ارسال‌کننده : علی در : 95/6/30 10:9 صبح
مقاله عین القضات تحت فایل ورد (word) دارای 80 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله عین القضات تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله عین القضات تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله عین القضات تحت فایل ورد (word) :
عین القضات
به جای مقدمه
بی گمان این آخرین شامگاه تاریخ تا شب چهارشنبه , هفتم جمادی الاخری سال پانصد و بیست و پنج هجری قمری نیست که مردمی جمع می شوند تا با چشمان بهت زده ی خود تماشا کنند , چگونه با اشارت دستی زیر پایی خالی می شود و طنابی سخت بر گلوگاهی که درآن , نی هفت بند , عشق و آزادی را مویه میکند ,گره می خورد و سر بلندی , سربلند می شود .
نه دستی به خون آلود و نه چشمی به گناه نگریست . که اگر چنین می کرد , در امان خلافت و دولت بود , چنان که غارتگران ترک و مستوفیان خلافت در سر تا سر دولت سلجو قی بودند .
و این را هیچ کس اگر نمی دانست اهالی همدان می دانستند که الحاد و ارتداد , جرم مردانی است که حضور معترض آنها آرامش شبانه ی غارت اهل قدرت را به هم می ریزد و آنان را در بالا رفتن از پله های ایمان دروغین به زحمت می اندازد . چرا که روایت شهید « حلاج » را از زبان مردم داغدیده بغداد و قرن پیش , شنیده اند . و دانسته اند که هر کس اگر چراغ دست دزدان شب نیست , دست کم سنگ راه نباشد , و گر نه در میدان قدرت , چنانش بر دار می کشند که دهان تاریخ از بهت و حیرت باز بماند.
هر چند فهم تازه از نظریه ی شناخت دینی و تعریف صوفیانه از ایمان , متفاوت از آنچه دستار سیاه بندان بارگاه عباسی و امر بران سلجوقی آنها عرضه می کنند , لکه های سیاه و درشت کفری است که جز به خون شسته نمی شود , اما آیا همه ی آنچه که قاضی جوان همدان , بدان س
بب در شامگاه چهار شنبه هفتم جمادی الاخری سال525در حلقه ی بی شمار جمعیت گریان و وحشت زده , طناب دار را بوسید , فهم صوفیانه ی او از معرفت دینی بود ؟ آیا مردمی که گرد آمدند , تا به گواهی لحظاتی بایستند که قاضی جوان همدان در ستیز با فشار پنجه های مرگ , نومیدانه دست و پا می کوبد و سر انجام در نبردی تراژدیک همه ی تن و قلب خود را تسلیم مرگ می کند , هر گز از خود نپرسیدند که این جوان که هنوز گلی از گل رویش نشکفته است و چندان فرصت
نیافته حتی رویارویی با زندگی را تجربه کن , چه کفری را گفته است که اینک باید هم چون قاتلان و راهزنان و تبهکاران به صلیب کشیده شود ؟ کفر او کجای نظام هستی را بهم ریخته و کدام دسته ازعناصر عالم را جا به جا کرده است که باید مستوجب عقابی چنین باشد ؟
بی گمان , قاضی جوان هر چه گفت , خواب بارگاه خلافت را آشفت , کابوس دستگاه سلجوقی شد و پیش از او سهروردی ؛ هر یک با سر انگشت اندیشه هایشان , نقاب از چهره های دروغین دین مداران فریبکار بر داشتند و شهادتشان , پیش از آن که افشای اسرار معرفت باشد , افشای دستگاه دروغ و غاربوده است . و این را تاریخ به روشنی افشا کرده است .
شرحی مختصر بر احوال و آثار عین القضات
نام و کنیه
نام او عبداله و نام پدرش محمد است ؛ البته در هیچ یک از آثارش به نام خود اشاره ای نکرده , بلکه خود را قاضی یا عین القضات نامیده است.کنیه ی او « ابوالمعالی » و لقبش «عین القضات » است ؛ اما از تاریخ و چگونگی این عنوان که به او داده شده و همچنین اشتغال وی به شغل قضاوت , هیچ گونه اطلاعی در دست نیست.
زادگاه
زادگاه او همدان بوده , در آجا اقامت داشته و پدرش نیز در همانجا به دنیا آمده است . شهرت او به « میانجی » به سبب نسبتی است که جدش بدان مشهور بوده است ؛ زیرا اجداد او اهل میانه بوده اند . البته وی در نوشته های خود به نسبت « میانجی » اشره نکرده , بلکه خویشتن را « همدانی » خوانده است .
ولادت و وفات
زمان تولد او را به احتمال قوی , می توان سال چهار صد و نود و دو هجری قمری دانست و با توجه به اینکه شهادت وی , در سال 525هجری قمری اتفاق افتاده و در آن هنگام سی و سه سال داشته است ؛ پس تاریخ ولادت او , همان تاریخ مذکور است .
مذهب و اعتقاد
در خصوص مذهب و روش عین القضات , توجه کمتری شده است و شاید نمونه ی سخنان به ظاهر کفر آمیزی که در گفته های او و « حلاج » و ; وجود داشت , بهانه ای برای متهم کردن او بود و این حقیقتی که بزرگان تصوف , در دل داشته اند , و دشواری بیان آن کلمات و منافی بودن آن با مصلحت روزگار , باعث شده است تا سرانجام جان بر سر این کار بگذارند .
« سبکی » او را از شافعیان شمرده , و از نوشته های وی نیز می توان این مطلب را فهمید . مردم عادی و اهل ظاهر و مخالفان , او را به بی دینی و حلولی بودن , و دعوی نبوت و الوهیت , متهم کرده اند که این نیز برخاسته از سخنان خود اوست:
« آخر شنیده ای که هر که با کافران نشیند , کافر شود ؟ اگر صحبت من تو را هیچ اثری نکردی , جز آنکه اگر چه حلولی معنوی نباشی , باری حلولی مجازی باش ؛ چه گویی ! آنها که مرا بی دین می دانند , و تو بر دین من می باشی ! چه می گویی ؟تو نیز بی دین نباشی , ایشان را معذور دار « قُل الله ثُمَّ ذَرهُم ».
