مقاله کودکان عقب مانده ذهنی تحت فایل ورد (word)

 

  مقاله کودکان عقب مانده ذهنی تحت فایل ورد (word) دارای 55 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله کودکان عقب مانده ذهنی تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله کودکان عقب مانده ذهنی تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله کودکان عقب مانده ذهنی تحت فایل ورد (word) :

کودکان عقب مانده ذهنی

عقب ماندگی ذهنی اختلالی است که با عملکرد هوشی زیر حد طبیعی و اختلال در مهارتهای انطباقی مشخص می گردد. سن شروع عقب ماندگی ذهنی زیر 18 سال است و منظور از مهارتهای انطباقی انجام کارهای است که در هر سن خاص به طور معمول از فرد انتظار می رود .
انواع
عقب ماندگی ذهنی بر اساس میزان بهره هوشی ، از خفیف تا بسیار شدید ( عمیق ) وجود دارد . جدول زیر تقسیم بندی های مربوط به عقب ماندگی ذهنی را با توجه به نوع و مهارت مورد نظر نشان می دهد:
مهارت مورد انتظار نوع بهره هوش
آموزش پذیر خفیف 50- 70
ربیت پذیر بالا متوسط 35- 50
تربیت پذیر پایین شدید 25- 25
کمتر از 25 عمیق ایزوله ، نیازمند نگهداری در مؤسسه
در حالی که بهره هوش طبیعی در محدوده 90- 110 قرار می گیرد ، به فاصله بین 71- 84 هوش مرزی اطلاق می شود که این افراد عقب مانده ذهنی نیستند اما از نظر پیشرفت تحصیلی موفقیت چندانی ندارند . خوشبختانه کمترین تعداد این بیماران را عقب مانده ذهنی نوع شدید و بسیار شدید که عمدتاً نیازمند نگهداری و پرستاری دائم در مؤسسات مربوطه می باشند تشکیل می دهند.
شیوع این اختلال در حدود 1 درصد جمعیت می باشد که در جنس مذکر حدود 5/1 برابر جنس مؤنث است.
سبب شناسی عقب ماندگی ذهنی
1- عوامل قبل از تولد : بیشتر شامل تأثیرات ژنتیک و تغییرات کروموز می شود . ضمن این که عفونت های رحمی و ابتلای به بیماری سرخچه و توکسوپلاسموز ( بیماری خطرناکی که از طریق گربه منتقل می شود ) نیز در بروز عارضه نقش دارند . آنچه مسلم است بیشترین علل عقب ماندگی ذهنی همین عوامل قبل از تولد است که از نظر پیشگیری نیز اهمیت دارند ، به ویژه عوامل کروموزومی مانند سندرم داون و عوامل عفونی مثل سرخچه و توکسوپلاسموز مادرزادی . در این بین عوامل حین تولد مثل زایمان مشکل و خونریزی جمجمه و اشکالات تنفسی حین زایمان و ;.. نیز مؤثر می باشند .
2- عوامل پس از تولد : شامل ضربات شدید به جمجه کودک ( یرقان ) سیانوز ( سیاه شدن )، عفونتهای دوران نوزادی به همراه تب و تشنج ، کم کاری تیروئید و ;. است که با مواظبت از کودک بخصوص قبل از سن چهارسالگی می توان از بروز عقب ماندگی ذهنی تا حدی جلوگیری نمود.
3- عوامل محیطی اجتماعی : تأثیرات محدودتری در بروز عقب ماندگی ذهنی دارند و شامل فقر ، تغذیه ، ناپایداری خانواده ، وضعیت اقتصادی – اجتماعی بد و محرومیت های فرهنگی و استرسهای مکرر و فوق تحمل در محیط زندگی کودک است.
پیشگیری
پیشگیری اولیه : جلوگیری از ظهور عوامل ایجادکننده عقب ماندگی ذهنی بخصوص عوامل قبل از تولد ، اهمیت ویژه ای دارند. آموزش خانواده ، ممانعت از ازدواجهای فامیلی ، جلوگیری از حاملگی بعد از سنین 35 سالگی ، رعایت بهداشت حاملگی ( پرهیز از اشعه ، دارو ، ضربه به شکم ، تغذیه مناسب مادر ، جلوگیری و کنترل نمودن عفونت های مادرزادی و ;. ) در پیشگیری اولیه بسیار مؤثر هستند. محافظت کودک پس از تولد بخصوص در دوره نوزادی و مداخله ی درمانی به موقع در موارد بیماری ، مثل کم کاری تیروئیدی ( هیپوتیروئیدی ) نیز در جلوگیری از بروز عقب ماندگی ذهنی اهمیت دارد .
پیشگیری ثانویه :
عقب ماندگی ذهنی درمان ندارد و بهترین راه کنترل آن جلوگیری از بروز آن است . به نظر نمی رسد داروهای خاصی نیز در کنترل پیشرفت اختلال مؤثر باشد. مهمترین روش درمانی افراد عقب مانده ذهنی افزایش میزان سازگازی آنها ، محیط زندگی و تنظیم توقعات محیطی و سطح کارآیی این افراد در خانواده و جامعه است.
پیشگیری ثالث
انجام مشاوره خانواده و مشاوره فردی در جهت محدود کردن تأثیرات عقب ماندگی ذهنی ضرورت دارد . استفاده از روشهای توصیه شده توسط افراد متخصص در تقویت و حفظ کارآیی عملی این افراد می تواند باعث افزایش اعتماد به نفس و سازگاری مناسب تر با استرسهای معمول زندگی افراد عقب مانده ذهنی گردد. آموزش کودک و خانواده ، آموزش مهارت های کلامی ، محیطی ، ارتباطی ، اجتماعی ، همچنین آموزش های ویژه و فیزیوتراپی و آموزش های مهارت های جسمی همگی می توانند در سازگاری و رشد بهتر این افراد و توانبخشی آنان کمک مؤثری باشند.

کودک عقب مانده ذهنی در برابر ناکامیها و شکستها سخت کم طاقت است، وبرنامه آموزشی او می بایست به گونه ای تهیه و تنظیم گردد که با مختصر سعی و تلاشی که از خود نشان می دهد با موفقیت مواجه گردد و این بهترین کار مربی است و مربی واقعی کسی است که به تلاش شاگردش بها بدهد و نه به صرف محصول و نتیجه کار او. در ادامه مقاله بهشتیان روی زمین سعی داریم شما را هر چه بهتر با دنیای این کودکان دوست داشتنی آشنا کنیم تا بیشتر ، از نیازهای نهفته آنها به عنوان یک انسان مطلع شوید. کودک عقب مانده ی ذهنی، اندوخته ی فراوانی از تجارب ناکام دارد، کمتر تشویق و ترغیب شده است و نیازمند تشویق و ترغیب و کوششهای موفقیت آمیز است. او تنبیه فراوان شده است (اعم از تنبیه بدنی و یا تنبیه عاطفی و روانی) و تنبیه آفت رشد و شکننده ی اعتماد به نفس و خودپنداری اوست.
پس بر ماست که از تنبیه او بپرهیزیم و او را مقصر در کم توانی هایش ندانیم. کودک عقب مانده ی ذهنی،
کارها را کم کم و جزیی تر می آموزد و انجام می دهد، نباید از او انتظار توفیق سریع و ناگهانی داشته باشیم. او همیشه نیازمند تمرین و تکرار در زمینه های مختلف یادگیری و انجام کارهاست. به نقاط ضعف او بیشتر توجه شده
است تا به ابعاد قوی تر وجودش، چه بهتر که ما ارتباط آموزشی مان را با او از نقاط مثبت و یا با توانمندی هایش برقرار نماییم. کودک عقب مانده ذهنی، بازخورد یا نگرش مثبتی به خود، اطرافیان و جهان هستی ندارد و بالطبع
بسیاری از رفتارهای او ناشی از همین نگرش است. لذا ایجاد نگرش مثبت و مفید در وی نسبت به خود و کارهایش امری است بسیار مهم وضروری.
کودک عقب مانده ی ذهنی، اندوخته ی فراوانی از تجارب ناکام دارد، کمتر تشویق و ترغیب شده است و نیازمند تشویق و ترغیب و کوششهای موفقیت آمیز است.
کودک عقب مانده ی ذهنی از نظر اجتماعی ناسازگاری بیشتری دارد، زیرا اجتماع او را خوب نمی شناسد و از او در حد توانش انتظار ندارد. کودک عقب مانده در برقراری ارتباط با دیگران مشکل دارد و در پذیرش مسؤولیتها سخت درمانده است. کودکان عقب مانده ی ذهنی از نظر انگیزش بسیار ضعیف است، عمدتاً فقر انگیزش بر وجود وی غالب است و در نتیجه همیشه فاصله ی نسبتاً زیادی بین توان بالفعل و توان بالقوه ی او جود دارد. لذا ایجاد نگرش مثبت و انگیزه ی قوی و غنی (خواستنها) در کودکان عقب مانده ی ذهنی زمینه ی رشد، پیشرفت و
شکوفایی توانمندیهایشان را هموار می نماید. کودکان عقب مانده ی ذهنی در رفتار سازشی بسیار ضعیف هستند، رفتاری که زمینه پذیرش مسؤولیتها را به تناسب سن و رشد آنها فراهم می سازد. بنابراین، توجه به رفتارهای نامطلوب آنان و اصلاح رفتارها از اهم برنامه های تربیتی این کودکان محسوب می شود.
ویژگی دگر پیروی در کودکان عقب مانده ی ذهنی فوق العاده زیاد است، لذا می بایست ضمن دقت در ارائه الگوهای رفتاری، برای تقویت و تعمیم رفتارهای مطلوب در آنها و قوی کردن اعتماد به نفس ایشان از راه تشویق و ترغیب و مواجه نمودن آنان با تجارب موفق و خوشایند، تلاش کرد؛ و از آنجا که افراد عقب مانده ی ذهنی چشم دارد اما تیزبینی ندارد و نیازمند نگاه های محبت آمیز است.
گوش دارد، اما قدرت و قوت لازم را برای تشخیص شنوایی ندارد و نیازمند شنیدن کلام آرام، صدای هدایتگر و مهربان است. حس چشایی اش ضعیف است و در تشخیص شیرینیها و تلخیهای خوراکیها کمی کند است، اما نیازمند چشیدن تلخیها و شیرینیهای زندگی است، حس بویایی اش نیز ضعیف است اما بوی عطر محبت را بیش از هر بوی دیگری می یابد. حس لامسه اش ضعیف است، اما نیاز بیشتری به لمس کردن و گرمی و تماس و فشردن دستهای دوستی دارد. دست دارد، اما نیاز بیشتری به دستگیری دارد. پا دارد، اما نیازمند حرکت و تحرک و
راهبردی است. و سرانجام چهره ی معصوم و گویایش نیازمند شکفتن است و قلب مهربانش آکنده از عطوفت و مهرپذیری. کودکان عقب مانده ی ذهنی در برابر بیماریها آسیب پذیرند، لذا بیشتر نیازمند مراقبت و هدایت می باشند.
خانواده ای دارد که در غالب موارد هاله ای از احساسات مختلف و بعضاً متضاد مثل احساس حمایت شدید، احساس طرد، احساس غم و اندوه، احساس گناه، احساس درماندگی، احساس رضایت و تسلیم و; وجود آنان را در بر می گیرد، و این احساس بتدریج تبدیل به رفتار می گردد سرانجام کودک عقب مانده ی ذهنی با هر
میزان هوشی که دارد می تواند آموزش پذیر، تربیت پذیر، یا اینکه حمایت پذیر باشد. در هر حال نیاز مبرم به حمایت و هدایت مستمر دارد و توان بالقوه اش بیشتر از توان بالفعل اوست.
او زبان دارد، اما در اظهار و بیان خواستها و مکنونات قلبی اش با مشکل مواجه است و نیازمند صبر و حوصله و بردباری و گوش شنوای مربی است.

تاریخچه عقب مانده ذهنی

از نظر تاریخی عقب مانده ذهنی در هر جامعه ای وجود داشته و می توان گفت از زمانیکه انسان خود را شناخته عقب ماندگی ذهنی وجود داشته ولی انسان نسبت به آن واقف نبوده و هر جامعه ای متناسب با رشد فکری و فرهنگی خود برخورداریهای متفاوت با این افراد داشته اند مثلاً در قرون وسطی در اروپا علت عقب ماندگی ذهنی را روسوخ ارواح شیطانی و خشم خدایان نسبت به این افراد می دانستند و متناسب با آن درمانهایی بسیار سخت و آزار دهنده ای به آنها می دادنند . مثلاً سوراخ کردن سر در آسیا مسئله به طور دیگری بود در آیئن کنفوسیوس چین با عقب ماندگان ذهنی با ملایمت و مهربانی رفتار می شود . در آیئن یهود آمده است که اگر فرد عقب مانده ای جرمی را مرتکب شد نباید او را مجازات کرد . در حالی که در اروپا عقب مانده ها را مانند افراد سالم مجازات می کردنند در دین اسلام با عقب مانده های ذهنی با دید بازتری برخورد شده البته در اسلام روی عقب مانده های ذهنی تنها بحث نشده بلکه در اسلام کلمه مسکین به معنی تهی دست و فقیر بارها مورد تاکید قرار گرفته و همچنین رفتار با ملایمت با این افراد توصیه شده است
کلمه مسکین تنها به معنی تهیدست و فقیر اقتصادی نیست . بلکه کسانی که نیاز به آموزش و تربیت و سایر نیازها را نیز شامل می شود و به عبارتی فرد معلول ذهنی و غیره به نوعی نیازمند می باشند .

رویدادهای مهم در رابطه توجه به عقب مانده های ذهنی

1 انقلاب کبیر فرانسه
شعار انقلاب کبیر فرانسه آزادی و رعایت حقوق بشر یعنی از بین رفتن فقر و برده داری به دنبال این انقلاب افراد دانشمند و متخصص در رشته های مختلفی پیدا شدند که جرعت اظهار عقیده داشتند . مثلا ایتارد و پینل بیان کرد .
پینل عقیده داشت :
که عقب مانده ذهنی با بیماران روانی متفاوت هستند و قبل از اینکه اینها بیمار باشند انسان هستند و باید مانند انسانها با او رفتار شود
ایتارد هم اعتقاد داشت :
که فرد عقب مانده ذهنی با این که مشکل ذهنی داشته ولی به وسیله آموزش از طریق حواسهای مختلف می توانند آنها را تا حدودی بهبود بخشید ایتارد به عنوان اولین معلم کودکان عقب مانده ذهنی مطرح است .

2 رونسانس انقلاب اروپا (قرن 18 )

در انقلاب اروپا مسئله حقوق بشر به صورت یک قانون مدون شد و همین مسئه باعث تحولاتی در طرز برخورد با افرا عقب مانده ذهنی شد همچنین پیشرفت های پزشکی در این دوره و شناخت علت های مختلف عقب مانده ذهنی در ترویج برنامه های آموزشی در این دوره تحولی در زمینه عقب ماندگی ایجاد کرد
3 جنگ جهانی اول و دوم

به دنبال جنگ جهانی اول و دوم به علت باسازی بعد از جنگ نیاز به نیروی انسانی افزایش یافت و افراد عقب مانده ذهنی و بیماران روانی در کارخانه ها و دیگر مراکز بکار گرفته می شدند و همچنین بعد از جنگ توجه به معلولین ناشی از جنگ باعث شد که روشهای خاص توانبخشی و آموزشی برای معلول عقب مانده ذهنی بکار گرفته است .این توجهات باعث شد که روشهای توانبخشی اجتماعی حرکتی حرفه ای آموزشی و کارگاهای حمایتی ومدارس تاسئس شد . و هر کدام تاثیر بی شماری روی عقب مانده ذهنی گذاشت .

