ارسالکننده : علی در : 95/3/1 2:58 صبح
مقاله انسان و طبیعت تحت فایل ورد (word) دارای 16 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله انسان و طبیعت تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله انسان و طبیعت تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله انسان و طبیعت تحت فایل ورد (word) :
انسان و طبیعت
انسان بر پهنه زمین، خود بخشى از طبیعت و عضوى از اعضاى روییده بر پیکره خاک است. تا آنجا که در تجزیه جسمانى و مادى، تمامى عناصر موجود در کالبد آدمى، همه و همه
همان عناصر موجود در طبیعت شناخته شده است و تنها عنصر پیچیده و ابهام انگیز و ناشناخته وجود انسان، روح و روان ویژه او است که در طبیعت ماده رد پاى آن مشهود نیست و به دلیل بغرنج بودن ماهیتش، گاه به طور کلى هویت مستقل آن مورد انکار قرار گرفته است! به هر حال، انسان از طبیعت روییده است و با طبیعت رشد مى یابد و سرانجام ـ در نگاه دانش تجربى ـ به طبیعت بازمى گردد و در آن هضم مى شود و البته بخشى از این نگاه، ناگزیر مورد پذیرش همه
است ـ چه الهیون و چه ماده گرایان و ماتریالیستها ـ زیرا نمى توان انکار کرد که جسم انسان محکوم به چنین رویش از طبیعت و بالندگى، فسردگى و هضم شدن در طبیعت است. (والله أنبتکم من الارض نباتاً. ثم یعیدکم فیها و یخرجکم إخراجاً) نوح/ 18 ـ 17 خدا شما را از زمی
ن رویانید، روییدنى خاص. سپس شما را به عناصر زمین باز مى گرداند و پس از آن شما را به گونه اى از زمین بیرون مى کشد. (منها خلقناکم و فیها نعیدکم) طه / 55 شما را از خاک و عناصر زمین آفریدیم و سپس به زمین باز مى گردانیم. اما این همه سخن نیست، چه این که در نگاه ماتریالیستى و مادى، انسان در اصل چیزى جز همین عناصر برگرفته شده از طبیعت نیست و اگر ترکیب این عناصر در قالب وجود آدمى به نتایج خاصى از ادراک، احساس، تعقل ووجدان مى انجامد، این هم چیزى جز به فعلیت رسیدن امکانات درونى و نهفته عناصر طبیعت نمى باشد! ولى در نگاه دین مدارانه و معرفت متکى به وحى، تنها بخشى ازوجود انسان متعلق به طبیعت است و بخش دیگر آن ـ که بخشى برتر به شمار مى آید ـ حقیقتى است فراطبیعت، و به دلیل آثار و ویژگى ها و کارآیى هاى آن، ارجمند تر و گرانقدرتر از طبیعت. در تحلیل دین مدارانه و در م
عرفت متکى به وحى، درست است که شاخه وجود انسان بر تنه تناور درخت طبیعت و بر
سینه ستبر خاک جوانه مى زند، اما این فقط بخشى از آفرینش و مرحله نخستین آن است و همه آفرینش انسان ازخاک و آب نیست. (الذى أحسن کلّ شیئ خلقه وبدأ خلق الانسان من طین) سجده / 7 آن خداوندى که هر چیزى را نیک و شایسته آفرید و آفرینش انسان را از گل آغازید. در وحى قرآنى، دومین مرحله تکمیلى آفرینش انسان این گونه بیان شده است: (هو الذى خلقکم من تراب ثم من نطفه) فاطر / 11 اوست خدایى که شما را ازخاک و سپس ازنطفه آفرید. در آیه اى دیگر این مراحل به گونه کامل ترى بیان شده است: (و لقد خلقنا الانسان من سلاله من طین. ثم جعلناه نطفه فى قرار مکین. ثم خلقنا النطفه علقه فخلقنا العلقه مضغه فخلقنا الم
ضغه عظاماً فکسونا العظام لحماً ثم أنشأناه خلقاً آخر فتبارک الله أحسن الخالقین) مؤمنون / 14 ـ 12 ما انسان را از گل خالص آفریدیم، سپس او را به صورت نطفه در جایگاهى استوار قرار دادیم، آن گاه از نطفه، خون لخته اى آفریدیم و از آن لخته خون، پاره گوشتها و از آن پاره گوشت، استخوانها آفریدیم و استخوانها را به گوشت پوشانیدیم، سپس او را آفرینش دیگر دادیم، در خور تعظیم است خداوند، آن بهترین آفرینندگان. در قسمت پایانى این آیه، سخن از خلقتى جدید و آفرینش دیگر به میان آمده است که مرحله پایانى و نهایى آفرینش انسان به حساب آمده است و تعبیر (آفرینش دیگر) حکایت از تفاوت مهم این مرحله با تغییرهاى تکاملى مراحل پیشین دارد و در این آیه توضیح بیش ترى درباره آن نیامده است، ولى در آیات دیگر این نکته نیز تبیین شده که عبارت است از دمیده شدن روح در کالبد جسمانى انسان. این روح همان حیات سلولى بدن
انسان نیست، چه این که ازمرحله نطفه شدن، حیات سلولى وجود دارد. مرحله کمال خلقت انسان، با دمیده شدن روح، تحقق مى یابد، و تنها در این مرحله است که انسان بعد فراخاکى پیدا کرده و گام از مرحله طبیعت برتر مى گذارد و در اصطلاح وحى قرآنى، مسجود فرشتگان قرار مى گیرد و عناصر لطیف آفرینش، به تعظیم و تکریم او مى پردازند. (فاذا سوّیته
و نفخت فیه من روحى فقعوا له ساجدین) حجر / 29 پس آن گاه که آفرین
ش آدم سامان یافت و پایان پذیرفت و من از روح خویش در او دمیدم، همگان براى او به سجده درآیید. نتیجه اى که از بیان این مقدمه مى توان گرفت این است که انسان در نگاه معرفت تجربى و حسى و همچنین در نگرش مکتبهاى ماتریالیستى، موجودى است کاملاً طبیعى و از نظر ارزشى و کارکرد مساوى با طبیعت، چنانکه تصریح کرده اند: (انسان آفریده طبیعت است و در طبیعت وجود دارد و تابع قوانین طبیعت است، خویشتن را حتى در عالم اندیشه لحظه اى نمى تواند از این قوانین جدا سازد یا گامى از آنها فراتر نهد.) (ویل دورانت، تاریخ تمدن، 9/781) ولى در بینش معرفت دینى متکى به وحى، انسان مساوى با طبیعت نیست، نه از نظر عناصر تشکیل دهنده و نه از نظر قدر و منزلت و کارکرد. بلکه انسان مجموعه اى است که هم چیزى بیش از طبیعت
مادى دارد و هم مى تواند برتر و ارجمندتر از طبیعت باشد. اما برتر شمردن انسان،هرگز به معناى حقیر شمردن و ناچیز دانستن طبیعت نیست، چرا که بخشى از وجود انسان ـ که اندک نیز نیست ـ بخش مادى و جسمانى و طبیعى اوست و هر ذلت و حقارت یا پلیدى که به طبیعت نسبت داده شود، قبل از هر کس و هر چیز دامن گیر خود انسان مى شود. در بینش وحى، خداى انسان، همان خداى طبیعت است، و همان علم و حکمت و تدبیر و تقد
یر و ساماندهى بهینه اى که خداوند در آفرینش انسان به کار برده است، در آفرینش طبیعت نیز، به کار گرفته است. (إنّ ربّکم الله الذى خلق السموات و الأرض) یونس / 3 همانا پروردگار شما ـ آدمیان ـ خداوندى است که آسمانها و زمین را آفرید. انتساب آفرینش انسان و طبیعت به پروردگار یگانه هستى، خود پیامدار نتایج و نکته هاى چندى از رابطه متقابل و هماهنگى آن دو مى باشد، که البته این رابطه دوسویه در آیات قرآن به روشنى بیان شده است.
نوع رابطه و تناسب انسان با طبیعت
هنگامى که سخن از رابطه متقابل و مناسبات انسان و طبیعت به میان مى آید این پرسش رخ مى نماید که منظور از (رابطه) چیست؟ زیرا در نظام هستى میان پدیده ها و موجودات، گونه هاى مختلفى از رابطه، قابل شناسایى و تعریف است. از آن جمله : 1. (رابطه علّى و معلولى); یعنى یک موجود علت پیدایش موجود دیگر مى شود. 2. (رابطه سبب و مسبب); یعنى یک موجود زمینه هاى پیدایش و ظهور موجود دیگر را فراهم مى آورد و یا موانع وجود آن را ازمیان بر مى دارد. 3. (معلول بودن هر دو موجود براى یک علت و تأثیرپذیرى آنها از یک منشأ وجود) که این امر خود نوعى سنخیت را پدید مى آورد و این سنخیت همانندى ها و همگونى هایى را به دنبال دارد. 4. (تأثیر متقابل دو موجود در یکدیگر)، به گونه اى که هر کدام بخشى از نیاز دیگرى را تأمین نماید. علاوه بر این تقسیم ها، تقسیم دیگرى در زمینه انواع رابطه ها امکان پذیر است و آن عبارت است از: 1. رابطه و تأثیر جسمانى و مادى 2. رابطه و تأثیر معنوى و معرفتى. مطالعه در آیات قرآن و همچنین تجربه علمى و حسى نشان مى دهد که تقریباً همه این گونه رابطه ها در باره انسان و طبیعت قابل شناسایى هستند. (جز رابطه علت و معلولى با معناى دقیق
فلسفى آن که اطلاق علت حقیقى بر غیرخداوند مجال نظر دارد.) ما در این نوشته محور تقسیم را، رابطه مادى و رابطه معنوى قرار مى دهیم و سایر گونه هاى رابطه و تناسب را در پرتو آن دو مورد توجه قرارمى دهیم.
رابطه مادى انسان با طبیعت
ـ رابطه بیولوژیک انسان با خاک و آب. (و الله انبتکم من الأرض نباتاً) للملائکه إنّى خالق بشراً من طین) ص / 71 آن هنگام که پروردگارت به ملائکه گفت، من بشرى را از گل خواهم آفرید. (فلینظر الانسان ممّ خلق. خلق من ماء دافق) طارق / 6ـ 5 (پس انسان بنگرد که از چه آفریده شده، از آبى جهنده آفریده شده است. (والله خلق کلّ دابه من ماء) نور / 45 و خداوند هر جنبنده و جاندارى را از آب آفرید. پیدایش انسان از خاک و از آب که بخشى در یک آیه و بخش دیگر در آیه اى دیگر مورد اشاره قرار گرفته است، نباید این توهم را پدید آورد که میان آن دو تناف
ى است، زیرا هر کدام از این دو عنصر، نقش خاص خود را در وجود انسان دارند و تعبیر (گل) که در برخى آیات آمده است، اشاره به نقش ترکیبى آب و خاک در پیدایش انسان دارد. ـ دامان س
خاوتمند طبیعت، منبع معیشت انسان (و أنزل من السماء ماءً فأخرج به من الثمرات
رزقاً لکم) ابراهیم / 32 و از آسمان باران فرو فرستاد، پس به وسیله آن میوه ها و حاصلها رویانید تا روزى شما باشد. (هو الذى أنزل من السماء ماء لکم… ینبت لکم به الزرع و الزیتون و النخیل و الأعناب و من کلّ الثمرات) نحل/ 11 اوست که از سوى آسمان بر
اى شما باران فرستاد، تا به وسیله آن براى شما کشتزار و زیتون و نخلها و تاکستانها و هر نوع میوه برویاند. (و هو الذى سخّر البحر لتأکلوا منه لحماً طریّاً و تستخرجوا منه حلیه تلبسونها و ترى الفلک مواخر فیه و لتبتغوا من فضله و لعلکم تشکرون) نحل/14 اوست که دریا را رام کرد تا از آن گوشت تازه بخورید و زیورهایى بیرون آرید و خویشتن بدان بیارایید. و کشتیها را مى بینى که دریا را مى شکافند و پیش مى روند، تا از فضل خدا روزى بطلبید، باشد که سپاس گویید.
رابطه انسان و طبیعت در قلمرو معنى و معرفت
هنگامى که سخن از رابطه معنوى و معرفتى به میان مى آید، چنین مى نماید که این رابطه باید یک سویه باشد، زیرا تنها انسان است که مى تواند واجد معنویت و معرفت باشد، و طبیعت، به دلیل فقدان ادراک و شعور و احساس نمى تواند از وجود انسان کسب معنى کند. اما با ملاحظه اى مى توان این رابطه را، متقابل دانست و گواه آن را از آیات وحى جست
وجو کرد. (حق بودن) از مقوله معنى است و خداوند براى بیان حقانیت آفرینش و وجود نظام جهان، به این نکته اشاره کرده است که وجود انسان و ادراک و عمل او در گستره جهان، آفرینش جهان را موجه ساخته و فلسفه حکیمانه آن را تبیین نموده و مى نماید. (و أن أقیموا الصلاه و اتقوه و هو الذى الیه تحشرون. و هو الذى خلق السموات و الأرض بالحقّ… ) انعام / 73 و
72 و این که نماز بپا دارید و تقواى الهى پیشه کنید و اوست که به سویش محشور مى شوید و اوست که آسمانها و زمین را به حق آفرید… توجه به ارتباط منطقى و عرفى ـ عقلى دو آیه مى رساند که میان عمل انسان و شخصیت آدمى با حقانیت آفرینش آسمانها و زمین، ارتباطى وثیق وجود دارد. این ارتباط به دو گونه قابل تصویر است. الف. چون آفرینش جهان حق است، انسان نیز باید پیرو حق باشد، و پیروى از حق نیازمند اقامه نماز و رعایت تقوا است. ب. انسان به عنوان موجودى مسؤول، ادراک کننده و انتخابگر و ملزم به رعایت حق، وجودش در نظام جهان، تبیین کننده حقانیت آفرینش همه جهان است. چرا که اگر انسان نمى بود و ادراک و مسؤولیتى
نداشت، آفرینش جهان به شکل کنونى، فلسفه اى خردمندانه و حکیمانه پیدا نمى کرد. اکنون باید دید که کدام یک از دو گونه ارتباط مى تواند مورد نظر آیه باشد؟ پاسخ این است که ناسازگارى میان دو ارتباط نیست، بلکه درست تر آن است که ارتباط حقانیت آفرینش انسان و طبیعت را ارتباطى دوسویه و داد و ستدى پایاپاى بدانیم، چراکه در آن صورت حکمت و علم گس آمده است که مطلب یادشده و فهم این نوشته را تأیید مى کند و آن جمله تأکید برحکیمانه بودن و خبیر بودن خداوند است. (و هو الحکیم الخبیر) انعام / 73 این مضمون، در آیات چندى از قرآن یاد شده است، از آن جمله: (ان الذین یضلّون عن سبیل الله لهم عذاب شدید بما نسوا یوم الحساب. و ما خلقنا السماء و الأرض و مابینهما باطلاً… ) ص/ 27 و 26 آنان که از راه خدا منحرف شوند، بدان سبب که روزحساب را از یاد برده اند به عذابى سخت گرفتار مى شوند. و ما آسمان و زمین و موجودات جهان را باطل نیافریده ایم. دقت در این آیات نشان مى دهد که حذف (مسؤولیت انسان) و (حسابرسى قیامت) از جهان، مستلزم باطل شمردن آفرینش گیتى است و البته مسؤولیت انسان و برپایى قیامت، فرع وجود و آفرینش انسان است.
