ارسالکننده : علی در : 95/2/30 3:5 صبح
مقاله بهداشت روانی تحت فایل ورد (word) دارای 11 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله بهداشت روانی تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بهداشت روانی تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله بهداشت روانی تحت فایل ورد (word) :
بهداشت روانی
مقدمه :
امروزه در نقش و وظایف مدارس بسیاری از کشورهای جهان دگرگونی های عظیمی رخ داده است. این تحولات باعث شده تا علاوه بر نقش سنتی مدرسه یعنی آموزش صرف و رشد مهارت هایی مانند خواندن و نوشتن و اکتساب دانش نقش پرورش روان و تکامل انسان نیز مورد توجه قرار گیرد. در حال حاضر در بسیاری از کشورها فعالیت های پرورشی و بهداشتی وسیعی به عهده مدارس گذاشته شده است که مطالعات حکایت از نتایج و پیامدهای مثبت آن می کند.
در کشور ما نیز با توجه به خیل عظیم دانش آموزان و همچنین نقش سلامت روان و پرورش کودکان و نوجوانان توجه بیشتر به نقش پرورشی مدارس ضرورت تام دارد. حال زمان آن است که باید با ایجاد زمینه های مناسب به ارتقای بهداشت روانی و سطح سلامت در مدارس پرداخته و شرایطی فراهم شود تا مسئولان مدارس برنامه ریزان مشاوران روان شناسان و دیگر دست
اندرکاران آموزش و پرورش از طریق آشنایی با موضوعات بهداشت روانی نونهالان این آب و خاک را برای دستیابی به روان سالم یاری دهند. بهداشت روانی صرفا در محیط سالم فیزیکی به دست نمی آید بلکه محیط سالم روانی نیز یک اصل مهم است. چه بسا که محیط فیزیکی کودکان سالم و آرام باشد اما محیط روانی آنها از درون ناامن و مضطرب باشد.
طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت “بهداشت روانی” عبارت است از “توانایی کامل برای ایفای نقش های اجتماعی روانی و جسمی”. این سازمان معتقد است که بهداشت روانی فقط نبود بیماری یا عقب ماندگی نیست بنابراین کسی که احساس ناراحتی نکند از نظر روانی سالم محسوب می شود.
بهداشت روانی کودکان
بهداشت و سلامت روان کودکان موضوعی است که به توجه جدی نیاز دارد. امروزه با استفاده از برنامه های مختلف مانند آموزش مهارت های زندگی آموزش بهداشت روانی مداخ
لات بهداشتی مبتنی بر مدرسه و نیز درمان های تخصصی می توان به کودکان کم
ک کرد تا زندگی مفیدتر و رضایتمندانه تری داشته باشند.
همه کودکان در زندگی خود با استرس های شدیدی روبه رو می شوند که بخشی از آنها ناشی از تغییرات رشد بهنجار کودکان است مانند رشد و تغییرات هورمونی و همچنین تغییراتی که در ارتباط با والدین و اجتماع رخ می دهد. استرس ه
ای دیگر فردی تر بوده و شامل فشار برای پیشرفت در مدرسه نقل و انتقال خانواده تغییر مدرسه نزاع والدین طلاق یا فشار برای سواستفاده از مواد است.
بسیاری از کودکان بدون این که دچار مشکلات رفتاری یا تحصیلی جدی شوند این دوره را پشت سر می گذارند و این امر به علت ترکیب عواملی چون مهارت های مقابله ای موفقیت آمیز میزان حمایت های قابل دسترس و میزان استرس های محیطی (که با آن روبه رو شده اند) است. متاسفانه تعیین کودکانی که مشکلات بهداشتی دارند تا پیش از بروز مشکل امکان پذیر نیست بنابراین در برنامه ریزی های بهداشتی همه کودکان و نوجوانان باید مدنظر قرار گیرند و دامنه گسترده ای از مداخلات از آموزش مهارت هایی برای س
لامت روان تا مداخلات اختصاصی بهداشت روان به کار گرفته شود.
تقریبا یک پنجم کودکان بدون در نظر گرفتن این که کجا و چگونه زندگی می کنند در دوران کودکی دچار اختلالات رفتاری هیجانی می شوند. حتی با محافظه کارانه ترین برآورد هم می توان ادعا کرد که 10 درصد کل کودکان زمانی در طول این دوره دچار آشفتگی های روانی می شوند که با آسیب های جدی همراه است و مدرسه در زندگی بسیاری از کودکان نقش اساسی دارد و در رشد بالقوه آنان موثر است بویژه هنگامی که خانواده از ایفای نقش های اساسی خود ناتوان باشد. بنابراین مدارس برای بسیاری از کودکان حساس ترین و مناسب ترین نقطه مداخلات بهداشت روانی است. از آنجا که همه کودکان بخصوص کودکان در معرض خطر وارد مدرسه نمی شوند یا مدرسه را ترک می کنند برای ماندن این کودکان در مدرسه یا دسترسی به کودکانی که مدرسه نمی روند باید به فکر استراتژی های دیگر بود. در جهت تامین نیازهای کودکان و نوجوانان باید بین نهادهای جامعه نگر نهادهای جوانان و سازمان های ورزشی نهادهای مذهبی موزه ها پارک ها و کتابخانه ها و; از یک سو و خانواده مدرسه سازمان های بهداشتی رسانه های گروهی و دولت از سوی دیگر همکاری و فعالیت مشترک ایجاد شود.
نقش مدارس در ارتقای بهداشت روان
مدرسه برای بهبود زندگی بسیاری از کودکان و نوجوانان فرصت بسیار مناسبی فراهم می کند. به موازات حرکت ملت ها در جهت آموزش همگانی نقش مدارس در ارائه خدماتی مانند خدمات بهداشت روانی در امور تحصیل اهمیت روزافزون
یافته است. در حال حاضر مدارس با حمایت کامل خانواده و اجتماع بهترین محل برای برنامه های جامع بهداشت روانی به شمار می رود زیرا: تقریبا تمام کودکان در دوره ای از زندگی خود به مدرسه می روند.مدارس قوی ترین سازمان اجتماعی و آموزشی قابل دسترسی برای مداخله هستند.مدارس اثر عمیقی بر کودکان خانواده ها و اجتماع می گذارند.مدارس مانند شبکه ای امن از کودکان در برابر خطراتی که بر یادگیری رشد و سلامت روانی اجتماعی تاثیر می گذارد محافظت می کنند.مدرسه همگام با خانواده نقش تعیین کننده ای در ایجاد یا تخریب عزت نفس کودک و احساس شایستگی آنان دارد.توانایی و انگیزه کودکان برای ماندن در مدرسه یادگیری و استفاده از آموزه هایشان متاثر از سلامت روان آنان است.محیط موسسه آموزشی در سطوح مختلف کودکستان دبستان دبیرستان و دانشگاه از عواملی هستند که تاثیر اساسی در بهداشت روانی افراد دارند. کار آموزش و پرورش در آموزشگاه ها در واقع دنباله کار پرورش شخصیت افراد در محیط خانواده است. کودکان در محیط آموزشگاه ها یاد می گیرند که چگونه رفتار اجتماعی داشته باشند و نقش خود را در اجتماع ایفا کنند. آنان می آموزند در چه محدوده ای بیندیشند و حس مکاری داشته باشند. این محیط می تواند ارتباط درستی با کودک برقرار کند. او را آماده پذیرش مسئولیت تصمیم گیری و حل مسائل زندگی سازد.کودکانی که تازه به محیط آموزشگاه پا می گذارند مسلما مشکلاتی مانند پیوستگی اخلاقی دارند یعنی ه
ریک از کودکان در محیط خانوادگی خاص خود تربیت شده اند و والدین آنها سلیقه های تربیتی متفاوتی دارند. مربیان و آموزگاران باید با درایت خود این مسائل را درک کنند و کودکان را با محیط جدید تطبیق دهند.آموزشگاه محیطی نیست که فقط مسائل و مطالبی به کودک القا شود; بلکه در این محیط اخلاق و رفتار کودک نیز تکوین می یابد. مهم ترین تمایلات بنیادی کودکان بنا به تعلق داشتن و احساس امنیت ناشی از نیاز به ارزشمن
د بودن است. کودکی که به مدرسه می رود به دنبال احساس تعلق مشابه آنچه در خانه تجربه کرده است می گردد و در صورتی که در خانواده به این احساس دست نیافته باشد در پی جبران آن در مدرسه است. هرگاه نتواند در گروه همسن خود به احساس ارزشمند بودن برسد برای نشان دادن این که فرد باارزشی است درصدد جلب توجه دیگران برمی آید. این جلب توجه ممکن است به شیوه های مختلفی بروز کند. برخی کودکان از طریق پیشرفت تحصیلی ورزشی و اجتماعی این نیاز را در خود رفع می کنند. کودکی که محرومیت خود را به صورت پرخاشگری نشان می دهد در کلاس اختلال به وجود می آورد و باعث ناراحتی معلم و مدیر مدرسه می شود; کودکی که خشم خود را فرو می خورد بندرت بی انضباط می شود; ولی اختلال شخصیت در او بیشتر از کودکی است که عناد خود را آشکار می سازد. معمولا دلایل ناسازگاری در کلاس درس روشن است. هر کودکی میل به موفقیت دارد; ولی اگر وظایف او خارج از حدود استعداد و علاقه اش باشد احساس ناکامی و بی حوصلگی خواهد کرد. این احساس محرومیت آزاردهنده است و او باید به گونه ای آن را جبران کند. این عمل جبرا ن ممکن است به صورت آزار رساندن به معلم تخریب کتاب و صندلی و نیز اذیت کردن همکلاسی ها جلوه نماید. هر کودکی دوست دارد دیگران و بخصوص معلم و همکلاسی هایش بدانند که او بااستعداد است ; هرچند تا حدی هم کم استعداد باشد باید به طور کلی او را همان طور که هست قبول کنند. این پذیرش از طرف دیگران و معلم به او احساس اعتماد به نفس و اطمینان خاطر می بخشد و او را شخصی باارزش نشان می دهد.
نقش معلم در بهداشت روانی کودکان
تحقیقات گوناگون در این زمینه نشان می دهد رفتار اطفال دبستانی بسیار به رفتار معلمان آنها بستگی دارد چنانچه معلمی روش محبت آمیز همراه با انضباط منطقی در کلاس خود به کار گیرد از همکاری علاقه مندی و قدرت ابتکار شاگردانش بهره مند خواهد شد. برعکس معلمی که از روش پرخاشگرانه و زور و تهدید استفاده می کند شاگردانش نیز با بی انضباطی در کلاس بی
توجهی به درس و پرخاشگری صریح ظاهر می شوند. چنین معلمی نمی تواند منبع دانش برای اطفال باشد و اگر از طریق تنبیه و پرخاشگری هم بتواند انضباط را در کلاس حاکم سازد چنین حالتی پایدار نخواهد بود و نمی تواند احساس همکاری و علاقه مندی در شاگردان به وجود آورد. میل به پیشرفت درسی در اغلب کودکان وجود دارد و این تمایل تنها هنگامی ارضا می شود که هدف های مورد نظر کودک خارج از دسترس او نباشد.
تلاش معلم نباید تنها به این منجر شود که دانش آموزان بهترین نمره را کسب کنند; بلکه باید بکوشد به هر فرد به اندازه توانایی او مسئولیت دهد و تا حد امکان به پرورش فکری روانی و جسمانی کودک بپردازد. معلمان در محیط آموزشگاهی می توانند با ارائه ارزش های صحیح و منطقی بزرگسالان به دانش آموزان به نحو احسن کمک کنند. دادن پاداش مناسب شناساندن و تدارک مدل های درست اخلاق و تربیتی جهت همانندسازی و یاری کردن آنها جهت رضایت داشتن از محیط مدرسه از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا کودکان اغلب با کنترل درونی نامناسب و اجتماعی شدن نامطلوب به مدرسه می آیند. اگر کمک معلمان نباشد چنین کودکان در مدرسه نیز شکست می خورند و انگیزه بسیار کمی برای پذیرش ارزش های صحیح مدرسه خواهند داشت ; کودکی که رضایت کافی از مدرسه به دست نیاورد اغلب در همانندسازی با اولیای مدر
سه شکست می خورد و با مشکلات منضبطی و تحصیلی مواجه می شود و در نهایت عده زیادی از آنها ترک تحصیل می کنند.
امروزه بیشتر روان شناسان تربیتی معتقدند کارکنان مدرسه در سلامت روان دانش آموزان دارای نقش های حرفه ای هستند. مسئولیت اولیای مدرسه فقط در پرورش نیروی عقلی و آشنا کردن دانش آموزان به مسائل اجتماعی و اخلاقی خلاصه نمی شود.مدرسه مسئول تغییر و اصلاح رفتارهای ناسازگارانه و تامین بلوغ عاطفی و سلامت روانی دانش آموزان نیز است.در مدرسه فرزندان عاطفه و محبت را تجربه می کنند. معلم با محبت و توجه آنان را در مسیر صحیح هدایت می کند دانش آموز در مدرسه چگونگی برقراری روابط درست عاطفی سازگاری با دیگران و مسوولیت پذیری را می آموزد و راه های مبارزه با کینه توزی دیگرآزاری و حسادت را یاد می گیرد.تحقیقات متفاوتی که در این زمینه انجام شده نشان می دهد رفتار کودکان دبستانی بستگی بسیار با رفتار معلمان آنها دارد و چنانچه معلمی روش محبت آمیز همراه با انضباط منطقی را در کلاس خود به کار ببرد از همکاری علاقه مندی و قدرت ابتکار شاگردانش بهره مند می شود.
نقش الگویی معلم و نفوذی که او در انضباط دادن به رفتارهای دانش آموزان دارد بر همگان روشن است. از آنجا که دانش آموزان یکی از الگوهای مهم رفتاری خود را معلمان قرار می دهند اگر معلم از ویژگی الگودهی خوبی برخوردار باشد می تواند تاثیرات عمیقی در رشد شخصیت و بهداشت روانی دانش آموزان باقی بگذارد.
معلمی که الگوی تعاملی و متعادلی میان خود و دانش آموز برقرار می کند و در این ارتباط به شخصیت و نیازهای دانش آموزان توجه کافی دارد و کارها را بر اساس استعدادها و تمایلات میان شاگردان تقسیم می کند چنین معلمی نقش بهتری را در بهداشت روانی دانش آموزان ایفا خواهد کرد.
