مقاله بررسی رابطه بین کیفیت سود با انحراف سود واقعی و سود پیش بی

 

  مقاله بررسی رابطه بین کیفیت سود با انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران تحت فایل ورد (word) دارای 10 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی رابطه بین کیفیت سود با انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی رابطه بین کیفیت سود با انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله بررسی رابطه بین کیفیت سود با انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران تحت فایل ورد (word) :

بررسی رابطه بین کیفیت سود با انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران

چکیده :
موضوع اصلی این تحقیق بررسی و تجزیه و تحلیل رابطه بین کیفیت سود و انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. از این رو کیفیت سود بعنوان متغیر مستقل و انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده بعنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. در این تحقیق نسبت جریان نقد عملیاتی به سود

عملیاتی به عنوان معیار کیفیت سود استفاده شد.برای دوره تحقیق داده های جمع آوری شده بصورت مقطعی و ترکیبی برای سالهای 1384 تا1387 مورد آزمون قرار گرفته است. روش آماری در این تحقیق تحلیل همبستگی از طریق رگرسیون با استفاده از نرم افزار SPSS است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه تحقیق نشان می دهد که بین کیفیت سود و انحراف سود واقعی و پیش بینی شده در کلیه شرکتهای مورد مطالعه رابطه معنی داری وجود ندارد.

واژه های‌کلیدی: کیفیت سود، انحراف سود واقعی و پیش بینی شده، بورس اوراق بهادار تهران

مقدمه :
مسائل مالی همیشه برای افراد، شرکتها و دولتها با اهمیت بوده است. هر یک از گروهها به نوعی با این مسائل درگیر بوده و بدنبال حداکثر کردن ثروت خود هستند به همین جهت باید تصمیمات مناسبی اتخاذ نمایند. یکی از این تصمیمات، ‌تصمیم گیری در مورد سرمایه‌گذاری می باشد. راههای مختلفی برای سرمایه گذاری وجود دارد. سرمایه گذاری در سهام سایر شرکتها یکی از انواع سرمایه گذاریها است. سود هر سهم یکی از شاخصهای مهمی است که بر مبنای این شاخص، سهامداران فعلی تصمیم گیری می کنند که سهام خود را بفروشند یا نگهدارند. سهامداران بالقوه نیز تصمیم می گیرند که سهام واحد انتفاعی را خریداری یا سرمایه خود را در جای دیگر سرمایه گذاری نمایند. بنابراین، انتظارات مربوط به توزیع آتی منافع میان صاحبان سهام نقش با اهمیتی در تصمیمات سرمایه گذاری ایفا می نماید. [5]آگاهی استفاده کنندگان از قابل اتکا بودن سود هم می تواند آنها را در اتخاذ تصمیمات بهتر، یاری دهد [12]. با توجه به مطالب فوق می توان اینطور مسئله را بیان کرد که سود حسابداری مبنایی برای تعیین قیمت سهام و تصمیم گیری سهامداران برای خرید و فروش سهام می باشد. به این دلیل که سودهای واقعی متعلق به گذشته است و چندان بموقع نیست، سهامداران و سرمایه گذاران برای خرید و فروش سهام از سود پیش بینی شده استفاده می نمایند (در ایران شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ملزم به ارائه پیش بینی سود هر سهم به بازار هستند [4] حال اگر سود پیش بینی شده از دقت قابل قبولی برخوردار نباشد یعنی بین سود واقعی و سود پیش بینی شده تفاوت غیر منتظره وجود داشته باشد قیمت سهام با ارزش ذاتی آن تفاوت خواهد داشت و معاملات تا هنگام اعلام سود واقعی بهینه نخواهد بود و انتظاراتی که سهامداران و سرمایه گذاران از سرمایه گذاری خود دارند را برآورده نخواهد کرد. هرچه قدر مطلق سود غیرمنتظره بیشتر باشد نوسان قیمت سهام شدیدتر خواهد بود و هر چه نوسان قیمت سهام بیشتر باشد نگرانی سهام داران بیشتر شده و امنیت سرمایه گذاری در بورس کاهش می‌یابد [1]گوتو اظهار کرد چنانچه سودها کمتر از مبلغ پیش بینی شده شود، شرکت احتمالاً کاهش در قیمت سهام

را تجربه خواهد کرد [20] . از این رو مسئله کیفیت گزارشگری مالی، به ویژه کیفیت سود برای استفاده کنندگان از صورتهای مالی مطرح می شود. ارزیابی کیفیت سود به استفاده کنندگان از صورتهای مالی در امر قضاوت درباره قطعیت سود جاری و پیش بینی سودهای آتی کمک می‌کند[1]. هدف این تحقیق پاسخ دادن به این سئوالات است که آیا بین کیفیت سود با انحراف سود واقعی و پیش بینی شده رابطه معنی داری وجود دارد؟ آیا سرمایه گذاران در واکنش به انحراف سود، به کیفیت سود توجه می کنند؟

 

پیشینه تحقیق:
در مورد موضوع این تحقیق، تحقیقات مشابهی صورت گرفته که در این قسمت بطور خلاصه به برخی از آن ها اشاره می شود:

بامبر در تحقیقی به بررسی رابطه بین سود غیرمنتظره ، اندازه شرکت و حجم معاملات سهام پرداخت و به این نتیجه رسید که بین قدر مطلق سود غیرمنتظره و اندازه شرکت رابطه معکوسی وجود دارد، یعنی به موازات گسترش اندازه شرکت، قدر مطلق سود غیرمنتظره کاهش می یابد همچنین وی نتیجه گیری نمود که بین قدر مطلق سود غیر منتظره و حجم معاملات سهام رابطه مستقیم وجود دارد، بدین معنی که هر چه قدر مطلق سود غیر منتظره بیشتر باشد حجم معاملات سهام بیشتر خواهد بود و بالعکس [10].

فرانسیس و همکاران(2004) در پژوهشی هفت ویژگی سود را برای نشان دادن جنبه های متفاوت کیفیت اطلاعات مد نظرقرار دادند که عبارتند از کیفیت اقلام تعهدی، پایداری سود، قابلیت پیش بینی، یکنواختی سود، مربوط بودن سود به ارزش سهام ، به موقع بودن و محافظه کاری. آنها چهار ویژگی اول را با استفاده از اطلاعات حسابداری و سه ویژگی بعدی را هم با استفاده از اطلاعات حسابداری و اطلاعات بازار ارزیابی نمودند و دریافتند ویژگیهایی که بر اساس اطلاعات حسابداری مورد ارزیابی قرار گرفته اند سازگاری بیشتری با فرضیه هایی دارند که درباره کیفیت اطلاعات می باشد. [27].

بهن (2008) در تحقیقی به این نتیجه رسید که شرکت هایی که توسط حسابرسان با کیفیت تر حسابرسی می شوند ، در پیش بینی های سود صحیح تر عمل کرده اند و در مقابل شرکت هایی که توسط حسابرسانی به غیر از حسابرسان 5 موسسه حسابرسی بزرگ، حسابرسی می شوند انحراف پیش بینی بیشتری دارند [21].

گیولی و همکاران(2008) به مقایسه کیفیت سودهای گزارش شده توسط سه نوع شرکت پرداختند: 1) شرکتهای سهامی خاصی که هیچ گونه اوراق قرضه ای به صورت عمومی منتشر نکرده باشند، 2) شرکتهای سهامی خاصی که اوراق قرضه خود را بصورت عمومی منتشر کرده باشند،3) شرکتهای سهامی عامی که اوراق قرضه خود را بصورت عمومی منتشر کرده باشند. رفتار فرصت طلبانه مدیران در گروههای فوق بصورت مقایسه ای مورد ارزیابی قرار گرفت و به این نتیجه رسیدند که مدیران شرکتهای سهامی عام انگیزه های بیشتری برای مدیریت سود دارند که این امر قابلیت اتکا و سودمندی گزارشگری مالی را کاهش می دهد. [26].
ثقفی و کردستانی(1383) در تحقیقی به این نتیجه رسیدند که سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران هنگام واکنش به تغیرات سود نقدی و سود غیرمنتظره، کیفیت سود شرکتها را در نظر نمی گیرند [2]
مشایخ و اسماعیلی(1385) رابطه بین کیفیت سود و برخی از جنبه های اصول راهبردی شامل درصد مالکیت اعضای هیأت مدیره و تعداد مدیران غیر موظف را در 135 شرکت طی دوره زمانی 1383-1381 بررسی نمودند. رویکرد انتخابی برای آزمون فرضیات، با استفاده از داده های تلفیقی است. روش رگرسیون حداقل مربعات ادغام شده در این تحقیق استفاده شد. کیفیت سود از جنبه تداوم سودآوری سنجیده شد، از این رو کیفیت سود بالاتر به معنای بالا بودن تداوم سودآوری است. از طرفی اقلام تعهدی کمتر منجر به تداوم سودآوری بالاتر و در نتیجه کیفیت سود بیشتر می شود. کیفیت سود با استفاده از معیار اقلام تعهدی به تفکیک صنایع مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که در سطح اطمینان 95 درصد، بین کیفیت سود و درصد مالکیت اعضای هیأت مدیره و تعداد اعضای غیر موظف هیأت مدیره رابطه ای وجود ندارد. اما رابطه غیر خطی بین اقلام تعهدی و درصد مالکیت اعضای هیأت مدیره مشاهده گردید. به طور کلی آزمون فرضیات تحقیق نشان داد تعداد مدیران غیر موظف و درصد مالکیت اعضای هیأت مدیره که از سازوکارهای اصو ل راهبری شرکت محسوب می شوند، در ارتقای کیفیت سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس نقش با اهمیتی ندارند.[7]
رهنمای رودپشتی (1386) در تحقیقی نقش کیفیت سود در پیش بینی سودهای آتی را مورد بررسی قرار داد. در این تحقیق نقش اقلام و نسبت جریان نقد عملیاتی به سود عملیاتی به عنوان شاخص کیفیت سود بررسی شد و نتایج نشان داد که بین اقلام تعهدی و سودهای آتی رابطه ای معکوس و بین کیفیت سود و سودهای آتی رابطه ای مستقیم دارد.[3]
هشی و همکاران (1388) در تحقیقی تحت عنوان تأثیر بخش 340 استانداردهای حسابرسی بر کیفیت پیش بینی سود پرداختند و به این نتیجه رسیدند که اجرای بخش 340 استانداردهای حسابرسی باعث خطای پیش بینی و باعث تغییر در قیمت سهام نمی شود [8].
علوی طبری و همکاران(1388) در تحقیقی به بررسی رابطه بین کیفیت سود و سود تقسیمی شرکتها پرداختند. برای اندازه گیری کیفیت سود، چهار معیار اقلام تعهدی مطرح شده در مدل دیچو و دایچو، وجود اقلام استثنایی، تجدید ارائه صورت سود و زیان و همبستگی پیرسون بین درآمد عملیاتی جاری و آتی به عنوان متغیرهای مستقل و سود تقسیمی، نسبت سود تقسیمی به ارزش بازار هر سهم در تاریخ مجمع و تغییرات سود تقسیمی به عنوان متغیرهای وابسته انتخاب و سه فرضیه به شرح زیر طراحی نمودند. نمونه آماری تحقیق شامل 85 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره پنج ساله 1385-1381 بوده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داد با معیار تجدید ارائه صورت سود و زیان، شرکتهایی که کیفیت سود بالاتر دارند سود تقسیمی را در زمان مقرر پرداخت نمی کنند. با معیار وجود اقلام استثنایی، شرکتهایی که کیفیت سود بالاتر دارند سود تقسیمی بیشتری پرداخت می‌کنند.[6]

 

کیفیت سود
کیفیت سود مفهومی چند بعدی است و تعریفی که همگان نسبت به آن اجماع و اتفاق نظر داشته باشند، در خصوص کیفیت سود وجود ندارد. دچوردچی و دیچو [13] کیفیت اقلام تعهدی را ملاکی برای پایداری سود معرفی و بر این اساس معتقدند شرکتهایی که کیفیت اقلام تعهدی آنها بالاتر است از سود پایدارتری برخوردارند که به اصطلاح به آن سود با کیفیت گفته می شود. بالسم و دیگران [16] سودی را با کیفیت معرفی می کنند که کیفیت اقلام تعهدی و ضریب واکنش آن بالا