بینایى و بصیرت انسان، معنى بخش زیبایى طبیعت
ییکى دیگر از مقوله هاى معنایى و ادراکى، مقوله زیبایى است. با این خصوصیت که ممکن است تجلى زیبایى در قامت ماده باشد ولى ارزش زیبایى و مؤثر بودن آن، منوط به درک شدن آن از سوى موجودى خردمند و احساسگر است که آن موجود در زمین، چیزى و کس
ى جز انسان نیست. (إنّا زیّنا السماء الدنیا بزینه الکواکب) صافات / 6 ما آسمان دنیا را به زیور ستارگان، آراستیم. (و زینّا السماء الدنیا بمصابیح) فصلت / 12 و آسمان دنیا را با فروزش چراغهایى، زینت دادیم. (و لقد جعلنا فى السماء بروجاً و زیّناها للناظرین) حجر / 16 و ما در آسمان برجهایى قرارداده ایم و آن را زینت بخشیدیم براى نظاره گران. آنچه ما در این آیات ـ به ویژه ـ دنبال مى کنیم، نکته اى است در واژه (ناظرین) که (به معناى اهل بینایى و تأمل و بینش است، و نقش معنایى آن در آیه این است که رابطه اى تنگاتنگ میان (زیبایى طبیعت)
و (بینایى و ادراک کنندگى انسان) وجود دارد، تا آنجا که در اصل ترسیم زیبایى در برابر چشمهاى باز و احساسگر انسان صورت گرفته است. بدان گونه که اگر نظاره گرى خردمند وجود نداشت، زیبایى طبیعت نه فایده اى داشت و نه فهم کردنى بود و نه حکیمانه. این است که آفریدگار این همه زیبایى و شگفتى، از یک سو انسان را به تأمل و تدبر و احساس و دریافت رموز زیبایى نظام جهان فراخوانده و از سوى دیگر با لحنى ملامت آمیز، چشم فروبستگان و غافل ماندگان از زیبایى طبیعت را مؤاخذه کرده است: (أفلم ینظروا إلى السماء فوقهم کیف بنیناها و زیّناها و مالها من فروج) ق / 6 پس آیا به آسمان گسترده بر فراز سرخویش نمى نگرند، که چگونه آن را بنا کرده ایم و زینت بخشیده ایم، به طورى که کمترین شکاف و کاستى در آن وجود ندارد! آیاتى که در باره زیبایى طبیعت تاکنون آوردیم، بر محور زیبایى آسمان و ستارگان استوار بود، در حالى که این زیبایى در ابعاد مختلف حیات در برابر چشمان بشر است. (و الأرض مددناها و ألقینا فیها رواسى و أنبتنا فیها من کلّ زوج بهیج) ق / 7 و زمین را گستردیم و در آن کوههاى بلند افکندیم و از هر گونه گیاه خوش منظر و بهجت انگیز در آن رویاندیم. طبیعت، بخش عمده اى از زیبایى خود را مدیون تنوع، رنگ آمیزى، طراوت و طراحى گلها و گیاهان است، ولى اگر احساسات و هیجان آدمى در کره خاک نباشد این زیبایى ها بیهوده خواهد بود، زیرا منظر زیبا نظاره گر ادراک کننده مى طلبد و همواره حکیمان هنرمند در برابر دیدگان هنرشناسان به خلق هنر همت مى گمارند. (الله الذى جعل لکم الارض قراراً و السماء بناءً و صوّرکم فأحسن صورکم… فتبارک الله رب العالمین) مؤمن / 64 خداوند است که زمین را قرارگاه شما ساخت، و آسمان را چون بنایى برافراشت، و شما را صورت بخ
شید و صورتتان را نیکو قرارداد… پس بزرگوار است پروردگار جهانیان. دراین آیه شکل اندام و ترسیم قامت و نقش بندى سیماى انسانها مورد اشاره قرار گرفته است که تصویرگرى آن به بهترین وجه صورت پذیرفته، تا آدمى با ادراک و تدبر در آن به این حقیقت پى برد که پروردگار جهانیان شایسته ستایش و تقدیر است. نتیجه اینکه انسان، خود به عنوان بخشى از طبیعت، هنر زیبایى پروردگار را در خود ذخیره دارد، ولى این زیبایى و این هنر، زمانى انکشاف مى یابد که مو
اندیشه انسان، کشف کننده رموز و آیات طبیعت
نظام طبیعت داراى قوانین، ضوابط، رموز و نشانه ها و اشارتهایى است که تنها، در پرتو اندیشه و تفکر بشر قابل شناسایى و بهره ورى است و اگر انسان و اندیشه او از جهان حذف شود، آن رموز و نشانه ها بى فرجام و لغو خواهند ماند. (ینبت لکم به الزرع و الزیتون و النخیل و الأعناب و من کلّ الثمرات إنّ فى ذلک لآیه لقوم یتفکّرون) نحل / 11 به وسیله باران، براى شما
کشتزار و زیتون و نخلها و تاکستانها و انواع میوه ها مى رویاند، همانا در این ـ رویش متنوع و گونه گون ـ آیه و عبرتى است براى اهل اندیشه و تفکر. (و سخّر لکم اللیل و النهار و الشمس و القمر و النجوم مسخّرات بأمره إنّ فى ذلک لآیات لقوم یعقلون) نحل / 12 و براى شما شب و روز را مسخر ساخت، و همچنین خورشید و ماه و ستارگان مسخر فرمان او هستند، همانا در این، نشانه هایى است براى اهل خرد و اندیشه. (و ما ذرأ لکم فى الأرض مختلفاً ألوانه إنّ فى ذلک لآیه لق
وم یذّکّرون) نحل / 13 و براى شما در زمین چیزهایى رنگارنگ و متنوّع آفرید، همانا در این نشانه اى بزرگ براى اهل تذکر و پندگیرى است. در آیات سه گانه اى که یاد شد، نشانه ها و آیات گوناگون الهى، نهفته در متن طبیعت، براى کسانى تدبیر شده است که از ویژگى تفکر، خردورزى و پندگیرى و نتیجه یابى برخوردار باشند و چنین ویژگیها در زمین، جز در انسان مشهود نیست. (أفلاینظرون الى الابل کیف خلقت. و الى السماء کیف رفعت. و الى الجبال کیف نصبت. و الى الأرض کیف سطحت) غاشیه / 20 ـ 17 آیا آدمیان نمى نگرند و نمى اندیشند که ساختمان بدنى
شتر چگونه آفریده شده است، و به سوى آسمان، نظر به تحقیق و تدبر نمى گشایند که چگونه افراشته آمده است و به کوهها فکر نمى کنند که چگونه برکشیده اند و به زمین نگاه نمى کنند که چگونه گسترده شده است.
منافع انسان، محور جهت گیرى و کارآیى طبیعت
آیات فراوانى در قرآن، به این نکته تأکید دارد که پدیده ها و جلوه هاى مختلف هستى در نظام طبیعت، همه و همه در جهت تأمین نیازهاى مادى و معنوى، جسمانى و معرفتى انسان طراحى و آفریده شده اند. از آن جمله: (و أنزل لکم من السماء ماءً) نمل / 60 و براى شما از آسمان باران فرو فرستاد. (و جعل لکم من الفلک و الأنعام ماترکبون) زخرف/ 12 از وسایلى چون کشتى و چهارپایان براى شما مرکب قرارداد. (و سخّر لکم الفلک لتجرى فى البحر بأمره و سخّر لکم الأنهار. و سخّر لکم الشمس و القمر دائبین و سخّر لکم اللیل و النهار) ابراهیم / 33ـ32 کشتى را در اختیار شما قرارداد تا به فرمان او در دریا حرکت کند، و نهرها را در جهت بهره ورى شما رام و انعطاف پذیر آفرید. و خورشید و ماه را براى شما مسخر کرد که در گردش هستند،
وشب و روز را مسخر شما گردانید. (الله الذى سخّرلکم البحر) جاثیه/ 12 خداوند است که دریا را براى شما رام و قابل بهره گیرى آفرید. (و سخّرلکم ما فى السموات و ما فى الأرض) جاثیه / 13 و آنچه در آسمانها و زمین است، خداوند مسخر و رام شما قرارداد. نه تنها تسخیر و امکان بهره ورى، بلکه آفرینش این پدیده ها از سوى خداوند، در اصل براى انسان دانسته شده است. (هو الذى خلق لکم
ما فى الأرض جمیعاً) بقره/ 29 اوست که همه آنچه در زمین است، براى شما و در جهت منافع شما آفرید. (فانشأنا لکم به جنّات من نخیل و أعناب) مؤمنون / 19 ما به وسیله باران، براى شما باغستانهایى از نخل و انواع انگورها پدید آوردیم و بنیان نهادیم. در این آیه واژه (انشأنا) تصریح به این حقیقت دارد که بخشى یا همه پدیده هاى طبیعت، از آغاز در جهت تأمین اه
داف آفرینش انسان و نیازهاى او ایجاد شده است.
طبیعت، آموزگار انسان
در بینش مکاتب الهى، معلم واقعى و حقیقى انسان ، خداوند است، ولى این نیز مسلم است که خداوند براى تعلیم انسان، اسباب و روشهاى مختلفى را قرارداده است که از آن جمله فرستادن انبیا و رسولان مى باشد. اما پیش از ارسال رسولان، در دو میدان دیگر، زمینه ها و ابزار و پیامهاى این آموزش تدارک شده است: الف) در وجود انسان، ابزار معرفتى به گونه فطرى و غریزى نهاده شده است. (الرحمن. خلق الانسان. علّمه البیان) الرحمان / 4 خداى رحمان، انسان را آفرید و بیان را به او آموخت. ب) در جاى جاى نظام طبیعت، زمینه ها و امکانات درس آموزى براى انسان پیش بینى شده است و بدین رو مى توان طبیعت را یکى از معلمان انسان دانست که با پیامها و الگوها و روشهایى که ارائه مى دهد، راه چگونه زیستن و چگونه استفاده کردن از عناصر جهان را در بعد مادى و معنوى به انسان مى آموزد. (و جعلنا اللیل و النهار آیتین… و لتعلموا عدد السنین و الحساب) اسراء/ 12 و شب و روز را دو آیه قرار دادیم… تا این که شمارش سال و حساب را بدانید. (و بالنجم هم یهتدون) نحل / 16 و به وسیله ستارگان، راه مى یابند. (و هو الذى جعل لکم النجوم لتهتدوا بها فى ظلمات البرّ و البحر) انعام / 97 اوست که ستارگان را براى شما قرارداد تا به
وسیله آن در ظلمت دشت و دریا، راه را باز شناسید. درس آموزى انسان از طبیعت و الگوگیرى از آن، بسیار متنوع و گسترده است و قرآن تنها به نمونه هاى خاصى از آن اشاره کرده است که ابتدایى ترین و طبیعى ترین آنها به شمار مى آیند تا نشان دهد که انسان، بدون تدابیر آموزشى خداوند در طبیعت، حتى از راهیابى به پایین ترین روشها ناتوان است. خداوند این موضوع را در قالب یک گزارش بیان کرده است که یکى از فرزندان آدم، به دلیلى سست و غیرمنطقى، برادر خود
را کشت، ولى پس از انجام این عمل، نمى دانست که با بدن ب
ى جان برادر چه کند! (فبعث الله غراباً یبحث فى الأرض لیریه کیف یوارى سوأه اخیه قال یا ویلتى أعجزت أن أکون مثل هذا الغراب) مائده / 21 خداوند کلاغى را واداشت تا زمین را بکاود و به او بیاموزد که چگونه جسد برادر خود را پنهان سازد، گفت: واى بر من، از این کلاغ هم عاجزترم.
طبیعت، میدان مطالعه و درس آموزى انسان
(قل سیروا فى الارض فانظروا کیف بدأ الخلق ثم الله ینشئ النشأه الآخره إنّ الله على کل شیئ قدیر) عنکبوت / 20 بگو! در زمین سیر کنید پس بنگرید و تأمل کنید که خداوند چگونه [و به چه شیوه و با چه قانونى] آفرینش را آغاز کرده و سپس مرحله آخرت را ایجاد مى کند. همانا خداوند بر همه چیز تواناست. کلام وحى، سیر و کاوش در زمین را توصیه کرده است، تا انسان از طریق آن ابتدا به چگونگى پیدایش پدیده هاى زمین پى برد و در مرحله دوم دریابد که خداوند بر اساس همان ملاک وشیوه که نظام جهان را پدید آورده است، جهان آخرت را به وجود خواهد آورد. چه این که قدرت خداوند در ایجاد نظام دنیا، خود گویا ترین دلیل بر قدرت او در ایجاد نشئه آخرت است. در این آیه به روشنى پهنه زمین و پدیده هاى آن، میدان مطالعه و اندیشه انسان معرفى شده اند تا از این رهگذر، از شهود عالم به غیب آن نیز راه یابد. (أو لیس الذى خلق السموات و الأرض بقادر على أن یخلق مثلهم بلى و هو الخلاق العلیم) یس / 81 آیا براستى، خداوندى که آسمانها و زمین را آفریده است، نمى تواند همانند آدمیان را بیافریند! آرى مى تواند، زیرا او آفرینن
ده اى بس داناست. در این آیه نیز تأمل و تدبّر در طبیعت، راه دستیابى به خلاقیت و دانش خداوند و قوانین آفرینش دانسته شده است. (و یتفکّرون فى خلق السموات و الأرض ربّنا ما خلقت هذا باطلاً) آل عمران / 191 و در آفرینش آسمانها و زمین تفکر مى کنند، پروردگارا! این جهان را بیهوده نیافریده اى. آرى جمال و نظام طبیعت، این قابلیت پیام و نظم درونى را در خود نهفته دارد که انسان ها با تفکر در آن، به حقانیت و هدفدارى جهان پى برند. (الله الذى رفع السموات بغیر عمد ترونها… لعلّکم بلقاء ربکم توقنون) رعد/ 2 (خداوند است که آسمان را بدون ستونه
ایى که دیده شوند آفرید… تا مگر به ملاقات پروردگارتان یقین کنید. توجه به اسرار آفرینش و قوانین دقیق جاذبه هاى فضایى و کیهانى که به حرکت منظم و حساب شده ک
رات و شکل گیرى آسمان مى انجامند، زمینه آن است که بشر از تردید و غفلت نسبت به امکان و تحقق رستاخیز و پاسخگویى در برابر پروردگار بیرون آید و به مرحله یقین دست یابد. بنابراین انسان براى رسیدن به یقین و معرفت راسخ دینى، باید از گذرگاه کیهان شناسى عبور کند. آیات در این زمینه فراوان است و آنچه یاد شد تنها نمونه اى راهگشا و راهنماست.
مظاهر طبیعت، آیات الهى براى انسان
(و من آیاته خلق السموات و الأرض وما بثّ فیهما من دابّه) شورى / 29 و از آیات الهى، آفرینش آسمانها و زمین و پراکندن جنبندگان در آن دو است. (ألم یروا أنّا جعلنا اللیل لیسکنوا فیه و النهار مبصراً ان فى ذلک لآیات لقوم یؤمنون) نمل / 86 آیا نمى بینید که شب را پدید آوردیم تا در آن بیارامند و روز را روشنى بخشیدیم، همانا در این [مظاهر طبیعت] براى اهل ایمان، نشانه ها است. آیه بودن مظاهر طبیعت و راهنما بودن آنها به سوى معرفت خدا، از جمله مسایلى است که حجم بالایى را در قرآن به خود اختصاص داده است، از آن ج
مله: گوناگونى و ا ختلاف زبانها و رنگها (روم / 22)، رعد و برق ابرها، ریزش باران و حیات زمین پس از خزان (روم / 24)، نقش مفید و مؤثر حیوانات در تغذیه و تحمّل بار زندگى انسان (مؤمن / 79)،
آمد و شد روز و شب، وزش بادها (جاثیه /5 )، امکان بهره ورى از دریا در کشتى رانى و صید ماهى ها (جاثیه / 12)، انعطاف پذیرى زمین براى کشت و احداث بناها و تأسیس راهها (فصلت / 39) و…
طبیعت، ارائه دهنده نمودهاى محسوس براى جهان نامحسوس
ییکى از ابعاد ظریف و پیامهاى نهفته طبیعت، ارائه مثالها و نمونه هاى محسوس، به منظور نزدیک ساختن جهان غیر محسوس به فهم و ادراک انسان است. نقش طبیعت در ایفاى این رسالت، نقشى بس خطیر و سازنده است و در کلام وحى توجه شا
یانى به آن شده است، هر چند قرآن پژوهان کمتر به آن التفات یافته باشند. ییکى از نمونه هاى آشکار و روشن این معنى آن است که خداوند بهار را مثالى از رستاخیز و حیات پس از مرگ معرفى کرده است. (والله الذى أرسل الریاح فتثیر سحاباً فسقناه إلى
بلد میّت فأحیینا به الأرض بعد موتها کذلک النشور) فاطر / 9 و خداوند است که بادها را گسیل مى دارد تا ابرها را بر انگیزند، پس ما ابرها را به سرزمین خزان زده مى رانیم و زمین مرده را حیات مى بخشیم، زنده شدن مردگان در قیامت نیز چنین است. استفاده از پدیده هاى طبیعى و نمونه هاى حسى در تبیین مفاهیم و معارف نامحسوس به صورت مکرر در کلام وحى دیده مى شود که تفصیل آن خود نوشته اى ویژه را مى طلبد و تنها به بیان بخشى از فهرست آن آیات اشاره مى شود: ـ سنگها و صخره هاى سخت، تجسمى از قلبهاى قساوت گرفته (ثم قست قلوبکم من بعد ذلک فهى کالحجاره… ) بقره / 74 ـ موجود فاقد بینایى و شنوایى، نمادى از انسان حق ناپذیر (صمّ بکم عمى فهم لایرجعون) بقره/ 18 ـ ظلمت آمیخته با رعد و برق، ترسیمى از زندگى و حرکت منافقان (او کصیّب من السماء فیه ظلمات و رعد و برق… ) بقره/ 19 ـ خوشه پربار و پرثمر برآمده از یک دانه بذر در عالم طبیعت، مثالى گویا از آثار زاینده و بالنده انفاق در راه خدا (مثل الذین ینفقون أموالهم فى سبیل الله کمثل حبّه أنبتت سبع سنابل فى کلّ سنبله مأه ح
به) بقره / 261 ـ غبار نشسته بر سنگ صاف و ناپایدار در برابر باران و غیرقابل استفاده براى کشت و بهره بردارى، تمثیلى از انفاق ریایى و صرف مال در راه غیر خدا (کالذى ینفق ماله رئاء الناس… فمثله کمثل صفوان علیه تراب فأصابه وابل فترکه صلداً) بقره/ 264 ـ رخدادهاى شگفت و خارج از قوانین شناخته شده طبیعت، نشانى از محدود نبودن قدرت خداوند است در چهارچوبه قوانین و ضوابط جهان ماده. (قال ربّ أنّى یکون لى غلام و قد بلغنى الکبر
و امرأتى عاقر قال کذلک الله یفعل ما یشاء) آل عمران / 40 ـ وزش بادهاى سرد حاصل سوز به کشتزاران و از بین رفتن حاصلها، نمودارى است از اموال، دارایى ها و توانایى صرف شده در مسیر دنیا و دنیامدارى. (مثل ما ینفقون فى هذه الحیوه الدنیا کمثل ریح فیها صرّ أصابت حرث قوم ظلموا أنفسهم) آل عمران / 117 ـ واکنش و تعرض سگ در برابر انسان، چه انس
ان به او حمله کند یا او را به خود وا نهد، مثالى از انسانهاى حق ناپذیر است که در هر حال با حق ستیز دارند و به دلیل خصلتى درونى نمى توانند ازمقابله با حق و واکنش منفى در برابر آن چشم بپوشند. (فمثله کمثل الکلب إن تحمل علیه یلهث أو تترکه یلهث ذلک مثل القوم الذین کذبوا بآیاتنا) اعراف / 176 ـ حقارت، ذلت و بى ارادگى و بى خردى چارپایان، ترسیمى است از گمراهى و درس نیاموزى انسانهایى که از ابزار معرفتى خود در جهت حق شناسى بهره نمى گیرند و در عالم غفلت به سر مى برند. (لهم قلوب لایفقهون بها … اولئک کالانعام بل هم أضلّ اولئک هم الغافلون) اعراف / 179 ـ شکل گیرى سراب در برابر چشمان تشنگان بیابان و ناکامى مکرر آنان با نزدیک شدن به آن، تمثیلى است از اعمال، روش و منش کافران و دین ناباوران. (و الذین کفروا أعمالهم کسراب بقیعه یحسبه الظمآن ماءً حتى إذا جاءه لم یجده شیئاً) نور / 39 ـ درختان سخت ریشه و سرو قامت و پرثمر، ترسیمى هستند از زندگى انسانهاى شایسته و پاکیزه و اعمال و اندیشه آنان. (ضرب الله مثلاً کلمه طیّبه کشجره طیّبه أصلها ثابت و فرعها فى السماء تؤتى أکلها کلّ حین بإذن ربّها) ابراهیم / 25 و 24 ـ خانه سست و بى بنیاد عنکبوت، تجسمى است از پیوند سست و ناپایدار انسانها با غیر خدا و اولیاى غیرالهى. (مثل الذین اتخذوا من دون الله أولیاء کمثل العنکبوت اتّخذت بیتاً و إنّ أوهن البیوت لبیت العنکبوت) عنکبوت/ 41 این آیات و تمثیل ها و نمونه ها و ترسیم ها تنها بخشى از آیاتى هستند که در آنها از پدیده هاى طبیعت به عنوان امورى محسوس و ملموس، در جهت بیان حقیقتى نا محسوس از نوع معانى و مفاهیم یا از نوع حقایق غیبى و اخر
وى استفاده شده است.
