خلال سی و یک سال گذشته، همواره تحقق این آرمان سترگ الهی و بشری را وجهه همت خود قرار داده همه گفتمان‌های این انقلاب دینی ـ کم و بیش‌ـ به این آرمان بلند توجه داشته‌اند و در حد توان خویش در تحقق آن تلاش کرده‌اند. البته، بدیهی است که میزان پرداخت هر یک از این گفتمان‌‌ها به مقوله با اهمیت عدالت از یک نواختی و کمیت و کیفیت یکسانی برخوردار نبوده است. از جمله با روی کار آمدن دولت نهم در سوم تیر 1384، موضوع عدالت به عنوان موضوعی محوری در گفتمان اصول‌گرایان این دولت اهمیت ویژه‌ایی یافت. به همین دلیل، گفتمان دولت نهم را می‌توان به «اصول‌گرایی عدالت خواه» موسوم نمود. نوشتار حاضر تلاش می‌کند با طرح این پرسش از نگاه دولت نهم، در حد مقدور جایگاه نظری و عملی موضوع عدالت را در این گفتمان تبیین نماید

مدعای این نوشتار این است که، به نظر می‌رسد، کلیه گفتمان‌های مهم دوران سی و یک ساله انقلاب اسلامی ـ 1357تا 1388ـ از جمله گفتمان‌های سازندگی، اصلاح‌طلبی، و اصول‌گرایی، در جهت تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی، تلاش نظریه پردازانه و اقدامات عملی خود را با طرح دال‌ها وشعارهای لازم ساماندهی کرده‌اند. ولی به‌طور طبیعی و با وجود موانع و مشکلات تاریخی، ساختاری، عملکردی و;، با ناکارآمدی‌ها و ضعف‌هایی مواجه بوده‌اند. یکی از این ضعف‌ها، عدم پرداخت کافی به حوزه نظریه پردازی و نهادینه سازی اجرای عدالت می‌باشد. در حقیقت، می‌توان اذعان نمود که گفتمان اصول‌گرایی عدالت خواه دولت نهم، گام‌های اولیه را در این مسیر با وجود دشواری‌های زیاد برداشته است. در این گفتمان، موضوع عدالت به شکل مبنایی و در قالب یکی از دال‌های چهارگانه و بنیادین در نظام معنایی و زیر بنای اقدامات اساسی دولت نهم گنجانده شده است. از این‌رو، می‌توان گفتمان اصول‌گرایی عدالت خواه را، دست کم در حوزه مفصل بندی و ارائه دال‌های خود، از دو گفتمان قبلی کم عیب‌تر دانست. توجه این گفتمان به موضوع عدالت و عدالت گستری، بسیار افزون‌تر از گفتمان‌‌های قبلی است. در واقع، عدالت‌خواهی از ویژگی اصلی و مبنایی این گفتمان ونظام معنایی آن، در عرصه داخلی و خارجی به شمار می‌آورد. هر چند این گفتمان نیز در زمینه اجرا و تحقق دال‌های سیاسی و اجتماعی خود ـ همانند عدالت ـ با ناکارآمدی‌های مهمی مواجه بوده است. تذاکرات و توصیه‌های مکرر رهبری اشعار بر اهمیت رفع این معایب دارد

 

نگرشی به مفهوم عدالت و گفتمان

الف. مفهوم عدالت در اندیشه غربی و اسلامی

از دیر باز تاکنون، یکی از اشتغالات عمده اندیشمندان، جستجوی مبانی عدالت و قانون عادلانه در جامعه‏ بوده است. در فلسفه سیاسی غرب، یکی از مشکلات اساسی درباره‏ مفهوم عدالت، گستردگی تعاریف و برداشت‌ها درباره آن است. یکی از اندیشمندان غربی به نام پرلمان (Prelman) معتقد است، چند معنایی بودن مفهوم عدالت موجب استعمال آن به صُور متنوع و مختلط شده است. از این‌رو، احصای تمام معانی عدالت، وَهمی بیش نیست. وی چند معنای‏ آشتی‏ناپذیر این مفهوم را به شرح زیر عنوان می‏کند

1 به هر کس چیزی یکسان تعلق گیرد

2 به هر کس متناسب با شایستگی‏اش چیزی اختصاص یابد

3 به هر کس متناسب با کارکرد و تولیداتش چیزی اختصاص یابد

4 به هر کس متناسب با نیازهایش چیزی تعلق گیرد

5 به هر کس متناسب با رده و طبقه‏اش چیزی داده شود

6 به هر کس متناسب با آنچه قانون برای وی در نظر گرفته چیزی اختصاص یابد

پرلمان همه معانی مزبور را نقد نموده و اشکالات بسیاری را بر آنها وارد می‏سازد. از نظر وی، مفهوم مشترک در معانی فوق از عدالت، در معنای صوری آن، یعنی «عمل به طریقه برابر» نهفته است. وی عقیده دارد که «هم مفهوم انتزاعی عدالت و هم مفهوم انضمامی آن، از حیث‏ معنا متعدد و متکثّر هستند; زیرا اختلافات ارزشی در گذشته و حال و در کل جوامع و همچنین تغییر ارزش‌های اجتماعی در گردونه زمان، باعث تغییر در رویه اِعمال عدالت و مفاهیم انضمامی آن است.»

برخی در یک منظرِ عمومی، مشاجره فلاسفه سیاسی غرب، اعم از کلاسیک و مدرن، درباره عدالت را ناشی از تعبیر این مفهوم در سه معنای متفاوت می‏دانند. «به عبارت دیگر، در تعابیر مختلف، عدالت بر یکی از سه اصل زیر استوار است: 1) برابری، 2) شایستگی، 3) نیاز.» اندیشمند معاصر بریان باری بر این باور است که، «مفهوم عدالت امروز به نحوی تحلیلی به استحقاق و نیاز وابسته شده است، به‏ طوری که با اِتقان می‏توان گفت: بخشی از آنچه هیوم قواعد عدالت می‏نامید، غیرعادلانه بوده است.»

نظر کلی آنتونی کوئینتن نیز درباره مفهوم عدالت، شایان توجه است. وی دو نظریه بنیانی و عمومی در این باره دارد که یکی نظریه سلبی و دیگری نظریه ایجابی است

نظریه سلبی در مورد عدالت این است که، دولت نباید با شهروندان با تبعیض و تفاوت رفتار کند، مگر در صورتی که در زمینه‏های مورد نظر میان خود ایشان‏ تفاوت‏هایی وجود داشته باشد. در حالی که، بنا بر نظریه ایجابی عدالت، دولت‏ باید در پی آن باشد که نابرابری‏های طبیعی و امتیازات شهروندان را از میان‏ بردارد و یا آن را جبران کند. می‏توان استدلال کرد که، دو نظریه اخیر هیچ گونه‏ تفاوت واقعی با یکدیگر ندارند; زیرا همان را که یک طرف نابرابری طبیعی‏ قلمداد می‏کند که دولت باید آن را برطرف کند، طرف دیگر می‏تواند تفاوتی بداند که تبعیض در رفتار دولت راتوجیه می‏کند;

باید گفت: همواره دو مقوله مهم‏ «قدرت» و «ثروت» مورد توجه عدالت‏جویان بوده است. از این‏رو، اجمالاً تاریخ عدالت‏خواهی در مغرب زمین را می‏توان‏ در دو نهضت عمده مشاهده کرد

«نهضتِ نخست، حساسیت عمده‏اش را معطوف توزیع‏ عادلانه قدرت در جامعه نمود. این نهضت از اندیشه‏های‏ سیاسی، معرفت شناختی و انسان شناختی خاصی آغاز گشت‏ و نهایتاً به مشروط کردن قدرت مطلقه انجامید و نظام‏های‏حکومتی مشروطه و دموکراتیک را معرفی نمود. بدین‏ترتیب، کانون توجه دموکراسی، قدرت بود و شاخصه‏ مهم‏عدالت، توزیع عادلانه قدرت به شمار می‏آمد. نهضت‏ دوم، سوسیالیزم بود که در قرن نوزدهم آغاز گشت و در اوایل‏ قرن‏بیستم به بار نشست. عدالت‏جویی سوسیالیزم بیشتر معطوف به ثروت و قدرت ناشی از ثروت و اشرافیت و مالکیت‏ وتبعیض طبقاتی بود و شاخصه مهم عدالت نزد او، توزیع ثروت‏ محسوب می‏شد

البته، امروزه در بیشتر نظریات عدالت در اندیشه‏های‏ سیاسی‏غرب، نسبیّت و تابع هر نوع ذوق و سلیقه شدن مشاهده می‏شود، به گونه‏ای که‏ بعضی‏از تعابیر و استنباط‌های جدید از این واژه، فاقد تناسب با معنای لغوی و عمومی‏ آن است. گرچه چنین امری، دامنه نظریه‏پردازی دراین حوزه را گسترش زیادی داده است