یک روان شناس به نام “کارل راجرز” نگرش آزادمنشانه در کلاس را پیشنهاد می کند. به بیان دیگر معلم باید کودک را بپذیرد هرچند نمی تواند رفتار او را بپذیرد. به کودک باید احترام گذاشت و به عنوان انسانی با توانایی های بالقوه به او ارج نهاد; هرچند او کوچک تر و ناپخته تر ک
م دانش تر و کم تجربه تر از معلم است. معلم نباید کوشش خویش را صرف حکمرانی بر کودک کند بلکه باید سعی در جهت دادن اعمال کودک به سوی پیشرفت موفقیت آمیز و سازگار
ی هر چه بیشتر کند. ماهیت این رابطه کمکی بستگی به احساسات واقعی معلم دارد. معلم باید قادر به بیان و ابراز احساسات واقعی خویش باشد تا آن که کودک بتواند او را به عنوان یک انسان شریف و قابل اعتماد ببیند و نه فردی که پیوسته چیزی را از او پنهان می دارد.چنین معلمی در عین حال که درصدد ایجاد تغییر مطلوب در رفتار کودک است هرگز برای او تهدیدآمیز نیست. او نسبت به زندگی گذشته و حال کودک تعصبی ندارد بلکه آینده کودک را بر حسب توانایی هایش در نظر دارد. اگر معلم بتواند به کودک تفهیم کند که سعی دارد به او کمک کند و اگر بتواند به کودک نشان دهد که صفات و عادات خوب کودک را می شناسد بیشتر قادر خواهد بود به نتایج مطلوب دست یابد. مهم ترین شرط معلم خوب از لحاظ بهداشت روانی این است که او با کمال صمیمیت و خلوص نیت کودکان را دوست بدارد و از رفتار آنان آزرده نشود بلکه با صبر و حوصله و
خوشرویی سعی کند به عمق مشکلات کودکان پی ببرد و در حل این مسائل تا حد ممکن بکوشد. معلم نباید تمام تلاش خود را صرف این کند که دانش آموزان بهترین نمره را کسب کنند بلکه باید بکوشد به هر فرد به اندازه توانایی او مسئولیت دهد و حتی الامکان در پرورش فکری و روانی و جسمانی کودک بکوشد. روشی که اکنون در ارزشیابی تحصیلی به کار می رود روش نامطلوبی است زیرا نمرات آنقدر دقیق نیستند که معلم بتواند میان 15 و 16 یا 9
و 10 را بخوبی تشخیص دهد فرق بگذارد; ب
علاوه همیشه برای شاگرد هدف مطلق کاملی وجود دارد که او باید با
تمام قوا برای به دست آوردن آن بکوشد. مسلما هیچ دانش آموزی قادر نیست موفقیت صددرصد در درس داشته باشد زیرا حتی خود او نیز تمام مطالب را به طور کامل نمی
داند. در ضمن از نظر بهداشت رو
انی نامطلوب است که تکامل جویی را ملاک نظر کودکان قرار دهیم. هدف کودک نباید رسیدن به حد کمال و برتری جویی باشد بلکه مقصود باید صرفا کسب دانش باشد تا به وسیله آن شخص برای خود و دیگران سودمند واقع شود. نمره و بویژه نمره عددی کودکان را به رقابت شدید تحریک می کند در حالی که از نظر تربیتی و روانی صحیح نیست هدف عمده تحصیل فق معمولا منجر به رفتار غیرعادی خواهد شد. موفقیت تجربه مثبت و مفیدی است و موفقیت مداوم باعث ایجاد تعادل شخصیت و احساس اعتماد به نفس می شود. یکی از عوامل سلامت روانی دانش آموز درک شدن او توسط معلمش است. معلم باید در ارتباط با شاگردان آنچنان رفتاری داشته باشد که شاگرد تنبل و قوی و فقیر و غنی همه خیال کنند که معلم به خاطر هر یک از آنان به کلاس درس آمده است. امروزه ناله بسیاری از دانش آموزان دبیرستانی از این منظر بلند شده است و همه فریاد می زنند که معلمان ما را درک نمی کنند. ما می خواهیم آنان ما را درک کنند. همان طور که
هستیم ما را شناسایی کنند. با همه دشواری ها شخصیتهایمان را بشناسند. با همه عیوب و نارساییهایمان با همه آرمان ها و اندیشه هایمان ما را دریابند. به عبارت دیگر آنها می گویند ما می خواهیم معلمان همه وجود روحی ما را لمس کنند نه این که تنها به درس دادن قناعت کنند. معلم باید در ارتباط با شاگردان آنچنان رفتاری داشته باشد که شاگرد تنبل و قوی و فقیر و غنی هم
ه خیال کنند که معلم به خاطر هریک از آنان به کلاس درس آمده استاگر شاگرد درک شود شاگرد به آن معلم علاقه مند شده به سوی او کشیده خواهد شد. دلش هوای او خواهد کرد در دیدا
رش آثار شادمانی و نشاط و خرمی موج خواهد زد و اگر به او بگویند که این معلم دیگر به این مدرسه نخواهد آمد اشک چهره او را در برخواهد گرفت. به نظر “گلاسر” نظام تعلیم و تربیت
مدرسه باید چنان باشد که در آن هر دانش آموزی بتواند دوست داشتن و دوست داشته شدن و احساس ارزش را تجربه کند. معلمی که به مقام انسانی کودکان و نوجوانان ارج می نهد و نیاز به جلب توجه و محبت آنان را در مسیر صحیح هدایت می کند همچنین معلمی که خالصانه سعی دارد آنچه را که می داند به دانش آموزان بیاموزد نه تنها نیازهای روانی آنان را ارضا می کند بلکه برقراری روابط صحیح عاطفی سازگاری با دیگران مسئولیت پذیری را نیز به ایشان می آموزد. در چنین فضای تربیتی افراد به بلوغ عاطفی می رسند و از لحاظ روانی سالم بار می آیند. معلمان در محیط آموزشگاهی می توانند با ارائه ارزش های صحیح و منطقی بزرگسالان بیشترین کمک را به دانش آموزان داشته باشند. دادن پاداش های مثبت مناسب شناساندن و تدارک الگوهای صحیح اخ
لاقی و تربیتی جهت همانندسازی و یاری کردن آنها در یافتن رضایت و خشنودی مواقعی در مدرسه از اهمیتی خاص برخوردار است زیرا کودکان اغلب با کنترل های درونی نامناسب و اجتماعی شدن های نامطلوب به مدرسه می آیند. اگر کمک معلمان نباشد چنین کودکان در مدرسه نیز شکست می خورند و انگیزه بسیار کمی برای پذیرش ارزش های صحیح مدرسه خواهند داشت و این روشن است کودکی که رضایت کافی از مدرسه به دست نیاورد اغلب در همانندسازی با اولیا
ی مدرسه شکست می خورد و با مشکلات انضباطی و تحصیلی مواجه می شود و در نهایت عده زیادی از آنها ترک تحصیل می کنند.
نتیجه گیری
فلسفه تعلیم و تربیت عصر ما با سال های گذشته متفاوت است. به این معنی هدف آموزش و پرورش تنها تعلیم دروس و دیگر مطالب فکری نیست بلکه پرورش جسم و روان به طور کلی منظور نظر است. برآوردن احتیاجات جسمانی و اجتماعی روانی کودک قسمت عمده ای از تربیت او راشامل می شود که از عوامل بسیار مهم پرورش کودک ا
ست. اگر چه تربیت جسمانی کودک در مدارس از سال ها پیش مقرر شده و امکاناتی در مدارس فراهم آمده ولی موضوع سلامت فکر اطفال هنوز به شکل صحیح مورد توجه و قبول مدرسه قرار نگرفته و بر اساس این غفلت درباره بهداشت روانی کودک مدرسه به طور غیر مستقیم در پیشرفت و ازدیاد اختلالات روانی کودکان موثر واقع شده است.
باید بپذیریم مسئولیت اولیای مدرسه به پرورش قوا
ی عقلانی و آشنا کردن دانش آموزان به ارزش
های شناختی اجتماعی و اخلاقی خلاصه نمی شود بلکه اینان مسئول تغییر و اصلاح رفتارهای ناسازگار و تامین بلوغ فکری و سلامت روانی کودکان و نوجوانان نیز هستند. همچنین توجه مربیان و والدین به این پدیده روانی اجتماعی نه تنها زمینه مساعدی برای شکوفایی استعدادهای نهفته کودکان و نوجوانان را فراهم می آورد بلکه در بهبود سلامت روانی آنها نیز موثر خواهد بود.
منبع تحقیق:اینترنت
سایت: WWW.bashgah.net
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/2/30 3:4 صبح
مقاله تحقیق مبانی کامپیوتر تحت فایل ورد (word) دارای 16 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله تحقیق مبانی کامپیوتر تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله تحقیق مبانی کامپیوتر تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله تحقیق مبانی کامپیوتر تحت فایل ورد (word) :
تحقیق مبانی کامپیوتر
مقدمه :
حافظه در دنیای کامپیوتر است . روش دستیابی به این نوع از حافظه ها تصادفی است ، چون می توان به هر سلول حافظه مستقیما” دستیابی پیدا کرد . در مقابل حافظه های RAM ، حافظه هایSAM(Serial Access Memory)وجود دارند. حافظه های SAM اطلاعات را در مجموعه ای از سلول های حافظه ذخیره و صرفا” امکان دستیابی به آنها بصورت ترتیبی وجود خواهد
داشت. ( نظیر نوار کاست ) در صورتیکه داده مورد نظر در محل جاری نباشد هر یک از سلول های حافظه به ترتیب بررسی شده تا داده مورد نظر پیدا گردد. حافظه های SAM در مواردیکه پردازش داده ها الزاما” بصورت ترتیبی خواهد بود مفید می باشند ( نظیر حافظه موجود بر روی کارت های گرافیک ). داده های ذخیره شده در حافظه RAM با هر اولویت دلخواه قابل دستیابی خواهند بود.
مبانی حافظه های RAM
حافظه RAM ، یک تراشه مدار مجتمع (IC) است که از میلیون ها ترانزیستور و خازن تشکیل می گردد .در اغلب حافظه ها با استفاده و بکارگیری یک خازن و یک ترانزیستور می توان یک سلول را ایجاد کرد. سلول فوق قادر به نگهداری یک بیت داده می باشد. خازن اطلاعات مربوط به بیت را که یک و یا صفر است ، در خود نگهداری خواهد کرد.عملکرد ترانزیستور مشابه یک سوییچ بوده که امکان کنترل مدارات موجود بر روی تراشه حافظه را بمنظور خواندن مقدار ذخیره شده در خازن و یا تغییر وضعیت مربوط به آن ، فراهم می نماید.خازن مشابه یک ظرف ( سطل) بوده که قادر به نگهداری الکترون ها است .
بمنظور ذخیره سازی مقدار” یک” در حافظه، ظرف فوق می بایست از الکترونها پر گردد. برای ذخیره سازی مقدار صفر، می بایست ظرف فوق خالی گردد.مسئله مهم در رابطه با خازن، نشت اطلاعات است ( وجود سوراخ در ظرف ) بدین ترتیب پس از گذشت چندین میلی ثانیه یک ظرف مملو از الکترون تخلیه می گردد. بنابراین بمنظور اینکه حافظه بصورت پویا اطلاعات خود را نگهداری نماید ، می بایست پردازنده و یا ” کنترل کننده حافظه ” قبل از تخلیه شدن خازن، مکلف به شارژ مجدد آن بمنظور
نگهداری مقدار “یک” باشند.بدین منظور کنترل کننده حافظه اطلاعات حافظه را خوانده و مجددا” اطلاعات را بازنویسی می نماید.عملیات فوق (Refresh)، هزاران مرتبه در یک ثانیه تکرار خواهد شد.علت نامگذاری DRAM بدین دلیل است که این نوع حافظه ها مجبور به بازخوانی اطلاعات بصورت پویا خواهند بود. فرآیند تکراری ” بازخوانی / بازنویسی اطلاعات” در این نوع حافظه ها باعث می شود که زمان تلف و سرعت حافظه کند گردد.
سلول های حافظه بر روی یک تراشه سیلیکون و بصورت آرائه ای مشتمل از ستون ها ( خطوط بیت ) و سطرها ( خطوط کلمات) تشکیل می گردند. نقطه تلاقی یک سطر و ستون بیانگر آدرس سلول حافظه است .حافظه های DRAM با ارسال یک شارژ به ستون مورد نظر باعث فعال شدن ترانزیستور در هر بیت ستون، خواهند شد.در زمان نوشتن خطوط سطر شامل وضعیتی خواهند شد که خازن می بایست به آن وضغیت تبدیل گردد. در زمان خواندن
Sense-amplifier ، سطح شارژ موجود در خازن را اندازه گیری می نماید. در صورتیکه سطح فوق بیش از پنجاه درصد باشد مقدار “یک” خوانده شده و در غیراینصورت مقدار “صفر” خوانده خواهد شد. مدت زمان انجام عملیات فوق بسیار کوتاه بوده و بر حسب نانوثانیه ( یک میلیاردم ثانیه ) اندازه گیری می گردد. تراشه حافظه ای که دارای سرعت 70 نانوثانیه است ، 70 نانو ثانیه طول خواهد به منظور تا عملیات خواندن و بازنویسی هر سلول را انجام دهد.
سلول های حافظه در صورتیکه از روش هائی بمنظور اخذ اطلاعات موجود در سلول ها استفاده ننمایند، بتنهائی فاقد ارزش خواهند بود. بنابراین لازم است سلول های حافظه دارای یک زیرساخت کامل حمایتی از مدارات خاص دیگر باشند.مدارات فوق عملیات زیر را انجام خواهند داد :
• مشخص نمودن هر سطر و ستون (انتخاب آدرس سطر و انتخاب آدرس ستون )
• نگهداری وضعیت بازخوانی و باز نویسی داده ها ( شمارنده )
• خواندن و برگرداندن سیگنال از یک سلول ( Sense amplifier)
• اعلام خبر به یک سلول که می بایست شارژ گردد و یا ضرورتی به شارژ وجود ندارد ( Write enable)
سایر عملیات مربوط به “کنترل کننده حافظه” شامل مواردی نظیر : مشخص نمودن نوع سرعت ، میزان حافظه و بررسی خطاء است .
حافظه های SRAM دارای یک تکنولوژی کاملا” متفاوت می باشند. در این نوع از حافظه ها از فلیپ فلاپ برای ذخیره سازی هر بیت حافظه استفاده می گردد. یک فلیپ فلاپ برای یک سلول حافظه، از چهار تا شش ترانزیستور استفاده می کند . حافظه های SRAM نیازمند بازخوانی / بازنویسی اطلاعات نخواهند بود، بنابراین سرعت این نوع از حافظه ها بمراتب از حافظه های DRAM بیشتر است .با توجه به اینکه حافظه های SRAM از بخش های متعددی تشکیل می گردد، فضای استفاده شده آنها بر روی یک تراشه بمراتب بیشتر از یک
سلول حافظه از نوع DRAM خواهد بود. در چنین مواردی میزان حافظه بر روی یک تراشه کاهش پیدا کرده و همین امر می تواند باعث افزایش قیمت این نوع از حافظه ها گردد. بنابراین حافظه های SRAM سریع و گران و حافظه های DRAM ارزان و کند می باشند . با توجه به موضوع فوق ، از حافظه های SRAM بمنظور افزایش سرعت پردازنده ( استفاده از Cache) و از حافظه های DRAM برای فضای حافظه RAM در کامپیوتر استفاده می گردد.
ما ژول های حافظه
تراشه های حافظه در کامییوترهای شخصی در آغاز از یک پیکربندی مبتنی بر Pin با نام (DIP(Dual line Package استفاده می کردند. این پیکربندی مبتنی بر پین، می توانست لحیم کاری درون حفره هائی برروی برداصلی کامپیوتر و یا اتصال به یک سوکت بوده که خود به برد اصلی لحیم شده است .همزمان با افزایش حافظه ، تعداد تراشه های مورد نیاز، فضای زیادی از برد اصلی را اشغال می کردند.از روش فوق تا زمانیکه میزان حافظه حداکثر دو مگابایت بود ، استقاده می گردید.
راه حل مشکل فوق، استقرار تراشه های حافظه بهمراه تمام عناصر و اجزای حمایتی در یک برد مدار چاپی مج
زا (Printed circut Board) بود. برد فوق در ادامه با استفاده از یک نوع خاص از کانکنور ( بانک حافظه ) به برد اصلی متصل می گردید. این نوع تراشه ها اغلب از یک پیکربندی pin با نام Small Outline J-lead ) soj ) استفاده می کردند . برخی از تولیدکنندگان دیگر که تعداد آنها اندکاست از پیکربندی دیگری با نام Thin Small Outline Package )tsop) استفاده می نمایند. تفاوت اساسی بین این نوع پین های جدید و پیکربندی DIP اولیه در این است که تراشه های SOJ و TSOR بصورت surface-mounted در PCB هستند. به عبارت دیگر پین ها مستقیما” به سطح برد لحیم خواهند شد . ( نه داخل حفره ها و یا سوکت ) .
تراشه ها ی حافظه از طریق کارت هائی که ” ماژول ” نامیده می شوند قابل دستیابی و
استفاده می باشند.. شاید تاکنون با مشخصات یک سیستم که میزان حافظه خود را بصورت 32 * 8 , یا 16 * 4 اعلام می نماید ، برخورده کرده باشید.اعداد فوق تعداد تراشه ها ضربدر ظرفیت هر یک از تراشه ها را که بر حسب مگابیت اندازه گیری می گردند، نشان می دهد. بمنظور محاسبه ظرفیت ، می توان با تقسیم نمودن آن بر هشت میزان مگابایت را بر روی هر ماژول مشخص کرد.مثلا” یک ماژول 32 * 4 ، بدین معنی است که ماژول دارای چهار تراشه 32 مگابیتی است .با ضرب 4 در 32 عدد 128 ( مگابیت) بدست می آید . اگر عدد فوق را بر هشت تقسیم نمائیم به ظرفیت 16 مگابایت خواهیم رسید.
نوع برد و کانکتور استفاده شده در حافظه های RAM ، طی پنج سال اخیر تفاوت کرده است . نمونه های اولیه اغلب بصورت اختصاصی تولید می گردیدند . تولید کنندگان متفاوت کامپیوتر بردهای حافظه را بگونه ای طراحی می کردند که صرفا” امکان استفاده از آنان در سیستم های خاصی وجود داشت . در ادامه (SIMM (Single in-line memory مطرح گردید. این نوع از بردهای حافظه از 30 پین کانکتور استفاده کرده و طول آن حدود 3/5 اینچ و عرض آن یک اینچ بود ( یازده سانتیمتر در 2/5 سانتیمتر ) .در اغلب کامپیوترها می بایست بردهای SIMM بصورت زوج هائی که دارای ظرفیت و سرعت یکسان باشند، استفاده گردد. علت این است که پهنای گذرگاه داده بیشتر از یک SIMM است . مثلا” از دو SIMM هشت مگابایتی برای داشتن 16 مگابایت حافظه بر روی سیستم استفاده می گردد. هر SIMM قادر به ارسال هشت بیت داده در هر لحظه خواهد بود با توجه به این موضوع که گذرگاه داده شانزده بیتی است از نصف پهنای باند استفاده شده و این امر منطقی بنظر نمی آید.در ادامه بردهای SIMM بزرگتر شده و دارای ابعاد 25 / 4 * 1 شدند( 11 سانتیمتر در 2/5 سانتیمتر ) و از 72 پین برای افزایش پهنای باند و امکان افزایش حافظه تا میزان 256 مگابایت بدست آمد.
بموازات افزایش سرعت و ظرفیت پهنای باند پردازنده ها، تولیدکنندگان از استاندارد جدید دیگری با نام dual in-line memory module)DIMM) استفاده کردند.این نوع بردهای حافظه دارای 168 پین و ابعاد 1 * 5/4 اینچ ( تقریبا” 14 سانتیمتر در 2/5 سانتیمتر ) بودند.ظرفیت بردهای فوق در هر ماژول از هشت تا 128 مگابایت را شامل و می توان آنها را بصورت تک ( زوج الزامی نیست ) استفاده کرد. اغلب ماژول های حافظه با 3/3 ولت کار می کنند. در سیستم های مکینتاش از 5 ولت استفاده می نمایند. یک استاندارد جدید دیگر با نام Rambus in-line memory module ، RIMM از نظر اندازه و پین با DIMM قابل مقایسه است ولی بردهای فوق ، از یک نوع خاص گذرگاه داده حافظه برای افزایش سرعت استفاده می نمایند.
اغلب بردهای حافظه در کامپیوترهای دستی (notebook) از ماژول های حافظه کاملا” اختصاصی استفاده می نمایند ولی برخی از تولیدکنندگان حافظه از استاندارد small outline dual in-line memory module) SODIMM استفاده می نمایند. بردهای حافظه SODIMM دارای ابعاد 1* 2 اینچ ( 5 سانتیمنتر در 5 /2 سانتیمنتر ) بوده واز 144 پین استفاده می نمایند. ظرفیت این نوع بردها ی حافظه در هر ماژول از 16 مگابایت تا 256 مگابایت می تواند باشد.