حقوق متقابل انسان و طبیعت
تدبر و دقت در آیات وحى، مناسبات بیش ترى را میان انسان و طبیعت به دست مى دهد و آنچه یاد شد تنها مى تواند بخشى از آن همه به حساب آید و در این نوشته به عنوان آخرین رابطه انسان و طبیعت به حقوق متقابل آن دو اشاره خواهیم داشت. الف. انسان به عنوان محور جهان طبیعت در کره خاک، که کارآیى و ثمربخشى پدیده هاى گیتى در جهت منافع و مصالح و زندگى و بالندگى و آزمودن او طراحى شده است، این حق را یافته است که بهترین بهره بردارى را از طبیعت داشته باشد، جز آنجا که به ضرر و زیان جدى او بیانجامد. (یا أیها الناس کلوا ممّا فى الأرض حلالاً طیباً) بقره / 168 اى مردم! از چیزهایى که در زمین حلال و پاکیزه است بخو
رید و بهره ببرید. (فانتشروا فى الارض و ابتغوا من فضل الله) جمعه / 10 در زمین پراکنده شوید و براى به دست آوردن فضل الهى به جست وجو برخیزید. (قل من حرّم زینه الله التى أخرج لعباده و الطیّبات من الرزق) اعراف / 32 بگو! چه کسى زینتهاى الهى را که براى بندگانش به وجود آورده، حرام کرده است و همچنین روزى هاى پاکیزه را! از سوى دیگر، بهره ورى غیرمنطقى و اسراف گونه از طبیعت، اقدامى نادرست دانسته شده است: (یا بنى آدم خذوا زینتکم عند کلّ مسجد و کلوا و اشربوا و لاتسرفوا) اعراف/ 21 اى فرزندان آدم! به هنگام هر عبادت، لباس و زینت خود را بپوشید و نیز بخورید و بیاشامید، ولى اسراف نکنید. از دیگر مواردى که دخالت و تصرف انسان در طبیعت محدود شده است، مواردى هستند که تصرف انسان مایه فسادگرى و طغیان و پیروى از روشهاى شیطانى باشد. (کلوا و اشربوا من رزق الله و لاتعثوا فى الأرض مفسدین) بقره / 60 بخورید و بیاشامید از روزى خداوند، و در زمین به فساد سرکشى مکنید. (کلوا مما رزقکم الله و لاتتبعوا خطوات الشیطان) انعام / 142 از روزى هاى خداوند بهره بردارى کنید و خطوط شیطان را پیروى ننمایید. علاوه بر اینها، در منطق وحى، چونان منطق خرد و احساس انسانى، طبیعت در برابر نعمتها و الطافى که به انسان ارزانى مى دارد، حقوقى را بر گردن آدمى مى نهد که نمونه اى از آنها آیه زیر است: (کلوا من ثمره إذا أثمر و آتوا حقه یوم حصاده) انعام / 141 چون نخلها و تاکستانها و کشتزاران به بار نشینند، از میوه آنها بهره مند شوید و بخورید و در روز درو، حق آن را نیز بپردازید
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/3/1 2:58 صبح
مقاله چگونگی روش احیا و غنی سازی اوقات فراغت در ساعات تحت فایل ورد (word) دارای 11 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله چگونگی روش احیا و غنی سازی اوقات فراغت در ساعات تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله چگونگی روش احیا و غنی سازی اوقات فراغت در ساعات تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله چگونگی روش احیا و غنی سازی اوقات فراغت در ساعات تحت فایل ورد (word) :
چگونگی روش احیا و غنی سازی اوقات فراغت در ساعات
غیر رسمی دانش آموزان
مقدمه
دانش آموزان به هنگام آسودگی از فعالیتهای تحصیلی خود، بر اساس دلبستگی ها و علایق و استعدادهای فردی خود در پی فعالیت هایی هستند که بتوانند آنان را به دور از الزامات و محدوده مجبوریتهای تحصیلی و خانوادگی، ارضا کرده و موجب شکوفایی توانایی های درونی آنها گردند.
دانش آموزان از آنجا که در سنین رشد و بالندگی هستند
در مقوله اوقات فراغت از اهمیت زیادتری نسبت به طبقات دیگر جامعه برخوردارند و به تبع آن، حساسیت امر نیز به مراتب افزونتر به نظر می رسد.
بدین معنی که در عصر انفجار اطلاعات و گسترش بی حد و حصر تکنولوژی و هیاهوی پیشرفت های صنعتی و اقتصادی؛ غفلت ورزیدن از میلیون ها ساعت اوقات فراغت این قشر عظیم خسارات جبران ناپذیری بر آینده افراد و جامعه در پی خواهد داشت.
در طی سالیان دراز در کشور ما، ارگان ها و سازمان های گوناگونی- علاوه بر وزارت آموزش و پرورش- در این حیطه وارد شده و خود را به عنوان پوشش دهنده بخشی یا بخش هایی از اوقات فراغت جوانان و نوجوانان معرفی نموده اند. لیکن متاسفانه در اکثر موارد یا تاثیری قابل توجه بر جای نگذاشته اند و یا اگر هم تاثیری داشته اند، بسیار کم رنگ بوده است.
البته در جامعه ما معضل غنی سازی اوقات فراغت، بیشتر در شهرها نمود پیدا می کند هرچند در روستاها نیز به شکلی خاص و بویژه در مورد دختران به چشم می آید. خصوصا اینکه در دوره حاضر، تحولات شگرف علمی و پیشرفت های سریع تکنولوژی، تغییرات عمیقی را در زندگی افراد بوجود آورده و با پیدایش طبقات جدیدی از خانواده ها، وضعیت پیچیده تر
و بحرانی تر گشته است. امروزه نیازهای روحی- روانی و عاطفی دانش آموزان بسیار فراتر از سالیان پیش محسوس است. نوع نگاه آنها به خویشتن و محیط پیرامون خود متفاوت تر از گذشته است و به همین دلیل پاسخگویی به این نیازها نیز مشکل تر و نیازمند دقت فراوان می باشد.
از سوی دیگر بهره گیری از ابزارهای پیشرفته و پیچیده تبلیغاتده تر و مقابله با آن را مشکل تر می نماید. این آسیب ها زمانی بیشتر نگران کننده می شوند که کمبر سطح کشور شاهد هستیم. باید اذعان نمود که امکانات و کارکرد سازمان های مسئول در زمینه اوقات فراغت دانش آموزان هرگز توانایی مقابله با آن همه هجوم فرهنگ بیگانگان را نداشته است. بویژه اینکه همگان از هدفی والا یعنی سوق دادن جوانان به یک زندگی متعالی و خداجویانه سخن می گویند.با نگاهی گذرا به تعدد اسامی نهادهایی که همه یا بخشی از فعالیت های خود را به امر غنی ساختن اوقات فراغت جوانان و نوجوانان اختصاص داده اند، اهمیت کار از نظر مسئولین دریافت می شود اما آنچه در عمل اتفاق می افتد ناهماهنگی و عدم سیاستگذاری واحد در اجرای برنامه هاست. یعنی این نهادها هر کدام چون جزایر پراکنده ای هستند که همواره در میان آبهای متلاطم در جا می زنند و چه بسا که صدای همدیگر را نیز نمی شنوند. بدیهی است که در چنین
اوضاع و احوالی حتی اگر یک بخش، کوچکترین اقدامی نیز در راستای وظایف محوله انجام ندهد هرگز به چشم مسئولان نیامده و مسئولیتی نیز متوجه کسی نخواهد شد.
در میان نهادهای متعدد مربوط با اوقات فراغت، رادیو و تلویزیون، مطبوعات و آموزش و پرورش نقشی اساسی تر را برعهده دارند. از این میان دو مورد نخستین در عصر ارتباطات وظایفی بس سنگین تر برعهده دارند که بحث پیرامون آنها مجالی دیگر می طلبد. اما آموزش و پرورش به عنوان متولی تعلیم و تربیت میلیون ها دانش آموز، اهمیت فوق العاده خود را از آنجا کسب می کند که در ارتباط مستقیم با دانش آموزان و خانواده ها بوده و براحتی هم می تواند در ساماندهی و بهینه سازی اوقات خارج از وقت آموزش نیز نقشی حساس و بنیادی ایفا کند.
آموزش و پرورش با برخورداری از بیشترین فضای آموزشی و نیز امکانات گسترده نیروی انسانی، تنها به یک برنامه ریزی اساسی و ساز و کارهای جدی در این زمینه دارد که بتواند با همان امکانات موجود، بیشترین بهره را ببرد. از طرف دیگر وجود سازمانی خاص به نام سازمان دانش آموزی و زیرمجموعه های آن یعنی کانون های فرهنگی- تربیتی در تمام مناطق آم
وزش و پرورش، فرصت فوق العاده ای است که هدف اصلی آن نیز غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان می باشد. این سازمان و کانون ها از پتانسیل بسیار بالایی برای رسیدن به آرمان های مورد نظر برخوردارند که متاسفانه چندین سال است در سردرگمی و ب
لاتکلیفی گرفتار شده و توان اصلی خود را در انجام وظیفه اساسی خود به میزان زیادی از دست داده است. آنچه که در این مورد خاص ضروری می نماید، خانه تکانی جدی در سازمان دانش آموزی و کانون های فرهنگی- تربیتی است تا با یک برنامه ریزی اصولی و اتخاذ تصمیمات کاربردی و رسیدگی مسئولین به مشکلات و موانع موجود، گام های بلندی در راه اصلاح پیکره بیمار این بخش مهم آموزشی و تربیتی برداشته شود.
راههای غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان
ضروریت و اهمیت مسئله
جوانان و مسائل آنان موضوعی است که اهمیت آن بر هیچکس پوشیده نیست زیرا جوانان پایه گذاران فرهنگ آینده سرزمین خویش هستند و حفظ ارزشها یی که بابهایی گران بدست آمده به عهده آنها می باشد . از میان مسائل متعدد اجتماعی ، مشکلات جوانان از موقعیت برجسته ای برخوردار است تا جایی که اگر هدایت کنندگان کشور با تمام تلاش شان مسائل جوانان را در درجه اول اهمیت قرار دهند کاری نابجا نکرده اند . همانطور که می دانیم ی
کی از مسائل جوانان چگونگی گذران اوقات فراغتشان می باشد اگر برای گذران وقت آزاد جوانان هیچ امکاناتی و برنامه ریزی نشده باشد فعالیتهای مسئولین برای شکوفا شدن استعدادهای آنان ، سلامت جسم و روان و کسب مهارتهای گوناگون و ; و بودجه کلانی که برای پ
یشرفت آنها هزینه شده به هدر خواهد رفت . اوقات فراغت برای همه وجود دارد ولی آن
چه حائز اهمیت است شیوه گذراندن آن است و اگربه انحراف کشیده شود بسیار مخرب و تضعیف کننده فرد و اجتماع می باشد ، اگر در برنامه ریزی ها برای گذران اوقات آزاد تدابیر لازم اتخاذ شود از اتلاف وقت آزاد مخالفت خواهد شد پس اولین قدم شناخت بهترین روش غنی سازی اوقات فراغت جوانان می باشد که می تواند استفاده صحیح از امکانات اقتصادی
، فرهنگی ، اجتماعی باشد .
با توجه به اهمیت قابل توجهی که اوقات فراغت در سلامت جسم وروان و کسب مهارت های گوناگون و رشد وتعالی شخصیت در جوانان را دارا می باشد بنابر این می توان گفت اوقات فراغت بهترین و مناسب ترین فرصت برای برخورداری از برنامه و نظم در امور مختلف و پرهیز از آشفتگی و به هدر ندادن نیرو و انرژی و غلبه بر کاهلی و تنبلی است . پس اگر بتوان اوقات فراغت جوانانی که سنین 14 الی 18 سالگی را می گذرانند با روشهای اصولی و فراهم کردن امکانات مناسب به اوقات فراغتی پر بار تبدیل نمود .
سلامت جوان و نوجوان وبه طبع آن سلامت جامعه را تضمین خواهیم کرد نتایج سودمند این تحقیق نشان می دهد که داشتن برنامه های هدایت شده و پر بار از طرف مسئولین یا خانواده یا مدارس برای غنی سازی اوقات فراغت جوانان و دور کردن آنها از خطر فساد های اخلاقی تا چه حد مؤثر می باشد .
تحت چه شرایطی و موقعیتی می توان اوقات فراغت بهتری برای جوانان مهیا کرد آیا مسائل اقتصادی و فرهنگی خانواده در این زمینه مهم است اگر خانواده ای از نظر وضعیت اقتصادی مناسب نباشد پس نوجوان نمی تواند از وسایل تفریحی مناسب و یا کتابهای و یا مکانهای ورزشی مناسب جهت گذران اوقات فراغت خود استفاده نماید .
تعریف اوقات فراغت :
تعریف لغوی : در فرهنگ عمید فراغت به معنی آسودگی و آسایش از کار و شغل در فرهنگ دکتر معین فراغت به معنای بی اعتنایی ، وارستگی ، فرصت ،مجال حاصل کردن ،آسوده شدن و به پایان بردن کار ی آمده است .
تعریف واژه فراغت در لغت نامه دهخدا چنینی آمده است : فراغت فراغ فرصت و مهلت . مجال ، آسایش ، آرامی و استراحت ضد گرفتاری از کار و شغل ، آسودگی ، آرامش .
در لغت عربی فراغت به معنی اضطراب است قاموس قرآن : فرغ به معنی دست کشیدن از کار معنی شده است اوقات فراغت با وقت آزاد یا بیکاری ، اوقات مرده متفاوت است وقت آزاد می تواند اعم و اوقات فراغت اخص باشد در اوقات آزاد ، کارها ووظایف متعددی چون خوردن ، خوابیدن ، شست و شو ، دید و بازدید و ; ولی اوقات فراغت اوقاتی هستند که به میل و اختیار فرد در راه آموختن ، آفریدن ، ساختن ، پژوهش ، تربیت ، مشارکتهای اجتماعی ، گسترش افق فکری و در بسیاری از عرصه های دیگر صرف می شود .