عقب ماندگی ذهنی و انواع آن
تعریف:
به معنای نقص هوشی در اوئل زندگی- در مقابل دمانس می باشد که با محدود شدن عملکرد اجتمائی همراه است. با اقدامات آموزشی و اجتمائی می توان یک زندگی طبیعی در خارج از بیمارستان را برای این افراد فراهم کرد که شامل مدارس ویژه, انجام کار های خانه داری و صنایع دستی و حمایت از این افراد و خانواده آنان می باشد.
آمار
در جمعیت 15-19 سال شیوع موارد متوسط و شدید حدود 3-4 مورد در 1000 است. معادل 6-8 مورد در 2000بیمار یک پزشک عمومی. این شیوع از سال 1930 اندکی تغییر کرده اما بروز موارد شدید به علت مراقبت های خوب نوزادی و جنینی تا حد یک سوم تا یک دوم کاهش یافته است. علت ثابت ماندن شیوع, زندگی طولانی تر افراد عقب مانده ذهنی است.
مشکلات جنسی
شایعترین آن استمناء در معرض عموم است. برخی مثل بچه ها در مورد بدن سایرین کنجکاو هستند که ممکن است از آن تعبیر جنسی شود. بسیاری از عوامل عقب ماندگی ذهنی ارثی نیست و آن دسته که ارثی است باعث ناباروری نیز می شود.
بنا بر این نگرانی اصلی از مقاربت این افراد تولد کودکان عقب مانده نیست بلکه توانائی آنان به عنوان یک پدر یا مادر برای نگهداری یک کودک طبیعی است. استفاده از روش های جلوگیری مفید است.
بیماریهای جسمی:
شایعترین حالت در موارد شدید و بسیار شدید عقب ماندگی ذهنی دیده میشود که اکثرا ناتوانائی های حسی یا حرکتی و یا صرع دارند. فقط یک سوم این افراد تحرک دارند و یک چهارم به دیگران وابسته هستند. مشکلات شنوائی و بینائی مانع دیگری برای توانائی شناختی است. ناتوانی های حرکتی که شایع نیز می باشد عبارتند از: اسپاستیسیتی-اتاکسی-آتتوز
اثر عقب ماندگی ذهنی بر خانواده
به محض تشخیص عقب ماندگی ذهنی در نوزاد والدین دچار دیسترس می شوند. برخی کودک را نمیپذیرند. گرچه این طرد کردن مدت طولانی دوام ندارد معمولا تشخیص پس از سال اول گذاشته می شود. والدین مجبورند امید ها و انتظارات خود را تغییر دهند که گاهی باعث افسردگی طولانی والدین همراه با احساس گناه و شرم و خشم می شود. تعداد کمی کودک را نمیپذیرند. در حالی که بقیه در مورد مشخصات سایر فرزندان شدیدا احساس می شوند.
سرانجام اکثر والدین تطابق پیدا میکنند. این والدین نیازمند حمایت طولانی مدت هستند.
مشکلات هیجانی و رفتاری
واکنش ها به وقایع استرس زا
واکنش آنان مشابه افراد عادی است. با این حال آنان دیسترس را بیشتر در رفتار خود نشان می دهند تا در کلمات. تحریک پذیری , آژیتاسیون ترس یا رفتار های دراماتیک ممکن است نشانه یک اختلال حاد استرس باشد. همیشه باید این نکته را در نظر داشت که گاهی این واکنش به یک بیماری جسمی تشخیص داده نشده است.
مشکلات رفتار
این مشکلات , نسبت به کودکان عادی در سنین بالاتری رخ داده و بیشتر طول میکشند گرچه طی زمان بهبود می یابند.بسیاری از عقب ماندگان ذهنی, پرفعالیت و حواس پرت تکانشی (impulsive) هستند. مشکلات جدی تر عبارتند از خود آزاری و رفتار های اوتیسمی( مثل فعایتهای تکراری بی هدف و استرئو تایپی خم شدن به عقب جلو کوبیدن سر به دیوار). این مشکلات جدی در عقب ماندگان ذهنی شدید شایعتر است( 40% کودکان و 20% بزرگسالان). در تعداد کمی از بیماران رفتار های تهاجمی به حدی شدید است که احتمال آسیب به خود بیمار و مراقبت وی وجود دارد که به آن رفتار های چالشی برانگیز (challenging) میگویند.
تظاهرات بالینی:
نمای کلی عبارت است از کاهش کارائی در همه انواع کار های هوشمندانه مثل یادگیری, حافظه کوتاه مدت, استفاده از مفاهیم و حل مشکل. گاهی یک عملکرد بیشتر از بقیه مختل میشود مثل زبان
عقب ماندگی ذهنی خفیف: 70-50
80 درصد افراد عقب ماندگی دهنی در این گروه هستند. از نظر ظاهری طبیعی هستند و نقایص حسی و حرکتی آنان خفیف است. بنابراین عقب ماندگی ذهنی آنان تا شروع مدرسه تشخیص داده نمیشود. در سنین بزرگسالی می توانند زندگی مستقلی داشته باشند. گرچه در مواردی مثل خانه داری, اشتغال و مواجه با موقعیت های استرس زا نیازمند کمک
هستند.
عقب ماندگی ذهنی متوسط: 49-35
12 درصد کل بیماران را تشکیل می دهند , یادگیری زبانی در حد برقراری ارتباط کافی است و اکثرا می توانند نحوه مراقبت از خود را یاد بگیرند. در دوران بزرگسالی اکثرا قادرند کارهای روزمره را انجام بدهند.
عقب ماندگی ذهنی شدید: 34-20
حدود 7% کل بیماران هستند. رشد آنان در دوران پیش دبستانی شدید کاهش یافته است و بنابراین یادگیری آنان در مدرسه نیز همینطور است. البته بسیاری از آنان میتوانند نحوه مراقبت از خود را بیاموزند و با جملات ساده ارتباط برقرار کنند. در بزرگسالی می توانند وظایف ساده ای را انجام دهند و فعالیتهای اجتمائی محدودی دارند. بسیاری مشکلات جسمانی همراه دارند. تعداد اندکی از آنان توانائی شناختی ویژهای دارتد که در حالت طبیعی نیازمند هوش بالاست مثل محاسبات ریاضی ذهنی یا حافظه قوی . این افراد احمق دانشمند نامیده میشوند.
عقب ماندگی ذهنی بسیار شدید : کمتر از 20
یک در صد عقب ماندگان ذهنی در این گروهند. تعداد اندکی از آنان می توانند کاملا از خود مراقبت کنند و نیز تعداد کمی می توانند رفتار های اجتمائی یا توانائی سخن گفتن داشته باشند
کودکان استثنایی
همواره یکی از دلایلی که ما نمی توانیم اطلاعات کاملاً‌ مربوط و جامعی در مورد کودکان و دانش آموزان استثنایی بدست بیاوریم اینست که معمولاً وقتی با کودک استثنایی مواجه می شویم ذهن ما بخاطر انباشته شدن ، از غیر عادی بودن ذهنی یا جسمی کودک پیشداوری می کند و غالباً ویژگیهای خاصی که کودکان استثنایی دارند ( نابینایی – ناشنوایی – عقب ماندگی و ) مشخصه اصلی آنها می شود .
متاسفانه اکثر والدین از داشتن چنین فرزندانی احساس شرمندگی می کنند ودر قالب موارد سعی در مخفی کردن کودکشان در انظار عمومی دارند .
تعریف کودک استثنایی :
کودک استثنایی اول یک کودک است ( انسان است با همه خصوصیات و صفات یک انسان و بعد کودکی است با خصوصیات و تفاوتهای استثنایی نسبت به سایر کودکان . و همین ویژگیها و خصوصیات است که معلمان و اولیا باید خودشان را با آن سازگار کنند .
در واقع بین تمام خصوصیات روانی و جسمانی و تمام استعدادهای مختلف هر فرد تفاوتهای مشهودی موجود است پس می توان گفت که هر فرد نسبت به افراد دیگر استثنایی است و کلمه استثنایی بطور اعم و به معنای دقیق علمی خود نمی تواند فقط به گروههای خاصی از افراد جامعه اطلاق شود .
بنابراین آنچه که ما اصطلاحاً « کودک استثنایی » می گوئیم بدین معناست که کودک از نظر هوشی و جسمی و روانی و اجتماعی بمیزان قابل توجهی نسبت به دیگر همسالان خود متفاوت می باشد و نمی تواند بنحو مطلوب حداکثر استفاده از برنامه های آموزش و پرورش عادی ببرد .
در اینگونه کودکان واکنشها ، ویژگیهای خاص دارد بدلیل اینکه کودک رشد فکری کامل ندارد و بدلیل اینکه نمی تواند بر رفتارهای خود کنترل داشته باشد و یا اگر عمل خلافی از او سر زد احساس گناه و تقصیر کند ، چون از نظر شخصیتی نارس و نابالغ است ، ناگزیر نیازمند به توجه خاص و آموزش و خدمات فوق العاده ای است .
عنوان کودکان استثنایی در مکاتب امریکا و انگلستان فرق می کند . در امریکا به تمام کودکانی که بنحوی با کودکان طبیعی و همسن خود از نظر فکری ، جسمی ، عاطفی . عقلانی ، رفتاری و … فرق داشته باشد استثنایی گفته می شود و مسلماً با قبول این تعریف یک کودک نابغه ، نابینا ، ناشنوا و عقب مانده ذهنی همه استثنایی هستند .
کودکان استثنایی
مقدمه :
لغت استثنایی اصولاً یک اصطلاح آموزشی است . مربیان آموزش و پرورش و مشاوران راهنمایی در زمره ی اولین کسانی هستند که به محدودیتهای یادگیری ، عاطفی شخصیتی ، اجتمایی، و مشکلات این افراد پی می برند و باید نسبت به رفع آنها با روشهای موجود و همچنین پیشگیری از مشکلات آنی اقدام نمایند .

)) جایگاه آموزش وپرورش استثنایی))

درسال 1369 قانون تشکیل سازمان آموزش وپرورش استثنایی کشور به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.نظر به اینکه مبارزه با مستکبرین وحمایت از مستضعفین از شعارهای اصلی انقلاب اسلامی بوده و حکومت اسلامی نیز درجهت رفع استضعاف پایه گذاری شده است کودکان استثنایی که از مصادیق بارز مستعضفین وبه تعبیری از گروه محرومان مضاعف جامعه بودند؛ موردتوجه وعنایت مسئولان وبرنامه ریزان قرار گرفتند وازهمان اوان انقلاب دراولویت نظام اسلامی قرار داده شدند. درمنشورجهانی حقوق کودک هم آمده است همه بدون تبعیض دررنگ ؛نژاد؛ زبان؛ تبار اقتصادی؛ طبقه اجتماعی ؛ علی رغم آن که از هوش سرشاری برخوردار باشند ویا عادی ؛ عقب مانده ذهنی ؛ نابینا ؛ ناشنوا یا دارای هرگونه نقص ویا ضعف جسمی واجتماعی باشند؛ حق دارند به طور یکسان ازامکانات یادگیری ؛ آموزشی ؛ پرورشی با حداکثر توانایی و استعدادهای خودبهره مند شوند. ایجاد زمینه و فراهم آوردن امکانات وتسهیلات درجهت آموزش ؛ رفاه وتوانبخشی آنان نه به عنوان ترحم ودلسوزی بلکه به عنوان یک وظیفه برای دولت های عضو از حقوق مسلم اینگونه کودکان تلقی می شود.
اهداف آموزش وپرورش استثنایی کشور نیز براین اصل استوار است که هرکودک استثنایی با توجه به تفاوتهای فردی حق دارد از آموزش متناسب با استعدادهای خویش برخوردار گردد.

)) تعریف آموزشگاه استثنایی ))
دراین آموزشگاه دانش آموزان یک یا چند گروه استثنایی دریک دوره تحصیلی ، آموزش می بینند.
((کودکان استثنایی))
عنوان کودکان استثنایی در مکاتب امریکا و انگلیس فرق می کند در امریکا به تمام کودکانی که به نحوی با کودکان طبیعی و همسن خود از نظر فکری ، جسمی ، عاطفی ، عقلانی ، رفتاری ، ;. فرق داشته باشند استثنایی گفته می شود مسلماً با قبول این تعریف یک کودک نابغه ، نابینا ناشنوا عقب مانده ذهنی و نظایر آن همه استثنایی هستند .
درانگلستان لغت استثنایی را محدود به تیز هوشی می کنند و سایر کودکان را که به عللی تحت حمایت و آموزش خاص هستند کودکان ویژه میگویند .

(( دانش آموز استثنایی ))
مطابق بند1 فصل اول آیین نامه اجرایی آموزش وپرورش استثنایی ؛ دانش آموز استثنایی به فردی اطلاق می شود که از نظر ذهنی (هوشی) ؛ جسمی(جسمی وحرکتی) ؛ عاطفی ویا اجتماعی تفاوت قابل ملاحظه ای با افراد همسن خود داشته باشند واین تفاوت به حدی باشد که برخورداری آنان از آموزش وپرورش مستلزم تغییرات دربرنامه ها ؛ روش ها؛ مواد آموزشی ؛ فضای آموزشی عادی و ارائه خدمت آموزشی وتوانبخشی ویژه آنان باشد.

(( طبقه بندی کودکان و نوجوانان استثنایی ))
کلی ترین طبقه بندی ، که مورد قبول اکثریت متخصصان می باشد عبارت است از تقسیم این افراد به سه دسته بزرگ :
الف: کودکان و نوجوانان که به علت اختلافات هوشی و فعالیتهای ذهنی از کودکان عادی متمایزند . در این دسته کودکان و نوجوانان عقب مانده ذهنی و افراد تیز هوش قرار دارند .

ب : کودکان و نوجوانانی که به علت اختلالات و ضایعات مغزی یا اختلالات عملی مبتلا به اختلالات رفتاری هستند . در این دسته کودکان و نوجوانان ناسازگار یا دشوار قرار دارند.
ج: کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلالات و نقایص حسی و حرکتی و اختلالات عملی رشد ، در این دسته نابینایان و همچنین مبتلایان به اختلالات تکلمی ، اختلالات کنترل استنکترها و ناتوانیهای حرکتی قرار دارند .
(( عقب ماندگی ذهنی))
عقب ماندگی ذهنی یا به اصطلاح دیگر نارسایی رشد قوای ذهنی موضوع تازه و جدیدی نیست بلکه در هر دوره و زمان افرادی در اجتماع وجود داشته اند که از نظر فعالیتهای ذهنی در حد طبیعی نبوده اند .
گروهی از مردم استنباط نادرستی از عقب ماندگی ذهنی داشته و تصور مینمایند که عقب ماندگی ذهنی همانند یک مرض بوده و میتوان از شخصی به شخص دیگر سرایت نموده ویا مانند سل و آبله و سرخجه قابل انتقال در میان کودکان می باشد .

اجتماع برای مصلحت ، یا سالم سازی ، بعضی از این افراد را تحمل می کرد عده ای را محبوس می ساخت و دسته ای را به مرگ محکوم می نمود. پنیل که به حق باید او را بنیانگذار روانپزشکی جدید نامید اولین کسی بود که به دلجویی بیماران پرداخت و برای آنان برنامه های تفریح و گردش در نظر گرفت . او بیماران روانی را به 4 دسته تقسیم کرد .

1- ملانکولی یا مالیخولیا .
2- مانی یا جنون شور و شوق .
3- جنون .
4- عقب ماندگی ذهنی .
بعد از پنیل ، یک پزشک فرانسوی بنام ایتارد به تربیت کودکی وحشی پرداخت که در جنگلهای«‌ آویرون » فرانسه پیدا شد .کودک عقب ماندگی بسیار عمیقی داشت.. ایتارد تربیت کودک را بعهده گرفت و کوششهای بسیطی در این زمینه مبذول داشت تا موفق به پیدایش راه جدیدی در نحوه آموزش و پرورش افراد عادی عقب مانده و حتی معلولین گردید .

همکار ایتارد بنام سگن بدنیال زحمات وی و به منظور شکوفا کردن این کودکان مؤسسه ای برای عقب ماندگان ذهنی ایجاد کرد و روش حواس حرکتی را در آموزش کر و لالها به کار برد.
این پیشرفتها همچنان ادامه یافت تا اوائل قرن بیستم که توجه به اصلاح نژاد بشر در دستور کار قرار گرفت و در امریکا به توصیه بخش اصلاح نژاد کمیته پژوهشی انجمن زاد و ولد امریکا ، نازا کردن عقب مانده ها به صورت قانون در آمد و بالاخره در قرن بیستم بود که دانشمندان و پژوهشگران عقب ماندگیهایی که به دلیل اختلالات متابولیکی ، نقصهای کروموزومی ، بیماریهای مادر در دوران بارداری و … ایجاد می شد را کشف کردند و راه را برای پژوهش و درمان این افراد هموار ساختند .

پیشرفت روز افزون علوم پزشکی ، جراحی اعصاب و مغز و علوم ژنتیک علاوه بر کشف تدریجی علل عقب ماندگیها تا اندازه ای باعث تخفیف و گاهی بهبودی نسبی و حتی پیشگیری از ابتلا به این ناراحتیهای وخیم شده است .

شرایط بهداشتی ، تغذیه کودکان ، پیدایش آنتی بیوتیکها و سایر داروها در درمان بیماریهای خاص که شایعترین علل عقب ماندگیهاست از مرگ و میر این افراد به میزان قابل توجهی کاسته است .
(عقب ماندگی ذهنی یک وضعیت و حالت خاص ذهنی است که در اثرایجاد مشکل در شرایت مختلف قبل از تولد و هنگام تولد ویا پس از تولد کودک پدید میآید .)

((علل عقب ماندگی ذهنی : ))
عوامل متعددی وجود دارد که باعث بروز عقب ماندگی می شود .برای سهولت بیشتر ،علل عقب ماندگی ذهنی را می توان به سه مرحله در رابطه با تولد کودک تقسیم نمود .
الف :علل قبل از تولد :که شامل عوامل ژنتیکی و مادر زادی میباشد .
ب : عوارض هنگام تولد : که شامل عارضه های زمان تولد می باشد .

 

کلمات کلیدی :

مقاله سیاست جذب سرمایه های خارجی و نقش آن در اقتصاد مناطق آزاد ت

 

  مقاله سیاست جذب سرمایه های خارجی و نقش آن در اقتصاد مناطق آزاد تحت فایل ورد (word) دارای 14 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله سیاست جذب سرمایه های خارجی و نقش آن در اقتصاد مناطق آزاد تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله سیاست جذب سرمایه های خارجی و نقش آن در اقتصاد مناطق آزاد تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله سیاست جذب سرمایه های خارجی و نقش آن در اقتصاد مناطق آزاد تحت فایل ورد (word) :

سیاست جذب سرمایه های خارجی و نقش آن در اقتصاد مناطق آزاد
دکتر احمد قاسمزاده خسروشاهی

چکیده :
وقتی انحصاری ترین مرحله سرمایه داری در جان شکل میگیرد روابط سرمایه داری در جهان گسترش می یابد و استعمار و نیروی کار ملتّها بوسیله سرمایه های بین المللی به حداکثر می رسد. مرحله ای که سرانجام به علت بالا رفتن ترکیب ارگانیک سرمایه با مقیاس جهانی و کاهش نرخ سود و بالاخره جهانی شدن نظام سرمایه همه امکانات ادامه آن به انتها میرسد.
زمانی سرمایه داری با صدور کالا و سرمایه جنبه های جهانی به خود می گیرد در نتیجه

تقسیم کار بین المللی و اجتماعی شدن تولید جهانی اقتصاد و واحدهای ملی آن چنان در هم جوش می خورند که جدائی هر جزء در چارچوب مناسبات سرمایه داری موجب مرگ و زندگی اقتصادی آن ملت میگردد.
به همین مناسبت پوشش انباشت سرمایه داری در مقیاس جهانی را باید بصورت یک کل ارگانیک در نظر گرفت نه جمع ساده انباشت سرمایه کشورهای مختلف در روند کار و حرکت سرمایه از کشوری به کشور دیگر بازار جهانی بمنزله بند نقاله ای ارزش های اضافی را از کشورهای فقیر به سختی و از توسعه نیافته به پیشرفته سوق میدهد.
این روش ریشه هر نوع استعمار امپریالیسم سرمایه دا

ری است که به حرکت ناموزون مولدین جامعه (کار- سرمایه- زمین) منجر میگردد و هر قدر سرمایه داری در سطح جهانی تکامل بیشتر می یابد مکانیزم عمل آن پیچیده تر میگردد. (1)
زیرا بازارهای سرمایه بازارهایی هستند که در واحدهای اقتصادی که پس انداز بیشتر است و در واحدهای اقتصادی که پس انداز کمتر است وجوه ن

قد این واحدها را در مقابل هم قرار میدهند و بدین وسیله نیازهای وجوه نقد در یک اقتصاد را با اضافه کردن وجوه نقدی که در اقتصاد دیگر وجود دارد متعادل می نمایند. با حرکت از این روشها نیاز سرمایه در مناطق آزاد تجاری خصوصاً در کشورهای فقیر و در حال توسعه احساس میگردد.
واژه های کلیدی : سرمایه گذاری داخلی و خارجی- ضرورت سرمایه گذاران در مناطق آزاد- روابط سرمایه در کشورهای مختلف- تاثیر سیاست در سرمایه گذاری خارجی مناطق آزاد.

مقدمه :
از آغاز پیدایش سرمایه داری تاکنون روابط کشو

رهای مادر سرمایه داری و کشورهای دیگر بطور کلی از سه مرحله اساسی گذشته است. (2)
مرحله اول : با غارت مستعمرات شروع میشود و سپس استعمارگران با تصرف سرزمینهای دیگر و ایجاد انحصار تجاری از راه صدور کالای صنعتی

و تصرف مواد اولیه مستعمرات به بهره برداری از آنها می پردازند.
مرحله دوم : از پایان قرن نوزدهم شروع میشود و تا سالهای دهه 1950 میلادی ادامه می یابد این مرحله امپریالیستی نامیده میشود.
سرمایه انحصاری حاکم بر اقتصاد کشورهای غربی گردش می کنند و برای بهره برداری بهتر و کاراتر از مواد خام و نیروی کار ارزان مستعمرات در کنار صدور کالا به صدور سرمایه به این سرزمینها می پردازند. بطوریکه صدور سرمایه بتدریج نقش مهمتری را در ترکیب کالاهای صادراتی به مستعمرات پیدا می کند. در این مرحله تقسیم جهان بین قدرتهای امپریالیستی به پایان میرسد و تقریباً همه سرزمینها عقب مانده بصورت مستعمره و نیمه مستعمره زیر سلطه اقتصاد امپریالیستی قرار میگیرند.
مرحله سوم : مرحله برتری و سلطه سرمایه داری انحصاری دولتی است. در این مرحله که از سالهای 1950 میلادی شروع شده است تحت تاثیر تجزیه بازار جهانی سرمایه و جنبش های ملی در مستعمرات نظام مستعمراتی از هم پاشیده میشود و استعمار سرزمینهای عقب مانده و در حال رشد با صدور سرمایه و کالا از طریق مکانیزم بازار جهانی صورت میگیرد. در نتیجه سرمایه حالت جهانی به خود میگیرد و برای تولید سود بیتر حد و مرزی برای خود نمی شناسد.