همچنین درباره مفهوم عدالت تعریف‏ها و دیدگاه‏های متنوع و متعدّدی‏ به وسیله اندیشمندان رشته‏های گوناگون علوم اسلامی، در گذشته و حال، عرضه شده است. بیشتر این دانشورانِ اسلامی، به وجود تعریف مفهوم مزبور در متون‏ اسلامی اذعان دارند. به عنوان نمونه، شهید محمدباقر صدر بر این باور است که، تفسیر عدالت‏ در اسلام، به جای آن که انتزاعی و باز باشد، انضمامی و متعیّن و واقعیتی زنده و عجین با اسلام است و با بینش تفصیلی آن پیوند کامل دارد

برخی از تعاریف کلی مفهوم عدالت که، در نحله‏ها و گرایش‌های مختلف این اندیشه، مانند فلسفه سیاسی، فقه سیاسی، اندرزنامه نویسی، ادبیات‏ سیاسی و تاریخ و فلسفه اجتماعی آمده، بدین شرح است

1 عدالت، خصیصه ماهوی نظم بر کائنات

2 عدالت به معنای «وضع کل شئ فی موضعه» یعنی قرار دادن هر چیز در جای خویش

3 عدالت به معنای «اعطأ کلّ ذی‏حق حقّه» یعنی حق را به حق‏دار رساندن و ایفای اهلیّت‏ و رعایت استحقاق‏ها و نفی تبعیض و عدم ترادف با برابری مطلق

4 .عدالت به معنای اعتدال‏گرایی، میانه‏روی و رعایت ملکات متوسطه

5 عدالت به معنای تعادل سه قوه در نفس و مدینه و سپردن راهبری نفس و مدینه به خرد و خردمندان

6 عدالت به معنای راستی و راستکرداری و راست کردن

7 عدالت به معنای تناسب و تساوی جرم با مجازات در حوزه قضا

8 عدالت به معنای تأمین مصلحت عمومی، به بهترین وجه ممکن و اصلی‏ترین مبنای‏ تأمین عمران و امنیّت

9 عدالت در مدینه، به معنای تقسیم مساوی خیرات مشترک عمومی

10 عدالت به معنای «حُسن در مجموع» و کمال فضایل و جور به معنای «مجموعه و تمام‏ رذایل.»

11 عدالت به معنای تقوای فردی و اجتماعی و همسازی با نظم الهی حاکم بر طبیعت

12 عدالت به معنای انصاف

13 عدالت به معنای عقد و قرارداد اجتماعی افراد، با هدف تقسیم کار در حیات مدنی‏ مبتنی بر شریعت

14 عدالت به معنای مفهومی همسان با عقل و خرد عملی

15 عدالت از دید فقها، به معنای ملکه راسخه‏ای که موجب ملازمت تقوا در ترک‏ محرمات‏و انجام واجبات می‏گردد

16 عدالت به معنای استقامت در طریق شریعت

لازم به یادآوری است، برخی از این تعریف‏ها رواج افزون‌تری دارد. از جمله اکثر اندیشمندان اسلامی، اعم از قدیم و جدید، اذعان‏داشته‏اند که «عدالت به معنای قرار دادن هر چیز در جای‏ خویش و حق را به حق‏دار رساندن و ایفای اهلیت و رعایت‏ استحقاق‏ها است» به هر حال، این تعریف از اجماعی‌‌ترین تعاریف درباره عدالت در آراء اندیشمندان متقدم و متاخر اسلامی است

ب. مفهوم گفتمان

 

کلمات کلیدی :

تحقیق خدا و تصور مثبت و منفی از او و رابطه آن با عزت نفس و سلامت

 

  تحقیق خدا و تصور مثبت و منفی از او و رابطه آن با عزت نفس و سلامت روانی دانش‌آموزان تحت فایل ورد (word) دارای 22 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق خدا و تصور مثبت و منفی از او و رابطه آن با عزت نفس و سلامت روانی دانش‌آموزان تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق خدا و تصور مثبت و منفی از او و رابطه آن با عزت نفس و سلامت روانی دانش‌آموزان تحت فایل ورد (word)

چکیده  
مقدّمه  
1 پرسش‌نامه سلامت روانی گلد برگ ( 28 ـ G.H.Q(  19  
2 پرسش‌نامه عزّت نفس کوپر اسمیت  
3 پرسش‌نامه تصور از خدا  
یافته‌ها  
بحث و نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق خدا و تصور مثبت و منفی از او و رابطه آن با عزت نفس و سلامت روانی دانش‌آموزان تحت فایل ورد (word)

ایزوتسو، توشیهیکو، خدا و انسان در قرآن، ترجمه احمد آرام، تهران، بهمن ،1361

پور رضائیان، مهدی، « نقش دین در رواندرمانی امروز جهان»، اصلاح و تربیت، ش 75 و 76 ، سال 1380، ص 28-26

تقوی، محمدرضا، « بررسی روایی و اعتبار پرسش‌نامه سلامت عمومی»، روان‌شناسی، ش 20، سال 1380، ص 398 – 381

خدارحیمی، سیامک، مفهوم سلامت روانشناختی، مشهد، جاودان خرد، 1374

خدایاری‌فرد، محمد، « گزارش نهایی طرح پژوهش تهیه مقیاس اندازه‌گیری اعتقادات و نگرش مذهبی »، تهران، دانشگاه تهران، 1384

خسروی،زهره و سلیمه فیض آبادی، «سبک دلبستگی و تصور از خدا در بین زنان متاهل خواهان طلاق و غیر خواهان طلاق شهر کاشان»،  اندیشه‌های نوین تربیتی، ش 19، سال 1388، ص 54- 37

دادستان، پریرخ، تنیدگی یا استرس، تهران، رشد، 1377

ذوالفقاری، اکرم‌السادات، بررسی روایی، اعتبار و نرم یابی پرسش‌نامه عزت نفس کوپراسمیت در دبیرستان‌های اصفهان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، 1377

ساکی، بهزاد، بررسی رابطه بین ناهماهنگی مولفه‌های خود -پنداشت با اضطراب و افسردگی در دبیران شهرستان اهواز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، 1383

شجاعیان، رضا و زمانی منفرد، افشین، «ارتباط سلامت روانی و عملکرد شغلی کارکنان فنی صنایع مهمات سازی»، اندیشه و رفتار، ش 2، سال1381، ص 39- 33

علوی، زهرا، بررسی احساس گناه مرضی و تصور از خدا با افسردگی و امیدواری در بیماران سرطانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، 1385

نجاتی، محمد عثمان، قرآن و روان‌شناسی، ترجمه عباس عرب، مشهد، آستان قدس رضوی، 1367

یعقوبی، نورالله، بررسی همه‌گیری شناسی اختلالات روانی در مناطق شهری و روستای صومعه سرا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی ایران، 1374

Clough, W.R. , “To be loved and to love”,Journal of psychology and theology,  2006,34(1):23-31

Francis, L.J., Gibson, H.M., Robbins, M,” God images and self-worth among adolescents in Scotland”,Journal of Mental health, religion & culture,2001,4(2):103-

Gorsuch,R.L.,Smith,C.S.,”Attribution of responsibility to god : An interaction of religious beliefs and outcomes”, journal for the scientific study of religion,1983,22(4)340-

Greenway, A.P., Milne, L.C & Clarke, V. ,” Personality variables, self-esteem and depression and an individual’s perception of God” Journal of Mental health, religion & culture,2003, 6(1):45-

Janssen, J., Dehart, J., Gerardts, M.,” Images of God in adolescence”,Journal for the Psychology of Religion,1994, 4(2): 105-

Koenig,H.,”aging and god : religion and mental health in later life “ religion and mental health,1994pp.177-

Kramer,D., Moore, M.,” Happy is the man that fearth always” psychology VS. Religion.2005 .

Odonohue,W.,”the bolder model :the clinical psychologist as metaphysician –scientist –practioner” ,american psychologist ,1989,44(12):146-68

Olthuis, J.H., With-ing: A psychotherapy of love, Institute for the Christian studies,

Phillips, R.E., Pargament, K.I., Lynn, O.K., crossley, C.D. ,”Self-Directing Religious Coping: A Deistic God, Abandoning God, or no God at all”, Journal for the scientific Study of Religion,2004, 43(3):409-

Richards ,P and Bergin . A. , Religious diversity and psychotherapy :conclusions,recommendations,and future directions ,(eds.)

Richter R.J. ,” Correlation of Psychological Well-being and Christian spiritual Well- being at a small Christian liberal Arts collage in the urban”, Midwest.journal  of psychology and theology,2000,28(2):322-

Roberts, C.W.,” Imagining God: who is created in whose image” Review of  Religious Research, 1989,30(4):375-

Schaap – Jonker, H., Eurelings – Bontekoe, E., Verhagen, P.J., Zock, H.,” Images of God and personality pathology: an exploratory Study among psychiatric patient”  , Journal of Mental health, Religion & culture 2000, 5(1):55-71

Spilka, B., Addison, J., Rosenson, M.,” Parents, Self and god: A test of competing theories of individual – religion relationships”,Review of  Religious Research,1975,16(3): 154-

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تصور مثبت و منفی از خدا با عزّت نفس و سلامت روانی انجام شد. در این پژوهش، 300 دانش‌آموز دبیرستانی از رشته‌های تحصیلی گوناگون با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و به پرسش‌نامه تصور از خدا، پرسش‌نامه عزّت نفس کوپر اسمیت و پرسش‌نامه سلامت روانی (G.H.Q.28) پاسخ دادند. داده‌ها با شاخص‌های آماری همچون «همبستگی»، «واریانس چند متغیری» و «رگرسیون گام به گام» تحلیل شدند. نتایج نشان داد بین تصور مثبت از خدا با سلامت روان و عزّت نفس، همبستگی مثبت وجود داشت. همچنین نتیجه آزمون «رگرسیون گام به گام» نشان داد اولین عاملی که سهم تعین‌کننده‌ای در پیش‌بینی سلامت روان دارد عامل عزّت نفس و دومین عامل تصور منفی از خداست.