فرهنگ لاروس مفهوم اوقات فراغت را چنین بیان کرده :
سرگرمی ها و تفریحات و فعالیتهایی که به هنگام آسودگی از کار عادی با شوق و رغبت به آنها می پردازند و این کلمه شاید از لغت schole که یک ک
لمه یونانی است آمده باشد که معنی آن با لغت لاتین leisare که به معنای آزاد بودن ، ارتباط نزدیک دارد
دکتر افروز در باره اوقات فراغت چنین بیان کرده :
اوقات فراغت حساس ترین ارزشمند ترین ، پر بارت
رین اوقات زندگی آدمی می باشد این اوقات همانند شمشیر دو دمی است که لبه آن می تواند زمینه ساز خلاقیت ، هنر آرایی ، لبه دیگر آن عاملی در جهت گرایش به بزهکاری و آسیب پذیراجتماعی باشد .
جامعه شناسان برای فراغت به معنی امروزی دو شرط قائلند :
اول آنکه فعالیتی باشد فارغ از اجبارهای اجتماعی ، مذهبی ، عمومی که در آن نوعی گزینش و یا انتخاب آزاد مطرح است .
دوم اینکه کاری که از آن فرد معیشت خود را تأمین می کند از سایر فعالیتها جدا باشد با توجه به این دو شرط فراغت عنوان نموده که : فراغت مجموعه ای از
اشتقالات است که فرد با رضایت خاطر برای استراحت یا تفریح یا به منظور توسعه آگاهی ها و فراگیری غیر انتفاعی و یا مشارکت اجتماعی داوطلبانه ، بعد از رهایی از الزامات خانوادگی واجتماعی بدان می پردازد .
همچنین زمان فراغت را نیز به دو بخش تقسیم کرده اند: 1) زمان کار 2) زمان خارج از کار
زمان خارج از کار خود به چند دسته تقسیم می شود :
زمانی که ارتباط با کار روزانه دارد مثلا ً اوقاتی که صرف رفت
و آمد به محل کار می شود زمانی که برای وضع احتیاجات زیستی ( تغذیه ، خواب ، نظافت ) می گذرد ، بالاخره آنچه را که می توان فراغت نا مید اموری است مثل مطالعه ، فعالیتهای اجتماعی ، استراحت ، ورزش ، تماشای نمایش و نظایر آنها پس از اوقات فراغت (وقت آزاد ) را با زمانی که بعد از کار روزانه باقی می ماند نباید اشتباه کرد . باید آن را جزیی از اوقات خارج از کار شمرد که صرف ارتقاء سطح فرهنگ ، ورزش ، استراحت ، فعالیتهای اجتماعی و ;;.. می شود .
اوقات فراغت برای کمک به حفظ میراث فرهنگی جامعه وایجاد ضابطه برای جامعه از لحاظ فعا لیت های ایام فراغت به نحوی که مالا ً در پیشبرد سط
ح زندگی و تمدن افراد درجامعه مؤثر باشد .
بهبود سطح زندگی جامعه از طریق ایجاد حس مسئولیت برای کمک به همنوع ، مشخص نمودن امکانات فردی از لحاظ رفاه ، شخصیت ، فعال ، و ابراز هیجانات ارتقاء سطح روابط بشری از طریق بهبود مهارتهای اجتماعی ، تجربیات گروهی و تهذیب عادات و آداب و رسوم و احساسات ، بالا بردن سطح کارایی اقتصادی ، اجتماعی افراد کار برد دارد .
برخی نیز اوقات فراغت را جهت فرار از مشکلات روزانه ، وقت گذرانی ، احساس یک زندگی تخیلی و یا مبارزه با عصبانیت و هیجان ذکر نموده اند ی
ا عنوان شده که فراغت یک وقت اختیار
ی است یا زمانی است که شخص بدون قید و تعهد آزاد به انجام امور مورد نظر خود باشد .
روانشناسان در باره اوقات فراغت گفته اند .
یکی از شرایط رشد عاطفی و بلوغ اجتماعی و قدرت همسازی افراد داشتن علاقه پایدار به تفریحات و اشتغالات سازنده ، سودمند بیش ازرغبت نسبت به کار تحصیل است . امروزه یکی از اهداف آن توجه به چگونگی استفاده و گذران اوقات فراغت می باشد .
پیر فرانسوا چنین می گوید : فعالیتهای اوقات فراغت نقش مهمی در جبران کمبودهای عاطفی و روانی دارد چرا که به جوانان آنچه را که در خانواده یا مدرسه فرصت ابراز و یا شناساندن آن را نیافته اند امکان ظهور و بروز می دهد ، در اینجا لازم است درباره نوعی محرومیت که بد بختانه نزد جوانان کنونی فراوان دیده می شده و چاره اندیشی و تدبیر اوقات فراغت را ملزم می گرداند تاکید شود ، و آن محرومیت های ناشی از زندگی تحصیلی است . و این نتیجه همگانی کردن آپ بدون امکانات وو سایل و استاد کافی است . بدتر از همه اینکه شاگردان در معرض خطر شکست نمرات بد ، امتحانات ناموفق و ;. می باشند . بدین ترتیب آنها در اولین سالهای بحرانی زندگی خود با شکست های پیاپی مواجه می گردند بنابر این مهم این است که دانش آموز در جایی دیگری غیر از مدرسه بتواند این کمبود را جبران نماید این جبران به دو طریق امکان پذیر می باشد :
1- برای فعالیت موضوعاتی انتخاب کردند که واقعاً مورد توجه بوده و آنها را به خود کشانده و ذوق زندگی به ایشان ببخشد
2- موجبات موفقیت هر چند ناچیز و کوچک را فراهم آورد تا به دانش آموزاجازه دهد به خود بگوید ” هر چند که دیروز در کلاس موفق نشدم ولی امروز در فوتبال درخشیدم “
بنابر این برای اوقات فراغت باید تدبیر جامعی اندیشید به نحوی که بتوان به جوانان سلسله ای از تفنن های مورد توجه آنها را با نشانی از موفقیت عرضه نمود بهر
حال مسلم این است که چگونگی گذران اوقات فراغت از جایگاه ویژه ای در فعالیتهای اجتماعی افراد جامعه برخوردار است و این جایگاه ویژه لزوم توجه مسئولین و سازمانها ی اجرایی را به برنامه ریزی و رهبری این فعالیت ها روشن می سازد و اینکه اگر با این مسئل
ه بطور جدی مواجه نشویم مشکلات فراوانی را ایجاد می نماید .
هر جوان پس از پایان کارهای روزمره و ف جوان با صرف ساعات بیکاری خود در شبانه روز علاوه بر ورزش ، مطالعه ، و بازدید علمی ، تفریحات مفید به امور فنی و صنعتی، هنری ، نجاری ، نقاشی ، موسیقی ،;;;. و کارهای دیگری که مورد علاقه خود می باشد می پردازد و این جوان کمتر بدبین و مأیوس و عصبانی خواهند بود و این از وظایف وزارت آپ و همکاری وزارتخانه های دیگر است که با کمک هم و طرح برنامه های مفید خلاء ساعات بیکاری جوانا را پر نمایند .
برنامه های ورزشی منظم و یا مطالعه کتابهای مفید در زمان اوقات فراغت دانش آموزان بسیار مؤثر است عدم برنامه ریزی صحیح در مراکز ورزشی و مراکز علمی ( مطالعه کتاب ) بسیار برای جوانان خطرناک است و عاملی است که جوانان به سمت فعالیتهای ورزشی گرایش نداشته باشند .
روشی که می توان راههای غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان را بررسی کرد استفاده از نظریات دانش آموزان می باشد می توان از پرسشنامه هایی که از قبل طراحی و برنامه ریزی شده در اختیار آنان قرار داده و نظریات آنان را در رابطه با گذ
ران اوقات فراغت پرسید .
در تعاریف عملیاتی : ( رفتار قابل مشاهده ) با برنامه ریزی صحیح در اوقات فراغت می توان پیشرفت تحصیلی ، فعالیتهای اجتماعی ، اخلاقی و مذهبی آنان را مشاهده کرد . هر گاه در جامعه ای برنامه ریزی صحیح برای اوقات فراغت جوانان شده باشد جوانان آن جامعه در کلیه فعالیت های روزانه خود موفق و در تمام کارها پیشرفت بسزایی دارند .
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/3/1 2:58 صبح
مقاله تربیت بدنی تحت فایل ورد (word) دارای 60 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله تربیت بدنی تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله تربیت بدنی تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله تربیت بدنی تحت فایل ورد (word) :
تربیت بدنی
مقدمه
تربیت بدنی یک پدیده انسانی است و ابزاری موثر برای پرورش جسم و ارتقاء فرهنگی، تربیت و اخلاق است و می تواند زمینه ساز هویت ملی باشند. پس به این خاطر جایگاه تربیت بدنی و ورزش در بند سوم از اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلای ایران مطرح گردیده است. که طبق این، اصل دولت را به فراهم آوردن موقعیتی که همه افراد و در تمامی سطوح بتوانند از تربیت بدنی رایگان برخوردار باشند، موظف نموده است. باید توجه کرد که جامعه، زمانی قادر نخواهد بود راه ترقی را طی کند و به پیشرفت و سربلندی برسد که متشکل از افرادی سالم، فعال و کارآمد باشد. برای اینکه کلیه افراد جامعه بتوانند بدنی سال داشته باشد. و با افزایش سن دچار فقر حرکتی و کم حرکتی و از کار افتادگی نشوند. نیاز است تا در مراحل مختلف زندگی به طور موثر و مطلوب از آمادگی جسمانی در حد اولیه برخوردار باشند.
در بینش اسلامی تربیت و تقویت بدن و آمادگی همه جانبه ی آن مورد توجه است و به مومنان قوی از برنامه زندگی و بخشی از مراحل آموزشی و پرورشی هر فرد مورد توجه قرار گیرد.( صفری شالی،1380) با توجه به اینکه حدود نیمی از جمعیت کشورمان را زنان تشکیل می دهند ، و به اذعان همه روانشناسان اجتماعی و کارشناسان فن، جامعه ی سالم
برپایه خانواده ی سالم برپایه خانواده ی سالم بنا نهاده می شود و رکن اصلی خانواده را نیز زنان و مادر خانواده می سازد و با توجه به گسترش روز افزون اختلالات روانی در سطح جامعه بخصوص در میان بانوان که از طرفی مادران این سرزمین به شمار می روند. و ممکن است به علت احساس مسئولیت بیشتر، نسبت به افراد خانواده، استرس های خاص شغلی و مسائل دیگر تحت فشارهای روانی زیادی قرار گرفته و در معرض آسیب های روحی و جسمی قرار گیرند. از طرفی دیگر، نگرش ویژه خانواده به ورزشی زنان و داشتن عقاید خرافاتی، نظیر عواقب سوء فعالیتهای ورزشی، در اثر جهش و پرش، تغییر اندام و کاهش ظرافت آنان این قشر را خانواده و جامعه را نسبت به پرداختن به فعالیتهای ورزشی متاثر می سازد و اثر گذاری قوی بر کند بودن روند رشد فعالیت های ورزشی دختران و زنان در خانواده را به دنبال دارد.
از طرفی دیگر، بیماریها و عوارض حاصل از آن موانع موثر بر عدم مشارکت زنان در فعالیت های ورزشی محسوب می گردد، چرا که زنان از ساختار فیزیکی ظریف تری برخوردار بوده و احتمال مخاطرات بیشتری را در مقابله با بی تحرکی و کم کاری دارند. کمترین احتمال خطر پوکی استخوان به عنوان یک عارضه شایع در زنان است. که سبب کاهش استخوان سازی و کمتر به فعالیت وا داشتن بدنشان می شود. در نتیجه پس انداز استخوانی کمتر سبب آمادگی آنان برای شکنندگی بیشتر استخوان ها در سنین ماینسالی و بزرگسالی می گردد.
از جهتی دیگر مقاطع خاص فیزیولوژیکی در وند طول عمر زنان، برای مثال دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی به عنوان مشکلات کوتاه و درا مدت، مانع از شرکت مستمر زنان در فعالیت های ورزشی می گردد. کمبود اماکن ورزشی و در دسترس نبودن آن در سطوح مختلف اجتماعی به عنوان معضل جدی در امر پرداختن به فعالیت های ورزشی برای قشر زنان مطرح است. اگر موسسات و دستگاههای دولتی امکانات ورزشی لازم برای بانوان فراهم نکند تا بتوانند از سلامتی کامل برخوردار باشند، ضعف در سلامتی آنان بر روی بسیاری از مسائل تاثیر گجذار خواهد بود به طور مثال نمی توانند فرزند سالم و قوی سالم و قوی داشته باشند.
با توجه به مشکلات و معضلاتی که به آنها اشاره شد برنامه ریزی و مدیریت فعالیت های ورزشی بانوان معلم از دیدگاه های مختلف باید از ظرافت و روش ویژه ای برخوردار باشد که در این زمینه تحقیقاتی را به طور بنیادی می طلبد. چرا که پرداختن موشکافانه به مشکلات و موانع ورزشی بانوان معلم می تواند در برنامه ریزی و توجه بیشتر به نیازهای آنان موثر باشد. برای تغییر ساختار برنامه ها به منظور کاستن از نابرابری ها و محو موانع و گسترش تسهیل شرکت تمام افراد بدون توجه به
جنسیت وجود سیستم مدیریتی قوی و متعهد ضروری است بنابراین پژوهش انجام شده قدم دیگری است که برداشته شده تا نقاط قوت و ضعف ورزش بانوان معلم را مورد بررسی و مطالعه قرار دهد و انتظار می رود عوامل باز دارنده ای که در جامعه زنان بخشی از کشور برای پرداختن به فعالیتهای جسمانی و ورزش وجود دارد را شناسایی کند و از این طریق اطلاعاتی را در اختیار مسئولین امر قرار دهد تا بتوانند به نحو مطلوب تر موجبات رشد و شکوفائی روانی و ورزشی را در این بخش از جامعه فراهم آورند.
مبانی نظری تحقیق
تاثیرات ورزش بر آمادگی جسمانی
آمادگی جسمانی به عنوان توانائی زیستن تاب آوردن – و تحمل در برابر فشارهای روانی و ادامه کارها در شرایط سخت تعریف شده است. شرایطی که یک فرد غیر آماده را می تواند وادار به تسلیم کند و او را به زانو درآورد آمادگی جسمانی نقطه مقابل خستگی ناشی از تلاشهای روزانه، خستگی ناشی از نبود انرژی لازم برای آغاز با رغبت فعالیتهای زندگی و خستگی ناشی از واماندگی موارد غیر منتظره زندگی می باشد، در عین حال تلاش بدنی زیادی را می طلبد.
مدارک علمی درباره خواص سلامت بخش فعالیت بدنی روز به روز بیشتر می شود، به طور کلی بسیاری از مسائل و مشکلات تندرستی که مردم با آن مواجه اند به شیوه زندگی آنها وابسته است تاثیر قابل توجه شیوه زیستی بر تندرستی و سلامت امر شناخته شده است تمرین منظم و مناسب موجب حفظ آمادگی و نیل به تدرستی و عامل پیشگیری از انواع بیماری های جسمی و روانی است و در بسیاری از موارد روش درمانی خوبی برای بیماریهای فرسایشی است بنابراین آمیختن ورزش با زندگی تاثیر خوبی بر سلامت جسمی و ذهنی خواهد داشت تمرین و منظم به حفظ ترکیب مطلوب بدنی کمک خواهد کرد.
تمرین منظم با مصرف کالری های اضافی و پیش گیری از افزایش نامطلوب وزن به حفظ وزن مناسب کمک می کند و این باعث کاهش درصد بیماری ها می شود چون بسیاری از بیماریها در مقوله بیماریهای فقر حرکتی طبقه بندی می شوند بیماری فقر حرکتی نه از عفونت بلکه در اثر فعالیت جسمانی کم و ناکافی احتمال زیاددر سایر الگوهای رفتاری سلامت بخش و مثبت نیز درگیر خواهند بود.(خداداد1368) اهمیت فعالیت بدنی به عنوان بخش مکمل یک زندگی سالم کاملا روشن است. به علاوه شواهد علمی از فواید سلامت بخش تمرین و ورزش در حال افزایش است. بررسی ها نشان می دهند که فعالیت بدنی با تکرار، شدت، مدت مناسب و بر اساس برنامه های منظم، مزایای زیادی دارد.
