تحقیق ارتباط رفتارهای دینی و خودآگاهی با نارساییهای شناختی در می

 

  تحقیق ارتباط رفتارهای دینی و خودآگاهی با نارسایی‌های شناختی در میانسالان تحت فایل ورد (word) دارای 22 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق ارتباط رفتارهای دینی و خودآگاهی با نارسایی‌های شناختی در میانسالان تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق ارتباط رفتارهای دینی و خودآگاهی با نارسایی‌های شناختی در میانسالان تحت فایل ورد (word)

چکیده  
مقدمه  
روش شناسی  
ابزار پژوهش  
یافته‌ها  
بحث و نتیجه گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق ارتباط رفتارهای دینی و خودآگاهی با نارسایی‌های شناختی در میانسالان تحت فایل ورد (word)

ابوالقاسمی، عباس، « بررسی ارتباط باورهای فراشناختی ـ مذهبی با شکست‌های شناختی میانسالان و سالمندان»، گزارش تحقیق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه محقق اردبیلی

خانجانی، علی اکبر، عقل چیست؟، دایرهالمعارف عرفان، شهریور1387، بند

شهنی، موحد، شکرکن، منیجه، احمد، حسین، «رابطه علی بین نگرشهای مذهبی، خوشبینی، سلامت روانی و سلامت جسمانی در دانشجویان»، مجله علوم تربیتی روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره 3، شماره‌های 1 و 2، ص 34-19

Barrett, D.W., Patock-Peckham, J.A., Hutchinson, G.T., Nagoshi, C.T.(2005). Cognitive motivation and religious orientation. Personality and Individual Differences, 38( 2), 461-

Broadbent, D.E. Cooper, P.J. Fitzgerald, P.F., & Parkes, K.R. (1982). The Cognitive Failures Questionnaire (CFQ) and its correlates, British Journal of Clinical Psychology, 21(1), 1–16

Bylsma, W.H., Cozzarelli, C., Sumer, N. (1997). Relation between attachment styles and global self-esteem. Basic and Applied Social Psychology, 19(1), 1–16

Carone, D.A., Barone, D.F.(2001). A social cognitive perspective on religious beliefs: their functions and impact on coping and psychotherapy. Clinical Psychology Review, 21(7), 989-1003.

Craik, I.M. & Salthouse, S.T.(2000). In: F.I.M. Craik and T.A. Salthouse, Editors, The handbook of aging and cognition, Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, NJ

Dixon, R., Backman, L., Nilsson, L.G. (2004). New frontiers in cognitive aging, Oxford University Press, Oxford

Dunn, K.S., Horgas, A.L.(2004). Religious and nonreligious coping in older adults experiencing chronic pain. Pain Management Nursing, 5(1), 19-

Janeck, A.S., Calamari, J.E. Riemann, B.C., Heffelfinger, S.K.(2003). Too much thinking about thinking metacognitive differences in obsessive–compulsive disorder. Journal of A تحقیق ارتباط رفتارهای دینی و خودآگاهی با نارسایی‌های شناختی در میانسالان تحت فایل ورد (word) iety Disorders, 17 (2), 181–195

Harter, S. (1999). The Construction of the Self. New York: The Guilford Press

Hermann, M., Freyholdt, U., Fuchs, G., Wallesch, C.W.(1997). Coping with chronic neurological impairment: a contrastive analysis of Parkinson’s disease and stroke. Disability and Rehabilitation, 19(1), 6–12

Houston, D.M. (1989). The relationship between cognitive failure and self-focused attention, British Journal of Clinical Psychology, 28(1), 85–86

Huguelet, P., Mohr, S., Jung, V., Gillieron, C., Brandt, P.Y., Borras, L. (2007). Effect of religion on suicide attempts in outpatients with schizophrenia or schizo-affective disorders compared with inpatients with non-psychotic disorders. European Psychiatry, 22(3), 188-

Katz, Knobler,H.Y., Laibel, Z., Strauss, Z., Durst, R. (2002). Time zone change and major psychiatric morbidity: The results of a 6-year study in Jerusalem. Comprehensive Psychiatry, 43(1), 37-

Kirov, G., Kemp, R., Kirov, K., David, A.S.(1998). Religious faith after psychotic illness.Psychopathology, 31(2), 234–245

Mahoney, A.M. Dalby, J.T., King, M.C. (1998). Cognitive failures and stress, Psychological Reports, 82, 1432–1434

Maltby, J., Day, L.(2000).Depressive symptoms and religious orientation: examining the relationship between religiosity and depression within the context of other correlates of depression.Personality and Individual Differences, 28(2), 383-

Manly, T., Robertson, I.H., Galloway, M., Hawkins, K.(1999). The absent mind: Further investigations of sustained attention to response, Neuropsychologia, 37, 661–670

Matthews, G., . Coyle, K., Craig, A.(1990). Multiple factors of cognitive failures and their relationship with stress vulnerability, Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 12(1), 49–65

Mattis, J.S., Fontenot, D.L., Hatcher-Kay, C.A.(2003). Religiousity, racism and dispositional optimism among African Americans. Personality and Individual Differences, 34(6), 1025-

Mecacci, L. Righi, S., Rocchetti, G. (2006). Cognitive failures and circadian typology. Personality and Individual Differences, 37(1), 107–113

Mecacci, L. (2005). Cognitive failures, metacognitive beliefs and aging. Personality and Individual Differences, 40(7), 1453-

Nielsen, M.E.(1995). Operational using religious orientation. Journal of Psychology, 129,(5), .485-

Nolen-Hoeksema, S. (1990). Sex Differences in Depression. Stanford: Stanford University Press

Nolen-Hoeksema, S., Girgus, J. S. (1994). The Emergence of Gender Differences in Depression During Adolescence. Psychological Bulletin, 115, 242-

Peterson, C. (2000). The future of optimism. American Psychologist, 55(1), 44-55

Rabbitt, P. (1990). Age, IQ, and recall of errors, Ergonomics, 33, 1291–1305

Robertson, I.H., Manly, T., Andrade, J., Baddeley, B.T., & Yiend, J.(1997). Performance correlates of everyday attentional failures in traumatic brain injured and normal subjects, Neuropsychologia, 35, 747–758

Rokach, A., Brock, H.(1998). Coping with loneliness. Journal of Psychology, 132 (1), 107–127

Schiff, M.(2006). Living in the shadow of terrorism: Psychological distress and alcohol use among religious and non-religious adolescents in Jerusalem. Social Science & Medicine, 62(9), 2301-

Sethi, S., Seligman, M.E.P.(1993). Optimism and fundamentalism. Psychological Science, 4(4), 256-

Siev, J., Cohen, A.B. (2007). Is thought ـ action fusion related to religiousity Differences between Christians and Jews. Behaviour Research and Therapy, 45(4), 829-

Simon,V. A., Harter, S. (1998). The Role of Self-Focused Attention in Young Adolescents’ Depressive Reactions to Negative Self-Evaluations. The Construction of the Self. Harter, S. (Ed.), New York: The Guilford Press

Thompson, M.P., Vardaman, P.J.(1997). The role of religion in coping with the loss of a family member of homicide. Journal for the Scientific Study of Religion, 36, 44–51

Tipper, S.P., Baylis, G.C. (1999). Individual differences in selective attention: The relation of priming and interference to cognitive failure, Personality and Individual Differences, 8, 667–675

Wallace, J.C. (2004). Confirmatory factor analysis of the Cognitive Failures Questionnaire: Evidence for dimensionality and construct validity, Personality and Individual Differences, 37, 307–324

Wallace, J.C. Vodanovich, S.J., Restino, B.M. (2003). Predicting cognitive failures from boredom proneness and daytime sleepiness scores: An investigation within military and undergraduate samples, Personality and Individual Differences, 34, 635-

Wells, A., Mathews, G. (1996). Modeling cognitive in emotional. Behaviour Research and Therapy. 34, 881-

Woods, T.E., Antoni, M.H., Ironson, G.H., Kling, D.W.(1999). Religiosity is associated with affective and immune status in symptomatic HIV-infected gay men. Journal of Psychosomatic Research, 46, 165–176

چکیده

هـدف این پژوهش، تعیین ارتباط رفتارهای دینی و خودآگاهی با نارسایی‌های شناختی در میانسالان است. نمونه این پژوهش، 394 میانسال شهر اردبیل بوده که به صورت تصادفی ساده انتخاب شده‌اند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس رفتار دینی، مقیاس خودآگاهی و پرسش‌نامه نارسایی‌های شناختی استفاده شده است. داده‌های پژوهش با روش‌های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیری تجزیه و تحلیل شده است. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان می‌دهد که رفتارهای دینی و خودآگاهی با نارسایی‌های شناختی میانسالان رابطه منفی معناداری دارند. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری نیز نشان می‌هد که خودآگاهی و رفتارهای دینی 16 درصد از واریانس نارسایی‌های شناختی میانسالان را تبیین می‌کنند. این نتایج بیان می‌کند که سطح بالای رفتارهای دینی و خودآگاهی، نارسایی‌های شناختی را کاهش می‌دهد.

کلیدواژه ها: خودآگاهی، رفتارهای دینی، نارسایی‌های شناختی و میانسالان.