و آنجا که شرح ارکان پنج گانه ی اسلامی ( شهادت , نماز , زکات , صوم , حج ) می دهد , همه جا و همه چیز را قبله می داند و نماز را به صبح و شب اختصاص نمی دهد . بنابراین می گوید :
« دریغا از دست راهزنان روزگار , عالمان با جهل , طفلان نارسیده , که این را از نمط و حساب حلول شمرند ؛ جانم فدای خاک قدم چنین حلولی باد !! »
از آنچه پیداست و به چشم می خورد , گمان می رود که به ظواهر شریعت نیز چندان توجه و اعتنایی نمی کرده و برای رسیدن به وحدت و یگانگی , طاعت و معصیت را یکی می دانسته است و شاید که همین سخنان شطح گونه ی او , مرگی زود رس و شهادتی آنچنانی را برایش به ارمغان آورده است .
در کوی خرابات چه درویش و چه شاه در راه یگانگی چه طاعت چه گناه
بر کنگره عرش چه خورشید و چه ماه رخسار قلندری چه روشن چه سیاه
در این باره , همچنین در تمهید دهم _ که بحث در خصوص اصل و حقیقت آسمان و زمین است و اینکه اصل این حقیقت , نور حضرت محمد (ص) و ابلیس است _ به برداشته شدن قلم امر و تکلیف از آدمی سخن می گوید و امر و تکلیف را متعلق به قالب می داند , که اگر کسی از صفات بشری پاک شد , دیگر تکلیف نیز از او ساقط می شود .
عین القضات و کلام
به علم کلام علاقه فراوانی داشت و همین شدت علاقه و اشتیاق , او را کمک کرد تا اینکه در سن بیست و یک سالگی کتابی در علم کلام نوشت که شامل بحث دقیقی درباره ی « بعث » و « نبوت » بود _ اگر چه این علم نتوانست او را سیراب کند و حتی سرگردانتر نیز گردانید _ این فراگیری علم کلام و آشقتگی ذهنی او , باعث بر هم زدن اساس اندیشه مذهبی او شده بود و پریشانی و سرگشتگی را برایش به دنبال داشت و سرانجام خود را از آن مهلکه رهانید .
آنچه در اینجا نمی توان به صراحت از آن سخن گفت , شک و تردید عین القضات است , که در کدام عقیده از عقاید اسلامی دچار شک و تردید شده و علت آن چه بوده ؟ و دیگر اینکه کدامیک از کتابهای غزالی را خوانده و شک بوجود آمده را چگونه در خود مرتفع ساخته است ؟ و اثری نیز از رساله ی او ( غایه البحث عن معنی البعث ) که در ابتدای کتاب « زبده الحقایق » به آن اشاره کرده , نیست تا شاید بتوان راه ورود و خروج او در آن شک و تردید را فهمید؛ البته ممکن است که درباره نور باطنی و علم و عقل باشد که « غزالی » نور باطنی و تجلی آن را در دل برای حل
مشکلات روحی و عقلی , کافی می دانست و به علم و عقل نیز برای ادراک حقایق این عالم , ارزش و بها می داد , و شاید که این شک او , در خصوص بعث و نشور و معاد جسمانی و روحانی بوده است ؛ زیرا در پایان عمر , با نظر « ابن سینا » درباره معاد جسمانی و; موافق می شود که بی گمان در متهم ساختن او به کفر و بی دینی _ نظیر آنچه که در تکفیر ابن سینا اتفاق افتاد _ تأثیر داشته است .
عین القضات درباره ی « ابلیس » عقایدی دارد و در آثارخویش به ویژه « تمهیدات » و « نامه ها » _ ولو به ظاهر _ از او دفاع می کند و در تمهید نهم و دهم از « تمهیدات » این عقاید را بیشتر بیان می دارد , و در نامه ی یازدهم , کع به دوستی عزیز می فرستد , چنین بیان می دارد :
« جوانمردا ! اگر « وَ کلَّمَ الله موسی تَکلیماً » کمال است , پس ابلیس را از این کمال هست . تو چه دانی که ابلیس کیست؟آنجا که ابلیس هست , تو را راه نیست؛ اگر وقتی برسی , نقش سراپرده ی او این است :
هم جور کشم بتا و هم بستیزم با مهر تو مهر دگری نامیزم
جانی دارم که بار عشق توکشد تا در سر کار تو شود,نگریزم
این شیوه ی تفکر او , بدون شک , ریشه در اندیشه های مرادو پیر و مصاحب وی (احمد غزالی) دارد که او لقب « سیّد الموحدین » را به ابلیس داده بود , و گفته بود : « شیطان گرچه ملعون و سرافکنده شد , ولی باز هم در فداکاری و از خود گذشتگی , سرور عاشقان بود .» و عین القضات می گوید: «جبرییل صفتی باید که دزدیده در جمال ابلیس نظر می کند ؛ از خواجه احمد غزالی شنیدم که :« هرگز شیخ ابوالقاسم گرگانی نگفتی که ابلیس ؛ بل چون نام او بردی , گفتی : آن خواجه خواجگان و آن سرور مهجوران ! چون این حکایت وا « بَرَکه » بگفتم , گفت : سرور مهجوران به است از خواجه خواجگان » .
در جای دیگر , در بیان شرط های سالک در راه خدا , وقتی یادی از دو زلف شاهد می کند, می گوید:
« تو چه دانی ای عزیز که این شاهد کدام است ؟ و زلف شاهد چیست ؟ و خدّ و خال کدام مقام است؟ مرد رونده را مقام ها و معانی هاست که چون آن را در عالم صورت و جسمانیت غرض کنی و بدان خیال انس گیری و یادگار کنی , جز در کسوت حروف و عبارات , شاهد و خدّ و خال و زلف , نمی توان گفت و نمود ؛ مگر این بیت ها نشنیده ای :
خالیست سیه بر آن لبان یارم مُهرست ز مُشک بر شکر , پندارم
گر شاه حبش به جان دهدزنهارم من بشکنم آن مُهر و شکر بردارم »
پس از آن , در توضیح اینکه « شاه حبش » کیست , چنین گوید:«دریغا چه دانی که شاه حبش کیست ؟ پرده دار « الا الله » است که تو او را ابلیس می خوانی که اغوا پیشه گرفته است , و لعنت غذای وی آمده است که « فَبِعِزَّتِک لَاُغوِیَنَّهُم أجمَعین ».
البته توجه و نگرش به ابلیس که در آثار عین القضات , نمود بیشتری دارد , در آثــار کسـانی چــون « احمد غزالی » , « میبدی » و . . . نیز به چشم می خورد .
« محمد دارالشکوه » در کتاب « حسنات العارفین » خویش , از قول احمد غزالی نقل می کند که : «و هم احمد غزالی گفت : هر که تعلیم از ابلیس نگرفت , زندیق است ؛ یعنی در یگانگی , بار ملامت را مثل ابلیس باید برداشت و مردودخاص و عام گشت» و « حلاج » نیز در کتاب « طاسین الازل » صفحه چهل و دو می گوید : « ما کان السّماء موحّدٌ مثلُ ابلیسَ ».
