مقاله راهبرد پیشرفت در دولت دینی و عصر مدرنیته تحت فایل ورد (wor

 

  مقاله راهبرد پیشرفت در دولت دینی و عصر مدرنیته تحت فایل ورد (word) دارای 25 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله راهبرد پیشرفت در دولت دینی و عصر مدرنیته تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله راهبرد پیشرفت در دولت دینی و عصر مدرنیته تحت فایل ورد (word)

چکیده  
مقدمه  
مفاهیم کلیدی  
دین  
دولت دینی  
مدرنیته  
راهبرد  
پیشرفت  
راهبردهای نوع پیشرفت  
راهبرد اول: ارتباط وثیق مردم و دولت  
بررسی موضوع در مدرنتیه  
راهبرد دوم: بهبود مادی در کنار امور معنوی  
دیدگاه عبرت‌آمیز مدرنیته:  
راهبرد سوم: توجه به نو شدن  
ساز و کار؛ توجه اکید به مجتهدان  
دیدگاه عبرت‌آموز مدرنیته  
راهبردچهارم: انسان‌شناسی دقیق  
توجه به رتبه بندی نیاز در صورت تعارض  
دیدگاه مدرنیته  
خودکامگی  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله راهبرد پیشرفت در دولت دینی و عصر مدرنیته تحت فایل ورد (word)

ـ آرمسترانگ، مایکل، مدیریت منابع استراتژیک منابع انسانی، سید‌محمد اعرابی، داود ایزدی، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی،1384

ـ احمدی، بابک، مدرنیته و اندیشه انتقادی، تهران، مرکز،1374

ـ امام خمینی(ره)، صحیفه نور، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1370

ـ بنی‌هاشمی خمینی، سید‌محمد حسن، توضیح المسایل مراجع عظام، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1378

ـ تودارو، مایکل، توسعه اقتصادی در جهان سوم، ترجمه غلامعلی فرجامی، تهران، انتشارات برنامه و بودجه (1)، 1366

ـ جوادی آملی، عبدالله، فطرت در قرآن، قم، اسراء، 1379

ـ جوادی آملی، عبدالله، نسبت دین و دنیا، قم، اسرا، 1381

ـ حرّ عاملی، محمد‌حسن، وسایل الشیعه، قم، آل البیت(ع) ، 1409 ق

ـ الحلوانی، حسین‌بن علی، نزهه الناظر وتنبیه الخاطر، قم المقدسه، نشر مدرسه الامام المهدی، 1408ق

ـ دیدار با اعضای هیأت دولت 1386/07/

ـ رودیگز، کریس، مدرنیسم، ترجمه ‌کامران سپهران، تهران، شیرازه، 1380

ـ ژاکس، ولفگانگ، نگاهی نو به مفاهیم توسعه، ترجمه فرید فرهی و وحید بزرگی، تهران، نشر مرکز، 1374

ـ ژیلسون، اتین، روح فلسفه قرون وسطی، ترجمه ع، داوری، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1370

ـ صدوق، محمد‌بن علی، من لا یحضره‌الفقیه، قم، مؤسسه نشر اسلامی، 1413ق

ـ طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان، قم، النشر الاسلامی، 1417 ق

ـ مطهری، مرتضی، اسلام و مقتضیات زمان، ج1، تهران، صدرا، 1373

ـ معین، محمد، فرهنگ فارسی، تهران، امیرکبیر، 1376

ـ پیام‌ رهبر معظم‌ انقلاب‌ به‌ کنگره‌ نقش‌ زمان‌ و مکان‌ در اجتهاد 1374/12/

ـ پیام نوروزی مقام معظم رهبری 1/1/ 1387

ـ پیام نوروزی مقام معظم رهبری 1/1/ 1388

ـ سخنان رهبری در دیدار با رئیس جمهور و اعضای هیأت دولت 1385/07/

ـ مقام معظم رهبری در دیدار اعضای هیأت دولت،1384/05/

ـ مقام معظم رهبری در دیدار نمایندگان مجلس، 29/3/79

ـ موسایی، میثم، دین و فرهنگ توسعه، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1374

ـ نوذری، حسینعلی، مدرنیته و مدرنیسم، تهران، نقش جهان، 1379

ـ واترز، مالکوم، جامعه سنتی و جامعه مدرن، ترجمه منصور انصاری، تهران، نقش جهان، 1381

ـ وکیل امیر ساعد، پوریا عسکری، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1383

ـ ولایتی، علی اکبر، فرهنگ و تمدن اسلامی، قم، نشر معارف، 1387

-Edwards, Paul, The encyclopedia of philosophy, v4, p78, Routledge, London,

-Safre, Jacob E, The new encyclopedia pitannica, v5, p , London,

-William E.Connolly, Political Theory & Modernity, Basil Blackwell.1988, P1-

چکیده

دولت دینی، به عنوان نماد عملی مکتب اسلام, برای دستیابی به مقوله پیشرفت و توسعه،‌ به راهبردهایی نیازمند است؛ پیشرفتی که می‌تواند نظام جمهوری اسلامی را به سوی کمال مادی و انسانی خود حرکت دهد.در کنار هر راهبرد، برای نیل به شاخصه لازم برای ارزیابی بهتر،‌ لازم است به دوره مدرنیته، به عنوان تجربه عینی توسعه در جهان غرب اشاره شود. راهبردها در نگاه کلی، به چهار راهبرد تقسیم شده است که هر یک می‌تواند به راهبردهای کوچک‌تر نیز تقسیم گردد؛ ارتباط دولت و مردم به عنوان عوامل تحقق توسعه و پیشرفت؛ لزوم نگاه ارزشی به پیشرفت مزبور؛ مقوله زمان که نقشی‌ بی بدیل در رسیدن به پیشرفت ایفا می‌کند؛ شناخت انسان و نیازها و تدبیرهای لازم در این باره به عنوان اصلی‌ترین چالش پیشرفت دینی و غربی مطرح است

کلیدواژه‌ها: دین، دولت دینی، مدرنیته، راهبرد، پیشرفت

 

مقدمه

مکتب سیاسی اسلام در حال حاضر، مکتبی نوپا، اما مستحکم و صاحب اثر در دنیای معاصر به شمار می‌رود، که می‌تواند برای تمامی اندیشمندان سیاسی، امری قابل توجه به شمار آید. بنا به نظر اندیشمندان، نظامی که از این مکتب برخاسته است، توانست توطئه‌ها و موانع بسیاری که از سوی قریب به اتفاق قدرت‌های بلامنازع جهان، به وجودآمده است را پشت سر گذارد؛ توطئه‌های نرم و سختی که هر یک برای خرابی و ویرانی نظامی به مراتب متمکن‌تر و ثروتمندتر، کافی بود، اما باوجود همه مخالفت‌ها، نظام جمهوری اسلامی توانست به وجود بیاید، سی سال ادامه یابد و بر قدرتش روز به روز افزوده شود. همین امر، دقت بیشتر و کنجکاوی بسیاری از صاحب‌نظران سیاسی جهان را برانگیخته است، تا مبانی فکری و ارزشی این پدیده قرن را مورد بازکاوی قرار دهند

از سوی دیگر، ما با مکتب مدرنیسم رو به رو هستیم که بعد از سال‌های طولانی که از پیدایش و شکل‌گیری آن می‌گذرد، هنوز دنیای غرب را بدون اغراق، می‌توان دنیای مدرن قلمداد نمود. این پدیده بر اثر عوامل و دلایل بسیاری در غرب به وجود آمد و سپس در فرآیندی فزاینده و رو به رشد، در بخش‌های بسیاری از زندگی بشری نفوذ نمود و آثار و پیآمدهای بسیاری در زندگی بشر برجای گذاشت. آثار، به حدی است که اندیشمندان و صاحب‌نظران وقتی از مکتب مزبور صحبت می‌کنند، از ادبیاتی استفاده می‌کنند که گویی، نوعی عینیت میان غرب و مدرنیسم وجود دارد و این دو، چنان به هم گره خورده‌اند که لازم و ملزوم یکدیگر شده‌اند

آنچه بسیار مهم است و محور این نوشتار به شمار می‌آید، آن است که مکتب اسلام و مدرنیته در بعد سیاسی چه ارتباطی با هم دارند و چه نقاطی آنها را از یکدیگر متمایز می‌سازد. از سوی دیگر، وجوه عبرت‌آموزی که در مدرنیته وجود دارد، می‌تواند تجربه‌های مفید و قابل توجهی را برای ما و به ویژه برای دولت‌مردان به وجود آورد. ما می‌توانیم فراز و فرود‌های این نظریه را برای تصمیم گیری‌های خود در عرصه اجتماعی و سیاسی، مورد توجه و امعان نظر قرار دهیم و با مقایسه این دو مکتب، گامی برای نظریه‌پردازی دقیق‌تر مبانی نظری سیاسی اسلام و دولت دینی برداریم

در این نوشتار، به چهار راهبرد در زمینه پیشرفت دولت دینی اشاره شده است. راهبردها، برخاسته از مبانی مورد توجه اسلام در امور سیاسی و اجتماعی است که سعی شده مهم‌ترین آنها مورد توجه و اشاره قرار گیرد. همچنین در کنار آنها به دیدگاه‌های مدرنیته نیز اشاره شده، تا بتوان با دقت بر آنها، به شاخصه‌های دقیق‌تری برای ارزیابی بهتر و رساتر دست یابیم

 

مفاهیم کلیدی

در این قسمت، برخی واژه‌ها در دو مقوله دولت و مدرنیسم بررسی می‌شود

دین

از جمله تعاریفی که درباره‌ دین ارائه شده و در زمینه مورد بحث می‌توان دولت را برخاسته و مرتبط با آن تلقی نمود، عبارت‌اند از