نگرش به ضرورت سرمایه گذاری در مناطق آزد تجاری :
منظور از سرمایه گذاری خارجی بکارگیری سرمایه های خارجی در یک بنگاه اقتصادی جدید با بنگاه اقتصادی موجود می باشد.
سرمایه گذاری خارجی در کشورهای مختلف به دو طریق انجام میگیرد: (3)
– سرمایه گذاری مستقیم خارجی
– سرمایه گذاری غیر مستقیم خارجی

 

در سرمایه گذاری مستقیم خارجی سرمایه گذار مستقیماً دست به ایجاد بنگاههای تولیدی و یا خدماتی در کشور میزبان میزند.
در سرمایه گذاری غیر مستقیم خارجی سرمایه گذار در قالب خرید اوراق قرضه و سهام شرکت در معاملات بورس اوراق بهادار دولتی اقدام به سرمایه گذاری می نماید.

سرمایه گذاری خارجی از طریق صدور سرمایه :
در ناتوانی تولید سرمایه داری در ایجاد سرمایه لازم برای سرمایه گذاری در بخش تولید و وسایل تولید. زمانی که سرمایه داری قادر نشد برای تجدید تولید گسترش یافته و ایجاد توازن بین رشته های مختلف تولیدی سرمایه کافی ایجاد نماید بناچار مقداری از سرمایه ها و کالاهای تولید شده بعلت بی نظمی در بازار و یا بی تناسبی بین دو بخش عمده تولید به فروش نرسیده و جذب نخواهد شد و سرمایه دار با اینکه در خود کشور متروپل برای تولید نیازمندیهای ضروری جامعه که نیاز به سرمایه گذاری هست سرمایه اضافی خود را به کشورهای دیگر صادر می نماید. (4)
صدور سرمایه به کشورهائی که در راه تکامیل سرمایه داری گام گذاشته اند کشورهائی که نرخ سود در آنها به علت ارزانی مواد خام و نیروی کار و با

زارهای وسیع در کشور مبداء زیادتر است موجب بالا رفتن ترکیب ارگانیک سرمایه در مقیاس بین المللی و برقراری یک نرخ واحد سود بین المللی نخواهد شد. پس از استقرار کامل چنین وضعی سرمایه خصلتی کاملاً بین المللی پیدا خواهد کرد.
بعلت گرایش سود به کاهش سرمایه پی می بریم،زیرا در

سرمایه داری بخش عمده سرمایه گذاریها در تولید کالاهای سرمایه ای صورت میگیرد. در نتیجه افزایش بازدهی تکنیک نسبت به سرمایه ثابت به متغیر یعنی ترکیب ارگانیک سرمایه بالا می رود و در نتیجه میزان سود حاصله به نسبت سرمایه گذاری کاهش می یابد. این امر سرمایه دار را مجبور خواهد کرد سرمایه خود را به سوی سرزمینهایی صادر کند که در آنها سرمایه زیاد است.

عوامل تاثیر گذار در گرایش سرمایه گذاریهای خارجی :
سرمایه دار ابتدا فقط در محدوده کوچکی یعنی در داخل اقتصاد ملی به منزله یک رابطه اجتماعی حاکم عمل می کند سپس به سایر کشورهای جهانی به مثابه یک نیروی خارجی و مهاجم را پیدا کرده و گرایش عمومی بین المللی شدن که در سرشت سرمایه دار وجود دارد بدان جنبه جهانی داده و تحت تاثیر گردش اقتصادی جهانی سرمایه داری بوجود می آید که اقتصادهای ملی جزئی و تابعی از آن هستند.
فرآیند مکانیزم امپریالیسم در کنترل سرمایه های خود را میتوان بشرح زیر جمعبندی نمود : (5)
1- سرمایه به انحصاری در رشته هائی از تولید که در آنها سلطه انحصاری برقرار کرده با وضع قیمتهای انحصاری که بالاتر از قیمت تولید است از برقراری نرخ متوسط و برابر سود جلوگیری میکند. این امر موجب میشود سرمایه به سوی کشورهائی که از حمایت ا

نحصاری برای تامین حداکثر سود برخوردارند حرکت نماید.
2- مداخله دولتها در امر صدور سرمایه بویژه بصورت وامهای دولتی موجب میگردد که صدور سرمایه بیشتر جنبه ملاحظات سیاسی داشته باشد تا اقتصادی.
3- وجود مرزهای ملی و حمایت های گمرکی باوجود قوانین که

برای آزادی حرکت کالاهای تجاری و گردش سرمایه وضع شده موانعی در راه حرکت آزاد سرمایه ها از کشورهائی که نرخ متوسط سود در آنها پائین است به کشورهائی که در آنها نرخ متوسط سود بالا است ایجاد میکند.

روابط سرمایه و سرمایه گذار در کشورهای مختلف :
روابط بین سرمایه و سرمایه گذار جنبه متقابل دارد بدین معنی همانطوریکه سرمایه قدرت خود را بر سرمایه دار اعمال میکند سرمایه دار نیز بوسیله سرمایه قدرت فرمانروائی خود را بر کار اعمال میکند.
سرمایه زمانی به یک نظام جهانی بدل میشود که تولید و مبادله از مرزهای ملی گذشته و در مقیاس بین المللی انجام می گیرد. در چنین حالتی فرآیند کار بطور فزاینده ای جنبه جهانی گرفته و کارگران ملتها و سرزمینهای مختلف متقابلاً با یکدیگر وابسته میگردند. (6)
همچنین از ترکیب عالی سرمایه های ملی با سلطه سرمایه های بزرگتر روابط بازار و فرآیند انباشت جهانی میگردد.
اگرچه سرمایه در آغاز فقط در سرزمینهای کوچگی بمنزله یک رابطه اجتماعی مسلط میگردد. در سایر سرزمینها بعنوان یک نیروی بیگانه ظاهر شده ولی گرایش بین المللی شدن که ذات فرآیند تکاملی سرمایه داری است سرمایه را با سرعت بی سابقه و در مدتی کوتاه در سراسر جهان پراکنده میسازد.
در روند حرکت سرمایه یک نرخ متوسط سود و یک نرخ متوسط دستمزد بین الملی بوجود میآید. نرخ متوسط سود بین المللی عبارتست از میانگین نرخ سرمایه های ملی و سرمایه های چند ملیتی سرمایه ها به سوی مناطق روان میشوند که در آنها نرخ سود بعلت پائین بودن ارگانیک سرمایه وجود مواد خام ارزان و فراوان و با نیروی کار فراوان ماهر و بالا

است.
در جریان حرکت سرمایه از کشوری به کشور دیگر و از یک رشته صنعتی به رشته صنعتی دیگر نرخ کلی متوسط سود بین المللی تشکیل میگردد. بازارهای عمده مالی جهان نقش توزیع کننده سرمایه ها را در مقابل جهانی بعهده دارند. اما بعلت سلطه انحصارات و مرزهای ملی دو نرخ سود در بازارهای جهانی سرمایه وجود دارد.

سودهای فوق العاده در انحصار شرکتهای بزرگ چند ملیتی است و سودهای متوسط در دست شرکتهای کوچک و اشخاص حقیقی می باشند. (7)
مهمترین مسئله مورد بحث اینجاست که آیا با وجود سلطه انحصارات مالی و صنعتی غرب امکان ایجاد کانون های تازه انباشت سرمایه در جهان وجود دارد یا نه؟ کانون هائی که نه تنها بتوانند به فرآیند انباشت مستقل از نیازها و محدوده سرمایه های خارجی بپردازند، بلکه خود بتدریج به مراکزی برای صدور سرمایه به کشورهای دیگر زیر پرچم دولت ملی خود تبدیل شوند.
سرمایه کار خود را بتدریج از گردش شروع می کند و نقطه عزیمت آن پول است و یا عبور از قلمر و گردش به قلمرو تولید بصورت سرمایه های در گردش و مواد در می آید. در یک جا سرمایه به تولید کالا و در جای دیگر به خرید و فروش آن می پردازد.
سرمایه یا باید بمیرد و یا گسترش یابد زیرا نظام سرمایه داری طبق سرشت خود نیروئی پویا و گسترش زا است و رقابت نیروی محرک این نظام برای انباشت است. (8)
آهنگ انباشت سرمایه در مدت زمانی طولانی یک متغیر مستقل است و بقیه متغیرها مانند سطح اشتغال، صنایع، نیروی بیکاری، نوسان قیمتها و دستمزدها وآهنگ تغییرات فنی بدان وابسته است.

علل حرکت سرمایه به سوی مناطق در حال توسعه
یکی از نتایج حرکت سرمایه و کالاهای امپریالیستی بسوی مناطق عقب مانده، تشدید نابرابری این مناطق است. زیرا سرمایه معمولاً بسوی سرزمینهائی کشانده میشود که به علت شرایط مناسب میتواند سود بیشتری را بدست آورد و همین امر موجب پیشرفت سریع نیروهای تولیدی بعضی از کشورها و عقب ماندگی کشورهای دیگر به علت جذب نیروی کار آنها در سرزمینهای دیگر میشود. (8)
در جهان سرمایه داری هیچ سرمایه ملی و حتی چند ملیتی

فقط از استقلال نسبی برخوردارند. بدیهی است در این رابطه پیوستی سلطه نسبی در دست سرمایه های بزرگتر است. اما سلطه ای که همواره در معرض تزلزل و از میان رفتن است درگیرودار بلوای بزرگی که برای کسب سود بیشتر و سلطه بر ثروتهای

جهان به راه افتاده و گاه این سرمایه ملی که به بازار وسیعتر حکومت می کند ابتکار عمل را در دست خود نگه میدارد و گاه آن سرمایه تازه با شتاب از میان آشوب سرمایه داری بلند کرده و راه را برای سرمایه های قدیمی می بندد و خود به قدرت نوین تبدیل میشود. این مبارزه تا پایان حیاط سرمایه داری ادامه خواهد داشت.

نقش سرمایه های خارجی در تجارت منطقه :
در مورد نقش سرمایه های خارجی در تجارت مناطق آزاد بی مورد نخواهد بود که مختصری به سازمان تجارت جهانی اشاره ای داشته باشیم. (9)
W.T.O سازمان چند ملیتی است که برای پرداختن به مقررات تجاری بین ملتها شکل گرفته است. هدف رسمی این سازمان کمک به تولید کنندگان کالاها و خدمات صادر کنندگان از طریق کاهش یا حذف موانع و محدودیتهای تجاری در سرتاسر جهان است. دفاتر مرکزی این سازمان در ژنو سوئیس واقع است و تا فوریه سال 2005-148 کشور عضو W.T.O بودند.

اهداف و وظایف سازمان تجارت جهانی :
مبانی نظری پیرامون تجارت آزاد جهانی را نظریه های تجارت بین المللی اقتصاددانان کلاسیک و نیز بعضی نظریه های جدید تشکیل میدهد (10) . نظریه های مزیت مطلق آدام اسمیت و مزید نسبی ریکاردو در برقراری تجارت بین کشورها و نظریه های بل دونال ،

هکشر اوهلین و مدل لیندر دلالت برای این نقطه دارند که با استفاده از تجارت آزاد در صورت وجود رقابت کامل با ایجاد تخصص بین المللی کار و تامین بهینه نیازمندیهای جامعه هر کشوری میتواند به سقف بالاتری از تولید و مصرف برسد و در ضمن نرخ نهائی جانشین و مصرف بین کشورها یکسان شود.
هدف سازمان تجارت جهانی، ارتقای سطح زندگی و درآمد تامین اشتغال کامل، افزایش و توسعه تولید و تجارت و بهره برداری بهینه از منابع جهانی حتی در بخش

خدمات و کمک به مشارکت فعال کشورهای در حال توسعه در تجارت جهانی اعلام شده است.
وظایف W.T.O «سازمان تجارت جهانی»
سازمان تجارت جهانی پنج وظیفه اصلی دارد که عبارتند از :
1- مدیریت و تسهیل عملیات اجرائی و توسعه اهداف سازمان و اجرای مدیریت موافقتنامه های چند جانبه.
2- فراهم کردن امکانات گردهمایی اعضا برای مذاکره و سود درباره روابط چند جانبه تجاری.
3- اجرای تفاهمات و مقررات مربوط به حل اختلاف.
4- اجرای سازوکار و نظارت بر سیاستهای تجاری.
5- همکاری با سایر سازمانهای بین المللی همچون صندوق بین المللی پول و بانک جهانی و سازمانهای وابسته به آن در موارد مقتضی.

اهداف سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد تجاری :

ورود سرمایه به یک کشور زمانی اهمیت می یابد که موجب انتقال فن آوری به آن کشور شود. در صورتیکه سرمایه گذار خارجی همیشه به فکر سوددهی باشد. چنین سرمایه گذاری بنفع کشور میزبان نخواهد بود.
اهداف سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد تجاری را میتوان بشرح زیر خلاصه نمود :
1- ارتقای سطح زندگی برای کشورهای عضو.
3- افزایش درآمدهای واقعی و تقاضا.
4- بهره برداری موثر از منابع جهانی و گسترش تولید و تجارت بین المللی.
5- اجرای سازوکار بررسی و نظارت بر سیاستهای تجاری.
6- همکاری با سایر سازمانهای بین المللی همچون صندوق بین المللی پول و بانک جهانی و سازمانهای وابسته به آنها در موارد مقتضی.
ولی اگر همه ما به میزان کافی علاقمند باشیسم تا با هم بکوشیم ممکن است روزی هم رائی درباره سیاست ملی پدید آید.

ناهمواری بسترسرمایه گذاری ودورانی نامطمئن در امور سرمایه گذاری وتجارت منطقه ای زمان :
زمان ما را دوران بی اطمینانی نام نهاده اند و به راستی که دوران نامطمئن است. با این همه این امر تازه ای نیست بلکه ما از پیش نیز با آن روبرو بوده ایم و در آینده نیز با آن روبرو خواهیم بود.
در روزگار آشفته و گیج کننده امروزی ما انسانی که دارای انگیزه نیرومند باشد به راستی که به چالش خوانده میشود و برانگیخته میگردد تا همه مهارتهای خود را برای چیره شده به ناهمواریها به کاربرد و در پایان نیرومندتر از پیش از کار بیرون آید. (12)
این روزگاری نیست که در آن با خاطری آسوده و بی اعتنا به زندگی و سرمایه گذاری و تجارت نگریست. هیچکس در این فرآیند ایمن نیست و ا یمنی تولید کنندگان و سرمایه گذاران از همه کمتر است. همه ما از آینده ای بسیار نامطمئن بیمناک هستیم من فکر نمی کنم ما بتوانیم یا باید گمان بریم که تامین مطلق حتی در جهان بازرگانی و سرمایه گذاری وجود دارد. در وضع کنونی ما چیزی تازه دیده نمیشود و مطمئن هستیم هیچ فردی در هیچ دوره ای درباره آینده مخصوصاً بازدهی سرمایه گذاری فارغ از بیم نبوده است ما باید با اوضاع سیاسی بسازیم و راههائی را بیابیم تا بیمهای خود را از میان برداریم.

از سوی دیگر اگر ما هرگز بیمی در کار خود نداشتیم و هرگز ناگزیر از کار سخت و پیوسته نبودیم به حال رخوت در میآمدیم و روشهای کاری و مدیریت هم سخت و کسل کننده میشوند.
جهان امروز از آرامش برخوردار نیست. اما ادامه یک کار بازرگانی و سرمایه گذاری خارجی نیاز به اراده ای استقرار برای پایداری دارد.
تاثیر سیاست در سرمایه گذاری مناطق آزاد :
در گذشته نه چندان دور سیاست و تجارت بین المللی دو قلمرو جدا از هم بودند و یک سرمایه گذار بدون آنکه نگران امور سیاسی باشد می توانست به کار خود بپردازد. امروزه سیاست و سرمایه گذاری عملاً در هم بافته شده اند. تقریباً هیچ راهی نیست که یک سرمایهگذار بتواند در مسیر آن از تاثیر سنگین سیاست در عملکرد خود دوری جوید.
صرف نظر از جایگاه سیاست ملی ما باید به پایه بهترین داوریمان جهت توسعه بازرگانی و سرمایهگذاری مان را تعیین نمائیم. دشواریها ممکن است فراوان باشند اما ما باید این اعتقاد رابدست آوریم تا به آنچه فکر می کنیم درست است عمل نمائیم. پدید آوردن آرمانهای بازرگانی و در میان گذاشتن آنها با دیگران کار مهم است.
امروزه ما نمی توانیم در بخش بازرگانی و سرمایه گذاری چشمداشت دست یابی به ثبات و پایداری بیشتر داشته باشیم بی آنکه فعالانه خود را به آنچه سیاستمداران می گویند و می اندیشند دلبسته سازیم. روش بهم پیوستن سیاست و بازرگانی ممکن است یک تجاوز و مانعی بی جهت و بی معنی در قلمرو سرمایه گذاری بنظر آید. (13)

برای خاطر مشتریانمان هم باشد ما باید همواره روشهای بازرگانی خارجی و روشهای سرمایه گذاری و تامین مالی خود را تازه و به هنگام نمائیم تا بتوانیم بهترین وسیله برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی آماده نمائیم.

موانع جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران :
علت عدم جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران را از زوایای متعدد میتوان برررسی کرد برخی از کارشناسان صاحب نظر این موانع را در مسائل اقتصادی برخی دیگر در مسائل سیاسی، برخی در حقوق و فرهنگی خلاصه می نمایند. در مجموع میتوان این موانع را بشرح زیر خلاصه نمود: (14)
1- موانع اقتصادی : مانند گسترش بیش از حد بخش دولتی، نوسانات

ارزی، سیاست تجاری ناکارآمد، نبود ثبات اقتصادی، عدم زیر ساختارهای فیزیکی، ضعف مقررات بنادر، ضعف اقدامات تشویقی و ترویجی و خدمات پس از سرمایه گذاری، عدم مهارت کافی نیروی انسانی و ;
2- موانع فرهنگی: داشتن ذهنیت منفی نسبت به سرمایه گذاران خارجی و سرمایه گذاران خارجی، ارتباط و تعامل ضعیف بین ایرانیان و اتباع خارجی، عدم وجود مدارس دو زبانه در ایران و ; .
3- موانع سیاسی : مهمترین مانع سیاسی اراده خصمانه امریکا بر علیه

دولت جمهوری اسلامی است. این عامل خود عدم اراده ملی برای این امر را به همراه داشته است و باعث عدم انسجام و هماهنگی لازم بین دستگاههای مختلف اجرائی شده است. عوامل دیگری مانند عدم ثبات سیاسی، مشکلات امنیتی، تفسیرهای گوناگون از استقلال سیاسی که اختلاف نظر بین جریانات سیاسی راجع به حضور سرمایه گذاران خارجی و ;

گذشته از مسائل فوق در مجموع میتوان تنگناهای سرمایه گذاری های خارجی در ایران را بشرح زیر جمع بندی نمود :
1- مجموعه مقررات و قوانین موجود در کشور.
2- ضعف و ناکارآئی نظام قضائی.
3- ضعف و ناکارآئی نظام مالیاتی.
4- ضعف و ناکارآئی نظام پولی و مالی.
5- توسعه نیافتگی سیاسی و عدم ثبات.
6- نظام اجتماعی و فرهنگی کشور.
7- نبود اراده ملی در جذب سرمایه گذاری های خارجی.