« میبدی » نیز در «کشف الاسرار » از ابلیس به عنوان « مهتر مهجوران » یاد می کند ( ج 7/337 ) , و نیز در جلد هشتم , صفحه 373از او یاد کرده است.
« عطار نیشابوری » هم نسبت به ابلیس نظری خوب دارد و شاید که پیرو حلاج و احمد غزالی باشد.
در آن ساعت که ملعون گشت ابلیس زبان بگشاد در تسبیح و تقدیس
که لعنت خوشتر آید از تو صد بار که سر پیچِدن از تو سوی اغیار
« ابوالعباس قصاب » در وصف استقامت ابلیس گفته است : « ابلیس کشت خداوند است ؛ جوانمردی نبود کشته خویش را سنگ انداختن ». گفت : « اگر در قیامت , حساب در دست من کند , بیند که چه کنم . همه را در پیش کنم و ابلیس را مقام سازم ؛ ولیکن نکند ».
عین القضات و عشق
قاضی همدان , راه رسیدن به مطلوب را عشق و معشوق پرستی , و آزاد بودن از هر حد و قیدی دانسته و بدین سبب , بیانات او از حدود فهم عامه تجاوز کرده و مظنه اتهام گردیده است .
« ای دوست ! عاشقان را دین و مذهب , عشق باشد , که دین ایشان , جمال معشوق باشد ؛ آنکه مجازی بود , تو او را شاهد خوانی , هر که عاشق خدا باشد , جمال لقاء الله مذهب او باشد , و او شاهد او باشد ؛ در حقیقت , کافر باشد . کفری که ایمان باشد به اضافت با دیگران ؛ مگر این بیتها نشنیده ای :
« آنکس که نه عشق را شریعت دارد کافر باشد که دین طبیعت دارد
هر کس که شریعت و حقیقت دارد شاهد بازی دین و طریقت دارد
مقام عشق را کسی نمی داند , جز خود عشق و این همان معناست که دوست داشتن چیزی , آدمی را کور و کر می کند :
« دریغا در عشق مقامی باشد که عاشق و معشوق را از آن خبر نباشد , و از آن مقام , جز عشق خبر ندارد . « حبک الشیء یُعمی و یُصمّ » این باشد . چه گویی عشق از عاشق است , و یا از معشوق ؟ نی نی ! از معشوق است ؛ پس عشق الهی از کی باشد ؟ ضرورت , از جان قدسی باشد . عشق جان قدسی از کی باشد ؟ از نور الهی باشد . »
عین القضات و سماع
نسبت به سماع روی خوش داشته و گاهی _ آنگونه که خود ذکر می کند _ « احمد غزالی » نیز به قصد شرکت در مجالس سماع و رقص متصوفه , از قزوین به همدان سفر می کرده است ؛ عین القضات این مطلب را در « تمهیدات » اینگونه می نویسد :
« دانم که شنیده باشی این حکایت : شبی من و پدرم و جماعتی از ائمه ی شهر ما , حاضر بودیم , در خانه مقدم صوفی ؛ رقص می کردیم و ابوسعید ترمذی , بیتکی می گفت:پـدرم در بنگریست , پس گفت : خواجه امام « احمد غزالی » را دیدم که با ما رقص می کرد , و لباس او چنین و چنان بود و نشان می داد . »
تحول فکری
احتمالاً عین القضات , در ده سال آخر عمر , فکر و اندیشه ی خویش را تغییر داده , و در کتاب « تمهیدات » که به سال 521 هجری نوشته شده , به نظر می رسد که امور آخرت را منکر شده و بنابراین انکار معاد جسمانی , ادعای برتری ولایت بر رسالت , و اعتقاد به نوعی حلول نیز , می توان از این کتاب استنباط کرد که بنا به نظر آقای دکتر « زرین کوب » در کتاب جستجو در تصوف , تمام اینها ممکن است با همان تعالیم گنوسی , که ظاهراً در حلقه ی شیخ « برکه » و یاران او رایج بوده , ارتباط داشته باشد .
کلام قرآن و احادیثی را که بر وجود امور آخرت دلالت می کند , به تمثیل حمل می نماید و آن را سخنانی می داند که برای مردم عامی گفته و آورده شده است.
او همچنین با انتخاب و پسندیدن « رساله اضحویه » ابن سینا _ که درباره آخرت و معاد نوشته شده و با عقاید دینی مبانیت دارد _ این تحول فکری خویش را بیشتر بیان می دارد .
آثار عین القضات همدانی
الف) آثار دوران جوانی : آثاری که در دوران جوانی تألیف کرده و نام و اطلاعات کمی از مضامین آنها چیزی بر جای نمانده است ؛ از جمله این آثار می توان این کتب را نام برد :
1_ رساله جمالی ( درباره ضرورت بعثت پیامبران و درمان بیماران روحی)
2_رساله علایی
3_ رساله امالی الاشتیاق
4_ نزهت العشاق و نهزت المشتاق
5_ تفسیر حقایق قرآن
6_ غایت البحث عن معنی البعث ( که اثری از آن در دست نیست )
ب) آثاری که پس از بیست و چهار سالگی تألیف نموده :
1 ــ زبدت الحقایق: کتابی است فلسفی که راجع به حقیقت ذات خدا و صفات او و حقیقت نبوت و روز رستاخیز و احوال روح پیش از حلول در بدن و بعد از مفارقت آن , نوشته شده است
کلمات کلیدی :
ارسال‌کننده : علی در : 95/6/30 10:9 صبح
مقاله در مورد اصول سرپرستی کارگاه تحت فایل ورد (word) دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله در مورد اصول سرپرستی کارگاه تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد اصول سرپرستی کارگاه تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله در مورد اصول سرپرستی کارگاه تحت فایل ورد (word) :
اصول سرپرستی کارگاه
مقدمه
همانگونه که از نام درس برمی‌آید، در مورد سرپرستی کارگاه صحبت می‌نماید. سوال که پیش می‌آید، در وهله اول، این است که کارگاه کجاست؟
بر اساس شرایط عمومی پیمان که متداول‌ترین سند کاری میباشد، کارگاه محل یا محل‌هایی است که عملیات موضوع در آن اجرا می‌شود. به منظور اجرای پیمان با اجازه کارفرما از آن استفاده می‌شود.