1 دین، قانون زندگی و راهی است که انسان باید برای رسیدن به سعادت بپیماید و هدف نهایی انسان، همان رسیدن به سعادت است

2 دین، مجموعه‌ای از عقاید، اخلاق، قوانین و مقرراتی است که برای اداره امور فردی و اجتماعی انسان‌ها و تأمین سعادت دنیا و آخرت آنان تدوین شده است

دولت دینی

دولت دینی در نوشتار حاضر، به نظامی سیاسی و اجتماعی اطلاق می‌شود که برگرفته از مبانی اسلام است. تعریف‌های دیگر مانند اینکه که دولت دینی را نهادی ارزیابی کنیم که می‌خواهد اسلام را در عرصه‌های خود پیاده کند یا به نظرات آن گوش فرا دهد یا‌;.، همگی نوعی دوگانگی غیر‌قابل توجیه را معرفی می‌سازد که این دوگانگی بارها توسط اندیشمندان اسلامی، مورد تخطئه قرار گرفته است. ما باید دولتی را مورد نظر قرار دهیم که اسلام را حقیقت وجودیِ خود در تأسیس و سیاست‌گذاری و ; بداند و به گونه‌ای یکپارچه، قابل انفکاک از آن نباشد

مدرنیته

واژه «مدرنیسم» و در پی آن «مدرنیته» به انحای گوناگون تعریف شده است. این تعریف‌ها و بیان‌ها بسیار زیاد و متفاوت است،گونه‌ای که کمتر کسانی را می‌توان یافت که در این رابطه، تعریف کاملاً یکسانی داشته باشند. برای کمی مجال، از آوردن خودِ تعاریف چشم‌پوشی می‌شود و تنها به شاخصه‌ها و مسائل محوریی‌ای که از مدرنیته می‌توان استحصال نمود (با اشاره به تعریف فیلسوف مربوطه) اشاره می‌شود: تعدد تعاریف، ما را به تلقی‌های متعددی می‌رساند که شاید بتوان آنها را به طور مجموعی نگریست و به امور شاخص آن دسترسی یافت

مدرنیسم بیش از همه، یک مکتب هنری و فکری پیشرو بوده که به تدریج دنباله‌های آن به مسائل فلسفی و نوع نگرش انسان به زندگی و جامعه کشیده شده است

در این مکتب، بیش از همه به جدا شدن و فراغت از جهان بینی گذشته با کمک عقل ابزاری مستقل اشاره می‌شود که بر اساس امور نو، امروزی و کنونی، امور سنتی گذشته از جامعه کنار گذاشته می‌شود

راهبرد

راهبرد یا استراتژی، به طرح عملیاتی دراز مدتی گفته می‌شود که به منظور دست‌یابی به یک هدف مشخص، طراحی شده باشد

راهبرد ــ در اکثر مواردـ به معنای سنجیدن وضع خود و حریف و اتخاذ نقشه‌ای برای مواجهه با او در مناسب‌ترین زمان ممکن می‌باشد. این واژه گستره وسیعی در حوزه‌های سیاست، اجتماع، اقتصاد و فرهنگ دارد. به همین خاطر، ارائه تعریفی واحد از آن دشوار است

پیشرفت

 

کلمات کلیدی :

تحقیق رابطه مقابله مذهبی با آثار سوگ در دانشجویان داغدیده تحت فا

 

  تحقیق رابطه‌ مقابله مذهبی با آثار سوگ در دانشجویان داغدیده تحت فایل ورد (word) دارای 22 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق رابطه‌ مقابله مذهبی با آثار سوگ در دانشجویان داغدیده تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق رابطه‌ مقابله مذهبی با آثار سوگ در دانشجویان داغدیده تحت فایل ورد (word)

چکیده  
مقدّمه  
روش پژوهش  
جامعه آماری، نمونه و روش نمونه‌گیری  
ابزار پژوهش  
مقیاس مقابله مذهبی ایرانی  
یافته‌ها  
نتیجه‌گیری  
پی‌نوشت‌ها:  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق رابطه‌ مقابله مذهبی با آثار سوگ در دانشجویان داغدیده تحت فایل ورد (word)

Aflakseir, A, Colman, P,G.,” Initial Development of the Iranian Religious Coping Scale”, Journal of Muslim Mental Health, v 6, N 1, 2011, p: 44-

Anderson, M.G, et al, “Psychological and religious Coping Strategies of Mothers Bereaved by the Sudden Death of a Child”, Death Studies, v 29, N 9, 2005, p: 811-

Balk, D.E, “Sibling death, adolescent bereavement, and religion. Death Studies, N 15, 1991, p: 11-

Balk, D.E., “Death bereavement and college students: a descriptive analysis.Mortality, v 2, N 3, 1997, p: 207 – 221

Becker, G, et al,”Do religious or spiritual beliefs influence bereavement A systematic review”,Palliative Medicine, N 21, 2007, p: 207–217

Benore, E. R & Park, C. L, “Death-specific religious beliefs and bereavement: Belief in an afterlife and continued attachment” ,The International Journal for the Psychology of Religion, N 14, 2004, p: 1–22

Cowchock .F.S, et al, “Religious Beliefs Affect Grieving After Pregnancy Loss”, Journal of Religion Health, N 49, 2010, p: 485–497

Doka, K & Morgan, J, Death and Spirituality. Amityville, NY: Baywood Publishing Co

Folkman, S, “Positive psychological states and coping with severe stress”. Social  Science Medicine, N 45, 1997, p: 1207–1221

Frantz, T.T., et al,” Religious aspects of bereavement “, Pastoral Psychology, N 44, 1996, p: 151–63

Hogan, N. S., et al,”Development and validationof the Hogan Grief Reaction Checklist, “Death Studies, N 25, 2001, p: 11-

Koenig, H.G, et al, Handbook of religion and health, New York: Oxford University Press,

Marrone,R,”Dying ,mourning,and spirituality: A psychological perspective”, Death Studies, N 23, 1999, p: 495-

Mattis, J. S,” African American women’s definitions of spirituality and religiosity” Journal of Black Psychology, N 26, 2000, p: 101 – 122

Pargament, K. I., et al, “The many methods of religious coping: Development and initial validation of the RCOPE. Journal of Clinical Psychology, N 56, 2000, p: 519–543

Pargament, K.I., “Religious struggle as a predictor of mortality among medically ill elderly patients. A 2-year longitudinal study Archives of Internal Medicine”, N 161, 2001, p: 1881-

Pargament, K. I, et al, “Religious coping methods as predictors of psychological, physical, and spiritual outcomes among medically ill elderly patients: A 2-year longitudinal study”, Journal of Health Psychology, v 9, N 6, 2004, p: 713–730

Pargament, K. I, et al,” Patterns of positive and negative religious coping with major life stressors”,Journal for the Scientific Study of Religion, N 37, 1998, p: 710–724

Park, C.L, “Religion as a meaning-making framework in coping with life Stress”, Journal of Social Issues, N 61, 2005, p: 707–730

Park, C. L., & Cohen, L. H, “Religious and nonreligious coping with the death of a friend”, Cognitive Therapy and Research, N 17, 1993, p: 561–577

Pearce, M. J, et al, “Religious coping, health, and health service use among bereaved adults “,International Journal of Psychiatry in Medicine, N 32, 2002, p: 179–199

Prigerson, et al,” Traumatic grief as a risk factor for mental and physical morbidity”, American Journal of Psychiatry, N 154, 1997, p: 616-

Richards ,T. A, Folkman, S, “Spiritual aspects of loss at the time of a partner’s death from AIDS”, Death Stuies, N 21, 1997, p: 527–52

Rubin, S. S, Yasin-Esmael, H, “Loss and bereavement among israelsmuslims: acceptance

 of god s will,grief,and the relationship to the deceased”.Omega, v 49, N 2, 2004, p: 149-

Schafer, W. E, “Religiosity, spirituality and personal distress among college students”, Journal of College Students Development, N 38, 1997, p: 633 – 644

Shinbara, C. G, Olson, L,” When nurses grieve: spirituality’s role in coping’, Journal of Christian Nursing, v 27, N 1, 2010, p: 7-

Smith, T. B, et al,” Religiousness and depression: Evidence for a main effect and the moderating influence of stressful life events” Psychological Bulletin, N 129, 2003, p: 614–636

Tedeschi, R. G, & Calhoun, L. G,” The posttraumatic growth inventory: Measuring the positive legacy of trauma”, Journal of Traumatic Stress, N 9, p: 455–471

WarisMaqsood, R, After Death,Life:thoughts to alleviate grief of all Muslims facing death and bereavement. New Dehli, Goodword Books,

Weaver, A. J., et al, “Posttraumatic stress, mental health professionals and the clergy: A need for collaboration, training and research”, Journal of Traumatic Stress, v 9, N 4, 1996, p: 861-

Wortmann, J. H & Park, C. L, “Religion and spirituality in adjustment following bereavement: An integrative review”, Death Studies, N 32, 2008, p: 703–736

Zisook, S., et al ,”Bereavement, depression, and immune function”, Psychiatry Reserrch, N 52, 1994, p: 1-

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی رابطه مقابله مذهبی با آثار مثبت و منفی سوگ در دانشجویان داغدیده انجام شده است. نود دانشجوی داغدیده در شهر اصفهان به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شد، سیاهه آثار سوگ هوگان (HGRC) و مقیاس مقابله مذهبی ایرانی را تکمیل کردند. داده‌ها به‌وسیله تحلیل همبستگی، رگرسیون گام به گام و آزمون t گروه‌های مستقل تحلیل شد. نتایج نشان می‌دهد که رابطه‌های معناداری بین آثار مثبت و منفی سوگ با ابعاد مختلف مقابله مذهبی وجود دارد و مؤلفه اعمال مذهبی می‌تواند 2/18درصد از واریانس آثار منفی، و 63 درصد از واریانس آثار مثبت سوگ را تبیین ‌کند. همچنین دانشجویان با سوگ بهنجار در مقایسه با دانشجویان با سوگ نابهنجار، میانگین نمره‌های بالاتری در اعمال مذهبی، ارزیابی خیرخواهانه مذهبی، راهبردهای مقابله مذهبی فعال و مقابله مذهبی منفعل داشته و همچنین میانگین نمره‌های کمتری در بُعد احساس منفی درباره خداوند داشتند. این نتایج می‌تواند در تعیین راهبردهای تلفیقی مذهبی ـ روان‌شناختی در مشاوره و درمان سوگ، تلویحات مناسبی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها: مقابله مذهبی، آثار سوگ، دانشجویان داغدیده.