 

مقدمه

میانسالی دوره‌ای است که نقش ویژه‌ای در سامان‌دهی شناختی و رفتاری فرد دارد. این دوره با تغییرات قابل ملاحظه‌ای در حافظه، هوش، ادراک، یادآوری، حل مسئله و سایر توانایی‌های شناختی همراه است. بهداشت روانی فرد در چنین شرایطی بیشتر در معرض تهدید قرار گرفته و آمادگی لازم برای ابتلا به مشکلات روان‌شناختی و شناختی فراهم می‌شود

افزایش سن بر فرایند‌های شناختی تأثیر قابل ملاحظه‌ای گذاشته و با تحت تأثیر قرار دادن عملکرد شناختی، احتمال وقوع نارسایی‌های شناختی را در افراد زیاد می‌کند.2 نارسایی‌های شناختی3 عبارت است از شکست فرد برای کامل کردن تکلیف‌هایی که به طور طبیعی قادر به انجام و تکمیل آن است و نارسایی‌های مربوط به حافظه، اشتباهات سهوی و عدم یادآوری اسامی است.4 در مطالعات مختلف، همبستگی مثبت معناداری بین نارسایی‌های شناختی و عملکرد در تکالیف به دست آمده است.5 علاوه بر این، نارسایی‌های شناختی با صفات شخصیتی، اضطراب و استرس مرتبط است.6 رابیت7(1990) نشان داده که آزمودنی‌های مسن‌تر، نارسایی‌های شناختی بیشتری در مقایسه با آزمودنی‌های جوانتر دارند. همچنین یافته‌های پژوهشی نشان داده است که روان نژندی و راهبردهای مقابله با استرس رابطه معناداری با نارسایی‌های شناختی دارند

با اینکه بسیاری از محققان و روان‌شناسان معتقدند که مذهب، اشتباهات شناختی را کاهش داده و به احساس امنیت درونی منجر می‌شود؛ گروهی معتقدند که مذهب نیز اثر درمانی و مقابله‌ای دارد.9 به اعتقاد جیمز و یونگ مذهب وسیله‌ای برای هدفمند ساختن انسان‌ها و ایجاد راحتی و آرامش درونی است. شناخت و تعقل در دین مبین اسلام نیز جایگاه ویژه‌ای دارد و به صورت کامل‌تری به نقش مذهب در شناخت و تکامل انسان اشاره شده است. از نظر اسلام عقل و شناخت برای ارتقای سلامت روانی و دستیابی به کمال، ضروری است

رفتارهای دینی11 می‌توانند استرس و اضطراب فرد را کاهش دهند؛ به این صورت که این باورها و رفتارها شناخت فرد را به صورت مثبت تحت تأثیر قرار داده و نقش تعیین کننده‌ای در کاهش نارسایی‌های شناختی افراد ایفا می‌کنند. رفتارهای دینی با نارسایی‌های شناختی افراد ارتباط داشته و زمانی که رفتارهای دینی تضعیف می‌شوند سلامت روانی تحت تأثیر قرار گرفته و فرد نارسایی‌های شناختی بیشتری را تجربه می‌کند

مطالعات صورت گرفته جایگاه ویژه‌ای برای نقش مذهب و رفتارهای دینی بر سلامت روانی قائل شده‌اند. از مذهب می‌توان برای مقابله با تنهایی و مشکلات،13 رفتارهای سایکوتیک،14 بیماری پارکینسون،15 فوت یکی از عزیزان16 و تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن17 استفاده کرد

باورهای مذهبی رابطه مثبتی با عزت نفس،18 خلاقیت، کنجکاوی و خوش‌بینی19 و کارکردهای شناختی20 دارند. همچنین نتایج پژوهش‌ها حاکی از این است که ارتباط منفی معناداری بین باورهای مذهبی و آشفتگی‌های روان‌شناختی و شناختی وجود دارد.21 مالتبی و دی (2000) نشان داده‌اند که جهت‌گیری مذهبی در کاهش نشانه‌های افسردگی و اصلاح سبک‌های اسنادی مؤثر است. بارت، پاتوک-پکهام، هاتچینسون و ناگوشی22 (2005) نیز نشان داده‌اند که جهت‌گیری‌های مذهبی، جهت‌گیری‌های شناختی و رفتاری را تحت تأثیر قرار می‌دهند. اسچیف23 (2006) نشان داده است که مقابله «مسئله‌مدار نشانه‌های افسردگی بالاتر» را برای افراد مذهبی، و مقابله «هیجان‌مدار نشانه‌های افسردگی بالاتر» را برای افراد غیر مذهبی پیش‌بینی می‌کند. هاگیولت، موهر، جونگ،گیلی لان و همکاران24 (2007) نتیجه‌گیری کرده‌اند که مذهب احتمالاً نقش ویژه‌ای در تصمیمات و تلاش‌های مربوط به خودکشی بیماران سایکوتیک و غیر سایکوتیک دارد. سیو و کوهن25 (2007) رابطه منفی معناداری بین شناخت‌های وسواسی و مذهب درونی به دست آورده‌اند

یکی از متغیرهایی که بر نارسایی‌های شناختی میانسالان تأثیر می‌گذارد، خودآگاهی است. خودآگاهی گرایش به آگاهی و نظارت بر تفکرهای شخصی و فرایندهای شناختی خود فرد بوده و نتیجه رشد ساختارها و فرآیندهای شناختی و نیز عواطف و احساسات تنیده در آن است و از نخستین سال‌های دوران کودکی تا بزرگسالی، از تعامل‌های اجتماعی و روابط بین فردی تأثیر می‌پذیرد و یکی از ملزومات سازگاری است

نتایج مطالعات نشان داده است که اشتغال فکری با شکست‌ها و محرومیت‌ها، به ویژه هنگامی که توأم با احساس نگرانی از حضور در کنار دیگران است، به استمرار و تشدید مشکلات شناختی منجر می‌شود.27 لکن نتایج پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد که خودآگاهی مختل در تعامل با ماهیت افکار، عواطف و باورها، به ویژه میزان احساس ناامیدی و نیز ارزشی که فرد برای خود، به عنوان یکی از اعضای اجتماعی قایل است، می‌تواند به گونه‌های مختلف بر مشکلات روانی و شناختی فرد تأثیر بگذارد

یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهد که رابطه منفی‌ای بین خودآگاهی فردی29 با نارسایی‌های شناختی وجود دارد. یافته‌های پژوهشی در مورد افراد میانسال و سالمند نشان می‌دهد که احتمال وقوع نارسایی‌های شناختی بیشتر، خود ـ کنترلی شناختی، محدودکننده‌تر، اعتماد به فرایندهای شناختی کمتر و نگرانی زیادتر وجود دارد.30 نالن ـ هاکسما (1990) در پژوهشی نتیجه‌گیری کرده‌اند که خودآگاهی مختل، پیامدهای منفی برای بهداشت روانی فرد دارد. مکاکسی (2005) ومکاکسی، ریجی و روکتی38 (2006) در تحقیقی دریافته‌اند که همبستگی مثبت معناداری بین فراشناخت مختل و نارسایی‌های شناختی وجود داشته و همچنین میزان فراشناخت مختل و نارسایی‌های شناختی در افراد مسن‌تر بیشتر است

با توجه به برجسته نشدن نقش رفتارهای دینی و خودآگاهی بر نارسایی‌های شناختی، تحقیقات معدود در این زمینه، وجود نتایج متفاوت و اهمیت این متغیرها در پیشگیری مشکلات شناختی، فرض‌های زیر بررسی می‌شود

اول، اینکه هر یک از متغیرهای رفتارهای دینی و خودآگاهی با نارسایی‌های شناختی در میانسالان رابطه منفی معنا داری دارند

 

کلمات کلیدی :

مقاله آتش سوزى کتابخانه اسکندریه تحت فایل ورد (word)

 

  مقاله آتش سوزى کتابخانه اسکندریه تحت فایل ورد (word) دارای 23 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله آتش سوزى کتابخانه اسکندریه تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله آتش سوزى کتابخانه اسکندریه تحت فایل ورد (word)

چکیده    
مقدمه    
داستان کتاب سوزى    
دیدگاه مخالفان    
دیدگاه موافقان    
بررسى خبر بر اساس کتاب هاى فتوح    
ارزیابى نهایى    
کتابنامه    

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله آتش سوزى کتابخانه اسکندریه تحت فایل ورد (word)

1اجتهادى، ابوالقاسم، بررسى وضع مالى و مالیه مسلمین،چاپ اول: تهران، سروش، 1363

2 اشپولر، جهان اسلام (1) دوران خلافت، ترجمه قمر آریان، چاپ اول: تهران، امیر کبیر، 1354

3 امیر على، تاریخ عرب و اسلام، ترجمه محمد تقى فخر داعى گیلان، چاپ سوم: تهران، انتشارات علمى و فرهنگى، 1362

4 ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن شیبانى، تاریخ کامل، ترجمه حسین روحانى، چاپ دوم: تهران، اساطیر، 1374

5 ابن خلدون، عبدالرحمن، مقدمه، ترجمه محمد پروین گنابادى، چاپ چهارم: تهران، دانشگاه تهران، 1371

6 ابن دقماق، ابراهیم بن ایدم العلائى، الانتصار لواسطه عقد الامصار، بیروت، دارالافاق الجدیده، ]بى تا[

7 ابن عبدالحکم، عبدالرحمن بن عبداللّه، فتوح مصر و اخبارها، به کوشش تورى (روایت ابوطاهر سلفى)، ]افست به سفارش مکتب المثنى بغداد[ لیذن، 1920 م

8 ابن العبرى، غریغوریوس ابوالفرج اهرون، تاریخ مختصر الدول، ترجمه محمد على تاج پور و حشمت اللّه ریاضى، چاپ اول: تهران، اطلاعات، 1363

9 بغدادى، عبداللطیف، الافاده و الاعتبار فى الامور مشاهده و الحوادث المعانیه بارض مصر، بیروت، دراالکتب العلمیه، ]بى تا[

10 بلاذرى، احمد بن یحیى بن جابر، فتوح البلدان، ترجمه محمّد توکل: تهران، اساطیر، 1374

11 حاجى خلیفه، مصطفى بن عبداللّه (کاتب چلبى)، کشف الظنون فى اسامى الکتب و الفنون، چاپ اول: استانبول، 1935 م

12 حسن ابراهیم حسن، تاریخ الاسلام (چهارجلدى)، چاپ هفتم: بیروت، دارالاندلس، 1964 م

13 دانش پژوه، منوچهر، «کتاب شویى در تمدن اسلامى»، مجموعه مقالات کنگره بین المللى کتاب و کتابخانه، چاپ اول: مشهد، آستان قدس رضوى، 1379

14 دنت دانیال، مالیات سرانه و تأثیر آن در گرایش به اسلام، ترجمه محمد على موحد، چاپ سوم: تهران، خوارزمى، 1358

15 زرین کوب، عبدالحسین، بامداد اسلام، چاپ ششم: تهران، امیرکبیر، 1366

16 زیدان، جرجى، تاریخ تمدن اسلام، ترجمه على جواهر کلام (پنج جلدى)، چاپ پنجم: تهران، امیر کبیر، 2536

17 صفا، ذبیح اللّه، تاریخ علوم عقلیه در تمدن اسلامى،مجلد اول، چاپ پنجم: تهران، دانشگاه تهران، 1371

18 طبرى، تاریخ طبرى، ترجمه ابوالقاسم پاینده، چاپ تهران: اساطیر، بنیاد فرهنگ ایران، 1362

19 عبادى، مصطفى، زندگى و سرنوشت کتابخانه باستانى اسکندریه، ترجمه على شکویى، چاپ اوّل: تهران، دبیرخانه هیئت امناى کتابخانه هاى کشور، 1379

20 عنان، محمّد عبداللّه، مصر الاسلامیه و تاریخ الخطط المصریه، چاپ قاهره، ]بى تا[

21 قفطى، على بن یوسف بن ابراهیم واحد شیبانى،ترجمه تاریخ الحکماء (ترجمه دوره شاه سلیمان صفوى)، به کوشش بهمن دارایى، تهران، دانشگاه تهران، 1371

22 کندى مصرى، محمد بن یوسف، تاریخ ولاه ویلیه تسمیه قضاتها چاپ اول: بیروت، مؤسسه الکتب الثقافیه، 1407 ق