بررسی خطاء
اکثر حافظه هائی که امروزه در کامپیوتر استفاده می گردند دارای ضریب اعتماد بالائی می باشند.در اکثر سیستم ها ،” کنترل کننده حافظه ” درزمان روشن کردن سیستم عملیات بررسی صحت عملکرد حافظه را انجام می دهد. تراشه های حافظه با استفاده از روشی با نام Parity ، عملیات بررسی خطاء را انحام می دهند. تراشه های Parity دارای یک بیت اضافه برای هشت بیت داده می باشند.روشی که Parity بر اساس آن کار می کند بسیار ساده است . در ابتداParity زوج بررسی می گردد. زمانیکه هشت بیت ( یک بایت) داده ئی را دریافت می دارند، تراشه تعداد یک های موجود در آن را محاسبه می نماید.در صورتیکه تعداد یک های موجود فرد باشد مقدار بیت Parity یک خواهد شد. در صورتیکه تعداد یک های موجود زوج باشد مقدار بیت parity صفر خواهد شد. زمانیکه داده از بیت های مورد نظر خوانده می شود ، مجددا” تعداد یک های موجود محاسبه و با بیت parity مقایسه می گردد.درصورتیکه مجموع فرد و بیت Parity مقدار یک باشد داده مورد نظر درست بوده و برای پردازنده ارسال می گردد. اما در صورتیکه مجموع فرد بوده و بیتparity صفر باشد تراشه متوجه بروز یک خطاء در بیت ها شده و داده مورد نظر کنار گذاشته می شود. parity فرد نیز به همین روش کار می کند در روش فوق زمانی بیت parity یک خواهد شد که تعداد یک های موجود در بایت زوج باشد.
مسئله مهم در رابطه با Parity عدم تصحیح خطاء پس از تشخیص است . در صورتیکه یک بایت از داده ها با بیت Parity خود مطابقت ننماید داده دور انداخته شده سیستم مجددا”سعی خود را انجام خواهد داد. کامپیوترها نیازمند یک سطح بالاتربرای برخورد با خطاء می باشند.برخی از سیستم ها از روشی با نام به error correction code)ECC) استفاده می نمایند. در روش فوق از بیت های اضافه برای کنترل داده در هر یک از بایت ها استفاده می گردد. اختلاف روش فوق با روش Parity در این است که از چندین بیت برای بررسی خطاء استفاده می گردد. ( تعداد بیت های استفاده شده بستگی به پهنای گذرگاه دارد ) حافظه های مبتنی بر روش فوق با استفاده از الگوریتم مورد نظر نه تنها
قادر به تشخیص خطا بوده بلکه امکان تصحیح خطاهای بوجود آمده نیز فراهم می گردد. ECCهمچنین قادر به تشخیص خطاها در مواردی است که یک یا چندین بیت در یک بایت با مشکل مواجه گردند .
انواح حافظه RAM
• Static random access . memory)SRAM) . این نوع حافظه ها ازچندین ترانزیستور ( چهار تا شش ) برای هر سلول حافظه استفاده می نمایند. برای هر سلول از خازن استفاده نمی گردد. این نوع حافظه در ابتدا بمنظور cache استفاده می شدند.
• Dynamic random access memory)DRAM) . در این نوع حافظه ها برای سلول های حافظه از یک زوج ترانزیستورو خازن استفاده می گردد .
• Fast page mode dynamic random access memory)FPM DRAM) . شکل اولیه ای از حافظه های DRAM می باشند.در تراشه ای فوق تا زمان
• تکمیل فرآیند استقرار یک بیت داده توسط سطر و ستون مورد نظر، می بایست منتظر و در ادامه بیت خوانده خواهد شد.( قبل از اینکه عملیات مربوط به بیت بعدی آغاز گردد) .حداکثر سرعت ارسال داده به L2 cache معادل 176 مگابایت در هر ثانیه است .
• Extended data-out dynamic random access memory)EDO DRAM) . این نوع حافظه ها در انتظار تکمیل و اتمام پردازش های لازم برای اولین بیت نشده و عملیات مورد نظر خود را در رابطه با بیت بعد بلافاصله آغاز خواهند کرد. پس از اینکه آدرس اولین بیت مشخص گردید EDODRAMعملیات مربوط به جستجو برای بیت بعدی را آغاز خواهد کرد. سرعت عملیات فوق پنج برابر سریعتر نسبت به حافظه های FPM است . حداکثر سرعت ارسال داده به L2 cache معادل 176 مگابایت در هر ثانیه است .Synchronous dynamic random access memory)SDRM) از ویژگی “حالت پیوسته ” بمنظور افزایش و بهبود کارائی استفاده می نماید .بدین
منظور زمانیکه سطر شامل داده مورد نظر باشد ، بسرعت در بین ستون ها حرکت و بلافاصله پس از تامین داده ،آن را خواهد خواند. SDRAM دارای سرعتی معادل پنج برابر سرعت حافظه های EDO بوده و امروزه در اکثر کامپیوترها استفاده می گردد.حداکثر سرعت ارسال داده به L2 cache معادل 528 مگابایت در ثانیه است .
Rambus dynamic random access . memory )RDRAM) یک رویکرد کاملا” جدید نسبت به معماری قبلی DRAM است. این نوع حافظه ها از Rambus in-line memory module)RIMM) استفاده کرده که از لحاظ اندازه و پیکربندی مشابه یک DIMM استاندارد است. وجه تمایز این نوع حافظه ها استفاده از یک گذرگاه داده با سرعت بالا با نام “کانال Rambus ” است . تراشه های حافظه RDRAM بصورت موازی کار کرده تا بتوانند به سرعت 800 مگاهرتز دست پیدا نمایند.
• Credit card memory یک نمونه کاملا” اختصاصی از تولیدکنندگان خاص بوده و شامل ماژول های DRAM بوده که دریک نوع خاص اسلات ، در کامپیوترهای noteBook استفاده می گردد .
• PCMCIA memory card .نوع دیگر از حافظه شامل ماژول های DRAM بوده که در notebook استفاده می شود.
• FlashRam نوع خاصی از حافظه با ظرفیت کم برای استفاده در دستگاههائی نظیر تلویزیون، VCR بوده و از آن به منظور نگهداری اطلاعات خاص مربوط به هر دستگاهاستفاده می گردد. زمانیکه این نوع دستگاهها خاموش باشند همچنان به میزان اندکی برق مصرف خواهند کرد. در کامپیوتر نیز از این نوع حافظه ها برای نگهداری اطلاعاتی در رابطه با تنظیمات هارد دیسک و ; استفاده می گردد. VideoRam)VRAM) یک نوع خاص از حافظه های RAM بوده که برای موارد خاص نظیر : آداپتورهای ویدئو و یا شتا ب دهندگان سه بعدی استفاده می شود. به این
نوع از حافظه ها multiport dynamic random access memory) MPDRAM) نیز گفته می شود.علت نامگذاری فوق بدین دلیل است که این نوع از حافظه ها دارای امکان دستیابی به اطلاعات، بصورت تصادفی و سریال می باشند . VRAM بر روی کارت گرافیک قرار داشته و دارای فرمت های متفاوتی است. میزان حافظه فوق به عوامل متفاوتی نظیر : ” وضوح تصویر ” و ” وضعیت رنگ ها ” بستگی دارد.
به چه میزان حافظه نیاز است ؟
حافظه RAM یکی از مهمترین فاکتورهای موجود در زمینه ارتقاء کارآئی یک کامپیوتر است . افزایش حافظه بر روی یک کامپیوتر با توجه به نوع استفاده می تواند در مقاطع زمانی متفاوتی انجام گیرد. در صورتیکه از سیستم های عامل ویندوز 95 و یا 98 استفاده می گردد حداقل به 32 مگابایت حافظه نیاز خواهد بود. ( 64 مگابایت توصیه می گردد) .اگر از سیستم عامل ویندوز 2000 استفاده می گردد حداقل به 64 مگابایت حافظه نیاز خواهد بود.( 128 مگابایت توصیه می گردد) .سیستم عامل لینوکس صرفا” به 4 مگابایت حافظه نیاز دارد. در صورتیکه از سیستم عامل اپل استفاده می گردد به 16 مگابایت حافظه نیاز خواهد بود.( 64 مگابایت توصیه می گردد). میزان حافظه اشاره شده برای هر یک از سیستم های فوق بر اساس کاربردهای معمولی ارائه شده است . دستیابی به اینترنت ، استفاده از برنامه های کاربردی خاص و سرگرم کننده ، نرم افزارهای خاص طراحی،انیمیشن سه بعدی و;مستلزم استفاده از حافظه مراتب بیشتری خواهد بود.
حافظه از قسمت های ضروری و اساسی رایانه به شمار می رود .
همان طور که انسان برای نگهداری اطلاعات مورد نیاز خود علاوه بر حافظه درونی خویش از ابزار های مختلف دیگری همانند کاغذ ، تخته سیاه ، نوار ضبط صوت نوار ویدئو و
; استفاده می کند رایانه ها هم میتوانند از انواع مختلف حافظه استفاده کنند.به طور کلی دو نوع حافظه داریم:
حافظه اصلی
(Main memory) که به آن حافظه اولیه (Primary storage) و درونی (Internal memory) نیز می گویند.
حافظه جانبی که به آن حافظه ثانویه
Secondary storage) ) و کمکی (Auxiliary storage) نیز گفته می شود.
حافظه اصلی
کلیه دستورالعمل ها و داده ها ،برای این که مورد اجرا و پردازش قرار گیرند اول باید به حافظه اصلی رایانه منتقل گرند و نتایج پردازش نیز به آنجا فرستاده شود
.حافظه اصلی رایانه از جنس نیمه هادی (الکترونیکی)است و در نتیجه ، سرعت دسترسی به اطلاعات موجود در آن ها در مقایسه با انواع دیگر حافظه بالاست وقیمت آن ها نیز گرانتر است.حافظه های اصلی نیز به دو دسته تقسیم می شوند:
حافظه های فقط خواندنی
(Read Only Memory))ROM) : CPU معمولا اطلاعات موجود در این نوع حافظه را تغییر نمی دهد ، بلکه فقط می تواند اطلاعات آن را بخواند.هنگام خاموش شدن نیز این اطلاعات از بین نمی رود و ثابت می ماند. BIOS (Basic Input Output System) نیز در این حافظه قرار می گیرد.این حافظه نیز به چند دسته تقسیم می شود:PROm(Programmable ROM) : فقط یک بار می توان روی آن نوشت و آن هم فقط با دستگاه مخصوص prom programmer ، وقابل تغییر نیست.EPROM(Erasable PROM) : در واقع همان prom است که می توان با اشعه فرا بنفش آن را پاک کرد و با prom programmer آن را بار ها برنامه ریزی کرد.FLASH ROM / EEPROOM(electrically erasable prom) : نوع جدیدی از Eprom است با این تفاوت که پاک کردن اطلاعات آن به وسیله اعمال پالس الکتریکی صورت می گیرد . ومزیت آن نسبت به انواع دیگر این است که پاک کردن وبرنامه ریزی آن بدون جدا کردن تراشه (IC)”integrated circuit” از برد اصلی رایانه صورت می گیرد .
2
حافظه های خواندنی / نوشتی (RAM یا)R/WM) “RANDOM ACCESS MEMORY” ،2 “READ / WRITE MEMORY” : به ای نوع حافظه ها فرار(VOLATILE) نیز می گویند که هم می توان در آن نوشت و هم از آن خواند.اطلاعات با قطع برق از بین می رود .
RAM
ها اغب به دو نوع عمده تقسیم می شوند :پویا یا دینامیک(DRAM) “DYNAMIC RAM ” وایستا(SRAM) “STATIC RAM”.
v
DRAM در این نوع حافظه اطلاعات باید به طور مرتب تجدید(refresh) شود وگرنه از بین خواهد رفت.( البته رایانه خود به صورت اتوماتیک اطلاعات را تجدید می کند.)
SRAM :
سرعت این نوع حافظه بیشتر از نوع دینامیک است . از این نوع حافظه در حافظه پنهان یا کش (cache) که بین حافظه اصلی و پردازشگرقرار دارد ، به منظور بالا بردن سرعت انتقال داده و دستورالعمل ها ، استفاده می کنند.
به دلیل چگالی
(تعداد سلول حافظه در واحد سطح نیمه هادی) بیشتر داده ها و ارزان تر بودن رم دینامیک نسبت به رم استاتیک ، از این نوع رم به عنوان حافظه اصلی رایانه استفاده می شود.
حافظه جانبی
از حافظه های جانبی برای ذخیره اطلاعات استفاده می شود.این نوع حافظه چون ازعناصر غیر الکترونیکی ساخته شده اند از حافظه های اصلی ارزانتر و کند تر هستند.
حافظه های اصلی روی برد و حافظه های جانبی خارج از برد نصب می شوند
.برای نگهداری اطلاعات در حافظه جانبی نیاز به انرژی نیست ، اما برای ثبت آن در حافظه نیاز به انرژی داریم ؛ به همین علت با قطع برق اطلاعات موجود در حافظه جانبی از بین نمی رود.
حافظه های جانبی نیز به چند دسته تقسیم می شوند که مهمترین آنها حافظه های مغناطیسی وغیرمغناطیسی هستند
.
حافظه های مغناطیسی از مغناطیس برای ذخیره اطلاعات استفاده می کنند
.حافظه های غیر مغناطیسی : شامل :
کارت و نوار کاغذی
:از کارت های منگنه شده و رنگ شده ونوار های کاغذی سوراخ شده ، به عنوان محلی برای ذخیره اطلاعات استفاده می شد لیکن امروزه جز در موارد خواص از این حافظه ها استفاده نمی شود. برای مثال از کارت های رنگ شده (سیاه شده) در آزمون های چند جوابی مثل کنکور و مسابقات استفاده می شود .
کارت ها به وسیله دستگاهی به نام کارت خوان خوانده می شود وسپس به حافظه کامپیوتر منتقل می شود.دیسک های نوری : برای خواندن ونوشتن در این حافظه ها از اشعه لیزر استفاده می شود.
الف
– CD “Campact Disk” : این دیسک ها از صفحه دایره شکلی به قطر 12 سانتی متر ساخته شده اند ومیتوانند تا حدود 680 میلیون بایت اطلاعات نگهداری کنند. به نوع متداول آن که فقط قابل خواندن است (دیسک فشرده فقط خواندنی یا سی – دی – رام “CD – ROM” ) می گویند. برروی نوع دیگری از آن که CD-R “CD-Recordable” نامیده می شود ، می توان به وسیله دیسک گردان های مخصوص (CD-Recorder) تنها یک بار نوشت. روی نوعی از آنها که CD-RW “CD-Rewritable” نام دارد می توان با استفاده از دیسک گردان های خاصی(CD-Rewriter) به دفعات ، اطلاعات جدید نوشت.
(البته رایتر های موجود در بازار به عنوان سی دی رایتر و سی دی رکوردر قابل استفاده می باشند.)
ب – DVD :نوع جدیدی از دیسک هاست که شبیه به سی دی اما با ظرفیت چندین برابر می باشد. و ظرفیت های مختلف در حالت های یک رو – یک لایه ، دو رو – دولایه ،دورو- دولایهو ; را دارا می باشد.
ج – انواع دیگری ازاین نوع حافظه ها ، به شکل ظاهری سی دی وبا نام های مختلف ازجمله بلو ری وباظرفیت های بسیار بالا تولید و وارد بازار شده است.حافظه های مغناطیسی : در این نوع از حافظه ها ، می توان اطلاعات را به صورت نقاط مغناطیس شده نوشت ویا خواند .این اعمال ، به وسیله شاخک های خاصی که به آنها هد می گویند ، انجام می پزیرد . head از یک سیم پیچ هسته دارکوچک تشکیل شده است.
برای جلوگیری از پاک شدن یا از بین رفتن اطلاعات حافظه های مغناطیسی باید آن ها را دور از میدان مغناطیسی نگهداری کرد.
نوار مغناطیسی
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/2/30 3:3 صبح
مقاله علم ستاره شناسی تحت فایل ورد (word) دارای 15 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله علم ستاره شناسی تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله علم ستاره شناسی تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله علم ستاره شناسی تحت فایل ورد (word) :
علم ستاره شناسی
مقدمه:
ستاره شناسی چیست؟ آیا آن را میتوان شاخهای از علوم قرار داد یا بیشتر به فلسفه نزدیک است؟ شاید امروزه ستاره شناسی بخشی از علوم هستند که کاربردهای مستقیمی چون علوم پزشکی و یا مهندسی ندارند) باشد، اما بی گمان در گذشته چنین نبوده است. امروزه ستاره شناسی را بخشی از علوم در نظر میگیرند که به مطالعه و درک پدیدههای آسمانی میپردازد.
درک پدیدههای آسمانی ، بخشی از تلاش سیری ناپذیر انسان در راه درک و شناخت نظم حاکم بر تمام طبیعت چه نقشی در زندگی بشر دارد، بحثی است که، شاید هرگز نتوان پاسخی عینی و مستقیم برای آن یافت. چرا که شاید پاسخ این سؤال خیلی شخصی باشد، اما آنچه مهم است، پاکی ، عظمت و دست نخوردگی اجرام بزرگ و دور دست عالم است که آن قدر وسوسه انگیزند که هر کسی را به مطاله خود فرا میخوانند و ستاره شناسی حاصل این فراخوان بزرگ است.