 

 

مقدّمه

داغدیدگی و سوگ متعاقبِ مرگ عزیزان، واکنشی طبیعی و جهان‌‌شمول است با وجود این، در شرایطی که توانایی فرد داغدیده برای حل و فصل فرایند بهنجار سوگ با مانعی روبه‌رو می‌شود، احتمال بروز سوگ آسیب‌شناختی یا نابهنجار وجود دارد که معمولاً به آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت بر کیفیت زندگی و بهزیستی داغدیدگان منجر می‌شود.1 در چنین شرایطی فرایند سوگ با عوارض جسمانی و روان‌شناختی متعدد، مانند افسردگی بالینی، اختلال‌های اضطرابی، آسیب در عملکرد اجتماعی، افکار خودکشی2 و اختلال در سیستم ایمنی3 همراه است. از طرف دیگر، برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد که سوگ را می‌توان عنوان تجربه‌ای مثبت در نظر گرفت که رشد شخصی داغدیدگان را همراه دارد، چنان‌که به عقیده هوگان و همکاران، رشد شخصی یکی از اجزای اصلی فرایند سوگواری است که تاحدی در همه مراحل داغدیدگی اتفاق می‌افتد. رشد شخصی دربردارنده جست‌وجو برای معنا در فقدان تجربه شده و دستیابی به قدرت تحمل بیشتر، قضاوت‌گری کمتر، دلسوزی و توجه بیشتر به اطرافیان است و در واقع باعث می‌شود تا داغدیده به‌واسطه تجربه سوگ، هویتی جدید اتخاذ کرده و در جهان‌بینی خود تجدیدنظر کند

طبق نظریه‌های مقابله و استرس، نظام اعتقادی فرد در تعیین اینکه چگونه با شرایط ناسازگار انطباق می‌یابد، نقش مهمی دارد. در واقع، سازگاری فرد با شرایط منفی به ارزیابی او از واقعه و نیز از توانایی خود در برآوردن مطالبات مرتبط با آن شرایط بستگی دارد. ارزیابی شناختی، انتخاب راهبردهای مقابله‌ای را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.5 بنابراین، درک جامعی از نظام‌های اعتقادی که افراد داغدیده در ارزیابی تجارب سوگشان به کار می‌برند و تأثیر این عقاید بر سازگاری آنها در حمایت و ارتقای بهزیستی ایشان اهمیت دارد. در همین راستا یکی از مهم‌ترین نظام‌های اعتقادی که غالباً در طول شرایط پرفشار و آسیب‌زا، مانند داغدیدگی به آن تکیه می‌‌شود، مذهب است. محققان نشان داده‌اند که باورها و اعمال مذهبی در تمامی مراحل فرایند مقابله، شامل بازسازی شناختی واقعه، انتخاب راهبردهای مقابله‌ای و پیامدهای مطلوب، مشارکت دارند

مقابله مذهبی که روشی ویژه برای پیدا کردن معنا در موقعیت‌های دشوار تعریف می‌شود،7 منبعی چند بُعدی است که می‌تواند در ساختار شناختی یک موقعیت، روش‌های مورد استفاده برای رسیدن به اهداف مطلوب و نیز خود اهداف، متجلی شود. این روش‌ها دربردارنده‌ شناختارهای مذهبی (مثل باورها و اسنادهای مذهبی)، هیجانات (مثل آرامش و لذت)، رفتارها (مثل مناسک و آداب) و روابط مذهبی (مانند تشکل‌های مذهبی) است و اهداف مطلوب نیز به مواردی، همچون معنایابی، حس تسلط و کنترل، آسودگی‌خاطر، صمیمیت‌، سلامتی و تجارب ماوراءالطبیعه اشاره دارد

گرایش به مقابله مذهبی، به‌ویژه زمانی افزایش می‌یابد که افراد به محدودیت‌های انسانی خود واقف شده و از طرف دیگر، منابع مذهبی در دسترس باشد.9مقابله مذهبی مانند دیگر راهبردهای مقابله‌ای، از قبیل راهبردهای مسئله‌مدار، رابطه بین استرس و سلامت جسمی و روانی را تعدیل می‌کند؛ این راهبردها غالباً به دو گروه راهبردهای مقابله مذهبی مثبت و راهبردهای مقابله مذهبی منفی تقسیم می‌شوند. مقابله مذهبی مثبت (گرایش به مذهب) که بیانگر حس معنویت، رابطه ایمن با خدا، باور به معناداری زندگی و ارتباط معنوی با دیگران است، پیامدهای مثبتی، مانند عزت نفس بالاتر، کیفیت زندگی بهتر، سازگاری روان‌شناختی و رشد معنوی بیشتر هنگام استرس در پی دارد. این در حالی است که مقابله مذهبی منفی (روگردانی از مذهب) نمایانگر رابطه کمتر ایمن با خدا، دیدگاه بدبینانه و نامطمئن به دنیا و ستیزه‌جویی مذهبی در چالش برای جست‌وجوی معناست و با پیامدهای منفی، مانند افسردگی، آشفتگی هیجانی، سلامت جسمی و کیفیت زندگی پایین و حل مسئله ضعیف همراه است

در چندین مطالعه، نقش مؤلفه‌های معنوی و مذهبی در فرایند داغدیدگی و سوگ آسیب‌زا نیز بررسی شده است. در واقع، رابطه نزدیکی بین مذهب و مرگ به عنوان دو تجربه اصلی زندگی انسان‌ها در نظر گرفته می‌شود. به اعتقاد دوکا و مورگان11 مرگ پدیده‌ای معنوی است و تشریفات عزاداری چه در فرهنگ‌های باستانی و چه در فرهنگ‌های معاصر، همواره با سطوح بالایی از معنویت در قالب مراسم نیایش، خطابه مذهبی و حضور در اماکن مقدس همراه بوده است. از طرف دیگر، مذهب عامل اصلی تأثیرگذار بر ارزیابی افراد از مرگ و معنایابی در فقدان به شمار می‌رود.12 مذهب یا معنویت برای بسیاری از افراد، زمینه اصلی رویکرد کلی آنها به زندگی و زیربنای سیستم معنایی آنها در ادراک جهان، تجارب و عملکرد روزانه‌شان است که دنیا را در نظرشان بی‌خطر، ایمن، عادلانه، منطقی، منسجم و در نهایت، قابل کنترل جلوه‌گر می‌سازد.13 بنابراین، وقتی معنویت نقش اصلی در زندگی افراد دارد می‌تواند منبع مقابله مفیدی در رویارویی با بحران داغدیدگی نیز باشد.14 چنانکه مطالعات نیز نشان می‌دهد، بیشتر داغدیدگان، طرح‌واره‌های معنوی ـ مذهبی شامل باورها، تجارب و مناسک مذهبی را منابعی برای کمک به پذیرش واقعیت مرگ، تسلی‌خاطر و معنایابی ارزیابی نموده15 و به طور گسترده از پاسخ‌های مذهبی و معنوی در فرایند داغدیدگی استفاده می‌کنند

مطالعه بینوره و پارک17 نشان می‌دهد که باور به زندگی پس از مرگ و امکان تداوم رابطه معنوی با متوفا (دلبستگی نمادین) نقش مهمی در مقابله با استرس داغدیدگی دارد. تشریفات مذهبی، مانند نیایش‌ها و آداب مخصوص مراسم خاک‌سپاری نیز با فراهم کردن حمایت اجتماعی و حس یکپارچگی و تعلق داشتن به جامعه‌ای بزرگ‌تر، به داغدیدگان در گذراندن فرایند سوگواری یاری می‌رساند. درون‌مایه‌های مذهبی دیگر، از قبیل اعتقاد به در آرامش بودن متوفا و درنظر گرفتن ایمان به خداوند، نماز، دعا و مناسک مذهبی به عنوان منابع نیرو بخش نیز نقش مؤثری در سازگاری داغدیدگان با فقدان دارد

در مطالعه فرانتز و همکاران روی بزرگسالان داغدیده، تقریباً 42 درصد شرکت‌کنندگان اظهار داشته‌اند که باورهای مذهبی‌‌شان در مقابله با سوگ، بسیار مفید بوده است.19 مطالعه‌ای دیگر روی نوجوانان داغدیده نیز نشان می‌دهد با اینکه مذهب برای تقریباً نیمی از آنها قبل از تجربه سوگ، اهمیتی در زندگی نداشته است، در زمان مصاحبه تقریباً 62 درصد اظهار داشتند که مذهب برایشان خیلی مهم شده و در واقع، ارزش مذهب به عنوان یک پاسخ مقابله‌ای، به مرور زمان افزایش یافته است (در زمان مرگ، 60 درصد و در زمان مصاحبه، 80 درصد).20 مطالعه روی سالمندان داغدیده نیز نشان‌‌دهنده وجود همبستگی بالا بین مقابله مذهبی و سلامت جسمی و بهزیستی روان‌شناختی است