8- تحریم های اقتصادی.
9- ضعف در روابط بین المللی و ; .

نتیجه گیری :
پایداری در دهکده جهانی و منظور استقلال و تامین منابع ملی مستلزم شناخت دقیق علمی از قابلیت ها و انطباق پتانسیل و توانائیهای محلی با مقررات و مسائل اقتصادی بین المللی است. صحنه اقتصاد بین المللی جهان یکم جموعه بهم پیوسته است و گاهی فز

اینده در جهت اتکاء به یکدیگر، توسعه و بهبود همکاری در جهان بر مبنای تامین متقابل و شکل دادن به یک اجتماع نوین که رفاه را برای همه در اقتصاد جهان تضمین کند یک ضرورت است.
در جهان امروز کشوری وجود ندارد که اقتصاد آن با اقتصاد سایر کشورها مرتبط نباشد، زیرا وضع صنایع، بازرگانی، تکنولوژی، سطح درآمد و سطح زندگی افراد یک ملت از طریق شبکه پیچیده ای از مبادلات کالا و خدمات و روابط مالی و پولی با اقتصاد بین المللی پیوسته است.
با آگاهی کافی و اعمال اصول و سیستم های مناسب مبادلات بین المللی کالا و خدمات با استفاده عاقلانه از مزایای برتری نسبی میتوان شرایط بهتری برای پیشرفت اقتصادی ملی فراهم و سطح درآمد مردم را بهبود بخشید و اگر کشوری بخواهد در صحنه جهانی و بازارهای بین المللی توان بهره برداری از امکانات موجود را داشته باشد و یا حداقل خود را هماهنگ با تکنولوژی خدمات موجود جهانی نماید به آگاهی بیشتر در این زمینه نیازمند است.
رقابت در عرصه جهانی مستلزم استفاده از تمامی منابع موجود در جهان است در این میان جذب سرمایه گذاریهای خارجی بعنوان یکی از ظرفیت های قابل توجه در توسعه اقتصادی کشورها مطرح بوده و میتواند اثرات قابل توجهی را در اقتصاد کشور بگذارد.
از آنجائیکه عناصر تاثیر گذار مستقیم در تولید اعم از نیروی کار ارزان- انرژی ارزان- بازارهای خالی- قوانین مختلف دولتی در کشورهای در حال توسعه موجب تشویق صاحبان سرمایه های خارجی به سرمایه گذاری در این کشورها شده بود. اعتراضات مردمی- بی ثباتی سیاسی موجب شد تا سرمایه گذاران خارجی سرمایه گذاران خارجی سرمایه و منافع خود را در این کشورها در خطر ببینند و آنرا از کشورهای مورد نظر خارج کنند و درد جاهای مناسبتری به کار ببندند.

پیشنهادات :
اکثر کشورهای در حال توسعه به این نتیجه رسیده اند که یکی از راههای جذب سرمایه های خارجی و توسعه کشوری حضور در نظام اقتصاد بین المللی و پیوستن به سازمان بازار سرمایه جهانی و بهره برداری از مزایای این سازمان است.
برای جذب سرمایه های خارجی و جلوگیری از فرار این سرمای

ه ها از کشور دولت و مسئولین محترم بایستی تمهیداتی در جهت اصلاح قوانین سرمایه گذاری خارجی فراهم نمایند.
سرمایه گذاری خارجی تابع مقررات بین المللی بازار سرمایه می باشد و در صورتیکه سرمایه گذاران خارجی از کشور مورد هدف خود در سرمایه گذاری تجزیه تحلیل و آنالیز کافی نداشته باشند هرگز در آن کشور سرمایه گذاری نمی کنند. عناصر و عوامل مختلف در تجزیه تحلیل این سرمایه گذاران شاخص اصلی را تشکیل میدهند که در سرفصلهای مقاله مختصری به آنها اشاره گردید.
شاخص اصلی عملکرد جذب سرمایه های خارجی و یا بعبارتی سرمایه گذاری یک شخصیت حقیقی و یا حقوقی خارجی در یک کشور دیگر با تجزیه

تحلیل درآمد ملی آن کشور سنجش میگردد. کشورهایی که شاخص درآمد ملی آنها در مقایسه با درآمد ملی دنیا به عدد یک برسد و یا بعبارتی هر کشوری که درآمد ملی سرانه 01/0 از درآمد ملی دنیا را شامل شود سرمایه گذاری خارجی را به میزان توان اقتصادی خود دریافت می نماید. کشورهائی که شاخص درآمد ملی آنها بیشتر از یک باشد بیش از حد انتظار سرمایه گذاری خارجی را جذب می نمایند.
این شاخص برای ایران در سالهای 1990-1988 عدد 1/0 بوده است که در سالهای 2000- 1998 به عدد صفر کاهش پیدا کرده است.
از طرف دیگر شاخص توانائیهای بالقوه کشورها برای جذب سرمایه های خارجی نیز تاثیرپذیرند. از آن جمله متغیرهائی مانند نرخ رشد تولید ناخالص ملی- سهم صادرات در تولید ناخالص ملی- برقراری ارتباطات سرانه مربوط به سرمایه گذاری- استفاده تجارت از انرژی- سهم تحقیق و توسعه نسبت به درآمد ناخالص ملی- تعداد دانشجو به جمعیت- تعداد پزشک به بیمارستان- تعداد تحصیلکردها نسبت به جمعیت کشور- میزان خطرات سیاسی-اقتصادی کشور هر چند میزان این شاخصها به عدد صفر نزدیک شوند شاخص توانائیهای بالقوه کشور برای جذب سرمایه های خارجی بیشتر میشود. این شاخص ها در رابطه با ایران در بین سالهای 2000-1998 عدد 154% می باشد. پس جذب سرمایه های خارجی در ایران در حد امکان ناپذیر بودن ناچیز می باشد.
پیشنهاد میگردد جهت جذب سرمایه های خارجی :
1- دفتری بنام «بخش جذب سرمایه های خارجی» در وزارت بازرگانی که بتواند امکانات نامبرده را ارزیابی نماید ایجاد گردد.
2- استفاده از متخصصان خبره اقتصادی- مالی که در زمینه سرمایه گذاریهای خارجی و روابط تجاری بین کشورها.

3- هماهنگی در نظام مقررات سرمایه گذاری کشور با خواسته های نظام سرمایه گذاری بین المللی.
4- بازنگری و ساده سازی در عناصر تاثیرگذاری در درآمد ناخالص ملی که بتوان این مهم را به استاندارد جهانی نزدیک نماید.
5- افزایش سهم صادرات در تولید ناخالص م

لی.
6- ساده سازی روشها و اصلاح قوانین جهت سنجش شاخص های مدار توسعه یافتگی که در بالا به آنها اشاره گردیده.
در خاتمه با توجه به گسترش همگرائی منطقه ای و رقابت فشرده در سطح جهانی برای دسترسی به بازارهای سرمایه. چنانچه ایران بخواهد در عرصه بازار سرمایه خارجی و تجارت بین المللی جایگاهی برای خود بیابد، ضرورت دارد که سرعت عمل بیشتری برای گسترش روابط سیاسی- اقتصادی- تجاری با کشورهای مختلف دنیا به خرج دهد و با انعقاد موافقتنامه های تجاری بتواند گامی در راستای گشودن بازار شرکای سرمایه ای و تجاری خود به روی تولید کشور بردارد.

منابع و مأخذ :
1- دام جهانی شدن، تهاجم دموکراسی و رفاه، تالیف: هانس پیتر مارتیز- هارالد شومن، ترجمه: حمیدرضا شهیرزادی، انتشارات دانس و اندیشه، تهران 1381
2- اقتصاد ایران، موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، تالیف : عبدالرضا رکن الدین افتخاری و علی دینی ترکمانی، انتشارات پژوهشهای بازرگانی آبانماه سال 1371
3- برنامه ریزی توسعه، مبانی سیاست اقتصادی، نوشته سرویلیام آرتور لوئیس، ترجمه : مجید آرایی نژاد، چاپ اول، چاپخانه مهر، تهران 1371
4- خطر و بازده، تالیف : ریچارد بریلی، ترجمه : دکتر حسین عبده تبریزی و دکتر عبداله کوثری، نشر آگاه، پائیز 1377
5- ملاحظاتی درباره رشد روابط سرمایه داری در کشورهای جهان سوم، م. سوداگر، چاپ اول، شرکت چاپ گلشن، اسفند ماه 1357
6- تجارت بین المللی، استراتژی بازرگانی و توسعه اقتصادی، تالیف : اخوی- احمد، موسعه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، تهران 1373

7- سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای در حال توسعه، تالیف : هوشنگ امیراحمدی، اطلاعات سیاسی اقتصادی شماره 152-151، تهران 1388
8- پول و ارز و بانکداری، تالیف : مجتبی زمانی فراهانی، ویرایش جدید، چاپ دهم، تهران 1387
9- مدیریت سرمایه گذاری، تالیف چونز پی چارلز، ترجمه : رضا تهران و عسگر نوربخش، چاپ نگاه دانش، تهران 1382
10- سازمانهای مالی و پولی بین المللی، تالیف : دکتر مهدی ابراهیم نژاد، سازمان تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی، تهران 1387
11- بررسی مناطق آزاد تجاری، صنعتی، از نظر برخی از اهداف مورد انتظار، مهدی رضائی، بررسیهای بازرگانی شماره 22، خرداد ماه سال 1386
12- نگاه اجمالی به شکل گیری سازمان تجارت جهانی و تحلیلی از جنبه های حقوقی- اقتصادی ناشی از الحاق ایران به W.T.O، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، سال چهارم،
تالیف : کمیجانی، تهران 1375
13- عامل تازه گردانی، در جستجوی برتری ها، مولف : ریچارد واترمن، ترجمه : دکتر محمدعلی طوسی، ناشر سازمان مدیریت صنعتی تهران، سال 1381
14- تحولات واحد پول و نرخ برابر در ایران، اوضاع اقتصادی و سیاستهای پولی و ارزی ایران، علی رشیدی، چاپ نگاه، بهمن ماه سال 1380
15- آشنائی با گات و آثار و تبعات الحاق ایران، موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، امید بخش اسفندیار، تهران سال 1372

منابع لاتین :

1- Export Processing Free Zones In Developing Countries United New York.
2- MECD Investing in Export Processing Zones (Paris OECD 1984).
3- Foreign Direct Investment in Developing Countries, Determinants and impact Bala Subramanyam . V.N. Of CD “November”.
4- Export Processing Zones, In gradient For Services Full Liberalization Robert. D. Cinclair (December 2001).
5- Accountancy Systems In Third World Economies, North Holland Publicasting Com, Amsterdam Enthoven Adolt. J.H 2008.
6- An essay On Free Trade/ By Richard Hamley (New York) 1989.
7- Exchange Falmomements and Their Impact On Trade an Investment In The APEC Regin Takatoshi, Washington, D.C 1998.

ترکی استانبولی :

1- Atilla Cnenli, isletmelerde Yatirim Kararlari, i.ü. iktisat Fakültesi Yayini, Istanbul. 2008.
2- Bozkurt, Sermaye Piyasasi Analizleri, i.ü. isletme Fak

ültesi, Teksir Bdilmi Ders Notlar.

 

کلمات کلیدی :

مقاله منظومه شمسی تحت فایل ورد (word)

 

  مقاله منظومه شمسی تحت فایل ورد (word) دارای 22 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله منظومه شمسی تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله منظومه شمسی تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله منظومه شمسی تحت فایل ورد (word) :

منظومه شمسی
منظومه شمسی سامانه‌ای متشکل از خورشید و آن دسته از اجرام آسمانی است که براثر جاذبه خورشید در مدارهایی پیرامون آن به دام افتاده‌ و می‌گردند.

این منظومه با فروپاشی یک ابر مولکولی غول‌پیکر در حدود 46 میلیارد سال پیش به وجود آمد. بیشتر جرم این سامانه در خورشید متمرکز شده‌است. 8 سیاره و 4 سیاره کوتوله دور خورشید می‌چرخند که همه آن‌ها روی یک دیسک تقریباً مسطح به نام دایرهالبروج قرار دارند. در میان این 8 سیاره، 4 سیاره زمین‌سان (درونی) وجود دارد که شامل عطارد، ناهید، زمین، و مریخ می‌شود که از سنگ و فلز ساخته شده‌اند و از سیارات گازی کوچکترند. چهار سیاره دیگر که به غول‌های گازی معروف اند شامل مشتری، زحل، اورانوس، و نپتون می‌شوند. مشتری و زحل به طور عمده از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده‌اند در حالی که اورانوس و نپتون تا حد زیادی از یخ، آب، آمونیاک، و متان تشکیل شده‌اند و به “غول‌های یخی” معروف اند.

منظومه شمسی دارای اجرام بسیار کوچکتر از سیارات است. کمربند سیارکی که بین مریخ و مشتری نهفته‌است، به طور عمده از سنگ و فلز تشکیل شده‌است. فراتر از مدار نپتون، کمربند کویپر قرار داد که شامل اجسام فرا نپتونی است و عمدتاً از آب، آمونیاک و متان تشکیل شده‌است. در این میان، پنج سیاره کوتوله قرار دارد که به بزرگی سیارات نمی‌رسند اما بسیار بزرگ اند و شامل سرس، پلوتو، هائومیا، ماکی‌ماکی، و اریس می‌شوند. علاوه بر این، هزاران اجرام کوچک آسمانی در منظومه شمسی قرار دارند. در این میان می‌توان به دنباله‌دار، شهاب‌سنگ، و ماه اشاره کرد. هر یک از سیارات بیرونی توسط حلقه سیاره‌ای شامل گرد و غبار و ذرات دیگر محاصره شده‌اند.

باد خورشیدی، یک جریان پلاسما است که به ایجاد حباب باد ستاره‌ای میان ستارگان و کرات می‌پردازد. احتمال می‌رود که سرچشمه دنباله‌دارها ابر اورت باشد که هزاران بار از منظومه شمسی دور است. منظومه شمسی یکی از بازوهای کهکشانی به نام کهکشان راه شیری است که حدود 200 میلیارد ستاره دارد.

منظومه شمسی از فروپاشی گرانشی یک ابر مولکولی غول پیکر چرخان حدود 4568 میلیارد سال پیش تشکیل شد.[1] این ابر به احتمال زیاد چند سال نوری طول دارد و در مرکز آن ستاره‌ای به نام خورشید وجود دارد.[2] این ستاره شروع به داغ شدن کرد. با استفاده از تکانه زاویه‌ای سرعت چرخش آن بسیار افزایش یافت.[3] بسیاری از توده‌های این ابر در مرکز هسته جمع آوری شدند و هسته داغ و داغ تر شد. با انقباض چرخش ابری، یک دیسک گازی چرخان صاف[2] با 200 واحد نجومی به وجود آمد.[2] پیش‌ستاره در مرکز این دیسک قرار گرفت[4][5] و مواد سنگین تر، سیارات را تشکیل دادند و سرانجام منظومه شمسی تشکیل شد.[6]

طی 50 میلیون سال، بر اثر فشار و چگالی، هیدروژن در مرکز ستاره قرار گرفت و سبب همجوشی هسته‌ای گردید.[7] دما، سرعت واکنش، فشار و چگالی تا هیدرواستاتیک ادامه یافت و تعادل مناسبی بین فشار حرارتی و نیروی گرانش به وجود آمد. در این مرحله، خورشید به یک ستاره رشته اصلی تبدیل شد.[8]

یک مدل خوب نشان می‌دهند که تاریخ و ساختار منظومه شمسی ویژگی‌های گیج‌کننده‌ای دارد. در این مدل، سیارات غول پیکر گازی (مشتری، زحل، اورانوس، نپتون) بین 55 تا 17 واحد نجومی از خورشید فاصله دارند. یک دیسک این سیارات، حدود 35 برابر جرم زمین هستند. تعاملات گرانشی بین این سیارات ناشی از تغییرات مداری آن‌ها است. در طول یک دوره چند صد میلیون ساله، زحل، اورانوس، و نپتون فاصله زیادی از خورشید گرفتند در حالی که مشتری اندکی به خورشید نزدیک شد.

منظومه شمسی تا زمانی که هیدروژن هسته خورشید به طور کامل به هلیوم تبدیل شود، تا حدود 54 میلیارد سال آینده پابرجا خواهد ماند. پایان زندگی خورشید به نوعی پایان زندگی منظومه شمسی است. هنگامی که خورشید نابود شود، حدود 8 دقیقه بعد متوجه می‌شویم چون خورشید حدود 8 دقیقه نوری با زمین فاصله دارد و در آن زمان، نورش از زمین قطع خواهد شد. در آن هنگام، هسته خورشید سقوط خواهد کرد و خروجی انرژی بسیار بیشتر از حال حاضر خواهد بود. لایه‌های

بیرونی خورشید حدود 2600 برابر قطر فعلی خود گسرش خواهد یافت و سرانجام به یک غول سرخ تبدیل خواهد شد.[9] با افزایش یافتن سطح خورشید، سطح آن به صورت چشم‌گیری سرد خواهد شد. در نهایت، هسته برای همجوشی هسته‌ای هلیوم آماده خواهد شد و هیدروژن خواهد سوخت. این گسترش یافتن برای آغاز همجوشی عناصر سنگین تر و واکنش‌های هسته‌ای بسیار شدید تر کفایت خواهد کرد. لایه‌های بیرونی خورشید سقوط خواهد کرد و در فضا و حتی فراتر از سیارات کوتوله پراکنده خواهد شد و یک بخش بسیار بزرگ پراکنده شده آن، حدود نیمی از جرم اولیه خورشید به اندازه زمین خواهد شد.[10] لایه‌های بیرونی خورشید، سیارات ابری را تشکیل خواهند داد و عناصر سنگین فلزیگی آن کربن در فضای میان ستاره‌ای خواهند شد.