باشد. بال و شیواکمار [19] اظهار داشتند که سود با کیفیت، سودی است که زیانها به موقع شناسایی و در آن ، منعکس شود. دیفوند و دیگران [17] معتقدند که سود با کیفیت بالا به مفهوم آن است که سود بتواند رویدادهای اقتصادی شرکت را بیان کند. ریچاردسون[14] و ویلیامز[23] خاطر نشان کردند که سود با کیفیت بالا ، سودی است که پایدار است. میخائیل و دیگران[18] پیش بینی پذیری سود را ملاکی برای تعریفشان قرار دادند و چنین بیان می کنند، سودی با کیفیت است که

نوسان آن کمتر و توان پیش بینی آن بیشتر باشد. هرمنز [11] کیفیت سود را به ثبات سودآوری مربوطه دانسته و از نظر وی ثبات به معنی توانائی واحد تجاری به حفظ سودآوری فعلی در بلند مدت است. میزان تحقق سود نقدی، معیار دیگری برای اندازه گیری کیفیت سود است. بر اساس این معیار قرابت به وجه نقد به معنای سود با کیفیت بالاتر می باشد و در ساده ترین شکل خود این ارتباط به عنوان نسبت جریان های نقدی حاصل از فعالیتهای عملیاتی به سود عملیاتی بیان می‌ش

ود. این معیار توسط محققانی چون پنمن و ژانگ [15]، هاریس [25] ، روسین [22] و ریچاردسون [14] مورد تأکید قرار گرفته است.
از دیدگاه سرمایه گذاران، سود با کیفیت پایین ناخوشایند است زیرا بیانگر تخصیص غیر بهینه منابع است[1]. همچنین سود با کیفیت بالا از توسعه بازار سرمایه، به ویژه در کشورهای در حال توسعه حمایت می کند. زمانی که عموم مردم به فرایند گزارشگری مالی یا به اطلاعات مالی منتشر شده اطمینان نداشته باشند، از سرمایه گذاری منصرف می شوند و این امر به نوبه خود از گسترش بازار سرمایه جلوگیری می کند [1].

مفهوم انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده:
بال و براون با توجه به تحقیقات خویش پیشنهاد نموده اند که انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده به دو روش محاسبه شود [9].اولین روش استفاده از تغییر در سودآوری بود. چنانچه سودها جایگزین مناسبی برای جریانهای نقدی باشند ، این مسأله بر وجود ارتباط بین نرخ بازده داخلی غیرعادی و تغییرات در جریان نقدی صحه می گذارد. دومین روش عبارتست از تغییر در سود پس از کنار گذاشتن اثر تغییر در شاخص بازار سود. تغییر در سودآوری بازار در دوره زمانی (t) با فرمول زیر بدست می آید:

که در آن (Mt) شاخص بازار سود برای دوره زمانی (t) است.

بامبر انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده را از طریق فرمول زیر محاسبه نمود:

UE = انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده
EPS = سود هر سهم
PEPS = سود پیش بینی شده هر سهم
این دیدگاه در تحقیق حاضر مورد استفاده قرار گرفته است[10].

فرضیه تحقیق :
فرضیه تحقیق با توجه به هدف تحقیق بصورت زیر بیان شده است:
فرضیه : بین کیفیت سود و انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده رابطه معنی داری وجود دارد.

روش تحقیق :‌
در تحقیق حاضر از روش همبستگی از نوع تحلیل رگرسیون خطی برای آزمون فرضیه ها استفاده شده است. تحلیل رگرسیون روشی برای مطالعه سهم یک یا چند متغیر مستقل ((XI در پیش بینی متغیر وابسته (Y) است. آزمون معنی دار بودن یک الگوی آماری است که براساس آن با احتمال خطای معینی از دو فرضیه H0 و H1 یکی انتخاب می شود. این احتمال خطا که شاخص آن سطح معنی داری است بیانگر احتمالی است که بر اساس آن فرض مقابل یعنی H1 انتخاب و وجود یک

 

همبستگی پذیرفته می شود. در این تحقیق از آزمون معنی داری در سطح معنی داری و برای آزمون ضریب مدل رگرسیون از روش آنالیز واریانس (ANOVA) استفاده شده است. ایده اساسی آنالیز واریانس مبتنی است بر نمایش میزان کل پراکندگی یک مجموعه آماری به صورت جمع چند عبارت که بتواند هریک را به منشأ یا علت خاص وجود پراکندگی نسبت دهد. شاخصی که برای نمایش کل پراکندگی مورد استفاده قرار می گیرد کل مجموع مجذورات است. روش حداقل مربعات بهترین

خط را از میان تمام خطوطی که در میان داده ها قابل ترسیم هستند انتخاب می‌کند. معمول ترین شاخص مورد استفاده برای نیکویی برازش خط رگرسیون ضریب تعیین (R2) است. R2 نسبت یا درصدی از تغییرات متغیر وابسته را به وسیله رگرسیون توضیح داده و اندازه می گیرد و از این رو شاخص قدرت توضیح دهندگی رگرسیون است.

روش جمع آوری اطلاعات :
در این تحقیق با مراجعه به منابع کتابخانه ای شامل کتب ، مجلات هفتگی و ماهنامه، فصلنامه ها، انتشارات مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، سازمان ها و نهادهای آموزشی و اجرایی، پایان نامه های تحصیلی و رساله های تحقیقی مرتبط، جستجو در پایگاه های الکترونیکی اطلاعات از قبیل اینترنت و مراجعه به سازمان بورس اوراق بهادار تهران مباحث نظری، اطلاعات آماری مورد نیاز شرکت ها استخراج و برای نتیجه گیری، مورد مطالعه،‌ بررسی و تجزیه و تحلیل و به کمک نرم افزار آماری SPSS مورد آزمون قرار گرفت.

جامعه و نمونه آماری :
جامعه آماری این تحقیق، در برگیرنده کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشند. نمونه آماری شامل شرکتهایی است که مجموعه شرایط زیر را داشته باشند :
1- تا سال 1383 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده باشند.
2- دوره مالی آنها منتهی به پایان اسفند ماه باشد.
3- طی سالهای مالی مذکور زیان ده نباشند و EPS بودجه ای خود را به بورس ارائه کرده باشند.
4- طی سالهای مالی یاد شده تغییر فعالیت نداده باشند.
5- جزو بانک ها و مؤسسات مالی (شرکت های سرمایه گذاری ، واسطه گری مالی، شرکت های هلدینگ، بانک ها و لیزینگ ) نباشند. زیرا دارای ماهیت فعالیت کاملاً متفاوت و ترکیب خاص درآمد و هزینه می باشند و برای مقاصد تحقیق مناسب نمی‌باشند.
با توجه به مجموعه شرایط یاد شده، تعداد 48 شرکت در دوره زمانی87-1384 به عنوان نمونه انتخاب شدند.
یافته های پژوهش :
برای آزمون فرضیه تحقیق داده های مربوط به کیفیت سود و انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده برای دوره زمانی مورد آزمون (87-84) بطور مقطعی برای هر سال و به صورت ترکیبی در نظر گرفته شد و مورد آزمون قرار گرفت.
فرضیه: بین کیفیت سود و انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده رابطه معنی داری وجود دارد.
H0 : بین کیفیت سود و انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده رابطه معنی داری وجود ندارد.

H1 : بین کیفیت سود و انحراف سود واقعی و سود پیش بینی شده رابطه معنی داری وجود دارد.

برای آزمون این فرضیه معادله زیر را برآورد می کنیم:

: قدر مطلق انحراف سود وافعی و پیش بینی شده
: عرض از مبدأ
: شیب خط رگرسیون
EQ: کیفیت سود
e : عبارت خطا

نتایج آزمون فرضیه در جداول زیر ارائه گردیده است:

جدول شماره (1) مربوط به رگرسیون انحراف سود واقعی و پیش بینی شده در مقابل کیفیت سود سال 1384
مقدار P F میانگین مربعات خطا مجموع مربعات درجه آزادی منبع تغییرات
05/0-
901/0 016/0 001/0 001/0 1 رگرسیون
223/0
043/0 965/1 46 باقیمانده
000/0
965/1 47 کل

جدول شماره (1) مربوط به رگرسیون انحراف سود واقعی و پیش بینی شده در مقابل کیفیت سود سال 1385
مقدار P F میانگین مربعات خطا مجموع مربعات درجه آزادی منبع تغییرات
02/0
652/0 2/0 01/0 01/0 1 رگرسیون
042/0
050/0 317/2 46 باقیمانده
004/0
317/2 47 کل

جدول شماره (3) مربوط به رگرسیون انحراف سود واقعی و پیش بینی شده در مقابل کیفیت سود سال 1386
مقدار P F میانگین مربعات خطا مجموع مربعات درجه آزادی منبع تغییرات
031/0
311/0 049/1 012/0 012/0 1 رگرسیون
094/0
011/0 522/1 46 باقیمانده
022/0
533/1 47 کل

جدول شماره (4) مربوط به رگرسیون انحراف سود واقعی و پیش بینی شده در مقابل کیفیت سود سال 1387
مقدار P F میانگین مربعات خطا مجموع مربعات درجه آزادی منبع تغییرات
02/0
48/0 508/0 009/0 009/0 1 رگرسیون
107/0
017/0 777/0 46 باقیمانده
011/0
786/0 47 کل

 

کلمات کلیدی :

مقاله بررسی محتوای افزاینده اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی در زمین

 

  مقاله بررسی محتوای افزاینده اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی در زمینه پیش‌بینی سود عملیاتی و خطای پیش بینی سود هر سهم شرکت‌های پذیرفته شد تحت فایل ورد (word) دارای 18 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی محتوای افزاینده اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی در زمینه پیش‌بینی سود عملیاتی و خطای پیش بینی سود هر سهم شرکت‌های پذیرفته شد تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی محتوای افزاینده اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی در زمینه پیش‌بینی سود عملیاتی و خطای پیش بینی سود هر سهم شرکت‌های پذیرفته شد تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله بررسی محتوای افزاینده اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی در زمینه پیش‌بینی سود عملیاتی و خطای پیش بینی سود هر سهم شرکت‌های پذیرفته شد تحت فایل ورد (word) :

بررسی محتوای افزاینده اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی در زمینه پیش‌بینی سود عملیاتی و خطای پیش بینی سود هر سهم شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

چکیده:
هدف از این پژوهش، بررسی توانایی سود عملیاتی دوره جاری، ارزش افزوده اقتصادی و جریان نقدی عملیاتی برای پیش‌بینی سود و رابطه آنها با خطای پیش بینی سود هر سهم می باشد. برای رسیدن به این هدف، پژوهش حاضر با انتخاب 91 شرکت از بین شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 4 ساله، 1384 الی 1387، انجام شده است. وبرای تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها و آزمون فرضیه‌های پژوهش، از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است که آزمون معادل ناپارامتریک ضریب پیرسون می باشد.
نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری فرضیه‌های پژوهش نشان می‌دهد که در فرضیه های اصلی سود عملیاتی دوره جاری بیشترین قدرت پیش بینی سود عملیاتی دوره بعد را دارد و ارزش افزوده اقتصادی با ضریب همبستگی 309/0 در سال 1386 دارای قدرت پیش بینی سود عملیاتی می باشد، ولی جریان نقدی عملیاتی در هیچ کدام از سالها دارای رابطه معنادار با سود عملیاتی دوره بعد نبود و در نتیجه توانایی پیش بینی سود عملیاتی دوره بعد را ندارد، و در فرضیه های فرعی سود عملیاتی با دارا بودن رابطه در سال 1385، بیشترین رابطه را با خطای پیش بینی سود هر سهم دارد، و ارزش افزوده اقتصادی با ضریب همبستگی 329/0 در سال 1385 و جریان نقدی عملیاتی در سال 1384 با ضریب همبستگی 208/0- با خطای پیش بینی سود هر سهم رابطه دارند که ارزش افزوده اقتصادی با ضریب همبستگی بالا نسبت به جریان نقدی عملیاتی رابطه بیشتری با خطای پیش بینی سود هر سهم دارد.
واژه های کلیدی:
سود عملیاتی، ارزش افزوده اقتصادی، جریان نقدی عملیاتی، خطای پیش بینی سود هر سهم

مقدمه
یکی از ویژگی‌های لازم برای مربوط بودن اطلاعات حسابداری، سودمندی در پیش‌بینی است و به این معنی است که اطلاعات حسابداری باید به نحوی تهیه شود که استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی را در پیش‌بینی رویدادهای اقتصادی آینده یاری دهد. ارزش پیش‌بینی اطلاعات حسابداری به این معنی نیست که خود اطلاعات یک پیش‌بینی است بلکه به معنی استفاده از این اطلاعات در فرآیند پیش‌بینی است. در حسابداری و امور مالی مواردی همانند سود، بازده سهام، قیمت سهام، ورشکستگی و ریسک را می‌توان پیش‌بینی کرد. در این میان پیش‌بینی سود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا یکی از مهم‌ترین انگیزه افراد برای سرمایه‌گذاری کسب سود است]1[.
در بند 47 بیانیه شماره 1 هیأت استانداردهای حسابداری مالی بیان شده است که از سود می‌توان برای ارزیابی سودآوری، توان پرداخت سود سهام، پیش‌بینی سودهای آتی و ارزیابی ریسک سرمایه‌گذاری در شرکت استفاده کرد. بنابراین، سود حسابداری مهم‌ترین معیار سنتی ارزیابی عملکرد است اما این معیار دارای نقایصی است. سود حسابداری قابلیت دستکاری دارد و با استفاده از روش‌های مختلف برای ارزیابی موجودی کالا، مخارج تحقیق و توسعه، استهلاک و ذخائر می‌توان مبلغ آن را تغییر داد. همچنین، در محاسبه سود حسابداری، هزینه سرمایه منظور نمی‌شود. برای رفع این ایرادات، معیار جدیدی به نام ارزش افزوده اقتصادی توسط جول. ام. استرن و جی. بنت. استیوارت در سال 1989 برای ارزیابی عملکرد معرفی شد ]21[ (نقل از استفنز و بارتونک ، 1997: 39).