 

کلمات کلیدی :

تحقیق نقش مدیریت موثر در ارتقا ، تعالی و رشد مدرسه تحت فایل ورد

 

  تحقیق نقش مدیریت موثر در ارتقا ، تعالی و رشد مدرسه تحت فایل ورد (word) دارای 71 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق نقش مدیریت موثر در ارتقا ، تعالی و رشد مدرسه تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق نقش مدیریت موثر در ارتقا ، تعالی و رشد مدرسه تحت فایل ورد (word)

مقدمه    
جایگاه انجمن اولیا و مربیان در مدارس    
برنامه ریزی عملی برای پیشرفت    
ایجاد انگیزه در کارکنان    
تدوین خط مشی های پیشرفت کارکنان    
راهنمایی، مشاوره و آموزش کارکنان    
پیوند دادن خط مشی‌های بهبود مدرسه با پیشرفت پرسنل    
ارزیابی عملکرد یا پیگیری عملکرد    
برگزاری جلسات با اولیای دانش آموزان    
کنار آمدن با والدین بد قلق    
تعالی یک آموزشگاه همانند تعالی سازمان    
مهارت در سؤال پرسی    

مهارت در گوش دادن    
ایجاد کار گروهی    
تشویق برای تحقق انتظارات بالا    
کسب یادگیری برای همه    
ارائه ی بازخورد به دانش آموزان و همکاران    
مهارت چانه زنی    
جایگاه حرمت معلمان در فرهنگ ایرانى – اسلامى    
کم کارى خانواده ها در آموزش ارزش ها    
صلاحیت نداشتن برخى معلمان    
نتیجه گیری    
منابع    

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق نقش مدیریت موثر در ارتقا ، تعالی و رشد مدرسه تحت فایل ورد (word)

1    راهنمای فعالیت های انجمن اولیا و مربیان: مدارس سراسر کشور/پدیدآورنده: انجمن اولیاء ومربیان جمهوری اسلامی ایران/ناشر: انجمن اولیاء و مربیان – 03 اسفند،
2    انجمن اولیا و مربیان، ساختار، وظایف، مسئولیت ها/پدیدآورنده: جعفر جوانبخت اول، صداقت وفادار/ناشر: عابد –
3    مدیریت مشارکتی در مدارس/پدیدآورنده: ابوطالب کاویانی/ناشر: سلسله – 06 اردیبهشت،
4    مدیریت کاربردی در مدارس/پدیدآورنده: مرتضی علی پور، محمد ملکوتی اصل، محمد ارقند/ناشر: امید مهر – 09 اردیبهشت،
5    مدیریت اجرایی در مدارس: چگونه مدیریت و رهبری کارکنان موجب بهبود عملکرد مدارس می گردد/پدیدآورنده: اینگریت برادبور، جان وست برنهام، پری ناز بنی سی (مترجم)، داود معینیان (مترجم)، سودابه بصیری (مترجم)/ناشر: جهان نو – 14 فروردین،

 

مقدمه

بی شک مدیریت موثر و کارآمد نقش عمده ای در رشد و تعالی مدارس دارد، همچنین پیشرفت کارکنان طبیعتاً یک فرایند بنیادی و اساس در تصویر وسیع بهبود مدرسه است. این نوشتار به نقش مدیریت و کارکنان در مدارس و همچنین جایگاه انجمن اولیا و مربیان در پیشبرد اهداف آموزشی می‌پردازد. سپس به دنبال آن توصیه‌هایی پیرامون چگونگی انجام بهترین شیوه تحقیق و تنظیم آیین نامه این خط مشی با شروع از جایگاه مدرسه در زمان برنامه ریزی آن، ‌ارائه می‌دهیم

جایگاه انجمن اولیا و مربیان در مدارس

انجمن براى بالا بردن آگاهى خانواده ها و تقویت مشارکت آنها، کلاس هاى آموزش خانواده را در طول سال تحصیلى برگزار مى کند. تصمیم گیرى در مورد کلاس هاى تقویتى و فوق برنامه با انجمن است. گردش مالى مدرسه و مسائلى مانند تعمیرات، تهیه تجهیزات زیر نظر انجمن است.آنچه که در آموزش و پرورش به نام مدرسه محورى خوانده مى شود، چیزى نیست جز تفویض اختیارات گسترده براى اداره مدرسه به انجمن اولیا و مربیان.  کاهش تصدى گرى دولت و سپردن کار مردم به مردم از طریق تقویت انجمن میسر است. انجمن هاى اولیا و مربیان در صورتى که با همدیگر ارتباط افقى داشته باشند، مى توانند تبدیل به بزرگترین نهاد مدنى جامعه شوند

بیش از 130 هزار مدرسه در سراسر کشور وجود دارد و هر مدرسه یک انجمن دارد. اگر تعداد اعضاى هر انجمن را به طور متوسط 5 نفر فرض کنیم و حداقل در یکصد هزار مدرسه این انجمن ها شکل گیرند این نهادى است با 500 هزار عضو فعال که برگزیده 16 میلیون خانواده ایرانى هستند. اما بر سر راه تقویت و گسترش انجمن ها موانعى وجود  دارد

اولین مانع سیستم متمرکز و پلکانى آموزش و پرورش است، که براساس دستورالعمل ها و بخشنامه هاى ادارى و از بالا اداره مى شود. هر چند در سال هاى اخیر از طریق تفویض اختیارات به سازمان هاى آموزش و پرورش و مناطق گام هایى در جهت تمرکززدایى برداشته شده است، و بحث مدرسه محورى به عنوان یک نگرش از سوى مدیران آموزش و پرورش مطرح شده است. اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله درازى وجود دارد

انجمن ها، نهادهاى دنباله ور هستند و معمولاً نقش آنها تایید تصمیماتى است که از سوى مدیر به عنوان نماینده بوروکراسى قدرتمند ادارى اتخاذ مى شود. سیستم ادارى میل به تمرکز و سلسله مراتب دارد و نهادهایى مانند انجمن اولیا و مربیان، شوراى معلمان و شوراى دانش آموزى را از محتوا تهى مى کند و صرفاً پوسته تشریفاتى و نمایشى آنها را حفظ مى کند

مانع دیگر گستردگى این تلقى در جامعه است که گویا وظیفه انجمن فقط جمع آورى کمک هاى مالى اولیا براى جبران کمبودهاى مدرسه است و در واقع به چشم یک موسسه خیریه به آن نگاه مى کنند

عملکرد نامناسب اکثریت مدیران مدارس و ضعف بینشى مسئولان ادارى در مورد نقش نهادهاى مدنى به گستردگى این تلقى دامن مى زند. به همین دلیل بسیارى از اولیا با اکراه در جلسات انجمن شرکت مى کنند و نسبت به فعالیت هاى انجمن پیشداورى منفى دارند. مانع دیگر مشکلات معیشتى اکثر خانواده ها و فقر گسترده در جامعه است اگر فقر فرهنگى و ضعف جامعه مدنى را نیز به این عامل اضافه کنیم، به این نتیجه مى رسیم که مشکلات ادارى، تنها عامل ضعف این نهاد نیست

اگر خانه، نخستین مدرسه و مدرسه، خانه دوم محسوب می‌شود، ارتباط و تعامل این دو نهاد عظیم اجتماعی بسیار تاثیر گذار خواهدبود واثر بخشی آن نیز باید بیش از بیش مورد توجه قرار گیرد . باوجود تمام اهتمام، توجه و هزینه‌های نظام و دولت در مقوله آموزش و پرورش، باز هم این فرآیند نیازمند توجه مردم، اولیا و مشارکت خیرخواهانه در اجرا و پیشبرد اهداف، سیاست‌ها و برنامه‌های آموزشی و تربیتی فرزندان و نسل آینده‌ساز این مرز و بوم است. زمینه‌سازی، تحکیم و تعمیق این ارتباط و مشارکت از وظایف و ماموریت‌های خطیر انجمن‌های اولیا و مربیان است تا از دستاورد این جهاد مشارکت جویانه، اشاعه آموزش و فرهنگ به عنوان پایه‌های اصلی توسعه پایدار و متوازن استفاده شود. امروزه دانایی محوری مبتنی بر اخلاق و ارزش‌های دینی در میان میلیون‌ها دانش‌آموز صورت پذیرفته و در این رهگذر از انرژی نهفته و توانمندی‌های بی‌نظیر علمی، فکری و اجرایی اولیا، خانه و مدرسه می‌توان بهره‌برداری کرد

مدرسه علی رغم ،ارزش واهمیتی که مخصوصا در جهان معاصر دارد هنوز در تربیت وبار آوردن افراد واجد شرایط شهروندی موثر ناموفق است وهنوزنمی تواند انتظارات اجتماعی را بر آورده سازد ، بطوری که که برخی از متفکران آموزش وپرورش جرات  میدهد که مدعی شوندکه آموزش وپرورش حتی در بهترین  مدارس ودانشگاه های ما وضع ناامید کننده ای دارد واز آماده ساز ی کودکان برای زندگی موفق در آینده نا توان هستند !