تعریف و ارتباط با علوم دیگر
اگر به دنبال یک تعریف مشخص از ستاره شناسی نوین باشیم، میتوان آن را چنین بیان کرد؛ مطالعه موضع ، ساختار و چگونگی تحول (از آغاز تا پایان) اجرام آسمانی. در این زمینه ، علومی به کمک ستاره شناسی میآیند که هر یک پاسخگوی بخشی از پرسشهای این علم هستند. فیزیک بخش عمدهای از مشکلات ستاره شناسان را برطرف کنند، شیمی ، ریاضیات و مکانیک نیز از جمله علومی هستند که ارزشهای فراوانی برای ستاره شناسی و ستاره شناسان دارند. در سالهای اخیر حتی علمی مانند زیست شناسی به کمک ستاره شناسی آمده است و بحث موجودات برون زمینی ، مسأله پیدایش حیات و نیز امکان زندگی در دیگر کرات آسمانی ، رابطه روز افزون این دو علم را طلب میکند.
سایر علوم ، بخصوص علوم کاربردی (مانند شاخههای گوناگون مهندسی) نیز بحث فضاپیماها ، تلسکوپهای زمینی و فضایی غول پیکر را تکمیل میکند و از این طریق در گسترش ستاره شناسی قدم بر میدارد. رابطه ستاره شناسی و سایر علوم را در ادامه این سلسله مباحث و به تدریج متوجه خواهید شد و بی گمان در ادامه مسیر ستاره شناسی حتما متوجه میشوید که در هیچ حالتی قادر به حذف ارتباط یک یا چند رشته از علوم دیگر با ستاره شناسی نخواهید شد.
اهداف و سرانجام
اکنون میدانید که ستاره شناسی چه هدفی را پیش رو دارد، شناخت اجرام آسمانی. اما سوال اساسی که بسیاری از افراد در ذهن دارند این است که آیا عاقبت ستاره شناسی ، تنها برآوردن نیازهای درونی و حسی افراد را در بر دارد یا آنکه ، فواید دیگری از این علم پر هزینه ، عاید جوامع بشری میشود؟ پاسخ دادن به پرسش فوق کار چندان ساده ای نیست. چرا که نیاز به داشتن اطلاعات جامع از علوم مختلف دارد. اما آنچه را که میتوان بطور حتم و یقین بیان کرد، خدماتی است که ستاره شناسی به فیزیک ارائه کرده است.
اگر فیزیک را به دو بخش فیزیک کلاسیک و فیزیک نوین تقسیم بندی کنیم، برای هر بخش یک مفهوم و یک قانون اساسی میتوان نام برد. در بخش فیزیک کلاسیک ، قوانین مکانیک نیوتن و در بخش فیزیک مدرن ، قوانین انیشتین (نسبیت خاص و عام) حاکمیت بی رقیبی دارند. در هر دو مورد (قوانین مکانیک نیوتنی و قوانین نسبیتی) بخشی از اثبات قوانین مذکور به عهده ستاره شناسی بوده است.
یعنی قسمتی از قوانین فوق با استفاده از رصدهای نجومی اثبات شده است (اثبات نجومی هر دو قانون را در درسهای آینده ذکر میکنیم.) از دیگر خدمات اخترشناسی میتوان به بحث پیدایش حیات روی زمین اشاره کرد، اینکه آیا بطور کلی حیات سیاره ما زمین منشا آسمانی پاسخگویی آن خواهد پرداخت و کاربردهای دیگر خواهید کرد.
ستاره شناس کسیت و چه وظایفی دارد؟
ستاره شناسی را شناختیم، شاید ستاره شناسی تنها علمی باشد که هنوز میتوان دو بخش حرفهای و آماتور در آن فعالیت کرد. افراد آماتور ، کسانی هستند که بر حسب علاقه به این علم زیبا میپردازند و البته تحصیلات عالیه و شغل اصلی آنها در زمینه ستاره شناسی نیست، چنین افرادی در تاریخ نجوم زیاد بوده و هستند. سوزن بان قطار ، پزشک ، رمان نویس ، مدرس علوم دینی ، زمین شناس ، میکروبیولوژیست و ; ، اینها شغل بعضی از افرادی است که به نجوم آماتوری به عنوان یک سرگرمی علمی جدی روی آوردهاند و پیشرفتهای فراوانی هم در این علم داشتهاند. و اما ستاره شناس حرفهای کسی است که تحصیلات دانشگاهی او در زمینه شاخههای مختلف ستاره شناسی است و به ستاره شناسی به عنوان یک شغل نگاه میکند.
ارتباط ستاره شناسی حرفهای و آماتوری
رابطه ستاره شناسی حرفهای وآماتوری نیز در خور توجه است، در ابتدا برای بسیاری این گمان بوجود میآید که ستاره شناسی آماتوری ، مغلوب ستاره شناسی حرفهای است و هیچ کاری وجود ندارد، در حالی که قضیه چیز دیگری است. یعنی حیطه فعالیت این دو گروه کاملا از هم جداست و به عبارتی ستاره شناسان آماتور و حرفهای بطور ضمنی باهم در مورد نوع عملکردشان به توافق رسیدهاند.
بسیاری از دنباله دارها ، سیارکها ، ستارگان انفجاری جدید (نواخترها و ابرنواخترها) توسط ستاره شناسان آماتور کشف شدهاند. در حالی که این نوع اکتشافات در بخش ستاره شناسی حرفهای یا اصلا انجام نمیشود و یا اگر انجام شود کاملا تصادفی است.
ستارهبطور کلی ستارگان دارای مراحل مختلف جنینی ، کودکی و جوانی و پیری هستند. پس از اکتشاف برابری جرم و انرژی توسط انیشتین ، دانشمندان تشخیص دادند، که کلیه ستارگان باید تغییر و تحول یابند. هر ستاره هنگامی که نور (انرژی) پخش میکند، مقداری از ماده خویش را مصرف میکند. ستارگان همیشگی نیستند، روزی به دنیا آمدهاند و روزی هم از دنیا خواهند رفت. ستارگان گویهای بزرگی از گاز بسیار گرم هستند که بواسطه نورشان میدرخشند.
در سطح دمای آنها هزاران درجه است و در داخل دمایشان بسیار بیشتر است. در این دماها ماده نمیتواند به صورتهای جامد یا مایع وجود داشته باشد. گازهایی که ستارگان را تشکیل میدهند بسیار غلیظتر از گازهایی هستند که معمولا بر سطح زمین وجود دارند. چگالی فوق العاده زیاد آنها در نتیجه فشارهای عظیمی است که در درون آنها وجود دارد. ستارگان در فضا حرکت میکنند، اما حرکت آنها به آسانی مشهود نیست. در یک سال هیچ تغییری را در وضعیت نسبی آنها نمیتوان ردیابی کرد، حتی در هزار سال نیز حرکت قابل ملاحظهای در آنها مشهود نمیافتد.
نقش و الگوی آنها در حال حاضر کم و بیش دقیقا همان است که در هزار سال پیش بود. این ثبات ظاهری در نتیجه فاصله عظیمی است که میان ما و آنها وجود دارد. با این فواصل چندین هزار سال طول خواهد کشید تا تغییر قابل ملاحظهای در نقش ستارگان پدید آید. این ثبات ظاهری مکان ستارگان موجب شده است که نام متداول (ثوابت) به آنها اطلاق شود. اختر فیزیکدانان بر این باورند که در بعضی کهکشانها ، از جمله کهکشان راه شیری ، ستارگان نوزاد بسیاری در حال تولد هستند، افزون بر آن که پژوهشگران اظهار میدارند تکامل ، تخریب و محصول نهایی یک ستاره ، به جرم آن بستگی دارد. در واقع سرنوشت نهایی ستاره که تا چه مرحلهای از پیشرفت خواهد رسید با جرم ستاره ارتباط مستقیم دارد.
نحوه تشکیل ستاره
گوی آتشین مورد نظر در نظریه انفجار بزرگ ، حاوی هیدروژن و هلیوم بود، که در اثر انفجار بصورت گازها و گرد و غباری در فضا بصورت پلاسمای فضایی متشکل از ذرات بسیاری از جمله الکترونها ، پروتونها ، نوترونها و نیز مقداری یونهای هلیوم به بیرون تراوش میکند. با گذشت زمان و تراکم ماده دربرخی سحابیها شکل میگیرند. این مواد متراکم رشد کرده و تودههای عظیم گازی را بوجود میآورند که تحت عنوان پیش ستارهها معروفند و با گذشت زمان به ستاره مبدل میشوند. بسیاری از این تودهها در اثر نیروی گرانش و گریز از مرکز بزرگ و کوچک میشوند، که اگر نیروی گرانش غالب باشد، رمبش و فرو ریزش ستاره مطرح میشود و اگر نیروی گریز از مرکز غالب شود، احتمال تلاشی ستاره و شکل گیری اقمار و سیارات میرود.
مقیاس قدری
همه ستارگان به شش طبقه روشنایی که قدر نامیده میشود، تقسیم شدهاند. روشنترین ستارگان دارای قدر اول و کم نورترین ستارگان که توسط چشم غیر مسلح قابل روءیت بودند به عنوان ستارگان قدر ششم و بقیه ستارگان داراب قدرهای بین 16 – 1 هستند. قدر یک ستاره عبارت است از: سنجش لگاریتمی از روشنایی ستارگان ، اگر قدر یک ستاره را با m نمایش دهیم، داریم:
(قدر ظاهری) 25logL + Cte = m-
که مقدار ثابت Cte همان صفر مقیاس قدری است.
روشنایی ستاره
مقدار انرژی تابیده شده از ستاره به واحد سطح زمین را روشنایی یک ستاره مینامند. مقدار ثابت (صفر مقدار قدری) را طوری انتخاب میکنند که قدر ستاره چنگ رومی (Vega) برابر صفر شود. علامت منفی در فرمول نشان میدهد که قدر روشنایی ستاره بالا باشد، دارای قدر پایین خواهد بود.
رنگ ستارگان
هر وسیلهای که برای آشکارسازی نور بکار میرود دارای حساسیت طیفی است. مثل چشم انسان که اولین وسیلهای است برای آشکارسازی نور و حساسیت چشم برای نورهای مختلف یکسان نیست. هر وسیله دیگری هم که برای اندازه گیری نور بکار میرود مثل فیلمهای عکاسی برای نورهای با طول موجهای متفاوت ، دارای حساسیت یکسان نیست. پس روشنایی یک جسم بستگی به نوع وسیله اندازه گیری شده دارد. بر این اساس قدرهای مختلفی داریم، که یکی از آنها قدر دیدگانی و دیگری قدر عکسبرداری میباشد.
طیف ستارگان
هنگام مطالعه طیف ستارگان (یا همان بررسی کیفی ستارگان) مشاهده میشود که اختلاف فاحشی بین ستارگان وجود دارد. از آنجایی که وجود هر خط سیاه در طیف ستاره بیانگر وجود یک عنصر شیمیایی ویژه در اتمسفر آن ستاره است، شاید به نظر میرسد که علت اختلاف در طیف ستارگان بخاطر اختلاف در مواد شیمیایی سازنده ستارگان باشد. ولی در نهایت چنین نیست، بلکه علت اختلاف طیف ستارگان دمای ستارگان میباشد. چون ستارگان دارای دماهای متفاوتی هستند، طیف آنها نیز متفاوت است.
اندازه گیری دمای ستارگان
در مورد ستارگان امکان اندازه گیری دمای جنبشی (دمایی که توسط دماسنج اندازه گیری میشود) وجود ندارد. زیرا نمیتوانیم ترمومتر را در قسمتهای مختلف ستاره قرار داده و این دما را اندازه گیری کنیم. از طرفی لایههای مختلف ستاره دارای دماهای مساوی هستند و هر چه از لایههای خارجی به طرف لایههای داخلی حرکت کنیم دما افزایش مییابد. بنابراین تعریف دمای منحصر به فردی که مربوط به هر لایه از ستاره باشد غیر ممکن است.
اندازه گیری فراوانی عناصر در ستارگان
در حالت کلی مشاهده خطوط طیفی مربوط به یک عنصر در طیف یک ستاره دلیل بر وجود آن عنصر در اتمسفر این ستاره است و برعکس این ممکن نیست. یعنی عدم حضور خطوط طیفی یک عنصر در طیف یک ستاره دلالت بر عدم وجود آن عنصر در اتمسفر ستاره را ندارد، زیرا علاوه بر حضور یک عنصر لازم است، شرایط فیزیکی (دما و فشار) برای تشکیل خطوط طیفی آن عنصر برقرار باشد، تا بتوانیم خطوط طیفی آن عنصر را مشاهده کنیم. با توجه به اینکه شدت خطوط جذبی بستگی به فراوانی آن عنصر دارد، بنابراین میتوانیم از روی شدت خطوط طیفی ، فراوانی عناصر را در ستارگان تعیین کنیم.
جرم ستارگان
اطلاعات مربوط به جرم ستارگان از مسائل بسیار مهم به شمار میرود. تنها راهی که برای تخمین جرم یک ستاره در دست داریم آن است که حرکت جسم دیگری را که بر گرد آن دوران میکند مورد مطالعه قرار دهیم. ولی فاصله عظیمی که ما را از ستارگان جدا میکند، مانع آن است که بتوانیم سیارات متعلق به همه آنها را ببینیم و حرکت آنها را مورد مطالعه قرار دهیم. عده زیادی ستاره موجود است که جفت جفت زندگی میکنند و آنها را منظومههای مزدوج یا دو ستارهای مینامند. در چنین حالات بایستی حرکت نسبی هر یک از دو ستاره مزدوج مستقیما مطالعه شود، تا از روی دوره گردش آنها جرم نسبی هر یک بدست آید. در حضور ارتباط میان جرم و نورانیت ستارگان ، نخستین بار بوسیله سرآرتورادینگتون اظهار شد که نورانیت ستارهها تابع معینی از جرم آنها است، و این نورانیت با زیاد شدن جرم به سرعت ترقی میکند.
منابع انرژی ستارگان
برای هر ستارهای سه منبع انرژی را میتوان نام برد که عبارتند از:
انرژی پتانسیل گرانشی
میتوان فرض کرد که خورشید یا ستارگان در حال تراکم تدریجی هستند و بدین وسیله انرژی پتانسیل گرانشی خود را بصورت انرژی الکترومغناطیسی به محیط اطراف تابش میکنند.
انرژی حرارتی
میتوان فرض کرد که ستارگان و خورشید اجرام بسیار داغ آفریده شدهاند و با تابش خود به محیط اطراف در حال سرد شدن هستند.
انرژی هستهای
می توان فرض کرد که در ستارگان هستههای سبکتر همجوشی کرده و انرژی آزاد شده در این همجوشی منبع انرژی ستارگان را تأمین میکند، یا میتوان فرض کرد که در ستارگان هستههای سنگینتر از طریق واپاشی به هستههای سبکتر تبدیل شده و انرژی آزاد شده از این واپاشیها انرژی ستارگان را تأمین میکند.
مرگ ستارگان
سه طریق برای مرگ ستارگان وجود دارد. ستارگانی که جرم آنها کمتر از 14 برابر جرم خورشید است. این ستارگان در نهایت به کوتولههای سفید تبدیل میشوند. ستارگانی که جرم آنها بیشتر از 14 برابر جرم خورشید است، در نهایت به ستارگان نوترونی و به سیاه چالهها تبدیل خواهند شد. دیر یا زود سوخت هسته ای ستارگان به پایان رسیده و در این صورت ستاره با تراکم خود انرژی گرانشی غالب آمده و این تراکم (رمبش) تا تبدیل شدن الکترونهای آزاد ستاره به الکترونهای دژنره ادامه پیدا میکند، که در این صورت ستاره به یک ستاره کوتوله سفید تبدیل شده است. برخی از ستارگان از طریق انفجارهای ابرنواختری به ستارگان نوترونی تبدیل میشوند. ستارگانی که بیشتر از 14 و کمتر از سه برابر جرم خورشید دارند، به ستاره نوترونی تبدیل شده و آنهایی بیشتر از سه برابر جرم خورشید دارند، عاقبت به سیاه چاله تبدیل میشوند. سیاه چاله آخرین مرحله مرگ ستاره میباشد
تلسکوپ
هزاران سال بود که مطالعه ستارگان فقط از راه چشم انجام میگرفت. خوشبختانه ، عدسی سازان آلمانی در اوایل قرن هفدهم میلادی (قرن یازدهم شمسی) تلسکوپ را اختراع کردند. آنها دریافتند که با ترکیب دو عدسی میتوان اجسام دور دست را درشتتر نشان داد. گالیله ، دانشمند ایتالیایی ، تلسکوپ را در اخترشناسی بکار برد و توانست چندین کشف مهم انجام دهد. او چهارمین سیاره (مشتری) را کشف کرد و همچنین نشان داد که راه شیری از میلیونها ستاره کم نور تشکیل یافته است.
تلسکوپ گالیله
خیلیها فکر میکنند که گالیله تلسکوپ را اختراع کرده است، اما واقعیت این است که یک عینک ساز هلندی اول دوربین را ساخت. در واقع گالیله اولین کسی بود که در ایتالیا ساختن دوربین را یاد گرفت و با آن به آسمان نگاه کرد. برای این کار هم از پادشاه و کلیسا و ; هدیه گرفت و یک مستمری بسیار زیاد سالیانه هم به او اختصاص دادند. باز هم بر خلاف تصور خیلیها ، دوربینی که گالیله با آن کار میکرد از دو عدسی محدب (یکی شیئی و یکی چشمی) ساخته نشده بود، بلکه عدسی شیئی (جلویی) محدب بود و عقبی یا شیئی ، مقعر بود که باعث میشد تصویر حقیقی تشکیل بشود و جلوتر از جایی که هست دیده شود. دوربینهای کوچک قدیمی که ممکن است شما هم داشته باشید، همین طوری هستند.