با توجه به اهمیت ارزش افزوده اقتصادی در ارزیابی عملکرد شرکت‌ها در این تحقیق محتوای نسبی و افزاینده اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی برای پیش بینی سود عملیاتی بررسی و با محتوای اطلاعاتی سود عملیاتی دوره جاری و جریان‌ نقدی عملیاتی مقایسه می‌شود. محتوای نسبی اطلاعاتی زمانی مناسب است که شخص می‌خواهد از بین متغیرهای مختلف یکی را انتخاب کند یا آنها را بر حسب ارتباط با متغیر وابسته رتبه‌بندی کند. در واقع در محتوای نسبی رابطه هر متغیر مستقل با متغیر وابسته به طور جداگانه بررسی می‌شود. در محتوای فزاینده اطلاعاتی بررسی می‌شود که آیا افزودن یک متغیر به مجموعه متغیرها، رابطه با متغیر وابسته را بهبود می‌بخشد یا خیر؟ ارزش افزوده اقتصادی در صورتی دارای محتوای افزاینده اطلاعاتی است که توانایی جریان نقدی عملیاتی و سود عملیاتی دوره جاری را در پیش‌بینی سود عملیاتی افزایش دهد]10[. بنابراین، در این تحقیق، محتوای نسبی و افزاینده اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی برای پیش‌بینی خطای پیش‌بینی سود هر سهم نیز بررسی می‌شود.

مدل‌های ارزیابی عملکرد
روش‌های متعددی برای ارزیابی عملکرد وجود دارد که به ‌طور کلی می‌توان آنها را در دو دسته مدل‌ حسابداری و مدل‌ اقتصادی قرار داد]2[. در مدل حسابداری ارزش سهام شرکت از حاصل‌ ضرب سود شرکت در ضریب تبدیل سود به ارزش محاسبه می‌شود. معیارهای ارزیابی مختلف این مدل عبارت است از سود، سود هر سهم، رشد سود، سود تقسیمی، جریان نقدی آزاد، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و نرخ بازده سرمایه‌گذاری‌. مهم‌ترین ایراد این معیارها این است که قابلیت دستکاری دارند و نیز هزینه سرمایه را در نظر نمی‌گیرند و بنابراین نمی‌توانند نشان‌دهنده ارزش واقعی شرکت باشند. برای رفع این نقایص مدل‌ اقتصادی ارزیابی عملکرد ارائه شد که مهم‌ترین آنها ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده بازار است. در مدل‌ اقتصادی ارزش شرکت براساس قدرت سودآوری دارایی‌های موجود و مابه‌التفاوت نرخ بازده و هزینه سرمایه، تعیین می‌شود]22[ (استیوارت22:1991). در این بخش معیارهای مختلف ارزیابی عملکرد تحت هر دو مدل بررسی می‌شود.

مدل حسابداری ارزیابی عملکرد و تعیین ارزش شرکت
در مدل حسابداری ارزش سهام شرکت از حاصل‌ضرب دو عدد به ‌دست می‌آید: عامل اول، سود شرکت و عامل دوم، ضریب تبدیل سود به ارزش]2[. در مدل حسابداری ارزش یک شرکت تابعی از معیارهای مختلف نظیر سود، سود هر سهم، نرخ رشد سود، بازده حقوق صاحبان سهام، بازده سرمایه‌گذاری‌، جریان نقدی آزاد و سود تقسیمی است ]22[ (استیوارت، 22:1991).

مدل‌ اقتصادی ارزیابی عملکرد و تعیین ارزش شرکت
از معروف‌ترین معیارهای اقتصادی، ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده بازار است که در این بخش ،ارزش افزوده اقتصادی تشریح می شود می‌شود.

ارزش افزوده اقتصادی
ارزش افزوده اقتصادی به‌عنوان مهم‌ترین معیار ارزیابی عملکرد توسط استرن استیوارت در سال 1991 معرفی شد. ارزش افزوده اقتصادی سود پس از کسر همه هزینه‌ها از جمله هزینه سرمایه است. اگر چه ارزش افزوده اقتصادی مفهوم جدیدی است اما پایه‌های نظری آن جدید نیست. اینکه شرکتی باید سودی بیش از هزینه سرمایه ایجاد کند از مدتها قبل مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته است ]8[ (بیدل و همکاران، 1999الف:302).
در محاسبه سود حسابداری تنها هزینه تأمین مالی از طریق بدهی منظور می‌شود و مدیران وجوه فراهم شده توسط سهامداران را بدون هزینه فرض می‌کنند. اما در مفهوم ارزش افزوده اقتصادی، هزینه تأمین مالی از طریق صاحبان سهام نیز منظور می‌شود زیرا پول به‌خودی خود وارد شرکت نمی‌شود و هر وجهی هزینه‌ای دارد.

محاسبه ارزش افزوده اقتصادی
محاسبه ارزش افزوده اقتصادی براساس رابطه زیر است:
میانگین موزون مخارج سرمایه – سود خالص عملیاتی بعد از مالیات = ارزش افزوده اقتصادی
ارزش افزوده اقتصادی را به صورت زیر نیز می‌توان محاسبه کرد:
سرمایه (نرخ هزینه سرمایه – نرخ بازده) = ارزش افزوده اقتصادی
نرخ بازده را به دو روش عملیاتی و مالی می‌توان تعیین کرد. سرمایه و سود خالص عملیاتی بعد از مالیات در روش عملیاتی به صورت زیر محاسبه می‌شود:
مالیات – هزینه‌های عملیاتی – فروش = سود خالص عملیاتی بعد از مالیات
خالص دارایی‌های ثابت + خالص سرمایه در گردش = سرمایه
برای محاسبه سرمایه در روش مالی، معادل حقوق صاحبان سهام به سهام عادی اضافه می‌شود که حاصل آن سهام سرمایه تعدیل شده است. سپس سهام ممتاز، سهام اقلیت و کلیه بدهی‌های بهره‌دار به سهام سرمایه تعدیل شده اضافه می‌شود.
برای محاسبه سود خالص عملیاتی پس از مالیات،‌ افزایش در معادل حقوق صاحبان سهام به سود سهام عادی اضافه می‌شود تا سود خالص تعدیل شده به دست آید. سپس سود سهام ممتاز، سود سهامداران اقلیت و هزینه بهره پس از مالیات به سود خالص تعدیل شده اضافه می‌شود.
در هر دو روش باید معادل حقوق صاحبان سهام را به سرمایه و سود خالص عملیاتی بعد از مالیات اضافه کرد که سبب تبدیل ارزش دفتری حسابداری به ارزش دفتری اقتصادی می‌شود. معادل حقوق صاحبان سهام مجموعه ارزش‌هایی است که در شرکت وجود دارد و ترازنامه آن را نشان نمی‌دهد. همچنین مجموعه سودهایی است که در صورت سود و زیان منعکس نمی‌شود. برای محاسبه نرخ بازده، معادل‌های حقوق صاحبان سهام به سرمایه و تغییرات آن طی دوره‌های متوالی به سود خالص عملیاتی بعد از مالیات اضافه می‌شود. برخی از این معادل‌ها عبارت است از: ذخیره مالیات معوق، ذخیره ارزیابی موجودی کالا به روش اولین صادره از آخرین وارده، استهلاک سرقفلی، خالص دارایی‌های نامشهود سرمایه‌ای، اندوخته روش هزینه‌یابی کامل، ذخیره گارانتی، ذخیره مطالبات مشکوک الوصول و ذخیره درآمد معوق. انجام تعدیلات بابت معادل حقوق صاحبان سهام، سبب کاهش امکان تحریف سود می‌شود ]22[ (استیوارت، 1991: 93-85).

دقت پیش بینی سود شرکت ها
میزان اطلاعات افشا شده برای مشارکت کنندگان در بازار سرمایه بر دقت پیش بینی سود تحلیلگران تأثیر می گذارد. این یافته ها به افشا اطلاعات در مورد تجزیه و تحلیل مدیریت خط مشی های حسابداری و غیره گسترش یافته اند. در مجموع این یافته ها دلالت بر آن دارند که شرکت هایی که اطلاعات بیشتری برای استفاده کنندگان خارجی منتشر می کنند دقت پیش بینی سود بیشتری داراند.
برخی از تئوری ها بیانگر این موضوع هستند که ساختار سرمایه شرکت بر دقت پیش بینی سود تأثیر می گذارد. پژوهشها نشان دادند، ممکن است منافع مدیران و مالکان همسو نباشد. این تضاد منافع ممکن است باعث شود مدیران بخشی از اطلاعات را از مالکان پنهان کنند و اطلاعات افشاء شده برای سرمایه گذاران مؤثر نباشند

اندازه گیری خطای پیش بینی سود
برای اندازه گیری خطای پیش بینی سود، 4 شاخص عمومی به شرح زیر معرفی شده است :
1 – میانگین قدر مطلق انحرافات
2 – میانگین مجذور خطا
3 – ریشه دوم میانگین مجذور خطا
4 – میانگین قدرمطلق درصد خطا
معادلات زیر چگونگی محاسبه هر یک از شاخص های فوق را نشان می دهد:
(1) MAD = [at – ƒt]
(2) MSE = ( at – t )
(3) RMSE =
(4) MAPE = [(at – ƒt)/ƒt]
at = سود واقعی شرکت
ft=سود پیش بینی شده شرکت
تفاوت اصلی بین میانگین قدر مطلق انحرافات و میانگین مجذور خطا) یا ریشه دوم میانگین مجذور خطا( آن است که میانگین مجذور خطا و ریشه دوم میانگین مجذور خطا برای خطاهای بزرگ تر نسبت به میانگین قدر مطلق انحرافات ، جریمه سنگین تری قائلند زمانی که جریمه خطاهای پیش بینی بهطور خطی با اندازه خطا افزایش می یابد، شاخص میانگین قدر مطلق انحرافات یک شاخص مناسب برای صحت پیش بینی خواهد بود . از آن جایی که شاخص میانگین قدرمطلق درصد خطا یک شاخص درصدی و فاقد واحد اندازه گیری است (که امکان قابلیت مقایسه خطای پیش بینی سود شرکت های بزرگ تر و کوچک تر را نیز فراهم می آورد)، برای مقایسه عملکرد یک مدل در سری های زمانی مختلف مفید خواهد بود. در صورتی که سری مقادیر خیلی کوچک داشته باشد، توصیه می شود که از شاخص میانگین قدرمطلق درصد خطا استفاده نشود، زیرا تقسیم کردن خطا بر مقادیر خیلی کوچک موجب متورم شدن شاخص م یشو د. در این پژوهش برای محاسبه خطای پیش بینی سود از شاخص چهارم استفاده میشود.