کارگاه‌ها یا کارخانه‌های تولیدی خارج از محل‌ها و زمین‌های تحویلی کارفرما که به منظور ساخت قطعاتی که در کار نصب خواهد شد، مورد استفاده قرار می‌گیرد، جزو کارگاه قرار نخواهد گرفت. توجه به این موضوع ضروری است که شرایط ضروری پیمان، سندی است حقوقی. بنابراین با خارج از مشمول نبودن کارگاه از محل‌هایی که زمین کارگاه نمی‌باشد، قصد از رفع مسئولیت کارفرما دارد، وگرنه سایر زمین‌های تحویلی نیز از نظر فنی کارگاه به حساب نمی‌آید.
در تعریف فوق به عملیات موضوع نیز اشاره شده است.
منظور از عملیات، همان کار میباشد که مطابق شرایط عمومی پیمان، عبارت است از مجموعه‌ای شامل: خدمات یا اقدامات مورد نیاز برای آغاز کردن و انجام و پایان عملیات موضوع پیمان و شامل کارهای دائمی است که باقی خواهد ماند و به عنوان موضوع پیمان تحویل کارفرما می‌شود. همچنین کارهایی موقتی که به منظور اجرا و نگهداری موضوع پیمان قرار می‌گیرد و اعمال می‌شود.
در تعریف فوق توجه به این نکته ضروری است که نه تنها کارهای اصلی مثل ساخت و ساز اصلی که کارهای مقدماتی یا کارهایی که منجر به رسیدن به هدف اصلی که ساخت موضوع پیمان میباشد، نیز جزو عملیات کارگاهی به حساب می‌آیند.
موضوع تخصص و تجربه رئیس کارگاه با توجه به شرایط مختلف می‌تواند تعاریف مختلفی داشته باشد:
الف) محل جغرافیایی: این موضوع شامل شرایط اقلیمی و دوری و نزدیکی نسبت به امکانات زندگی معمولی میباشد.
ب) تخصص و تجربه: منظور از تخصص تجربه، تجربه‌ای است که در تعریف سرپرست کارگاه آمده است که وابسته به سنوات کاری مهندس میباشد.
ج) حقوق و دستمزد: افزایش حقوق و دستمزد وابستگی کامل به تخصص و تجربه و همچنین شرایط جغرافیایی دارد. برای درک بهتر موضوع به نمودار زیر توجه شود:
وظایف سرپرست کارگاه در محل کارگاه
طی سالیان دراز، تغییرات اندکی در وظایف مدیر کارگاه رخ داده است. وظیفه اصلی و شاخص مدیر کارگاه، افزایش بهرهوری کیفی و کمی در کارگاه است. بنابراین این گزینه به صورت زیر تعیین می‌شود:
یعنی رئیس کارگاه باید قادر باشد:
1 پیشرفت و مشکلات را پیش‌بینی نماید و پروژه را در دوره برنامه تکمیل نماید.
2 مصالح را برای بهره‌برداری تعادل بهینه کنترل کند.
3 سرپرستی و کنترل اتلاف نیروی کار را م
دیریت کند.
4 کار را برابر مشخصات خواسته شده انجام دهد.
5 در حفظ ایمنی کارگاه کوشا باشد.
همانگونه که گفته شد، این وظایف در طی زمان تغییر چندانی نکرده، جز اینکه برخی از دیدگاه‌ها تغییر نموده است:
انجام کار برابر مشخصات:
شرایط خصوصی: نقشه اجرایی فاز 2
دستور کار اجرایی در حین کار
قوانین و آیین‌نامه مبحث 12
همانگونه که می‌دانید، پیش از اتمام کار طراحی توسط مشاور نقشه‌های اجرایی در قالب فاز 2 تحویل پیمانکار می‌شود. بسته به اهمیت کار، حجم این نقشه‌ها متفاوت خواهد بود، به طور مشخص نقشه‌های فاز 2 یک ساختمان دو طبقه از نظر جزئیات و تفصیل بسیار کمتر از نقشه‌های فاز 2 یک برج 15 طبقه خواهد بود. مضاف بر آنکه این موضوع از نظر اهمیت کاربری ساختمان نیز دیده می‌شود. مثلاً نقشه‌های فاز 2 همان ساختمان دو طبقه مسکونی کمتر از نقشه‌های فاز 2 یک بیمارستان دو طبقه میباشد، حتی اگر هر دو دارای یک مساحت باشند.
بنابراین بر اساس نقشه فوق، عملیات ساخت آغاز خواهد شد. کلیه مدارک اعم از نقشه‌های ابلاغی، صورت مجلس‌ها، دستور کارها و فایل نقشه‌ها به صورت منظم و مرتب بر اساس تاریخ باید در کارگاه نگهداری شود. بر این اساس صورت وضعیت‌ها تهیه شده و برای مشاور ارسال می‌گردد. بخش دیگری از کار، ارسال نقشه‌هایی است که از طرف مشاور برای پیمانکار ارسال می‌گردد.
نخست اینکه نقشه‌ها از نظر فنی ایرادی نداشته باشد.
مقادیر محاسبه شده صحیح باشد و در استحکام یا کاربری سازه تاثیری نداشته باشد.
ممکن است از نظر فنی و تئوری آنچه که محاسبه شده صحیح باشد، ولی از نظر اجرایی امکان ساخت آن وجود نداشته باشد.
در هر دو صورت فوق پیمانکار موظف است مراتب را به مشاور به صورت مستند اطلاع دهد. باید توجه داشته باشد در صورتی که مشاور در طرح خود پافشاری نماید، در این صورت نظر مشاور به عنوان نظر اجرایی درنظر گرفته خواهد شد.
در حین عملیات ساخت، با استفاده از گزارشاتی که رئیس کارگاه از دستگاه نظارتی کارفرما و ناظر دریافت میکند و یا دستگاه نظارتی خود شامل: مهندسین، تکنسین‌ها یا استاد کارگاه‌ها، بر حسن اجرای کار مطابق مشخصات نظارت دقیق داشته باشد. این نظارت به دو بخش کلی تقسیم می‌شود:
نظارت بر نحوه تهیه مصالح که مطابق با مشخصات خواسته شده از طرف مشاور باشد.
نظارت بر نحوه ساخت که مشخصات با نقشه‌های فاز 2 یکسان باشد.
بدیهی است که یک فرد نمی‌تواند تمامی کنترل‌های فوق را در یک کارگاه به خصوص وقتی که بزرگ باشد، داشته باشد. از این رو دریافت بخشی از اطلاعات از طریق افراد زیردست انجام خواهد گرفت. این باز نیز بحث اهمیت کار موضوعیت پیدا میکند. طبیعی است که کارهای که اهمیت بیشتری دارند، دقت بیشتری نیز می‌طلبد. مبلغ کار و همچنین نقش آن در پیشبرد پروژه می‌تواند گزینه‌هایی برای مشخص شدن اهمیت کار باشد.