مدرسه امروز (اعم از پیش دبستان ، دبستان ، راهنمایی ، دبیرستان ، دانشگاه ) با توجه به اوضاع حاکم بر جهان معاصر وپبش بینی ، هر چند احتمالی ،اوضاع قرن بیست ویکم برای زند ه ماندن خود نا گزیر است به انتقاد از خود بپردازد وهمه مقولات درونی وبیرونی خود را شامل مدیریت ، تدریس ، موقعیت ، روابط با اولیاء مورد بررسی تحلیلی قرار دهد . یکی از رسالتهای مهم مدارس توجه به نقش  انجمن اولیا ومربیان و ایجاد حساسیت در والدین به منظور درک عمیق اهمیت تعلیم وتربیت فرزندان وتاثیر خانواده بر آن می باشد که برای رسیدن به این مهم آموزش والدین می تواند بسیار موثر باشد   و اولیای دانش آموزان اعضای موثرو  کلیدی که در  یادگیری و کمک به موفقیت تحصیلی محصلان با اولیای مدرسه صمیمانه همکار  ی می کنند قلمداد نمایند ، که علاوه بر آن در پیدایش خود پنداری مثبت در محصلان نیز اثر بیشتری دارند .مدرسه امروز باید نقش درمانگاه ومرکز توانبخشی را ایفا نمایید یعنی تنها به معلومات کلیشه ای نیاندیشد بلکه رشد شخصیت سالم را معیار اساسی موفقیت خود قرار دهد و چگونگی فعالیت های خود را با این معیار بسیار مهم ارزیابی کند که چقدر می تواند به سلامت شخصیت محصلانش کمک کند وچقدر می تواند آنها را مردان وزنان زندگی سازد مدرسه موفق در سیاست های فرهنگی خود نیز باید مشخص کند که برای مورارد ذیل چه برنامه ها وچه تدابیری دارد ؟

 

کلمات کلیدی :

مقاله بررسی فقهی انتخاب اصلح و صالح مقبول تحت فایل ورد (word)

 

  مقاله بررسی فقهی انتخاب اصلح و صالح مقبول تحت فایل ورد (word) دارای 27 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی فقهی انتخاب اصلح و صالح مقبول تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله بررسی فقهی انتخاب اصلح و صالح مقبول تحت فایل ورد (word)

چکیده  
مقدمه  
الف. مفهوم اصلح در آینه قاعده میسور  
دلایل قاعده میسور  
مجرای قاعده میسور  
الفاظ و معانی جزئی خارجی  
بررسی نقطه انحراف و مغالطه در جریان قاعده میسور بر نامزد اصلح  
جریان قاعده میسور در اهداف مکتب یا افراد مکتب  
صلاحیت انحصاری مجتهد حقیقی در تبیین مطلوبیت نامزد اصلح، صالح یا غیرصالح  
ب. مفهوم اصلح از منظر قاعده مقیس  
1 قاعده مقیس  
2 بررسی مفاد قاعده مقیس  
1 مضمون و مجرای قاعده اشتغال  
2 دلائل قاعده اشتغال  
1 شکل گیری یا غصب مقبولیت  
2 انتقال یا اشتراک مقبولیت  
1 پاسخ به شبهه اصلح بودن صالح مقبول  
2 تحلیل مفهوم مشروعیت و رابطه آن با کارآمدی  
نتیجه گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله بررسی فقهی انتخاب اصلح و صالح مقبول تحت فایل ورد (word)

نهج البلاغه، 1414ق، شریف الرضی، قم، هجرت

ابن ابى جمهور، 1405ق، عوالیاللآلی، قم، سیدالشهداء علیه السلام

ابن سینا، 1406ق، الشفاء، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی

اشتهاردى، على پناه، 1417ق، مدارک العروه، تهران، دارالأسوه

اشعری، علی بن اسماعیل، 1955، کتاب اللمع فی الرد علی اهل الزیغ و البدع، مصر، حموده غرابه

انصاری، مرتضی، بی تا، فرائد الأصول، قم، دفتر نشر اسلامی

باقلانی، محمدبن طیب، 1414ق، تمهید الاوائل و تلخیص الدلائل، بیروت، مؤسسه الکتب الثقافی

بجنوردى، سیدحسن، 1419ق، القواعد الفقهیه، قم، الهادی

بحرانى، محمد سند، 1426ق، أسس النظام السیاسی عند الإمامیه، قم، مکتبه فدک

بهبهانى، محمدباقر، 1415ق، الاجتهاد و التقلید (الفوائد الحائریه)، قم، مجمع الفکر الإسلامی

تمیمی آمدی، عبدالواحد، 1366، غرر الحکم و درر الکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامى

جزایری، سیدمحمدجعفر، 1415ق، منتهی الدرایه فی توضیح الکفایه، قم، دارالکتاب جزایرى

حائرى مهرجردی، عبدالکریم، بی تا، درر الفوائد، قم، مهر

حرعاملی، محمدین حسن، 1409ق، وسائل الشیعه، قم، آل البیت علیها السلام

حکیم، سیدمحسن، 1404ق، مستمسک عروه اوثقی، قم، مکتبه آیت الله العظمی مرعشی نجفی

ـــــ ، بی تا، نهج الفقاهه، قم، 22بهمن

حیدرى، سیدعلى نقى، 1412ق، اصول الاستنباط، قم، شوراى مدیریت حوزه علمیه قم

خوانسارى، سیداحمد بن یوسف، 1405ق، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، قم، اسماعیلیان

خوانساری، موسی بن محمد، 1418ق، منتهی الطالب، قم، اسلامی

خوئى، سید ابوالقاسم، 1418ق، موسوعه الإمام الخوئی، قم، مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی

سبحانی، جعفر، 1420ق، رساله فی التحسین و التقبیح العقلیین، قم، مؤسسه امام صادق علیه السلام

سبزواری، ملاهادی، 1371، شرح منظومه، تصحیح حسن زاده آملی، تهران، ناب

صدر، سیدمحمدباقر، بی تا، بحوث فی علم الأصول، تقریر سید محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی

ـــــ ، 1408ق، بحوث فی شرح العروه الوثقى، قم، مجمع الشهید آیت الله الصدر العلمی

طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم، 1378ق، حاشیه المکاسب، قم، اسماعیلیان

غروى، محمدحسین، 1374، نهایه الدرایه، قم، سیدالشهداء علیه السلام

کلینی، محمدبن یعقوب، 1365، الکافی، تهران، دارالکتب الإسلامیه

مجلسی، محمدباقر، 1404ق، بحار الأنوار، بیروت، الوفاء

مصباح یزدی، محمدتقی، 1377، دروس فلسفه اخلاق، تهران، اطلاعات

ـــــ ، 1387، مجموعه آثار 2/5 (به سوی خود سازی)، قم، مؤسسه امام خمینی ره

مظفر، محمدرضا، بی تا، اصول الفقه، قم، اسماعیلیان

مکارم شیرازی، ناصر، 1411ق، القواعد الفقهیه، قم، مدرسه امیرالومنین

موسوی خمینی، سیدروح الله، 1389، صحیفه نور (نرم افزار)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره

ـــــ ، بی تا، کتاب البیع، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى ره

موسوی گلپایگانى، سیدمحمدرضا، 1412ق، الدر المنضود فی أحکام الحدود، قم، دارالقرآن الکریم

نجفى، محمدرضا، 1413ق، وقایهالأذهان، قم، آل البیت علیها السلام

چکیده

امروزه مسئله «انتخاب اصلح»، یکی از پرچالش‌ترین مسائل سیاسی بین گروه‌های مرجع سیاسی ‌است. این مقاله می‌کوشد با بررسی تطبیق دو قاعده فقهی «میسور» و «مقیس» این چالش پیچیده را طرح و نشان دهد که تنازل از فرد اصلح به صالح مقبول، با موازین فقهی مغایر است. همچنین مشروعیت انتخاب اصلح و عدم مشروعیت انتخاب صالح مقبول، ارتباط مستقیمی با بحث کارامدی دارد. بنابراین، باید برای برچیده شدن موانع کاذب مقبولیت نامزد اصلح، به‌عنوان مقدمه واجب عمل کرد. در پایان نیز، مبانی فقهی حرمت کناره‌گیری فرد اصلح از انتخابات، بررسی شده‌است

کلیدواژه‌ها: انتخاب اصلح، صالح مقبول، دفع افسد به فاسد، قاعده مقیس، قاعده میسور، قاعده اشتغال، فقه سیاسی، فقه انتخابات

 

مقدمه

هرچند موضوع بحث انتخاب اصلح از مباحث فقهی است که بررسی های دقیق فقهی در آن، انجام نشده است. پرسش اصلی این است که مراد از فرد اصلح چیست؟ براساس نگاه توحیدی، قدرت انحصاراً در دست خداوند است و بهره مندی از قدرت مشروع، به میزان صلاحیت در تأمین مصالح واقعی است. هر نگاهی غیر از این، به معنای شرک در قدرت مشروع و نفی ربوبیت تشریعی است. حوزه حاکمیت، مهم ترین حوزه قدرت است. قطعاً کسانی که در این جایگاه قرار می گیرند، باید بالاترین سطح سنخیت با اوصاف الهی، داشته باشند؛ زیرا تصرف ناشی از حق است. حق، ناشی از مالکیت است و مالکیت، ناشی از خالقیت است. چون خدا، خالق همه هستی است، پس مالک آن است و چون مالک آن است، پس تمام حقوق ازجمله حق حاکمیت و تصرف در امور، در اختیار خداوند است. خداوند این حق حیاتی را تنها به کسی واگذار می کند که اتصاف بیشتری به اوصاف الهی داشته باشد؛ یعنی اصلح باشد. داشتن قدرت حقیقی و مشروع، برای خلافت الهی، بالاترین ارزش است که حتی برخی از فرشتگان نیز مدعی آن شدند (بقره: 30)