کشف
حدود هزاران سال پیش، انسان‌ها با چند مورد چشم‌گیر، منظومه شمسی را به رسمیت نشناختند. مردم معتقد بودند که زمین در مرکز گیتی ثابت مانده‌است و اجرام آسمانی در آسمان حرکت می‌کنند. اگر چه یک فیلسوف یونان باستان به نام آریستارخوس ساموسی بر این باور بود که خورشید در مرکز کیهان قرار دارد.[11] نیکلاس کوپرنیک برای نخستین بار به منظور توسعه یک سیستم ریاضی پیش بینی کرد که خورشید در مرکز کیهان قرار دارد.[12] جانشینان او در قرن هفدهم، از جمله گالیلئو گالیله، یوهان کپلر، و آیزاک نیوتن با درک فیزیک، پذیرفتند که زمین به دور خورشید می‌چرخد. علاوه بر این، اختراع تلسکوپ کمک بزرگی به کشف سیارات و ماه‌ها کرد. در زمان‌های اخیر، تلسکوپ با استفاده از فضاپیمای بدون سرنشین برای کشف پدیده‌های زمین‌شناسی مانند کوه، دهانه برخوردی، پدیده‌های هواشناسی از جمله ابر، طوفان شن و یخ در سیارات به فضا فرستاده می‌شد.

ساختار

طیف وسیعی از اجرام آسمانی که خورشید در وسط قرار دارد. گوشه‌های سمت چپ و راست با اوج و حضیض خورشید مطابقت دارند. میله‌های بلند، نشان‌دنده خروج از مرکز مداری است.

اصلی‌ترین جزء منظومه شمسی، خورشید است. 9986% جرم و غالب گرانشی خورشید، ستاره نوع جی است.[13] چهار غول گازی بسیار بزرگ به دور خورشید می‌چرخند که 99% اجرام گردش‌گر به دور خورشید هستند که 90% آن‌ها را مشتری و زحل تشکیل می‌دهند.

اجرام زیادی دور خورشید می‌چرخند که به عنوان دایرهالبروج شناخته می‌شوند. سیارات بسیاری در دایرهالبروج وجو دارند، در حالی که ستاره‌های دنباله‌دار و کمربند کویپر، میزان چشم‌گیری به دایرهالبروج تمایل دارند.[14][15] بسیاری از سیارات و دیگر اجرامی که به دور خورشید می‌چرخند، در جهت چرخش خورشید در حال چرخش‌اند. (بر خلاف جهت عقربه‌های ساعت.)[16] استثناهایی مانند حرکت بازگشتی ستاره دنباله‌دار هالی وجود دارد.

ساختار کلی مناطق ترسیم‌شده منظومه شمسی شامل خورشید، چهار سیاره محاصره‌شده توسط یک کمربند سیارکی سنگی، و چهار غول گازی محاصره‌شده توسط کمربند کویپر شامل اجرام یخی است. ستاره‌شناسان گاهی اوقات این مناطق را به شکل غیررسمی به مناطق مجزا تقسیم می‌کنند. بخش درونی منظومه شمسی شامل چهار سیاره زمین‌سان و کمربند سیارکی می‌شود.[17] بخش بیرونی منظومه شمسی نیز شامل چهار غول گازی فراتر از کمربند سیارکی است. کمربند کویپر خارجی‌ترین بخش منظومه شمسی است که یک منطقه متمایز و متشکل از اجرام فرانپتونی است.[18]

بسیاری از سیارات شامل کراتی به نام ماه هستند که به دور سیارات می‌چرخند. دو ماه بزرگ منظومه شمسی یعنی گانمید و تیتان، از عطارد بزرگ‌تر هستند. هر چهار غول گازی نیز دارای حلقه‌های سیاره‌ای هستند که حلقه‌های زحل از حلقه‌های دیگر غول‌های گازی بزرگ‌تر است. این حلقه‌ها از ذرات معلق فضا تشکیل می‌شوند. بسیاری از بزرگ‌ترین ماه‌ها در چرخش با سیاره خود هم‌گام هستند.

وانین حرکت سیاره‌ای کپلر، مدار اجرام پیرامون خورشید را توصیف می‌کند. طبق قوانین کپلر، هر جسم در امتداد یک مدار بیضی‌شکل به دور خورشید می‌چرخد. اجرام نزدیک به خورشید (با نیم‌قطر بزرگ) بیشتر تحت تاثیر گرانش خورشید قرار می‌گیرند و در نتیجه، با سرعت بیشتری دور خورشید می‌چرخند. فاصله یک سیاره از خورشید در یک مدار بیضی‌شکل تغییر می‌کند. نزدیک‌ترین فاصله یک سیاره در یک مدار بیضی‌شکل به خورشید را حضیض و دورترین فاصله در این مدار را اوج می‌نامند. مدار سیارات تقریباً دایره است، اما بسیاری از دنباله‌دارها، سیارک‌ها، و اجرام کمربند کویپر مدار بیضی‌شکل دارند. موقعیت اجرام در منظومه شمسی را می توان با استفاده از مدل عددی پیش‌بینی کرد.

با توجه به فاصله زیاد برخی از اجرام آسمانی از خورشید، دو یا چند جسم با برخورد به یک‌دیگر از خورشید دورتر می‌شوند. در واقع، در چند مورد استثنا، مدار فعلی سیاره یا سیارک‌های کمربند سیارکی، بزرگ‌تر از مدار پیشین آن است. برای مثال، ناهید حدود 033 واحد نجومی نسبت به عطارد از خورشید دورتر است؛ در حالی که زحل، 43 واحد نجومی از مشتری، و نپتون 105 واحد نجومی از اورانوس فاصله گرفته‌اند. تلاش‌های زیادی برای تعیین ارتباط بین این فاصله مداری (به عنوان مثال، قانون بده) انجام گرفته‌است[19] اما هیچ نظریه‌ای پذیرفته نشده‌است.
تعدادی از مدل‌های منظومه شمسی بر روی زمین تلاش کرده‌اند تا مقیاس‌های نسبی خوبی را ارائه دهند که در آن‌ها، منظومه شمسی تحت شرایط انسانی است. برخی از مدل‌های مکانیک – که اورریز نامیده می‌شوند – سراسر شهرها و مناطق را دربر گرفته‌است.[20] بزرگ‌ترین مدل، منظومه شمسی سوئد است که 110 متر است که در آن استکهلم جایگزین خورشید است و مشتری 40 کیلومتر از خورشید فاصله دارد و 75 متر است. در حالی که دورترین جسم آن یعنی سدنا، یک کره 10 سانتی‌متری است و 912 کیلومتر از خورشید فاصله دارد و در لولئا قرار دارد.[21][22]
ترکیب
خورشید که تقریباً تمام مواد منظومه شمسی را تشکیل می‌دهد، 98% از هیدروژن و هلیوم ساخته شده‌است.[23][24] مشتری که تقریباً تمام مواد باقی‌مانده را تشکیل می‌دهند، 99% از همان عناصر ساخته شده‌اند.[25][26] توسط فشار، گرما، و نور خورشید، ترکیب شیب‌داری در منظومه شمسی ایجاد شده‌است.[27] اجرام دورتر از خورشید، تا حد زیادی از مواد با نقطه ذوب پایین تشکیل شده‌اند. مرز سامانه خورشید فراتر از آن است که این اجرام پراکنده شوند.[28]

اجرام بخش درونی منظومه شمسی عمدتاً از سنگ ساخته شده‌اند.[29] برخی از ترکیبات با نقطه ذوب بالا از جمله سیلیکات، آهن و نیکل که جامد هستند، تحت شرایط خاصی به ابر گازی تبدیل شده‌اند.[30] مشتری و زحل عمدتاً از گاز تشکیل شده‌اند، نقطه ذوب پایین و فشار بخار بالایی مانند هیدروژن مولکولی، هلیوم و نئون دارند.[30] سیارات یخی، از یخ، آب، متان، آمونیاک، سولفید هیدروژن، و کربن دی‌اکسید تشکیل شده‌اند؛[29] دارای نقطه ذوب تا چند درجه کلوین هستند، در حالی که فشار و درجه حرارت آن‌ها به محیط‌شان بستگی دارد.[30] این‌گونه سیارات را می توان در مکان‌های مختلف منظومه شمسی یافت.[30] مواد یخی بیشتر ماه‌های سیاره‌های غول‌پیکر مانند اورانوس و نپتون (به اصطلاح “غول یخی”) و اجرام فراتر از نپتون را تشکیل می‌دهند.[29][31] با یک‌دیگر، گازها و یخ‌ها به عنوان مواد فرار نامیده می‌شوند.[32]

خورشید

گذر ناهید از کنار خورشید
خورشید، ستاره منظومه شمسی است که عناصر اصلی دور آن می‌چرخند. جرم این ستاره 332،900 برابر جرم زمین است.[33] دما و تراکم این ستاره برای همجوشی هسته‌ای کافی است.[34] همجوشی هسته‌ای زمانی شکل می‌گیرد که تمام هیدروژن این خورشید در واکنش‌های هسته‌ای به هلیوم تبدیل شود. این اتفاق حدود 5 میلیارد سال بعد رخ خواهد داد. با نابودی خورشید، منظومه شمسی نیز نابود می‌شود. هنگامی که همجوشی هسته‌ای این ستاره شکل گیرد، خورشید تا حدود 8 دقیقه در آسمان مانند همیشه می‌تابد چون حدود 8 دقیقه نوری تا زمین فاصله دارد. پس از 8 دقیقه، که نور خورشید از زمین قطع شود، متوجه پایان زندگی و نابودی این ستاره می‌شویم.[35]

خورشید در گروه کوتوله زرد از نوع جی2وی طبقه‌بندی شده‌است، یعنی این که در مقایسه با بیشتر ستاره‌ها در کهکشان راه شیری، بزرگ و درخشان نیست.[36] نمودار هرتسپرونگ-راسل یک نمودار روشنایی ستاره‌ها به همراه دمای سطحی آن‌ها است. به طور کلی، ستاره داغ‌تر، روشن‌تر است. خورشید از لحاظ روشنایی در جایگاه متوسط قرار دارد. با این حال، ستاره‌های روشن‌تر و داغ‌تر از خورشید به ندرت و بسیار کم پیدا می‌شوند؛ در حالی که، ستاره‌های کم‌نور با دمای پایین با عنوان کوتوله سرخ، تا 85% ستاره‌های کهکشان را تشکیل می‌دهند.[36][37]

شواهد نشان می‌دهد که خورشید در نیمه نخست زندگی خود به سر می‌برد و پس از همجوشی هسته‌ای، زندگی‌اش پایان خواهد یافت. خورشید از لحاظ روشنایی در حال رشد است؛ به طوری که در اوایل زندگی خود 70% از روشنایی حال حاضر خود را دارا بوده‌است.[38]

خورشید در جمعیت ستارگان نخستین قرار دارد و با توجه به تقویم مهبانگ، در مرحله پس از تکامل جهان متولد شد و در نتیجه دارای مواد سنگین‌تری از جمله هیدروژن و هلیوم است و بزرگ‌تر از ستارگان متولدشده در جمعیت دومین ستارگان است.[39] عناصر سنگین‌تر هیدروژن و هلیوم پس از انفجار ستارگان باستانی، هسته خورشیدی را تشکیل دادند و این مواد در جهان غنی هستند. قدیمی‌ترین ستارگان حاوی فلزات بوده‌اند؛ در حالی که، ستارگان متولدشده بعدی دارای فلزات بیشتری بوده‌اند. از آن جا که سیارات از یک صفحه یک‌پارچه فلزی تشکیل می‌شوند، خورشید به منظور دارابودن فلزات زیاد به گونه‌ای بسیار مهم و حیاتی است.[40]

 

محیط میان‌سیاره‌ای
خورشید علاوه بر نور سفید، جریان مداومی از ذرات باردار پلاسما که با عنوان باد خورشیدی شناخته می‌شوند را می‌تابد. سرعت حرکت این ذرات در فضا، 15 میلیون کیلومتر در ساعت است.[41] بادهای خورشیدی سبب می‌شوند که اجرام منظومه شمسی به سختی بتوانند 100 واحد نجومی از خورشید فاصله بگیرند.[42] این فضا را محیط میان‌سیاره‌ای می‌نامند. فعالیت‌های سطح خورشید مانند شراره خورشیدی، خروج جرم از تاج خورشیدی، مزاحم خورشیدی، و ایجاد آب‌وهوای فضایی سبب جاذبه و طوفان‌های زمین می‌شوند.[43] بزرگ‌ترین ساختار درونی کره، هلیو اسفریک است که به شکل مارپیچی است که توسط میدان مغناطیسی ایجاد شده‌است.[44][45]

 

میدان مغناطیسی زمین توسط جو زمین با دوری از بادهای خورشیدی متوقف می‌شود. ناهید و مریخ میدان مغناطیسی ندارند و در نتیجه، بادهای خورشیدی سبب می‌شوند که از منظومه شمسی دور شوند.[46] گدازه‌های تاج خورشیدی و حوادث مشابه آن، ضربه‌ای به یک میدان مغناطیسی و سطح خورشید است. تعامل میدان مغناطیسی و ذرات آن مشخص می‌کند که زمین دارای جو فوقانی است، که در آن تعاملاتی سبب ایجاد شفق قطبی می‌شود که در نزدیکی قطب مغناطیسی دیده می‌شوند.

 

پرتوهای کیهانی خارج از منظومه شمسی سرچشمه می‌گیرند. کرات تا حد زیادی سپرهای منظومه شمسی محسوب می‌شوند و میدان مغناطیسی سیاره (برای آن دسته سیارات که دارای میدان مغناطیسی می‌باشند) سپری برای محافظت از سیاره خود است. قدرت چگالی پرتوهای کیهانی در فضای میان‌ستاره‌ای و میدان مغناطیسی خورشید متفاوت است.[47]
سیارات حداقل دارای دو دیسک مناطق گرد و غبار کیهانی هستند. نخست، ابر گرد و غبار است که در بخش درونی منظومه شمسی قرار دارد و سبب نور منطقهالبروجی می‌شود. این رویداد احتمالاً با برخورد سیارات و کمربند سیارکی به وقوع پیوسته‌است.[48] دوم، فاصله گرفتن از خورشید تا 40-10 واحد نجومی است که احتمالاً توسط برخوردهای کمربند کویپر ایجاد گردیده‌است.[49][50]

 

درون منظومه شمسی
بخش درونی سامانه خورشیدی شامل سیارات و سیارک‌ها می‌باشد[51] که عمدتاً از سیلیکات و فلزات تشکیل شده‌اند و به خورشید نزدیک هستند. شعاع کل این منطقه کوتاه‌تر از فاصله بین مشتری و زحل است.
سیارات درونی

سیارات درونی منظومه شمسی. از راست به چپ:مریخ، زمین، ناهید، عطارد. (اندازه‌ها و مقیاس‌ها کاملاً دقیق و درست نیست)

 

در منظومه شمسی، چهار سیاره زمین‌سان (سیاره درونی) قرار دارد که عمدتاً از سنگ ساخته شده‌اند و دارای تعدادی ماه هستند و هیچ حلقه سیاره‌ای ندارند. این سیارات تا حد زیادی از مواد معدنی مقاوم مانند سیلیکات ساخته شده‌اند که در پوسته و گوشته آن‌ها قرار دارند و هسته آن‌ها را آهن و نیکل تشکیل داده‌اند. از این بین، سه سیاره (ناهید، زمین، مریخ) دارای اتمسفر کافی برای تولید آب‌وهوا، دهانه برخوردی، تکنوتیک، و ویژگی‌های سطح مانند از جمله شکاف دره‌ها، و آتشفشان‌ها هستند. عطارد و ناهید از زمین به خورشید نزدیک ترند.

عطارد
عطارد نزدیک ترین سیاره به خورشید و کوچک‌ترین سیاره در منظومه شمسی (0055 برابر جرم زمین) است و 04 واحد نجومی از خورشید فاصله دارد. این سیاره هیچ ماهی ندارد و سطح آن مانند سطح ماه است و پر از چاله است که احتمال می‌رود به دلیل انقباض هنگام به وجود آمدن خود باشد.[52] جو عطارد بسیار ناچیز است و توسط بادهای خورشیدی محاصره شده‌است.[53] هسته عطارد از آهن تشکیل شده و گوشته نازک آن هنوز رتبه‌دهی نشده‌است. فرضیه‌ای در این باره ادعا می‌کند که لایه‌های بیرونی این سیاره توسط یک ضربه شدید نابود شده‌اند و توسط انرژی مانع از تشکیل لایه‌های بیرونی می‌شود.[54][55]
[زمین بزرگ‌ترین و متراکم‌ترین سیاره درونی منظومه شمسی است که 1 واحد نجومی از خورشید فاصله دارد. زمین تنها سیاره‌ای است که فعالیت‌های زمین‌شناسی دارد و در آن زندگی وجود دارد.[58] آب‌کره مایع منحصر به فردی است که تنها در زمین دیده شده‌است و دارای ویژگی زمین‌ساخت بشقابی است. جو زمین با جو سیارات دیگر کاملاً متفاوت است به طوری که دارای 21% اکسیژن است.[59] ماه تنها ماه زمین است و از ماه‌های سیارات درونی دیگر بزرگ‌تر است.
مریخ
مریخ از زمین و زهره کوچک‌تر (0107 برابر جرم زمین) است و 15 واحد نجومی از خورشید فاصله دارد. جو این سیاره را دی‌اکسید کربن با فشار 06 درصد زمین پوشانده‌است.[60] مریخ دارای آتشفشان‌های گسترده‌ای از جمله آتشفشان کوه المپوس مونس (بلندترین کوه منظومه شمسی) و شکاف دره مارینر است. پژوهش‌ها نشان داده‌است که مریخ حدود 2 میلیون سال پیش فعالیت‌های زمین‌شناسی داشته‌است و ردهایی از آب در سطح آن دیده شده‌است.[61] رنگ قرمز این سیاره ناشی از اکسید آهن (زنگ‌زدن) در خاک خود است.[62] مریخ دارای دو ماه با نام‌های دیموس و فوبوس است که شکل عجیبی دارند و به نظر می‌رسد که اسیر مریخ شده باشند.[63]

کمربند سیارکی

 

سیارک‌ها، اجرام کوچک منظومه شمسی هستند که به طور عمده از مواد معدنی نسوز صخره‌ای، فلزی، کانیف و برخی از یخ تشکیل شده‌اند.[64] کمربند سیارکی مدار بین مریخ و مشتری را اشغال کرده‌است و 23 تا 33 واحد نجومی از خورشید فاصله دارد.[65] تصور می‌شود که این سیارک‌ها باقی مانده ذرات منظومه شمسی باشند که به دلیل گرانش مشتری نتوانستند به هم بپیوندند و سیاره تشکیل بدهند.[66]

 

سیارک‌ها صدها کیلومتر از زمین فاصله دارند.[67] سرس تنها سیارکی است که در گروه سیارات کوتوله طبقه بندی شده‌است؛ در حالی که، برخی از سیارک‌ها مانند وستا و سیارک 10 ممکن است به گروه سیارات کوتوله بپیوندند. کمربند سیارکی حاوی میلیون‌ها سیارک است که حدود ده هزار سیارک قطر بیش از یک کیلومتر دارند. با وجود این، بعید نیست که جرم کل کمربند سیارکی به جرم یک هزارم زمین برسد.[68] بیشتر کاوشگرهای فضایی که به سوی کمربند سیارکی فرستاده شده‌اند، حادثه‌ای ندیده‌اند. سیارکی که قطر آن بین 10-4 متر باشد را شهاب‌وار می‌نامند.[69]

سرس
سرس بزرگ‌ترین سیارک منظومه شمسی و یک سیاره کوتوله‌است که 277 واحد نجومی از خورشید فاصله دارد. قطر سرس اندکی کم‌تر از 1000 کیلومتر است و یک توده به اندازه کافی بزرگ برای گرانش و به شکل کروی است. سرس در قرن نوزدهم کشف شد و از ابتدا به عنوان سیاره انتخاب شد، اما طبق طبقه بندی‌ها در سال 1850، سرس به عنوان یک سیارک انتخاب شد.[70] در سال 2006، سرس در گروه سیارات کوتوله طبقه بندی شد.