سرپرستی نیروی کار
همانگونه که گفته شد، بیش از 25درصد زمان کاری در کارگاه‌ها، معطوف به حل مسائل کارگری میباشد. روابط بین کارگر و کارفرما تقریباً اصلی‌ترین موضوعی است که باید به آن پرداخته شود. افزون بر آن، طی سال‌ها وظایف رئیس کارگاه به جز روابط کاری تغییرات چندانی نکرده است. از این رو تغییر روابط کارگری، باعث تحقیقاتی در این مورد گردید. در سال 1924، مطالعاتی در این باره در شیکاگو (امریکا) انجام شد. ماحصل این پژوهش نشان داد که بر خلاف نگرش سنتی، فاکتورهای تنها فاکتور برای انگیزش نمی‌باشد و فاکتورهایی مانند انگیزش‌های اجتماعی نیز دارای اهمیت میباشد. آنچه در زیر می‌آید، مواردی است که می‌تواند افزایش بهرهوری را در سرپرستی نیروی کار ایجاد نماید.
الف) سرپرستی دموکراتیک (مشارکتی)
موثرترین نظام، زمانی ایجاد می‌شود که مدیران با گروه‌های کاری و کارگری و رهبران آنها تعامل داشته باشند (به صورت سنتی و غیرسنتی) تا بتوانند در پیشبرد اهداف سازمان تاثیرگذار باشند. در حقیقت مشارکت تبدیل به یک رکن اصلی در تصمیم‌گیری شود.
ب) گروه
اغلب در جوامع افراد متعلق به گروه‌های رسمی و غیررسمی هستند و خط مش این گروه‌اه بر افراد عضو آنها بسیار موثر است. بنابراین چنانچه بتوان سرگروه را متقاعد نمود، به منزله حل مشکل با کل گروه میباشد.
ج) ریز مدیریت دموکراتیک
منظور از این موضوع، ارائه خط مشی اصلی کار به کارکنان و درخواست نتیجه از آنها میباشد. تجربه نشان داده است این رفتار موثرتر خواهد بود.
د) تشویقات و تنبیهات اجتماعی:
گفته شد که این مطالعات نشان داده که انگیزه‌های اجتماعی بالاتر از انگیزه‌های اقتصادی میباشد. بنابراین این تشویقات و تنبیهات که با توجه به نظر گروه‌ها انجام می‌شود، بسیار موثرتر از جنبه‌های اقتصادی خواهد بود که با توجه به تفاوت فرهنگی بین کشورهای غربی و شرقی طبیعتاً انتظار داریم که کلیه نتایج این مطالعات قابلیت تامین داشته باشد، ولی در هر صورت دارای وزن خالص خود میباشد.
آنچه تاکنون گفته شد، استراتژی رئیس کارگاه برای پیشبرد مقاصد خود میباشد، ولی بخشی از نکات ریز بدین شرح است:
1 اولاً تقسیم‌بندی کارها و تقسیم‌بندی مسئولیت‌ها، برای کلیه عوامل برای کلیه رده‌ها
، باید به صورتی باشد که شرح خدمات موردنظر از آنها کاملاً مشخص شده باشد و ثانیاً هیچ‌گاه نیروی انسانی بیکار نگردد و انرژی تلف نشود. البته جهت‌گیری استفاده از این انرژی در جهت بهبود کارگاه باشد.
2 میزان حقوق کارگران و استادکاران، کارمندان جزء و ارشد باید ابتدا تامین شود. این میزان با خط مشی شرکت در استفاده از نیروها و قیمت آنها باید هماهنگ شده باشد.
3 عوامل بسته به مورد، هر روز، هر هفته و یا در موارد نادری هر ماه باید کنترل شوند. این کنترل با ثبت موارد تشویق و تنبیهی در یک دفتر جداگانه انجام می‌شود. برای برنامه‌ریزی بهتر حداقل از یک ماه قبل استعفای استادکاران و کارمندان و 10 روز قبل استعفای کارگران پذیرفته می‌شود. به طور معمول برای هر 250 تا 300 نفر کارگر از یک استادکار استفاده نمایید.
4 چون تصمیمات مدیر و سرپرست کارگاه بر اساس اطلاعات بدست آمده از کارگاه میباشد، هر شب می‌بایست گزارش کار قسمت‌ها، مباشرین، ماشین‌آلات، مصالح و مشکلات موجود توسط وی بررسی شود. طبیعتاً مشکلات عمده به صورت یک گزارش جداگانه برای دفتر مرکزی شرکت ارسال می‌شود.
5 پیمانکاران جزء (دست‌مزدی یا با مصالح) بایسی وضعیت دقیق و روشنی داشته باشند. قیمت قرادادهای آنها با جزئیات مشخص شود. افزون بر آن شرح خدمات هر یک از طرفین مشخص شود. کلیه پرداخت‌ها، مطابق آنچه که در قرارداد آمده باشد و نیروهای نظارتی رئیس کارگاه کارکرد آنها را از نظر راندمان درنظر داشته باشد. در صورتی که قسمت هریک از عوامل اعم از مصالح و نیروی کار تغییر نمود، دفتر مرکزی در جریان گزارشات باشد.
6 به دلیل اینکه پیمانکاران جزء بخشی از برنامه‌های کارگاه می‌باشند، باید در صورت لزوم با استفاده از کمک‌ها و مساعدت‌های پیمانکار دست اول کار انجام شود. بنابراین رئیس کارگاه باید به کلیه تعهدات خود عمل نماید.
7 یکی از وظایف رئیس کارگاه، تهیه صورت وضعیت‌‌های ماهانه برای ارسال به مهندسین مشاور جهت بررسی و پرداخت توسط کارفرما میباشد. نکته مهم این است که این صورت وضعیت‌ها به صورت یک سند صرفاً مالی دیده نشود و توسط آنها بازده کارگاه و جزئیات آن بررسی شود.
8 در کارگاه‌هایی که به خصوص ممکن است مراحل اجرا طولانی یا تخصصی شود، پیشنهاد می‌گردد بخش آموزش فعال شود. وظیفه این بخش، اجرای دوره‌های آموزش به صورت کوتاه مدت است که رشته‌های مختلف مانند روابط کار یا استفاده از یک وسیله خاص می‌تواند انجام شود.