این تحقیق به پرسش های ذیل پاسخ می دهد: آیا انتخاب اصلح، ضرورت فقهی دارد؟ کناره گیری فرد اصلح، به نفع دیگران به لحاظ فقهی چه حکمی دارد؟ آیا صالح مقبول، همان اصلح است؟ آیا نسبت مستقیمی بین اصلح بودن با کارآمدی وجود دارد؟

الف. مفهوم اصلح در آینه قاعده میسور

مهم ترین قاعده فقهی در بررسی امکان جایگزین اصلح، قاعده میسور می باشد

قاعده میسور می گوید: اگر نمی توانیم به تمام چیزی برسیم، نمی توان همه آن را نیز رها کرد، بلکه باید برای کسب مقدار ممکن، تلاش کرد؛ یعنی، اگر شارع به چیزی که مرکب از اجزاء، شرایط و موانعی است، امر فرمود و انجام برخی از اجزاء و شرایط آن مقدور مکلف نبود، وجوب بقیه اجزاء و شرایط، همچنان پابرجاست (بجنوردى، 1419ق، ج4، ص127) به شرط آنکه اجزاء و شرایط میسور، عرفاً همان واجب به حساب آید (خوانساری، 1418ق، ج3، ص403) و آن عمل، دارای مراتبی باشد که بر برخی از آن مراتب، عنوان میسور صدق کند. بر برخی مراتب، عنوان معسور، نه در مواردی که شارع، اجزاء و شرایط عنوان را به مثابه امر واحد غیرقابل تفکیکی اعتبار نموده باشد (مکارم شیرازی، 1411ق، ج1، ص550)

برخی، قاعده میسور را می پذیرند (انصارى، بی تا، ج2، ص497 -499)، برخی نیز در سند یا دلالت یا هر دو آن مناقشه کرده و آن را نپذیرفته اند (حکیم، بی تا، ص147؛ صدر، بی تا، ج1، ص68 و ج5، ص383؛ خویى، 1418ق، ج 5، ص186)

دلایل قاعده میسور

1 عقل و سیره عقلا: عقل می گوید: انسان به دنبال جلب مصالح و دفع مفاسد است. هرگاه نتواند تمام مصالح را به دست آورد، باید در حد امکان آن را بجوید و اگر نمی تواند از تمام مفاسد رهایی یابد، به هر میزان که می تواند ضرر را از خود دور کند. عقلا نیز بر همین سیره عمل می کنند

2 روایات: برخی از فقها (مکارم شیرازی، 1411ق، ج1، ص547)، برای اثبات این قاعده به دو روایت از پیامبر صلی الله علیه و آله و امیرالمؤمنین علیه السلام تمسک کرده اند: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرموده اند: لایُترَک المیسور بالمعسور (ابن ابی جمهور، 1405ق، ج4، ص58). امام علی علیه السلام نیز فرمایشی مؤید قاعده میسور دارند: ما لایُدرَک کلُّه، لا یُترَک کلُّه (همان)

برخی از فقها (انصارى، بی تا، ج2، ص497)، ضعف سند این روایت را با شهرت یعنی عمل اصحاب به روایت جبران می کنند. برخی نیز (صدر، بی تا، ج5، ص383)، این دو روایت را به دلیل فقدان سند، علاوه بر اینکه از نظر کبروی خارج از محل جبران سند از طریق شهرت عملی می دانند، از لحاظ صغروی نیز عمل متقدمین به آنها را محرز نمی دانند. اما متن احادیث میسور، سبب اطمینان به صدور آن می شود و نیازی به تأکید بر سند نیست

مجرای قاعده میسور

این قاعده در انجام همه امور مطلوب یا ترک همه امور مبغوض به کار می رود، اعم از اینکه واجب، مستحب، حرام و یا مکروه باشد. این قاعده در عام استغراقی و کل حقیقی جاری می شود، اما در عام مجموعی، عام بدلی و کل جعلی جاری نمی شود. پس این قاعده بر فرد و مصداقی که دارای اجزاء نیست، قابل انطباق نیست

1 عام استغراقی به این معناست که هرگاه دستیابی به یک مجموعه، مطلوب باشد و هرکدام از افراد این مجموعه نیز دارای ارزش نفسی و مستقلی باشد، هرچه بیشتر بتوانیم افراد آن مجموعه را به دست آوریم، ارزش بیشتری را به دست آورده ایم. برای نمونه، اگر گفته شود: به همه علما احترام بگذارید، در این هنگام، احترام ما به هر عالمی، ثواب جداگانه دارد (مظفر، بی تا، ج1، ص139)

2 اما در کل حقیقی، مجموعه اجزاء تشکیل دهنده کل حقیقی، خودشان ارزش نفسی دارند و سبب استیفای بخشی از مصالح حقیقی می شوند. مثل نماز که هر جزئش دارای مصالح خاص آن است. نماز یک کلّ حقیقی است که هرکدام از اجزای آن اثری دارد که برای ما مطلوبیت نفسی دارد. بنابراین، در صورت تعذر از انجام برخی از اجزاء آن، آن کل رها نمی شود و باید به هر میزان که ممکن است، انجام شود. پس، علاوه بر صورت کامل نماز، هر میزان از اجزاء آن که قابل انجام باشد، باید انجام شود. کل های حقیقی چنین اند. بنابراین، اگر کسی چند مثقال طلا از دیگری طلب داشت، به هر میزان که میسر بود، استیفا می کند؛ زیرا هر جزئی از آن، ارزش نفسی و مستقلی دارد که در راستای هدف ما واقع می شود

3 در عام مجموعی نیز هنگامی که گفته می شود: باید به ائمه علیها السلام ایمان داشت، از قرائن می فهمیم که تنها اگر به تمام آنان ایمان داشته باشیم، مؤمن به شمار می رویم؛ یعنی ایمان به مجموع آنان لازم است و ایمان به برخی از آنان، نجات بخش نخواهد بود (مظفر، بی تا، ج1، ص140). این مسئله، همانند ضرورت دانستن تمام عناصر گذرواژه است. اگر نوزده جزء گذرواژه را بدانیم و یک جزء آن را ندانیم، سودی ندارد. در اینجا نمی توان قاعده میسور را جاری کرد؛ زیرا فایده نوزده جزء گذرواژه برای باز کردن قفل، به همان اندازه ارزش صفر جزء است

4 در عام بدلی یکی از افراد حکم یا مفهوم عامی، برای تحقق آن کافی است. مثلاً، هنگامی که می گویند: عددی را در نظر بگیر! می توانید هر عددی را در نظر بگیرید؛ ولی هنگامی که یک عدد را در نظر گرفتید، فرمان را انجام داده اید. در عام بدلی، ویژگی هیچ یک از افراد، نقشی در انجام عمل ندارد و تمام افرادی که می توانند مورد توجه واقع شوند، از نظر کسی که امر کرده است، الغاء خصوصیت شده اند. در اینجا نیز قاعده میسور جاری نمی شود؛ زیرا هرکدام از افراد، صرف نظر از ویژگی خاص آن فرد، وابسته حکم است. با انجام یک مورد، امر محقق شده است و ازاین رو، بحث معسور و میسور معنا ندارد (مظفر، بی تا، ج1، ص140)

5 کل جعلی نیز مجموعه ای از اجزاء است که هرکدام از آنها به طور نفسی، ارزشی در راستای هدف خاص ما ندارند، ولی با در کنار هم قرار گرفتن، یک کل جدیدی تولید می شود که در راستای هدف است. مثلاً، اجزاء یک رایانه، یک کل جعلی را تشکیل می دهند. در اینجا نمی توان گفت: اگر نتوان تمام اجزاء رایانه را داشت، خوب است که بعضی از اجزاء آن را داشته باشیم. نیاز به رایانه، به سبب کارکرد خاص آن است، نه اثر برخی از اجزاء آن. در اینجا نیز قاعده میسور جاری نمی شود

بنابراین، در دو مورد عام استغراقی و کل حقیقی، قاعده میسور جاری می شود، اما هیچ یک از موارد عام مجموعی، عام بدلی و کل جعلی بستر جریان قاعده میسور نیست

الفاظ و معانی جزئی خارجی

الفاظی با معانی کلی وجود دارد که هرگاه به کار رود، می تواند به افراد متعددی اشاره داشته باشد (ابن سینا، 1406ق، ج 1، ص195). مانند لفظ صالح یا واجب الوجود یا اصلح. برخی از الفاظی که معنای کلی دارند، با اینکه امکان صدق بر افراد متعدد دارند، اما در کاربرد صحیح، بیش از یک مصداق ندارند. مثلاً، لفظ واجب الوجود تنها بر الله صدق می کند و استفاده از آن برای مصداقی غیر از الله خطاست. مواردی از کاربرد معانی وابسته به ترینها نیز به همین گونه است. برای نمونه، هنگامی که یک نفر در مجموعه ای در یک ویژگی از بقیه ترین است، در این هنگام کاربرد معنایی مانند صالح ترین یک مصداق بیشتر ندارد. این گونه الفاظ الفاظی است که معنای جزئی خارجی دارند. بنابراین، واجب الوجود، امکان ندارد که به نحو صحیحی به کار برود و در عین حال، مصداق حقیقی (نه فرضی) غیر از الله داشته باشد. همچنین، هنگامی که در مجموعه خاصی لفظ صالح ترین به کار رود و مصداق حقیقی آن یک نفر باشد، این لفظ نیز دارای معنای جزئی خارجی خواهد بود

قاعده میسور، در معنای الفاظ جزئی خارجی هم به کار نمی رود؛ زیرا معانی جزئی خارجی، دارای اجزایی با ارزش نفسی و مستقل یا مصادیق یا حتی مراتب وجودی نیست، بلکه الفاظی متواطی هستند. ازاین رو، مجرای قاعده میسور، عام استغراقی یا کل حقیقی است و ضرورت رأی دادن به نامزد اصلح، معنای جزئی خارجی و از مواردی است که قاعده میسور در آن جاری نمی شود