 

گروه سیارکی
سیارک‌ها در کمربند سیارکی بر اساس ویژگی‌های مداری به گروه‌های سیارکی و خانواده‌ها تقسیم می‌شوند. سیارک‌هایی که در مدار یک سیارک بزرگ می‌چرخد را گاهی اوقات ماه می‌نامند. کمربند سیارکی شامل کمربند ستاره‌های دنباله‌دار نیز می‌شوند که ممکن است سرچشمه آب زمین بوده باشند.[71]
سیارک تروجان، نقاط لاگرانژی هستند که گرانش پایدار دارند. اصطلاح “تروجان” برای اجسام کوچک در هر زبان دیگری به کار می‌رود. گردش به دور خورشید سیارک هیلدا نسبت به مشتری 2:3 است.[72] بخش درونی منظومه شمسی نیز با سیارک‌های سرکش پوشانده شده‌اند.[73]
بیرون منظومه شمسی
منطقه بیرونی منظومه شمسی با غول‌های گازی و ماه‌های بزرگ آن‌ها پوشانده شده‌است. بسیاری از ستاره‌های دنباله‌دار از جمله سنتاور در این منطقه هستند. با توجه به فاصله از خورشید، اجسام جامد این منطقه که دارای آب، آمونیاک، و متان هستند، به دلیل درجه حرارت پایین جامد باقی می‌مانند و راحت تر می‌توانند از خورشید فاصله بگیرند.
سیارات بیرونی

از بالا به پایین: نپتون، اورانوس، زحل، مشتری. (اندازه‌ها و مقیاس‌ها کاملاً دقیق و درست نیست)
در منظومه شمسی چهار سیاره بیرونی یا غول گازی (گاهی اوقات سیارات مشتری‌سان) وجود دارند که 99% مجموع اجرامی هستند که به دور خورشید می‌چرخند. مشتری و زحل هر کدام جرمشان از جرم زمین بیش از 10 برابر بزرگ تر است و عمدتاً از هیدروژن و هلیوم ساخته شده‌اند. اورانوس و نپتون نیز به مراتب از زمین (کم‌تر از 20 برابر جرم زمین) بزرگ‌ترند و در سطح خود بیشتر دارای یخ‌اند. به همین دلیل، برخی از ستاره‌شناسان آن‌ها را در گروه “غول یخی” طبقه‌بندی کرده‌اند.[74] هر چهار سیاره بیرونی دارای حلقه سیاره‌ای هستند، هر چند که تنها حلقه زحل به راحتی از زمین دیده شده‌است.
[ویرایش] مشتری

نوشتار اصلی: مشتری (سیاره)
مشتری نخستین سیاره بیرونی و غول‌پیکرترین سیاره در منظومه شمسی است، به طوری که 318 برابر جرم زمین و 25 برابر جرم تمام سیارات منظومه شمسی جرم دارد. مشتری 52 واحد نجومی از خورشید فاصله دارد و بسیار داغ است. این سیاره عمدتاً از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده‌است. حرارت شدید داخلی مشتری سبب ایجاد تعدادی از ویژگی‌های نیمه دائم در جو آن از جمله گروه‌های ابر و نقطه بزرگ قرمز در جو این سیاره می‌شود. تعداد ماه‌های مشتری 66 است و از بزگ‌ترین آن‌ها می‌توان به گانمید، کالیستو، آیو، و اروپا اشاره کرد که مانند سیارات دارای آتشفشان و حرارت داخلی هستند.[75] گانمید بزرگ‌ترین ماه در منظومه شمسی است و از عطارد بزرگ‌تر است.

زحل
زحل دومین سیاره غول‌پیکر منظومه شمسی است و شباهت‌ها زیادی به مشتری از جمله اتمسفر و مگنتوسفر دارد و 95 واحد نجومی از خورشید فاصله دارد. اگر چه زحل تنها دارای 60% از حجم مشتری است، اما بسیار غول پیکر است و حلقه‌هایش بسیار معروف‌اند. حلقه‌های زحل از یخ و ذرات کوچک سنگ ساخته شده‌اند. زحل دارای 62 ماه دارد که در آن بین، تیتان و انسلادوس بسیار بزرگ هستند و نشانه‌هایی از فعالیت‌های زمین شناسی در آن‌ها وجود دارد؛ اگر چه تا حد زیادی از یخ ساخته شده‌اند.[76] تیتان دومین ماه بزرگ منظومه شمسی پس از گانمید است و از عطارد بزرگ‌تر است و تنها ماه در منظومه شمسی است که فضای چشم‌گیری برای گردش به دور زحل دارد.

اورانوس
نوشتار اصلی: اورانوس
اورانوس 14 برابر زمین جرم دارد و سبک‌ترین سیاره بیرونی است و 196 واحد نجومی از خورشید فاصله دارد. اورانوس بسیار منحصر به فرد است و دارای یک انحراف محوری نود درجه نسبت به دایرهالبروج است که باعث شده‌است در این سیاره 41 سال، روز و 41 سال، شب باشد. این سیاره بسیار سرتر از غول‌های گازی دیگر است و گرمای بسیار کمی به او می‌تابد.[77] اورانوس دارای 27 ماه است که از بزرگ‌ترین آن می‌توان به تیتانیا، اوبرون، اومبریل، آریل، و میراندا اشاره کرد.

نپتون
نوشتار اصلی: نپتون
نپتون یا همان فرمانروای دریاها، هر چند از اورانوس کمی کوچک‌تر است؛ اما جرم آن معادل 17 تا کره زمین است و چگالی بیشتری دارد. نپتون گرمای زیادی دارد اما دمای آن به اندازه مشتری و زحل نیست.[78] نپتون دارای 13 ماه است که بزرگ‌ترین آن‌ها تریتون است. تریتون نشانه‌هایی از فعالیت‌های زمین‌شناسی از جمله آب‌فشان و نیتروژن مایع دارد.[79] تریتون تنها ماه بزرگ با حرکت بازگشتی است. نپتون در مدار خود دارای تعدادی ریزسیاره که تروجان نامیده می‌شوند است.
دنباله‌دارها

دنباله‌دارها، ستارگان کوچک منظومه شمسی هستند که تا چند کیلومتر کشیده می‌شوند و عمدتاً از غبار و یخ تشکیل شده‌اند و تا حد زیادی به گلوله‌های برف گل‌آلود شباهت دارند. مدار این ستارگان بسیار عجیب است و در مدار سیارات می‌چرخند و گاهی اوقات گامی فراتر از پلوتو می‌گذارند. هنگامی که دنباله‌دارها به درون منظومه شمسی وارد می‌شوند و به خورشید نزدیک می‌شوند، سطح یخی آن‌ها دچار تصعید می‌شود و به یون می‌شود و دم طولانی از گاز و گرد و غبار آن‌ها با چشم غیر مسلح دیده می‌شود.
دوره کوتاه مدت گردش دنباله‌دارها به دور یک مدار، کم‌تر از دویست سال است. آن‌ها در یک دوره طولانی گردش به دور مدار، هزار سال منتظر می‌مانند. ستاره‌های دنباله‌دار کوتاه از کمربند کویپر سرچشمه می‌گیرند؛ در حالی که، دنباله‌دارهای بلند مانند دنباله‌دار هیل-باپ از ابر اورت سرچشمه می‌گیرند. بعضی از دنباله‌دارها مانند کروز سونگرازرز با فروپاشی یک پدر و مادر به وجود می‌آیند.[80] برخی از دنباله‌دارها با مدار هایپربولیک ممکن است از خارج منظومه شمسی سرچشمه گرفته باشند، اما تعیین دقیق مدار آن‌ها دشوار است.[81] بسیاری از دنباله‌دارهای قدیمی که توسط گرمایش خورشیدی هدایت می‌شوند، اغلب به عنوان سیارک طبقه‌بندی شده‌اند.[82]
سنتاور
نوشتار اصلی: سیارک 10199
سنتاور یک ستاره دنباله‌دار است که مدار آن 15 برابر مدار مشتری است (55 واحد نجومی دورتر از مدار مشتری) و 30 واحد نجومی مانده به نپتون است. این سیارک 10،199مین سیارک کشف شده‌است و قطر آن حدود 250 کیلومتر است.[83][84]
منطقه فرا نپتونی
منطقه فرا نپتونی دورترین منطقه منظومه شمسی است که هنوز تا حد زیادی ناشناخته‌است. کوچک‌ترین اجرام منظومه شمسی در این منطقه قرار دارند و عمدتاً از سنگ و یخ تشکیل شده‌اند. این منطقه گاهی اوقات با نام “بیرون منظومه شمسی” شناخته می‌شود، هر چند این اصطلاح برای اجرام فراتر از سیارک‌ها به کار می‌رود.
کمربند کویپر

اجرام آسمانی کمربند کویپر، مجموعه‌ای در برابر چهار سیاره بیرونی
کمربند کویپر یک حلقه بسیار بزرگ مانند کمربند سیارکی است با این تفاوت که عمدتاً از یخ تشکیل شده‌است.[85] این کمربند 30 تا 50 واحد نجومی از خورشید فاصله دارد؛ هر چند شامل ده‌ها سیارات کوتوله‌است. بسیاری از بزرگ‌ترین اجرام کمربند کویپر مانند سیارک 50000، سیارک 20000، و سیارک 90482 ممکن است به عنوان سیاره کوتوله طبقه‌بندی شوند. تخمین زده می‌شود که در کویپر بیش از 100000 جسم با قطر بیش از 50 کیلومتر وجود دارد. اما تصور می‌شود که کل جرم کویپر یک‌دهم یا حتی یک‌صدم جرم زمین باشد.[86] بسیاری از اجرام کویپر، ماه‌های چندگانه هستند[87] و بسیاری از آن‌ها در خارج از دایرهالبروج قرار دارند.[88]
کمربند کویپر به دو بخش کلاسیک و مرتعش تقسیم شده‌است. مرتعش مربوط به مدار نپتون می‌شود که به دلیل انحراف مداری اش، گاهی اوقات از خورشید نسبت به پلوتو بیشتر فاصله می‌گیرد.[89] کمربندهای کلاسیک هیچ ارتعاشی ندارند و تا حدود 477-394 واحد نجومی گسترش می‌یابد.[90] اجرام بخش کلاسیک، مکعب وانوس نامیده می‌شوند و هنوز هم قصد خروج از مرکز مدار را دارند.[91]
پلوتو و چارون
نوشتارهای اصلی: پلوتو و چارون (ماه)

مقایسه هنری اریس، پلوتو،

 

کلمات کلیدی :

مقاله بررسی کارائی شرکتهای صنعت خودرو و ساخت قطعات پذیرفته شده د

 

  مقاله بررسی کارائی شرکتهای صنعت خودرو و ساخت قطعات پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و ارائه الگوی مناسب درجه بندی با استفاده از تحت فایل ورد (word) دارای 14 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی کارائی شرکتهای صنعت خودرو و ساخت قطعات پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و ارائه الگوی مناسب درجه بندی با استفاده از تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی کارائی شرکتهای صنعت خودرو و ساخت قطعات پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و ارائه الگوی مناسب درجه بندی با استفاده از تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله بررسی کارائی شرکتهای صنعت خودرو و ساخت قطعات پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و ارائه الگوی مناسب درجه بندی با استفاده از تحت فایل ورد (word) :

بررسی کارائی شرکتهای صنعت خودرو و ساخت قطعات پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و ارائه الگوی مناسب درجه بندی با استفاده از تحلیل پوششی داده ها

چکیده:
مهمترین وظیفه بازار اوراق بهادار انتقال کارائی سرمایه از پس انداز کنندگان به سوی شرکتهاست.تحلیل پوششی داده ها تکنیکی است که از طریق برنامه ریزی خطی کارائی را بطور عملی اندازه گیری می کند.در این تحقیق شرکتهای صنعت خودرو سازی و ساخت قطعات خودرو در بورس اوراق بهادار تهران از سال 1382 تا سال 1384 مورد مطالعه قرار گرفته است.شش متغیر ، فروش ، سود هر سهم ، نرخ بازده داراییها ، سهم بازار شرکت در صنعت ، کل داراییها و بهای تمام شده کالای فروش رفته از بین 25 متغیر طبق نظر سنجی از افراد خبره با پرسشنامه فرآیند تحلیل سلسله مراتبی بعنوان نهاده ها و ستانده های الگوی درجه بندی انتخاب شدند.

 

فرضیات تحقیق به روش آماری میانگین یک جامعه مورد آزمون قرار گرفت.شرکتهای موفق در این پژوهش شرکتهایی هستند که کارائی آنها بیشتر از میانگین کارائی صنعت و کارائی شرکتهای نا موفق کمتر یا مساوی میانگین کارائی صنعت می باشد.
نتیجه اینکه بین بازده نسبی صنعت و بازده نسبی شرکتهای درجه بندی شده تفاوت معنی داری وجود دارد . و از طرفی نمی توان گفت که شرکتی صرفاٌ بخاطر داشتن کارائی بیشتر از میانگین کارائی صنعت ، شرکت موفق یا برعکس است.

واژگان کلیدی :
رتبه¬بندی – تحلیل پوششی داده¬ها- کارایی – الگو – شرکتهای موفق – شرکتهای ناموفق

مقدمه:
توسعه بازارهای بورس، ایجاد و گسترش مؤسسات خدمات مالی را سبب گردیده است. این مؤسسات در سطوح مختلف و متنوعی به سرمایه¬گذاران، خدمات مشاوره¬ای عرضه می¬کنند. برخی اطلاعات کلی مربوط به وضع اقتصاد و خاصه بازرگانی را منتشر می¬نماید و بعضی به سهامداران منفرد، خرید یا فروش اوراق بهادار را توصیه می¬کنند. برای خریداران کوچک توصیه¬ها و مشاوره¬های کارگزاران بورس در غالب موارد کافی و وافی به مقصود است. لیکن سرمایه-گذاران بزرگتر مایلند از منابع مستقل نیز اطلاعاتی از وضع بازار بدست آورند. مؤسسات یا شرکتهای خدمات مالی برای تأمین این نیاز فعالیت می¬کنند. یکی از خدماتی که شرکتها یا مؤسسات خدمات مالی بزرگتر ارائه می¬دهند رده¬بندی اوراق بهادار است. رده¬بندی می¬تواند برحسب معیارهای مختلفی مثل بازده اوراق، قابلیت نقدینگی آنها، سود قابل انتظار اوراق،

معافیت از مالیات و غیره صورت گیرد. شرکتها و مؤسسات چندی نیز در جهان در این زمینه شهرت و اعتبار یافته¬اند از جمله مهمترین آنها:
Modey’s Investors Services
Value Line
Babson’s Report
Standard & Poor’s Corporation (S&P)
از مهمترین فهرستهای جهانی می¬توان به فهرست 500 شرکت برتر (Fortune 500) و از مهمترین فهرستهای ملی می-توان به 1000 شرکت برتر کانادا اشاره کرد. (گلریز، 1374، ص 109-108)
رتبه¬بندی مؤسسات برحسب کارائی و ارزش آنها یک عمل تکراری است. در بسیاری از موارد رتبه¬بندی مؤسسات به طور طبیعی براساس دانش و تجربه تصمیم¬گیرندگان صورت می¬گیرد، در حالی که در برخی از شرایط به علت تأثیرگذاری گسترده رتبه¬بندی، بایستی از روشهای رتبه¬بندی دقیق استفاده شود. البته معیارها و روشهای مختلف، بااهمیت متفاوت برای رتبه¬بندی استفاده می¬شود، چون ارزش و کارائی که اساساً مبنای رتبه¬بندی مؤسسات است، یک مفهوم پیچیده و چندبعدی می¬باشد. لذا یکی از مناسب¬ترین

روشها برای تحصیل یک نگرش کلی در خصوص کارائی و ارزش مؤسسات، تجزیه و تحلیل چندعامله است که رتبه¬بندی از مؤسسات را برحسب چندین معیار ارائه می¬دهد. (Babic, 1998, P.29)
در آمریکا و احتمالاً در دنیا، مؤسسه Value Line بزرگترین سازمان مشاور سرمایه¬گذاری است. این سازمان اطلاعات ارزشمندی درباره 1700 شرکت سهامی ارائه می¬کند. گذشته از این، سازمان مزبور سهام این شرکتها را با توجه به عملکرد موردان

تظار، برای 12 ماه بعد رتبه¬بندی می¬نماید.
سهامی که در گروه یک قرار می¬گیرند، انتظار می¬رود که دارای بهترین عملکرد باشند. در حالیکه سهامی که در گروه پنجم قرار می¬گیرند انتظار می¬رود که دارای کمترین بازده باشند.
رتبه¬بندی گروه¬ها به شرح زیر است: (جهانخانی، 1376، ص 456)
گروه اول: صد شرکت رتبه اول
گروه دوم: سیصد شرکت بعدی
گروه سوم: نهصد شرکت رده میانی
گروه چهارم: سیصد شرکت بعدی
گروه پنجم: صد شرکت رده آخر
پیشینه تحقیق:
تحقیقات انجام شده در خارج از کشور
در سال 2000 پیتروسکی مطالعه¬ای تحت عنوان استفاده از اطلاعات صورتهای مالی جهت تفکیک شرکتهای موفق از ناموفق انجام داد. سئوال محقق این ب

ود که آیا می¬توان با استفاده از تحلیل¬های بنیادین مبتنی بر حسابداری از شرکت¬هائی که نسبت ارزش دفتری به قیمت بازار بالائی دارند بازدهی بالاتری کسب کرد؟ مطالعات فوق نشان داد که استفاده از علائم بنیادین برای شرکتهایی که نسبت ارزش دفتری به قیمت بازار بالاتری دارند باعث تغییر در چولگی توزیع بازده می¬گردد. او نشان دا