9 یکی از وظایف اصلی رئیس کارگاه، تقسیم دقیق کارها برای جلوگیری از دوباره‌کاری و اختلاف نظر بین کارگران میباشد. در این حالت در زمان عدم حضور رئیس کارگاه مطابق روال پیش می‌آید. در صورت ابهام بایستی با استفاده از دلایل منطقی و قابل درک این وظایف را مشتق نمود.
بهرهوری استفاده از مصالح
مصالح ساختمانی معمولاً از نظر اقتصادی 60 تا 70 درصد ارزش فعالیت‌های اقتصادی کارگاه ساختمانی میباشد. بنابراین توجه به بهرهوری بهتر از مصالح به صرفه‌جویی هزینه کارگاه می‌انجامد. می‌توانید برای درک بهتر به مثال زیر دقت کنید:
تومان 10000000 قیمت کل کار
1500000 15% نیرو سهم کدام از عوامل
10000000 سود با فرض 10 درصد سود پیمان
در بالا می‌بینید که صرفه‌جویی 10 درصد می‌تواند از سودی نزدیک به سود کل پیمان را دربرداشته باشد. اصولاً مسائل مربوط به مصالح را در کارگاه به دسته‌های، تقسیم می‌کنند:
الف) تامین مصالح: مصالح توسط مهندسین مشاور انتخاب می‌گردد و در برآورد اولیه لحاظ می‌گردد، ولی این پیمان کار است که مسئولیت تهیه اجناس و دریافت آنها را بر عهده می‌گیرد. توجه به نکات زیر می‌تواند به پیمانکار کمک کند:
1 تمامی اجناسی که پیمان کار تهیه میکند، باید مطابق مشخصاتی ارائه شده توسط مشاور و شرایط پیمان عمومی مقررات ملی ساختمان باشد. در صورت مشخصات ارائه شده توسط مشاور به هر عنوان کافی نیست، باید تایید مصالح از وی خواسته شود. توجه کنید در صورتی که تعداد مصالح زیاد میباشد، یک روند را برای تایید مصالح با موافقت مشاور اتخاذ نماید.
2 توجه شود اجناس قید شده در صورت مجلس و مصالح خارجی از کارگاه نگهداری می‌ش
وند، ولی بهای آنها در صورت وضعیت محاسبه شده و پیمانکار نیز دریافت نموده است، تحت عنوان مصالح پای کار شناسایی شده و به عنوان مایملک کارفرما به شمار می‌آید. بدین لحاظ پیمانکار در برابر هرگونه صدمه و خدشه‌دار شدن آنها مسئول میباشد.
3 کیفیت و مشخصات جزئیات مصال ساختمان که در مدارک پیمان تامین شده، اولاً باید مدارکی دال بر این کیفیت داشته باشد، ثانیاً مصالح حتی بعد از مصرف نیز می‌تواند مورد آزمایش قرار گیرد.
4 معمولاً مشکلات زیادی در هنگام تهیه مصالح برای برآورد به عهده پیمانکار نیست. موضوع اصلی را در برآورد و دورریز‌ها (پرت‌ها) میباشد که اغلب با استفاده از تجربیات مشخص می‌گردد. اگر کم برآورد شود، به معنای کاهش بود، پیش‌بینی شده میباشد و در صورتی که بیش از حد بر
آورده شده باشد، به علت وزن بالای قیمت مصالح می‌تواند موثر در از دست دادن یک قرارداد باشد. اغلب پیمانکاران ضریبی برابر 50 درصد را برای دورریز درنظر میگیرند، ولی نتایج یک پژوهش آن را بین 10 تا 20 درصد درنظر گرفته است.
5 الف) فروشندگان مصالحی که فقط قیمت ارزانتری ارائه میکند، در اولویت نیستند. ب) به خدمات ارائه شده توسط آنها شامل روش‌های پرداخت‌ها تعویض نیز توجه کنید، مضاف بر اینکه سابقه کار با فروشنده مصالح نیز موثر است.
ب)جابجایی مصالح: جابجایی مصالح تنها یک مشکل کارگاهی نیست، بلکه عملکرد طراح تولید کننده و پیمانکار نیز روی آنها تاثیر می‌گذارد. بدین شکل که طراح شک و وزن استحکام مصالح را تامین میکند. نوع بسته‌بندی و روش و سیاست پیمانکار در جابجایی مصالح کار موثرتر است.
پس توجه شود که عوامل زیر در جابجایی مصالح موثرند:
بسته بندی:
تولید کننده‌ها اغلب بسته‌بندی‌های خود را با علم به اینکه مهم نیست یا اینکه بسته‌بندی تاثیری ندارد، از موادی نامرغوب استفاده می‌کنند. در مواردی که بسته‌بندی پاسخگوی مشکلات باشد، در صورتی که بسته‌بندی باز شود، چاره‌ای نیست جز آنکه به شیوه سنتی حمل و نقل روی آوریم. در جدول زیر، روش بسته‌بندی و حمل و نقل تا کارگاه برخی از مصالح نمایش داده شده است.
کامیون تریلی با کفی دارای بسته‌بندی فله‌ای فاقد بسته‌بندی نام مصالح
سیمان
بتن
آجر
بلوک
تیرچه
لوازم بهداشتی
کابینت آشپزخانه
سنگفرش
لوله‌ها
در اثر جابجایی مصالح در کارگاه باید دقت داشت که مصالح دچار صدمه‌ای درون کارگاه نشود. برای چند نوع مصالح با روش حمل کارگاه مطابق جدول زیر توجه شود.
بالابر چرثقیل فرقون تسمه نقاله پمپ نام مصالح
لوله
سیمان
بتن
آجر
بلوک
تیرچه
لوازم بهداشتی
از آنچه که در جدول دیده می‌شود، میتوان دریافت که پیشنهاد می‌شود برخی از مصالح پس از انتقال به کارگاه تا محل کار حمل شود، در مورد استحکام مصالح به صورت واضحی میتوان به نوع برخورد کارگران در ایران با مصالح مشاهده نمود که با پرت کردن یا کشیدن مصالح استفاده می‌شود. در این حالت بخشی از مصالح مانند بلوک‌ها تحمل کمتری دارد و این نوع روش کار باعث صدمه به آنها و در نتیجه پرت شدن مصالح می‌گردد.
برخی از مصالح نیز در مورد سایر مصالح دوام کمتری دارند و آسیب می‌بینند. مثل کشیدن میلگرد روی یک محوطه سنگفرش شده، بخصوص کار گذاشتن برخی از مصالح بزرگ. در مواردی که کار به مرحله نازک‌کاری نزدیک شده است. برای مثال پیشنهاد می‌شود قبل از اتمام عملیات گچکاری از نارک‌کاری کف خودداری کنید.