مشخصات تلسکوپ
به این تلسکوپهایی که از دو عدسی محدب استفاده میکنند “شکستی” یا “انکساری” میگویند. یعنی نور را میشکنند (در سرعتش تغییر ایجاد میکند) و با این کار نور را کانونی میکنند. تلسکوپ در واقع وسیلهای است که بخاطر جمع آوری نور بیشتر (نسبت به چشم انسان) اهمیت دارد نه به دلیل بزرگنمایی. در واقع چشم انسان کمتر از یک سانتیمتر مربع برای جذب نور (در واقع عصبهای حسی برای احساس نور) دارد. پس اگر قطر شیئی تلسکوپی مثلا 10 سانتیمتر باشد، بیشتر از سی برابر چشم آدم نور جذب میکند. این باعث میشود که اجرام خیلی کم نورتر هم دیده شوند.
پس هر چه قطر شیئی بزرگتر باشد، تلسکوپ بهتری خواهیم داشت. مشکلی که در این بین وجود دارد این است که شیشههایی را که به عنوان شیئی استفاده میشود، نمیشود از یک حدی بزرگتر ساخت. خود شیشه ، نور زیادی را جذب میکند و تا اندازهای باعث تجزیه نور هم میشود. هر چند که با کمک راه حلهایی توانستهاند عدسیهای بزرگی را تراش بدهند، اما باز هم این کار محدودیت زیادی دارد. اسحاق نیوتن اولین کسی بود که راه حلی برای این مشکل پیدا کرد.
نیوتن که روی نور آزمایشهای زیادی انجام داده بود، برای جمع آوری نور بیشتر (و در واقع کانونی کردن یک سطح) به جای عدسی از آینه مقعر استفاده کرد. آینههای مقعری که سطح آنها اندود شدهاند. به این ترتیب ، مشکل شکست نور و ابیراهی رفع میشد. به کمک همین تکنولوژی است که ما امروزه میتوانیم تلسکوپهای غول پیکر بسازیم و در اعماق آسمان جستجو کنیم. البته بعدها انواع دیگری از تلسکوپها هم بوجود امدند که اساس کار انها بر روی استفاده از آینه مقعر است و تغییرات دیگری دادند که به این بجث مربوط نمیشود.
کاربردهای تلسکوپ
کار اصلی تلسکوپ ، جذب تابشهای رسیده از سیارهها ، ستارگان و کهکشانها است. این تابشها ممکن است به شکل موج نوری ، علامتهای رادیویی و یا اشعه ایکس باشند. برای هر تابش تلسکوپ ویژهای مورد استفاده قرار میگیرد. اخترشناسان ، با استفاده از تلسکوپ میتوانند بسیار بیشتر از توانایی چشم ، تابشهای اجسام کم نور را آشکار کند.
برای مثال ، بزرگترین تلسکوپ نوری جهان که در روسیه است، آینهای به قطر 6 متر دارد. قدرت دید آن به هنگام مشاهده ستارگان ، یک میلیون برابر قدرت چشم انسان است. همچنین تلسکوپ میتواند تابش حاصل از یک جسم را در مدت کمتری جمع کند. هزاران هزار ستاره کم نور را اصلا نمیتوانیم ببینیم. در حالی که تلسکوپ ، در مدت چند ساعت عکس آنها را به دست میآورد.
انواع تلسکوپ
• تلسکوپ شکستی
• تلسکوپ بازتابی
• تلسکوپ رادیویی
• تلسکوپ اشعه ایکس
تلسکوپ در ایران
در دهه 30 هجری شمسی ، اولین تلسکوپ به ایران آمد. سید جلال تهرانی ، محقق ایرانی بود که در لندن مطالعه و زندگی میکرد. او در دهه سی به ایران بازگشت و همراهش یک تلسکوپ یازده سانتیمتری شکستی هم با خود آورد. این تلسکوپ همراه کلی وسایل نجومی و ساعت آفتابی و ; الآن در موزه آستان قدس رضوی در مشهد است. آیا میدانستید که شما میتوانید با یک تلسکوپ آماتوری حداقل از 40 میلیون تا 500 میلیارد سال نوری در فضا ببینید؟!
تلسکوپ فضایی هابل
تلسکوپ فضایی هابل (HST) از بسیاری جهات توانمندترین تلسکوپ اپتیکی است که تا کنون ساخته شده است. این تلسکوپ بزرگترین تلسکوپ نیست، آینه اصلی آن با قطر 24 متر در مقایسه با تلسکوپ کک در هاوایی که 10 متر قطر دارد کوچکتر است. ولی این تلسکوپ ، که در مداری به فاصله 500 کیلومتری سطح زمین قرار دارد، از اثرات مختل کننده جو زمین به دور است. این امر امکان میدهد تا جزئیات دقیقتری نسبت به تلسکوپهای مستقر در زمین دیده شوند و نیز طول موجهایی مثل فرابنفش که به سطح زمین نمیرسند قابل مشاده باشند.
تاریخچه تلسکوپ فضایی هابل
این تلسکوپ به نام اختر شناس آمریکایی ، اووین هابل که در دهه 1920 به دو کشف عمده در اختر شناسی نایل آمد. نام گذاری و عملا تمام کهکشهانها در حال دور شدن از ما هستند (یعنی عالم در حال انبساط است). کشف اخیر به مفهوم مهبانگ به عنوان سرآغاز انبساط عالم منجر شد. در طرح اصلی که به درستی برای HST1 در نظر گرفته شدهاند، عبارتند از مطالعه کهکشانها و مطالعه مهبانگ.
مشخصات تلسکوپ فضایی هابل
تلسکوپ HST تقریبا 14 متر طول 5 متر و 11500 کیلوگرم وزن دارد. این تلسکوپ طوری طراحی شده است که از تمام ظرفیت سفینه فضایی که آن را در 25 آوریل 1990 در مدار قرار داد استفاده کند. صفحههای خورشیدی که در مدار برافراشته شدهاند و 10 متر طول دارند، توسط آژانش فضایی اروپا فراهم شدند. نوری که لوله تلسکوپ را بپیماید و به آینه اصلی برخورد کند که بازتابیده میشود و به آینه کوچک دومی که در مرکز لوله قرار دارد بر میگردد.
این آینه نور را به طرف آینه اصلی بر میگرداند و از سوراخی که در مرکز آن قرار میگذارند. این طرح اپتیکی را تلسکوپ کاسگرینی نوع ریچی – کرتن مینامند. در پشت سوراخ چهار سنجش افزار علمی عمده قرار دارند که عبارتند از دو دوربین عکاسی و دو طیف نگار ، هر دو دوربین عکاسی میتوانند تصویرهایی مرئی و فرابنفش گرفته ، دوربینها طوری طراحی شدهاند که تفکیک بسیار بهتری نسبت به آنجه بر روی زمین قابل دستیابی است بدست میدهند.
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/2/30 3:3 صبح
مقاله آشنایی با وسایل باغبانی تحت فایل ورد (word) دارای 16 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله آشنایی با وسایل باغبانی تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله آشنایی با وسایل باغبانی تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله آشنایی با وسایل باغبانی تحت فایل ورد (word) :
آشنایی با وسایل باغبانی
ماشین آلات چمن زنی به دو دسته تقسیم می شوند:
1- دستگاه چمن زنی: که بدون احتیاج به ایجاد نیروهای حاصل از سوخت می باشد و با کمک نیروی رو به جلوی اعمال شده کار می کند. دارای 1 غلطک جهت خواباندن 2- تیغه ی هلیسی و در محیطهای کوچک بکار می رود.( تیغه ی هلیسی یا مارپیچی)
2- دستگاه چمن زنی موتوری: با استفاده از سوخت بنزین قادر به حرکت است و دارای بخش ه9ای زیر می باشد:
*- بخش بنزین
*- بخش روغندان: دارای تیغه نشان دهنده روغن
*- بخش جمع آوری بقایای گیاهی
*- بخش دسته یا تکیه گاه و گاز دستی
*- بخش تنظیم کننده ارتفاع تیغه
*- بخش تیغه
نحوه روشن کردن: اول گاز را گر
فته و بعد کشتی را کشیده و باعث روشن شدن دستگاه می شود.
دستگاه سم پاشی پشتی: جهت سم پاشی مزارع در سایزهای کوچک بکار می رود و در سایزهای بزرگتر از سم پاشی موتوری یا سم پاشیهایی که پشت تراکتور وصل می شوند استفاده می کنند.
بخش، مخزن، پمپ دستی، بند حمایل، بخش نازل( بخش تنظیم مواد سمی)، سرلانس یا سرنازل و درجه تنظیم فشار.
آبپاش معمولی: برای تامین رطوبت گیاهان در گلخانه خانگی
الکاریز:برای تهیه مخلوطهای خاکی (الک ریز)
متر: برای اندازه گیری فاصله بین درختان
چاقوی پیوندی: بخش: تیغه فولادی- برای پیوند بکار برده می شود.چسب لاتکس: برای ترمیم شکاف درختان بعد از پیوند بکار برده می شود.
چسب حشره گیر: بیشتر به عنوان تله در گلخانه ها مصرف می شود و به عنوان حشره کش طبیعی بی ضرر می باشد.
قیچی باغبانی: جهت هرس درختان بکار می رود و بسته به اندازه درخت سایز قیچی فرق خواهد کرد و دارای بخش ثابت و محرک است.
قیچی رس بوته: جهت جاد اشکال بر روی درخ
تچه های زمینی بکار می رود.
اره: جهت برش قطعات بزرگتر درختان بکار می رود.
طناب پلاستیکی: برای تنظیم فاصله بین ردیف های درختان
دستگاه کنترل دما: اختلاف بین شب و روز بین
9-3 درجه می باشد.( نشان دهنده ی اختلاف دمای بین شب و روز که استاندارد آن بین 9-3 درجه سانتی گراد است.)
ترازوی گلدان: 1- سفالی 2- پلاستیکی 3- فیبری
پوکه باغبانی: برای ترکیبات خاک و از خصوصیات آن جذب بیشتر آب و نیز عاری از هر نوع آفات و بیماریها می باشند.
خاک برگ: بهترین برگ جهت تهیه خاک برگ، برگ چنار است.
خزه اسپاگرام: محیط ریشه زایی- حفظ کننده رطوبت
کلدر: برای کشت و کار و ایجاد پشته
شن کش: جدا کننده سنگ از خاک
موضوع گزارش: شناسایی انواع گیاهان
انواع گیاهان:
1- علفی 2- خشبی
گیاهان خشبی:
دارای دیوارهای چوبی هستند که باعث استحکام گیاه می شوند به عبارتی در این گیاهان وجود چوب از عوامل اصلی استحکام گیاه است و این گیاهانبر روی تنه شاخه های فرعی و جانبی قرار دارند.
2- تعدادی از آنها به صورت خزنده هستند و تمایل به پخش بر روی زمین دارند.
3- تعدادی دیگر از این گیاهان به صورت درختچه هستند، ما نمی توانیم تنه اصلی را از بقیه شاخه ها جدا کنیم یک تعداد از این گیاهان چوبی به صورت بالا رونده هستند یعنی اگر تکیه گاهی داشته باشند می توانند به راحتی به این تکیه گاه بسته شوند و مناظر بسیار جالبی را برای ما بوجود آورند.
1- درخت زردآلود: به عنوان یک گیاه خشبی یا چوبی باغبانی به حساب می آید که جزء درختان میوه مناطق معتدله است دارای تنه مشخص است چوب تنه به رنگ قهوه ای روشن، شاخه های فرعی متعدد، برگها به صورت متناوب چوبهایی که به صورت جوان هستند تا حدودی به سمت سرخی می گرایند.
2- پیچ اناری: گیاه جزء گیاهان خشبی بالا رونده است جزء پیچهای بالا رونده در باغبانی به شمار می آید و برگها به صورت مرکب شانه ای فرد می باشد نحوه نگهداریش و تربیت آن بستن شاخه های خبشی بر روی تکیه گاه یا آلاچیق های تزئینی می باشند جالب است بدانید برگ های مرکب بر روی ساقه نیز به صورت متقابل قرار گرفته است.
3- سرو خزنده: از تیره مخروطیان یا سوزی برگان است دارای برگهای همیشه سبز، برگها به صورت فلی روی هم قرار می گیرند ساقه خبشی ولی تمایل به بالا رفتن ندارد بلکه تمایل در توسعه بر روی سطح پوششی خاک می باشند.
4- زرشک زینتی: این گیاهان جزو گیاهان زینتی فضای سبز می باشند و دارای شاخه های خبشی ولی هیچ کدام از لحاظ قطر و ضخامت برتریت ندارند و ظاهر کلی گیاه به رنگ قرمز می باشند و در فضای سبز کشت توده ای، این گیاه منظره بسیار جالب
از لحاظ یکنواختی بوجود می آورد. تکثیر آن نیز از طریق قلمه های خشبی و نیمه خشبی است دارای گلهای زرد رنگ است که ارزش چندانی ندارد،گلهای قرار گرفته بر روی ساقه این گیاه بیشتر به فرم فراهم دیده می شوند( چند برگ در یک بند) تنه گیاه خاردار است(یکی از نکته های شناسایی گیاه) و گیاهی است رس شونده یعنی می توانیم با رس به فرم دلخواه در آوریم.
5- شیر خشت: گیاهان چوبی درختچه ای و هم خزنده است. جالب است که برگها به صورت متقابل بر روی ساقه قرار گرفته اند و از جوانه های کناری این به رنگ سرخ نسبتا تیره به چشم می خورد جزو گیاهان متحمل کم آبی است.
گیاهان علفی:
1- گیاهان شمعدانی: دارای برگهای نسبتا کروی و کناره های چین خورده و دارای برگ های ساده، نحوه قرار گرفتن برگها بر روی ساقه بصورت متناوب، بوی خاصی از برگها و تنه آن به مشام می رسد. تکثیر آن از طریق گیاهان علفی به صورت قلمه است گل دهی در مقابل نور خورشید فراوان صورت می گیرد.
2- کلنوس یا سن یوسف: ساقه بصورت چهار گوش، برگها بصورت متقابل قرار گرفته اند و دارای برگ ساده رنگ آمیزی برگها در این گیاه بر ارزش تزئینی آن می افزاید به شرطی که در مقابل نور مستقیم باشد تکثیر آن از طریق قلمه های علفی می باشد.
3-اختر یا کانا: از خانواده موزاسه می باشد و دارای گلهای نسبتا زیبا و نامنظم، یکی از ویژگیهای گلهای این گیاهان برگهای آن بصورت بزرگ، کشیده و نوک تیز می باشد که به صورت متناوب بر روی گیاه قرار می گیرد جزء گیاهان علفی دائمی بشمار می آیذ و همچنین یک گیاه ریزوم دار است. تکثیر آن از طریق ازدیاد ریزوم دار است. تکثیر آن از طری
ق ازدیاد ریزوم است. ریزوم ها در واقع به معنای ساقه های زیر زمینی می باشد. بهتر است ریزوم های گیاه را در پایان فصل رویشی از خاک درآورده در محل شروع فصل کاشت یک ماه قبل از انتقال ریزوها را که در داخل ماسه قرار گرفته اند آبیاری می کنیم تا جوانه های خفته بیدار شده و شروع به رشد کنند.
موضوع گزارش: آماده سازی گیاهان برای فصل سرما و گرفتن بذر
شرح:
در این جلسه تمامی گیاهان یکساله موجود در محوطه جلوی مهمانسرا جمع کردیم، گیاهان مثل گل جعفری را بعد از اینکه جمع کردیم از آنها گرفتیم و نحوه گرفتن بذر به این صورت است که گلهایی را که کاملا رسیده اند و بذرهای آنها د
ر حال ریزش است. جدا کرده و در داخل نایلون بسته بندی کردیم و علت جمع آوری گیاهان یکساله آن است که ممکن است در سال بعد در آن مکان آن گیاه کشن نشود و اگر آنرا جمع نکنیم بذرهای آنهانیز ریخته و در سال آتی دچار مشکل خواهیم شد.
موضوع گزارش: گلخانه
تشریح:
گلخانه به محیط هایی اطلاق می شود که از آن دما، رطوبت و میزان گاز co2 به صورت کلیمایتزه یا کنترل شده می باشد و دارای انواع مختلفی می باشند که در مناطق مختلف مورد استفاده قرار می گیرند از آن جمله:
1- گلخانه های یک طرفه
2- گلخانه های نیمه دو طرفه
3- گلخانه های دو طرفه و قوسی
4- قوسی با دیوارهای عمودی
5- قوسی نوک دار با دیوار های شیب دار
6- قوسی نوک دار با دیوارهای عمودی
7- گلخانه بام مشتی
8- گلخانه دندانه یا سقف آلونکی
9- گلخانه های قوسی به هم پیوسته و انفرادی
گلخانه های یک طرفه: گلخانه هایی هستند که دیواره شمالی آن از دیواره جنوبی آن بلندتر بوده و زاویه ی را با سطح زمین ایجاد می کند که باعث جذب بیشتر نور می شود و بیشتر جنبه نمایشی دارد و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نمی باشد در یک طرف آن چهار چوب های فلزی قرار دارند که جهت نمایش گلها از آن استفاده می شود
و در طرف دیگر سکوهای از دیاد قرار دارند که جهت ازدیاد گیاهان استفاده می شود مثلا برای قلمه زنی که گلخانه خود دانشگاه از این نوع بوده است و تنها گلخانه ای که در مناطق کوهستانی از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است گلخانه های قوسی می باشند که هم نور بیشتری جذب می کند و هم هزینه ای که جهت درست کردن راهروی آن حدود 75 سانتی متر و فاصله میله ای هر یک از چهار چوب ها حدود 3 متر از همدیگر می باشد و پوشش آن از طریق پلی اتیلن uv دار می باشد چون در مقابل نور خورشید قدرت مقاومت بیشتری دارد و چهارچوب آن بهتر از آهن گالوانیزه می باشد.