پیشینه تحقیق
تحقیقات خارجی
با توجه به بررسی‌های انجام شده تنها تحقیق مرتبط با موضوع، تحقیق ماچوگا و همکاران (2002) است که محتوای اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی در پیش‌بینی سود هر سهم را برای نمونه‌ای شامل 4382 شرکت آمریکایی برای سال‌های 1981 تا 1996 بررسی کردند. در این تحقیق توانایی ارزش افزوده اقتصادی، سود دوره جاری، جریان‌های نقدی و بازده برای پیش‌بینی سود هر سهم بررسی شد (ص. 61). تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش رگرسیون نشان داد که ارزش افزوده اقتصادی نسبت به جریان نقدی عملیاتی، معوقه‌ها و بازده در پیش‌بینی سود دارای محتوای فزاینده اطلاعاتی است. در مرحله دیگری از تحقیق، رابطه ارزش افزوده اقتصادی، سود دوره جاری، جریان‌های نقدی و بازده با خطای پیش‌بینی سود هر سهم که توسط تحلیل‌گران اوراق بهادار انجام می‌شود، بررسی شد. نتیجه نشان داد که ارزش افزوده اقتصادی دارای محتوای فزاینده اطلاعاتی و رابطه معنادار با خطای پیش‌بینی سود هر سهم است (همان مأخد، ص. 69).
تورتلا و براسکو (2003) در تحقیقی عکس‌العمل بازار را نسبت به ارزش افزوده اقتصادی به عنوان معیار جدید ارزیابی عملکرد بررسی کردند. نتیجه تحقیق آنها نشان داد که معرفی ارزش افزوده اقتصادی به بازار سبب ایجاد بازده غیرنرمال، مثبت یا منفی، نمی‌شود (ص. 275). آنها دریافتند که شرکت‌ها معمولا زمانی معیارهای ارزیابی عملکرد خود را تغییر داده و از ارزش افزوده اقتصادی برای ارزیابی عملکرد استفاده می‌کنند که عملکرد آنها در یک دوره طولانی مدت، نامناسب بوده است. بعد از پذیرش ارزش افزوده اقتصادی توسط این شرکت‌ها عملکرد آنها در بلندمدت بهبود یافته است. ارزیابی عملکرد بر مبنای ارزش افزوده اقتصادی انگیزه‌ای را برای مدیران ایجاد خواهد کرد که فعالیت‌های سرمایه‌گذاری را توسعه داده و پروژه‌‌ها را بیشتر از طریق بدهی تأمین مالی کنند (همان مأخذ، ص. 286).

تحقیقات داخلی
طالبی و جلیلی (1381) رابطه ارزش افزوده اقتصادی و سود حسابداری با بازده سهام را برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای سال‌های 1376 و 1377 بررسی کردند. تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد که سود حسابداری دارای رابطه معناداری با بازده سهام بود در حالی که رابطه ارزش افزوده اقتصادی و بازده سهام معنادار نبود. رابطه تغییرات سود حسابداری و ارزش افزوده اقتصادی با بازده سهام معنادار نبود (ص. 141).
نوروش و مشایخی (1383) محتوای نسبی و فزاینده اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی، ارزش افزوده نقدی، سود حسابداری و وجوه نقد حاصل از عملیات با بازده سهام شرکت‌های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1381-1375 را بررسی کردند. نتیجه تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد که سود حسابداری دارای بیشترین ارتباط با بازده سهام است. همچنین سود حسابداری دارای محتوای فزاینده اطلاعاتی نسبت به سایر متغیرها است. ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده نقدی دارای رابطه معنادار با بازده سهام است و در برخی موارد دارای محتوای فزاینده اطلاعاتی هستند. وجوه نقد حاصل از عملیات نه تنها رابطه معناداری با بازده سهام ندارد بلکه دارای محتوای فزاینده اطلاعاتی نیست (ص. 131).

اهدف تحقیق
الف- هدف کلی:
بررسی محتوای افزاینده اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی در زمینه پیش‌بینی سود عملیاتی و خطای پیش بینی سود هر سهم شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
ب- اهداف جزئی:
1-بررسی توانایی پیش‌بینی سود عملیاتی دوره بعد با سود عملیاتی دوره جاری، ارزش افزوده اقتصادی و جریان نقدی عملیاتی
2-بررسی هم جهتی ارزش افزوده اقتصادی نسبت به سود عملیاتی دوره جاری با سود عملیاتی دوره بعد
3-بررسی هم جهتی جریان نقدی عملیاتی نسبت به سود عملیاتی دوره جاری با سود عملیاتی دوره بعد
4-بررسی هم جهتی ارزش افزوده اقتصادی نسبت به جریان نقدی عملیاتی با سود عملیاتی دوره بعد
5-بررسی رابطه بین سود عملیاتی، ارزش افزوده اقتصادی و جریان نقدی عملیاتی با خطای پیش بینی شده سود هر سهم
6-بررسی هم جهتی ارزش افزوده اقتصادی نسبت به سود عملیاتی با خطای پیش بینی سود هر سهم
7-بررسی هم جهتی جریان نقدی عملیاتی نسبت به سود عملیاتی دوره جاری با خطای پیش بینی سود هر سهم
8-برسی هم جهتی ارزش افزوده اقتصادی نسبت به جریان نقدی عملیاتی با خطای پیش بینی سود هر سهم

فرضیه‌های تحقیق
فرضیه‌های این تحقیق از دو بخش، فرضیه‌های اصلی و فرعی، تشکیل شده است:
فرضیه‌های اصلی تحقیق
فرضیه اول: «سود عملیاتی دوره جاری توانایی پیش‌بینی سود عملیاتی دوره بعد را دارد.»
فرضیه دوم: «ارزش افزوده اقتصادی توانایی پیش‌بینی سود عملیاتی دوره بعد را دارد.»
فرضیه سوم: «جریان نقدی عملیاتی توانایی پیش‌بینی سود عملیاتی دوره بعد را دارد.»
فرضیه چهارم: «ارزش افزوده اقتصادی نسبت به سود عملیاتی دوره جاری بیشتر با سود عملیاتی دوره بعد هم جهت است.»
فرضیه پنجم: «جریان نقدی عملیاتی نسبت به سود عملیاتی دوره جاری بیشتر با سود عملیاتی دوره بعد هم جهت است.»
فرضیه ششم: «ارزش افزوده اقتصادی نسبت به جریان نقدی عملیاتی بیشتر با سود عملیاتی دوره بعد هم جهت است.»

فرضیه‌های فرعی
فرضیه اول: « بین سود عملیاتی با خطای پیش بینی شده سود هر سهم رابطه وجود دارد»
فرضیه دوم: « بین ارزش افزوده اقتصادی با خطای پیش بینی شده سود هر سهم رابطه وجود دارد»
فرضیه سوم: « بین جریان نقدی عملیاتی با خطای پیش بینی شده سود هر سهم رابطه وجود دارد»
فرضیه چهارم: «ارزش افزوده اقتصادی نسبت به سود عملیاتی بیشتر با خطای پیش بینی سود هر سهم هم جهت است.»
فرضیه پنجم: «جریان نقدی عملیاتی نسبت به سود عملیاتی دوره جاری بیشتر با خطای پیش بینی سود هر سهم هم جهت است.»
فرضیه ششم: «ارزش افزوده اقتصادی نسبت به جریان نقدی عملیاتی بیشتر با خطای پیش بینی سود هر سهم هم جهت است.»

جامعه آماری
جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 5 ساله از سال 1384تا 1387 می باشد که شرایط زیر را دارا بوده اند:
1- تا پایان اسفند ماه 1384 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده باشند.
2- سال مالی آنها منتهی به پایان اسفند ماه باشد.
3- اطلاعات مالی مورد نیاز برای انجام این پژوهش را در دوره زمانی 1384 تا 1388 به طور کامل ارائه کرده باشند.
با در نظر گرفتن این شرایط تعداد جامعه آماری این تحقیق به 91 شرکت می رسد.

نمونه آماری
در این تحقیق به دلیل آنکه کل جامعه آماری مورد آزمون قرار گرفته، بنابراین نمونه آماری برابر جامعه آماری و 91 شرکت می باشد.

روش گردآوری داده ها
در این تحقیق برای جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات از روش کتابخانه‌ای- اسنادی استفاده شده است.برای مطالعه ادبیات تحقیق و بررسی پیشینه تحقیق از مطالعه کتابخانه‌ای استفاده شده است و از بانکهای اطلاعاتی و سایتهای اینترنتی اطلاعات مربوط به متغیرها استخراج گردیده است.

ابزار تحقیق
داده‌های مالی مورد نیاز با مراجعه به سازمان بورس اوراق بهادار تهران، گزارش‌های هفتگی، ماهنامه بورس اوراق بهادار و نیز با استفاده از نرم‌افزارهای تدبیرپرداز، ره‌آورد نوین و صحرا گردآوری می شود.
-3- تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های اصلی
فرضیه اول:
سود عملیاتی دوره جاری توانایی پیش‌بینی سود عملیاتی دوره بعد را ندارد.

سود عملیاتی دوره جاری توانایی پیش‌بینی سود عملیاتی دوره بعد را دارد.

برای آزمون این فرضیه، ابتدا ضریب همبستگی اسپیرمن بین سود عملیاتی دوره جاری و سود عملیاتی دوره بعد برآورد شده و سپس فرضیه صفر بودن این ضریب آزمون می‌شود. در این مرحله فرضیه‌ها در هر سال به‌صورت جداگانه آزمون می‌شود.

جدول 4-6: نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن برای بررسی رابطه بین سود عملیاتی دوره جاری و سود عملیاتی دوره بعد برای سالهای 1384تا 1387
سال حجم نمونه ضریب همبستگی p-value نتیجه آزمون
1384 91 901/0 000/0 رد
1385 91 883/0 000/0 رد
1386 91 826/0 000/0 رد
1387 91 823/0 000/0 رد

طبق نتایج جدول 4-6 و با توجه به مقدار خطای آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن برای سطح اطمینان 95/0 و از آنجا که سطح خطا (p-value=0/000) در این آزمون کمتر از 05/0 است، بنابراین نتیجه می گیریم که بین سود عملیاتی دوره جاری وسود عملیاتی دوره بعد درهر یک از سالهای 1384تا 1387 رابطه معنی داری وجود دارد. بنابراین، در این آزمون برای سالهای84 تا 87 H0 را می‌توان رد کرد.
فرضیه دوم:
ارزش افزوده اقتصادی توانایی پیش‌بینی سود عملیاتی دوره بعد را ندارد.

ارزش افزوده اقتصادی توانایی پیش‌بینی سود عملیاتی دوره بعد را دارد.

برای آزمون این فرضیه، ابتدا ضریب همبستگی اسپیرمن بین ارزش افزوده اقتصادی و سود عملیاتی دوره بعد برآورد شده و سپس فرضیه صفر بودن این ضریب آزمون می‌شود. در این مرحله نیز فرضیه‌ها در هر سال به‌صورت جداگانه آزمون می‌شود.

جدول 4-11: نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن برای بررسی رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی و سود عملیاتی دوره بعد برای سالهای 1384تا 1387
سال حجم نمونه ضریب همبستگی p-value نتیجه آزمون
1384 91 094/0 375/0 تایید
1385 91 187/0 075/0 تایید
1386 91 309/0 003/0 رد
1387 91 161/0 126/0 تایید

طبق نتایج جدول 4-11 و با توجه به مقدار خطای آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن برای سطح اطمینان 95/0 نتیجه می گیریم که برای سالهای 84 ، 85 و 87 H0 را می‌توان تایید کرد. یعنی بین ارزش افزوده اقتصادی و سود عملیاتی دوره بعد در سالهای 1384 ، 1385 و 1387رابطه معنی داری وجود ندارد و برای سال 86 H0 را می‌توان رد کرد. یعنی بین ارزش افزوده اقتصادی وسود عملیاتی دوره بعد در سال 1386 رابطه معنی داری وجود دارد.
فرضیه سوم:
جریان نقدی عملیاتی توانایی پیش‌بینی سود عملیاتی دوره بعد را ندارد.

جریان نقدی عملیاتی توانایی پیش‌بینی سود عملیاتی دوره بعد را دارد.

برای آزمون این فرضیه، ابتدا ضریب همبستگی اسپیرمن بین جریان نقدی عملیاتی و سود عملیاتی دوره بعد برآورد شده و سپس فرضیه صفر بودن این ضریب آزمون می‌شود. در این مرحله نیز فرضیه‌ها در هر سال به‌صورت جداگانه آزمون می‌شود.