23 گوستاولوبون، تاریخ تمدن عرب (اسلام)،ترجمه محمد تقى فخر داعى گیلانى، چاپ اول: تهران، مطبعه مجلس، 1313

24 لسان الملک سپهر، میرزا محمّد تقى، ناسخ التواریخ (ج 2 تاریخ خلفا)،تصحیح محمد باقر بهبودى، تهران، کتابفروشى اسلامیه، ]بى تا[

25 مقریزى، تقى الدین ابى العباس احمد بن على، المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار (معروف به خطط مقریزى): چاپ دوم (افست): بغداد، ]بى تا[

26 ممتحن، حسینعلى، پژوهشى در تاریخ فرهنگ اسلام و ایران، چاپ اول: تهران، دانشگاه شهید بهشتى، 1374

27 مطهرى، مرتضى، خدمات متقابل اسلام و ایران،چاپ دوازدهم: قم، صدرا

28 مطهرى، مرتضى، کتاب سوزى ایران و مصر، قم، صدرا، 1357

29 یعقوبى، تاریخ یعقوبى، ترجمه محمد ابراهیم آیت، چاپ ششم: تهران، علمى و فرهنگى، 1366

 

چکیده

کتاب سوزى اسکندریه یکى از بحث انگیزترین مسائل تاریخ فتوحات اسلامى است. هرچند اولین بار در قرن هفتم هجرى به این مسئله اشاره شده است، ولى طى قرون بعد، به ویژه در دوران معاصر مورخان و محققان فراوانى این موضوع را بررسى کرده اند. برخى با آوردن استدلال هاى گوناگون، موافق این خبر بوده و جمعى هم با ارائه قراین و شواهد گوناگون به کذب بودن این خبر معتقدند. به نظر مى رسد بیشتر کسانى که در مورد این موضوع تحقیق کرده اند تنها به بررسى گزارشى که از قرن هفتم هجرى در متون تاریخى آمده است، پرداخته اند و کم تر محققى از زاویه دید فتوحات اسلامى به موضوع نگاه کرده است. با دقت در متن اصلى گزارش و تعمق در استدلال ها و احتجاج هاى موافقان و مخالفان و نیز مقایسه این گزارش با مطالعه و بررسى جریان فتح مصر، پى مى بریم که این کار توسط مسلمانان صورت نگرفته و اگر هم به احتمال ضعیف چنین اتفاقى افتاده است، نبایستى در فتح اول اسکندریه باشد، بلکه در فتح دوم اسکندریه ودوران خلافت عثمان روى داده است. در این مقاله به بررسى این موضوع از زاویه اى که گفته شد، مى پردازیم

واژگان کلیدى: کتاب سوزى، اسکندریه، عمربن خطاب و عثمان ابن عفان.

مقدمه

یکى از مسائل بحث برانگیز در مورد مصر و اسکندریه موضوع آتش سوزى کتابخانه آن شهر توسط مسلمانان است

نگارنده در کتاب هاى فتوح اسلامى و منابع اولیه تاریخ اسلام تا قرن هفتم، گزارشى از آتش سوزى کتابخانه اسکندریه ندیده و اصلاً این مورخان به وجود یا عدم وجود کتابخانه اى در اسکندریه اشاره نکرده اند

درباره این موضوع ظاهراً در دوران هاى متأخر، و بیشتر دوران هاى جدید تاریخ نگارى بحث شده است. روش ما در این نوشتار، بررسى آرا و عقاید مخالفان و موافقان این خبر است و در پایان آن چه به واقعیت نزدیک به نظر مى رسد، مطرح مى کنیم

داستان کتاب سوزى

اصل داستان کتاب سوزى اسکندریه توسط مسلمانان، ظاهراً اولین مرتبه توسط قفطى (م 646 هجرى) در کتاب تاریخ الحکماء بیان شده است

یحیى النحوى المصرى الاسکندرى، اسقف نصارى بوده وقتى عمروبن عاص فتح مصر و اسکندریه نمود و یحیى مذکور بر عمرو داخل شد و حال آن که شنیده بود و دانسته بود عمرو پایه و منزلت او را در علم... پس عمرو او را اکرام کرد...عمرو مفتون او شد و از حجج منطقیه و الفاظ فلسفه که عرب را به آن آشنایى نبود، چیزهاى هایل شنید و عمرو مردى عاقل، نیکو و صحیح فکر بود و یحیى را ملازم شد و از وى مفارقت نمى کرده تا روزى یحیى او را گفت: تو احاطه کرده اى به اموال اسکندریه و به هر مال که بوده به تصرف در آورده، مهرى بر آن زده اى و از آن چه تو را سپاه تو را از آن انتفاعى باشد، معارض آن نمى شوم و اما آن چه را که شما از آن نفعى نباشد لامحاله ما به آن اولى هستیم خوب است بفرمایى دست ضبط از آن بردارند، عمرو گفت: چه چیز است آن چه تو بدان محتاجى و درکاردارى؟گفت: کتب حکمت که در خزانه ملوکانه است...عمرو از قصه آن ها در عجب بماند و گفت: مرا ممکن نیست که در باب کتب حکمى کنم مگربعد از استیذان امیرالمومنین. پس قصه آن کتب بر وجه مشروح به عمر نوشت... پس از جانب عمر جواب بر این وجه رسید: که در باب کتبى که ذکر کرده بودى، اگر آن چه در آن کتب است موافق است با آن چه کتاب اللّه بر آن مشتمل است، پس خداى سبحانه ما را از آن بى نیاز دارد و اگر مضامین آن کتب مخالف است با آن چه در کتاب الهى است، ما را حاجتى به آن نیست باید که در اعدام آن ها بکوشى. لاجرم عمرو شروع به متفرق گردانیدن آن کتب بر حمامات اسکندریه کرد تا بسوزانند آن ها را در اتون حمامات، و عدد حمامات اسکندریه را در آن وقت راوى براى من مذکور ساخت، لیکن من آن را فراموش کردم. اما گفته اند مدت شش ماه حمام ها به آن کتب دایر بودند. بشنو که چه گذشت و تعجب کن که جاى تعجب است؟

هم چنین ابن العبرى مورخ مسیحى در کتاب تاریخ مختصر الدول خود شبیه همین روایت را آورده و به احتمال فراوان آن روایت را از قفطى گرفته است

 

کلمات کلیدی :

مقاله آتشکده هاى روشن یادآور تسامح اسلام و مسلمانان با اهل کتاب

 

  مقاله آتشکده هاى روشن یادآور تسامح اسلام و مسلمانان با اهل کتاب تحت فایل ورد (word) دارای 20 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله آتشکده هاى روشن یادآور تسامح اسلام و مسلمانان با اهل کتاب تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله آتشکده هاى روشن یادآور تسامح اسلام و مسلمانان با اهل کتاب تحت فایل ورد (word)

چکیده    
مقدمه    
نخستین آتشکده هاى ایران قبل از اسلام    
وضعیت آتشکده ها پس از اسلام وچگونگى برخورد مسلمانان با آن ها تاقرن هفتم هجرى    
نتیجه گیرى    
کتابنامه    

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله آتشکده هاى روشن یادآور تسامح اسلام و مسلمانان با اهل کتاب تحت فایل ورد (word)

1 آذر گشسب، اردشیر، آتش در ایران، چاپ دوّم: چاپ اختر شمال، 1353

2 آیتى، عبدالحسین، تاریخ یزد، چاپ اوّل: چاپخانه گلبهار یزد، 1317

3 ابن حوقل، صوره الارض، بیروت، منشورات دار المکتبه بالحیاه، 1992م

4 ابن فقیه، مختصر کتاب البلدان، چاپ اول: بیروت، دار الاحیاء التراث العربى، 1988م

5 ابن رسته، احمد بن عمر، الأعلاق النفیسه، ترجمه حسین قره چانلو، چاپ اوّل: تهران، انتشارات امیر کبیر، 1365

6 ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ترجمه م، رضا تجدد، چاپ اول: تهران، انتشارات کتابخانه ابن سینا، 1343

7 اشپولر، برتولد، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامى، ترجمه جواد فلاطورى، چاپ دوم: تهران، انتشارات علمى و فرهنگى، 1362

8 استخرى، ابو اسحاق ابراهیم، مسالک و ممالک، به کوشش ایرج افشار، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1340

9 ادریسى، محمد بن محمد، نزهه المشتاق فى اختراق الافاق، مصر، مکتبه الثقافه الدینیه، [بى تا]

10 بلاذرى، احمد بن یحیى، فتوح البلدان، قاهره، شرکه طبع الکتب العربیه، 1900م

11 بویس، مرى، تاریخ کیش زرتشت، ترجمه همایون صنعتى زاده، چاپ دوم: تهران، انتشارات توس، 1376

12 پیگو لوسکایا، تاریخ ایران از دوران باستان تا پایان سده هجدهم، ترجمه کریم کشاورز، چاپ اول: تهران، انتشارات مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعى، 1346

13 پور داود، ابراهیم، یسنا، چاپ سوم: تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1356

14 پارسى، بهرام، شارستان چهار چمن، [بى جا]، 1270

15 نویسنده نامعلوم، تاریخ سیستان، ویرایش متن جعفر مدرس صادقى، چاپ اول: تهران، انتشارات مرکز، 1373

16 حمزه اصفهانى، سنى ملوک الارض و الانبیاء، برلین، 1340

17 حموى، یاقوت، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، [بى تا]

18 خوارزمى، ابوعبدالله، مفاتیح العلوم، [بى جا، بى نا]

19 شیرازى، فرصت، آثار عجم، چاپ دوم: بمبئى، 1354

20 شهمردان، رشید، پرستشگاه زرتشتیان، سازمان جوانان زرتشتى بمبئى، 1336 یزدگردى

21 صدیقى، غلامحسین، جنبشهاى ایرانى در قرنهاى دوم و سوم هجرى، چاپ دوم: تهران، انتشارات پاژنگ، 1375

22 عصفورى، خلیفه بن خیاط، تاریخ خلیفه بن خیاط، تحقیق سهیل زکار، لبنان، دار الفکر، 2001م

23 علوى، ابوالمعالى، بیان الادیان، تصحیح هاشم رضى، تهران، مؤسسه مطبوعاتى فراهانى، 1342

24 طباطبایى، ابوالفضل، سفرنامه ابى دلف در ایران، [بى جا]، 1341

25 عمید زنجانى، عباسعلى، حقوق اقلیتها بر اساس قانون قرارداد اهل ذمه، چاپ چهارم: تهران، نشر دفتر فرهنگ اسلامى، 1367