د که شرکتهائی که از نظر علائم بنیادی قوی و همچنین دارای نسبت ارزش دفتری به قیمت بازار بالاتری هستند، بطور متوسط بازدهی بالاتری را کسب نموده¬اند. او برای رتبه¬بندی شرکتهای موفق از ناموفق از شاخص F استفاده کرد. در مدل او متغیرهای بنیادین مثل حاشیه سود، بازده سهامداران و ; وجود داشتند.
در مطالعه دیگری که توسط موهنرام در سال 2004 تحت عنوان شرکتهای موفق از ناموفق صورت گرفت، این نتیجه حاصل شد که استراتژی ترکیب علائم بنیادین (نسبت¬های مالی) برای شرکتهای با نسبت ارزش دفتری به قیمت بازار پائین می¬تواند منجر به بازده غیرعادی شود.
تحقیق دیگری توسط گوین در سال 2003 در ژاپن و برای یک دوره ده ساله تحت عنوان واکنش کم و قابلیت پیش-بینی بازده در بورس ژاپن صورت گرفت. وی در این تحقیق از شاخص F که توسط پیتروسکی به کار گرفته شد استفاده کرد و نشان داد که از طریق بکارگیری علایم بنیادین می‌توان بازده غیرعادی بدست آورد. (بررسی¬های حسابداری و حسابرس، زمستان 1383، ص 83-82). در تحقیقی که به وسیله دی¬یانگ (1998) در آمریکا انجام گرفت، شواهدی بدست آمد که نسبت¬های حسابداری یک بعدی بوده و تصویر کاملی را ارائه نمی¬کند. بررسی¬های او نشان داد، بانکهائی که خوب اداره می¬شوند در مقایسه با بانکهائی که به طور ضعیف اداره می¬شوند (هزینه سرانه) بر مبنای سیستم حسابداری بالائی دارند. بنابراین توجه صرف به یک عامل (هزینه سرانه) باعث می¬شود بانکهائی که خوب اداره می¬شوند

هزینه¬ها و مخارج اساسی را انجام نداده و به تعویق انداخته و در نهایت برای کسب امتیاز این عامل از انجام مخارج اساسی خودداری و درآینده آنها در ردیف بانک¬هائی قرار خواهند گرفت که بطور ضعیف اداره می¬شوند. به نظر دی¬یانگ در صورتی که از سیستم¬ جامع اندازه¬گیری کارائی (چندین داده و چندین ستاده ) استفاده شود تصمیم¬گیری در مورد تعیین مدیریت قوی و یا ضعیف در ادار بانک به خوبی انجام خواهد گرفت. به عبار

تی عملکرد بانکها به گونه¬ای اندازه¬گیری خواهد شد که توسعه و پیشرفت آنها را پایدار خواهد کرد. (بررسی¬های حسابداری و حسابرسی، زمستان 1383، ص 6)

تحقیقات انجام شده در داخل کشور
در تحقیقی که قلی¬زاده در سال 1383 تحت عنوان «طراحی مدل رتبه¬بندی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران» با استفاده از تحلیل پوششی داده¬ها انجام داد. ایشان صنعت مواد غذایی و آشامیدنی را در سالهای 1380-1377 مورد بررسی قرار دادند. با عنایت به مبانی نظری و تئوریک تحقیق تعداد 27 متغیر را به عنوان متغیرهای مؤثر بر ارزش داراییهای سرمایه¬ای جهت طرح در پرسشنام AHP انتخاب نمودند و پس از تکمیل پرسشنامه¬ها توسط اساتید و خبرگان و استخراج و جمع¬بندی پرسشنامه¬ها، تعداد هشت متغیر را که بیشترین امتیاز و اولویت را کسب نموده بودند به عنوان متغیرهای اساسی تحقیق تعیین نمودند. سپس رتبه¬بندی هریک از شرکتهای مورد بررسی با توجه به یکایک متغیرها و ترکیب متغیرها و با استفاده از روشهای تحلیل پوششی داده¬ها انجام گرفت که نهایتاً در 1377 از بین 35 شرکت مورد بررسی، شرکت قند پیرانشهر بالاترین رتبه و شرکت قند بیستون پایین¬ترین رتبه،

در سال 1378 از بین 39 شرکت مورد بررسی، شرکت شهداب بالاترین و شرکت قند حکمتان پایین¬ترین رتبه، در سال 1379 از بین 39 شرکت مورد بررسی، شرکت شهد خوی بالاترین و شرکت بیستون پایین¬ترین رتبه، در سال 1380 از بین 40

شرکت مورد بررسی، شرکت قند حکمتان بالاترین و شرکت قند بیستون پایین¬ترین رتبه را کسب نمودند.
در تحقیقی که اسلامی بیدگلی و کاشانی پور در سال 1383 تحت عنوان (مقایسه و ارزیابی روشهای سنجش کارائی شعب بانک و ارائه الگوی مناسب) انجام دادند نامبرده¬گان کارائی تعداد 142 شعبه بانک تجارت را در سال 1380 با استفاده از روشهای سه¬گانه تحلیل پوششی داده¬ها، روش مرزی تصادفی، نسبتهای مالی مورد سنجش قرار داده و رتبه¬بندی لازم را انجام دادند و سپس با در نظر گرفتن رتبه¬بندی روش فعلی مقایسه رتبه¬بندی شعب بانک تجارت در روشهای مختلف به صورت دو به دو نشان داد که نتایج رتبه¬بندی روشهای فوق با همدیگر متفاوت است. در روش تحلیل پوششی داده¬ها تعداد 12 متغیر و در روش مرزی تصادفی تعداد 9 متغیر و در روش نسبتهای مالی تعداد 11 متغیر به عنوان متغیرهای ورودی و خروجی مؤثر در رتبه¬بندی مورد بررسی قرار گرفتند. به علت اینکه نتایج رتبه¬بندی روشهای فوق با همدیگر متفاوت بودند به منظور ارائه روش مناسب برای درجه¬بندی شعب بانک، از خبرگان به وسیله پرسشنامه در جهت تعیین ضریب اهمیت سئوال گردید که نتیجه استخراج اطلاعات پرسشنامه حاکی از این بود که خبرگان و متخصصین ضریب اهمیت 67% را برای تحلیل پوششی داده¬ها و ضریب اهمیت 24% را برای روش مرزی تصادفی و ضریب اهمیت 9% را برای روش ن

سبتهای مالی تعیین نمودند. نهایتاً اینکه از نظر متخصصین روش تحلیل پوششی داده¬ها با ضریب اهمیت 67% برای رتبه¬بندی بانک روش مناسب درجه¬بندی تعیین گردید.
در تحقیقی که ختن¬لو در سال 1384 خود تحت عنوان «بررسی مقایسه¬ای رتبه¬بندی شرکتها براساس نسبتهای سودآوری و شاخص¬های بورس اوراق بهادار تهران» انجام داد. ایشان 50 شرکت برتر بورس را در دوره زمانی 83-1381 براساس

آزمون آماری همبستگی و به کمک نرم¬افزار Excel مورد بررسی قرار داد. نتایج تحقیق حاکی از این است که بین رتبه¬بندی شرکتهای پذیرفته شده در بورس براساس نسبتهای سودآوری، نسبت سود عملیاتی، نسبت سود خالص و رتبه¬بندی مبتنی بر شاخص¬های بورس در هر سه سال ارتباطی مستقیم و ناقص وجود دارد. بین نسبت بازده دارایی¬ها و رتبه¬بندی مبتنی بر شاخصهای بورس در سال 81 ارتباط معکوس و در دو سال دیگر ارتباط مستقیم و ناقص وجود داشته و بین نسبت بازده حقوق صاحبان سهام و رتبه¬بندی مبتنی بر شاخصهای بورس ارتباطی معکوس و ناقص در هر سه سال برقرار بود.
در تحقیقی که نمازی در سال 1371 خود تحت عنوان «مروری بر آزمونهای کارائی بورس اوراق بهادار در سطح ضعیف» انجام داد ایشان تعداد 17 شرکت را در دوره زمانی 1370-1368 مورد بررسی قرار دادند. روش مورد استفاده در این تحقیق آزمون گردشها بوده و در آن تفاوت بین گردشهای واقعی و گردش مورد استفاده برای شرکتهای مختلف 5/2 تا 1/6 بدست آمده است. با توجه به تعداد داده¬های تحت بررسی، در صورتی که تفاوت بین گردش واقعی و مورد انتظار بیش از 96/1 باشد، دلالت بر عدم کارائی بازار خواهد داشت. مطالعات ایشان عدم کارائی بازار بورس اوراق بهادار ایران را در سطح ضعیف نشان داد.
AHP چیست؟
AHP یک تکنیک تحقیق در عملیات است که از طریق آن می¬توان رویکرد استقرایی و رویکرد قیاسی را برای درک یک سیستم پیچیده در یک چهارچوب منطقی باهمدیگر ترکیب کرد. AHP تصمیم¬گیرندگان را یاری می¬کند تا اولویتها را براساس اهداف، دانش و تجربه خود تنظیم نمایند، به نحوی که احساسات و قضاوتهای خود را بطور کامل

درنظر بگیرند. AHP به تصمیم¬گیرنده کمک می¬کند تا تصمیمات اعضاء گروه را با همدیگر ترکیب کند بطوریکه تصمیمات بهینه دربرگیرنده نظرات همه اعضاء باشد. بطور کلی در AHP ذهن انسان، دانشی سازمان یافته برای تصمیم¬گیری را بکار می¬برد و این مهمترین برتری AHP بر روشهای دیگر است.
هر مسئله AHP، با سه سطح کار، سروکار دارد که سطح اول، هدف کلی مسئله، سطح دوم، معیارهای ارزیابی و سطح سوم گزینه¬ها (انتخاب

¬های) ممکن است. (قلی¬زاده، 1383، ص 76)
اصول اساسی تفکر تحلیلی :
سه اصل اساسی در تفکر تحلیلی وجود دارد، که به تصمیم¬گیری از طریق AHP مرتبط می¬شوند. این سه اصل اساسی عبارتند از: (آذر، 1381، ص 16)
1- اصل ترسیم درخت سلسله مراتب
2- اصل تدوین و تعیین اولویتها
3- اصل سازگاری منطقی قضاوتها
-1- اصل ترسیم درخت سلسله مراتب
انسان توانایی درک موضوعات مختلف، تمیز دادن آن موضوعات و ارتباط دادن اجزای مختلف یک موضوع را دارد. ذهن انسان توانایی ایجاد ساختار سلسله مراتبی برای واقعیات پیچیده را با توجه به اجزای آن دارد. یعنی ذهن یک موضوع را به بخشهای مختلف تفکیک کرده و گاهی این بخشها را به بخش¬ها کوچکتر تقسیم می¬کند، ضمن اینکه ارتباط منطقی آنها را مدنظر قرار می¬دهد. بدین ترتیب یک سلسله مراتب شکل می¬گیرد.
2 – تعیین اولویتها
انسانها می¬توانند روابط بین موضوعات مختلفی که مشاهده می¬کنند را درک کرده با توجه به معیارهای مشخص مقایسه زوجی بین آنها انجام داده و یک گزینه را بر دیگر گزینه¬ها ترجیح دهند. سپس این مقایسه¬ها را از طریق AHP یا فرآیند م

نطقی دیگری ترکیب کرده تا درک بهتری از کل سیستم ارایه دهند. در این پژوهش از AHP صرفاً برای الویت¬بندی متغیرهای مؤثر برارزش و ثروت سهامداران استفاده می¬شود.
-3- سازگاری منطقی

ذهن انسان می¬تواند روابط بین اجزاء را به نحوی برقرار کند که بین آنها سازگاری و ثبات منطقی وجود داشته باشد. سازگاری در دو مفهوم بکار می¬رود:
الف- ایده¬ها و اشیاء مشابه با توجه به ارتباط آنها در یک گروه قرار می¬گیرند. برای نمونه یک انگور و یک مهره از نظر معیار در کروی بودن می¬توانند در یک گروه قرار گیرند ولی اگر معیار موردنظر ما طعم باشد این دو هیچ ارتباطی باهم ندارند.
ب- معیار دوم میزان ارتباط بین ایده¬های مختلف با توجه به معیار خاص آنهاست.
تحلیل پوششی داده¬ها:
در سال 1978، سه متخصص تحقیق در عملیات مقاله¬ای ارایه نمودند که طی آن از طریق برنامه¬ریزی خطی، اندازه¬گیری عملی کارایی را معرفی کردند، این روش در حال حاضر بنام DEA یا تحلیل فراگیر داده¬ها مشهور است. این روش مبتنی بر یک سری بهینه¬سازی با استفاده از برنامه¬ریزی خطی می¬باشد که به آن روش ناپارامتر

یک نیز گفته می¬شود. در این روش، منحنی مرزی کارا از یک سری نقاط که به وسیله برنامه¬ریزی خطی تعیین می¬شود، ایجاد می¬گردد. برای تعیین نقاط می¬توان از دو فرض بازدهی ثابت و متغیر نسبت به مقیاس استفاده کرد. روش برنامه¬ریزی خطی، بعد از یک سری بهینه-سازی مشخص می¬کند که آیا واحد تصمیم¬گیر موردنظر روی خط کارایی قرار گرفته است و یا خارج از آن قرار دارد؟ بدین وسیله واحدهای کارا و ناکارا را از یکدیگر تفکیک می¬شوند. گفتنی است در این روش می¬توان تابع هدف (ستانده) را با توجه به نهاده¬های مشخصی حداکثر نمود یا اینکه با استفاده از دوگان آن، یعنی با توجه به ستاند

ه¬ معین نهاده¬ها را حداقل کرد.
تکنیک DEA تمام داده¬ها (ارقام و اطلاعات) را تحت پوشش قرار داده و به همین دلیل تحلیل پوششی یا فراگیر داده-ها، نامیده می¬شود.
روش DEA در سال 1978 به این علت مشهور گشت که توانست مشکل ضرایب را برطرف کند. جالب آنکه ضرایب بدست آمده در این روش، بیانگر همان “قیمتهای سایه¬ای ” می¬باشد. DEA پس از تعیین مرز کارا مشخص می¬کند که واحدهای تصمیم¬ساز در کجای این مرز قرار دارند و برای رسیدن به مرز کارا چه ترکیبی از نهاده¬ها و ستانده¬ها را می-بایست انتخاب کنند، که این امر میسر نمی¬شود مگر به وسیله مشخص کردن ضرایب نهاده¬ها و ستانده¬ها برای هر واحد. در واقع شاهکار و نقطه عطف روش فوق این بود که توانست روش برنامه¬ریزی خطی ضرایب ذکر شده را محاسبه کند. (امامی میبدی، 1379، ص 127)
فرضیه¬های تحقیق:
1 بین بازده نسبی شرکتهای درجه¬بندی شده و بازده نسبی صنعت تفاوت معنی¬داری وجود ندارد.
2 بازده نسبی شرکتهای موفق بیشتر از بازده نسبی صنعت است.
3 بازده نسبی شرکتهای ناموفق کمتر یا مساوی بازده نسبی صنعت است.
روشهای پژوهش:
غالب مطالعات تحقیقی یک روش یا استراتژی را نشان می دهند

که به سادگی قابل تشخیص است و شامل رویه های مشترک خاصی مانند بیان مساله ، جمع آوری اطلاعات و نتیجه گیری اند . جزئیات این رویه های خاص تا حدود زیادی با روش تحقیق معین می شوند . هر یک از این روشها برای پاسخ گوئی به یک نوع مساله متفاوت هستند .
این طبقه بندی عبارتند از : تحقیق تاریخی ، تحقیق توصیفی ، تحقیق پیمایشی ( زمینه یابی ) ، تحلیل محتوا ، مطالعه میدانی ، مورد کاوی ، تحقیق همبستگی ، آزمایش میدانی ، تحقیقات علّی ( آزمایشی)، تحقیق علّی – تطبیقی . ( خاکی ، 1382 ، ص 212-208 ) .
در این روش برای گردآوری اطلاعات عمدتاً از پرسشنامه است

فاده می شود ولی فنون دیگری مانند مصاحبه ، مشاهده ، تحلیل محتوا ; هم به کار می روند . مشخصه پیمایش مجموعه ساختمند یا منظمی از داده هاست که آن را « ماتریس متغیر بر حسب داده های موردی » می نامند . ( خاکی ، 1382 ، ص 212 ) .
با توجه به ماهیت پژوهش در علم مالی در این تحقیق نیز از روش پیمایشی استفاده شده است . در روش تحقیق پیمایشی نمونه ای از کل جامعه مورد تحقیق با استفاده از تکنیکهای مورد نظر انتخاب شده و با بررسی نمونه یک نتیجه کلی حاصل می شود .
جامعه آماری:
جامعه آماری این پژوهش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده که تعداد آنها در سال 1382، 371 در سال 1383، 415 و در سال 1384، 434 شرکت می‌باشد.

روش نمونه گیری و گروه نمونه :
روش نمونه گیری در این پژوهش ، نمونه گیری طبقه ای می باشد . جامعه آماری پژوهش حاضر دارای صنعت های مختلفی می باشد که هر صنعت طبقه ای از جامعه بوده و خصوصیات مربوط به خود را دارا می باشد و این خصوصیات در صنایع مختلف متفاوت هستند و بر ای اینکه نمونه آماری دارای خصوصیات یکنواخت بوده و امکان تحقیق مطلوب وجود داشته

باشد و درجه بندی در شرایط یکسان صورت پذیرد از نمونه گیری طبقه ای استفاده شده است . گروه نمونه این پژوهش نیز شرکتهای صنعت خودرو و ساخت قطعات پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد .
از بین شرکتهای موجود در بورس اوراق بهادار تهران، بایستی صنعتی انتخاب می¬شد که قابلیت تطبیق با قاعده روش DEA را داشته باشد که در آن ، (تعداد متغیرهای خروجی)، (تعداد متغیرهای ورودی) و در نهایت تعداد شرکتهای نمونه است. که پس از بررسی اطلاعات برای سالهای 1382، 1383 و 1384 کل بورس تهران، «صنعت خودرو و ساخت قطع

ات» مناسب تشخیص داده شد، قابل ذکر است که تعداد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهاردار تهران در سال¬های مذکور به ترتیب 371، 415 و 434 شرکت بوده است و تعداد شرکت‌های نمونه این پژوهش در سالهای مذکور که اطلاعات آن قابل دسترس و کامل بوده و در درجه¬بندی دخیل می¬باشند بترتیب 26، 27 و 28 شرکت می¬باشند.
ابزارهای گردآوری اطلاعات :
یکی از ابزارهای مهم گردآوری اطلاعات این پژوهش، پرسشنامه AHP است . علاوه بر آن با مراجعه به بازار بورس اوراق بهادار تهران و مطالعه مجلات هفتگی و ماهنامه و فصلنامه های بورس و مصاحبه با متخصصان و همچنین بررسی گزارشها و سی دی های بازار بورس و سیستم اطلاع رسانی تدبیر پرداز و آریا سهم و پارس پرتفولیو ، اطلاعات آماری لازم تهیه گردید .
. نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌ ها:
نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول
بین بازده نسبی شرکتهای درجه¬بندی شده و بازده نسبی صنعت تفاوت معنی¬داری وجود ندارد.