بررسی نقطه انحراف و مغالطه در جریان قاعده میسور بر نامزد اصلح

 

کلمات کلیدی :

مقاله تبیین نظریه ولایت فقیه با تأکید بر دیدگاه آیتالله سیستانی

 

  مقاله تبیین نظریه ولایت فقیه با تأکید بر دیدگاه آیت‌الله سیستانی تحت فایل ورد (word) دارای 29 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله تبیین نظریه ولایت فقیه با تأکید بر دیدگاه آیت‌الله سیستانی تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله تبیین نظریه ولایت فقیه با تأکید بر دیدگاه آیت‌الله سیستانی تحت فایل ورد (word)

چکیده  
مقدمه  
1 مبنای کلامی ولایت فقیه  
2 تحلیل و تبیین فقهی ولایت فقیه  
مبنای فقهی ولایت فقیه  
یک. ادله ولایت فقیه  
دو. مفاد ادله: تصدی، انتصاب یا انتخاب؟  
گستره صلاحیت های ولی فقیه  
یک. ولایت محدود و مقید  
دو. ولایت مطلقه  
3 ولایت فقیه در سیره عملی آیت الله سیستانی  
نتیجه گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله تبیین نظریه ولایت فقیه با تأکید بر دیدگاه آیت‌الله سیستانی تحت فایل ورد (word)

انصارى، مرتضى، 1415ق، المکاسب المحرمه و البیع و الخیارات، قم، ط الحدیثه

آصفی محمدمهدی، 1416ق، ولایه الأمر، بی جا، المرکز العالمی للبحوث و التعلیم الإسلامی

بحرانى، محمد سند، 1429ق، هیویات فقهیه، قم، اجتهاد

جوادی آملی، عبدالله، 1391، ولایت فقیه ولایت فقاهت و عدالت، چ چهاردهم، قم، اسراء

جعفرپیشه فرد، مصطفی، 1381، چالش های فکری نظریه ولایت فقیه، قم، بوستان کتاب

حائری، سیدکاظم، 1414ق، ولایه الأمر فی عصر الغیبه، قم، مجمع الفکر الإسلامی

حامد الخفّاف، 1427ق، النصوص الصادره عن سماحه السید السیستانی فی المساله العراقیه، بیروت، دارالمورخ العربی

حرعاملی، محمدبن حسین، 1391ق، وسائل الشیعه، چ چهارم، بیروت، دار احیاء التراث العربی

حسینی تهرانی، سیدمحمد، 1415ق، ولایت فقیه در حکومت اسلام، تهران، مؤسسه ترجمه و نشر

حسینی، سیدابراهیم، 1391، جهاد و اصل منع توسل به زور، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره

موسوی خمینی، سیدروح الله، 1379، کتاب البیع، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره

موسوى خمینى، سیدمصطفى، بی تا، ولایه الفقیه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى ره

خوئی، سیدابوالقاسم، 1412ق، مصباح الفقاهه فی المعاملات، تقریر محمدعلی توحیدی، بیروت، دارالهادی

ـــــ ، 1428ق، التنقیح فی شرح العروه الوثقی، الإجتهاد و التقلید، تقریر میرزاعلی غروی، چ سوم، قم، مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی

ـــــ ، 1418ق، موسوعه الإمام الخوئی، المبانی فی شرح العروه الوثقی، بقلم محمدتقی خوئی، قم، مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی

ـــــ ، بی تا، المستند فی شرح العروه الوثقى؛ الصوم ، تقریر مرتضی بروجردی، بی جا، بی نا

ـــــ ، 1410ق، منهاج الصالحین، قم، مدینه العلم

ـــــ ،1428ق، مبانی تکمله المنهاج، چ سوم، قم، مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی

ـــــ ، 1409ق، مصباح الاصول، تقریر محمد واعظ، قم، مکتبه الداوری

ـــــ ، 1410ق، محاضرات فی اصول الفقه، تقریر محمداسحاق فیاض، چ سوم، قم، دارالهادی

جمعى از پژوهشگران زیر نظر سیدمحمود هاشمى شاهرودى، 1426ق، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیها السلام، قم، مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیها السلام

سیستانى، سیدعلى، 1414ق، قاعده لا ضرر و لا ضرار، قم، دفتر آیت الله سیستانى

ـــــ ، 1422ق، المسائل المنتخبه، چ نهم، قم، دفتر آیت الله سیستانى

ـــــ ، 1416ق، الفتاوى المیسَّره، قم، دفتر آیت الله سیستانى

ـــــ ، 1417ق، منهاج الصالحین، چ پنجم، قم، دفتر آیت الله سیستانى

شمس الدین، محمدمهدی، 1420ق، نظام الحکم و االاداره فی الاسلام، چ هفتم، بیروت، مؤسسه الدولیه للدراسات والنشر

صدر، سیدمحمدباقر، بی تا، المدرسه القرانیه، بیروت، دار التعارف للمطبوعات

ـــــ ، بی تا، سنت های تاریخ در قرآن تفسیر موضوعی، ترجمه سیدجمال موسوی، قم، جامعه مدرسین

ـــــ ، بی تا، الاسلام یقود الحیاه، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

ـــــ ، 1399ق، خلافه الانسان وشهاده الانبیاء، تهران، مطبعه الخیام

صالحی نجف آبادی، نعمت الله،1382، ولایت فقیه، حکومت صالحان، چ دوم، تهران، امید فردا

علاوی م.د، 1432ق، صاحب هلال المرشدی؛ الوله المدنیه عند السیستانی، عراق، وزاره التعلیم و البحث العلمی

طوسى، محمدبن حسن، 1407ق، الخلاف، قم، جامعه مدرسین

مجلسی، محمدباقر، بی تا، بحارالانوار، بیروت، الوفاء

مکارم شیرازی، ناصر، 1413ق، انوار الفقاهه، قم، مدرسه الامام امیرالمؤمنین

منتظری حسینعلی، 1409ق، دراسات فی ولایه الفقیه وفقه الدوله الاسلامیه؛ قم، المرکز العالمی للدّراسات الإسلامیه

ـــــ ، 1370، مبانی فقهی حکومت اسلامی؛ امارت و رهبری، ترجمه محمود صلواتی، تهران، تفکر

ـــــ ، 1380، نظام الحکم فى الاسلام، خلاصه کتاب دراسات فى ولایت الفقیه، تهران، سرایى

نجاشی، ابوالحسن، بی تا، رجال النجاشی (فهرست اسماء مصنفی الشیعه)، نرم افزار جامع فقه اهل البیت2

نراقى، مولى احمدبن محمدمهدى، 1417ق، عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام، قم، دفتر تبلیغات اسلامى

وهبی العاملی، مالک مصطفی، 1420ق، الفقیه و السلطه و الأمه (بحوث فی ولایه الفقیه و الأمه)، لبنان، الدار الاسلامیه

Angel Rabasa, Cheryl Benard, Lowell H. Schwartz, Peter Sickle; Building Moderate Muslim Networks; The RAND Corporation

Declaration on the Granting of Independence to Colonial Countries and Peoples (14 Dec.1960) A/RES/

چکیده

این پژوهش با رویکرد نظری و بررسی اسنادی، با بیان مبنای کلامی ولایت فقیه، در صدد تبیین مبنای مشروعیت و حدود اختیارات آن است. تأکید این مقاله کنکاش در آثار فقهی و اقدامات عملی آیت‌الله سیستانی است..آیت‌الله سیستانی، از جهت مبنای نظری معتقد به پیوند دین و سیاست، و قائل به ولایت فقیه، در سه حوزه افتاء، قضاء و امور حسبیه به معنی موسّعآن، بلکه برخی دیگر از شئون امام معصوم و حاکم اسلامی هستند. از‌این‌رو، در زمینه زعامت سیاسی جامعه، ولایت را برای فقیه جامع الشرایط در راستای حفظ نظام مملکت اسلامی، که مقبول عامه مؤمنان باشد، پذیرفته‌اند. بنابراین، گرچه ایشان قائل به ولایت مطلقه فقیه نیستند، اما با توسعه گستره دایره امور حسبیه و نظر به إعمال ولایت در امور عامه، که نظم جامعه اسلامی بر آنها متوقف است، بسیار به نظریه ولایت مطلقه فقیه نزدیک می‌شوند

کلید‌واژه‌‌ها: ولایت فقیه، سیستانی، اندیشه سیاسی، مشروعیت، حکومت اسلامی، حسبه، انتصاب، ولایت مطلقه، مرجعیت

 

مقدمه

مسئله حکومت و ولایت، بنیادی ترین مسئله در حقوق عمومی و اندیشه سیاسی به شمار می آید. در تفکر شیعی، این موضوع در عصر غیبت، با بحث ولایت فقیه پیوند می خورد که از موضوعات مهم فقهی، حقوقی و سیاسی، به ویژه در شرایط حساس کنونی اسلام و مسلمانان به شمار می رود. آیت الله سیستانی در مباحث و ابواب یا قواعد فقهی مختلف، مسئله ولایت فقیه را مطرح کرده اند، اما در این میان، کتاب یا مقاله که دیدگاه ایشان را تبیین کرده باشد، ارائه نشده است. سؤال اصلی این است که مبانی کلامی و فقهی، حدود اختیارات و ماهیت ولایت فقیه چیست و دیدگاه آیت الله سیستانی در این زمینه چیست؟

 