حفظ سطح مناسبی از عناصر آمادگی جسمانی مرتبط با تندرستی مانند استقامت قلب و عروق، قدرت استخوان ف چاقی عضلانی، ترکیب بدنی و انعطاف پیذیری، در کاهش خطر امراض قلبی ، فشار خون، دیابت ، پوکی استخوان، چاقی و ناراحتی های روانی ( افسردگی) موثر است. کاهش میزان موارد حمله ی قلبی و حفظ عملکرد در پیری از مزایای تمرینات مظنم است. به علاوه افرادی دارای فعالیت جسمانی نسبت به افراد غیر فعال عمر بیشتری دارند. بنابراین آمادگی جسمانی عبارت است از توانایی زیستن به عنوان موجودی متعادل و کامل، تمرین منظم و مناسب موجب حفظ آمادگی و نیل به تندرستی و
عامل پیشگیری است، بنابر این آمیختن تمرین با زند گی تاثیر خوبی بر تندرستی جسمی و ذهنی خواهد داشت. بهبود آمادگی قلب و عروق یکی از مزایای تمرین است. مزایای نسبت داده شده به آمادگی قلبی و عروقی عبارتند از: بهبود کارایی قلب و عروق، تقویت عضله ی قلب، پایین آمدن ضربان قلب، تقلیل فشار خون، افزایش ظرفیت حمل اکسیژن در خون، بهبود گردش خون مرکزی و محیطی، مقاومت در مقابل تصلب شرایین، حکفظ سطح کلسترول خون در سطح مطلوب، تقلیلL.D.L
، افزایش H.D.L ، تقلیل خطر حمله قلبی و افزایش شانس زنده ماندن پس از حمله قلبی، همچنین ورزش به حفظ ترکیب مطلوب بدنی کمک می کند ف مقدار زیاد و مفوط چربی بدنی برای سلامت زیان آور است. اضافه وزن طول عمر را کم می کند. افزایش کلسترول خون ، دیابت ، فشار خون، بیماریهای کیسه صفراء، امراض قلب و عروق، پوکی استخوان و آرتروز استخوانی مفاصل تحمل کننده ی وزن بدن، با اضافه مرتبط است. تمرین منظم با مصرف کالری های اضافی و پیشگیری از
افزایش وزن نامطلوب به حفظ وزن مناسب کمک می کند و از این طریق خطر بیماریها کاسته می شود. و قدرت عضلانی و استقامت عضلانی و انعطاف پذیری از دیگر اجزای بسیار مهم آمادگی جسمانی می باشند. میلیون ها نفر از ناراحتی کمر رنج می برند و بسیاری از این ناراحتی ها به ضعف عضلانی و فقدان توازن و تعادل ناشی از فقر حرکتی و یا فعالیت های نامناسب نسبت داده می شود. کسب و حفظ مقدار مناسبی از این عناصر از خطر ابتلا به ناراحتی های کمر می کاهد. تمرین جسمانی منظم و مناسب، افراد را برای کار و فعالیت توانا می سازد، آمادگی جسمانی به طور کلی اجرای حرکتی عمومی را نیز بهبود می بخشد. فعالیتهای بدنی با زندگی روزمره در ارتباط است و افراد دارای آمادگی جسمانی، مهارت های ورزشی را بهتر ارائه می دهند. افراد آماده پس از کار و تمرین شدید خیلی سریع تر از افراد فاقد آمادگی به حالت اولیه برگشت می کنند.( آزاد، 1375).
اثرات اجتماعی ورزش
جامعه شناسی، مطالعه مردم گروه ها و اشخاص و فعالیت های انسان را تحت عنوان رفتار اجتماعی گروه ها و آداب و رسوم و نظم اجتماعی مورد توجه قرار می دهد و جامعه شناس تاثیر نهادهای اجتماعی بر فرد، رفتار اجتماعی و ارتباطات انسان در گروه و یا در یک نهاد و چگونگی تاثیر نهادها بر انسان و ارتباطات درونی و متقابل نهادهای اجتماعی چون ورزش، تربیت، مذهب و حکومت را مورد توجه قرار می دهد. گسترش ورزش به عنوان بعد مهمی از روند زندگی و تاثیر ورزش بر رفتار انسان در نهادهای اجتماعی تشکیل دهنده جامعه و زمینه های فرهنگی جامعه سبب شده تا مربیان تربیت بدنی و جامعه شناسان به این مقوله توجه بیشتری نشان دهند.
جامعه شناسان ورزشی از طرح ها و تدابیر اجتماعی، تجارب پیشین اجتماعی و وضعیت اجتماعی فعالیتهای ورزشی بر رفتار افراد و گروه در ورزش را مدنظر دارند، در این زمینه جویای پاسخ به سئوالات بیشماری هستند از جمله آیا ورزش فرد را در زندگی اماده می کند؟ آیا ورزش زنان را در پذیرفته شدن یک جامعه مهم به نظر می رسد.
امروزه از ورزش به عنوان یکی از مهمترین ، جذاب ترین، و موثرترین ابزارها در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، و سیاسی دنیا یاد می شود. فعالیت های حرکتی و ورزشی از عوامل مهم تاثیر گذار در زندگی فردی و اجتماعی هر فردی می باشد. سلامت جسمانی و روانی و نشاط و شادابی که یک فرد از طریق شرکت در فعالیتهای حرکتی و ورزش کسب می نماید، می تواند به عنوان یک شهروند پویا و فعال و سالم وظایف و مسئولیت های اجتماعی خود را انجام داده و در ساختن جامعه سالم مشارکت فعال داشته و به عنوان یک الگوی مثبت در جامعه ظاهر شود.(خلجی،1379)
تاثیرات فیزیولوژیکی ورزش
به طور کلی ورزش و تحرک بر رشد عمومی بدن تاثیر می گذارد، در سنین بالا ورزش برای جلوگیری از پوکی استخوان، اضافه وزن و ناراحتی های قلبی- عروقی همچنین برای غنی سازی اوقات بیکاری و جلوگیری از افسردگی و روان پریشی توصیه می شود.( رستمی،138)
ورزش علاوه بر پیشگیری از بیماری شریان کرونری و فشار خون برای درمان آن نیز موثر است. تمرین ورزشی، کارایی قلب را بهبود می بخشد و به همراه دیگر راههای درمانی مانند استفاده از دارو، تغییرات رژیم غذایی و ترک سیگار می توان از تثلب شرایین جلوگیری کند یا روند ان را معکوس نماید( حجتی و رحمانی نیا، 1381)
اتحادیه قلب آمریکا(1999) اعلام کرد که ارتباط مستقیمی بین کم تحرکی و انواع بیماری ها وجود دارد نداشتن تحرک بدنی، عاملی خطر ساز در ایجاد بیماری های قلبی است( یوسفی،1381).
در مجله علم، ورزش و سلامتی فواید ورزش به شرح زیر می باشد:
1) بهبود کار قلب و عروق: حرکات ورزشی مناسب و مستمر در کاهش احتمال سکته در اشخاصی که خانواده سابقه بیماری های قلبی- عروقی دارند، بسیار موثر است.
2) کنترل وزن: بهترین روش جهت کنترل وزن بدن ترکیب یک برنامه، منظم و منسجم ورزشی به همراه رژیم غذایی متناسب می باشد.
3) پرورش عضلات بدن
4) بهبود انعطاف پذیری بدن
5) افزایش جریان خون و انتقال اکسیژن به بافت ها
6) کاهش عوارض و احتمال مرگ و میر ناشی از نارسائی های قلبی
7) تنظیم فشار خون
8) بهبود شرایط در دوران حاملگی
9) کاهش خطرات حملات قلبی و به ویژه در زنان بعد از دروان حاملگی
10) بهبود حالت روحی و از بین بردن افسردگی( احمد مجد،1382).
تحقیقات نشان می دهد که در افراد با سطح آمادگی بدنی بالا میزان شیوع بیماریهای عرقی قلبی کمتر بوده و با کاهش میزان آمادگی بدن خطر آترواسکلروز افزایش داشته و از طرفی فعالیت بدنی می تواند از عوامل بازدارنده انجام ورزش در افرادی باشد که دچار بیماری های قلبی عروقی پروفسور هستند. بایارد استاد بهداشت استانفورد در مورد تاثیرات ورزش چنین بیان می کند: حرکات و فعالیتهای بدنی در پیشگیری از عوارض بیماری های و اعمال جراحی نقش اساسی داشته و به طوری که میزان بستری شدن افراد در بیمارستان 20 الی50 درصد خواهد کاست. همچنین ویدوبیکر می گوید: 50 درصد از علل مربوط به ضعیف شدن و از دست دادن نیروی حیاتی در سنین 30 الی70 سال به علت عدم تحرک بدنی بودن به طوری که این افراد چنانچه به ورزش بپردازند بین10 تا25 سال به عمر خود خواهند افزود و در این میان تاثیر ورزش در بین افرادی که به علت تحرک دچار ناراحتی ها و بیماری های گشته اند به مراتب بیش از سایرین است.(صفانیا،1379)
همچنین دیوو (2002) در تحقیق خود نشان می دهد، کودکانی که فعال هستند و در سطح بدنی مناسبی قرار دارند عوامل خطرزایی قلبی و عروقی کمتری نسبت به بچه های غیر فعال دارند. عوامل خطر زا همراه با بیماری قلبی کرونری از طریق فعالیت بدنی منظم در بزرگسالان و کودکان کاهش می یابد. و همین طور که به طور فیزیکی فعال هستند فشار خون پایین تری دارند.
کیرک و همکاران (1998) تا سالها سه عامل مهم بیماریهای قلبی را فشار خون بالا،کلسترول خون بالا، و سیگار کشیدن می دانستند. اما در سال 1992 شیوه زندگی پشت میز نشینی و بی تحرکی هم به عنوان عامل چهارم ذکر شد.
تاثیرات فیزیولوژیکی ورزش بانوان
تحقیقات و مشاهدات علمی بیانگر این است که دختران در آمادگی های جسمانی، وضعیت قامت و ;. از سطح نامطلوبی برخوردار هستند. و با توجه به حفظ ارزش های اسلامی و ملاحظات فرهنگی محدودیت حرکتی مضاعفی نسبت به پسران دارند.کارشناسان معتقدند: فقدان فعالیت بدنی و ورزشی موجب رشد نیافتن و تضعیف کشش کلیه عضلات ناحیه شکم می شود که خود عامل اصلی در دردهای پشت به دنبال بارداری است بر اساس تحقیقات برخی ناهنجاری ها و ضعف های عضلانی در دختران رقم بالایی را به خود اختصاص داده و به طوری که افتادگی شانه 25/56 درصد، انحنای کمر 5/37 درصد انحراف جانبی سر 25/31 درصد است( یوسفی،1377)
بارداری و ورزش
رسولی(1376) در فصلنامه طب ورزش در دوران بارداری را به شرح زیر اعلام می دارد:
1- باقی ماندن وضعیت آمادگی جسمانی در هنگام حاملگی
2- ممانعت از افزایش وزن زیاد
3- کاهش دردهای کمری واریس پا
4- خواب بهتر
5- اعتقاد به نفس بالاتر
6- احتمالا زایمان بهتر و راحت تر
همچنین ورزش سبک دوران بارداری موجب کاهش قابل توجه درد کمر پس از زایمان و بهبود عملکرد مفاصل ران شده و هیچ تاثیر منفی بر رشد جنین ندارد.(محمدی،1381)
اثرات ورزشی در سنین قبل از بارداری در دختران جوان، با توضیح اثرات ورزش در ایجاد سلامتی جسمی و روحی آنان و ایجاد عضلات قوی و توانایی جسمی بالا در دختران و نیز تراکم استخوانی بالاتر به پرورش مادرانی با قوای جسمانی مناسب و میزان تراکم استخوان طبیعی منجرمی شود که در دوران بارداری، مشکلات خاص آن دوره، چون کمر دردهای دروان بارداری، کاهش توانایی فیزیکی و افسردگی های روحی در این گروه کاهش می یابد و زایمان موفق تر و با درد کمر کمتر و زمان کوتاه تر خواهد داشت.
در دوران قبل از بارداری ، دختران و زنان ورزشکار اختلالات سندرم و پیش از قاعدگی کمتری دارند و کمتر دچار دردهای لگن و اختلالات روحی چون افسردگی و اضطراب می شوند. برخی مطالعات نیز نشان می دهند که تمرینات بدنی شدید می توانند در کاهش درد قاعدگی موثر باشند. در یک مطالعه درد قادعگی در زنان دانشجو، وقتی آنان به مدت یکسال تحت تمرینات شدید جسمانی قرار گرفتند تا %55 کاهش یافت.
از طرف دیگر تمرینات سبک ویژه می توانند در جلوگیری و تسکین درد قاعدگی مفید باشند. انجام منظم تمرینات میتواند باعث بهبود گردش خون در ناحیه شکم، افزایش تونوس عضلات شکم و انعطافپذیری ناحیه کمر و لگن و انبساط عضلانی ناحیه لگن شود.( ترکان،1381)
فعالیتهای ورزشی در دوران بعد از زایمان باعث کاهش وزن و اندازه دور کمر زنان و همچنین باعث افزایش عضلات شکم و انعطاف پذیری عضلات پشت ران و کمر می شوند.(نیکیپور و همکاران،1381)
اگر چه نگرانی هایی در رابطه با سلامتی جنین به هنگام ورزش مادر وجود دارد، با این حال به نظر می رسد که ورزش هوازی مادر در دوران بارداری به ویژه اگر راهنمائی های ورزشی در این دوران رعایت شوند، خطر کمتری برای جنین دارد( محمدی و همکاران،1380)
مک موری (1990) معتقد است که زنان باردار باید سرعت و سطح تمرین را در هنگام بارداری به اندازه ای افزایش دهند که حرارت مرکزی بدن بیش از اندازه افزایش نیابد زیرا این امر برای جنین خطرناک است. وب و همکاران (1994) بیان می دارند که فعالیت های ورزشی هیچ اثری بر روی مدت درد زایمان ندارد بعضی دیگر پیشنهاد می کنند که زنانی که در طول دوران بارداری ورزش می کنند کمتر به داروهای مختلف مثل اکسی توسین و وسایل گوناگون فروسپس و عمل سرازین در هنگام زایمان احتیاج دارند. همچنین گزارشاتی وجود دارد که شکایت ناراحتی های عضلانی اسکلتی در زنانی که در هنگام بارداری ورزش می کنند کمتر است( سلامی،1381)
اثرات روانی ورزش
تربیت بدنی به خود شکفتگی و عزت نفس و واکنش سالم و اصولی در مقابل فعالیت جسمانی کمک می کند. تربیت بدنی مملو از زیبایی است و این داشته را با سخاوت تمام به انسان ارزانی می دارد. تربیت بدنی در جهت دادن زندگی به سوی اهداف ارزشمند سهیم است. تربیت بدنی به فرمول بندی فلاسفه زندگی شخصی کمک می کند. تشخیص خوب از بد، رقابت برای اهداف ارزشمند، درک ارزشهای ظاهری و باطنی، شناخت روش های استبدادی و دموکراتیک از طریق فعالیت های تربیت بدنی میسر می گردد.
فعالیتهای بدنی می تواند به طور موثر عزت را تحت تاثیر قرار دهد، احساس کنترل را افزایش و اعتماد به نفس را گسترش دهد. عده ای از محققان دریافتند که نمونه هایی چون زنان بالغ، دانشجویان، دانش آموزان، پسران چاق نوجوان، و دانش آموزان مدرسه ابتدایی پس از شرکت در برنامه های آمادگی جسمانی، عزت نفس انان را افزایش یافته است.
یکی از فواید معروف و مشهور تربیت بدنی کاهش فشار روانی است. همراه با افزایش سطح آمادگی، آشفتگی روانی تا حد زیادی کاهش می یابد. همچنین جمعیت بین المللی روانشناسی ورزش در سال 1992 اعلام کرد که فعالیت هوای باعث می شود تا اضطراب، افسردگی، تنش روانی و فشار روانی کاهش یابد( یوسفی،1381)
نورول و دیگران اعلام کردند که افزایش توان هوازی با بهبود همه جانبه پریشانی، افسردگی و استرسها همراه است. بلومنتال و امرسی (1991) اثرات بلند مدت تمرین جسمانی بر عملکرد روانی زنان کهنسال و مردان را تا 15% بهبود مشاهده نموده اند.
پرانک و دیگران (1995) با تحقیق بر روی زنان نشان دادند که تمرین شدید می تواند مزایای بر خلق و خوی رفتار داشته باشد و استرس و تنش را کم و اعتماد به نفس را افزایش دهد.
کوپر (1982) اعلام کرد که ورزشکاران نسبت به غیر ورزشکاران اجتماعی تر بوده و اعتماد به نفس
بالاتر ، مدیریت بهتر، سازگاری اجتماعی بیشتر و ساختار شخصیتی بالتری دارند. همچنین بانوان از نظر روانشناختی نتوانند مهارت های ضروری را کسب کنند و افرادی، کسل، پرتنش،مضطرب و افسرده مبدل خواهند شد.(خیری،1381)
آرتروید ، روانشناس معروف آمریکای در تحقیق بسیار جامع خود اظهار می دارد« نبود تعادل روانی بسیاری از بیماران در نتیجه نبود فعالیت حرکتی و ورزشی در دوران کودکی است»(نوابی نژاد،1378)
پرانک و همکاران(1995) مشخص کردند تمرین شدید می تواند مزایای بر روی خلق و خوی رفتار داشته باشد و با کم کردن استرس، تنش و افزایش اعتماد به نفس ارتباط دارد(اصفهانی،1375)
همچنین دختران جوان برای ابراز وجود، آموختن مهارتها و افزودن بر حس اعتماد به نفس و توانمندی هنگام رویارویبا شکست های اجتماعی نیازمند تحرک و ورزش هستند.(یوسفی،1377).
نتایج تحقیقی که بر روی دختران دانشجو انجام گرفت، نشان داد دخترانی که دارای ویژگی های شخصیتی مطلوب بودند، نگرش مثبت نسبت به فعالیتهای حرکتی و ورزشی داشته اند لوک هارت (1971). اورنیستین (1994) گزارش کرده که دخترانی که در خود حس سلامتی را احیا می کنند، از توانایی ها و ارزش ذاتی خود احساس خوبی به عنوان یک فرد دارند و می توانند در جامعه مفید باشند.