کلیدواژه‌ها: خدا، تصور، عزّت نفس، سلامت روان.

 

مقدّمه

موضوع سلامت روانی جنبه‌ای از مفهوم کلی سلامتی است و با وجود تلاش‌هایی که از سوی پیش‌گامان سلامت روانی در جهان به منظور تأمین هرچه بیشتر سلامتی به عمل آمده است، می‌توان گفت: هنوز در ابتدای راه هستیم1 و مشکلات بهداشت روانی از جمله گرفتاری‌های مهم رو به افزایش جوامع است. از سوی دیگر، هر روزه بر شمار افرادی که باور دارند «معنویت» درمان روان‌رنجوری‌ها و درماندگی روحی آنهاست، همچنین متخصصانی که برای درمان بیماری‌های روانی و بهداشت روان بر باورها و رفتارهای مذهبی متمرکز می‌شوند، افزوده می‌شود.2 ارتباط بین مذهب و سلامت روانی مسئله‌ای مهم است و مطالعات بسیاری ارتباط بین این دو را به اثبات رسانده است.3 به نظر ادوناهو،4 این مسئله غیر قابل اجتناب است که مذهب و معنویت در قلب روان‌درمانی قرار دارد. شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد اعمال و مداخله‌های معنوی می‌تواند بیماران را در تلاششان برای مقابله و درمان یاری کند.5 اما با توجه به اینکه موضوع خدا از جمله تفکرات اساسی مذهبی است و در رأس موضوعات مذهبی قرار دارد، در بین روان‌شناسان گرایش‌هایی پیدا شده است مبنی بر اینکه در ایمان به خدا، نیروی خارق‌العاده‌ای وجود دارد که نوعی قدرت معنوی به انسان متدین می‌بخشد و در تحمّل سختی‌های زندگی او را کمک می‌کند و مردم را از نگرانی و اضطرابی که بسیاری اکنون در معرض ابتلای آن هستند، دور می‌سازد. یکی از پیش‌گامانی که این مسئله را مطرح کرد ویلیام جیمز بود. وی می‌گوید: میان ما و خداوند رابطه‌ای ناگسستنی وجود دارد. اگر ما خود را تحت اشراف خداوند درآوریم و تسلیم او شویم تمام آمال و آرزوهای ما محقق خواهد شد

ریچاردز و برگین7 در تحقیقی گزارش کردند: مراجعانی که ایمان به خداوند داشتند و از منابع معنوی در زندگی‌شان استفاده می‌کردند، در طول درمان روان‌شناختی، از قدرت بیشتری برای مقابله برخوردار بودند. اما یکی از عواملی که بر رابطه افراد با خداوند تأثیر می‌گذارد، نوع تصوری است که افراد از خداوند دارند

خداوند در قرآن دو سیمای متفاوت از خود نشان می‌دهد که به‌صورت اساسی مقابل یکدیگر قرار گرفته‌اند. البته برای عقل متّقی مؤمن، این دو سیما چیزی جز دو جانب خدای یگانه نیست، ولی برای عقل معمولی، این دو متضاد به نظر می‌رسند. در یکی از این دو سیما، خدا خود را خدای خیر و نیک‌خواهی بی‌پایان و خدای محبت و رحمت نامتناهی و بخشنده و آمرزنده نشان می‌دهد. در جایی دیگر، خدا سخت‌گیر در دادگستری و داور نرم‌نشدنی در روز داوری و سخت کیفر (شدیدالعقاب) و تلافی‌کننده است که غضب وی بر هر که فرود آید او را از پا درمی‌آورد

بنابراین، برای منطق عقل معمولی، تصوری که از خدا در افراد شکل می‌گیرد به تصور مثبت و منفی تقسیم می‌شود. در تصور مثبت، خدا به‌صورت مهربان، حمایتگر و راهنما تصور می‌شود که می‌تواند نقش آرامش‌بخش داشته باشد. در تصور منفی، خدا با اصطلاحات منفی همچون طردکننده، نامهربان، سخت‌گیر و مانند آن تصور می‌شود که موجب نومیدی، تنفّر و خلق منفی در افراد می‌شود

البته توجه به این نکته مهم است که به‌طور کلی، اصطلاح «تصور خدا» می‌تواند به‌عنوان شناخت هیجانی افراد از خدا تعریف شود و بیشتر بر پایه تجارب هیجانی و عاطفی فرد مبتنی است.11 پارگامنت12 نیز ضمن پذیرش قاطعانه مذهب به عنوان یک عامل مؤثر در رسیدن به سلامت روانی، می‌نویسد: «آنچه باید مهم تلقّی شده و روی آن تمرکز شود نوع برداشت و تعریفی است که افراد از مذهب و خدای خود دارند.»13 وی تأکید می‌کند وقتی به افراد خیلی نزدیک می‌شویم، می‌بینیم دریافت‌ها و برداشت‌های مشخص و چندگانه‌ای از مذهب در ذهن و دل خود دارند که برخی از آنها یاریگر و مفید، و برخی دیگر نومیدکننده و مضر هستند

وی دریافت که تقریباً تمام تعاریف و دریافت‌های مردم از خدا در دو الگوی کلی جای می‌گیرد: در الگوی اول، افراد خدا را به صورت منبعی از خشم، قهر و انتقام محض می‌شناسند و انسان را گناه‌کاری مبتلا به هبوط و اسیر در پنجه‌های این خدای خشمگین تصور می‌کنند. شناخت خدا در این الگو، خواسته یا ناخواسته هراس‌آور و اضطراب‌برانگیز است. مردمی که بر اساس این الگو با خدا رابطه برقرار کرده‌اند، روز به روز از سلامت روانی خود بیشتر فاصله می‌گیرند. در نقطه مقابل این گروه، افرادی هستند که از الگوی دوم در اتباط با خدا پیروی می‌کنند. آنها در این الگو، خداوند را بخشنده و دوست خود می‌دانند و با او از طریق برقراری یک رابطه عاشقانه، ملاقات صمیمانه و گرم به عمل می‌آورند. در این الگو، خدا خیلی به انسان نزدیک است. این گروه بسیاری از دشواری‌ها و رنج‌ها را فرصت‌هایی برای رشد و تعالی بیشتر می‌دانند. افرادی که از این الگو پی‌روی می‌کنند بهداشت روانی پایدارتری را تجربه می‌کنند و از زندگی خود بیشتر لذت می‌برند

از سوی دیگر، بیشتر صاحب‌نظران برخورداری از «عزت نفس» را به‌عنوان عامل مرکزی و اساسی در سازگاری عاطفی اجتماعی فرد می‌دانند و چون میزان عزّت نفس در سلامت روانی نقش بسزایی دارد بر اهمیت آن تأکید دارند. بدین‌روی، برخی همچون براون14 در سال 1997 ادعا می‌کند عزّت نفس مثبت ارزشمندترین نیاز روان‌شناختی ماست و پیش‌نیازی برای سلامت روانی به شمار می‌رود.15 این در حالی است که اسپیلکا و همکاران او16 در سال 1975 گفتند: تصور از خدا با عزّت نفس رابطه دارد و بر اساس نظریه «هماهنگی شناختی»، تصور افراد از خودشان بر اینکه آنها خداوند را چگونه ببینند تأثیر می‌گذارد. فرض این نظریه آن است که داده‌هایی که به‌طور ضمنی با ادراک خود واقعی افراد مخالف است، ناهماهنگی شناختی ایجاد می‌کند. برای کم کردن آشفتگی روان‌شناختی ایجاد شده توسط این ناهماهنگی، افراد ممکن است از فنونی همچون انکار، تحریف یا درک گزینشی برای اطمینان یافتن از اینکه اطلاعات هماهنگ با تصور خود آنهاست، استفاده کنند. بنابراین، تصور از خود، می‌تواند بر توانایی افراد برای دیدن خدا به‌عنوان پرورش‌دهنده، پذیرنده، طردکننده، و حمایت‌کننده تأثیرگذار باشد

علاوه بر این، در تحقیقاتی که رابطه مذهب و سبک‌های اسنادی بررسی گردیده است، مشاهده گردیده هنگامی که افراد درگیر وقایع بحرانی می‌شوند این اتفاقات را نسبت به وقایع معمولی، بیشتر به خدا و جنبه قهّاریت آن نسبت می‌دهند