1 مبنای کلامی ولایت فقیه

حق حاکمیت مبنای کلامی حکومت در اسلام است. از دیدگاه قرآن مجید حکومت، دو نوع الهی یا طاغوتی است. در جهان بینی توحیدی، خداوند متعال و در جهان بینی مادی، انسان ها منشأ حق حاکمیت به حساب می آیند. اصل ولایت الهی و عدم ولایت انسان ها بر یکدیگر، جز آنچه که خدای متعال بدان دستور داده، مبنای کلامی ولایت فقیه است. زندگی اجتماعی انسان، بدون نظم و نظامی که هماهنگ کننده، رفتارهای مختلف باشد، و بدون والی و سرپرستی، که پاسدار این نظام باشد، شکل نخواهد گرفت. از این رو، وجود قوانین و مقررات حقوقی و تشکیلات اجرایی و قضایی در جامعه انسانی ضروری است. با توجه به برابری انسان ها در برابر یکدیگر و اصل عدم ولایت، این سؤال اساسی مطرح است که خاستگاه حق حاکمیت و اعمال اقتدار کجاست؟

در نگرش توحیدی، خداوند متعال خالق موجودات و ربوبیت مطلق در تکوین و تشریع از آنِ اوست تا همه مخلوقات را در مسیر کمال شایسته آنها پرورش دهد. به مقتضای ربوبیت تشریعی الهی، حق حاکمیت مختص اوست. انسان موحد تن به فرمان احدی جز خداوند نمی دهد. آیات فراوانی از قرآن کریم مؤید این دلیل عقلی است: مانند ما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِهِ; إِنِ الْحُکْمُ إِلأ لِلَّهِ أمَرَ ألأ تَعْبُدُوا إِلأ إِیَّاهُ (یوسف: 40) یا ما لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا یُشْرِکُ فِی حُکْمِهِ أحَداً (کهف: 26). سرّ اینکه هیچ کاری از غیر خدا در هیچ ذره ای از ذرات عالم ساخته نیست قُلِ ادْعُوا الَّذِینَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ لا یَمْلِکُونَ مِثْقالَ ذَرَّهٍ فِی السَّماواتِ وَ لا فِی الْأرْضِ وَ ما لَهُمْ فِیهِما مِنْ شِرْکٍ وَ ما لَهُ مِنْهُمْ مِنْ ظَهِیرٍ (سبأ: 22)

وقتی مالکیت مخصوص خداوند است، طبعاً کسی جز ذات حق تبارک و تعالی حق حاکمیت ندارد، مگر به اذن و اجازه او. بر این اساس، فقط او می تواند کسی را در جامعه بشری به عنوان حاکم نصب کند تا به امور جامعه رسیدگی نموده، نظم عمومی و عدالت اجتماعی را برقرار و در بین مردم حکومت کند (جوادی آملی، 1391، ص 147-148). هرگونه رهبری و سلطه که منشأ الهی نداشته باشد، با اعتقاد به توحید ربوبی ناسازگار و طاغوتی است

برای سنجش عادلانه یا جائرانه بودن هر حکومت، دو معیار وجود دارد

الف. ملاک رفتاری: یعنی ارزیابی برنامه هایی که در آن نظام، صورت قانون به خود می گیرد و سپس عملاً به اجرا درمی آید

ب. ملاک مشروعیت: بر مبنای جهان بینی توحیدی، هیچ حکومتی بدون اذن الهی، عادلانه به حساب نمی آید؛ زیرا عادلانه بودن حکومت، صرفاً به ملاک های رفتاری و کسب رضایت مردم بستگی ندارد، بلکه از آن نظر که حکومت، حق انحصاری خداوند و تبع آن، افراد منصوب از طرف خداوند است، هر دولتی که تأیید الهی را به همراه نداشته باشد، ظالم و غاصب شمرده می شود

یکی از اصول مسلّم فقهی، اصل عدم ولایه أحد علی أحد إلّا اللّه است. عموم فقها از جمله آیت الله سیستانی در ابواب مختلف فقهی، از جمله در تبیین تعلیل دستور پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به کندن درخت نخل سمرهبن جندب از باغ مرد انصاری به آن استناد می کنند. براساس این اصل، کسی جز خدای متعال حق ندارد در جان، اموال و عِرض و آبروی دیگری تصرف کند. آیت اللّه سیستانی در تبیین مفهوم لاضرر، مفاد قاعده الناس مسلطون علی اموالهم و نفی حق ممانعت دیگران از تصرّفات مالک را از مسلّمات فقهی و احکام عقلایی و امضایی می داند (سیستانی، 1414ق، ص 269-270). ضمن بحث از مفاد قاعده، اصل را بر عدم ولایت و نفی حق دخالت در کار دیگران و إعمال حاکمیت بر دیگران می داند و دخالت به مقتضای لاضرر و لاضرار را ناشی از ولایت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، ائمه علیها السلام و فقها در امور عمومی جامعه اسلامی برای حفظ نظام اسلامی می داند (همان، ص 149ـ151)

ریشه اصل حاکمیت انسان بر سرنوشت خویش، به دو اصل عدم ولایت کسی بر دیگری و عدم جواز تصرف در اموال و حقوق دیگران برمی گردد. ریشه این دو اصل نیز در اصل ولایت الهی است. چنان که آیت الله شهید صدر می فرماید: وجود رابطه اقتداری رب – عبد یا ربوبیت – عبودیت، بیانگر اصل اساسی حاکمیت مطلقه خداوند بر جهان و انسان است. خداوند بر مبنای حکمت خود انسان را آفرید و او را به دلیل دارا بودن گوهر عقل و نیروی تعقل و تدبر، کرامت و فضیلتی ذاتی و فطری بخشید. انسان به اعتبار عقل و نیروی تعقل و اندیشه و قدرت تشخیص و استنباط در طی طریق و اخذ تصمیم و اراده بر سرنوشت خود و اداره امور زندگانی خود، از آزادی و اختیار برخوردار گشت و هیچ کس بر او سلطه و نفوذ ندارد. توانایی و استعداد خدا در اداره جامعه، آدمیان را واجد حقی می سازد که حق حاکمیت یا حق ولایت نام دارد. ویژگی های فطری و استعدادهای ذاتی به او، حق تعیین سرنوشت خویش می دهد. شهید صدر از این حاکمیت یا ولایت اعطایی خداوند به بشر به صورت جعل تکوینی تحت عناوین خلافه العام، خلافه الانسان، استخلاف، استئمام و استئمان یاد می کند که مبنای ایجاد دولت و نظام سیاسی و تشکیل حکومت می باشد. از این رو، مسئله خلافت انسان، از دیدگاه قرآن، در حقیقت شالوده حکومت انسان بر هستی است (صدر، بی تا، ص 129و 197؛ همو؛ بی تا، ص 244 و 196؛ همو؛ بی تا؛ ص 134؛ همو؛ 1399ق؛ ص 9-10)

بر همین اساس در اصل 56 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مقرر شده است: حاکمیت مطلق بر جهان و انسان از آن خداست و هم او، انسان را بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته است. هیچ کس نمی تواند این حق الهی را از انسان سلب کند یا در خدمت منافع فرد یا گروهی خاص قرار دهد;

حاصل آنکه، طبق اصل اولی لا ولایه لاحد علی احد و الناس مسلطون علی اموالهم او أنفسهم او حقوقهم (طوسى، 1407ق، ج 3، ص 176)، هیچ کس را بر دیگری حاکمیت و سرپرستی نبوده و حکم و دستور هیچ فرد بر دیگری ساری و نافذ نیست. تمام انسان ها آزاد و مستقل آفریده شده اند و براساس آن بر جان خویش و بر اموالی که به وسیله تلاش خود به دست آورده اند، مسلط می باشند. پس هرگونه تصرف در شئون زندگی و اموال مردم ظلم و تجاوز نسبت به آنان محسوب می شود

اصول مزبور، قاعده اولیه هستند که خروج از آن با مبانی و ادلّه خاص امکان پذیر است. خروج از این اصل، به دو صورت ممکن است

الف. خروج موضوعی و تخصصی: مدار این اصل، امر الناس یعنی شأن و کار مربوط به مردم است. از این رو، خروج امرالله از اصل مزبور، از قبیل تخصص است نه تخصیص. مثلاً ولایت معصوم علیه السلام بر انفال، خمس، زکات، و;، از سنخ تخصیص نیست؛ زیرا اموال یاد شده، از قبیل اموال شخصى یا ملى و عمومى نیست، بلکه از قبیل اموال دولت اسلامى. بنابراین، ولایت فقیه عادل بر آنها، از قبیل ولایت بر امر الناس نخواهد بود تا به نحو تخصیص از اصل معهود خارج شده باشد (جوادی آملی، 1391، ص 149-150)

ب. خروج حکمی و تخصیصی: دخالت در حوزه خصوصی زندگی افراد، خواه به موجب قرارداد و معاملات و یا تعهدات اجتماعی باشد، خواه به سبب حجر، سفه و جنون یا ;، استثنا بر اصل یاد شده است و پس از آنکه داخل در حکم بود، به واسطه ادله خاص تخصیص خورد و خارج شد. ازاین رو، کسانی که در اداره جامعه قایل به نیابت فقیه از معصوم نیستند، ولی از باب حسبه وظایف و اختیاراتی را برای فقها اثبات می کنند، از همین باب است و تا دلیل اقامه نشود، به حداقل و قدر متیقن از آن بسنده می کنند. اما کسانی که در اداره جامعه قایل به نیابت فقیه از معصوم هستند، کافی است که اولاً، اثبات کنند امر مورد نظر از امرالله است و ثانیاً، دلیلی وجود نداشته باشد که آن را به معصومین علیها السلام اختصاص داده باشد

 

کلمات کلیدی :