جدول 4-16: نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن برای بررسی رابطه بین جریان نقدی عملیاتی و سود عملیاتی دوره بعد برای سالهای 1384تا 1387
سال حجم نمونه ضریب همبستگی p-value نتیجه آزمون
1384 91 020/0 851/0 تایید
1385 91 012/0 907/0 تایید
1386 91 048/0 653/0 تایید
1387 91 015/0 886/0 تایید

طبق نتایج جدول 4-16 و با توجه به مقدار خطای آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن برای سطح اطمینان 95/0 و از آنجا که سطح خطا (p-value) در همه سالها بیشتر از 05/0 است، بنابراین نتیجه می گیریم که بین جریان نقدی عملیاتی و سود عملیاتی دوره بعد در سالهای 1384 تا 1387رابطه معنی داری وجود ندارد و ضریب همبستگی دو متغیر آن قدر کم است که می توان از آن صرف نظر کرد. بنابراین، در این آزمون برای سالهای 84 تا 87 H0 را می‌توان تایید کرد.

فرضیه چهارم:
«ارزش افزوده اقتصادی نسبت به سود عملیاتی دوره جاری بیشتر با سود عملیاتی دوره بعد هم جهت است.»
برای بررسی فرضیه چهارم، می‌توان از جدول‌های قبل استفاده کرد. نتایج حاصل از این بررسی به‌صورت زیر بیان می‌‌شود:
براساس ضریب همبستگی بدست آمده در تمامی سالها (1384، 1385، 1386و 1387) می‌توان بیان کرد که سود عملیاتی دوره جاری نسبت به ارزش افزوده اقتصادی رابطه بیشتری با سود عملیاتی دوره بعد دارد و می توان چنین گفت که سود عملیاتی دوره جاری نسبت به ارزش افزوده اقتصادی بیشتر با سود عملیاتی دوره بعد هم جهت است، در این آزمون را نمی‌توان رد کرد و تایید می شود.

فرضیه پنجم:
«جریان نقدی عملیاتی نسبت به سود عملیاتی دوره جاری بیشتر با سود عملیاتی دوره بعد هم جهت است.»
برای بررسی فرضیه پنجم، می‌توان از جدول‌های قبل استفاده کرد. نتایج حاصل از این بررسی به‌صورت زیر بیان می‌‌شود:
براساس ضریب همبستگی بدست آمده در تمامی سالها (1384، 1385، 1386و 1387) می‌توان بیان کرد که سود عملیاتی دوره جاری نسبت به جریان نقدی عملیاتی رابطه بیشتری با سود عملیاتی دوره بعد دارد و می توان چنین گفت که سود عملیاتی دوره جاری نسبت به جریان نقدی عملیاتی بیشتر با سود عملیاتی دوره بعد هم جهت است، در این آزمون را نمی‌توان رد کرد و تایید می شود.

فرضیه ششم:
«ارزش افزوده اقتصادی نسبت به جریان نقدی عملیاتی بیشتر با سود عملیاتی دوره بعد هم جهت است.»
برای بررسی فرضیه ششم، می‌توان از جدول‌های قبل استفاده کرد. نتایج حاصل از این بررسی به‌صورت زیر بیان می‌‌شود:
براساس ضریب همبستگی بدست آمده در تمامی سالها (1384، 1385، 1386و1387) می‌توان بیان کرد که ارزش افزوده اقتصادی نسبت به جریان نقدی عملیاتی رابطه بیشتری با سود عملیاتی دوره بعد دارد و می توان چنین گفت که ارزش افزوده اقتصادی نسبت به جریان نقدی عملیاتی بیشتر با سود عملیاتی دوره بعد هم جهت است، در این آزمون را می‌توان رد کرد و H0 تایید می شود.

تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های فرعی
فرضیه اول:
بین سود عملیاتی با خطای پیش بینی شده سود هر سهم رابطه وجود ندارد.

بین سود عملیاتی با خطای پیش بینی شده سود هر سهم رابطه وجود دارد.

 

برای آزمون این فرضیه، ابتدا ضریب همبستگی اسپیرمن بین سود عملیاتی با خطای پیش بینی سود هر سهم برآورد شده و سپس فرضیه صفر بودن این ضریب آزمون می‌شود.
جدول 1: نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن برای بررسی رابطه بین سود عملیاتی با خطای پیش بینی سود هر سهم برای سالهای 84تا87
سال حجم نمونه ضریب همبستگی p-value نتیجه آزمون
1384 91 074/0 486/0 تایید
1385 91 610/0 000/0 رد
1386 91 077/0 467/0 تایید
1387 91 105/0 320/0 تایید

 

کلمات کلیدی :

مقاله مطالعه رابطه‏ی بین شاخصهای بهرهوری و میزان سودآوری تحت فای

 

  مقاله مطالعه رابطه‏ی بین شاخصهای بهره‌وری و میزان سودآوری تحت فایل ورد (word) دارای 15 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مطالعه رابطه‏ی بین شاخصهای بهره‌وری و میزان سودآوری تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مطالعه رابطه‏ی بین شاخصهای بهره‌وری و میزان سودآوری تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله مطالعه رابطه‏ی بین شاخصهای بهره‌وری و میزان سودآوری تحت فایل ورد (word) :

مطالعه رابطه‏ی بین شاخصهای بهره‌وری و میزان سودآوری
در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

چکیده
بهره‌وری به عنوان یک شاخص، چگونگی کارایی نیروی کار، سرمایه و دیگر منابع یک سازمان را به درستی اندازه‏گیری و ترسیم‏کننده‏ وضعیت شرکت در آینده است. یک شرکت تنها در صورتی می‏تواند به سودآوری مستمر خود در آینده امیدوار باشد که موضوع بهره‌وری را نادیده نگیرد. این تحقیق به دنبال این موضوع است که آیا بین شاخصهای بهره‌وری (بهره‌وری کار و بهره‌وری سرمایه) به عنوان متغیرهای مستقل از یک طرف و شاخصهای سودآوری (نسبت سود به فروش، نرخ بازده سرمایه

گذاری و بازده حقوق صاحبان سهام) به عنوان متغیرهای وابسته از طرف دیگر، رابطه‏ معنی‏داری وجود دارد یا خیر؟ به منظور مطالعه‏ این موضوع از میان جامعه‏ آماری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، یک نمونه‏ 102 عضوی، به روش

غربالگری (حذف سیستماتیک) و در یک دوره‏ شش ساله، از صورتهای مالی منتهی به اسفندماه سالهای 1383 الی 1388 انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. اطلاعات مورد نیاز از صورتهای مالی اساسی، گزارشات مجامع و سایر اسناد و مدارک موجود در بورس اوراق بهادار تهران، استخراج و با استفاده از روشهای آماری و تحلیل رگرسیون قدم به قدم و همبستگی پیرسون فرضیه‏های تحقیق مورد تجزیه ‏و تحلیل واقع گردید. نتایج تحقیق نشان دهنده‏ عدم وجود رابطه‏ معنی‏داری بین متغیرهای مورد بررسی (شاخصهای بهره‌وری و نسبت سود به فروش، بازده حقوق صاحبان سهام) و وجود رابطه‏ معنی‏داری بین (شاخصهای بهره‌وری و نرخ بازده سرمایه گذاری) می‏باشد. در پایان تحقیق نیز پیشنهاداتی در زمینه‏ موضوع تحقیق ارائه گردیده است.
واژه‏های کلیدی: بهره‌وری کار، بهره‌وری سرمایه، نسبت سود به فروش، نرخ بازده سرمایه گذاری، بازده حقوق صاحبان سهام

1 مقدمـــه
کوششهای اقتصادی انسان همواره معطوف بر آن بوده که حداکثر نتیجه را از حداقل تلاش‏ها و امکانات خود بدست آورد. این تمایل را می‏توان اشتیاق وصول به “بهره‌وری” افزون‏تر نام نهاد. تمامی اختراعات و ابداعات بشر از ابتدایی‏ترین ابزار کار در گذشته‏های دور تا پیچیده‏ترین تجهیزات زمان حاضر در نیل به همین تمایل و اشتیاق می‏باشد تا آنجا که تاریخ 200 ساله‏ صنعت و ورود به عصر جدید، عصر فراصنعتی، عصر اطلاعات و ارتباطات، نتیجه‏ رشد بهره‌وری بوده است. هرچند عبارت بهره‌وری

به طور گسترده از دهه‏های گذشته توسط سیاستمداران و اقتصاددانان و مدیران به کار برده شده و به عنوان مهم‏ترین فاکتور در رقابت‏پذیری تولیدکنندگان به شمار می‏آید اما طبق نظریه‏ محققین این فاکتور مهم، توسط کسانی که به نوعی در فرآیند تولید موثرند، نادیده گرفته می‏شود که از دلایل عمده‏ آن می‏توان به موارد زیر اشاره کرد: اغلب مدیران نمی‏دانند بهره‌وری چه

معنایی دارد، ارزش حیاتی آن را برای خود و سازمانشان نمی‏دانند، چگونگی اندازه‏گیری و تجزیه و تحلیل آن را نمی‏دانند، با عوامل موثر بر آن آشنا نیستند و در نتیجه نمی‏توانند آن را بهبود بخشند [11]. اما در دنیای رقابتی امروز بهره‌وری به عنوان یک فلسفه و یک دیدگاه مبتنی بر استراتژی بهبود عملیات مهم‏ترین هدف سازمانهای پیشرو می‏باشد. در پرتو این استراتژی سازمان‏ها با ارتقاء و رشد بهره‌وری، منبع و عوامل تولید سودآوری بلندمدت خود را تضمین می‏نمایند. در سطح اقتصاد خرد

عمده‏ترین هدف یک شرکت کسب درآمد یا به بیان دیگر سودآوری است. سود یک شرکت نیز تا حد زیادی به بهره‌وری آن در دراز مدت بستگی دارد. سودآوری مبین وضعیت مالی شرکت در زمان حال است و بهره‌وری ترسیم‏کننده‏ وضعیت شرکت در آینده است. یک شرکت تنها در صورتی می‏تواند به سودآوری مستمر خود در آینده امیدوار باشد که موضوع بهره‌وری را نادید

ه نگیرد. امروز جهان با توجه به محدودیت عوامل مختلف تولید نیاز حیاتی به بهره‌وری افزون‏تر، چه در کشورهای در حال پیشرفت و چه در کشورهای پیشرفته، دارد. کارشناسان و صاحب‏نظران اقتصادی در نظامهای مختلف عملاً به نحوی یکسان اهمیت موضوع افزایش بهره‌وری را مورد تاکید قرار می‏دهند. تلاش کلیه‏ مدیران، اقتصاددانان و افراد درگیر با مسائل مالی در جهت کسب محصول بیشتر با ساعات کار کمتر و نیروی سرمایه‏ای حداقل می‏باشد و این امر تنها با اعتلاء سطح بهره‌وری محقق می‏شود [8]. با توجه به اینکه بقاء، رشد و بهبود سازمان‏ها در گرو، توجه به بهره‏وری می‏باشد، لازم است ارتباط

بین شاخصهای بهره‏وری و شاخصهای سودآوری تبیین گردد. در صورت تبیین این ارتباط برنامه‏ریزی سود با توجه به سطوح بهره‏وری امکان‏پذیر می‏گردد و از طرفی با توجه به منابع محدود تولید، با بکارگیری درست این منابع و تخصیص بهینه‏ آنها روند رشد بهره‏وری همواره شده و سودآوری بلندمدت سازمان را تضمین می‏گردد.