26 فرخ زاد، پوران، کارنامه به دروغ، چاپ اول: تهران، انتشارات علمى، 1376

27 کریمان، حسین، آثار باقى مانده از رى، تهران، انتشارات دانشگاه ملى ایران، 1350

28 گدار، آندره، آثار ایران، ترجمه ابوالحسن سرو قد مقدم، چاپ اول: مشهد، بنیاد پژوهشهاى آستان قدس، 1367

29 محمدى، محمد، فرهنگ ایرانى پیش از اسلام، چاپ سوم: تهران، انتشارات توس، 1374

30 مسعودى، ابوالحسن، مروج الذهب و معادن الجوهر، چاپ دوم: قم، منشورات دار الهجره، 1384

31 مصطفوى، محمد تقى، اقلیم پارس، چاپ اوّل: تهران، انتشارات انجمن آثار ملى ایران، 1343

32 معین، محمد، مزدیسنا و ادب پارسى، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1363

33 مطهرى، مرتضى، خدمات متقابل اسلام و ایران، چاپ بیست و یکم: قم، انتشارات صدرا، 1374

34 نفیسى، سعید، تاریخ تمدن ساسانى، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1331

35 نرشخى، ابوبکر، تاریخ بخارا، ترجمه ابونصر قبادى، چاپ اوّل: تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، 1351

36 وندیداد، ترجمه سید محمد على حسنى، چاپ دوم: تهران، نشر دانش، 1361

37 هاکس، کتاب مقدس، تهران، نشر اساطیر، 1377

38 یعقوبى، احمد بن ابى یعقوب، البلدان، چاپ اوّل: بیروت، دار الاحیاء التراث العربى، 1988م

39 یعقوبى، احمد بن ابى یعقوب، تاریخ یعقوبى، بیروت، دار صادر، [بى تا]

40 مشکور، محمدجواد، تاریخ ایران زمین

 

چکیده

یکى از ادیان بزرگ جهانى، دین اسلام است. پیروان این آیین اکنون بیش از یک میلیارد انسان این کره خاک را در برمى گیرند. دین مبین اسلام با شعار توحید و عدالت در قلوب بسیارى از انسان هاى آزادى خواه جاى گرفته است. اما باید به خاطر داشته باشیم که این روند به تدریج صورت گرفته و به جز پاره اى از دوران ها هیچ گاه اجبار و زورى در کار نبوده است. در این مقاله سعى شده نمونه هایى از برخوردهاى مسلمانان در قرن هاى اول تا هفتم هجرى با زرتشتیان در ایران با توجه به شواهد و مدارک تاریخى بررسى شود تا هر چه بیشتر روحیه تساهل و تسامح مذهبى اسلام با پیروان ادیان آسمانى آشکار گردد. گفتنى است یکى از دلایل این برخورد، وجود آتشکده هاى زرتشتیان در آن دوران است

واژگان کلیدى: اسلام، زرتشتیان، اهل کتاب، تسامح، تساهل، آتشکده و اهل ذمه.

مقدمه

کشور پهناور ایران از دیر گاه مهد تمدن و فرهنگ و عرصه تفکرات عرفانى و آسمانى و ماورایى بوده است. این امر باعث شده تا بسیارى از دانشمندان به پژوهش هاى بیشترى درباره این سرزمین تشویق شوند. شرق همواره بهواسطه غناى فرهنگى و پشتوانه عظیم فرهنگ و تمدن خویش، بر مغرب زمین برترى داشته است. برخوردهاى تمدن ها و فرهنگ ها و ادیان مختلف همواره باعث رشد و تعالى تفکرات بشرى شده است. ایران به عنوان دالان عبورى در منطقه مشرق زمین یکى از محل هاى مهم ارتباط هاى میان شرق و غرب محسوب مى شده است

یکى از تفکرات مذهبى که وارد ایران شد، اسلام بود. این آیین که در حد کمال و بى نقص بر مردم عرضه شد متأسفانه به دلیل بى لیاقتى هاى برخى حاکمان ظالم که به نام اسلام بر مردم ظلم روا مى داشتند دست خوش بى مهرى هاى زیادى شد و در نتیجه برخى از ایرانیان از اسلام دست برداشته یا از ایران مهاجرت کردند. با وجود این، شواهد و اسناد بسیارى بر این مطلب دلالت دارد که همان حاکمان و والیان بى لیاقت به دلایل گوناگون با تسامح و گذشت با پیروان ادیان مختلف و زیردستان خویش در امپراتورى اسلامى برخورد کردند تا آن جا که این روحیه زیبا موجبات تحسین بسیارى از مستشرقان را فراهم کرده است. زرتشتیان ایران نیز بخشى از همین گروه ها هستند که آزادانه تا قرن ها در آتشکده هاى روشن، به مراسم عبادى خود مى پرداختند و بى پروا اوستا را قرائت مى کردند. و باز همین روحیه تسامح باعث شد تا اکنون نیز این گروه ها در ایران به فعالیت خویش ادامه دهند

در این مقاله به اختصار تنها به نمونه هایى مستند از آزادى مجوسان ایران (که مورد تأیید قرآن بودند و اصطلاحاً اهل ذمه خوانده مى شدند) در انجام مراسم عبادى پرداخته شده است. و گاه به ندرت پاره اى از بى مهرى هاى زمامداران (چون بنى امیه) نسبت به ایشان باز گو شده است

نخستین آتشکده هاى ایران قبل از اسلام

تا پیش از رواج آیین زرتشت در ایران، آیین ایرانیان را مجوس مى گفتند که مبتنى بر پرستش عناصر و قواى طبیعت و اجرام آسمانى بود.2 در پى رواج آیین زرتشت که مردم را به توحید3 مزدایى (پرستش اهورا مزدا) به جاى آیین مشرکانه مجوسى گرى فرا مى خواند، آیین ایرانیان به «مزدا پرستى» تغییر یافت، گرچه رهبران آیین جدید نیز همان «مغان»، یعنى روحانیان شرک کهن آریایى بودند، و از همین رو آیین توحیدى زرتشت را به شدّت شرک آلود ساختند. پس از اسلام بر زرتشتیان کلمه مجوس اطلاق شد، زیرا قرآن کریم پیروان زرتشت را با لفظ مجوس خواند که اشاره لطیفى است به تهى شدن آیین توحیدى زرتشت از محتواى اصیل خود و انباشته شدن معارف ما قبل زرتشت آن با دیدگاه هاى مشرکانه مغان. پور داود به نقل از یسنا مجوس را پیروان دین مزدیسنا یا زرتشتیان مى داند.4 کلمه مجوس در تورات و انجیل هم آمده و از این قوم یاد شده است.5 از آن جا که هدف این مقاله پرداختن به مکان هاى مذهبى زرتشتیان و تعامل آن ها با اسلام است به سایر مباحث درباره این آیین پرداخته نمى شود

 

کلمات کلیدی :

مقاله تشیع خلیفه الناصر لدین الله تحت فایل ورد (word)

 

  مقاله تشیع خلیفه الناصر لدین الله تحت فایل ورد (word) دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله تشیع خلیفه الناصر لدین الله تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله تشیع خلیفه الناصر لدین الله تحت فایل ورد (word)

چکیده    
الف) خلافت الناصر لدین الله (575 ـ 622ق)    
ب) دلایل تشیع خلیفه ناصر لدین الله    
نقد و نظر    
در پاسخ به شبهات مطرح شده باید گفت:    
ج) نقش شیعیان در ساختار قدرت در عصر ناصر لدین الله    
1 وزراى شیعه در دوره خلافت ناصر    
الف ـ وزارت ابن قصاب و نقش او در تقویت شیعیان    
ب ـ وزارت ابن مهدى    
ج ـ وزارت ابن امسینیا (604 – 606 ق)    
د ـ وزارت مؤید الدین قمى (606ـ622 ق)    
2 مناصب دیگر شیعیان در عهد ناصر    
نتیجه    
کتابخانه    

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله تشیع خلیفه الناصر لدین الله تحت فایل ورد (word)

1 قرآن کریم

2 ابن طقطقى، محمد بن على، تاریخ فخرى، ترجمه وحید گلپایگانى، چاپ دوم: تهران، بنگاه نشر و ترجمه، 1360

3 نخجوانى، هندوشاه، تجارب السلف، به اهتمام سید حسن روضانى اصفهان، نشر نفائس محفوظات، 1402ق / 1361

4 عینى، بدرالدین محمود، عقدالجمان فى تاریخ اهل الزمان، تحقیق محمد محمود امین، قاهره، الهیئه المصریه العامه الکتاب، 1407ق/1987م

5 ابن فوطى، کمال الدین ابوالفضل عبدالرزاق بن احمد، الحوادث الجامعه، ترجمه عبدالحمید آیتى، چاپ اول: تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، 1381

6 ابن عماد حنبلى، شذرات الذهب فى اخبار من ذهب، بیروت، دارالکفر، 1414ق/ 1994م

7 همدانى، خواجه رشیدالدین فضل الله، جامع التواریخ، تصحیح محمد روشن و مصطفى موسوى، چاپ اول: تهران، البرز، 1373

8 ابوشامه مقدسى، عبدالرحمن بن اسماعیل، تراجم القرنین السادس و السابع، (الذیل على الروضتین)، چاپ دوم: بیروت، دارالجمل، 1974م

9 ذهبى، شمس الدین محمد بن احمد بن عثمان، سیر اعلام النبلاء، تحقیق شعیب ارنؤوط و محمد نعیم عرقسوسى، چاپ نهم: بیروت، موسسه الرساله، 1413 ق / 1993 م

10 ذهبى، شمس الدین محمد بن احمد بن عثمان، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر والاعلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمرى، چاپ دوم: بیروت، دارالکتب العربى، 1409ق/ 1989م

11 صفدى، صلاح الدین خلیل ایبک، الوافى بالوفیات، بیروت، دارصادر، 1405ق / 1985م

12 جوینى، عطامک، تاریخ جهانگشاى، چاپ چهارم: تهران، انتشارات ارغوان، 1370

13 سیوطى، جلال الدین، تاریخ خلفاء، چاپ اول: بیروت، دارالکتب العلمیه، ]بى تا[

14 ابن فوطى، مجمع الآداب فى معجم الألقاب، تحقیق محمد کاظم، چاپ اوّل: قم، موسسه الطباعه و النشر وزاره الثقافه و الإرشاد الاسلامى ـ مجمع احیاء الثقافه الاسلامیه، 1416ق

15 قمى، شیخ عباس، تتمه المنتهى فى وقایع أیّام الخلفاء، تصحیح على محدث زاده، تهران، کتاب فروشى مرکزى، 1373ق/ 1333

16 تهرانى، شیخ آغا بزرگ، طبقات أعلام الشیعه، چاپ دوم: قم موسسه اسماعیلیان،]بى تا[