حال با توجه به اینکه اندیشه خدا از جمله تفکرات اساسی مذهبی است،18 و از سوی دیگر، می‌بینیم که موضوعات عشق و ترس در ارتباط با خدا، در کتب مقدّس دایم تکرار شده‌ و هر دو موضوع کاملاً اساسی و مهم هستند، به این دلیل، این دو بعد برای این مطالعه انتخاب شده‌ است. اما این‌گونه فرض نشده که این تصاویر خداوند کاملاً دو قطبی است، بلکه ارجحیت نسبی هریک از این تصاویر در ذهن پاسخ‌دهندگان در این نقطه زمانی و رابطه آن با سلامت روان و عزّت نفس مورد بررسی قرار گرفته و بر این اساس، فرضیه‌های ذیل تدوین و بررسی شده است

1 بین تصور مثبت از خدا با سلامت روان همبستگی مثبت معنادار وجود دارد

2 بین تصور مثبت از خدا با عزّت نفس همبستگی مثبت معنادار وجود دارد

3 تصور از خدا و عزّت نفس نقش تعیین‌کننده‌ای در پیش‌بینی سلامت روان دارد

روش جامعه آماری و روش نمونه‌گیری؛ جامعه آماری این پژوهش تمام دانش‌آموزان دبیرستان‌های دولتی شهر میناب است که در سه رشته تحصیلی «علوم انسانی»، «علوم تجربی» و «ریاضی ـ فیزیک» مشغول به تحصیل بودند. با استفاده از جدول برآورد حجم نمونه، بر اساس جدول کرجسی و مورگان، 300 نفر (149 دختر و 151 پسر) به‌صورت «نمونه‌برداری تصادفی ساده» انتخاب شدند و به پرسش‌نامه‌ها پاسخ دادند

ابزار‌های پژوهش؛ در پژوهش حاضر، از ابزارهای ذیل استفاده شد

1 پرسش‌نامه سلامت روانی گلد برگ ( 28 ـ G.H.Q(  

این پرسش‌نامه در سال 1972 به‌وسیله گلد برگ ارائه شد و می‌توان آن را به‌عنوان مجموعه پرسش‌هایی در نظر گرفت که از پایین‌ترین سطوح نشانه‌های مشترک مرضی، که در اختلالات روانی وجود دارد، تشکیل شده و منظور اصلی آن ایجاد تمایز بین بیماری روانی و سلامت است.20 اطلاعات مربوط به مقیاس علایم جسمانی، اضطراب، اختلال در کارکرد اجتماعی و افسردگی از این پرسش‌نامه قابل حصول است. نمره‌گذاری پرسش‌نامه به روش لیکرت چهار گزینه از0 تا 3 از سمت راست تعلّق می‌گیرد که در این شیوه نمونه‌گذاری، نمره‌های بالاتر نشان‌دهنده سلامت عمومی ضعیف‌تر و نمره‌های پایین‌تر نشان‌دهنده سلامت عمومی بهتر است

یعقوبی ضریب پایایی کلی این پرسش‌نامه را 88 /0 و ضریب پایایی خرده آزمون‌ها را بین 50/0 تا 81/0 گزارش کرده است. 

تقوی در روش «آزمون ـ آزمون مجدّد»، ضریب پایایی کلی این پرسش‌نامه را 73 /0 و ضریب پایایی خرده مقیاس‌ها را بین 57/0 تا 68/0 به دست آورد

در پژوهش حاضر، ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسش‌نامه 90/0، و برای خرده مقیاس‌های علایم جسمانی‌، اضطراب و بی‌خوابی‌، اختلال در کارکرد اجتماعی و افسردگی، به ترتیب 77/0، 80 /0  ، 63 /0 و 85 /0 به دست آمد. همچنین همبستگی بین این خرده مقیاس‌ها با نمره کلی اختلالات روانی، به ترتیب 80 /0، 84 /0، 70/0 و 85 /0 به دست آمد

2 پرسش‌نامه عزّت نفس کوپر اسمیت

 

کلمات کلیدی :

مقاله سیر تکاملی ابعاد اجتماعی ولایت فقیه از دوران مغول تا مشروط

 

  مقاله سیر تکاملی ابعاد اجتماعی ولایت فقیه از دوران مغول تا مشروطه تحت فایل ورد (word) دارای 38 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله سیر تکاملی ابعاد اجتماعی ولایت فقیه از دوران مغول تا مشروطه تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله سیر تکاملی ابعاد اجتماعی ولایت فقیه از دوران مغول تا مشروطه تحت فایل ورد (word)

چکیده  
مقدمه  
تشیع و مغول  
1 سیر تکاملی رشد فرهنگ تشیع در میان مغول‌ها  
2 عوامل تمایل به تشیع در میان ایلخانان  
اعلان رسمیت مذهب تشیع  
3 تکامل فرهنگ ایرانی نتیجه تشیع مغول‌ها  
سیر تکامل اجتماعی ولایت فقها در جامعه  
سیر تکامل اجتماعی ولایت فقها در میان عامه مردم  
رشد اهل سنت دوازده امامی  
رشد شیعه غالی و جنبش خاندان صفوی  
سیر جامعه ایران از تصوف به تشیع خالص  
سیر تکامل اجتماعی ولایت فقها در سطح نخبگان اجتماع  
مرحله اول دوره حاکمیت مغول  
خواجه نصیر الدین طوسی  
خواجه و گسترش زعامت شیعه  
علامه حلی و نظریه ولایت فقیه  
سیره عملی علامه حلی در جذب مخالفان  
کارهای علامه حلی  
شهید اول  
مرحله دوم دوره حاکمیت صفوی و قاجار  
مهاجرت علمای شیعه به ایران‌  
همکاری با سلاطین شیعه مذهب  
بیان حقایق دینی تشیع در مقابل تصوف و تعدیل تصوف  
انتقاد از شاهان صفوی  
تسلط مکتب اصولی در میان علمای تشیع  
فراهم شدن زمینه‌های اجتماعی حاکمیت فقها و تحقق عملی نظریه ولایت فقیه  
تحقق عملی حکومت فقها در عرض حکومت سیاسی قاجار  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله سیر تکاملی ابعاد اجتماعی ولایت فقیه از دوران مغول تا مشروطه تحت فایل ورد (word)

ابرو، حافظ، مجمع التواریخ السلطانیه، تحقیق محمد مدرسی زنجانی، تهران، 1362

ابولحسنی (منذر)، علی، سلطنت علم و دولت فقر، تهران، دفتر انتشارات اسلامی، 1374

احتشام السلطنه، خاطرات احتشام‏السلطنه، به کوشش سیدمحمدمهدی موسوی، چ دوم، تهران، زوّار، 1367

اشپولر، برتولد، تاریخ مغول در ایران؛ سیاست، حکومت و فرهنگ دوره ایلخانان، ترجمه محمود میرآفتاب، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، تهران،‌شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ‎

افشار، ایرج، اوراق تازه یاب مشروطیت و نقش تقی زاده، تهران، جاویدان، 1359

افندی، میرزا عبد الله، ریاض العلماء، به اهتمام سیداحمد حسینی اشکوری، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی، بی‌تا

اوبن، اوژن، ایران امروز 1907ـ1906، ترجمه علی‏اصغر سعیدی، تهران، زوّار، 1362

آجودانی، ماشاءالله، مشروطه ایرانی، چ دوم، تهران، اختران، 1383

آژند، یعقوب، قیام شیعی سربداران، تهران، گسترده، 1363

بحران دموکراسی در مجلس اول: خاطرات و نامه‌های خصوصی میرزا فضلعلی آقا تبریزی، تحقیق از غلامحسین میرزا صالح، تهران، طرح نو، ‎

بحرانی، شیخ یوسف، لؤلؤه البحرین، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)، بی‌تا

بیانی، شیرین، دین و دولت در ایران عهد مغول، چ دوم، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1370

تنکابنی، میرزا محمد، قصص العلماء، تهران، کتابفروشی علمیه اسلامیه، بی‌تا

تهران، آغا بزرگ، طبقات اعلام الشیعه، تحقیق علی‌نقی منزوی، تهران، اسماعیلیان، بی‌تا

تهرانی، آقابزرگ، نقباء البشر، تعلیقات سید عبد العزیز طباطبائی، مشهد، دارالمرتضی، ج 2، 1404ق

جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا قرن دهم هجری، چ سوم، قم، انصاریان، 1380

جعفریان، رسول، دین و سیاست در عهد صفوی، قم، انصاریان، 1370

جعفریان، رسول، صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، ج 2، 1379

حائری، عبدالهادی، نخستین رویارویی‌های اندیشه‌گران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب، تهران‌، امیرکبیر، 1367

حسینیان، روح‌الله، تاریخ سیاسی تشیع تا تشکیل حوزه علمیه قم (مقدمه‌ای بر انقلاب اسلامی ایران)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ‎

الحلبی، ابی‌الصلاح، الکافی فی‌الفقه، تحقیق رضا استادی، اصفهان، کتابخانه عمومی امام امیرالمؤمنین علی(ع)، ‎

خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، قم، اسماعیلیان، بی‌تا

درکرویس، دیرک وان، شاردن و ایران تحلیلی از اوضاع ایران در قرن هفدهم میلادی، ترجمه حمزه اخوان تقوی، چ دوم، تهران، فرزان، 1384