افسردگی یکی از شایع ترین اختلالات عاطفی و از قدیمی ترین نشانه های ورانی است که از دیر باز
مورد توجه انسان قرار گرفته است. این بیماری مبتلایان خود را از زندگی نا امید، در تعلق ناتوان در کار و فعالیت دچار رخوت می نماید. ورزش به عنوان یکی از روشهای درمان افسردگی نام برده می شود. ورزش بروز افسردگی را در تمام جمعیت ها در هر گروه و سنی کاهش می دهد. به عنوان مثال دویدن به صورت اهسته به همراه انجام تمرینات تمدد اعصاب، آرامش و شل کردن عضلات و ورش های دسته جمعی توصیه می شود( اوجی،1380)
همچنین در افرادی که افسردگی و اضطراب دارند ورزش باعث رهایی از اضطراب و افزایش حالت روحی می شود.
بریم (1998) معتقد است که انجام فعالیت های منظم در طول زندگی می تواند از نظر روانی برای زنان بسیار مفید و میزان آلودگی را در آنان کاهش دهد و اعتماد به نفس را در آنان بهبود بخشد، شان گلد (1998) بیان می کند که تمرینات ورزشی ممکن است بسیاری از مشکلات جسمانی و روانی و تغییراتی که در دوران یائسگی و سنین میانسالی در زنان به وجود می آید را کنترل کند. این تغییرات شامل افسردگی، افزایش وزن، کاهش توده عضلانی و استخوانی و خطر بیماری قلبی و عروقی می باشد.
ورزش و نگرش خانوادگی
ورزش های خانوادگی، مهم ترین عامل در فعالیت های جسمانی خود جوش است، در حالی که، رفتارهای فعالیت بدنی والدین متوسط تا شدید باشد . می تواند بر فعالیت بدنی کودکان تاثیر گذار باشد( لطفی،1379).
چن و همکاران (1986) می گویند که سطح فعالیت های بدنی کودکان می تواند از طریق خانواده، فامیل و همسالان او افزایش یابد.
اندرسون (1992) در تحقیقی که روی 904 جوان انجام داد تاثیر پذیری این حوانان از اولیاء و دوستان وسطح آگاهی خودشان از فعالیت بدنی در اوقات فراغت مورد مطالعه قرار داده است. بررسی پاسخ ها نشان داد اگر چه یکی از دو گروه اولیاء و مدوستان تاثیر بیشتری از دیگری ندارد ولی فعالیت بدنی اولیاء و دوستان تاثیر تقویتی روی فعالیت بدنی افراد بالغ دارد.
حمایت والدین. دوستان و اعضای خانواده جهت مشارکت در فعالیت های بدنی در زمان فراغت موثر می باشد. با خدمات و حمایت های همه جانبه می توان باعث تشویق نوجوانان به شرکت در فعالیتهای بدنی در زمان فراغت آنها شد( تندنویس،1375)
ورزش و مسائل مدیریتی
در طول چند سال گذشته، اماکن ورزشی متعددی برای بانوان تاسیس شده است. یکی از مهمترین دستاوردهای جامعه ما فراهم نمودن زمینه های مختلف ورزشی برای زنان کشور است. اما با وجود این هنوز جوابگوی ورزش برای بانوان و نیاز آنها به فضای اختصاصی نمی باشد.
سلامی در تحقیقی گزارش کرده که در شهر تهران از مجموع سالن های موجود در 73 درصد ویژه آقایان و 27 درصد مخصوص بانوان می باشد که این امر مشکلات زیادی را برای ورزش بانوان بوجود آورد، است( اسلامی1381)
اگر چه موقعیت های بسیاری شرکت در ورزش برای دختران و زنان بوجود امده اما زنان فقط در یک سوم رشته های مسابقات المپیک شرکت می کنند .(ماری 1991).
مارکوس (1992) می کوید که نگرش مطلوب در مورد فعالیت بدنی می تواند بر درک بهتر از سلامت تاثیر بگذارد، فهم و سلامت ناشی از آمادگی بدنی و تحریک تغییرات رفتاری به سوی بهبود سطح فعالیت بدنی و آمادگی شخصی می باشد. به خوبی مشخص است که رشد و حفظ سطوح بهینه آمادگی قلبی و عروقی قدرت عضلانی بدنی علاقمند کند چیزهایی مانند دانش، اعتقادات ، نگرش ها، انگیزش دادن، اعتماد به نفس و تجارب قبلی در زمینه فعالیت بدنی می باشد، با وجود این یکی از وظایف مسئولین دانشگاه این است که افراد با اهمیت آمادگی جسمانی آشنا سازند و به آنها بقوبولانند که لذت بردن از فعالیت های بدنی بهترین کمک کننده به افراد می باشد.
کوربین ولیندزی (1991) عواملی را برای اینکه فعال باشد پیشنهاد کرد:
این عوامل شامل مهارت، امادگی بدنی و دسترسی به امکانات و تجهیزات ورزشی می باشد.
بیدل (1987) می گوید که وقتی امکانات فراهم شد افراد نیاز به تقویت دارند. آنها به حمایت نزدیکان خود نیاز دارند، مخصوصا خانواده و دوستان برای انگیزش. کسانی که در مورد توسعه فعالیت بدنی مطالعه کرده اند، سه عامل مهم را مشخص کرده اند:
علاقه مند کردن، فراهم سازی امکانات، تقویت افراد برای ورزش کردن همچنین محدودیت مالی، موجب محدود شدن ورزش بانوان و دختران است. وقتی که برنامه های ورزشی مدرسه و دانشگاه با کاهش بودجه تهدید شود، برنامه های دختران و زنان بیشتر در معرض خطر کاهش یافتن حمایتهای مالی قرار می گیرد. چون این برنامه ها جدیدند و مانند برنامه های مردان از استحکام کافی برخوردار نیستند ممکن است از فرصت کافی برای جلب مدیران و از توانایی کافی برای مقاومت در مقابل کسر بودجه برخوردار نباشند. بنابراین موقعیت زنان در ورزش ممکن است به طور زیان آوری از این مسائل تاثیر بپذیرد علیرغم احساس نیاز در سرمایه گذاری برای برنامه های زنان، تمایل کمتری مشاهده می شود اغلب برنامه های مردان در اولویت قرار می گیرد(سلامی 1381).
از سوی دیگر کمبود اماکن ورزشی و در دسترس نبود آن در سطوح مختلف اجتماعی به عنوان معضلی جدی در امر پرداختن به فعالیتهای ورزشی زنان قابل طرح است.
ورزش و مسائل اقتصادی
تربیت بدنی روشنگر نقش فعالیت جسمانی و ورزش در فرهنگ ملی است. تربیت بدنی و ورزش در فرهنگ جامعه و ملل جهان جایگاهی خاص دارد. سیاست کشورها، سیاست های حکومتی، اقتصادی و فرایندهای تربیتی از این مقوله تاثیر می پذیرند.
اقتصاد دانان بیش از هر چیز به آمادگی جسمانی نیروی انسانی خود در جهت بهره وری اقتصادی نگاه کنند. محققین معتقدند که اثرات سودمند آمادگی نیروی انسانی موجب بهره وری بهتر و مصرف کمتر می شود. نقش ورزش در پیش گیری از بروز بیماری ها باعث صرفه جویی اقتصادی برای خانواده ها و به طور کلی برای جامعه از لحاظ هزینه های درمانی می گردد( آزاد 1375).
رشد مشاغل در محدوده صنعت ورزش نتیجه مستقیم گسترش ورزش در میان مردم جهان است ورزش در سطح جهانی به عنوان درصدی از بازار اقتصاد مقدم شایسته ای را بدست آورده است.
شغل ورزشی ممکن است مانند لیگ بزرگ فوتبال حرفه ای بخش کاملا مستقلی از صنعت باشد همچنین ممکن است سازمانی مانند کمیته ملی المپیک که توانست هزینه برگزاری بازیهای المپیک1996 را از شرکت کداک بگیرد گسترش و توسعه یابد.
طی سالیان گذشته صنعت ورزش به شکل تصاعدی رشد کرده است مشاغلی مانند تولید پوشاک، تولید تجهیزات و شرکتهای خدماتی ورزش، شبکه های رسانه ای ایجاد شده است.
صنعت ورزش با مشاغل ورزشی در هم آمیخته است، مانند فروش وسائل ورزشی با امضاء بازیکنان محبوب و قرار دادهای انحصاری پخش تلویزیونی و تبلیغات در حین رویداد های ورزشی به یکی از موفق ترین راه های ترویج کالا تبدیل شده است.
ورزش یکی از فعالیت های مهم گردشگری در حین گردشگری است. و مسافرت نیز با انواع مختلف ورزش همراه است. گردشگری ورزشی یکی از حیطه های روبه رشد گردشگری است که مسابقات و رویدادهای ورزشی تعداد کثیری گردشگر داخلی و خارجی را جذب می کند و یکی از بخش های مهم صنعت گردشگری است که بیشترین رشد را داشته است مانند المپیک که تعداد زیادی گردشگر در ایام برگزاری مسابقات را جذب می کند.
جهانگردی ورزشی نه تنها با سرگذشت ها و هیجانهای ورزشی همراه است، بلکه برای بسیاری از تیم ها تجربه ی اجتماعی به شمار می آید. باشگاه های سیر و سفر، نمایندگی ها و مکان های توریستی که مورد توجه افراد علاقه مند و ورزشکار است کم کم همه پسند و سود آور می شود، اردوگاه هایی برای مادران، زنان و مردان با علایق خاص و شرکت های سیر و سفر برای افراد با ویژگی های مختلف به وجود امده استف همچنین فرصت هایی برای مسافرت های پر ماجرای مردان، برنامه های سفرهای دریایی برای کسانی که گرایش پرورش اندام دارند، خلاصه مجموعه ای از فرصت های ویژه مسافرتی فراهم آمده است. تلویزیون نیز در گسترش کشش و جذابیت ورزشی نقش دارد و از آن برای معرفی کالا، معرفی تیم های ورزشی، تبلیغ اجناس ورزشی و گسترش مشارکت ورزشی بین مردم استفاده می شود.( احسانی(1382).
فصل دوم ادبیات پیشینه
یکی از منابع اطلاعاتی هر محققی مرور بررسی ادبیات پیشینه تحقیق می باشد بدیهی است هر محققی چهار چوب تحقیق خود را بر اساس این نوع مطالعات و بررسی ها تعیین می نماید لذا باید تا حد امکان این مطالعات وسیع و گسترده باشند تا هم اطلاعات کافی در اختیار محقق بگذارد و هم محقق بتواند بر مبنای آنها جهت تحقیق خود را مشخص نماید در این تحقیق نیز، علیرغم اینکه تحقیقات مشابه قابل توجهی در داخل وخارج کشور انجام نشده است لذا آنچه در دسترس بود مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت و خلاصه ان در این فصل گزارش شده است. هدف ادبیات انتخاب شده توصیف عوامل تسهیل کننده و بازدارنده برای پرداختن به فعالیتهای ورزشی در زنان جامعه مشتمل بر کارمند، دانشجو و خانه دار می باشد.
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/3/1 2:58 صبح
مقاله پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تحت فایل ورد (word) دارای 24 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تحت فایل ورد (word) :
پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
چکیده:
میزان مطالعه و گرایش به کتاب از مهم ترین شاخص های رشد و توسعه محسوب می شود. این پژوهش با استفاده از تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی به بررسی میزان،نوع و عوامل مؤثر بر مطالعه غیر درسی دانش آموزان دوره متوسطه شهرستان آران و بیدگل در سال تحصیلی 85-1384 پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که دانش آموزان پسر به طور معناداری ، مطالعه غیردرسی کمتری نسبت به دختران دارند؛ ارتباط معناداری بین میزان اوقات شبانه روز جهت مطالعه غیر درسی با پایه تحصیلی وجود ندارد، اما با جنسیت ارتباط مععناداری وجود دارد.
از نظر موضوع مورد مطالعه ،دانش آموزان دختر و پسر ،بیشترین انتخاب نسبت به کتب ادبی داشته اند و در سایر زمینه ها تفاوت معناداری مشاهده می شود.
در مورد رفتارهای توجه آمیز والدین والدین و معلمان نتایج نشان می دهد که رفتارهای توجه آمیز والدین و معلمان به کتاب و مطالعه غیر درسی با پایه تحصیلی و جنسیت ارتباط معناداری ندارد.در پایان مقاله، پیشنهاد هایی برای توسعه و ترویج مطالعه غیر درسی دانش آموزان دوره متوسطه ارائه شده است.
کلید واژه : مطالعه غیر درسی ، دانش آموزان دوره متوسطه ،آ ران و بیدگل
مقدمه :
میزان مطالعه و گرایش به خواندن از مهم ترین شاخص های رشد و توسعه است. مطالعه یکی از عوامل موثر برای شکوفایی استعدادهای بالقوه ی انسانی برای رسیدن به کمال است در پرتو مطالعه، انسان می تواند با عقاید و افکار گذشتگان آشنا شود و راه خیر و صلاح را از راه فساد تشخیص دهد. مطالعه عامل موثری برای جلوگیری از تک بعدی فکر کردن است و زمینه پرورش استعدادهای بشر را درابعاد مختلف فراهم می کند.
اهمیت کتاب و فرهنگ کتابخوانی و جایگاه والای کتاب بر کسی پوشیده نیست. کتاب از دیر باز یکی از مهم ترین ابزار آگاهی و بصیرت به شمار آمده است. یکی از معیار های سنجش رشد فرهنگی و فکری هر ملت و کشوری در تعداد کتابخانه ها، کتاب فروشی ها ، کتاب های چاپ شده و کتاب خوان های آن جامعه است.کتابخوانی و بالا بودن میزان مطالعه در جهان یکی از شاخص های توسعه یافتگی و رشد شناخته شده است.
مقایسه آمار و هم بیانات رسمی مسئولان فرهنگی کشور از میزان مطالعه ، نشان می دهد که جایگاه مطالعه در کشو ما نسبت به سایر ممالک توسعه یافته وضعیت مطلوبی ندارد و باید اقداماتی برای ایجاد راه های مناسب ترویج مطالعه و فرهنگ کتابخوانی در کشور فراهم آورد. با در نظر گرفتن سابقه درخشان تاریخی و دینی کشورمان ، میزان رویکرد افراد به کتاب در مقایسه با سایر جوامع در سطح پایینی قرار دارد.
با نگاهی اجمالی به پیشرفت کشور های توسعه یافته در می یابیم که تحولات عظیم فرهنگی، اقتصادی و صنعتی آنان مرهون توجه خانواده و نظام آموزشی به مطالعه و پژوهش، توسعه و تجهیز کتابخانه ها ، ایجاد فرهنگ مطالعه و ; می باشد. اما در کشور ما هنوز به مطالعه به عنوان یک نیاز مطرح دائمی نگاه نمی شود.
از آن جایی که دوره متوسطه نیز یکی از دوره های حساس و اثر بخش در امر توسعه اقتصادی، اجتماعی و ; کشورها می باشد ، توجه به مسائل این دوره مخصوصاََ میزان مطالعه و عوامل موثر بر آن برای گام نهادن به سوی توسعه و پیشرفت ضروری به نظر می رسد.
عادت به مطالعه مستمر و مفید بخصوص برای جوانان یک نیاز اساسی در آموزش و پرورش کشور است.و لازم است اولیاء دانش آموزان و مسئولان دبیرستان ها و دست اندرکاران نظام تعلیم و تربیت با هدف به هنگام کردن اطلاعات خود و آشنایی با یافته های پژوهشی محققان و متخصصان در این امر مهم اقدام نمایند. یافتن راهی مناسب برای آموزش اولیاء با شیوه های تخصصی و ترغیب و تشویق دانش آموزان به مطالعه کتب غیر درسی امری ضروری به نظر می رسد.
لذا تحقیق حاضر سعی در شناسایی میزان و نوع گرایش های مطالعه دانش آموزان دوره متوسطه و عوامل موثر بر آنها را از دیدگاه دانش آموزان دارد. امید است نتایج تحقیق مورد استفاده مسئولان و برنامه ریزان در راه ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی قرار گیرد.
اهمیت و ضرورت پژوهش:
با توجه به تأ کید آیات قرآن مجید و سیره پیشوایان دینی، ترویج فرهنگ مطالعه از ارزش های دینی و ملی محسوب می شود. هم وجود برخی مسائل از قبیل تهاجم فرهنگی و تاثیر آموزش متوسطه در پیشرفت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور،ضرورت تحقیق فعلی را آشکار می کند.همان طور که قبلا ذکر شد،
شنا سایی میزان و نوع مطالعه غیر درسی و عوامل مؤثر برآن به منزله گام اصلی توسعه اقتصادی، به برنامه ریزان فرهنگی در سطح ملی کمک می کند تا با شنا سایی علایق،گرایش ها و نیازهای مطالعاتی دانش آموزان در جهت ترویج فرهنگ مطالعه گام بر دارد.