17 مظفر، محمد حسین، تاریخ شیعه، ترجمه سید محمد باقر حجتى، چاپ اول: تهران، دفتر نشر و فرهنگ اسلامى، 1368

18 سبط ابن جوزى، یوسف بن قزاوغلى ترکى، مرآه الزمان فى تاریخ الأعیان، چاپ اول: حیدر آباد دکن ـ هند ـ دائره المعارف العثمانیه

19 حسینى، غیاث الدین، حبیب السیر، محمود دبیر سیاقى، چاپ سوم: تهران، کتاب فروشى خیام، 1362

20 ابن اثیر، عزالدین على، الکامل فى التاریخ، ترجمه عباس خلیلى، ]بى جا[، موسسه مطبوعاتى علمى، ]بى تا[

21 ابن خلّکان، شمس الدین احمد، وفیات الاعیان فى أنباء أبناء الزمان، چاپ اول: بیروت، دارالاحیاء الترات العربى، 1417ق/ 1997م

22 ابن جوزى، ابوالفرج، المنتظم تاریخ الملوک والامم، بیروت، دارالفکر، 1415ق/ 1995م

23 اربلى، عبدالرحمن، سنبط، خلاصه الذهب المسبوک مختصر من سیر الملوک، تصحیح مکى سید جاسم، بغداد، یطلب من مکتب المثنى، ]بى تا[

24 ابن تغرّى بردى، جمال الدین ابى المحاسن یوسف، النجوم الزاهره فى ملوک مصر و القاهره، تحقیق ابراهیم على طرفان، مصر، الهئیه المصریه العامه للتألیف و النشر، 1391ق / 1971م

25 ابن ساعى، على بن انجب تاج الدین، الجامع المختصر فى عنوان التواریخ و عیون السیر، اصلاح و تعلیق مصطفى جواد، المطبعه السریانیه الکائولیکیه، 1353ق / 1934م

26 شوشترى، نورالله، مجالس المؤمنین، تهران، کتابفروشى اسلامیه، 1354

27 خلعتبرى، تاریخ خوارزمشاهیان

28 ذهبى، سیر اعلام النبلاء

چکیده

یکى از مسائل مورد توجه در مورد خلفاى عباسى گرایش هاى مذهبى آن ها است; مسئله اى که بر روابط شیعه و سنّى و تحولات زمانه تأثیر گذار بود. عموم خلفاى عباسى پیرو مذهب تسنن بودند و برخى از آن ها در این مسیر تعصب ورزیده و به خصومت با شیعیان مى پرداختند. در مقابل، برخى از خلفاى عباسى به دلایل مختلفى روابط خوب و برخوردى مثبت با شیعیان داشتند. الناصر لدین الله یکى از خلفاى عباسى است که منابع تاریخى در مورد گرایش شیعى او و بلکه شیعه بودن او سخن گفته اند. بررسى مستندات تاریخى و دلایل گرایش عقیدتى او و اقداماتش در تکریم شیعیان، موضوع این مقاله است

واژگان کلیدى: الناصر لدین الله، تشیع و وزراى شیعه.

الف) خلافت الناصر لدین الله (575 ـ 622ق)

ابوالعباس احمد الناصر لدین الله سى و چهارمین خلیفه عباسى بود که در سال 553 ق متولد شد. مادر او کنیزى ترک به نام زمرد بود.2 دوران خلافت ناصر، طولانى ترین دوره خلافت خلفاى عباسى است که نزدیک به چهل و هفت سال طول کشید;3 یعنى از سال 575 ـ 622 ق

ناصر خلیفه اى مقتدر در عین حال باهوش و توانا بود. او توانست با تدبیر و دوراندیشى خود، خلافت عباسى را احیا و به دوران اوج آن، یعنى دوران اولیه عباسیان نزدیک کند. وى به مسائل اجتماعى ـ اقتصادى و وضع رعایا و مردم ضعیف توجه ویژه اى داشت، حتى آن گونه که در تاریخ فخرى آمده است ناصر شب ها در محلات بغداد گردش مى کرد تا از حال مردم آگاه شود.4 ناصر در جهت رفاه حال مردم دستور داد در محله هاى بغداد خانه هایى را بسازند و در آن به نیازمندان افطارى بدهند.5 او سیستمى اطلاعاتى و قوى را در دستگاه خود به وجود آورد و هدف از آن، کنترل تمام مسائل سیاسى ـ اجتماعى بود و در این راه از افراد مختلف به عنوان جاسوس و خبرچین استفاده مى کرد. این سیستم به گونه اى بود که مردم و صاحب منصبان در تمام اوقات فکر مى کردند تحت کنترل هستند و حتى ناصر از اخبار درون خانه آن ها هم مطلع است!

در واقع، هدف اصلى ناصر از این سیستم جاسوسى و اطلاعاتى کنترل اوضاع شهرها و مناطق مختلف بود تا از شورش هاى احتمالى و تضعیف خلافت جلوگیرى شود و شاید همین مطلب یکى از دلایل کاهش آشوب ها و درگیرى ها در عهد ناصر بود. کنترل ناصر به حدى بود که مردم ساده اندیش گمان مى کردند او با ارواح و جنّیان در ارتباط است. این شیوه اطلاعاتى در تمام دوره ناصر وجود داشت تا این که در دوره خلافت ظاهر کنار گذاشته شد، حتى اطرافیان خلیفه از او خواستند که شیوه ناصر را ادامه دهد، ولى او این پیشنهاد را نپذیرفت و گفت فایده کشف حال مردم در چیست؟

ناصر به مسائل علمى و علماء نیز اهمیت مى داد، به طورى که شیخ شهاب الدین سهرودى (مؤسس فلسفه اشراق) از بزرگان صوفیه و صاحب فتوا به دربار ناصر راه یافت و نماینده سیاسى خلیفه شد.8 خود ناصر نیز مطالعات کامل فقهى داشت، به گونه اى که از علماى زمان خود عقب نبود و در دانش و فهم، بسیار ممتاز بود و مانند دانشمندان آگاه با علما گفتوگو مى کرد.9 ناصر کتابى در زمینه احادیث تصنیف کرد که نامش روح العارفین بود و علماى مذاهب چهارگانه، یعنى شافعى، حنفى، مالکى و حنبلى از آن استقبال کردند. وى اجازه روایت آن کتاب را براى چهار طایفه با خط خود صادر کرد.10 ناصر کتابخانه بزرگى در جنب مدرسه نظامیه بغداد ساخت و کتاب هاى نفیس زیادى را که نایاب بود به آن جا منتقل کرد.11 از آن جا که مى دانست علما و اهل مذهب در جامعه نفوذ زیادى دارند تلاش مى کرد تا با نزدیک شدن به آن ها نفوذ خود را در جامعه تقویت بخشد. البته این بدان معنا نیست که تمام هدف ناصر را سیاسى معنا کنیم، زیرا از ویژگى هاى کلى ناصر مى توان دریافت که او به علم و دانش نیز اهمیت مى داد

فتوت مسئله اى دیگر بود که ناصر به آن توجه داشت. فتیان گروهى بودند که اساس کار آن ها بر آداب جوانمردى استوار بود. چهار ویژگى شخصیتى این گروه، عفت، شجاعت، سخاوت و عدالت بود. ناصر که به اهمیت و نفوذ این گروه پى برده بود به جمع آن ها پیوست و لباس فتوت پوشید و زمانى که مالک بن عبدالجبار، بزرگ گروه فتیان از دنیا رفت ناصر خود ریاست گروه فتیان را بر عهده گرفت و اعلام کرد کسوت فتوتِ همه افراد باطل است و باید مجدداً با دست خود او لباس فتوت بپوشند

ناصر با تیزبینى خاصى که داشت این گروه را نیز تحت سلطه خود درآورد تا از نفوذ آن ها بهره مند شود. شاید بتوان گفت هدف دیگر ناصر از توجه به فتوت، این بود که این امر، امت اسلامى را به یکپارچگى نزدیک مى نمود و موجب توجه همگان به بغداد مى شد، چنان که به همین منظور گروه زیادى در شرق وغرب عالم در دایره فتوت قرار گرفتند

دوران خلافت ناصر (575 ـ 622 ق) با تحولاتى در جهان اسلام مقارن بود: در مصر و شام خلافت فاطمیان به دست ایوبیان در 567 ق منقرض شد و ایوبیان مجدداً مذهب اهل سنت را در قاهره رسمى کردند و به نام عباسیان خطبه خواندند

هم چنین سلسله سلجوقیان در ایران رو به ضعف و انقراض نهاده، و جاى خود را به خوارزمشاهیان دادند. بنابراین، خلافت عباسى در ایران باقى مانده سلجوقیان و قدرت رو به گسترش خوارزمشاهیان روبه رو بود

در دوران خلافت عباسى قبل از آغاز حکومت الناصرلدین الله، به تدریج عباسیان قدرت خود را احیا کردند و ـ چنان که اشاره شد ـ دوران الناصر یکى از دوره هاى اقتدار و ثبات براى عباسیان بود

 

کلمات کلیدی :

تحقیق بررسی رابطه بین خوشبینی سرشتی و خوشبینی از دیدگاه اسلام با

 

  تحقیق بررسی رابطه بین خوش‌بینی سرشتی و خوش‌بینی از دیدگاه اسلام با رضایت‌مندی از زندگی تحت فایل ورد (word) دارای 31 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق بررسی رابطه بین خوش‌بینی سرشتی و خوش‌بینی از دیدگاه اسلام با رضایت‌مندی از زندگی تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق بررسی رابطه بین خوش‌بینی سرشتی و خوش‌بینی از دیدگاه اسلام با رضایت‌مندی از زندگی تحت فایل ورد (word)

چکیده  
مقدمه  
روش  
یافته‌ها  
تفسیر یافته‌ها  
پیش‌بینی قوی‌تر رضایت از زندگی توسط خوش‌بینی اسلامی  
جنسیت  
سن  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق بررسی رابطه بین خوش‌بینی سرشتی و خوش‌بینی از دیدگاه اسلام با رضایت‌مندی از زندگی تحت فایل ورد (word)

ـ آذربایجانی، مسعود، و دیگران، درآمدی بر روان‌شناسی دین، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1385

ـ امام خمینی، روح الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، چ سوم، 1372

ـ بیانی، احمد، روش‌های تحقیق و سنجش در علوم تربیتی و روان‌شناسی، تهران، رهیافت، 1378

ـ بیانی، علی‌اصغر و دیگران، «حسنیه، اعتبار و روایی مقیاس رضایت از زندگی (SWLS)»، روان‌شناسان ایرانی، ش 11، بهار 1386، ص259-265