رحمان ستایش محمدکاظم و فروشانی، نعمت‌الله، حکومت اسلامی در اندیشه فقیهان شیعه، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک، 1385

رمضان نرگسی، رضا، «بازنگرى آراى حامد الگار درباره روحانیان شیعه»، آموزه، کتاب چهارم، مؤسسه امام خمینی، 1383، قم

روملو، حسن بیک، احسن التواریخ، تالیف، به تصحیح عبدالحسین نوائی، تهران، بابک، ‎

سبحانی، جعفر، اللجنه العلمیه فی مؤسسه الامام الصادق، قم، موسوعه طبقات الفقهاء، المؤسسهالامام الصادق، ‎1418ق

شاردن، سفرنامه شاردن «قسمت اصفهان»، ترجمه حسین عریضی، اصفهان، 1330

شاردن، سیاحتنامه شاردن، ترجمه محمد عباسی، تهران، امیرکبیر، 1345

شمس گیلانی، حسن، تاریخ علماء و شعرای گیلان، تهران، کتاب فروشی و چاپخانه دانش، 1327

شمس‌الدین محمد بن مکی (شهید اول)، غایه المراد فی شرح نکته الارشاد، تصحیح رضا مختاری و…، قم، مرکز الابحاث و الدراسات الاسلامیه، 1414ق

زین‌الدین‌بن علی العاملی الجبعی (شهید ثانی)، مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق و تصحیح حسن محمد آل قبیسی العاملی، بیروت، مؤسسه الوفاء، ‎1404ق

شیخ‌مفید، ابی‌عبدالله محمدبن محمدبن النعمان العکبری البغدادی، المقنعه، تحقیق جامعه مدرسین، قم، مؤسسهالنشر الاسلامی، ‎1410ق

طباطبایی، عبدالعزیز، مکتبه العلامه الحلی، قم، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، 1374ش

علامه حلی، الحسن‌بن یوسف‌بن المطهر، تذکره الفقها، تحقیق مؤسسه آل‌البیت(ع) لاحیاءالتراث، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع) لاحیاءالتراث، ‎1414ق

فتحی، نصرهالله، زندگینامه شهید نیکنام ثقهالاسلام تبریزی (1277 – 1330) هجری، و بخشی از تاریخ مستند مشروطیت ایران، تهران، بنیاد نیکوکاری نوریانی، ‎

فخرائی، ابراهیم، گیلان در جنبش مشروطیت، چ سوم، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، 1371

فضل‌الله، رشیدالدین، جامع التواریخ، تصحیح کریمی، تهران، اقبال، 1362

قاسانی، ابوالقاسم عبدالله بن محمد، تاریخ الجایتو، به کوشش مهین همبلی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1348ش

قمی، میرزا ابوالقاسم، جامع ‌الشتات، جامع با تصحیح و اهتمام مرتضی رضوی، تهران، کیهان، ‎

کاشف الغطاء، جعفر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعه الغراء، تحقیق مکتب الاعلام الاسلامی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، ‎1422ق /‎

الکتبی، محمدبن شاکربن احمد، فوات الوفیات، بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا

کربلایی، حسن، تاریخ دخانیه، به کوشش رسول جعفریان، قم، الهادی، 1377

الکرکی، علی‌بن الحسین، جامع‌المقاصد فی شرح‌القواعد [حسن‌بن یوسف علامه حلی]، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)، لاحیاءالثرات، ‎1408ق. ـ‎1411ق. / 1367 – ‎

کشمیری، محمد علی، نجوم السماء، بی‌جا، لنکهو، 1303ق

کمپفر، انگلبرت، سفرنامه کمپفر، ترجمه کسکاووس جهانداری، تهران، خوارزمی، 1363

الکهنوی الکشمیری، محمدمهدی، نجوم السماء، قم، مکتبه بصیرتی، ‎1396ق

الگار، حامد، ایران و انقلاب اسلامى، بی‌جا، سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، 1358

الگار، حامد، نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت ایران، چ دوم، تهران، ابوالقاسم سری، 1359

لسان‌الملک سپهر، میرزا محمد‌تقی، ناسخ ‌التواریخ: سلاطین قاجاریه، به کوشش محمد‌باقر بهبودی، چ دوم، تهران، اسلامیه، ‎

لسان‌الملک سپهر، میرزا محمد‌تقی، ناسخ ‌التواریخ: سلاطین قاجاریه، به کوشش محمد‌باقر بهبودی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا

اعتمادالسلطنه، تاریخ منتظم، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا

مرتضوی، منوچهر، مسائل عصر ایلخانان، تهران، آگاه، 1370

مسعود میرزا ظل السلطان، تاریخ سرگذشت مسعودی، تهران، بی‌نا، 1325ق

ملک زاده، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، چ چهارم، تهران، علمی، 1373

ملک‏المورخین سپهر، عبدالحسین خان، یادداشتهای ملک المورخین و مرآت الوقایع مظفّری، تصحیحات و توضیحات و مقدمه‏های عبدالحسین نوایی، تهران، زرین، 1368

منهاج سراج، عثمان بن محمد، طبقات ناصری یا تاریخ اسلام و ایران، تصحیح و مقابله و تحشیه عبدالحی حبیبی، تهران، دنیای کتاب، ‎

مهدی مجتهدی، رجال آذربایجان در عصر مشروطیت، بی‌جا، زرین، 1377

میرزا محمد حسن خان اعتماد السلطنه، تهران، وقایع روزانه دربار، بی‌تا‌

النجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تصحیح و تحقیق و تعلیق رضا الاستادی، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، بی‌تا

نجفی، موسی، تاریخ تحولات سیاسی ایران، بررسی مؤلفه‌های دین ـ مدنیت و تکوین دولت ـ ملت در گستره هویت ملی ایران، چ دوم، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1381

نجفی، موسی، تاریخ تحولات سیاسی ایران، بررسی مؤلفه‌های دین ـ مدنیت و تکوین دولت ـ ملت در گستره هویت ملی ایران، چ دوم، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1381

نجفی، موسی، تعامل دیانت و سیاست در ایران، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1387

نخجوانی، تجارب السلف، تصحیح عباس اقبال، تهران، طهوری، 1357ش

النراقی، احمدبن محمدمهدی، عوائد الایام، حققه مرکز الابحاث والدراسات الاسلامیه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی مرکز النشر، ‎

هالم، هاینس، تشیع، ترجمه محمدتقی اکبری، قم، ادیان، 1384

هدایه العوام، برگ 155، نسخه خطی شماره 1775 کتابخانه آیت‌الله نجفی یدالله، هنری لطیف پور، فرهنگ سیاسی شیعه و انقلاب اسلامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1379

 

 

چکیده

پذیرش مردمی ولایت فقیه یک روند تاریخی داشته است که بیشترین تلاش برای طرح اجتماعی آن از دوره مغول و همزمان با سقوط خلافت توسط علمای بزرگی همچون شهید اول، خواجه نصیر الدین طوسی، علامه حلی و ; برداشته شد. این عالمان شیعی، ابتدا با نفوذ در حکومت مغول و سپس، با شیعه کردن حاکم مغول، همچنین اعمال ولایت در حکومت‌های شیعی صفویه و دخالت مستقیم در جامعه، توانستند جامعه را با ولایت فقیه در عرض ولایت سیاست حکام آشنا سازند.این آشنایی آن‌گاه همگانی شد که در دوره قاجاریه با پیروزی اصولیون، ولایت سیاسی – مذهبی علما در عرض حکومتِ سیاسی شاهان قاجار تأسیس شد. ولایت فقیه در نهضت تنباکو و مشروطه فراگیر و صورت بین‌المللی به خود گرفت. انقلاب اسلامی نمونه کامل ولایتی بود که علمای سابق پایه‌های اجتماعی آن را استحکا بخشیده بودند.

کلید‌واژه‌ها: ولایت فقیه، قاجاریه، صفویه، تشیع، یلخانان مغول، فرهنگ ایرانی،خواجه نصیرالدین، علامه حلی، شهید اول.