ج) انبار کردن مصالح: مواد و مصالح انبار شده به ندرت به اندازه‌هایی که لازم است، موردنظر حفاظت و مراقبت قرار می‌گیرد. این سهل‌انگاری به این دلیل اتفاق می‌افتد که کارگران از خسارت و مشکلات پیش آمده بی‌اطلاع هستند. باید توجه داشت که اغلب این نزولبایت مجاورت‌های مواد و مصالح ساختمانی با شرایط جوی نامناسب به آنها وارد می‌شود و تا زمانی که در ساختمان به کار نروند، پدیدار نمی‌شوند.
گزینه اصلی در رابطه با حفاظت مصالح ساختمانی، توجه به انبار کردن آنهاست:
1 مدت زمان انبار و نگهداری مصالح در کارگاه (تاریخ مصرف)؛
2 آسیب‌های وارد آمده ناشی از نقل و انتقال در انبار؛
برای جلوگیری از وارد آمدن خسارت بهتر است با روش‌هایی از انبارداری آشنا شوند.
الف) انبار کردن به ترتیب شماره و حروف با درنظر گرفتن حداکثر موجودی
مزایا: نحوه رجوع انباردار به مصالح مختلف بسیار ساده است (مراجعه به فهرست). معایب: در این سیستم نیاز به فضای زیادی است که بتوان برای هر قلم جنس، فضای موردنظر را تهیه نمود، ولی اغلب از تمامی فضا استفاده نمی‌شود.
در صورت ورود جنس جدید به دلیل محدودیت فضا نمی‌توان آن را به راحتی در بین سایر اجناس قرار دارد و نیاز به حمل و نقل بیشتری باشد.
ب) انبار کردن به روش ورود کالا
مزایا: نیاز کمتر به فضای انبار و استفاده بهینه از فضای قبلی. معایب: دسترسی مشکل به اقلام و وابستگی به فرد انباردار (قائم به فرد بودن).
برای اصلاح آن میتوان از سیستم‌های کودینگ کامپیوتری برای شناسایی مصالح استفاده نمود. با استفاده از یک سیستم رایانه‌ای همواره میتوان عمر مصالح (قدمت، تاریخ مصرف و لیست کمبودها) را سریعاً گزارش داد. قیمت زیاد این روش‌ها نسبت به روش‌های سنتی در مقیاس‌های کوچکتر، سبب می‌شود که اسقبال چندانی به آنها نشود. بهتر است در زمان استفاده یک برآورد از آنها داشته باشیم.
در صورتی که از روش‌های سنتی در اداره انبارها استفاده می‌شود، پیشنهاد می‌شود نکات زیر درنظر گرفته شود:
1 محبوبیت و میزان تقاضای کالا:
هرچه مصالح دارای تقاضای بیشتری باشد، باید در دسترس بیشتری به امکان‌پذیر باشد.
2 وجه تشابه:
هرچه اقلام دارای نزدیکی و تشابه بیشتری باشد، در نزدیکی یکدیگر قرار میگیرند.
3 اندازه و حجم کالا (وزن کالا):
هرچه اجناس کوچکتر باشند، می‌تواند دورتر از دسترس قرار گیرند. توجه شود برای اجناس کوچک قفسه‌های کشویی بهترین راه‌حل است.
4 مشاخصات اقتصادی:
هرچه قدر این اجناس گرانتر باشند، ترجیحاً نزدیکتر به انباردار برای محافظت بیشتر می‌باشند.
5 مشخصات خاص مصالح:
این مشخصات می‌تواند عواملی از قبیل نور، دما یا مجاورت با سایر کالاها باشد.
تکمیل و کنترل پیشرفت پروژه در طی دوره برنامه
روش‌های مختلفی برای کنترل پروژه‌ها موجود است که اغلب آنها در برنامه‌های کامپیوتری مختلف مانند Microsoft project و یا برنامه‌های primer و مانند آنها لحاظ شده است. برای استفاده درست از نرم‌افزارهای فوق، لازم است با اصول استفاده از آنها آشنا شویم. یکی از این روش‌ها، روش pert میباشد که در زیر به آن می‌پردازیم. این روش هم‌ارز روش شناخته شده دیگری به نام cpm میباشد.
به طور کلی، cpm بر اساس فعالیت میباشد که در ابتدا برای برنامه‌ریزی ساختمان‌ها ساخته شده است، ولی در برابر روش pert بر اساس رویدادهای قبل و بعد از فعالیت استوار شده است. امتیاز این روش این است که برای هر رویدار سه برآورد زمانی حداکثر، محتمل و حداقل درنظر گرفته می‌شود.
کاربرد:
Pert را میتوان در هر فعالیت و عملی که نیاز به برنامه‌ریزی، کنترل و کار مستقیم برای نیل به اهداف و انجام کار در زمان خاص داشته باشد، بکار برد. جهت انجام به موقع هر کاری بر اساس برنامه پیش‌بینی شده فعالیت‌های گوناگونی دخیل هستند. این روش بر اساس اطلاعات آماری زمانبندی و فعالیت‌های پرکاربرد ارائه می‌شود.
توجه پرت به تصمیم‌گیرنده کمک میکند، ولی به جای او تصم
یم نمی‌گیرد. Pert فقط اطلاعات لازم را در اختیار تصمیم‌گیر می‌گذارد تا وی به این اطلاعات تصمیم لازمرا اتخاذ نماید.
تعاریف:
رویداد: رویداد در روش pert شروع و ادامه یک کار میباشد. توجه شود که رویداد خودکار نمی‌باشد.
برای بهتر توجه شدن این موضوع به سه معیار زیر برای درک یک رویداد توجه شود:
1 رویدار نشانگر یک مطلب مهم یا یک نقطه شاخص در پروژه است.
2 شروع و یا خاتمه یک عمل است.
3 منابعی را مصرف نمی‌نماید (توجه شود زمان در روش pert خود یک منبع میباشد).
برای مثال در پروژه ساخت یک ساختمان تکمیل بتن‌ریزی سقف طبقه اول یک رویداد pert است. به طوری که ملاحظه می‌شود، این معیار با سه معیار گفته شده منطبق است. سه معیار اصلی این موضوع:
1) شاخص 2) شروع یا اتمام 3) عدم استفاده از منابع
ممکن است سوال شود که دانستن یک رویداد چه کمکی را می‌تواند به تصمیم گیرنده نماید. توجه کنید که یک پروژه از تعدادی رویداد تشکیل شده که به صورت موازی با یکدیگر در حال انجام است.