ـ پسندیده، عباس، رضایت از زندگی، قم، دارالحدیث، چ پنجم، 1386

ـ حسن‌شاهی، محمدمهدی، «بررسی ارتباط میان خوش‌بینی و راهبردهای مقابله با استرس در دانشجویان دانشگاه»، اصول بهداشت روانی، سال چهارم، ش پانزدهم و شانزدهم، پاییز و زمستان 1381، ص86-98

ـ سلیگمن، مارتین و دیگران، کودک خوش‌بین، برنامه‌ای آزموده شده برای ایمن سازی همواره کودکان در برابر افسردگی، ترجمه فروزنده داورپناه، تهران، رشد، 1383، (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی 1996)

ـ سولسو، رابرت ال، روان‌شناسی شناختی، ترجمه فرهاد ماهر، تهران، رشد، 1381، (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 1991)

ـ عابدی، احمد و دیگران، «رابطه بین ابعاد دینداری با شادی دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه شهر اصفهان»، مطالعات اسلام و روان‌شناسی، سال اول، ش 2، بهار و تابستان 1387، ص45-58

ـ کار، آلان، روان‌شناسی مثبت، علم شادمانی و نیرومندی‌های انسان، ترجمه حسن پاشاشریفی و جعفر نجفی زند با همکاری باقر ثنایی، تهران، سخن، چ دوم، 1387، (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی، 2004)

ـ کجباف، محمدباقر و دیگران، «هنجاریابی، پایایی، و روایی خوش بینی و بررسی رابطه‌ بین خوش‌بینی، خود تسلط‌یابی، و افسردگی در شهر اصفهان»، مطالعات روان‌شناختی، سال دوم، شماره 1-2 (پیاپی 6)، بهار و تابستان 1385، ص51-65

ـ گودرزی، محمدعلی، «بررسی روایی و پایایی مقیاس نومیدی بک در گروهی از دانشجویان دانشگاه شیراز»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره 17، شماره 1، سال 1381، ص32-40

ـ مصطفوی، حسن، تفسیر روشن، تهران، مرکز نشر کتاب، 1380

ـ مظفری، شهباز، همبسته‌های روان‌شناختی شادکامی ذهنی، پایان نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، 1382، دانشگاه شیراز

ـ موسوی‌نسب، سیدمحمدحسین و دیگران، «خوش‌بینی ـ بدبینی و راهبردهای کنار آمدن: پیش‌بینی سازگاری روان‌شناختی در نوجوانان»، مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، سال دوازدهم، ش 4، زمستان 1385، ص380 ـ 389

ـ موسوی‌نسب، سیدمحمدحسین، «خوش‌بینی ـ بدبینی، ارزیابی استرس و راهبردهایی رویارویی، پیش‌بینی سازگاری روان‌شناختی در نوجوانان»، پایان نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، 1384، دانشگاه شیراز

ـ نوری، نجیب‌الله، «الگوی نوین از مؤلفه‌های خوش‌بینی در نهج‌البلاغه»، معرفت، ش 135، اسفند 1387، ص53-70

ـ نوری، نجیب‌الله، «بررسی رابطه بین خوش‌بینی سرشتی، خوش‌بینی از دیدگاه اسلام و رضایت‌مندی از زندگی»، پایان نامه کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1388

-Arrindell, W.A, van Nieuwenhuizen, Ch. & Luteijn, F., “Chronic psychiatric status and satisfaction with life”, Journal of Personality and Individual Differences, Vol.31, Issue 2, July 2001, P145-

-pandon, Eric A, “The Effect of Age on Optimism”, California state science fair 2006, Project Number S

-Busseri, Michael A.; Choma, Becky L. & Sadava, Stan W., “As good as it gets” or “The best is yet to come” How optimists and pessimists view their past, present, and anticipated future life satisfaction, Journal of Personality and Individual Differences, Volume 47, Issue 4, September 2009, P 352-

-Carver Charles S. & Scheier Michael F., “Optimism”, in “Handbook of Pasitive Psychology”, edited by: C.R. Snyder and Shane J. Lopez, New York, Oxford university prees,

-Carver, Charles S., Scheier, Michael F., Weintraub, Jagdish Kumari, “Assessing Coping Strategies: A Theoretically Based Approach”, Journal of Personality and Social Psychology, Vol. 56, No. 2, 1989, PP. 267-

-Carver, Charles S. and Gaines, Joan Gollin, “Optimism, pessimism, and postpartum depression”, journal of Cognitive Therapy and Research, Volume 11, Number 4, August 1989, pp 449-

-Chang, Edward C. & Sanna, Lawrence J. “Optimism, Pessimism, and Positive and Negative Affectivity in Middle-Aged Adults: A Test of a Cognitive–Affective Model of Psychological Adjustment”, Journal of Psychology and Aging, Volume 16, Issue 3, September 2001, P524-

-Chang, Edward C., Farrehi, Angela S., “Optimism/pessimism and information-processing styles: can their influences be distinguished in predicting psychological adjustment”, Journal of Personality and Individual Differences, Volume 31, Issue 4, 5 September 2001, P.555-

-Chang, Edward C., Sanna, Lawrence J.& Yang Kye-Min, “Optimism, pessimism, affectivity, and psychological adjustment in US and Korea: a test of a mediation model”, Journal of Personality and Individual Differences, Volume 34, Issue 7, May 2003, P1195-

-Chang, Edward C.; Maydeu-Olivares, Albert & J. D’Zurilla, Thomas, “Optimism and pessimism as partially independent constructs: Relationship to positive and negative affectivity and psychological well-being”, Journal of Personality and Individual Differences, Volume 23, Issue 3, September 1997, P433-

-Cohen, Adam B.; Shariff, Azim F. & Hill, Peter C., “The accessibility of religious beliefs”, Journal of Research in Personality, Volume 42, Issue 6, December 2008, P1408-

-Conway, Francine; Magai, Carol; Springer, Carolyn & Jones, Samuel C., “Optimism and pessimism as predictors of physical and psychological health among grandmothers raising their grandchildren”, Journal of Research in Personality, Volume 42, Issue 5, October 2008, P1352-

-Diener, Ed; Emmon, Robert,A.; Larsen, Randy & Griffen, S., “The satisfaction with life scale”, journal of personality Assessment, Vol. 49, 1985, pp. 71-

-Extremera, Natalio, Durn, Auxiliadora & Rey, Lourdes, “Perceived emotional intelligence and dispositional optimism–pessimism: Analyzing their role in predicting psychological adjustment among adolescents” Personality and Individual Differences, Volume 42, Issue 6, April 2007, P1069-

-Extremera, Natalio; Durn, Auxiliadora & Rey, Lourdes, “The moderating effect of trait meta-mood and perceived stress on life satisfaction”, Journal of Personality and Individual Differences, In Press, Available online 24 March

-Fitzgerald, Terence E., Tennen, Howard, Affleck, Glenn and Pransky, Glenn S, “The relative importance of dispositional optimism and control appraisals in quality of life after coronary artery bypass surgery”, Journal of Behavioral Medicine Volume 16, Number 1 / Fepuary, 1993, pp 25-

-Fletcher, Susan K., “Religion and life meaning: Differentiating between religious beliefs and religious community in constructing life meaning”, Journal of Aging Studies, Volume 18, Issue 2, May 2004, P171-

-Giltay, Erik J., Geleijnse, Johanna M., Zitman, Frans G., Buijsse, pian & Kromhout, Daan, “Lifestyle and dietary correlates of dispositional optimism in men: The Zutphen Elderly Study”, Journal of Psychosomatic Research, Volume 63, Issue 5, November 2007, P 483-

-Gruber-Baldini, Ann L., Ye, Jian, Anderson, Karen E., Shulman, Lisa M., “Effects of optimism/pessimism and locus of control on disability and quality of life in Parkinson’s disease”, journal of Parkinsonism & Related Disorders, In Press, Available online 10 April

-Heinonen, Kati, Rikknen, Katri & Keltikangas-Jrvinen, Liisa, “Self-esteem in early and late adolescence predicts dispositional optimism–pessimism in adulthood: A 21-year longitudinal study”, Personality and Individual Differences, Volume 39, Issue 3, August 2005b, P511-

-Herzberg, Philipp Yorck; Glaesmer, Heide and Hoyer Ju¨rgen, “Separating Optimism and Pessimism: A Robust Psychometric Analysis of the Revised Life Orientation Test (LOT–R)”, Journal of Psychological Assessment Copyright 2006 by the American Psychological Association, Vol. 18, No. 4, 2006, P. 433–438

-Karademas, Evangelos; Kafetsios, konstantinos; & siderides, Georgios D., “Optimism, Self-efficacySelf-efficacy, social support and well-being: The mediating role of optimism”, Journal of Personality and Individual Differences, Volume 40, Issue 6, April 2006, P.1281-

-Lai, Julian C. L.& Wong, Wing Sze., “Optimism and Coping with Unemployment among Hong Kong Chinese Women”, Journal of Research in Personality, Volume 32, Issue 4, December 1998, P454-

-Lai, Julian C.L., “Dispositional optimism buffers the impact of daily hassles on mental health in Chinese adolescents”, Journal of Personality and Individual Differences, Volume 47, Issue 4, September 2009, P247-

-LaMontagne, Lynda L. Hepworth, Joseph T., Salisbury, Michele H. and Riley, Linda P. “Optimism, a تحقیق بررسی رابطه بین خوش‌بینی سرشتی و خوش‌بینی از دیدگاه اسلام با رضایت‌مندی از زندگی تحت فایل ورد (word) iety, and coping in parents of children hospitalized for spinal surgery”, journal of Applied Nursing Research, Volume 16, Issue 4, 2003, P228-

-Lee, Virginia; Cohen, Robin; Edgar, Linda; Laizner, Andrea M. & Gagnon, Anita J., “Meaning-making intervention during peast or colorectal cancer treatment improves self-esteem, optimism, and self-efficacy”, Journal of Social Science & Medicine, Volume 62, Issue 12, June 2006, P3133-

-Lewis, Christopher Alan; Maltby, John & Day Liz, “Religious orientation, religious coping and happiness among UK adults”, Journal of Personality and Individual Differences, Volume 38, Issue 5, April 2005, P1193-

-more, Max, “Dynamic optimism” 1998, www. Maxmore.com/ optimism.htm

-Myers, Lynn B., Steed, Liz, “The relationship between dispositional optimism, dispositional pessimism, repressive coping and trait a تحقیق بررسی رابطه بین خوش‌بینی سرشتی و خوش‌بینی از دیدگاه اسلام با رضایت‌مندی از زندگی تحت فایل ورد (word) iety”, Journal of Personality and Individual Differences, Volume 27, Issue 6, December 1999, P1261-

-Nicholls, Adam R.; Polman, Remco C.J.; Levy, Andrew R. & Backhouse, Susan H., “Mental toughness, optimism, pessimism, and coping among athletes”, Journal of Personality and Individual Differences, Volume 44, Issue 5, 2008, PP. 1182-