 

 

مقدمه

مطالعه ولایت فقیه از دو جنبه متصور است

1 «نظری» که مراد از آن مطالعه ولایت فقیه از نگاه فقهی، کلامی، قرآن و حدیثی، حقوقی و سیاسی است که در آن موضوعاتی مثل مشروعیت، حیطه‌های اقتدار و ; بررسی می‌شود. درباره جنبه نظری کتاب‌های زیادی از جمله «ولایت فقیه نوشته آیت‌الله جوادی آملی»، «قرآن و ولایت فقیه نوشته احمد آذری قمی»، «دموکراسی در نظام ولایت فقه نوشته مصطفی کواکبیان»، «حاکمیت در اسلام از سیدمهدی موسوی خلخالی» و ; نوشته شده است

2 «اجتماعی» که مراد مطالعه ابعاد عینی و اثرات خارجی حکومت ولی فقیه می‌باشد که در این مقاله سیر مقبولیتِ اجتماعی حکومت فقها مورد بحث قرار گرفته است

اما درباره ابعاد اجتماعی و عینی ولایت فقیه کمتر کتابی نوشته شده است، شاید علت این امر آن باشد که ابعاد عینی و تاریخی معمولاً بعد از وقوع و گذشت یک دوره متنابهی مورد مطالعه قرار می‌گیرد

در این تحقیق به اجمال، سعی شده مراحل رشد تاریخی ولایت فقیه و مشاهده ابعاد سیاسی و اجتماعی آن، از دوره مغول تا سال‌های پیش از مشروطه در جامعه ایران مورد بررسی قرار گیرد. ابتدا، در مورد چگونگی تشیعِ مغول‌ها و رواج تشیع توسط آن‌ها سخن گفته شده، سپس به صورت خلاصه سیر تاریخی جریان تکاملی ولایت فقها در این هفت قرن از نظر خوانندگان خواهد گذشت

لازم به یاد‌آوری است که ورود علما به دستگاه مغول یا بعدها در صفویه از باب همکاری با حکومت ظلمه یا درباری شدن نبود، بلکه از این جهت که آنان حکومت را حقّ خود می‌دانستند (تلقی یگانگی سیاست و دیانت) و موقعیت‌های پیش آمده را مغتنم می‌شمردند

 

 

تشیع و مغول

1 سیر تکاملی رشد فرهنگ تشیع در میان مغول‌ها

حملات مغول با همه خسارتی که به جهان اسلام وارد ساخت، یک فایده هم داشت و آن اینکه به تسلط سیاسی – مذهبی یک فرقه خاص بر ایران پایان داد. تا پیش از آن به علت آنکه اهل سنت حاکم بودند و فقهای حنفی بر اکثر بلاد ایران سلطه داشتند، تعصب مذهبی خاصی بر مراکز علمی سرزمین‌های شرق و مرکز اسلامی حکمفرما بود. بطوری که آنان هیچ گاه نظر مخالفان را برنمی‌تافتند. از این‌رو از مدت‌ها پیش از حمله مغول، رشد علمی در مراکز علمی متوقف گشته بود

از سوی دیگر، دین مغولان، آیین شمنی بود؛ نوعی یگانه پرستی آمیخته به شرک که در آن ایزدان گوناگون با مرتبه‌های پایین‌تر در نگهداری و نظم کائنات با خدای بزرگ و خالق جهان سهیم شناخته می‌شدند. بت‌های گوناگونی به عنوان مظاهر این ایزدان پرستش می‌شدند

مغول‌ها در چنین فضای فرهنگی وارد ایران شدند. در ایران پیش از مغول نیز اوضاع فرهنگی ـ مذهبی به گونه‌ای بود که، بزرگترین تهمت و مستمسک تکفیر، تهمت رفض، اعتزال، الحاد و هواخواهی علویان و فاطمیان بود. در دوره مغول، کم کم رنگ تهمت عوض شد، و بازار تعصبات مذهبی از گرمی افتاد و اگر هم تعصبی بود، تعصبی رو به زوال و محروم از حمایت حکومت و بقیه و دنباله خوی اجتماعی گذشته است. آزادی مباحثات و مناظرات مذهبی و مصونیت اصحاب عقاید مختلف و محترم بودن علمای مذاهب شافعی، حنفی و شیعه در دربار ایلخانان، از مظاهر بارز این خرق تعصب به شمار می‌رود

بنابراین، مغول‌ها در این فضای باز مذهبی و اعتقادی با مقایسه تعالیم بلند اسلامی با تعالیم ابتدایی شمنی، به خرافاتی بودن عقاید خود پی بردند. و بخش زیادی از آن‌ها تصمیم گرفتند مسلمان شوند. امّا از سوی دیگر، ایران منبعی از انواع مذاهب اسلامی بود. در فضای آزادی مذهبی موجود، هر کسی، مذهب خود را تبلیغ می‌کرد. در حالی که،‌ برخی از این مذاهب مثل اسماعیلیه و اهل سنت مستقیماً با مغول‌ها در حال جنگ بودند، برخی دیگر مثل زیدیه و اثناعشری در مقابل دشمنان مغول‌ها قرار داشتند. از این رو، طبیعی بود که مغول‌ها نسبت به کسانی که به مذهب مخالفان درآیند، به دیده دشمنی بنگرند، به‌خصوص که لازمه پذیرفتن مذهب اهل سنت، گردن نهادن به خلافت عباسی ضعیفِ مستقر در مصر بود؛ مصری که مغول‌ها قصد تصرف آنجا را داشتند. از این‌رو، می‌بینیم که سلطان احمد تکودار، فرزند هلاکوخان وقتی به مذهب اهل سنت درآمد، مورد خشم امرا و بزرگان مغول واقع شد.3 در نهایت، فردی مشرک، به نام ارغون، که وزیری یهودی داشت، به جای او نشست؛ زیرا آن‌چه در این دوره مایه تکفیر، تهمت و موجب عذاب و محنت محسوب می‌شد، رابطه داشتن با سلاطین مصر و شام و مسلمانان آن دیار است

در همین زمان اسلام صوفیانه با گرایشات شیعه‌گری که نسبت به اهل‌بیت پیامبر(ص) اظهار علاقه و مودت می‌کردند، در کشور ایران در سطح وسیعی خود نمایی می‌کرد. بخشی از مغول‌ها، که پی به خرافاتی بودن دین اجدادی خود برده و دنبال راهی برای پذیرش اسلام بودند، برای آنان فرصتی پیش آمد که درباره این مذهب بیندیشند. از این‌رو، موقعیت نسبتاً خوبی برای مذهب طرفدار اهل‌بیت(ع) در ایران فراهم آمده بود. غازان خان مغول نیز به این نکته واقف بود و همه‌جا گرایشات شیعی خود را در محبت به اهل‌بیت(ع) اظهار می‌کرد. با این کار اولاً، در عین مسلمان بودن می‌توانست با خلیفه بجنگد و در این جنگ، با استمداد از عتبات عالیات و با عنوان جهاد به جنگ رفته و پس از مدت‌ها توانست فتوحات چشم‌گیری بدست آورد. که شعار وی این بود که می‌خواهد مسلمانان و ممالک اسلامی را از جور و بیداد ملوک مصر و امرای سرکش شام نجات دهد، کلیه مسلمین را در زیر لوای واحد امپراطوری اسلام گرد آورد. طبیعی است که این امر تنها می‌توانست با کمک گرفتن از مذهب تشیع امکان‌پذیر باشد.4 در عین حال، به دلیل هژمونی مذهب اهل سنت، جرأت نداشت رسماً از مذهب تشیع دفاع کند.. حافظ ابرو در این باره می‌نویسد: «پادشان غازان را میلی تمام بدان طایفه(شیعه) بود. اما هرگز از غایت کنایت اظهار نکردی و رعایت مصلحت عام فرمودی و کسی را زهره آن که اظهار کند نبودی»

بنابراین، از یک سو، هرچند غازان خان رسماً تشیع را به عنوان مذهب خودش اعلان نکرد، امّا گرایشات شیعی او غیر قابل انکار بود. از آن جمله اسم خلفاء سه‌گانه را از خطبه نماز جمعه انداخت.6 سادات را محترم می‌شمرد، دستور دارد تا در تمامی بلاد معتبر چون اصفهان و شیراز و بغداد و … دار السیاده سازند تا سادات در آنجا فرو آیند… و دستور داد تا جهت مشهد امام حسین‌علیه‌السلام نهری جاری گردانیدند.7 از عتبات عالیات زیارت کرده و برای قبر آقا امام حسین‌علیه‌السلام پرده‌های با عظمتی که به جهت آنجا ترتیب داده بود، نصب کردند و به مجاوران و حاضران و زائران قبر آن بزرگوار کمک کردند و برای سادات مقیم آنجا مقرری تعیین کردند8 از سوی دیگر، جلوس سلطان محمود غازان، بی تردید نه تنها حکومت مغول در ایران را تبدیل به سلطنتی مأنوس و ایرانی کرد، بلکه از پرتو تحولات اجتماعی و دینی و خاتمه بخشیدن به تعصبات مذهبی حاد و محروم ساختن پیروان مذهب سنت از حمایت دولت و حکومت زمینه را برای برخورد طبیعی آرا و عقاید مذهبی و ظهور تمایلات نهفته و سرکوفته ایرانیان و رشد آزادانه گرایش‌های علمی – شیعی آماده ساخت

از این‌رو، مشخصات و رنگ ایرانی، سلطنت غازان از لحاظ اعتقاد به اسلام بدون رنگ و صبغه عربی و انطباق با گرایش مذهبی مستقل جامعه ایران در دوره اسلامی، که توجّه به تشیع صورت برجسته و نهایی آن به شمار می‌رود، بیش از همه دولت‌های سابق، و در طول هفت سده از آغاز دوران اسلامی تا عهد غازان بی‌نظیر و منحصر به فرد بود

2 عوامل تمایل به تشیع در میان ایلخانان

 

کلمات کلیدی :

تحقیق مطالعة رابطه بین انجام فریضه نماز و سلامت عمومی در بین دان

 