2 تعـریف موضـوع و بیـان مسألـه
از اوایل دهه‏ 1970 بهره‏وری از مهم‏ترین موضوعاتی به شمار می‏رفت، که در سطح سازمان‏ها و کشورها، توجه ویژه‏ای را به خود جلب کرده بود. مقدار و نرخ رشد بهره‏وری در هر کشور، تاثیر به سزایی برسطح زندگی، تورم، بیکاری، وضعیت اقتصادی جامعه و رقابت‏پذیری در سطح جهانی دارد. امروزه اهمیت بهره‏وری و لزوم بررسی آن با توجه به گسترش سطوح رقابت، پیچیدگی تکنولوژی، تنوع سلیقه‏ها، کمبود منابع و سرعت تبادل اطلاعات برکسی پوشیده نیست. به طوری که بهره‏وری را مترادف با خردگرایی سازمان (رفتار عقلایی سازمان) دانسته‏اند و اساساً مدیریت را دانش افزایش بهره‏وری و استفاده از منابع و امکانات موجود به منظور نیل به اهداف تعیین شده معرفی می‏نمایند. بهره‌وری از بزرگترین اهداف سازمان‏ها و مؤسسات شناخته شده و افزایش سطح آن ضامن رشد و بقاء سازمانهای پیشرو در بازارهای رقابتی است[4]. بهره‏وری برای مقایسه‏ عملکرد مؤسسات با مؤسسات مشابه و یا مقایسه و ارزیابی برای یک دوره‏ زمانی معیاری کاملاً، مناسب است[10]. بهره‏وری فراتر از یک معیار ارزیابی، به عنوان یک فرهنگ نگرش به کار و زندگی مطرح شده و ارتقاء آن منشاء توسعه در ابعاد مختلف است. بهره‏وری آرمانهای ملی، اهداف صنعت، سازمان و نیاز‏های فردی را به هم مرتبط می‏سازد. بهره‏وری منافع سرشاری را برای یک ملت، صنعت، شرکت و افراد به همراه خواهد آورد. بهره‏وری، تولید ناخالص داخلی و رقابت‏پذیری را افزایش داده و باعث زندگی بهتر [مقدار و کیفیت غذا، پوشاک، مسکن، آموزش و امنیت اجتماعی و;،] و به طبعه آن رشد اقتصادی می‏شود. بهره‏وری از یک‏ سو موجب کاهش قیمت‏ها شده و از سوی دیگر، سود سهامداران را افزایش می‏دهد. اهمیت ارتقاء سطح بهره‏وری در فرآیند توسعه‏ اقتصادی هر کشور بر همگان روشن است و امروزه با توجه به رشد جمعیت، کمیابی منابع و گسترش رقابت در بازارهای جهانی، استفاده‏ بهینه و کارآمد از منابع و در واقع افزایش بهره‏وری منابع از اهمیت به سزایی برخوردار شده است. علیرغم اهمیت و گسترده‏گی بهره‏وری مفهوم بهره‏وری برای بسیاری از مدیران مشخص و روشن نیست. و غالباً آن را به دیدگاه‏های ذهنی خود محدود می‏کنند[4]. همانطور که سینک اظهار داشته است با اینکه بهره‏وری متداولترین بحث محافل مدیریتی عصر حاضر محسوب می‏شود، اما متاسفانه کمتر از هر موضوع دیگر به مفهوم آن پی برده شده است[5]. برمبنای نگاه مدیران، بهره‏وری همه‏ جنبه‏های سازمانی را که در کارکرد موثر سازمان

اهمیت دارند را شامل می‏شود. این رویکرد شامل کارایی و اثربخشی، کیفیت محصولات، رضایت ‏ذینفعان و مانند آن است. تا اهمیت بهره‏وری و چگونگی ارتقاء آن در سطوح ملی، صنعت، سازمان و فرد بخوبی شناخته نشود، بهره‏وری تحقق نخواهد یافت. از این‏رو تا مفهوم بهره‏وری به درستی مشخص و درک نشود و شیوه‏های بکارگیری و بهبود آن شناسایی نگردد، بـی‏گمان به درستی نمی‏توان از آن بهره‏ جست. گرچه بهره‏وری با تمام مفاهیم فوق مرتبط است پس باید پرسید بهره‏وری

 

واقعا چیست؟[3]. بهره‏وری عبارت است از رابطه‏ بین مقدار تولید که در مدت معینی بدست آمده و مقدار کل عواملی که در جریان تولید به مصرف رسیده‏اند. به عبارت دیگر رابطه‏ بین داده و ستاده را بهره‏وری گویند هنگامی که این رابطه با سطح بهره‏وری در دوره‏ مبـنا مورد مقایسه قرار ‏گیرد شاخص بهره‏وری حاصل می‏گردد. شاخصهای بهره‏وری را به چهار نوع تقسیم‏بندی می‏نمایند:

1- شاخص بهره‏وری جزیی: نسبت محصول یا ستاده به یک طبقه از نهاده را بهره‏وری جزیی گویند. انواع آن عبارت است از بهره‏وری نیروی کار، هزینه‏ شاغلین، سرمایه، ارزش مواد، انرژی. مهم‏ترین این شاخص‏ها بهره‏وری نیروی کار و سرمایه می‏باشند[4].

2- شاخص بهره‏وری کل: از تقسیم ارزش کل محصول تولیدی (ستاده) به مجموع ارزش کلیه‏ نهاده‏های مصرفی بدست می‏آید، بهره‏وری کل معیاری است که تاثیر مشترک و همزمان همه‏ نهادها از قبیل نیروی انسانی، مواد و قطعات، ماشین‏آلات، انرژی آن را در ارتباط با میزان و ارزش ستاده در نظر می‏گیرد[1].

3- شاخص بهره‏وری کل عوامل: بهره‏وری کل عوامل تولید، از نسبت ارزش افزوده بر مجموع کل ارزش نهاده‏های مصرفی نیروی کار و سرمایه بدست می آید[4].
4- شاخص بهره‏وری جامع: شاخص بهره‏وری جامع، از حاصل ضرب شاخص بهره‏وری کل در شاخص عوامل غیر قابل لمس بدست می‏آید. این شاخص پیچیده‏ترین معیار محاسبه‏ بهره‏وری است که مفهوم شاخص بهره‏وری را وسعت می‏بخشد[18].
جان کندریک در بیان اهمیت بهره‏وری چنین اظهار داشته است: در شرکتها و سازمانهای که بهره‏وری آنها از متوسط

بهره‏وری صنعت بالاتر باشد، معمولاً از حاشیه‏ سود بالاتری برخوردارند، همچنین اگر بهره‏وری شرکتی سریع‏تر از بهره‏وری رقبایش افزایش یابد، حاشیه‏ سود آن شرکت نیز افزایش خواهد یافت. برعکس، سازمانهایی که بهره‏وری آنها پایین‏تر از متوسط شاخص بهره‏وری در صنعت باشد و نرخ بهره‏وریشان کمتر از شرکتهای رقیب رشد یابد، نهایتاً در بلندمدت

ورشکست خواهند شد[15]. جین فوراسته بر اهمیت انسانی و اجتماعی بهره‏وری بالا تاکید کرده و می‏نویسد: غایت انگیزه‏ دستیابی به بهره‏وری افزون‏تر تنها بهبود موقعیت فنی و اقتصادی بنگاه‏های تجاری، افزایش حاشیه‏ فروش و نهایتاً حصول منافع بیشتر نیست، بلکه هدف اساسی کم کردن قیمت فروش، افزایش قدرت خرید کارکنان، ارتقاء سطح زندگی و تسریع پیشرفت اجتماعی است [14]. در نهایت هدف این تحقیق بررسی این موضوع است که: آیا بین شاخصهای بهره‌وری (بهره‌وری کار و سرمایه) از یک طرف و شاخصهای سودآوری در (سطح فروش، حجم معاملات، نسبت قیمت به سود هرسهم) از طرف دیگر، رابطه‏ معنی‏داری وجود دارد یا خیر؟.

3 مروری ادبیات تحقیق
تحقیقات زیادی در رابطه با شاخصهای بهره‌وری و ارتباط آن با متغیرهای مالی و حسابداری در بخشهای مختلف اقتصادی در داخل و خارج کشور صورت گرفته که در بخش ادبیات تحقیق به عنوان نمونه در جدول (1-1) به این تحقیقات اشاره شده است. در زمینه‏ تحقیقات داخلی می‏توان به تحقیقاتی که توسط آقایان پیمان اکبری، امیر پاداش، جلال بهارستان، حسنعلی

سینایی و فرزاد احمدی، کیومرث آقایی و صورت گرفت اشاره کرد و در زمینه‏ تحقیقات خارجی می‏توان به تحقیقاتی که توسط جواهیرروماس ریل و دیگران ، رودولف و زورلیندن، استاچ و دیگران، باریس، لوپز و سرانو، اشاره کرد. اما با توجه به بررسیهای به عمل آمده تا به حال تحقیقی که هدف آن سنجش ارتباط شاخصهای بهره‌وری با شاخص‏های سود آوری ‏باشد صورت نگرفته است. لذا با توجه به تحقیقات انجام شده، تحقیق حاضر در نوع خود هر چند از لحاظ متدولو‍ژی و فرآیند انجام کار ممکن است شباهتهایی به تحقیقات مذکور داشته باشد اما از لحاظ کلیت و هدف بسیار متفاوت است.

 

(جدول 1) چارچوب نظری تحقیق- مطالعات داخلی

ادامه‏ (جدول 1)چارچوب نظری تحقیق – مطالعات خارجی

4 اهدف کلی و ویژه تحقیق
هدف کلی:
تشریح ارتباط بین شاخصهای بهره‌وری و شاخصهای سودآوری.
اهداف ویژه:
1- فراهم نمودن درک بهتر از کاربرد اندازه‏گیری بهره‌وری در خط‏مشی‏های حال و آینده و اثرات خط‏مشی‏ها و اقدامات اقتصادی بر زمینه‏های مختلف فعالیت.
2- آزمون تجربی در صورت وجود ارتباط، بین متغیرهای تحقیـق با استفاده از داده‏های واقعی بازار بـورس اوراق بهـادار تهـران.
3-کمک به بهبود اندازه‏گیری و تخمین خروجی‏ها و ورودی‏ها تحقیق، مانند نیروی انسانی، سرمایه، ارزش افزوده و سود واحدهای صنعتی به منظور تشخیص تنگناها و زمینه‏های دیگری که باید در مورد بهبود آنها اقدام شود.
4- جمع‏بندی و تهیه و ارائه‏ی گزارشات از چگونگی وضعیت بهره‌وری در شرکتهای بورسی تهران و انعکاس این اطلاعات به سرمایه‏گذاران، اعتباردهنده‏گان و سایر استفاده‏کنندگان به منظور نحوه‏ی سرمایه‏گذاری آنان در بورس.
5- بررسی اینکه آیا اطلاعات تهیه شده برمبنای بهای تمام‌ شده‏ی تاریخی شرکتها می‏تواند ملاکی برای سنجش بهره‌وری باشد.
5 سؤال تحقیق:
این تحقیق با مطالعه‏ی گسترده و بررسی جامع درصدد پاسخ به این پرسش است که : آیا بین شاخصهای بهره‌وری و شاخصهای سودآوری در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، رابطه‏ی معنی‏داری وجود دارد یا خیر؟
6 فرضیه‏های تحقیق

با توجه به اینکه شاخصهای بهره‌وری (بهره‌وری کار برحسب تعداد پرسنل و هزینه‏ پرسنلی؛ بهره‌وری سرمایه برحسب داراییهای ثابت وکل داراییها) به عنوان متغیرهای مستقل از یک طرف و شاخصهای سودآوری (نسبت سود به فروش، نرخ بازده سرمایه گذاری، بازده حقوق صاحبان سهام) به عنوان متغیرهای وابسته‏ تحقیق از طرف دیگر، تعریف شده‌اند، که در نتیجه یک فرضیه‏ اصلی و شش فرضیه‏ فرعی که هر فرضیه‏ فرعی به نوبه خود شامل دو فرض دیگر به شرح زیر است. همچنین اثر متغیرهای تحقیق با شاخص تورم تعدیل شده که در آن سال 1383 سال پایه، و عدد شاخص آن 100 فرض شده است.
فرضیه اصلی:

«بین شاخصهای بهره‌وری و شاخصهای سودآوری رابطه‏ی معنی‏داری وجود دارد».
فرضیه‏های فرعی:
فرضیه‏1: بین شاخصهای بهره‌وری کار و شاخص نسبت سود به فروش رابطه‏ معنی‏داری وجود دارد.
فرضیه‏2: بین شاخصهای بهره‌وری کار و شاخص نرخ بازده سرمایه گذاری رابطه‏ معنی‏داری وجود دارد.
فرضیه‏3: بین شاخصهای بهره‌وری کار و شاخص بازده حقوق صاحبان سهام رابطه‏ معنی‏داری وجود دارد.
فرضیه‏4: بین شاخصهای بهره‌وری سرمایه شاخص نسبت سود به فروش رابطه‏ معنی‏داری وجود دارد.