نگاهی اجمالی به پیشینه پژوهش:
گاتری و سفرت(1983) ضمن بررسی میزان مطالعه گروهی از شهروندان زلاندنو، مشاهده کردند که میانگین مدت مطالعه روزنامه 29 دقیقه ، کتاب 24 دقیقه،و مجلات 8 دقیقه در روز می باشد.یافته های تحقیقی شارون(74-1973) در امریکا نشان می دهد، مردم روزانه به طور متوسط 105 دقیقه مطالعه می کنند. هم کودکان در انگلستان به طور متوسط هر ماه 3 کتاب می خوانند. در ایرلند نیز میزان مطالعه نوجوانان دبیرستانی 90 دقیقه در روز گزارش شده است. نتایج این تحقیقات به دلیل تنوع نمونه های مورد تحقیق به سادگی قابل مقایسه نیست . اما با مقایسه کلی از مجموع یافته ها ، می توان به این واقعیت پی برد که میزان کتابخوانی و مطالعه آزاد در جامعه توسعه یافته در حد مطلوبی است.
آقای عباسی در تحقیقی تحت عنوان ” بررسی عوامل مؤثر و بازدارنده مطالعات غیر درسی دانش آموزان سال های اول تاچهارم دبیرستان های شهرتهران در سال 1372″ ، مشخص کرد که 46 تا 38 درصد از دانش آموزان رشته ریاضی، فیزیک و 33 تا 25 درصد از دانش آموزان رشته علوم تجربی و 23 تا 17 درصد از دانش آموزان رشته علوم انسانی مطالعه غیر درسی دارند. در این تحقیق آمده که میان مدت زمان مطالعه غیر درسی دانش آموزان سه رشته تحصیلی در طول یک هفته ، میانگین مدت زمان مطالعه پسران و دختران و میانگین مدت زمان مطالعه غیر درسی درفصل تابستان و سایر فصول سال تفاوت معنا داری وجود دارد.(فاضل، 1383 ، 48 )
در تحقیقی که در سال 1379 توسط ابراهیم زال زاده باعنوان ” مطالعه غیر د رسی و میزان استفاده دانش آموزان دبیرستان ها از کتابخانه های عمومی شیراز ” انجام شد مشخص گردید که بیش از 75 درصد از دانش آموزان دبیرستان ها از کتابخا نه های عمومی استفاده نمی کنند و کمبود وقت ، مهم ترین دلیل عدم استفاده از کتابخانه اعلام شده است .(زال زاده،1379)
جمیاری در تحقیق خود به نام ” بررسی ارتباط مطالعه منابع غیردرسی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال سوم رشته های نظری نظام جدید آموزش متوسطه شهر تهران در سال 1375 ،” اظهار می دارد که مطالعه منابع غیر درسی در مقایسه
با عزت نفس ،ارتباط کمتری با پیشرفت تحصیلی دارد . مقایسه 2 گروه کتاب خوان نیز نشان داد که از نظر پیشرفت تحصیلی بین این 2 گروه اختلاف معنا داری وجود ندارد. در این رابطه نقش پایگاه اجتماعی برای پیش بینی پیشر فت تحصیلی در دختران بیشتر از پسران است . یا فته های این پژوهش بر خلاف پژوهش های قبلی نشان داد که مطالعه منابع غیر درسی سهم ناچیزی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد . نتایج این تحقیق نشان می دهد که برای ایجاد روحیه مطالعه و تحقیق در دانش آموزان باید تغییراتی بنیادی در شیوه های تدریس معلمان، تألیف کتب درسی ، نظام ارزشیابی تحصیلی و نگرش به کتابخانه های آموزشگاهی بوجود آید.(جمیاری،1379)
اهداف پژوهش:
در پژوهش حاضر سه هدف کلی مورد توجه می باشد:
الف) بررسی و مقایسه میزان مطالعه غیر درسی دانش آموزان دختر و پسر در دوره متوسطه.
ب) بررسی و مقایسه نوع گرایش موضوعی مطالعه غیر درسی دانش آموزان دختر و پسر در دوره متوسطه.
ج) بررسی عوامل موثر در مطالعه غیر درسی دانش آموزان متوسطه از نظر دانش آموزان در شهرستان آران و بیدگل.
سوالات پژوهش:
سوالات پژوهش به دو دسته “نوع و میزان مطالعه غیر درسی” و “عوامل مؤثر بر مطالعه غیر درسی “تقسیم بندی شده است. این موارد عبارتند از:
الف) سوالات مربوط به نوع و میزان مطالعه غیر درسی:
1- آیا تفاوت معناداری میان میزان مطالعه غیر درسی دانش آموزان پسر و دانش آموزان دختر وجود دارد؟
2- آیا تفاوت معناداری میان میزان مطالعه غیر درسی و پایه تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه وجود دارد؟
3- گرایش موضوعی مطالعه غیر درسی دانش آموزان دوره متوسطه چیست؟
4- آیا موضوع مطالعه غیر درسی دانش آموزان پسر با موضوع مطالعه دانش آموزان دختر متفاوت است؟
ب) سوالات مربوط به عوامل موثر در مطالعات غیر درسی:
5- آیا رفتار توجه آمیزوالدین نسبت به کتاب و مطالعه در میزان مطالعه غیر درسی دانش آموزان موثر است؟
6- آیا رفتار توجه آمیزمعلمان نسبت به کتاب و مطالعه در میزان مطالعه غیر درسی دانش آموزان موثر است؟
7- آیا حجم زیاد دروس و تکالیف کلاسی در میزان مطالعه غیر درسی دانش آموزان موثر است؟
8- آیا تجهیز و نحوه اداره کتابخانه مدارس در میزان مطالعه غیر درسی دانش آموزان موثر
است؟
9-آیا تبلیغات در زمینه کتابخوانی ( بازدید از نمایشگاه کتاب، برگزاری مسابقات کتابخوانی و معرفی کتاب و ;) در میزان مطالعه غیر درسی دانش آموزان موثر است؟
10-چه عواملی جهت پر کردن اوقات فراغت می تواند جایگزین کتب غیر درسی دانش آموزان شود؟
11-آیا بین عوامل مؤثر بر مطالعه غیر درسی و متغیر جنسیت رابطه معناداری وجود دارد؟
12-عوامل باز دارنده دانش آموزان در استفاده از کتابخانه های مدارس چیست؟
متغیر های پژوهش:
متغیر های پژوهش عبارتند از : جنسیت ، پایه های تحصیلی(اول،دوم،سوم،پیش دانشگاهی)، میزان مطالعه غیر درسی و گرایش موضوعی آن.
روش تحقیق:
روشی که در این پژوهش از آن بهره گرفته شده است روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی می باشد.
جامعه آماری ، نمونه آماری و روش نمونه گیری:
جامعه آماری این پژوهش ، همه دانش آموزان دوره متوسطه شهرستان آران و بیدگل در سال تحصیلی 85-1384 می باشد. از مجموع 4349 نفر دانش آموز، 1979 نفر پسر و 2370 نفر دختر هستند که به دلیل گسترده و پراکندگی مطالعه ، پژوهش گران، از بین دانش آموزان، 350 نفر را به عنوان جامعه آماری از کل جامعه پسر و دختر با استفاده از روش تصادفی خوشه ای از دفتر آمار آموزشگاه ، با لحاظ جنسیت، دوره تحصیلی(اول، دوم، سوم، پیش دانشگاهی) و موقعیت محل تدریس( شهر و روستا) انتخاب نموده اند. ( البته قابل ذکر است که فقط 322 پرسش نامه به پزوهش گران تحویل داده شد)(دلاور، 276 )
ابزار جمع آوری اطلاعات و روش تجزیه و تحلیل داده ها:
ابزار های اندازه گیری پژوهش حاضر شامل پرسشنامه ای می باشد که بعد از طراحی اولیه توسط پژوهشگران تحقیق و سپس در یک نظر سنجی از سوی کارشناس ناظر ، بین دانش آموزان دختر و پسر توزیع گردید. این پرسشنامه د ارای 30 سوال می باشد که تعداد 29 سوال بسته و یک عدد سوال باز می باشد.
برای تجزیه و تحلیل اطلاعات درمرحله توصیف اطلاعات با استفاده از نرم افزار spss ، از جدول های فراوانی و درصد، نمودارها و شاخص های آماری نظیر میانگین، میانگین رتبه ای، واریانس، انحراف استاندارد استفاده گردید هم در مرحله تحلیل داده ها، روش های آمار استنباطی نظیر: آزمون ناپارامتری، آزمون کروسکال والیس(kruskal-wallis test) و آزمون یومان ویتنی( mann-whitney u test) استفاده شده است.
تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش :
در این بخش نتایج بدست آمده از پاسخ به سوالات بررسی شده است. در بررسی سوال اول که میزان مطالعه غیر درسی پسران مقطع متوسطه را با میزان این مطالعه در بین دختران مقایسه کرده ، شاخص مطالعه غیر درسی از جنبه میزان کمی ساعات مورد توجه قرار گرفت . چنان که جدول 1 نشان می دهد ، نمره Z محاسبه شده در آزمونU من وینتی برابر 10/2- و مقدار sig برابر 035/0 است . بنابراین فرض صفر رد می شود و تفاوت معناداری بین دختران و پسران در سطح معناداری 05/0 وجود دارد. و با توجه به میانگین رتبه ای دختران و پسران در میزان مطالعه ، مقدار مطالعه دختران بیشتر است. (نمودار 1)
سوال دوم تفاوت معنادار میان میزان مطالعه غیر درسی و پایه تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه را جست و جو می کند. تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که مقدار H محاسبه شده در آزمون کروسکال والیس برابر 098/0 و مقدار sig برابر 99/0 می باشد. بنابراین فرض صفرتایید شده و تفاوت معناداری در سطح 05/0 بین پایه های تحصیلی متفاوت وجود ندارد.
سوال سوم درباره گرایش موضوعی مطالعه دانش آموزان دوره متوسطه است. نوع و گرایش مطالعه غیر درسی دانش آموزان در شش موضوع ارزیابی شد:1- مطالب علمی – آموزشی ،2- دینی- اخلاقی ،3- ادبی ( شعر و داستان) ، 4-فرهنگی – هنری ، 5-سیاسی – اجتماعی – تاریخی ،6- روانشناسی. ( جدول 1)
نتایج نشان داد که کتب ادبی بیشترین انتخاب را در بین دانش آموزان دختر دارد و پس از آن به ترتیب مطالب دینی – اخلاقی ، علمی – آموزشی ، روانشناسی ، فرهنگی- هنری و در نهایت سیاسی – اجتماعی – تاریخی.انتخاب های دانش آموزان پسر به ترتیب عبارتند از : مطالب ادبی ، دینی – اخلاقی ، فرهنگی – هنری ، علمی – آموزشی ، سیاسی – اجتماعی – تاریخی و روانشناسی .
جدول شماره 1: توزیع فراوانی درصد موضوع های مورد علاقه دانش آموزان دختر و پسر برای مطالعه غیر درسی
بسیار زیاد زیاد متوسط کم بسیار کم گزینه
درصد
فراوانی
درصد
فراوانی
درصد
فراوانی
درصد
فراوانی
درصد
فراوانی
مطالب خواندنی
8/2 9 2/11 36 4/36 85 4/8 27 3/5 17 دختر علمی آموزشی
9/1 6 5/6 21 6/19 63 6/10 34 5/7 24 پسر
9/5 19 7/12 41 6/23 76 9/9 32 9/1 6 دختر دینی اخلاقی
1/3 10 3/9 30 1/17 55 9/9 32 5/6 21 پسر
3/9 30 7/12 41 3/18 59 6/9 31 0/4 13 دختر ادبی
6/5 18 4/8 30 8/20 42 2/15 30 9/5 28 پسر
7/3 12 4/8 27 8/20 67 2/15 49 9/5 19 دختر فرهنگی
هنری
9 3 4/8 27 5/11 37 1/17 55 1/8 49 پسر
1/3 10 3/4 14 1/12 39 3/19 62 2/15 49 دختر سیاسی اجتماعی تاریخی
9/1 6 5/2 8 7/13 44 7/17 57 2/10 33 پسر
3/5 17 1/7 23 1/16 52 6/14 47 9/10 35 دختر روانشناسی
3 1 1/3 10 1/7 23 0/14 45 4/21 69 پسر
سوال چهارم به تفاوت موضوع مطالعه غیر درسی دانش آموزان پسر با دختر می پردازد. بر اساس یافته های بدست آمده بین نظرات دانش آموزان دختر و پسر در موضوع های سیاسی – اجتماعی – تاریخی شباهت اما در سایر زمینه ها تفاوت معناداری وجود دارد. در مورد موضوع سیاسی – اجتماعی – تاریخی ، نمره Z محاسبه شده درآزمون U من وینتی 633- و sig آن برابر 527/0 می باشد. بنابراین تفاوت معناداری بین دختران و پسران وجود ندارد. بین موضوعات مورد مطالعه و پایه تحصیلی نیز ارتباط معناداری وجود ندارد.
سوال پنجم تاثیر رفتار توجه آمیز والدین نسبت به کتاب و مطالعه در میزان مطالعه غیر درسی دانش آموزان را مورد توجه قرار می دهد. رفتارهای توجه آمیز والدین به رفتارهایی چون میزان مطالعه والدین ، تخصیص مقداری از درآمد برای تهیه کتاب ، اهداء کتب به عنوان هدیه ، ایجاد محیط مناسب و آرام توسط والدین گفته می شود. نمره Z محاسبه شده در آزمون U من ویتنی برابر 95/0- و مقدار sig برابر 342/0 می باشد. بنابراین فرض صفر تایید و تفاوت معناداری بین پسران و دختران وجود ندارد. مقدار H محاسبه شده در آزمون کروسکال والیس برابر 358/0 و مقدار sig برابر 946/0 می باشد ، بنابراین تفاوت معناداری بین پایه های تحصیلی وجود ندارد. (نمودار 2)
سوال ششم درباره تاثیر رفتار توجه آمیز معلمان نسبت به کتاب و مطالعه در میزان مطالعات غیر درسی دانش آموزان است . رفتار توجه آمیز معلمان که در تحقیق مورد توجه قرار گرفته عبارت است از تشویق معلم به مطالعه غیر درسی و ارجاع دانش آموزان به کتب غیر درسی جهت فهم مطالب درسی . نمره Z محاسبه شده در آزمون U من ویتنی برابر 03/1- و sig برابر 301/0 می باشد بنابراین تفاوت معناداری بین دختران و
پسر ان وجود ندارد. مقدار H محاسبه شده در آزمون کروسکال والیس برابر 108/7 و sig آن برابر 69/0
می باشد. بنابراین تفاوت معنادار در سطح 05/0 بین پایه های تحصیلی وجود ندارد. ( نمودار3)
سوال هفتم به تاثیر حجم زیاد دروس و تکالیف درسی در میزان مطالعه غیر درسی دانش آموزان می پردازد.
نتایج نشان داد که نمره Z محاسبه شده در آزمون U من ویتنی برابر 72/3- و sig آن برابر صفر می باشد. بنابراین تفاوت معناداری بین دختران و پسران وجود دارد. میانگین رتبه ای دختران 71/178 و پسران 27/141 می باشد. بنابراین دختران ،تاثیر حجم زیاد کتاب های درسی را بر میزان مطالعه غیر درسی مؤثر تر می دانند.
مقدار H محاسبه شده در آزمون کروسکال والیس برابر 304/4 و sig آن برابر 23/0 می باشد. بنابراین تفاوت معناداری بین پایه های تحصیلی وجود ندارد. (نمودار 4)
سوال هشتم درباره تجهیزات و نحوه اداره کتابخانه های مدارس است و اینکه چقدر در میزان مطالعه غیر درسی دانش آموزان تاثیر دارد. مواردی که در این زمینه مورد توجه قرار گرفت عبارت است از : شرایط و نحوه عضویت و ساعات کار کتابخانه ، نحوه برخورد مسئول کتابخانه به هنگام پاسخ گوئی به سوالات ، شرایط فیزیکی کتابخانه از جمله سکوت سالن مطالعه ، دما ، نور و فضای کتابخانه ، مناسب و متنوع بودن موضوعات کتب غیر درسی در کتابخانه و در نهایت وجود برگه دان یا فهرست کتاب در کتابخانه .
یافته ها نشان داد که در مورد شرایط و نحوه عضویت و ساعت کار کتابخانه (Z= -0/213 , sig=0/832) ، نحوه برخورد مسئول کتابخانه (Z=-1/28, sig=0/199) ، و وجود برگه دان) (Z= 0/131 , sig= 0/896 فرض صفر تایید شده، بنابراین تفاوت معناداری بین دختران و پسران وجود ندارد.
میزان Z محاسبه شده در آزمون U من ویتنی در مورد مناسب و متنوع بودن موضوعات کتب غیر درسی برابر 98/2- و sig آن برابر 003/0 می باشد. بنابراین تفاوت معناداری بین دختران و پسران وجود دارد. میانگین رتبه ای دختران 30/175 و پسران 28/145 می باشد. در مورد شرایط فیزیکی کتابخانه مقدار Z محاسبه شده در آزمون U من ویتنی برابر 133/2- و sig آن برابر 33/0 می باشد. در نتیجه تفاوت معناداری بین دختران و پسران در سطح معناداری 05/0 وجود ندارد .