-Park, Crystal L., Moore, Philip J., Turner, Rebecca A. and Adler, Nancy E. (1996). “The Roles of Constructive Thinking and Optimism in Psychological and Behavioral Adjustment During Pregnancy”, Journal of Personality and Social Psychology. Vol 73(3), Sep 1997, PP. 584-

-Patton, Wendy; Bartrum, Dee A. and Creed, Peter A, “Gender differences for optimism, self-esteem, expectations and goals in predicting career planning and exploration in adolescents”. International Journal for Educational and Vocational Guidance Vol. 4, No. 3, 2004, PP. 193-

-Penedo, Frank J., Dahn Jason R., Kinsinger, Dave, Antoni, Michael H., Molton, Ivan, Gonzalez , Jeffrey S., Fletcher, Mary Anne, Roos, Bernard, Carver, Charles S. & Schneiderman, Neil, “Anger suppression mediates the relationship between optimism and natural killer cell cytotoxicity in men treated for localized prostate cancer”, Journal of Psychosomatic Research, Volume 60, Issue 4, April 2006, P423-

-Peterson, Christopher, Steen, Tracy, “Optimistic explanatory style”, Handbook of positive psychology, New York, oxford university press, 2002, first printed

-Scandrett, Karen Glasser & Mitchell, Susan L., “Religiousness, Religious Coping, and Psychological Well-Being in Nursing Home Residents”, Journal of the American Medical Directors Association, In Press, Available online 3 September

-Scheier M.F., Matthews K.A., Owens J.F., Magovern G.J. Sr, Lefebvre R.C., Abbott R.A., Carver C.S, “Dispositional optimism and recovery from coronary artery bypass surgery: the beneficial effects on physical and psychological well-being”, Journal of Personality and Social psychology, vol. 57, No.6, 1989, PP.1024-

-Scheier, Michael f; Carver, Charles, S. and pidges, Michael W., “Distinguishing Optimism from neuroticism (and trait a تحقیق بررسی رابطه بین خوش‌بینی سرشتی و خوش‌بینی از دیدگاه اسلام با رضایت‌مندی از زندگی تحت فایل ورد (word) iety, self-mastery, and self-esteem): a reevaluation of the life orientation test, Journal of personality and social psychology, Vol. 67, No. 6, 1994, PP. 1063-

-Scheier, M. F., & Carver, C. S. “Optimism, coping, and health: Assessment and implications of generalized outcome expectancies”.Journal of Health Psychology, Vol.4, 1985, PP219-

-Schimmack, Ulrich & Oishi, Shigehiro, “The Influence of Chronically and Temporarily Accessible Information on Life Satisfaction Judgments”, Journal of Personality and Social Psychology, Volume 89, Issue 3, September 2005, P395-

-Segerstrom, Suzanne C, “Optimism and resources: Effects on each other and on health over 10 years”, Journal of Research in Personality, Volume 41, Issue 4, August 2007, P772-

-Smith, Timothy W; Pope; Mary Katherine; Rhodewalt, Frederick; Poulton, James L., “Optimism, Neuroticism, Coping, and Symptom Reports: An Alternative Interpretation of the Life Orientation Test”, Journal of Personality and Social Psychology, Vol. 56, No. 4, 1989, PP. 640-

-Snyder C.R., Rand, Kevin L. & Sigmon Saved R. “Hope Theory A member of the positive psychology Family”, in “handbook of positive psychology”, Edited by C.R. Snyder and Shane Lopez, New York, Oxford university press, 2002, first Published

-Sousa, Lorie, & Lyubomirsky, Sonja, “Life satisfaction”, In J. Worell (Ed.), Encylopedia of women and gender: Sex similarities and differences and the impact of society on gender, Vol. 2, 2001, pp. 667-

-Taylor, S. E. & pown, J. D., “Illusion and well-being: A social psychological perspective on mental health”, Journal of Psychological Bulletin, Vol. 103, 1988, PP. 193—210

-Thompson, Amanda & Gaudreau, Patrick, “From Optimism and Pessimism to Coping: The Mediating Role of Academic Motivation, International Journal of Stress Management, Volume 15, Issue 3, August 2008, P269-

-Van der Velden, Peter G., Kleber, Rolf. J., Fournier, Marijda, Grievink, Linda, Annelieke, Drogendijk, Gersons, Berthold P.R., “The association between dispositional optimism and mental health problems among disaster victims and a comparison group: A prospective study, Journal of Affective Disorders, Volume 102, Issues 1-3, September 2007, P35-

-W.T. Team, “STA100 Sample Project: Dispositional Optimism and Gender at SUNYIT”. 2006,

-Wilson, Gregory S., Raglin, John S., Pritchard, Mary E., “Optimism, Pessimism, and Precompetition A تحقیق بررسی رابطه بین خوش‌بینی سرشتی و خوش‌بینی از دیدگاه اسلام با رضایت‌مندی از زندگی تحت فایل ورد (word) iety in College Athletes”, Journal of Personality and Individual Differences, Volume 32, Issue 5, 5 April 2002, P893-

-Wong, Shyh Shin & Lim, Timothy, “Hope versus optimism in Singaporean adolescents: Contributions to depression and life satisfaction”, Journal of Personality and Individual Differences, Volume 46, Issues 5-6, April 2009, P648-

Wren, Patricia; et all, “Optimism in Women Undergoing Abdominal Sacrocolpopexy for Pelvic Organ Prolapse”, Journal of the American College of Surgeons, Volume 207, Issue 2, August 2008, P240-

چکیده

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین خوش‌بینی سرشتی و خوش‌بینی از دیدگاه اسلام با رضایت‌مندی از زندگی است. فرضیه‌های پژوهش حاضر این است که بین متغیرهای مزبور رابطه معنادار وجود دارد و خوش‌بینی اسلامی در حد قوی‌تری می‌تواند رضایت از زندگی را پیش‌بینی کند. به منظور آزمون این فرضیه‌ها، تعداد 269 نفر (122 نفر دانش‌پژوه)، (کارمند 55 نفر) و (دانشجو 92 نفر) به صورت تصادفی خوشه‌ای و ساده در پژوهش مشارکت داده شدند. شرکت‌کنندگان آزمون رضایت از زندگی (SWS)، آزمون جهت‌گیری زندگی (LOT) و پرسش‌نامه محقق‌ساخته خوش‌بینی اسلامی را پاسخ دادند. داده‌ها با نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته‌ها نشان می‌دهند که، بین خوش‌بینی سرشتی، خوش‌بینی از دیدگاه اسلام و رضایت‌مندی، رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. بین زنان و مردان از نظر رضایت‌مندی و هر دو نوع خوش‌بینی تفاوت معنادار وجود ندارد. بین گروه‌های سنی مختلف از نظر رضایت‌مندی تفاوت معنادار وجود ندارد. اما از نظر هر دو نوع خوش‌بینی، افراد جوان‌تر (15ـ25 سال) به طور معناداری از خوش‌بینی کمتری برخوردارند

کلید واژه‌ها: خوش‌بینی سرشتی، رضایت از زندگی، خوش‌بینی در منابع اسلامی، توجه به جنبه‌های مثبت زندگی، بهزیستی فاعلی

 

مقدمه

امروزه در سایه پیشرفت علم و تکنولوژی و فراهم شدن وسایل رفاهی و راحتی، بسیارند افرادی که از امکانات زیادی در زندگی برخوردارند، ولی از زندگی خود احساس رضایت ندارند. به همین دلیل، مطالعات زیادی در زمینه رضایت از زندگی و عوامل مؤثر بر آن انجام شده‌اند. یکی از عواملی که می‌تواند نقش مهمی در رضایت از زندگی داشته باشد، ویژگی «خوش‌بینی» است. درباره خوش‌بینی با مفهوم روان‌شناختی‌ آن و رابطه آن با رضایت از زندگی مطالعاتی صورت گرفته است، اما در زمینه خوش‌بینی با رویکرد اسلامی تا کنون پژوهشی انجام نگرفته و رابطه آن با خوش‌بینی روان‌شناختی و رضایت از زندگی بدون مطالعه مانده است

خوش‌بینی به یک انتظار تعمیم‌یافته‌ اشاره دارد که فرد بر اساس آن احساس می‌کند هنگام رویارویی با مشکلات، نتایج خوشایند رخ خواهد داد. این انتظار بیشتر حیطه‌های مهم زندگی فرد را پوشش می‌دهد. خوش‌بینی با ویژگی‌های روان‌شناختی گوناگونی رابطه دارد که هر کدام می‌تواند نقشی در احساس رضایت از زندگی داشته باشند

خوش‌بینی با سلامت روانی افراد در ارتباط است. در یک مطالعه طولی خوش‌بینی سلامت روانی افراد را پس از ده سال پیش‌بینی کرد. در بیماران پارکینسون نیز افراد خوش‌بین در مقایسه با افراد بدبین از سلامت روانی بیشتری برخوردار هستند. خوش‌بینی از تأثیر مخرب مشاجرات روزانه بر سلامت روان جلوگیری می‌کند. خوش‌بینی سرشتی سلامت روانی (نشانگان وسواس بی‌اختیاری، افسردگی و خصومت) و سلامت جسمانی (اختلال‌های خواب و پرتنشی) را پیش‌بینی می‌کند. در بیمارانی که به دلیل بیرون زدگی لگن خاصره مورد عمل جراحی قرار گرفتند، افراد خوش‌بین از عملکرد روانی و جسمانی بهتری برخوردار بودند. همچنین خوش‌بینی از تأثیر مخرب بیکاری بر سلامت روان نیز جلوگیری می‌کند

مطالعات زیادی نقش خوش‌‌بینی را در کاهش افسردگی نشان می‌دهد. به گونه‌ای که بدبینی و سبک تفسیر بدبینانه با افسردگی رابطه نزدیک دارد. افراد خوش‌بین افسردگی کمتری دارند و کمتر خشم خود را سرکوب می‌کنند. خوش‌بینی سرشتی با افسردگی زمان بارداری و پس از زایمان، رابطه منفی دارد. ابعاد خوش‌بینی، رابطه منفی تنگاتنگی با افسردگی یک قطبی دارد. در قربانیان حوادث طبیعی نیز افراد بدبین بیشتر از افراد خوش‌بین دچار افسردگی می‌شوند. برگشت بیماری افسردگی در زمان دانشجویی در افراد بدبین بیشتر از افراد خوش‌بین است. بین افراد خوش‌بین و بدبین از نظر میزان شیوع نشانگان افسردگی تفاوت معنادار وجود دارد