احداث گلخانه
گلخانه مکانی محصور شده نبستا شفاف یا شفاف برای تنظیم رشد گیاه و جلو انداختن رشد آن اسکلت گلخانه که از جنس گالوانیزه ( فولاد با پوشش گالوانیزه گلخانه های قوسی با دیوارهای کناری ، ممکنه بدون دیواره هم باشند. تاج گلخانه به بلندترین نقطه گلخانه گفته می شود بیشترین ائتلاف از تاج گلخانه، امتداد گلخانه در ازای گلخانه ( شمال و جنبو) روکش پلاستیکی uv دار که پاره نمی شود و از اشعه ها وراء بنفش جلوگیری می کند رایج ترین اسکلت، اسکلت فلزی از جنس گالوانیزه( فولادی) است. ابتدا محل قرارگیری میله مشخص می شود خاک محل مربوط گود شود تا استحکام میله برای مدتی باقی بماند برخی از مهمترین ابعاد گلخانه کمانی مخصوص پرورش صیفی جات است فاصله میله های از هم 12 الی14 متر مطلوبش 3 متر بعد از نصب میله های عمودی ،ناودانی است.
عرض دهانه کمان حداقل 6 متر و حداکثر 8 متر و
حد مطلوبش 7 الی 5/7 متر است طول گلخانه 25 الی 30 متر حداقل 20 متر و حداکثر50 متر بیشتر شود نمی توان دمای آن را تامین کرد ارتفاع کف تا تاج گلخانه 5/3 الی 80/3 متر حداقل 30/3 و حداکثر 4 متر ( برای صیفی جات)
ارتفاع کف تا سیم های 5/2 الی 80/2 متر حداقل 20/2 و حداکثر 3 متر از سطح زمین جهت نگهداری بار تاج فشاری که وارده می شود از طر
یق سیم هالت قطر لوله های کمان اصلی 2 الی5/2 اینچ است می توان از 5/1الی5/3 هم استفاده شود قطر مطلوب منقول سیم های قیم 5/1 الی 3 اینچ می باشد در جهت شمالی جنبوی بوده جهت باید بهس متی باشد که حداکثر نور استفاده می شود و استقرار از عرض باید به گونه ای باشد که کمترین وزش باد باشد. پوشش پلاستیکی از پلاستیک مقاوم به اشعه uv استفاده می شود چون در نقاطی که شدت آفتاب زیاد است پلاستیک بتدریج کدر شده از ابین می رود پس از پلاستیکی که 6 دوره کاشت و 2تا4 سال ضخامت دارد استفاده می شود که عرض 4 متر دارد با عرض باز شده 8 متر هر لایه حدود نیم متر روی لایه دیگر می افتد باید درزها در جهت موافق باد باشند. و دماسنج هم سطح با گیاه آویزان می شود بر روی دماسنج باید یک رطوبت سنج وصل شود Co2 مورد نیاز برای محصولات گلخانه ای 1000 تا1400 pmm است هوای اطراف ما 30pmm و co2 دارد.
دی اکسید کربن عامل اصلی فتوسنتز و برای افزایش کیفیت محصول باید Co2 را تامین کرد و یا از طریق کپسولهایی و یا شمردن کاه روی سطح 10 الی 15 سانتی متر در صورت وجود رطوبت کافی آسایش می شود.
هر100 متر مربع یک فن 1300 تا1400 دور لازم است درهر سه متر مربع یک تنگستن + یک فتوسنت وصل می شود بهترین آبیاری مثلا برای خیار گلخانه ای آبیاری قطره ای است و خاک مناسب سبک و معمولی ( درسی) و دارای زهکشی مناسب باشد و با پودرهای پوسیده دامی تقویت شود بهترین PH خاک 6الی5/6 است ولی تا 7PH محصول خوبی بدست می آید.
سیستم های تهویه از جمله سیستم Fau and paa از موارد مهم در تهویه گلخانه می باشد تهویه کناری و سقفی و استفاده از هواکش.
کاهش رطوبت گلخانه با استفاده از بادزنهای برقی باز گذاشتن دریچه های گرم کرون گلخانه ها و پوشش راهرو با سیمان است برای جلوگیری از شدت نور زیا
د شیشه ها را گل پاشی و رنگ پاشی یا از حصیر های چوبی یا از محلول آهک استفاده می شود. و یک پوشش دیگر بنام مش(Mesh) پلاستیکی های طوری ظریف که بصورت متری هستند استفاده می شود.
انواع برگ 1) ساده 2) مرکب
اگر از یک پهنک تشکیل شده و انشعابی در روی پهنک دیده
نشود برگ ساده و اگر بریدگیهایه رگبرگ اصلی برسد برگ مرکب گفته می شود.
برگ مرکب: مثال اقاقیا و خرما. برگ ساده: مثل برگ انجیری گروه گل سرخیان میوه های ریز گل سرخیان (زالزالک) و سه نوع برگ متقابل، متناوب و فراهم داریم که به شرح زیر می باشد:
پیچ متقابل و ساده که پیچ بالا رونده است یا سرزد فراهم و یکی هم به ژاپنی که در قسمت زینتی است.
و از گیاهان باغی زرد آلو و بید و توت سفید و بوداعغ که برگ ساده دارند.
از سوزنی برگیان کاج مشهد و کاج نوئل هستند برگهای شکل مثل سروخمره ای
پیچ شانه ای مرکب فرو مثل پیچ گلی سین که با شاخه های چوبی هستند ، برگ مرکب مثل اقاقیا گل سرخ و پیچ اناری که بالا رونده و دارای شاخه های چوبی شده است برگ گردد شانه ای فرد و برگ بیدی برگ ساده و غلاف دار است.
انواع میوه
تعریف میوه: تخمدان تلقیح شده و رشد یافته را میوه می گوییم.
که از سه قسمت برون به میانبر و درون بر تقسیم می شود. انواع مختلفی دارد که به شرح زیر می باشد:
بسته میوه هایی که برون بر نازک میانبر گوشتی و درون بر ژل
ه ای داشته باشند گفته می شود مثل گوجه فرنگی ، خیار، کیوی، زالزالک ، فلفل خوراکی ،کدو، که کدو و خیار از نوع بسته سخت می باشند.
برون بر نازک درون بر گوشتی و میانبر گوشتی مثل آلبالو و زردالو آلو بادام و گردو سنجد.
میوه خشک نا شکوفا میوه هایی که شکاف بر نمی دارد و مثل
آفتابگردان ، فندق و میوه گلسرخ.
میوه خشک شکوفا مثل نیام( لوبیا) و کپسول کالا و اطلسی ایرانی.
یک نوع بسته مرکب هیریدیدم مثل لیمو ترش که میانبر اسفنجی درون بر غشایی و برون بر چربی دارد.
میوه های ساده خشک: میوه های ساده خشک ممکن است شکوفا یا نا شکوفا باشند که به طور معمول در زمان رسیدن باز شده و بذر زیادی را ازاد می سازند که عبارتند از:
1- نیام: که از یک برچه تشکیل شده و به شکل غلافی است که پس از رسیدن از دو پهلو باز می ود( لوبیا و باقلا)
2- برگه: که از یک برچه تشکیل شده که با یک شیار شکفته می شود و مثل زبان درقفا.
3- خورجین: که از دو برچه تشکیل شده که از دو حجره طولی توسط یک دیوار نازک غشایی به دو قسمت تقسیم می شود(خردل)
4- کپسول: که از دو یا چند برچه تشکیل شده که به هم پیوسته اند و شکفته شده و بذرها را آزاد می کنند.( شقایق)
میوه های خشک نا شکوفا عبارتند از:
الف- فندقه: که از یک برچه تشکیل شده و بذرها رها شده ای دارد ( آفتابگردان)
ب) فندقه بالدار: فندقه بالدار که گاهی از دو برچه تشکیل شده است(افرا،زبان گنجشک نارون)
ج) خشکبار: فندقه بزرگی که درون بر سخت و چوبی دارد مثل
گردو و فندق
د) گندمه: که از یک برچه و یک بذر تشکیل شده و فرابه در همه قسمتها به بذر چسبیده است مثل ذرت
5- فندقه تغییر شکل یافته: که از یک یا چند برچه تشکیل شده که هر کدام به طور معمول حاوی یک بذر هستند برچه ها هنگام رسیدن از هم جدا می شوند اما هر کدام بذر خود را نگه می دارند( هویچ و کرفس)
انواع ریشه
1- ریشه نابجا Advoutitious . 2- ریشه افشان fli berous roots
3- ریشه راست tap roots . 4- ریشه اصلی prim ary roots
5- ریشه ثانویه secouh davy roots.
ساقه و ضمایم آن: ساقه از سه بخش طوقه Crom ، گره node، جوانه bud
تشکیل شده است.
انواع جوانه:
1- جوانه انتهایی 2- جوانه جانبی Axillary bud , termiual bud
محل اتصال ساقه به ریشه که در سطح خاک است طوقه گفته می شود در روی ساقه برگها جوانه ها و برآمدگیهای به نام گره دیده می شود ، گره به محلی گفته می شود که برگ یا برگها از آنجا به ساقه متصل می شوند فاصله دو گره متوالی را میان گره می گویند.
در روی ساقه دو نوع جوانه دیده می شود جوانه جانبی که در محل زاویه ای که دمبرگ یا ساقه می سازد قرار دارند این جوانه ها ممکن است خاستگاه محورهای فرعی یا کل باشند هر جوانه به وسیله پولکهایی که همان برگهای تغییر شکل یافته اند حفاظت می شود.
جوانه انتهایی اغلب در نوک ساقه اصلی یا شاخه ها پدید می آید و به جوانه های جانبی شباهت دارد ولی کمی بزرگتر است جوانه انتهایی با تولید به انتهای جدید موجب افزایش طول ساقه می شود.
ساقه های هوایی( درخت زرد آلو)
ساقه های خرنده ( کدو، توت فرنگی، گوجه فرنگی، خیار، هندوانه، خربزه)
ساقه های بالا رونده( پیچک کل سرخ رونده، رز رونده، پیچ ان
اری، پیچ هین الدوله
ساقه های ذخیره ای ( پیازی) ( پیاز)
مومضوع گزارش: تهیه قلمه از رز
وسایل مورد نیاز:
1- قیچی باغبانی
2- چاقو
3- بیلچه
تکثیر گیاهان:
1- روش جنسی از طریق بذر
2- روش غیر جنسی از طریق:
الف- قلمه زنی ( علفی ، خشبی، چوبی)
ب- نیمه خشبی( گل سرخ15-10 سانتی متر) و نیمه چوبی
ج- پیوند
د- خوابانیدن
ه-کشت بافت
نحوه انجام:
ابتدا گیاهی را که می خواهیم از آن قلمه تهیه کنیم انتخاب می کنیم و بعد قلمه های جوان را انتخاب می کنیم و بهترین قلمه، قلمه ای است که نه از قسمت های بسیار پیر انتخاب شود و نه از قسمت های خیلی جوان یعنی انتهایی بلکه باید ما بین این دو قسمت انتخاب شود و بعد آن را برش داده و بهترین اندازه برای قلمه زنی 10 الی15 سانتی متر است و بهترین زمان قلمه برداری بعد از باریدن حداقل اولین برف می باشد تا اینکه ساقه حالت ارغوانی پیدا کند و همه مواد غذایی خود را در داخل ساقه جمع کند و هنگام برش قلمه ابتدا ساقه مورد نظر را برش داده و بعد برگ های آن را حذف می کنند به جز برگ انتهایی که این کار برای آن است که قطبیت ساقه از بین نرود و ما دچار مشکل نشویم و بعد اگر بخواهیم ساقه را به چندین ساقه تقسیم کنیم بهتر است قسمت پایین قلمه ها به حالت مورب و قسمت بالای آن به حالت صاف برش داده شود تا هنگام کشت دچار مشکل نشود و بعد آن را درداخل بسترها
ی کشت، کشت می دهند و بهترین دما برای آنها دمای 25 درجه سانتی گراد به عنوان پادما و دمای 10 درجه سانتی گراد جهت خود گیاه می باشد و در داخل ماسه کشت می شود و آب به اندازه نیاز به آن داده می شود و نتیجه بعد از سه الی
چهار ماه بدست می آید.
موضوع گزارش: تهیه قلمه از کاکتوس و گل ناز
وسایل مورد نیاز
– قیچی
– چاقو
– گلدان
نحوه انجام
ابتدا گیاه کاکتوس مورد نظر را انتخاب می کنیم و بعد هر یک از جوانه ها را به عنوان یک شاخه در نظر می گیریم و به وسیله چاقو یا قیچی آنرا جدا می کنیم و از زیر محل بند ساقه گیاه و آنرا به مدت یک هفته در مقابل پنجره دور از نور آفتاب قرار می دهیم تا آب خود را از دست بدهد و بعد آنرا در داخل گلدان که با ماسه پر شده است کشت
می دهیم و مقدار آب آن باید بسیار کم باشد و در غیر اینصورت گیاه آب اضافی جذب کرده و سیاه می شود و بعد از کشت آنرا در دمای 10 درجه قرار داده و به آن پادما می دهیم و نتیجه آن نیز بعد از یک الی دو ماه مشخص می شود و مقدار دمایی
که به عنوان پادما استفاده می شود 20 الی 25 درجه است. اما گل ناز را از زیر محل بند ساقه گیاه را از گیاه اصلی جدا کرده و برگهای اضافی آن را قیچی می کنیم و داخل گلدان در ماسه می کاریم.
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/2/30 3:3 صبح
مقاله زن از منظر اسلام تحت فایل ورد (word) دارای 13 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله زن از منظر اسلام تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله زن از منظر اسلام تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله زن از منظر اسلام تحت فایل ورد (word) :
زن از منظر اسلام
در الدر المنثوراست که بیهقی از اسما بنتیزیدانصاری روایت کرده که نزدرسول خدا(ص)شده در حالی که آن جناب در بین اصحابش قرار داشت، اسماعرضه داشت: پدر و مادرم فدایت باد، من از طرف زنان خدمتشما آمدهام، یا رسول اللهجانم به فدایت بدان که هیچ زنیدر شرق و غرب از آمدن من به نزد تو خبردار نشده، مگر آن که نظریهاش
;;;;;;;;;;;;;;.. (1)الدر المنثور ج 2 ص 153
مثل همین نظریهای است که من عرض میکنم.
خدای تعالی تو را به حق مبعوث کرد به سوی مردان و زنان(عالم)وما به تو ایمانآوردیم، و به معبود تو که تو را فرستاده نیز ایمان آوردیم، و ما طایفه زنان محصوردر چهار دیواریخانهها، و تحتسیطره مردان هستیم، و در عین حال پایه و اساس خانه و زندگی شما مردانیماین مائیمکه شهوات شما را بر میآوریم، و به فرزندان شما حامله میشویم، و اما شمامردان در دین اسلام برتریهایی بر ما یافتهاید،شما به نمازهای جمعه، و جماعت و به عیادتبیماران، و به تشییع جنازه میروید، همهساله میتوانید پشتسر هم بهحج بروید، و از همهاینها ارزندهتر این که شما مردان میتوانید در راه خدا جهاد کنید، و چون شما به سوی حج و یاعمرهو یا به سوی جهاد میروید اموال شما را حفظ میکنیم، و برای شما پارچه میبافیم، تالباس برایتان بدوزیم، واموال شما را تر و خشک میکنیم، (در نسخهای دیگر آمده اولادتانرا تربیت میکنیم)پس آیا در اجر و ثواب باشما شریک نیستیم؟حضرت با همه رخسارشروی به اصحاب خود کرد و سپس فرمود: آیا سخن هیچ زنی بهتر از سؤال این زندر باره امردینیش شنیدهاید؟عرضه داشتند: یا رسول الله، هیچ احتمال نمیدادیم زنی بهچنین مطالبی راهپیدا کند، آنگاه رسول خدا(ص)متوجه آن زن شد، وسپس به وی فرمود: ای زن برگرد، و به همه زنانی که این سؤال را دارند،اعلام کن که همینکه شما به خوبی شوهرداری کنید، خشنودی او را به دست آورید، و تابع موافقت او باشد، اجرهمهاینها معادل است با اجر همه آنهایی که برای مردان شمردی، زن برگشت در حالیکه ازشدت خوشحالی مکرر میگفت: لا اله الا الله، الله اکبر.
مؤلف قدس سره: روایات در این معنا در جوامع حدیثاز طرق شیعه و اهل سنت بسیاروارد شده، و از میان همه آن روایات زیباتر روایتی است که مرحوم کلینی در کافیاز ابیابراهیم موسی بن جعفر(ع)نقل کرده که فرمود: (جهاد زن این است که نیکوشوهرداری کند) ، و از جامعترینکلمات در این باره سخنی است که در نهج البلاغه آمده، سخنی که علاوه بر جامعیت مشتمل است براس اساس تشریع احکام راجع بهزنان ، و اینسخن را کافی نیز به سند خود از عبد الله بن کثیر از امام صادق(ع)از علی بنابی طالب(ع)نقلکرده ، و نیز به سند خود از اصبغ بن نباته از آن جناب آورده،
;;;;;;;;;;;;;;.. (1)فروع کافی ج 5 ص 507 حدیث 4 (2)نهج البلاغه صبحی صالح ص 405 رساله 31 (3)فروع کافی ج 5 ص 510 حدیث 3
که درنامهای که به فرزندش نوشته فرموده: ان المراه ریحانه و لیستبقهرمانه ، (زن ریحانهاست نه قهرمان).
و هم چنین کلام دیگری که در این باره از رسولخدا(ص)نقل شدهکه فرمود: (زن لعبت است، هر کس او را گرفت مراقب باشد ضایعش نسازد)، آری رسولخدا(ص)تعجب میکرد از مردی که همسرش را میزند، و آنگاه با همان دست با ویمعانقه میکند.