  تحقیق مطالعة رابطه بین انجام فریضه نماز و سلامت عمومی در بین دانشجویان تحت فایل ورد (word) دارای 19 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق مطالعة رابطه بین انجام فریضه نماز و سلامت عمومی در بین دانشجویان تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق مطالعة رابطه بین انجام فریضه نماز و سلامت عمومی در بین دانشجویان تحت فایل ورد (word)

چکیده  
مقدمه  
روش پژوهش  
پرسش‌نامه سلامت عمومی26 (GHQ)  
پرسش‌نامه انجام فریضه نماز  
یافته‌ها  
بحث و نتیجه‌گیری  
پیشنهادها  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق مطالعة رابطه بین انجام فریضه نماز و سلامت عمومی در بین دانشجویان تحت فایل ورد (word)

کارنگی، دیل، آیین زندگی، ترجمه: جهانگیر افخمی، تهران، ارمغان، 1376

اسلامی، احمد و همکاران، «بررسی میزان افسردگی و رابطه آن با نگرش فرد نسبت به مذهبی بودن در دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گرگان»،مجله طب و تزکیه، ش43،1376، ص45-39

اکبرزاده، رؤیا و صادقی، هما، «افسردگی و نیایش»، پایگاه اطلاع رسانی ستاد عالی اقامه نماز  ، 1388

بناکار، بختیار و همکاران، «نگرش دانشجویان دانشکده علوم پزشکی فسا نسبت به اثر بخشی نماز»، مجله‌ طب و تزکیه، ش43 ،1380، ص84-88

ـــــ، «بررسی نگرش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی فسا نسبت به تاثیر نماز بر بهداشت روانی»، پایگاه اطلاع رسانی ستاد عالی اقامه نماز  ، 1387

خزائی، علیرضا، «نقش معلمان در توسعه باورهای دینی و رشد اخلاقی‏ جامعه»، مجموعه مقالات برگزیدهء همایش معلم،فرهنگ و توسعه، اداره کل‏ آموزش و پرورش استان اصفهان، 1380، ص 138-128

شرفی، محمد رضا، «مبانی و آثار روان‏شناسی نماز»، ماهنامه تربیت، وزارت آموزش و پرورش، شماره‏ دی، 1379، ص

فضل الهی، پورپاک و زاهدی فر، «بررسی تأثیر نماز و معنویت بر عملکرد سیستم ایمنی در تحقیقات پزشکی»، پایگاه اطلاع رسانی ستاد عالی اقامه نماز  ، 1388

مطهری، جمشید، «به سوی سلامت روان»، معرفت، ش46، 1380، ص20 ـ

نوربالا، احمدعلی، باقر ییزدی، سیدعباس، محمد، کاظم، «اعتباریابی پرسش‌نامه 28 سؤالی سلامت عمومی به عنوان ابزار غربالگری اختلالات روانپزشکی در شهر تهران ـ 1380»، مجله پژوهشی حکیم، ش4، زمستان 1387، دوره یازدهم، ص47 ـ

چکیده

هدف از تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین انجام فریضه نماز و سلامت عمومی دانشجویان است. در این پژوهش «سلامت کلی جسمانی، اضطراب، عملکرد اجتماعی و افسردگی» به عنوان ملاک‌های سلامت عمومی، بررسیشده، و متغیرهای رفتاری، شناختی و عاطفی (نگرش و احساس) دانشجویان نسبت به انجام فریضه نماز به عنوان متغیرهای میانجی مورد مطالعه قرار گرفته است. نمونه، شامل230 نفر از دانشجویان دانشگاه‌های شهر کرمان می‌باشد. این دانشجویان پرسش‌نامه سلامت عمومی (GHQ ) و پرسش‌نامه محقق ساخته نماز را تکمیل کرده‌اند. یافته‌های حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که بین نمرات دانشجویانی که مقید به انجام فریضه نماز هستند و دانشجویانی که مقید نیستند در مقیاس‌های پرسش‌نامه سلامت عمومی (به جز اختلال در عملکرد اجتماعی) تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین یافته‌های این مطالعه، نشان می‌دهد که بین علایم جسمانی و اضطراب و بی‌خوابی از یک طرف و بُعد رفتاری انجام فریضه نماز، همبستگی معناداری وجود دارد. همین طور نتایج این تحقیق حاکی از همبستگی معناداری بین افسردگی و ابعاد شناختی، احساسی و رفتاری فریضه نماز است. p< 0.01)). همچنین بین دانشجویان پسر و دختر در مقیاس افسردگی و نیز در ابعاد سه‌گانه فریضه نماز، تفاوت معناداری مشاهده می‌شود.

کلید واژه‌ها: فریضه نماز، سلامت روانی دانشجویان و سلامت جسمانی دانشجویان.

 

مقدمه

چاهن (1991م) سلامت روانی را وضعیتی از بلوغ روان‌شناختی تعبیر می‌کند که عبارت است از حداکثر اثربخشی و رضایت به دست آمده از تقابل فردی و اجتماعی که شامل احساسات و بازخوردهای مثبت نسبت به خود و دیگران می­شود.1 انجمن کانادایی بهداشت روانی، «سلامت روانی» را در سه بخش تعریف کرده است: بخش اول، بازخوردهای مربوط به خود (تسلط بر هیجان‌های خود، آگاهی از ضعف‌های خود و رضایت از خوشی‌های خود)؛ بخش دوم، بازخوردهای مربوط به دیگران (علاقه به دوستی‌های طولانی و صمیمی، احساس تعلق به یک گروه و احساس مسئولیت در مقابل محیط انسانی و مادی؛ بخش سوم، بازخوردهای مربوط به زندگی (پذیرش مسئولیت‌ها، ذوق توسعه امکانات و علایق خود، توانایی گرفتن تصمیم‌های شخصی و ذوق خوب کار کردن)

چاهن به پنج الگوی رفتاری درباره سلامت روان، اشاره کرده و می‌نویسد: 1 حسّ مسئولیت‌پذیری، 2 حسّ اعتماد به خود، 3 هدف‌مداری، 4 ارزش‌های شخصی (از فلسفه‌ای خاص، مبتنی بر اعتقادات، باورها و اهدافی بهره‌مند است که به سعادت و شادکامی خود یا اطرافیانش می‌انجامد و خواهان افزایش مشارکت اجتماعی است)، 5 فردیت و یگانگی (وی خود را جدا و متمایز از دیگران می‌شناسد و می‌کوشد الگوهای رفتاری خود را توسعه دهد، به گونه‌ای که نه هم‌نوایی ناهشیارانه با خواسته‌های دیگران دارد و نه توسط دیگران طرد می‌شود)

در روان­شناسی­اسلامی، سلامت معنوی انسان از طریق اعتقاد به نیرویی برتر که در زندگی از او حمایت می‌کند، تأمین می‌شود. برقراری ارتباط با سرچشمه هستی و استمداد از او به تقویت قوای روحی و جسمی انسان کمک می‌کند. دیدگاه­های معنوی علاوه بر تأثیر بر نگرش و رفتار، روی فیزیولوژی و سلامت تن نیز اثر می‌گذارند و این تأثیر را «تندرستی معنوی» می‌نامند. به طور کلی دستیابی به سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی نیاز اصلی هر انسان است و نماز از جمله راه­های ذکر خدا و بهترین راه ارتباط با منشأ هستی است. امروزه برای کاهش تنش و اضطراب و حتی درمان بیماری‌ها از روش‌های مختلفی، مثل آرام‌سازی4 و مراقبه5 استفاده می‌شود که همگی آنها در نماز وجود داشته و به بهترین وجه می‌توان به آنها دست یافت

نکته اساسی این است که از نگاه قرآن کریم و اندیشه پیشوایان معصوم‰ سخن گفتن از بهداشت روان و به کارگیری آن در مسیر سعادت خود و جامعه، بدون باور به مبدأ و معاد (خدا و معاد) و ارتباط مستمر با خداوند امکان پذیر نیست، زیرا آفرینش آدمی به‌گونه‌ای است که بدون باور به خدا نمی‌توان شادکامی و رضایت از زندگی را تجربه کرد و نمی‌توان با دیگران، انسانی و اخلاقی برخورد کرد. کسی که خود را گم کرده و به جز خدا در پی همه چیز است و برای ارضای نیازهای جسمانی، شهرت‌طلبی، دنیاخواهی و زیباسازی و لوکس کردن چهره و خانه، از هیچ اقدامی دریغ نمی‌ورزد و معتقد است که هیچ چیز (حتی دین و اخلاق) نباید مانع لذت‌خواهی و خواسته‌های فردی شوند، او نمی‌تواند از مدیریت و کنترل روابط مؤثر میان فردی سخن بگوید. او نمی‌تواند زندگی را زیبا ببیند و در فشارها و سختی‌های زندگی آرامشش را حفظ کند و به یأس و ناامیدی گرفتار نشود. خداوند در سوره معارج می‌فرماید: «تنها کسانی که نماز را برپا می‌دارند می‌توانند نیروهای درونی (حرص، جزع و بخل) را مدیریت و کنترل کنند».6 در حقیقت، دنیای آدم‌های بی­خبر از خدا و معنویت، دنیایی است سراسر رنج و بی‌هویتی، از این‌رو خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: «هر کس از هدایت من [که سبب یاد نمودن از من در همه امور است‏] روی بگرداند، برای او زندگی تنگ [و سختی‏] خواهد بود و روز قیامت او را نابینا محشور می‏کنیم.»(طه: 124(