فرضیه‏5: بین شاخصهای بهره‌وری سرمایه و شاخص نرخ بازده سرمایه گذاری رابطه‏ معنی‏داری وجود دارد.
فرضیه‏6: بین شاخصهای بهره‌وری سرمایه شاخص بازده حقوق صاحبان سهام رابطه‏ معنی‏داری وجود دارد.
7 تعریف مفهومی و عملیاتی واژه‏ها و اصطلاحات فنی و تخصصی تحقیق
(جدول 2)

8 روش‌شناسی تحقیق
روش‌شناسی تحقیق برحسب هدف: نوعی پژوهش کاربردی است
روش تحقیق برحسب نوع داده‏ها: توصیفی از نوع پیمایشی است که در آن به تشریح ارتباط بین متغیرهای موجود با استفاده از آزمون ضریب همبستگی و رگرسیون می‏پردازد.
روش تحقیق برحسب نحوه اجرا: این تحقیق کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را شامل می‏شود. اطلاعات موردنیاز بخش ادبیات تحقیق از کتب، مجلات تخصصی فارسی و لاتین و مقالات استخراج شده از اینترنت، گردآوری شده است (روش کتابخانه‏ای). داده‏های موردنیاز برای آزمون فرضیه‏های تحقیق از طریق مراجعه به سازمان بورس اوراق بهادار تهران و استفاده از صورتهای مالی سالانه و یادداشت‏های توضیحی شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران (شامل: ترازنامه، سود و زیان)، گزارشات هیئت مدیره و نرم‏افزارهای تلخیص کننده‏ی اطلاعات مالی شرکتها مانند، ره‏آورد نوین وتدبیر پرداز و سایت‏های بورس، برای دوره‏ی زمانی 6 ساله (88-1383) گردآوری و جهت محاسبه‏ی متغیرهای تحقیق در یک بانک اطلاعاتی مانندExcel ذخیره شده است (روش میدانی). برای سنجش وجود و میزان رابطه، با توجه به سطح سنجش متغیرها از همبستگی پیرسون استفاده می‏شود و برای سنجش اثر هر متغیر بصورت جداگانه بر متغیر وابسته، از آزمونهای آمار استنباطی تحلیل رگرسیون قدم به قدم (Step wise) ، به کمک روش حداقل مربعات در سطح اطمینان 95 درصد، ضریب‏تعین( )، ضریب‏تعین تعدیل شده( ) و اندازه‏ استفاده و در صورتی که 5% value - باشد، فرض تأیید، در غیر این صورت رد می‏شود. همچنین به منظور تنظیم جداول آماری، تجزیه ‏و تحلیل داده‏های آماری و مدل‏سازی از نرم‏افزارهای Excel، Spss و Matlab استفاده خواهد شد.جامعه‏ی آماری این تحقیق کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را شامل می‌شود. حجم نمونه با در نظر گرفتن چهار معیار زیر و با استفاده از روش نمونه‏گیری (حذف سیستماتیک مبتنی بر قاعده‏ی غربال کردن) تعیین شده،که بر این اساس تعداد 102 شرکت به عنوان نمونه انتخاب گردیده‌اند.
1- اطلاعات صورتهای مالی 6 ساله مورد بررسی (88-1383) موجود باشد.
2- سال مالی منتهی به پایان اسفندماه هرسال باشد.
3- شرکتهای مورد مطالعه بیش از 6 ماه وقفه‏ی معاملاتی نداشته باشند.
4- شرکتهای مورد مطالعه جزوه واسطه‏های مالی و شرکتهای سرمایه‏گذاری نباشند.
نکته: واسطه‏های مالی و شرکتهای سرمایه‏گذاری به دلیل ماهیت خاص فعالیت آنها از جامعه¬ی مورد بررسی در این تحقیق، کنار گذاشته شده‏اند.
9 یافته‏ها تحقیق: داده‏ها، محاسبات و نتایج آزمون فرضیه‏ها
جدول (3)

 

کلمات کلیدی :

مقاله مطالعه رابطه‏ی بین شاخصهای بهرهوری و میزان سودآوری تحت فای

 

  مقاله مطالعه رابطه‏ی بین شاخصهای بهره‌وری و میزان سودآوری تحت فایل ورد (word) دارای 16 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مطالعه رابطه‏ی بین شاخصهای بهره‌وری و میزان سودآوری تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مطالعه رابطه‏ی بین شاخصهای بهره‌وری و میزان سودآوری تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله مطالعه رابطه‏ی بین شاخصهای بهره‌وری و میزان سودآوری تحت فایل ورد (word) :

مقایسه محتوای اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی (EVA) و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده (REVA) در رابطه با بازده سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران

چکیده
هدف از این پژوهش، معرفی معیار‌های اقتصادی ارزیابی عملکرد به استفاده‌کنندگان و افزایش میزان شناخت آنها نسبت به این معیار‌ها از طریق مقایسه محتوای اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با بازده سهام است. برای رسیدن به این هدف، پژوهش حاضر با آزمون 3 فرضیه و با انتخاب 85 شرکت از بین شرکت‌های پذیرفته‌شده در

بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 5 ساله، 1384 الی 1388، انجام شده است. در این پژوهش برای جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات از روش کتابخانه‌ای- اسنادی استفاده شده است.برای مطالعه ادبیات تحقیق و بررسی پیشینه تحقیق از مطالعه کتابخانه‌ای استفاده شده است و از بانکهای اطلاعاتی و سایتهای اینترنتی اطلاعات مربوط به متغیرها استخراج گردیده است. داده‌های مالی مورد نیاز با مراجعه به سازمان بورس اوراق بهادار تهران، گزارش‌های هفتگی، ماهنامه بورس اوراق

بهادار و نیز با استفاده از نرم‌افزارهای تدبیرپرداز، ره‌آورد نوین و صحرا گردآوری می شود.با توجه به اینکه توزیع جامعه آماری نرمال نبود بدین علت برای تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها و آزمون فرضیه‌های پژوهش، از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است که آزمون معادل ناپارامتریک ضریب پیرسون می باشد.

نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری فرضیه‌های پژوهش نشان می‌دهد که رابطه معناداری بین ارزش افزوده اقتصادی برای سالهای 1384، 1385 و 1387 با بازده سهام وجود دارد، در صورتی که بین ارزش افزوده اقتصادی برای سالهای 1386 و 1388 و همچنین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با بازده سهام رابطه معناداری وجود ندارد. با این حال، ارزش افزوده اقتصادی نسبت به ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده، رابطه بیشتری با بازده سهام دارد.

واژه‌های کلیدی:نرخ بازده سهام ،ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده،ارزش افزوده اقتصادی

مقدمه
برای سالیان زیادی درگذشته، اقتصاد‌دانان تصور می‌کردند که تمامی گروه‌های مربوط به یک شرکت سهامی مثل مدیران و سهامداران برای رسیدن به یک هدف مشترک فعالیت می‌کنند اما از سال 1961 موارد بسیاری از تضاد منافع بین این گروه‌ها مشاهده شد و به دنبال آن شرکت‌ها در پی حل این تضاد منافع برآمدند (جنسن و مک لینگ ، 1976: 312).

تضاد منافع دلالت بر این موضوع دارد که مدیران همیشه در جهت حداکثر کردن منافع سهامداران عمل نمی‌کنند. سهامداران می‌توانند تضاد منافع موجود را از طریق پرداخت حقوق و مزایای متناسب با عملکرد مدیران و قبول هزینه‌های نظارت برای محدود کردن اقدامات و فعالیت‌های نابجای مدیران، تعدیل کنند (توسی و گومز-مجیا ، 1994: 1004).

یکی دیگر از راه‌های برخورد با تضاد منافع موجود بین سهامداران و مدیران استفاده از سیستم‌های ارزیابی عملکرد است. اندازه‌گیری عملکرد یک بخش مهم از هر سیستم کنترل مدیریت است. ایجاد یک برنام استراتژیک و کنترل کردن تصمیم‌ها (به مرحله عمل رساندن تصمیم‌های گرفته شده) نیاز به اطلاعاتی درباره نحوه عملکرد واحد‌های مختلف موجود در یک شرکت دارد. برای تأثیرگذاری بیشتر، اندازه‌گیری عملکرد و نحو دادن پاداش باید مدیران و سایر کارکنان یک شرکت در همه سطوح را برای تلاش جهت دستیابی به اهداف از قبل تعیین شده و عملکرد هرچه بهتر برانگیزد (هورن‌گرن ، 2006: 791).

توسعه و بهبود معیارهای ارزیابی عملکرد به‌عنوان یک بخش مهم از زنجیره ارزش، یکی از وظایف اصلی حسابداری مدیریت است. معیار ارزیابی عملکرد معتبر و قابل اتکا، به شرکت اجازه می‌دهد که استراتژی و اهداف خود را به طور اثربخش به مرحله عمل برساند. مدیران و پژوهش‌گران با استفاده از راه‌های مختلفی مثل استفاده از مدل‌های ارزیابی عملکرد، تلاش می‌کنند تا مدیریت و کنترل بر زنجیره ارزش را بهبود بخشند (مالینا و سلتو ، 2004: 442).

ارزیابی عملکرد فعالیتی است که مدیران به جهت رسیدن به اهداف و استراتژی‌های خود انجام می‌دهند. ارزیابی عملکرد، اجرای استراتژی شرکت و نظارت بر آن را انجام می‌دهد. انتخاب یک معیار ارزیابی عملکرد مناسب و رسیدن به اهداف شرکت با استفاده از این معیارها، سبب با اهمیت‌تر شدن نحوه انتخاب یک معیار جهت ارزیابی عملکرد می‌شود (لهمن و همکاران ، 2004: 269).

اهمیت اندازه‌گیری عملیات مالی مدیران یک دایره و یا کل مجموعه شرکت، از دیرباز به ویژه از قرن 19، مورد توجه حسابداران بوده است. در این راستا، بسیاری از شرکت‌ها، به‌گونه سنتی، از متغیرهای مهم حسابداری مانند فروش، سود و درصد سود به فروش استفاده کرده‌اند. اگر چه این روش‌ها همچنان در عمل مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما روش‌های چندان مناسبی جهت ارزیابی عملکرد مدیران نیستند، زیرا سودآوری یک دایره رابطه نزدیکی با مقدار سرمایه‌گذاری دارد و هیچکدام از این روش‌های سنتی به مبلغ سرمایه‌گذاری توجه نمی‌کنند. بنابراین، در سال‌های اخیر تکنیک‌های نوینی جهت ارزیابی عملکرد مدیران به‌وجود آمده‌اند (نمازی، 1382: 163).
یکی از معیارهای ارزیابی عملکرد مدیران که در مقایسه با سایر معیارها از مطلوبیت بیشتری برخوردار است، ارزش افزوده اقتصادی است که نخستین بار در سال 1954 میلادی به‌وسیله سوجانن مطرح شد (سوجانن، 1954: 395).
کاپلند از سویی دیگر بیان می‌دارد که هیچ‌یک از معیارهای سود، سود هر سهم ، رشد سود و ارزش افزوده اقتصادی، نمی‌توانند با کل بازده ایجاد شده برای سهامداران همبستگی داشته باشند. وی عقیده دارد معیارهایی که از ارزش‌های بازار استفاده می‌کنند، معیارهای ارزیابی عملکرد بهتری در جهت ایجاد ارزش برای سهامداران هستند (کاپلند، 2002: 48).
همچنین استیوارت بیان می‌دارد علی‌رغم مزایای ارزش افزوده اقتصادی به‌عنوان معیاری برای ارزیابی عملکرد، یک ضعف برای استفاده از آن وجود دارد. بر خلاف نرخ رشد سود و نرخ‌های بازده، استفاده از ارزش افزوده اقتصادی برای مقایسه شرکت‌های مختلف با اندازه‌های گوناگون مشکل است. اما این ضعف را می‌توان برطرف کرد. به‌عبارت دیگر، ارزش افزوده اقتصادی می‌تواند برای انعکاس یک سطح معمول از سرمایه به‌کاررفته در شرکت استاندارد شود (استیوارت، 1991: 167).
در تلاش برای رفع نقص بالا، صاحب‌نظران مالی شکل پالایش شده‌ای از ارزش افزوده اقتصادی را با عنوان ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده مطرح کردند که به جای تأکید بر قابلیت اتکاء اطلاعات، بر مربوط بودن آنها تأکید می‌کند. به‌عبارت دیگر، این معیار هزینه فرصت منابع به‌کار گرفته شده را بر مبنای ارزش بازار آنها محاسبه می‌کند (باسیدور و همکاران ، 1997: 14).
در این پژوهش ارزش افزوده اقتصادی از لحاظ محتوای اطلاعاتی و تعیین ارزش آفرینی برای سهامداران با ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده مورد مقایسه قرار گرفته است.
مدل‌های ارزیابی عملکرد
اصولأ معیارهایی که برای تعیین ارزش شرکت و ارزیابی عملکرد مدیران به‌کار برده می‌شوند را می توان به دو دسته تقسیم کرد. یک دسته تحت عنوان مدل‌های حسابداری و دیگری تحت عنوان مدل‌های اقتصادی قرار می‌گیرند. در مدل‌های حسابداری، ارزش سهام یک شرکت از حاصل‌ضرب دو عدد به‌دست می‌آید. عامل اول سود شرکت و عامل دوم ضریب تبدیل سود به ارزش است. در مدل‌های اقتصادی ارزیابی عملکرد، ارزش سهام یک شرکت تابعی از قدرت کسب سود از دارایی‌های موجود و سرمایه‌گذاری‌های بالقوه آن و مابه التفاوت نرخ بازده و هزینه سرمایه شرکت است (جهانخانی و ظریف فرد، 1374: 43). در طول ده اخیر، توجه به مفاهیم مدل‌های اقتصادی برای ارزیابی عملکرد افزایش یافته است. مدل‌های اقتصادی در مقایسه با مدل‌های سنتی حسابداری، ابزاری بهتر و قابل درک‌تر برای ارزیابی عملکرد هستند (بم و همکاران، 2004: 82).
مدل‌های حسابداری ارزیابی عملکرد
مدل‏های حسابداری ارزیابی عملکرد بر صورت سود و زیان و ترازنامه تأکید دارد، این در‌حالی است که مدل‏های اقتصادی ارزیابی عملکرد بر منابع و مصارف وجوه نقد تأکید دارد. از آنجایی‌که مدل‏های حسابداری بر سود تأکید دارد، یک جریان خروجی وجه نقد می‌تواند به‌عنوان هزینه در صورت سود و زیان و یا به عنوان یک دارایی سرمایه‏ای در ترازنامه منعکس شود، که نتیجه آن ایجاد نظرات مختلف پیرامون نحو برخورد با جریان خروجی وجه نقد است (استیوارت، 1991: 24).