خوش‌بینی با اضطراب نیز رابطه منفی دارد و افراد بدبین بیشتر دچار اضطراب می‌شوند. خوش‌بینی می‌تواند به طور معناداری میزان اضطراب مادران را پیش و پس از عمل جراحی فرزندان‌شان پیش‌بینی کند. زنان خوش‌بین در زمان بارداری اضطراب و تنیدگی کمتری تجربه می‌کند و به شکل مؤثری می‌توانند با تنیدگی مقابله کنند. خوش‌بینی سرشتی با «اضطراب صفتی» و «مقابله سرکوبگرانه» رابطه منفی دارد. «اضطراب پیش از مسابقه» نیز در دانشجویان ورزشکار خوش‌بین، کمتر از دیگران مشاهده شد

خوش‌بینی با سلامت جسمانی نیز رابطه مثبت دارد. برای مثال، در بیمارانی که به علت بیماری لوله فرعی قلب عمل جراحی شده‌اند، افراد خوش‌بین وضعیت سلامتی بهتری نشان دادند. خوش‌بینی نجات بیماران را پس از یک حمله قلبی در طول هشت سال پیش‌بینی کرد و بیماری عروقی افراد خوش‌بین در طول سه سال در مقایسه با همتایان بدبین آنها پیشرفت کمتری نشان داد. افراد خوش‌بین‌تر یاخته‌های طبیعی ضدسرطانی بیشتری نسبت به افراد بدبین نشان می‌دهند. داشتن سبک تبیین خوش‌بینانه در آغاز بزرگ‌سالی، سلامت کلی را در میان‌سالی پیش‌بینی می‌کند. بررسی طولی نشان می‌دهد که خوش‌بینی سرشتی، طول عمر را در افراد خوش‌بین پیش‌بینی می‌کند

درباره خوش‌بینی چند نظریه عمده وجود دارد؛ اولین نظریه مطرح در این زمینه نظریه خوش‌بینی سرشتی است. بر این اساس، افراد خوش‌بین کسانی هستند که انتظار دارند رویدادهای خوبی برای آنان رخ دهند، ولی افراد بدبین کسانی هستند که انتظار دارند امور بدی برای آنان اتفاق بیفتد. این دیدگاه، سلامت روانی، سلامت جسمانی و سازگاری روان‌شناختی افراد خوش‌بین را ناشی از سبک‌های مقابله آنان می‌داند. این دیدگاه ریشه در نظریه سنتی انتظار ـ ارزش در باب انگیزش دارد

دومین نظریه مهم در این زمینه، نظریه خوش‌بینی آموخته شده است. این نظریه خوش‌بینی و بدبینی افراد را ناشی از سبک تبیین آنان می‌داند. افراد خوش‌بین رویدادهای مثبت را به عوامل پایدار (همیشگی)، فراگیر (مربوط به تمام حیطه‌های زندگی) و درونی (ناشی از خود فرد)، اما رویدادهای منفی را به عوامل موقت، جزیی و برونی نسبت می‌دهد. افراد بدبین سبک تبیین متضاد با افراد خوش‌بین دارد

سومین نظریه مهم، نظریه امید است. نظریه امید رابطه بین سه مفهوم انتخاب هدف، انتظارات و مفهوم خودکارآمدی بندورا را برجسته کرده است. بنابراین، افرادی که اهداف ارزشمندی دارند، از این توانایی برخوردارند که راه‌های مختلفی برای رسیدن به آن پیدا ‌کنند؛ درباره توانایی‌های حل مسئله خود احساس اعتماد می‌کنند و در نتیجه، سطوح بالایی از امید را تجربه می‌کنند. نظریه امید دو مؤلفه دارد؛ مؤلفه اول اندیشه‌ مسیریابی نامیده می‌شود؛ یعنی افراد امیدوار در یافتن راه‌های مختلف برای رسیدن به هدف، خود را توانمند احساس کنند. مؤلفه دوم اندیشه کارگزاری است که بر اساس آن، فرد این توانایی را در خود می‌بیند که از مسیرهای موجود به خوبی استفاده کند. با وجود این دو مؤلفه، فرد خود را نسبت به آینده امیدوار احساس می‌کند

چهارمین نظریه مهم در این زمینه، نظریه «خطای ادراکی» است. بر اساس این دیدگاه، افراد خوش‌بین با استفاده از فرایندهای خودفریبی خود را در یک روشنایی افزایش‌یافته تصور می‌کنند. افراد به سه طریق عمده، خود و جهان را مثبت‌تر از آنچه هستند تصور می‌کنند؛ نخست آنکه افراد خود، رفتار گذشته و صفات شخصی‌شان را در روشنایی افزایش‌یافته می‌بینند. به بیان دیگر، خطای ادراکی «خودافزایی» را تجربه می‌کنند. دوم اینکه به طور غیرواقعی احساس می‌کنند که نسبت به رویدادهای محیطی کنترل دارند و می‌پندارند که می‌توانند از بدتر شدن اوضاع و شرایط جلوگیری کنند. سوم اینکه، یک خوش‌بینی بی‌اساس در مورد آینده دارند و تصور می‌کنند آینده امیدبخش‌تر از آن چیزی خواهد بود که واقعیت‌ها می‌گویند

در منابع اسلامی نیز شواهد گوناگون نشان می‌دهند که سه مؤلفه می‌توانند شکل‌دهنده مفهوم خوش‌بینی باشند؛ این سه مؤلفه عبارتند از: الف) توجه به جنبه‌های مثبت زندگی؛ ب) تفسیر مثبت رویدادها و مؤلفه؛ ج) انتظار مثبت نسبت به آینده. مؤلفه اول می‌تواند شامل ده زیرمؤلفه باشد که عبارتند از: توجه به ویژگی‌های خداوند؛ توجه به زیبایی‌های جهان؛ توجه به امکانات و فرصت‌ها؛ توجه به استعدادها و توانایی‌های خود؛ توجه به موفقیت‌های گذشته خود؛ توجه به صفات مثبت دیگران؛ توجه به رفتار مثبت دیگران؛ توجه به گفتار مثبت دیگران؛ توجه به اندیشه‌های مثبت و توجه به پیامد اعمال. برای مؤلفه دوم نیز می‌توان شش زیرمؤلفه مطرح کرد که عبارتند از: دارای حکمت دانستن سختی‌ها؛ موقت دانستن مشکلات؛ قابل حل دانستن مشکلات؛ نقش خدا، خود و دیگران در وقوع رویدادها؛ سپاسگزاری از خداوند و دیگران و عدم شکایت از مشکلات. مؤلفه سوم نیز می‌تواند دارای پنج زیرمؤلفه باشد که عبارتند از: انتظار کمک از خداوند؛ انتظار وقوع رویدادهای خوشایند؛ انتظار کار درست از سوی دیگران؛ اعتماد به دیگران و کمک به دیگران. بنابراین، می‌توان این سه مؤلفه و 21 زیرمؤلفه را تشکیل‌دهنده مفهوم خوش‌بینی اسلامی قلمداد کرد

رضایت‌مندی از زندگی با خوش‌بینی سرشتی رابطه دارد و پژوهش‌های مختلف این رابطه را نشان داده‌اند. رضایت‌مندی از زندگی با مفهومی که در این پژوهش بررسی شده است، یکی از سه مؤلفه «احساس خوش‌بختی فاعلی» است. بر اساس مفهوم‌سازی دینر و همکاران، احساس خوش‌بختی فاعلی از سه مؤلفه تشکیل شده است: «وجود عاطفه مثبت»، «فقدان عاطفه منفی» و «رضایت از زندگی». دو مؤلفه اول روی هم رفته مفهوم «شادکامی» را تشکیل می‌دهند و مؤلفه سوم با عنوان رضایت‌مندی از زندگی در پژوهش‌ها مطرح شده است

بین رضایت از زندگی (SWLS)، و خوش‌بینی سرشتی (LOT)، با وجود متغیرهای دیگر رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. بین این دو مفهوم و امید نیز رابطه معنادار مثبت وجود دارد. بین خوش‌بینی بالا، متوسط و ضعیف با رضایت از زندگی در گذشته، حال و انتظار رضایت در آینده تعامل چندجانبه وجود دارد. خوش‌بینی و بدبینی سرشتی رابطه معنادار با سازگاری روان‌شناختی دارند و افراد خوش‌بین‌تر، به مراتب رضایت بیشتری از زندگی نشان می‌دهند. تحلیل رگرسیون چندبعدی طبقه‌ای نشان می‌دهد که خوش‌بینی و امید، هر دو به طور معناداری رضایت‌مندی از زندگی را پیش‌بینی می‌کنند. خوش‌بینی و بدبینی هم به طور مستقیم و هم با میانجی عاطفه مثبت و منفی رضایت‌مندی از زندگی را پیش‌بینی می‌کنند. در مطالعه دیگر، خوش‌بینی به تنهایی ده درصد از کل واریانس مؤثر در رضایت از زندگی را تبیین کرد. در بیماران قلبی نیز خوش‌بینی با رضایت از زندگی پس از عملی جراحی ارتباط دارد. در گروه دیگر از بیماران قلبی، کیفیت کلی زندگی شش ماه بعد از عمل جراحی توسط خوش‌بینی پیش از عمل جراحی پیش‌بینی شد. پژوهش‌های مزبور رابطه بین خوش‌بینی و رضایت از زندگی را نشان می‌دهند، اما رابطه این دو متغیر با خوش‌بینی از دیدگاه اسلام مورد مطالعه قرار نگرفته است

بنابراین، پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این پرسش‌هاست که آیا بین خوش‌بینی از دیدگاه اسلام با خوش‌بینی سرشتی رابطه معنادار وجود دارد؟ آیا بین خوش‌بینی از دیدگاه اسلام با رضایت‌مندی از زندگی رابطه وجود دارد؟ آیا بین خوش‌بینی سرشتی و رضایت از زندگی که در تحقیقات دیگر نیز رابطه نشان داده است، در جامعه مورد پژوهش این مطالعه نیز رابطه به دست می‌آید؟ و بالاخره اینکه، اگر بین این سه متغیر رابطه وجود داشته باشد، آیا خوش‌بینی از دیدگاه اسلام به دلیل برخورداری از جنبه‌های معنوی، می‌تواند رضایت از زندگی را به شکل قوی‌تری پیش‌بینی کند؟

فرضیه‌های پژوهش حاضر آن است که بین هر سه نوع متغیر، رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. خوش‌بینی اسلامی می‌تواند در حد قوی‌تری رضایت از زندگی را تبیین کند

ضرورت پژوهش حاضر این است که خوش‌بینی با رویکرد اسلامی در این پژوهش مطالعه و نوع رابطه و میزان رابطه رضایت‌مندی و خوش‌بینی سرشتی با خوش‌بینی اسلامی بررسی شده است

روش

 

کلمات کلیدی :