در کافی نیز به سند خود از ابی مریم از امام ابی جعفر(ع)روایتکرده کهفرمود: رسول خدا(ص)فرمود: (آیا جای تعجب نیست که کسی همسرش رابزند، و آنگاهبا او دست به گردن شود؟و امثال این بیانات در احادیث بسیار زیاد است، کهاگر کسیدر آنها دقت کند نظریه اسلام در باره زنان را درک میکند.
حال به بحثی که پیرامون داستان اسماء دختر یزید انصاری داشتیمبر میگردیم، اگرکسی در این حدیث و در نظایر آن که داستانهایی از مراجعه زنان به رسول خدا(ص)وگفتگویشان با آن جناب در مسائل راجع به شرایع دین را حکایت میکند، و نیز دراحادیثی که از حقوق مختلف زنان خبرمیدهد دقت کند، این معنا برایش روشن میشود کهزنان در عین این که در حجابند، و مسؤولیتشان اداره داخل خانههااست، و بیشتر به شؤون زندگیمنزلی میپردازند در عین حال ممنوع از مراوده و آمد و شد به نزد ولی امر، و نیزتلاش در حلمشکلاتی که احیانا پیش میآید نبودهاند، و این همان آزادی عقیدهای است که ما در ضمنبحث پیرامونآزادی عقیده، در آخر سوره آل عمران در بارهاش بحث کردیم.و از حدیث نامبردهو نظایر آن سه نکته استفاده میشود.
استفاده سه نکته از روایت اسماء بنتیزید، پیرامون موقعیتو شخصیت زن در اسلاماول این که طریقه مرضیه زن در اسلام این است که به تدبیر امور داخلی منزلو تربیتاولاد بپردازد، و این طریقه در عین این که سنتی است پسندیده، و غیر واجب، و لیکن ترغیبو تشویقهائیکه در باره آن شده، – از آنجایی که جو مسلمین جو تقوا و به دست آوردن رضایخدا و ترجیح ثوابهای آخرت بر بهرههایدنیوی، و تربیت بر اساس اخلاق صالحه زنان یعنیعفت و حیا و محبت اولاد و عشق ورزیدن به زندگی درمحیط خانه و امثال آن بوده – این سنتمستحب همچنان محفوظ مانده است.
;;;;;;;;;;;;;;.. (1)فروع کافی ج 5 ص 510 ذیل حدیث 3 (2)فروع کافی ج 5 ص 510 ذیل حدیث 2 (3)فروع کافی جلد 5 ص 509 حدیث 1
اشتغال به این شؤون، و اهتمامی که در زنده نگه داشتن عواطفپاکی که خدایعز و جل در وجود زنان به ودیعه سپرده زنان را مشغول به خود کرد، و فرصتشاننداد که در مجامعمردان داخل شده، و با آنان حتی در حدودی که خدا به آنان اجازه داده بود اختلاط کنند، شاهد این معناهمین است که این سنت همچنان در بین مسلمانان در طول قرنهای طولانی رویپای خود ایستاده بود، تا آن که بیبندوباریزنان مغرب زمین به عنوان آزادی زنان در جوامعمسلمین رخنه یافت، و بدون اینکه مسلمانان خودشانمتوجه شوند بدترین جنایات را بر مرد وزنشان وارد آورد، و آن عبارت بود از تباهی اخلاق،و فساد زندگی، و بزودی دود این افسارگسیختگی به چشمشان خواهد رفت.
آری اگر اهل قرا ایمان میآوردند و تقوا پیشه میکردند خدایتعالی برکاتی ازآسمان به رویشان باز میکرد، و آن وقت از آسمان و زمین برخوردار میشدندو لیکن آیات خدارا تکذیب کردند، و نتیجهاش این شد که گرفتار شدند.
دوم اینکه جای تردیدی باقی نمیماند که ممنوعیتزنان از شرکت در امر جهاد و امرقضاوت و حکومت بر مردم سنت واجبی بوده است.
ارزش احکام اسلامی در محیط و ظرف اجتماعی تحتحاکمیتاسلام، معلوم میگرددسوم این که اسلام این محرومیت زنان را مهمل نگذاشته، و آن را به مزیتیبرابر آنجبران کرده است، مثلا اگر زنان از فضیلت جهاد در راه خدا محروم شدهاند خدای تعالی اینفضیلت را به فضیلتی دیگر معادلآن جبران نموده، و مزایا و فضایلی به او داده که در آنافتخاراتی حقیقی هست، مثلا اسلام نیکو شوهرداری کردن راجهاد زن قرار داده، و شاید همینمطلب در بین ما(البته مایی که فعلا در ظرف زندگی فاسدی قرار داریم)آنطورکه هستارزش خود را نشان ندهد، و لیکن در ظرف زندگیای که اسلام حاکم بر آن است(و در آنظرف برای هر چیزی بهمقدار ارزش واقعیتش ارج نهاده میشود، و در آن همه تلاشها ورقابتها بر سر فضایلی از انسانیت است که موردرضامندی خدای سبحان باشد، خدایی کهارزش هر یک از فضایل را آن طور که هست میشناسد، و برای سلوک هر انسانی مسلکیرامعین نموده، و آن انسان را به پیمودن آن مسلک تشویق نموده، و برای ملازم بودن خطی کهبرایش ترسیم کرده بهاو ارزشی معین کرده، که معادل انواع خدمات انسانی، و معادل اعمال آناست)در چنین ظرفی دیگر هیچ خطیبر خطی دیگر برتری ندارد، سادهتر بگویم در چنینظرفی فضیلت آن مردی که در معرکه قتال حاضر میشود، و با کمالسخاوت خون خود را ایثارمیکند، از فضیلت زنی که وظیفه شوهرداریش را انجام میدهد، برتر نیست، و نیزآن مردحاکمی که سرپرستی جامعه را به عهده گرفته، چرخ زندگی مجتمع را میچرخاند، هیچ
افتخاری بر آن زن ندارد، و آن مردی که بر مسند قضاتکیه زده هیچ برتری نسبت به زنی کهکودکش را تر و خشک میکند ندارد، چون منصب حکومت و قضا- البته برای کسی که در آندو منصب طبق حق عمل کند، و حق را به حق دار برساند – جز خون دل و مشقت دنیویاثریندارد چون در ظرف اسلام و برای مرد مسلمان قبول این منصبها در حقیقتخود را به معرضمخاطر ومهالک افکندن است، چون هر لحظه ممکن استحق بیچارهای را که به جزرب العالمین حامییی ندارد ضایع کند، ان ربکلبالمرصاد(1) رب العالمینی که در کمینستمکاران است، بنا بر این چه افتخاری هست برای مردان بر زنانی که اگراین مسؤولیتها رانپذیرفتهاند، برای این است که رب العالمین از آنان نخواسته، و از آنان چیز دیگری خواسته وبرایشان،خطی دیگر ترسیم کرده، که باید ملازم خط خود باشند، و راه خود را بروند.
پس در مجتمع اسلامی این پستها وقتی افتخار میشود،و زمانی اثر خود را میبخشد، ووقتی تعبد به آن برای صاحبش صحیح و مشروع میگردد، که صاحبشدر پذیرفتن آن نوعیایثار کرده باشد، و طوری تربیتشده باشد که هر پستی را که اجتماع به او میدهد در نظرشمسؤولیتو بار گران باشد، و در قبول آن از خودگذشتگی به خرج دهد، در چنین مجتمعی اگربه مرد بگویند تو باید به میدانجنگ بروی، یا کشور را اداره کنی، به خاطر رضای خدا این بارسنگین را به دوش میکشد، و اگر به زن بگویند تو باید در خانهبمانی و نسل را تربیت کنی، او نیز به خاطر خدا قبول میکند، و هیچ تناقضی هم در این دو قسم حکم نمیبیند.
آری اختلاف شؤون و مقامات اجتماعی و اعمالبشری به حسب اختلاف مجتمعات، وجو آنها چیزی نیست که کسی بتواند آنرا انکار کند، یک سرباز، یا یک حاکم، ویا یکقاضی مسلمان، اگر افتخار میکند به خاطر یک احترام خرافی و غیر واقعی نیست، بلکه یککرامت واقعی است، وآن این است که توانسته در راه خدا مسؤولیتی سنگین را به عهده بگیرد، ولی یک سرباز غیر مسلمان که در محیطیمادی تربیتیافته، او نیز در جنگیدن و خون دادن واینکه حاضر شده است جان خود را در راه وطن خود بدهد افتخار مینماید،لیکن به خاطر یکاحترام خرافی، و غیر واقعی افتخار میکند، و آن این است که وقتی کشته شد و به اعتقاداونابود و هیچ و پوچ گشت، مردم نامش را در فهرست فداکاران در راه وطن میبرند، و از خودنمیپرسدوقتی من هیچ و پوچ شدم کجا هستم که از تعظیم نامم لذت ببرم.
و همچنین یک ستارهسینما در آن جامعه احترامی پیدا میکند، که حتی رئیس
;;;;;;;;;;;;;;.. (1)سوره فجر آیه 14
جمهور هم آن احترام را نداشته باشد، در حالی که شغلشانو آنچه در طول عمر به مردممیدادند، بزرگترین عامل سقوطمقام زنان بود، و شنیعترین فحشا و سزاوار شنیعترین سرزنشبودند.
پس همه اینها که گفتیم علتش این است که ظرف زندگی خوبیهاو بدیها و افتخاراتو ننگها را معین میکند، چه بسیار جمعیتها که یک امر ناچیز و حقیر را تعظیم،و یک امرمهم و ارزنده را تحقیر میکنند، پس هیچ بعید نیست که اسلام اموری را تعظیم کند، و مامسلمانانی که در محیطمادیت و غربزدگی بار آمدهایم آن را حقیر بشماریم، یا اسلام اموریرا حقیر بشمارد که در چشم و درک مابسیار عظیم باشد، و بر سر آنها سر و دست بشکنیم، وظرف در صدر اسلام ظرف تقوا و ایثار آخرت بر دنیا بود، نه ظرفی که فعلا ما داریم.
موقعیت اجتماعی زن
اسلام بین زن و مرد از نظر تدبیر شؤون اجتماع و دخالت ارادهو عمل آن دو در اینتدبیر، تساوی برقرار کرده، علتش هم این است که همانطور که مرد میخواهد بخوردو بنوشدو بپوشد، و سایر حوائجی که در زنده ماندن خود به آنها محتاج است به دست آورد، زن نیزهمینطور است،و لذا قرآن کریم میفرماید: بعضکم من بعض .
پس همانطور که مرد میتواند خودش در سرنوشتخویشتصمیم بگیرد و خودشمستقلا عمل کند و نتیجه عمل خود را مالک شود، همچنین زن چنین حقی را داردبدون هیچتفاوت: لها ما کسبت و علیها ما اکتسبت .
پس زنو مرد در آنچه که اسلام آن را حق میداند برابرند، و به حکم آیه: ویحق اللهالحق . ، چیزی که هستخدای تعالی در آفرینشزن دو خصلت قرار داده که به آن دوخصلت، زن از مرد امتیاز پیدا میکند.
دو خصلت ویژه در آفرینش زن
اول اینکه: زن را در مثل به منزله کشتزاری برای تکون و پیدایشنوع بشر قرار داده، تانوع بشر در داخل این صدف تکون یافته و نمو کند، تا به حد ولادت برسد، پسبقای نوع بشربستگی به وجود زن دارد، و به همین جهت که او کشتزار است مانند کشتزارهایدیگراحکامی مخصوص به خود دارد و با همان احکام از مرد ممتاز میشود.
دوم اینکه: از آنجا که باید این موجود، جنس مخالف خودیعنی مرد را مجذوب خودکند، و مرد برای این که نسل بشر باقی بماند به طرف او و ازدواج با اوو تحمل مشقتهایخانه و خانواده جذب شود، خداوند در آفرینش، خلقت زن را لطیف قرار داد، و برای اینکهزن مشقت بچهداریو رنج اداره منزل را تحمل کند، شعور و احساس او را لطیف و رقیق کرد، و همیندو خصوصیت، که یکی در جسم او است و دیگری در روح او، تاثیری در وظائف
;;;;;;;;;;;;;;.. (1)شمازنان و مردان از جنس همدیگر میباشید.سوره آل عمران، آیه 195 (2)سود و زیان کارش، عاید خودش میشود.سوره بقره، آیه 286 (3)آنچه حق میداند، حق واقعی است.سوره یونس، آیه 82
اجتماعی محول به او دارد.
اینبود مقام و موقعیت اجتماعی زن، و با این بیان موقعیت اجتماعیمرد نیز معلوم میشود و نیز پیچیدگی و اشکالی که در احکام مشترک بین آن دو و احکام مخصوصبه هر یک ازآن دو، در اسلام هستحل میگردد، همچنانکه قرآن کریم میفرماید: و لا تتمنوا ما فضل اللهبه بعضکم علی بعض،للرجال نصیب مما اکتسبوا، و للنساء نصیب مما اکتسبن، و اسئلوا اللهمنفضله، ان الله کان بکل شیء علیما و منظورشاز این گفتار آنست که اعمالی که هر یک از زن و مرد به اجتماع خود هدیهمیدهد باعث آن میشود که بهفضلی از خدا اختصاص یابد، بعضی از فضلهای خدای تعالیفضل اختصاصی به یکی از ایندو طائفه است، بعضی مختص به مردان و بعضی دیگر مختصبه زنان است.
مثلا مرد را از این نظر بر زن فضیلت و برتری داده که سهم ارثاو دو برابر زناست، و زن را از این نظر بر مرد فضیلت داده که خرج خانه را از گردن زن ساقط کرده است،پس نه مرد باید آرزو کند که ای کاش خرج خانه به عهدهام نبود، و نه زن آرزو کند که ایکاش سهم ارث من برابر برادرمبود، بعضی دیگر برتری را مربوط به عمل عامل کرده، نهاختصاص به زن دارد و نه به مرد، بلکه هر کس فلانقسم اعمال را کرد، به آن فضیلتها میرسد(چه مرد و چه زن)و هر کس نکرد نمیرسد(باز چه مرد و چه زن)و کسی نمیتواندآرزوکند که ای کاش من هم فلان برتری را میداشتم، مانند فضیلت ایمان و علم و عقل و سائرفضائلی که دین آن را فضیلت میداند.
این قسم فضیلت فضلی است از خدا که به هر کس بخواهد میدهد، و لذا درآخر آیهمیفرماید: و اسئلوا الله من فضله، دلیل بر آنچه ذکر کردیم آیه شریفه: الرجالقوامون; است، به آن بیانی که به زودی خواهد آمد.
احکام مختص و احکام مشترک زن و مرد در اسلام
و اما احکام مشترک بین زنو مرد و احکامی که مختص به هر یک از این دو طائفهاست: در اسلامزن در تمامی احکام عبادی و حقوق اجتماعی شریک مرد است، او نیز مانند
;;;;;;;;;;;;;;.. (1)هرگز آرزوی این را نکنید که آنچه دیگرانبیش از شما دارند داشته باشید، مردان از آنچهبدست میآورند، بهرهای و زنان از آنچه کسب میکنند بهرهای دارند و هموارهفضل خدا را از خدا بخواهیدکه خدا به هر چیزی دانا است.سوره نساء، آیه 32 (2)سوره نساء، آیه 34
مردان میتواند مستقل باشد، و هیچ فرقی با مردان ندارد(نه در ارثو نه در کسب و انجاممعاملات، و نه در تعلیم و تعلم، و نه در به دست آوردن حقی که از او سلبشده، و نه در دفاع ازحق خود و نه احکامی دیگر)مگر تنها در مواردی که طبیعتخود زن اقتضا دارد که با مرد فرقداشته باشد.
و عمده آن موارد مساله عهدهداری حکومت و قضا وجهاد و حمله بر دشمن است(واما از صرف حضور در جهاد و کمک کردن به مردان در اموری چون مداوایآسیب دیدگان محرومنیست)و نیز مساله ارث است که نصف سهم مردان ارث میبرد، و یکی دیگر حجاب وپوشاندنمواضع زینت بدن خویش است، و یکی اطاعت کردن از شوهر در هر خواستهای استکه مربوط به تمتع و بهره بردن باشد.
ودر مقابل، این محرومیتها را از این راه تلافی کرد کهنفقهرایعنی هزینهزندگی را به گردن پدر و یا شوهرش انداخته، و بر شوهر واجب کرده که نهایت درجه توانائیخودرا در حمایت از همسرش به کار ببرد، و حق تربیت فرزند و پرستاری او را نیز به زن دادهاست.
و این تسهیلات را هم برای او فراهم کرده که: جانو ناموسش و حتی آبرویش را(ازاینکه دنبال سرش حرف بزنند) حتحمایت قرار داده، و در ایام عادت حیض وایام نفاس، عبادت را از او ساقط کرده، و برای او در همه حالات، ارفاق لازم دانسته است.
پس، از همه مطالب گذشته، این معنا بدست آمد کهزن از جهت کسب علم، بیش ازعلم به اصول معارف و فروع دین(یعنیاحکام عبادات و قوانین جاریه در اجتماع)وظیفهوجوبیدیگر ندارد، و از ناحیه عمل هم همان احکامی را دارد که مردان دارند، به اضافه اینکهاطاعت از شوهرشنیز واجب است، البته نه در هر چیزی که او بگوید و بخواهد، بلکه تنها درمساله مربوط به بهرههای جنسی، و اما تنظیمامور زندگی فردی یعنی رفتن به دنبال کار وکاسبی و صنعت، و نیز در تنظیم امور خانه، و نیز مداخله در مصالح اجتماعیو عمومی، از قبیلدانشگاه رفتن و یا اشتغال به صنایع و حرفههای مفید برای عموم و نافعدر اجتماعات، با حفظحدودی که برایش معین شده، هیچ یک بر زن واجب نیست.