اما اهل ایمان چون زندگی را معنادار و هدفمند می‌بینند، هیچ‌گاه مأیوس نمی­شوند و یأس تنها از آنِ کافران و پیروان مکتب مادی است: «از رحمت خدا مأیوس نباشید زیرا جز مردم کافر از رحمت خدا مأیوس نمی‏شوند.»(یوسف: 87(

بر اساس اندیشه اسلامی، تمامی مخلوقات خداوند به گونه‌ای ذی شعور و در حال عبادت پروردگارند، اما خداوند انسان را که از نعمت عقل و زبان بهره‌مند فرموده و او را خلیفه و جانشین خود قرار داده، او را برای درک کمال مطلوب انسانی به عبادت فرمان داده است: «جن و انسان را نیافریدیم مگر برای عبادت».(ذاریات: 56) خداوند در قرآن کریم در بیش از 120 آیه در سوره‌های مختلف درباره نماز، آداب، و فضایل آن، سخن گفته و آثار آن را یادآور شده و در پانزده مورد به آن امر نموده است.7 خداوند می‌فرماید: «نماز را برای یاد من به پا دارید.»(طه: 14) ثمره نماز، صبوری است. همچنین می‌فرماید: «(متواضعان و مطیعان) کسانی هستند که دلشان بیاد خدا هراسان می‌گردد و بر مصیبت‌ها و ناملایمات زندگی، صبور و شکیبا هستند و نماز برپا می‌دارند و از آنچه روزیشان دادیم (به مستمندان) انفاق می‏کنند

نماز در اصلاح رفتار، نقش بی‌نظیری دارد: «نماز را برپادار، زیرا نماز انسان را از کارهای زشت و ناپسند باز می‌دارد.»(عنکبوت: 45) تمام سودمندی­های نماز به خود نمازگزاران بر می‌گردد، زیرا فرمود: «ای مردم! شمایید نیازمندان به خدا، و فقط خدا بی‏نیاز و ستوده است.»(فاطر: 15) و نماز، راه رستگاری است: «مسلماً رستگار می‌شود کسی که خود را تزکیه کند و نام پروردگارش را به یاد آورد و نماز بخواند».9 بنابراین، تمامی رفتارهای مذهبی، به خصوص نماز، علاوه بر اجر اخروی و معنوی، سلامت جسمی، روانی، رفتاری و اجتماعی را که لازمه رشد و شکوفایی است، در پی دارد

در همین راستا می‌توان به پژوهش‌هایی اشاره نمود که بر اساس نتایج آن، جامعه دانشجویی به گونه‌ای با مسائل روان‌شناختی در حد قابل توجهی دست به گریبان است. احمدی و ترکان در مطالعات خود که روی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اهواز و زاهدان در سال‌های 74 و 84 انجام داده‌اند، میزان افسردگی در بین دانشجویان را 54/1% ـ 9/26% اعلام نموده‌اند.10 فروتن (1384) در مقاله خود به شیوع افسردگی بین دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی (دانشگاه علوم پزشکی همدان 5/43%، لرستان31%، سبزوار 3/29%، و کاشان 4/28%) اذعان کرده است.11 پژوهشی که در سال 1381 با استفاده از آزمون روان‌شناختی (ام. ام .پی. آی2) روی دانشجویان مراجعه کننده به اداره مشاوره صورت گرفته، مبین آن است که 59% از نمونه‌های مورد مطالعه، درجه‌هایی از مسائل روان‌شناختی، از جمله افسردگی، افکار وسواسی، عدم اعتماد به نفس، سوء ظن و حالت مانیا داشته‌اند.12 با این اوصاف با صراحت می‌توان اذعان نمود که نماز، اذکار و تمامی رفتارهای مذهبی، از جمله موهبت­های الهی هستند که برای حفظ ثبات روانی و سلامت جسم به انسان عطا و مرحمت شده است. ویلیام جیمز می‌نویسد

انسان در تعاملات اجتماعی خود، ذخیره انرژی روانی خود را از دست می‌دهد و تنها منبعی که می‌تواند آن انرژی را جبران نماید اتصال به قدرت لایزال الهی است و آن اتصال حاصل نمی‌گردد، مگر با نماز و نیایش

در سال‌های اخیر در حوزه‌های مختلف دینی (اسلامی، مسیحی و یهودی) شواهد بسیاری در مورد تأثیر نماز و نیایش در تأمین سلامتی ارائه شده است.14همچنین برای مطالعه آثار نماز و نیایش بر درمان و بهبود بیماری‌های مزمن، از جمله سرطان، بیماری‌های روانی، بیماری‌های قلبی ـ عروقی، دیابت و ایدز، چشم پزشکی، التهاب و روماتیسم، گرایش چشمگیری وجود دارد. دیل کارنگی می‌نویسد

«اگر مردم از تسکین خاطر و آرامشی که دین و عبادت به آدمی می‌بخشد نصیبی داشتند، ممکن بود از اغلب این خودکشی­ها و بسیاری از دیوانگی­ها جلوگیری کرد.»

دورکیم نیز معتقد است

«مؤمنی که با خدا راز و نیاز می‏کند، نه تنها انسانی است که با حقایق جدیدی دست‏ می‏یابد، بلکه انسانی است که خود را قدرتمند احساس‏ می‏کند. او در درون خود نیروی بیشتری احساس می‏کند و توانایی بیشتری در غلبه بر سختی‏ها و مشکلات دارد. به نظر او عملکرد تسکینی دین، به‏ویژه در ایام نومیدی، دارای‏ اهمیت بسیار است. به همین خاطر، در بین افراد دین‌دار، کمتر جرم و جنایت، خودکشی، بزهکاری و ; مشاهده‏ می‏شود.»

ویلیام جیمز چنین می‏گوید: «اگر نیرویی برای تحمل‏ پیشامدها لازم باشد، در اثر دعا و نماز به دست می‏آید».17 پروپست18 و همکاران وی در سال1992م در مطالعه‌ای با عنوان «بررسی مقایسه­ای درمان‌های رفتاری ـ شناختی غیر مذهبی و مذهبی، در درمان افسرگی بالینی در 59 بیمار مذهبی افسرده»، دریافتند که درمان مذهبی، به تسریع قابل ملاحظه بهبودی در مقایسه با درمان استاندارد رفتاری‌شناختی غیر مذهبی منجر می‌شود.19 نتایج تحقیق دیگری که توسط پرسمن20 و همکاران وی در سال 1990م روی 33 زن سالمند که به علت «شکستگی هیپ» در بیمارستان بستری شده بودند، صورت گرفته است نشان می‌دهد افرادی که اعتقادات مذهبی قوی‌تری داشته‌اند کمتر دچار افسردگی شده و پس از ترخیص، توانایی پیاده‌روی در مسافت طولانی‌تری داشته‌اند. تحقیق دیگری که توسط کریستیان21 و همکارانش در سال 2001م با عنوان «مذهب و معنویت و افسردگی» روی162 بیمار که در مراحل انتهایی بیماری بوده و درمان تسکینی دریافت می‌نمودند، صورت گرفته است، نشان می‌دهد که ارتباط منفی قوی بین معنویت با میزان افسردگی وجود دارد. همچنین نتایج پژوهشی که در سال 2002م در دانشگاه لافبرو انگلیس22 روی افرادی که داغ‌دار یا عزادار بوده‌اند صورت گرفته است، نشان می‌دهد کسانی که اعتقادات مذهبی قوی‌تری داشته‌اند از سلامت روانی بالاتری بهره‌مند بوده و کمتر از دیگران علائم افسردگی داشته‌اند.23 در ایران نیز تحقیقاتی در این زمینه، صورت گرفته است که برخی از آنها به شرح زیر است

احمدِعلی نور بالا در پژوهشی درباره «رابطه میان وابستگی مذهبی و افسردگی روی دانش‌آموزان دبیرستانی در شهرهای تهران، کرج، یزد و اردکان» نشان می‌دهد دانش‌آموزانی که مذهبی‌تر بوده‌اند (چه دختر وچه پسر)، کمتر دچار افسردگی شده‌اند. به عقیده وی، از این پژوهش می‌توان چنین نتیجه گرفت که باور مذهبی و داشتن رفتارهای مذهبی متعادل، به خصوص پایبندی به قضاوت‌های اخلاقی ـ دینی، نقش اساسی در کاهش شیوع افسردگی ایفا می‌کند.24 با توجه به مبانی تئوریک یاد شده و تحقیقات انجام شده در خصوص تأثیر نقش نماز و نیایش در سلامت روانی و جسمانی، پژوهش حاضر در پی این هدف است که مؤلفه‌های شناختی، احساسی و رفتاری نماز خواندن به طور هم‌زمان بررسی شده، نقش نماز خواندن بر سلامت جسمانی و روانی مطالعه و نشان داده شود

روش پژوهش

 

کلمات کلیدی :