نتیجه :
نتایج حاصل از آزمون این فرضیه در هر یک از سالهای 1382، 1383 و 1384 دلالت بر رد این فرضیه دارد و بیانگر آن است که بین بازده نسبی شرکتهای درجه¬بندی شده و بازده نسبی صنعت تفاوت معنی¬داری وجود دارد.
نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم

بازده نسبی شرکتهای موفق بیشتر از بازده نسبی صنعت است.
نتیجه :
نتایج حاصل از آزمون این فرضیه در سال 1382 دلالت بر قبول فرضیه مذکور داشته و در سالهای 1383 و 1384 حاکی از رد فرضیه فوق می¬باشد.
نتایج حاصل از آزمون فرضیه سوم
بازده نسبی شرکتهای ناموفق کمتر یا مساوی بازده ن

سبی صنعت است.
نتیجه :
نتایج حاصل از آزمون فرضیه فوق در سال 1382 و 1384 دلالت بر قبول فرضیه داشته و در سال 1383 حاکی از رد فرضیه مذکور می¬باشد.
پیشنهادهای تحقیق در راستای پژوهش:
1- فراهم ساختن زمینه شفافیت اطلاعاتی بازار سرمایه از طریق ایجاد تحول در گزارش¬دهی مالی شرکتها و به هنگام بودن اطلاعات، خصوصاً در زمینه متغیرهای مطرح شده در الگو.
2- تشکیل موسسات درجه¬بند مستقل که فقط به انجام امور مربوط اشتغال داشته باشند.
3- اعلام یک طیف رتبه و درجه به بازار سرمایه از طرف سازمان بورس اوراق بهادار تهران جهت تفکیک شرکتهائی که ارزش سرمایه¬گذاری دارند با سایر شرکتها.
4- انجام رتبه¬بندی سالانه کلی توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران بر اساس صورتهای مالی واقعی شرکتها به جزء رتبه¬بندی رایجی که در بورس اوراق بهادار تهران فعلاً انجام می¬گیرد.
5- تشکیل کمیته¬ای در هر یک از بورسهای استانی جهت دریافت نظرات و پیشنهادات و انتقادات در رابطه با درجه¬بندی شرکتها.
6- دعوت از صاحبنظران و اقتصاددانان و تشکیل سیمنارهای مرتبط با درجه¬بندی توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران.
7- ایجاد مکانیزم الکترونیکی برای درجه¬بندی پویا توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران.
پیشنهادانی برای تحقیقات آینده:
در این قسمت توصیه می‌شود که محققین آتی در خصوص موضوعات زیر تحقیقاتی را انجام دهند:
1- رتبه¬بندی شرکتها بر اساس سایر متغیرهائی که در این الگو ارائه نشده است.
2- بررسی ارتباط بین اطلاعات حسابداری و کارایی بازار سرمایه.
3- بررسی ارتباط بین خصوصی¬سازی و کارایی بازار سرمایه.
4- بررسی بازار سرمایه ایران و فرصت سرمایه¬گذاری.

5- بررسی موانع موجود بر سر راه سرمایه¬گذاری خارجی.
6- بررسی مقایسه¬ای درجه¬بندی بورس تهران با درجه¬بندی سایر بورسهای دنیا.
فهرست منابع :
الف- فارسی:
1- آذر ، عادل ،((تحلیل پوششی داده ها و فرآیند تحلیل

سلسله مراتبی ، مطالعه تطبیقی)) ، فصلنامه مطالعات مدیریت ، سال 1381 ، شماره 25
2- امامی میبدی ،علی، ((اصول اندازه گیری کارائی و بهره وری )) ، موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی ، 1379
3- جهانخانی ؛ علی ، حسین، عبده تبریزی ، ((نظریه بازار کارای سرمایه )) ‌، تحقیقات مالی ، 1372 ، شماره 1
4- جهانخانی ، علی ، علی، پارسائیان ، 1376 ، ((مدیریت سرمایه گذاری و ارزیابی اوراق بهادار )) ، تهران : انتشارات دانشگده مدیریت دانشگاه تهران
5- زارعی ، بتول ، 1379 ، ((طراحی معیارهای ارزیابی در موسسات درمانی)) ، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت ، دانشگده مدیریت دانشگاه تهران
6- سازمان مدیریت صنعتی ، 1380 ، ((فهرست 100 شرکت برتر (IMI-100 ) )) ، بخش مشاوره و تحقیق ، گروه اقتصاد
7- سرمد ، زهره ، عباس، بازرگان ، الهه ، حجازی ، 1376 ، روشهای تحقیق در علوم رفتاری ، تهران : موسسه انتشارات آگاه.
8- فدائی نژاد ، اسماعیل ، 1373 ، (( بررسی کارائی بازار سرمایه در بورس اوراق بهادار تهران )) ، پایان نامه تحصیلی درجه دکترا ، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
9- قلیزاده ، محمد حسن ، 1383 ، (( طراحی مدل رتبه بندی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران )) ، پایان نامه تحصیلی درجه دکترا ، دانش

گده مدیریت دانشگاه تهران
10- نمازی ، محمد ، زکیه ، شوشتریان ، ((مروری بر آزمونهای کارایی بورس اوراق بهادار در سطح ضعیف )) ، تحقیقات مالی ، 1375 ، شماره 11و12
ب‌- لاتین:
11- Fama ‘ Eugene’ ((Efficient capital ‘ Markets: A Review of theory and -11 Empirical work))’journal of finance ‘ Vol’25’1970.
– Sharpe.F.will

iam,investment,prentice- hall,1978,pp.230-25312
13-Babic,z,plazibat.N,Ranking of Enterprises Based on Multicriteria Analysis,international journal of production economics,1998

 

کلمات کلیدی :

مقاله مکانیک خاک تحت فایل ورد (word)

 

  مقاله مکانیک خاک تحت فایل ورد (word) دارای 15 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مکانیک خاک تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مکانیک خاک تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله مکانیک خاک تحت فایل ورد (word) :

مکانیک خاک

مکانیک خاک از دو کلمه Soil به معنی خاک و Mechanics به معنی مکانیک گرفته شده است.

دید کلی
در علوم مهندسی ، خاک مخلوط غیر یکپارچه‌ای از دانه‌های کانیها و مواد آلی فاسد شده می‌باشد که فضای خالی بین آنها توسط آب و هوا (گازها) اشغال شده است. خاک به عنوان مصالح ساختمانی در طرح‌های مهمی در مهندسی عمران بکار گرفته می‌شود و همچنین شالوده اکثر سازه‌ها بر روی آن متکی است.

بنابراین مهندسان عمران باید بخوبی خواص خاک از قبیل مبدا پیدایش ، دانه بندی ، قابلیت زهکشی آب ، نشست ، مقاومت برشی ، ظرفیت باربری و غیره را مطالعه نمایند. مکانیک خاک شاخه‌ای از علوم مهندسی است که به مطالعه مشخصات فیزیکی و رفتار توده خاکی تحت بارهای وارده می‌پردازد. مهندسی پی ، کاربرد اصول مکانیک خاک در مسائل عملی است.

تاریخچه
تاریخچه عملیات خاکی را می‌توان به دوره‌های دور تاریخ بشری نسبت داد و آن را با قدمت پیدایش شهرنشینی یکی دانست. حفر قناتها ، کانالهای آبرسانی ، ایجاد پلها و سدهای محکم و سایر بناهایی که آثار آنها در کشورهای دنیا از ده‌ها قرن قبل تا کنون به یادگار مانده است، همه از مواردی است که به نحوی با عملیات خاکی ارتباط دارد.
سیر تحولی و رشد
توجه به بررسی و مطالعه خاک با یک دیدگاه مهندسی و به منظور تحلیل ریاضی خواص آن ، از قرن 18 میلادی آغاز شد و در واقع اولین بار در عین حال مهمترین رابطه ساده در زمینه مکانیک خاک ، در سال 1773 توسط کولمب یک مهندس ارتشی فرانسه ارائه گردید. این رابطه ساده ، که یک رابطه اساسی در بررسی مقاومت یا عدم مقاومت خاک است عبارت است از:
(=c+bntan(

کارهای بوسینسک در مورد تئوری اجسام الاستیک که در سال 1885 انتشار یافت به ارائه راه حل‌های دقیق در محاسبه تنش‌ها و تغییر شکل‌های درون محیط خاکی منجر گردید و توانست در تحلیل بخش مهمی از مبحث مکانیک خاک ، پاسخگو باشد. دانش مکانیک خاک به صورت مدرن ، در ابتدای قرن حاضر گسترش روز افزونی یافت و مانند سایر علوم مهندسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت بطوری که در سال 1925 کارل ترزاگی ، استاد دانشگاه هاروارد ، نتیجه تحقیقات خود را به صورت مقاله‌ای ارائه داد و در سال 1943 کتاب «اصول نظری مکانیک خاک» را تدوین و منتشر کرد.

کارل ترزاگی (1963-1883) را به حق بنیانگذار دانش مکانیک خاک نامیده‌اند. در اینجا شایسته است از سهم محققین روسی نیز یادآور گردد، چه پژوهشگرانی چون سیتوویچ در کشور روسیه به موازات دانشمندان غربی در توسعه دادن مبحث مکانیک خاک کارهای زیادی ارائه دادند. نامبرده نیز در سال 1934 کتاب اصول علم مکانیک خاک را منتشر نمود.

امروزه اهمیت دانش مکانیک خاک مانند علوم دیگر روز به روز رو به فزونی است و این بویژه به این علت است که تجربه‌های گذشته در این زمینه بدون گسترش تئوری‌های مطمئن‌تر و راه حل‌های اقتصادی‌تر تکافوی حل مسائل جدید را در عمل نمی‌نماید. به علاوه ، بسط مسائل مبحث مکانیک خاک همراه با توسعه روش‌ها و دیدگاههای جدید در زمینه مکانیک محیط دانه‌ای ، گسترش و افزایش دقت در تحلیل‌های ریاضی و مدل سازی‌ها را در هر دو زمینه الزامی نموده و نیز به نتیجه رسانده است.

مباحث کلی مکانیک خاک
• طرح تئوریهایی که نشان دهنده رفتار توده خاکی در برابر عوامل بیرونی ، مثل نیروهای مختلف ، باشد.
• کاربرد معلومات تئوری و تجربی در موارد و مسائل اجرایی
خواص فیزیکی ، شیمیایی و کانی شناسی خاکها
• خواص فیزیکی و شیمیایی خاک : شناخت خواص فیزیکی ، شیمیایی و کانی شناسی خاکها در بسیاری از بررسی‌ها و مطالعات و تصمیم گیری‌ها در عملیات خاکی نقش مهمی دارد. خواص فیزیکی و شیمیایی خاکها را باید عمدتا در عوامل زیر جستجو کرده و مربوط به آنها دانست.

• ترکیب کانی شناسی دانه‌ها : از آنجایی که خاکها از تجزیه و هوازدگی سنگهای پوسته زمین پدید آمده است‌، لذا کانی‌های تشکیل دهنده خاکها باید همان کانی‌های تشکیل دهنده سنگ مادر باشد.
• طبیعت سطح ذرات خاک (سطح مخصوص) : سطح خارجی دانه‌های خاک ، یعنی فصل مشترک محیط جامد با محیط مجاور آن که ممکن است، آب یا هوا باشد. محل پدید آمدن بعضی پدیده‌های فیزیکی یا شیمیایی است که این پدیده‌ها برخواص دیگر خاک مثل؛ مقاومت و نفوذپذیری و ; تاثیر می‌گذارد.

• پدیده‌های فیزیکی و شیمیایی در سطح مشترک خاک و آب :ذرات جسم جامد از شبکه‌ای از یون‌های مختلف تشکیل شده است که از اینرو بین سطح خارجی ذره و محیط اطراف آن کنش و واکنش‌هایی پدیدار می‌گردد.
• خاصیت مویینگی : خاصیت بالا رفتن آب در لوله‌های مویین و در حفره‌های بین ذرات خاک را خاصیت مویینگی گویند.
• نیروهای دافعه و جاذبه بین ذرات : نیروهای بین ذره‌ای در خاک به دو گونه‌اند. نیروهای جاذبه مولکولی بین دانه‌ها (وان در والس) و نیروهای دافعه که از نوع نیروی الکتروکینیماتیکی است.
خواص مکانیکی خاکها

• اصطکاک : مقاومت جسم در برابر حرکت به علت وجود اصطکاک بین دو سطح تماس است.
• چسبندگی: مقاومت خاکی به علت چسبندگی دانه‌ها حاصل از مقاومت مولکولی (یعنی نیروی جاذیه الکتروشیمیایی) بین ذرات ریز است.

• گسیختگی توده خاک : گسیختگی توده خاک عبارتست از پایان شرایط مقاومت و آغاز برش در خاک است.
• تحکیم: تحکیم عبارتست از کاهش حجم حفره‌های آب‌دار درون خاک به علت افزایش فشارهای جانبی.
کاربرد مکانیک خاک

خاک از یک طرف به عنوان مصالح مورد توجه مهندسین و طراحان قرار می‌گیرد و از سوی دیگر به عنوان یک محیط طبیعی که در اختیار آدمی قرار گرفته است مورد توجه و استفاده است. جایی که به عنوان مصالح مورد نظر است مانند خاکریزها ، سرای خاکی ، روسازی راه و فرودگاه ، پشت دیوار حایل ، زهکش‌ها ، و به عنوان بخشی از بتن ، ماده اصلی تهیه آجر و سرامیک ، ماده اصلی تهیه چینی و کاشی ، و; حالت انتخابی و اختیاری دارد، و در جایی که به عنوان محیط مورد توجه است.

مانند زیر پی‌ها ، زیر پایه پل‌ها و زیربنای جاده‌ها و محل حفر تونل‌ها و محل قرار دادن لوله‌ها و تاسیسات مکانیکی و الکتریکی (کابل های تلفن و برق و لوله کشی گاز و فاضلاب و محل احداث قناتها و محل حفر چاهها و کانال‌ها و ; همه حالت غیر انتخابی (یعنی اجباری) دارد. به هر حال در تمام موارد ذکر شده ، شناخت خواص فیزیکی و مکانیکی خاک ضرورت غیر قابل اجتناب دارد. مثلا در یک پروژه راه سازی ، چه نوع

خاکی با چه نوع دانه بندی باید انتخاب شود و لایه‌های آن با چه ضخامتی و با چه رطوبتی و تا چه حد باید کوبیده شود تا جایی حاصل بتواند در برابر نیروهای وارد بر آن مقاوم باشد و وجود آبهای سطحی و بارندگی بر دوام آن اثر مخرب نداشته باشد و در برابر یخ‌زدگی و فرسایش و تغییرات جوی نیز پایدار بماند.

 

در ایجاد یک سد خاکی ، شیب‌ها چه مقدار باشد که هم پایدار باشد و هم اقتصادی ، در صورتی که سد همگن با زهکشی است، لایه‌های زهکشی با چه ابعادی و با چه دانه بندی و چه مقدار نفوذپذیری باید باشد؟ سرعت حرکت آب و ;. زه چه مقدار است؟ تورم یا نشست خاک چه مقدار باشد؟ میزان تراکم و درصد رطوبت و ضخامت لایه‌ها برای کمپاکت کردن خاک چه مقدار باید باشد؟ روش‌های حفاظت دامنه‌ها و تاج سر به چه عواملی بستگی دارد؟ و بسیاری پرسش‌های دیگر که مهندس طراح باید برای آنها جواب دقیق داشته باشد. به این ترتیب درمورد هرگونه پروژه ساختمانی و راه سازی و سد سازی مسائل متعددی از فیزیک و مکانیک خاک باید پاسخ داده شود. اهمیت دقت بیشتر و نیاز به تئوریهای دقیق‌تر هنگامی بیشتر می‌شود که حجم کارها و اهمیت پروژه بیشتر باشد.

رابطه مکانیک خاک با سایر علوم
مبحث مکانیک خاک دانشی است که در آن خواص فیزیکی و مکانیکی خاکها ، ارتباط این خواص با عوامل بیرونی ، مقاومت خاک در برابر نیروها ، تغییر شکل خاک در اثر نیروها ، مسایل مربوط به حرکت یا سکون آب در خاک ، چگونگی و مقدار فشرده شدن خاکها و چگونگی و مقدار تنش‌ها و تغییر شکل‌های هر نقطه از محیط خاکی در اثر عملکرد یک نیروی خارجی و ; بحث می‌شود.

در این راستا گاهی نیاز به مطالعه خواص شیمیایی و کانی شناسی دانه‌های خاک است و گاهی نیاز به بررسی پیدایش و منشا خاکها و گاهی نیاز به استفاده از دانش هیدرولیک و دانش‌های دیگر است. از اینرو ارتباط این مبحث با دیگر مباحث علمی چون فیزیک ، شیمی ، زمین شناسی ، کانی شناسی ، هیدرولیک و مکانیک سیالات را نباید از نظر دور داشت.

خاک‌ها مخلوطی از مواد معدنی و آلی می‌باشند که از تجزیه و تخریب سنگ‌ها در نتیجه هوازدگی بوجود می‌آیند که البته نوع و ترکیب خاک‌ها در مناطق مختلف بر حسب شرایط ناحیه فرق می‌کند. مقدار آبی که خاک‌ها می‌توانند بخود جذب کنند. از نظر کشاورزی و همچنین در کارخانه‌های راه‌سازی و ساختمانی دارای اهمیت بسیاری است که البته این مقدار در درجه اول بستگی به اندازه دانه‌های خاک دارد.

هرچه دانه خاک ریزتر باشد، آب بیشتری را به خود جذب می‌کند که این خصوصیت برای کارهای ساختمان‌سازی مناسب نیست. بطور کلی خاک خوب و حد واسط از دانه‌های ریز و درشت تشکیل یافته است. تشکیل خاک‌ها به گذشت زمان ، مقاومت سنگ اولیه یا سنگ مادر ، آب و هوا ، فعالیت موجودات زنده و بالاخره توپوگرافی ناحیه‌ای که خاک در آن تشکیل می‌شود بستگی دارد.

عوامل موثر در تشکیل خاک
• سنگ‌های اولیه یا سنگ مادر :
کمیت و کیفیت خاک‌های حاصل از سنگ‌های مختلف اعم از سنگهای آذرین ، رسوبی و دگرگونی به کانی‌های تشکیل دهنده سنگ ، آب و هوا و عوامل دیگر بستگی دارد. خاک حاصل از تخریب کامل سیلیکاتهای دارای آلومینیوم و همچنین سنگهای فسفاتی از لحاظ صنعتی و کشاورزی ارزش زیادی دارد. در صورتیکه خاک‌هایی که از تخریب سنگ‌های دارای کانی‌های مقاوم (از قبیل کوارتز و غیره) در اثر تخریب شیمیایی پدید آمده‌اند و غالبا شنی و ماسه‌ای می‌باشند فاقد ارزش کشاورزی می‌باشند.

• ارگانیسم :
تمایز انواع خاک‌ها از نقطه نظر کشاورزی به نوع و مقدار مواد آلی (ازت و کربن) موجود در آن بستگی دارد. نیتروژن موجود در اتمسفر بطور مستقیم قابل استفاده برای گیاهان نمی‌باشد. بلکه ترکیبات نیتروژن‌دار لازم برای رشد گیاهان باید به شکل قابل حل در خاک وجود داشته باشد که این عمل در خاک‌ها بوسیله برخی از گیاهان و باکتری‌ها انجام می‌شود. خاک‌ها معمولا دارای یک نوع مواد آلی کربن‌دار تیره رنگی هستند که هوموس نامیده می‌شوند و از بقایای گیاهان بوجود می‌آید.
• زمان :

 

کلمات کلیدی :