در مورد تاثیر شرایط فیزیکی کتابخانه و پایه های تحصیلی یافته ها نشان داد که میزان H محاسبه شده در آزمون کروسکال والیس برابر 511/14 و sig آن برابر 002/0 می باشد. بنابراین تفاوت معناداری بین پایه تحصیلی سوم و شرایط فیزیکی کتابخانه وجود دارد. میانگین رتبه ای پایه اول 71/153،پایه دوم75/146 ،پایه سوم07/190 ، پیش دانشگاهی 01/143 می باشد.
سوال نهم به تاثیر تبلیغات کتابخوانی در میزان مطالعه غیر درسی دانش آموزان اختصاص دارد. تبلیغات کتابخوانی که در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته عبارت است از : 1-بازدید نمایشگاههای کتاب ،2- مسابقات کتابخوانی ، 3-بزرگداشت هفته کتاب و کتابخوانی ، 4-معرفی کتاب و ;.نمره Z محاسبه شده در آزمون U من ویتنی برابر 076/3- و sig برابر 002/0 می باشد. بنابراین فرض صفر رد می شود بنابراین تفاوت معنادار بین پا سخ های دختر و پسر وجود دارد. میانگین رتبه ای دختران 77/175 و پسران 72/144 می باشد.
مقدار H محاسبه شده برابر 285/7 و sig آن برابر 22/0 می باشد. بنابراین تفاوت معناداری در سطح 05/0 بین پایه های تحصیلی وجود ندارد.
در مورد تاثیر عضویت در انجمن ها و تشکل های علمی و ادبی و بسیج دانش آموزی مدرسه و شهرستان در میزان مطالعه غیر درسی ، نمره z محاسبه شده 503/0- و sig آن 615/0 می باشد. بنابراین تفاوت معناداری بین دختران و پسران وجود ندارد. مقدار H محاسبه شده در آزمون کروسکال والیس برابر 661/9 و sig آن برابر 63/0 می باشد بنابراین تفاوت معناداری در سطح 05/0 بین پایه های تحصیلی وجود ندارد.
سوال دهم در مورد تاثیر عواملی که جایگزین مطالعه غیر درسی دانش آموزان می گردد است. دختران به ترتیب به موارد زیر به عنوان عامل جایگزین مطالعه اشاره کردند: رسانه جمعی ، ورزش ، اینترنت ، بازی های کامپیوتری و پسران به ترتیب موارد زیر اشاره کردند: رسانه جمعی ، ورزش ، بازی های کامپیوتر ، و اینترنت. ( جدول 2)
رسانه جمعی به عنوان مهم ترین عامل جایگزین مطالعه غیر درسی اشاره شد به طوری که 4/26درصدپاسخ بسیار زیاد ، 31 درصد پاسخ زیاد ، 3/22 درصد پاسخ متوسط ، 2/15 درصد پاسخ کم و 0/5 درصد پاسخ بسیارکم داده اند. بنابراین رسانه جمعی جایگزین مطالعه غیر درسی بیشتر دانش آموزان در پایه های تحصیلی متفاوت است.
جدول شماره 2: توزیع فراوانی و درصد عوامل جایگزین مطالعه غیر درسی
بسیار زیاد زیاد متوسط کم بسیار کم گزینه
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/3/1 2:58 صبح
مقاله جمهوری خودمختار نخجوان تحت فایل ورد (word) دارای 14 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله جمهوری خودمختار نخجوان تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله جمهوری خودمختار نخجوان تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله جمهوری خودمختار نخجوان تحت فایل ورد (word) :
جمهوری خودمختار نخجوان
Naxçvan Muxtar Respublikas
جمهوری خودمختار نخجوان
جمهوری خودمختار نخجوان بخشی از جمهوری آذربایجان است که مرکز آن شهر نخجوان است. شهر نخجوان 12 کیلومتر مربع وسعت دارد و کل جمهوری از 5 شهر، 5 شهرستان و درحدود 203 روستا تشکیل شده است.
در 9 فوریه سال 1924 میلادی نخجوان به صورت جمهوری خودمختار تأسیس شد.این جمهوری دارای یک شهر مرکزی «نخجوان» و پنج بخش مرکزی «اردوباد، جلفا، بابک، شرور، شاهبوز» است. این جمهوری خودمختار درجنوب قفقاز و شمال رود ارس واقع شده و از شمال و مـشرق مــحدود بــه جــمهوری ارمنستان از جنوب محدود بــه ایران و از غرب محدود بهترکیه است. طول مرزهای این جمهوری با «جمهوری ارمنستان» 224 کیلومتر، «جمهوری اسلامی ایران» 163 کیلومتر و «جمهوری ترکیه» 12 کیلومتر است. مساحت این جمهوری خودمختار 5500 کیلومتر و شمار اهالی آن در سال 1983 میلادی بالغ بر 257400 نفر و در سال 2001 میلادی تقریباً بالغ بر 400 هزار نفر تخمین زده شده است.
تاریخ نخجوان
این سرزمین در سدههای 9 و 8 پیش از میلاد زیر سلطه دولت «اورارتو» قرارگرفت. در زمان پادشاهی «منوئه» (810-778 پیش از میلاد مسیح) لشکریان «اورارتو» با گذشتن از رود ارس به سوی شمال و جلگه ایروان تاختند. و قسمتهایی از این سرزمین را به تصرف خود درآوردند. «منوئه» برای حفظ نواحی تسخیر شده، در ساحل راست شمالی رود ارس نزدیک روستایی که اکنون به نام ترکی «داشبورون» معروف است مرکز اداری تأسیس کرد، و آن را «منوآهینیلی» MENUAHINILI نامید.
در سده هفتم پیش از میلاد بخشی از اراضی تابع دولتهای «ماننا» و ماد بود. ولی در سده هشتم پیش از میلاد بخشی از کشور هخامنشیان شد. از آن پس فرمانروایان ارمنی از دودمان یرواندی بر نخجوان حکم راندند. و این کار با موافقت کوروش بزرگ پادشاه هخامنشی صورت گرفت.
بعد از «یرواندیان» دودمان «ارتاشیان» و سپس اشکانیان بر نخجوان حکمفرامایی کردند و نخجوان بخشی از سرزمین اتورپاتکان شد. بعدها این سرزمین به دو گروه از «ناخارارهای» ارمنی تعلق یافت. شمال آن در اختیار دودمان «سیونی» و جنوب آن زیر فرمان دودمان «آرتسرونی» قرار گرفت.
در سده سوم میلادی نخجوان به همراه بخش شرقی قفقاز و منطقه آلبانیا تابع دولت ساسانی بود، و شاهان ساسانی مرزبانانی بر این سرزمین میگماردند. در پیکارهای میان دولتهای ایران و روم و بعدها ایران و بیزانس، نخجوان بارها مورد تاخت وتاز قرار گرفت در این سرزمین آتشکدههای متعددی وجود داشته است. و در این حین کلیساهایی نیز درآن منطقه بناگردید. از آثار بجای مانده از آن زمان میتوان دریافت که زرتشتیان و مسیحیان درکنار یکدیگر زندگی میکردند.
این جمهوری خودمختار براساس معاهده ترکمنچای در سال 1818 میلادی از ایران، و در سال 1918 میلادی توسط ارمنیها از خاک جمهوری آذربایجان جدا گردید اما با اعلام خودمختاری در ترکیب جمهوری آذربایجان قرار گرفته است. بعد از فروپاشی شوروی و شروع جنگ ارمنستان و آذربایجان، ارتباط زمینی نخجوان با باکو قطع شد.
آئین مسیحیت در سده چهارم میلادی توسط «گریگور» مشهور، و تیرداد سوم یا تیرداد بزرگ، شاه ارمنستان، رواج یافت. از این به بعد آئین زرتشت در معرض نابودی قرار گرفت.
در سدههای 5 و 6 میلادی یکی از مناطق مرزبان نشین ساسانی، نخجوان بود. اواخر سده 6 میلادی بخشی از نخجوان، از جمله ناحیه «سیونیک» ضمیمه خاک «آتورپادکان» شد. از قرن 4 تا 11 میلادی کرسی اسقفی «اساقفه» وابسته به دودمان مرادابتونی «مردبد» در نخجوان قرار داشت. سده 4 میلادی هزاران ارمنی و یهودی «نخجوان، به ویژه شهر مرکزی آن سکنی داشتند. درنیمه نخست سده 6 میلادی درنخجوان مرکز ضرب سکههای ساسانی دایر شد. درعهد جنگهای «ایران» و «بیزانس» درسال 625 میلادی هراکلیوس طی لشکرکشیهای خود شهر و بخشی از سرزمین نخجوان را ویران کرد.
در سالهای 412-411 هجری قمری «غزان» به سرزمین «وسپوهرگان» که شامل نواحی «وان»، «اردوبار» و «نخجوان» بود، حمله بردند. بعضی تاریخنگاران از وجود پیکارهایی میان ارمنیان و ترکان نخجوان در «دوین»(DVIN) خبر دادهاند.
نخجوان در سدههای 10 و 11 میلادی (4 و 5 هجری) از شکوفایی برخوردار بود ولی از آن پس غزان به سرزمین مزبور هجوم آوردند. در سده 12 میلادی (6هجری قمری) نخجوان تابع دولت «ایلدگزها» بود. در شهر نخجوان کلیساها، مساجد و کاروانسراهای متعددی وجود داشت که بسیاری از آنها توسط ترکها و آذریها به خرابه تبدیل شدهاند و یا به کل برچیده شده اند. سال 1221 میلادی (618 هجری قمری) مغولان به نخجوان حمله بردند. در سال 1225 میلادی، 622 هجری قمری «جلالالدین محمدخوارزمشاه» بر نخجوان حکم راند.
در سدههای 11 و 12 هجری (16 و 17 میلادی) و دوران جنگهای ایران و عثمانی، اراضی نخجوان بارها به میدان جنگ سپاهان دو کشور تبدیل شد.
در قرن 11 هجری (سال 1012 هجری قمری)، 1603 میلادی شاه عباس برای بازپس گرفتن ولایات شمال غربی ایران از دولت عثمانی به آذربایجان لشکر کشید. شاه عباس با روش خاصی که در جنگها داشت توانست بخش بزرگی از آذربایجان، قرهباغ، ارمنستان ونخجوان را از ترکان بازپس گیرد. در سال 1137 هجری قمری پایان عصر صفویان حاکم بر نخجوان کلید خورد و ولایت به پسر عسگرشاه طهماسب تسلیم شد. در پیکاری که میان نادرشاه افشار و «تیمورپاشا» درگرفت، سردار ترک شکست خورده این شکست سبب شد که «علیپاشا» طی نامهای متذکر گردد که آماده است «قلعه نخجوان» را رها کند و به قسطنطنیه باز گردد.
در دوران جنگهای ایران وروس (1826ـ1828میلادی)، نخجوان از سوی ارتش روسیه تزاری اشغال شد و طبق معاهده ترکمنچای اراضی این سرزمین به تصرف دولت روسیه درآمد. در سال 1841 میلادی «قرن 19 میلادی» نخجوان تابع حکومت گرجستان و در سال 1846 میلادی تابع حکومت ایروان «ارمنستان» شد. و درسال 1918 میلادی نخجوان تحت اشغال نیروهای ترک قرار گرفت.
بعد از شکست عثمانیها در جنگ جهانی اول، ترکیهجمهوری ارس را در این ناحیه تشکیل داد. این جمهوری تا ژانویه سال 1919 میلادی که نیروهای انگلیسی نخجوان را اشغال کردند وجود داشت. پس از آن، در نخجوان تشکیلات جدیدی در شکل فرمانداری نظامی تحت قیومت انگلیس به وجود آمد، ویک داشناک ریاست حکومت نخجوان را به عهده گرفت.داشناکها سعی کردند تا دوباره این منطقه را به صاحبان اصلی آن یعنی ارمنی ها باز گرداند اما انگلیسیها سرانجام از روسهای بلشویک در قفقاز شکست خورده و از نخجوان و قفقاز عقبنشینی کردند.
در 28 ژوئیه سال 1921 میلادی سه ماه پس ازتأسیس دولت شوروی سوسیالیستی، نخجوان نیز به صورت یک جمهوری شوروی سوسیالیستی تأسیس شد. و در تاریخ 9 فوریه سال 1924 میلادی نخجوان به صورت جمهوری خودمختار وجزئی از جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان درآمد و نخستین قانون اساسی آن درسال 1926 میلادی به تصویب رسید.dfdf
ریشه نام نخجوان
در گویشهای مختلف به نخجوان، «ناخ جوان»، «ناخ جاوان»، «ناخ ایجهوان»، «ناخایجاوان» هم گفته شده است که شاید از «ناخناگان ایجه وان»در زبان ارمنی گرفته شده است و به معنی «نخستین استراحتگاه» است. گفته میشود که حضرت نوح(ع) در سال 3669 پیش از میلاد، پس از فرو نشستن جوشش طوفان در همین شهر مسکن گزیده بود. بدان سبب نخجوان با گویش ارمنی بدین نام نامیده شد. البته در زمان طوفان شهری در این سرزمین وجود نداشت ولی با گذشت زمان توسط ارمنیها احیا شد.
نخجوان را در سدههای نخست میلادی «آپوواتریون» مینامیدند که به معنی «استراحتگاه وکاروانسرای» است. در سده دوم میلادی، نخجوان را بنام «ناکساوانا» NAXOUANA نامیدند.
جغرافیای نخجوان
نخجوان درترکیب کشور آذربایجان یک جمهوری خودمختار است که پیوستگی ارضی وجغرافیایی با پیکره اصلی خاک جمهوری آذربایجان ندارد. این جمهوری خودمختار از جنوب وشمال غربی با جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه و از شمال و شمال شرقی به جمهوری ارمنستان محدود شده و با جمهوری اسلامی ایران 163 کیلومتر مربع مرز مشترک دارد. خطوط مرزی نخجوان با جمهوری اسلامی ایران طی معاهده ترکمنچای مشخص شده است و مرزهای این کشور، جمهوری ترکیه و جمهوری ارمنستان به موجب موافقتنامه «قارص» مشخص گردیده است.
جمهوری خودمختار نخجوان با مساحت 5500کیلومتر مربع دارای سرزمینی پست است. مرتفعترین قلعه این جمهوری خودمختار حدود 3904 متر ارتفاع دارد که به نام «قاپی جیق» معروف است.
منطقه خودمختار نخجوان در ارتفاع 700 تا 1000 متری، دارای آب و هوای قارهای خشک، با زمستانی سرد وخشک و تابستانی گرم است. مناطق جنگلهای کوهستانی آب و هوای نیمه معتدل دارند.
میزان بارندگی درنواحی مختلف جمهوری خودمختار نخجوان 200 الی 300 میلیمتر و در کوهپایهها وارتفاعات کم 300 تا 900 میلیمتر است.
در این جمهوری خودمختار حدود 400 رودخانه بزرگ و کوچک وجود دارد که رود «ارس» از جمله آنهاست، بعد از رود ارس مهمترین رودهای نخجوان عبارتاند از: «آرپاچائی، نخجوان چائی، الینجه چائی وگیلان چائی»
رود ارس درمرز میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خودمختار نخجوان قرار دارد، بزرگترین شاخه رودکر است. طول این رود 1072 کیلومتر و حوزه آن 10200 کیلومتر مربع است. ارس از دامنههای کوه بیسؤل BISOL در ترکیه سرچشمه میگیرد، بعد از پیوستن رودخانه آخوریان دردشت «آغریداغ» جریان مییابد و در این جا به شاخههایی تقسیم میشود.
شاخههای اصلی عبارتاند از: آخوریان، رازدان، آرپاچای، ووروتان، قوتورچای و قره سو.
این رود سالانه 6/7 کیلومتر مکعب آب و 16 میلیون تن رسوبات را حمل میکند.
جمعیت
طبق سرشماری که در اول اکتبر سال 1993 میلادی انجام گرفت، جمعیت جمهوری خودمختار نخجوان 327929 نفر بوده است. از این جمعیت 9/95% آذری، 3/1% روس، 1/1% کرد،06/1% اوکراینی و 04/0% تاتار است و در آخرین سرشماری انجام گرفته در سال 2001 میلادی جمعیت نخجوان تقریباً بالغ بر 400 هزار نفر تخمین زده شده است. و در ضمن درصد سالانه رشد جمعیت در این جمهوری بین سالهای 1992-1987 میلادی، 1% بوده است قابل ذکر است که قبل از استیلای ترکان در این ناحیه 90 در صد جمعیت حاکم را ارمنیها تشکیل می دادهاند و به مرور زمان بدلیل قتل عامهای متعدد از سوی ترکها از تعدادشان تا به این حد کاسته گردیده است .
ساختار سیاسی
مرکز تصمیمگیری این جمهوری خودمختار «مجلس عالی» آن است اما درتصمیمات مهم حیاتی و سیاسی بویژه در مسائل خارجی تابع باکو است. رییس مجلس عالی که شخص اول سیاسی نخجوان است، در مسائل کلی و سیاست خارجی با باکو هماهنگی میکند.
ارگانها ومراکز قانونگذاری واجرایی جمهوری خودمختار نخجوان عبارتاند از:
1ـ مجلس قانون گذاری با 110 عضو
2ـ قوه اجراییه با ترکیب وزراء
3ـ دادگاه عالی:
الف) دادستانی ب) دادگاه
کلمات کلیدی :