و لازمه واجب نبودن این کارها این است که وارد شدنش در هریک از رشتههایعلمی و کسبی و تربیتی و امثال آن، فضلی است که خود نسبت به جامعهاش تفضل کرده،وافتخاری است که برای خود کسب نموده، و اسلام هم این تفاخر را در بین زنان جایز دانستهاست، بر خلافمردان که جز در حال جنگ نمیتوانند تفاخر کنند، و از آن نهی شدهاند.
این بود آنچه که از بیانات گذشته ما به دست میآمد که سنتنبوی هم مؤید آناست، و اگر بحث ما بیش از حوصله این مقام طول نمیکشید، نمونههائی ازرفتاررسولخدا(ص)با همسرش خدیجه ع و دخترش فاطمه ص و سایر زنانشو زنان امتخود و آنچه در باره زنان سفارش کرده و نیز شمهایاز طریقه ائمه اهل بیت عو زنانشان مانند زینب دختر علی(ع)و فاطمه و سکینه دختر حسین ع و غیرایشان را نقلمیکردیم، و نیز پارهای از کلماتی که در مورد سفارش در باره زنان، از ایشانرسیده میآوردیم، و شاید در بحثهای روایتیمربوط به آیات سوره نساء بعضی از آن روایاترا بیاوریم انشاء الله، خواننده محترم میتواند به جلدهای بعدی مراجعه کند.
حیاتاجتماعی سعادتمندانه، حیات منطبق با خلقت و فطرت است
و اما آن اساسی که اسلام احکام نامبرده را بر آن اساستشریع کرده، همانا فطرت وآفرینش است، و کیفیت این پایهگذاری در آنجا که در باره مقام اجتماعیزن بحثمیکردیم، روشن شد، ولی در اینجا نیز توضیح بیشتری داده و میگوئیم: برای جامعهشناس واهلبحث، در مباحثی که ارتباط با جامعهشناسی دارد، جای هیچ شکی نیست که وظائفاجتماعی و تکالیف اعتباریی که منشعباز آن وظائف میشود، سرانجام باید منتهی بهطبیعتشود، چون این خصوصیت توان طبیعی انسان بود که از همان آغاز خلقتشاو را بهتشکیلاجتماع نوعیهدایت کرد، به شهادت اینکه میبینیم هیچ زمانی نبوده که نوع بشر، دارای چنیناجتماعی نوعی نبوده باشد، البته نمیخواهیم بگوئیم اجتماعی که بشر طبقمقتضای طبیعتش تشکیل میداده،همواره سالم هم بوده، نه، ممکن است عواملی آن اجتماعرا از مجرای صحت و سلامت به سوی مجرای فساد کشاندهباشد، همانطور که ممکن استعواملی بدن طبیعی و سالم آدمی را از تمامیت طبیعی آن خارج نموده و به نقصدر خلقتگرفتارش کند، و یا آن را از صحت طبیعی به در آورده و مبتلا به بیماری و آفتش سازد.
پس اجتماع با تمامی شؤون و جهاتش چه اینکه اجتماعیصالح و فاضل باشد و چهفاسد، بالاخره منتهی به طبیعت میشود، چیزی که هست آن اجتماعیکه فاسد شده، در مسیرزندگیش به عاملی برخورده است که فاسدش کرده، و نگذاشته به آثار خوب اجتماع برسد، (بهخلاف اجتماع فاضل).
پس این یک حقیقت است که دانشمندان در مباحث اجتماعی خودیا تصریحا و یابطور کنایه به آن اشاره کردهاند، و قبل از همه آنان کتاب خدای عزوجل با روشنترینو واضحترینبیان، به آن اشاره کرده و فرموده: الذی اعطی کل شیء خلقه ثم هدی.
;;;;;;;;;;;;;;.. (1)پروردگار ما همان کسی است کهخلقت هر چیزی را داد و سپس آن را هدایت نمود.سورهطه، آیه 50
و نیز فرموده: الذی خلق فسوی،و الذی قدر فهدی و نیز فرموده: و نفس وما سویهافالهمها فجورها و تقویها
و آیات دیگر که متعرض مساله قدر است.
پس تمامی موجودات و از آن جمله انسان در وجودشو در زندگیش به سوی آن هدفیکه برای آن آفریده شده، دایتشده است، و در خلقتش به هر جهازو ابزاری هم که در رسیدنبه آن هدف به آن جهاز و آلات نیازمند است مجهز گشته و زندگی با قوام و سعادتمندانهاش،آن قسم زندگیای است که اعمال حیاتی آن منطبق با خلقت و فطرت باشد، و انطباق کاملو تمام داشته باشد و وظائف و تکالیفشدر آخر منتهی به طبیعتشود، انتهائی درست و صحیح، و این همان حقیقتیاست که آیه زیر بدان اشاره نموده و میفرماید: فاقموجهک للدین حنیفا، فطرت الله التی فطر الناس علیها، لا تبدیل لخلق الله، ذلک الدین القیم، رو به سویدینی بیاورکه افراط و تفریطی از هیچ جهت ندارد، دینی که بر طبق آفرینش تشریع شده، آفرینشی کهانسان همیک نوع از موجودات آن است، انسانی که خلقت او و فطرتش تبدیل پذیر نیست، دیناستوار هم، چنین دینی است
فطرت در مورد وظائف وحقوق اجتماعی افراد و عدالت بین آنان چه اقتضائی دارد؟
حال ببینیم فطرت در وظائف و حقوق اجتماعی بین افراد چهمیگوید، و چه اقتضائیدارد؟با در نظر داشتن این معنا که تمامی افراد انسان دارای فطرت بشری هستند، میگوئیم: آنچه فطرت اقتضاء دارد این است که باید حقوقو وظائف یعنی گرفتنیها و دادنیها بین افرادانسان مساوی باشد، و اجازه نمیدهد یک طائفه از حقوق بیشتری برخوردارو طائفهای دیگر ازحقوق اولیه خود محروم باشد، لیکن مقتضای این تساوی در حقوق، که عدل اجتماعی به آنحکم میکند،این نیست که تمامی مقامهای اجتماعی متعلق به تمامی افراد جامعه شود(واصلا چنین چیزی امکان همندارد)چگونه ممکن است مثلا یک بچه، در عین کودکیش و یکمرد سفیه نادان درعین نادانی خود، عهدهدار کار کسی شود که هم در کمال عقل است، و هم
;;;;;;;;;;;;;;.. (1)پروردگارت همان کسی است که بیافریدو اجزای آفرینش را متناسب کرد و کسی است که هرچیزی را تقدیر و سپس هدایت فرمود.سوره اعلی، آیه 3 (2)به نفس سوگند و تناسبی که در آن قرارداده، آنگاه تقوا و فجورش را به او الهام کرد.سورهشمس، آیه 8 (3)سوره روم، آیه 30
تجربهها در آن کار دارد، و یا مثلا یک فرد عاجز و ضعیفعهدهدار کار کسی شود که تنهاکسی از عهدهاش بر میآید که قوی و مقتدر باشد، حال این کار مربوط به هرکسی که میخواهد باشد، برای اینکه تساوی بین صالح و غیر صالح، افساد حال هر دو است، هم صالح راتباه میکند و هم غیر صالح را.
بلکه آنچه عدالت اجتماعی اقتضا دارد و معنای تساویرا تفسیر میکند این است کهدر اجتماع، هر صاحب حقی به حق خود برسد، و هر کس به قدر وسعش پیش برود،نه بیش ازآن، پس تساوی بین افراد و بین طبقات تنها برای همین است که هر صاحب حقی، به حقخاص خود برسد، بدوناینکه حقی مزاحم حق دیگری شود، و یا به انگیزه دشمنی و یا تحکم وزورگوئی یا هر انگیزه دیگر به کلی مهمل و نا معلومگذاشته شود، و یا صریحا باطل شود، و اینهمان است که جمله: و لهن مثل الذی علیهن بالمعروف و للرجال علیهندرجه;، به آنبیانی که گذشت، به آن اشاره میکند، چون جمله نامبرده در عین اینکه اختلاف طبیعیبینزنان و مردان را میپذیرد، به تساوی حقوق آن دو نیز تصریح میکند.
معنای تساوی در مورد حقوق زن و مرد
از سوی دیگر مشترک بودن دو طائفه زن و مرد در اصول مواهبوجودی، یعنی درداشتن اندیشه و اراده، که این دو، خود مولد اختیار هستند، اقتضا میکند کهزن نیز در آزادیفکر و اراده و در نتیجه در داشتن اختیار، شریک با مرد باشد، همانطور که مرد در تصرف در جمیعشؤونحیات فردی و اجتماعی خود به جز آن مواردی که ممنوع است، استقلال دارد، زن نیز بایداستقلال داشته باشد، اسلام همکه دین فطری است این استقلال و آزادی را به کاملترین وجهبه زن داده، همچنانکه در بیانات سابق گذشت.
آری، زن از برکت اسلام مستقل به نفس و متکی بر خویش گشت،اراده و عمل او کهتا ظهور اسلام گره خورده به اراده مرد بود، از اراده و عمل مرد جدا شد، و از تحت ولایتوقیمومت مرد در آمد، و به مقامی رسید که دنیای قبل از اسلام با همه قدمتخود و در همهادوارش، چنین مقامیبه زن نداده بود، مقامی به زن داد که در هیچ گوشه از هیچ صفحه تاریخگذشته بشر چنین مقامی برای زن نخواهید یافت، واعلامیهای در حقوق زن همانند اعلامیه قرآنکه میفرماید: فلا جناح علیکمفیما فعلن فی انفسهن بالمعروف… نخواهید جست.
لیکن این به آن معنا نیست که هر چه از مرد خواستهاند از اوهم خواسته باشند، در عیناینکه در زنان عواملی هست که در مردان نیز هست، زنان از جهتی دیگر با مردان اختلاف دارند.
;;;;;;;;;;;;;;.. (1)سوره بقره، آیه 234
(البته این جهت که میگوئیم جهت نوعی است نه شخصی، بهاین معنا که متوسط از زنان درخصوصیات کمالی، و ابزار تکامل بدنی عقبتر از متوسط مردان هستند)
سخنسادهتر اینکه: هر چند ممکن است، یک یا دو نفر زن فوق العادهو همچنین یکیا دو نفر مرد عقب افتاده پیدا شود، ولی به شهادت علم فیزیولژی، زنان متوسط از نظردماغ(مغز)و قلب و شریانها و اعصاب و عضلات بدنی و وزن، با مردان متوسط الحال تفاوت دارند، یعنی ضعیفترهستند.و همین باعثشده است که جسم زن لطیفتر و نرمتر، و جسم مرد خشنتر و محکمتر باشد و احساسات لطیف ازقبیل دوستی و رقت قلب و میل به جمال و زینت بر زنغالبتر و بیشتر از مرد باشد و در مقابل، نیروی تعقلبر مرد، غالبتر از زن باشد، پس حیاتزن، حیاتی احساسی است، همچنانکه حیات مرد، حیاتی تعقلی است.
و به خاطر همین اختلافی که در زن و مرد هست، اسلام در وظائفو تکالیف عمومی واجتماعی که قوامش با یکی از این دو چیز یعنی تعقل و احساس است، بینزن و مرد فرقگذاشته، آنچه ارتباطش به تعقل بیشتر از احساس است(از قبیل ولایت و قضا و جنگ)رامختص به مردانکرد، و آنچه از وظائف که ارتباطش بیشتر با احساس است تا تعقل مختصبه زنان کرد، مانند پرورش اولاد و تربیت او و تدبیرمنزل و امثال آن، آنگاه مشقت بیشتروظائف مرد را از این راه جبران کرده که: سهم ارث او را دو برابر سهمارث زن قرار داد، (معنای این در حقیقت آن است که نخستسهم ارث هر دو را مساوی قرار داده باشد، بعداثلثسهم زن را به مرد داده باشد، در مقابل نفقهای که مرد به زن میدهد).
و به عبارتی دیگر اگر ارث مرد و زن را هیجده تومان فرض کنیم،به هر دو نه تومان دادهو سپس سه تومان از آن را(که ثلثسهم زن است)از او گرفته و به مرد بدهیم، سهممرد دوازدهتومان میشود، برای این که زن از نصف این دوازده تومان هم سود میبرد.
در نتیجه، برگشت این تقسیم به این میشود که آنچه مال دردنیا هست دو ثلثش ازآن مردان است، هم ملکیت و هم عین آن، و دو ثلث هم از آن زنان است، که یکثلث آن رامالک هستند، و از یک ثلث دیگر که گفتیم در دست مرد است، سود میبرند.
پس، از آنچه که گذشت روشن شد که غالب مردان(نه کل آنان)درامر تدبیر قویترند، و در نتیجه، بیشتر تدبیر دنیا و یا به عبارت دیگر، تولید به دست مردان است،و بیشترسودها و بهرهگیری و یا مصرف، از آن زنان است، چون احساس زنان بر تعقل آنان غلبه دارد، (و ما انشاء الله در ذیلآیات ارث توضیح بیشتری در این باره خواهیم داد)، اسلام علاوه بر آنچهکه گذشت تسهیلاتو تخفیفهائی نسبت به زنان رعایت نموده، که بیان آن نیز گذشت.
عدماجرای صحیح قانون به معنای نقص در قانونگذاری نیست
حال اگر بگوئی این همه ارفاق که اسلام نسبت به زن کرده،کار خوبی نبوده است، برای اینکه همین ارفاقها زن را فتخور و مصرفی بار میآورد، درستاست که مرد حاجتضروری به زن دارد، و زن از لوازم حیات بشر است، ولی برای رفع این حاجت لازم نیست کهزن، یعنی نیمیاز جمعیت بشر تخدیر شود و هزینه زندگیش به گردن نیمی دیگر بیفتد، چونچنین روشی همانطور که گفتیم زن راانگل و کسل بار میآورد، و دیگر حاضر نیستسنگینیاعمال شاقه را تحمل کند، و در نتیجه موجودی پست و خوار بارمیآید، و چنین موجودی بهشهادت تجربه، به درد تکامل اجتماعی نمیخورد.
در پاسخ میگوئیم: این اشکال ناشی از این است که بین مسئلهقانونگذاری و اجرایقانون، خلط شده است، وضع قوانینی که اصلاحگر حال بشر باشد مسئلهایاست، و اجراء آن بهروشی درست و صالح و بار آمدن مردم با تربیتشایسته، امری دیگر، اسلام قانون صحیح ودرستی در اینباره وضع کرده بود، و لیکن در مدت سیر گذشتهاش(یعنی چهارده قرن)، گرفتارمجریان غیر صالح بود، اولیائی صالح و مجاهدنبود تا قوانین اسلام را بطور صحیح اجرای کنند، نتیجهاش هم این شد که احکام اسلام تاثیر خود را از دست داد، وتربیت اسلامی(که درصدر اسلام، مردان و زنان نمونه و الگوئی بار آورد) متوقف شد، و بلکه به عقب برگشت.
این تجربه قطعی، بهترین شاهد و روشنگر گفتار ما است، که قانونهر قدر هم صحیحباشد، ما دام که در اثر تبلیغ عملی و تربیت صالح در نفس مستقر نگردد و مردم با آنتربیتخوی نگیرند اثر خود را نمیبخشد، و مسلمین غیر از زمان کوتاه رسول خدا(ص)و حکومت علی(ع)از حکومتها واولیای خود که دعوی دار ولایت و سرپرستی امور آنان بودند، هیچ تربیت صالحیکه علم و عمل در آن توام باشد ندیدنداین معاویه است که بعد از استقرار یافتن بر اریکهخلافت در منبر عراق، خطابهای ایراد میکند که حاصلش این است که من باشما نمیجنگیدم که نماز بخوانید یا روزه بگیرید، خودتان میدانید، میخواهید بگیرید و میخواهیدنگیرید، بلکه برایاین با شما میجنگیدم که بر شما حکومت کنم و به این هدف رسیدم.
و نیز سایر خلفای بنی امیه و بنی عباس و سایر زمامدارانکه دست کمی از معاویهنداشتند، و بطور قطع اگر ورانیتخود این دین نبود، و اگر نبود که ایندین به نور خدائی روشنشده، که هرگز خاموش نمیشود، هر چند که کفار نخواهند، قرنها قبل از این اسلام از بینرفته بود.
مترجم: کسی که به قوانین اسلام در مورد زنان خرده میگیرد،باید دورهای از ادوارگذشته اسلام را نشان دهد که در آن دوره تمامی قوانین اسلامی اجرا شده باشد و مردم با خوی
اسلام بار آمده باشند و این قوانین زنان را تخدیر کرده باشد ومهمل و مصرفی بار آورده باشد، وچنین دورهای در تمامی چهارده قرن گذشته، برای اسلام پیش نیامده است.
آزادی زن در تمدن غرب
هیچ شکی نیست که پیشگام در آزاد ساختن زن از قید اسارتو تامین استقلال او، دراراده و عمل اسلام بوده است، و اگر غربیها(در دوران اخیر)قدمی در این باره برایزنانبرداشتهاند، از اسلام تقلید کردهاند(و چه تقلید بدی کرده و با آن روبرو شدهاند)و علت اینکهنتوانستند بطور کاملتقلید کنند، این است که احکام اسلام چون حلقههای یک زنجیر به همپیوسته است(و همچون چشم و خط وخال و ابرو است)و روش اسلام که در این سلسله حلقهای بارز و مؤثری تام التاثیر است، برای همین مؤثر است که در آن سلسلهقرار دارد، و تقلیدی کهغربیها از خصوص این روش کردهاند، تنها از صورت زلیخای اسلام نقطهخال را گرفتهاندکه معلوم استخال به تنهائی چقدر زشت و بدقواره است.
کلمات کلیدی :