برای مثال، جهت ساخت یک برج 12 طبقه ساخت 10 طبقه امکان‌پذیر نیست، مگر اینکه تعدادی رویداد قبلاً به ترتیب صحیح به اتمام رسیده باشد.
توجه شود که رویدادهای هر پروژهمی‌تواند متغیر باشد و بستگی به جزئیات دارد که مدیر یا تصمیم‌گیرنده، اطلاعات مربوطه را داراست و یا قابلیت کنترل را در خود می‌بینید. بنابراین بسته به توانایی‌ها میتوان برای یک پروژه ثابت رویدادهای متفاوتی را درنظر گرفت. طبعاً با افزایش رویدادها، جزئیات افزایش می‌یابد و با افزایش جزئیات انتظار کنترل بهتری را خواهید داشت. پس بر اساس آنچه که گفته شد، ترتیب رویدادها باید معقولانه باشد و ترتیب مشخص بسته به شرایط و توانایی‌های مدیر پروژه قرار خواهد گرفت.
در سیستم، پرت رویدادها با علامت دایره نمایش داده می‌شوند.
مثال: رویدادهای زیر را به ترتیب منظم کنیم.
1 اتمام سقف کاری طبقه 41
2 شروع پی کنی
3 شروع نصب شیشه پنجره‌های طبقه 41
4 تکمیل پی کنی
5 شروع نقشه‌برداری زمین
همانگونه که در مثال فوق می‌بینید، پیکان‌ها در شبکه پرت، نشانگر جریان و شماره‌ها مشخص کننده رویدادها هستند. همانگونه که دیده می‌شود، ترتیب شماره‌ها، ترتیب رویدادعا را نشان نمی‌دهد، بلکه ترتیب رویدادها با پیکان نمایش داده می‌شود.
فعالیت
گفتیم که رویداد شروع و پایان کار (حافظه کار) است، ولی انجام کار نمی‌باشد. انجام کار یا فعالیت نامیده می‌شود و در شبکه پرت با پیکان نمایش می‌دهیم. پس فعالیت بخش زمان‌بر عملیات میباشد و به نیروی انسانی مصالح وسایل (در کل منابع) نیازمند است. برای تشکیل شبکه پرت رویدادها بوسیله فعالیت‌ها به هم متصل می‌شوند و بر اساس آنچه که در بالا گفته شد، تعریف زیر در آینده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
«رویداد یا رویدادهایی که بلافاصله (بدون رویداد واسط) بعد از رویداد دیگری قرار میگیرند، رویداد بعدی و رویداد و رویدادهایی که بلافاصله قبل از رویداد قرار میگیرند را رویداد قبلی می‌نامند».
رویدادها با اعداد نامگذاری می‌شوند. از این پس فعالیت‌ها با حروف بزرگ.
«بنابر آنچه گفته شد، واضح است که هر فعالیت بین رویداد قرار میگیرند و همچنین طبیعی است که فعالیت‌ها نمی‌توانند تشکیل حلقه دهند».
این خود می‌تواند به عنوان یک کنترل کننده برای درسی شبکه pert فرض شود. یعنی زمانی که به یک حلقه برخورد نماییم، اطمینان دادیم که شبکه اشتباه ترسیم شده است. پس از ترسیم شبکه پرت لازم است برآورد زمان هر یک از فعالیت‌ها تعیین شود. هر مدیر پروژه می‌داند با نزدیکتر شدن زمان تعیین شده برای پایان کار معمولاً وقت بیشتری برای اتمام پروژه لازم است. در چنین شرایطی معمولاً عبارت اگر یک هفته دیگر وقت داشتیم، شنیده می‌شود. برای جلوگیری از این وضع ناگوار pert به شما کمک میکند که کمبودهای احتمالی را مدت‌ها قبل از رسیدن به زمان مشخص شده پیش‌بینی نمایید. این امر توسط فردی که با آن فعالیت آشنایی کافی دارد، بدین صورت انجام می‌شود که زمانی را برای انجام هر پروژه ارائه دهد.
برآوردهای زیر جهت محاسبه کلی زمان در تکمیل پروژه بکار می‌رود:
الف) کمترین زمان: حداقل زمان ممکن برای اتمام فعالیت که به عبارت دیگر زمان در شرایطی که وضع بسیار مناسب است و همه چیز مطابق برنامه پیش‌بینی شده پیش می‌رود.
ب) زمان محتمل: بهترین برآورد مدت زمان انجام فعالیت، یعنی با توجه به مشکلاتی که حدس زده می‌شود، زمانی برآورد می‌شود که چندان هم بدبینامه نیست.
ج) بیشترین زمان: حداکثر مدت زمان ممکن جهت انجام فعالیت است.
برآوردهای سه گانه فوق بر اساس یک واحد زمانی انجام شود (ساعت، روز، ماه و هفته). این برآوردها، روزهای تقویتی را نمایش میدهد. بنابراین روزهای تعطیل را نیز شامل می‌شود. نکته نهایی این است که این برآوردها به هیچ وجه نباید تغییر نماید، مگر اینکه موارد مورد استفاده عوض شود و یا تغییراتی در پروژه ایجاد شود.
این بدان معناست که در ابتدا برای تخمین زمان باید تمام پارامترهای موثر بر زمان دیده شود. با ارائه سه برآورد فوق یک منحنی توضیح نرمال تشکیل می‌شود که در آن:
a برآورد کمترین زمان، b برآورد بیشترین زمان و m زمان متحتمل میباشد.
همانگونه که در شکل دیده می‌شود، مقدار جدیدی به نام te که به میانگین سه ز
مان اعلام شده میباشد و با استفاده از این رابطه قابل محاسبه است.
مثال:
برای انجام بتن‌ریزی سقف طبقه 10 یک برج کمترین زمان 2 روز، زمانی محتمل 5 روز و بیشترین زمان 10 روز برآورد شده، برآورد شما برای زمان ممکن چیست؟
دقت برآورد:
برای دو فعالیت b, a از یک کارشناس خواسته شده سه زمان m, b, a را ارائه دهد. این منحتن‌ها، برآوردهای وی میباشد. برای هر دو فعالیت زمان پیش‌بینی بین te یکسان میباشد، ولی در منحنی‌ها در شکل یکسان میباشد. دامنه گسترده منحنی A نشان میدهد، مهندس نمی‌توانسته خاتمه کار را به دقت منحنی B پیش‌بینی نماید.
کلمات کلیدی :