برخی از مدل‏های حسابداری عبارتند از: سود، نرخ رشد سود، سود هر سهم، نرخ بازده سرمایه گذاری و جریان نقدی آزاد که در ادامه به شرح هر یک پرداخته خواهد شد.
مدل‌های اقتصادی ارزیابی عملکرد

در دهه 1990، هدف نهایی اقتصادی شرکت‌ها، ایجاد ارزش برای سهامداران بود. شرکت‌ها بر روی عملیات و همچنین تولید و ارائه محصولات جدیدی که بازدهی بیشتر از هزینه سرمایه به‌کاررفته در شرکت فراهم می‌کرد، سرمایه‌گذاریکردند. هدف آنها به حداکثر رساندن ارزش شرکت بود (گیسر و لیبنبرگ ، 2002: 3).

منتقدان مدل‌های حسابداری بیان می‌کنند که معیارهای سود، سود هر سهم و رشد سود، ابزارهای گمراه‌کننده برای ارزیابی عملکرد شرکت هستند و بهترین ابزار برای ارزیابی عملکرد دوره‌ای یک شرکت، استفاده از مدل‌های اقتصادی ارزیابی عملکرد همچون ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده است (استیوارت، 1991: 66).

ارزش افزوده اقتصادی
ارزش افزوده اقتصادی به‌عنوان مهم‌ترین معیار ارزیابی عملکرد توسط استرن استیوارت در سال 1991 معرفی شد. ارزش افزوده اقتصادی سود پس از کسر همه هزینه‌ها از جمله هزینه سرمایه است. اگر چه ارزش افزوده اقتصادی مفهوم جدیدی است اما پایه‌های نظری آن جدید نیست. اینکه شرکتی باید سودی بیش از هزینه سرمایه ایجاد کند از مدتها قبل مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته است ]16[ (بیدل و همکاران، 1999الف:302).
در محاسبه سود حسابداری تنها هزینه تأمین مالی از طریق بدهی منظور می‌شود و مدیران وجوه فراهم شده توسط سهامداران را بدون هزینه فرض می‌کنند. اما در مفهوم ارزش افزوده اقتصادی، هزینه تأمین مالی از طریق صاحبان سهام نیز منظور می‌شود زیرا پول به‌خودی خود وارد شرکت نمی‌شود و هر وجهی هزینه‌ای دارد.

محاسبه ارزش افزوده اقتصادی
محاسبه ارزش افزوده اقتصادی براساس رابطه زیر است:
میانگین موزون مخارج سرمایه – سود خالص عملیاتی بعد از مالیات = ارزش افزوده اقتصادی
ارزش افزوده اقتصادی را به صورت زیر نیز می‌توان محاسبه کرد:
سرمایه (نرخ هزینه سرمایه – نرخ بازده) = ارزش افزوده اقتصادی
نرخ بازده را به دو روش عملیاتی و مالی می‌توان تعیین کرد. سرمایه و سود خالص عملیاتی بعد از مالیات در روش عملیاتی به صورت زیر محاسبه می‌شود:
مالیات – هزینه‌های عملیاتی – فروش = سود خالص عملیاتی بعد از مالیات
خالص دارایی‌های ثابت + خالص سرمایه در گردش = سرمایه
برای محاسبه سرمایه در روش مالی، معادل حقوق صاحبان سهام به سهام عادی اضافه می‌شود که حاصل آن سهام سرمایه تعدیل شده است. سپس سهام ممتاز، سهام اقلیت و کلیه بدهی‌های بهره‌دار به سهام سرمایه تعدیل شده اضافه می‌شود.
برای محاسبه سود خالص عملیاتی پس از مالیات،‌ افزایش در معادل حقوق صاحبان سهام به سود سهام عادی اضافه می‌شود تا سود خالص تعدیل شده به دست آید. سپس سود سهام ممتاز، سود سهامداران اقلیت و هزینه بهره پس از مالیات به سود خالص تعدیل شده اضافه می‌شود.
در هر دو روش باید معادل حقوق صاحبان سهام را به سرمایه و سود خالص عملیاتی بعد از مالیات اضافه کرد که سبب تبدیل ارزش دفتری حسابداری به ارزش دفتری اقتصادی می‌شود. معادل حقوق صاحبان سهام مجموعه ارزش‌هایی است که در شرکت وجود دارد و ترازنامه آن را نشان نمی‌دهد. همچنین مجموعه سودهایی است که در صورت سود و زیان منعکس نمی‌شود. برای محاسبه نرخ بازده، معادل‌های حقوق صاحبان سهام به سرمایه و تغییرات آن طی دوره‌های متوالی به سود خالص عملیاتی بعد از مالیات اضافه می‌شود. برخی از این معادل‌ها عبارت است از: ذخیره مالیات معوق، ذخیره ارزیابی موجودی کالا به روش اولین صادره از آخرین وارده، استهلاک سرقفلی، خالص دارایی‌های نامشهود سرمایه‌ای، اندوخته روش هزینه‌یابی کامل، ذخیره گارانتی، ذخیره مطالبات مشکوک الوصول و ذخیره درآمد معوق. انجام تعدیلات بابت معادل حقوق صاحبان سهام، سبب کاهش امکان تحریف سود می‌شود ]48[ (استیوارت، 1991: 93-85).

 

ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده
در فرمول محاسبه ارزش افزوده اقتصادی، سرمایه به‌کار رفته بر مبنای ارزش دفتری دارایی‌ها محاسبه می‌شود در حالی‌که از مفاهیم قراردادی زیادی در محاسبه این ارزش دفتری استفاده می‌شود که قابلیت اتکا آن را کاهش می‌دهد. راه‌ حل این است که از ارزش بازار دارایی‌ها استفاده شود. ارزش افزوده اقتصادی که براساس ارزش بازار دارایی‌ها باشد، به ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده معروف است. باسیدور و همکاران (1997) معتقد هستند که رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده و قیمت سهام بیش از رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی و قیمت سهام است

تعدیلات مورد نیاز برای محاسبه ارزش افزوده اقتصادی
برای جلوگیری از بروز نواقص معیارهای سنتی حسابداری در ارزش افزوده اقتصادی، ضمن محاسبه آن باید تعدیلاتی انجام شود زیرا پایه و اساس ارزش افزوده اقتصادی نیز در صورت‌های مالی است. انجام تعدیلات موجب بیشتر شدن ارتباط بین ارزش افزوده اقتصادی و قیمت سهام می‌شود. هدف از انجام تعدیلات را می‌توان چنین بیان کرد:
1- کاهش تحریفات حسابداری و نزدیک کردن ارزش افزوده اقتصادی به جریان نقدی.
2- حذف روش حسابداری متمایز برای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مشهود (سرمایه‌ای می‌شوند) و دارایی‌های نامشهود.
3- جلوگیری از مستهلک شدن یا حذف سرقفلی.
4- عدم استفاده از روش حسابداری تلاش‌های موفقیت‌آمیز .
5- منظور کردن بدهی‌های خارج از ترازنامه در ترازنامه .
6- تصحیح تحریفات ایجاد شده به دلیل روش حسابداری استهلاک ]57[ (یونگ، 1999: 8).
تعدیلات در صورتی انجام می‌شود که:
1- مقادیر با اهمیت باشند.
2- مدیران می‌توانند اقلام را تحت تأثیر قرار دهند.
3- اطلاعات مورد نیاز در دسترس است.
4- افراد غیرحرفه‌ای در زمینه مالی، قادر به درک آن هستند.
مهم‌ترین تعدیلات بابت اقلامی همانند سود و زیان‌های غیرمستمر، هزینه‌های تحقیق و توسعه، مالیات معوق، ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول و گارانتی‌ها ، ذخیره اولین صادره از آخرین وارده، سرقفلی، استهلاک و اجاره‌های عملیاتی است
ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده
برای برطرف کردن معایب مربوط به ارزش افزوده اقتصادی، باسیدور و همکاران ابزار اندازه‌گیری عملکرد دیگری به‌نام ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده را معرفی کردند (باسیدور و همکاران، 1997: 14). مقایسه ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده نشان می‌دهد که تغییرات در ارزش بازار، سبب تغییر در مخارج سرمایه خواهد شد که میزان این تغییر با میزان تغییر به‌وجود آمده در سود خالص عملیاتی پس از کسر مالیات برابر نیست (باش و همکاران، 2003: 3).
ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده یک چارچوب تحلیلی برای ارزیابی عملکرد عملیاتی و میزان ارزش ایجاد شده برای سهامداران فراهم می‌کند. معیار ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده شبیه معیار ارزش افزوده اقتصادی است با این تفاوت که در محاسبه ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده، مخارج سرمایه‌ای بر اساس ارزش بازار دارایی‌های شرکت هستند و نه بر اساس ارزش دفتری دارایی‌های آن. ارزش افزوده اقتصادی به‌عنوان معیاری جهت ایجاد ارزش برای سهامداران عمل می‌کند، اما ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده یک ابزار برای ارزیابی بهتر اینکه یک شرکت عملکرد مالی مناسبی داشته است یا خیر فراهم می‌کند. از ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده برای پیش بینی ارزش ایجاد شده برای سهامداران استفاده می‌شود. به‌طور کلی از ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده برای ارزیابی عملکرد خارجی یک شرکت استفاده می‌شود (باسیدور و همکاران، 1997: 11).
محاسبه ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده
سود اقتصادی یک دوره به عنوان تغییرات در ارزش حقوق صاحبان سهام شرکت به‌علاو وجوه توزیع شده بین سهامداران آن شرکت در آن دوره در نظر گرفته می‌شود. این تعریف نشان می‌دهد که هر گونه تغییر در وجوه توزیع شده بین سهامداران، ارزش بازار سهام آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگر از سود اقتصادی، مخارج سرمایه به‌کاررفته کم شود، حاصل آن سود اقتصادی باقیمانده خواهد بود (باش و همکاران، 2003: 3).
از آنجا که برای محاسبه ارزش افزوده اقتصادی از ارزش دفتری دارایی‌ها استفاده می‌شود، انگیزه‌ای برای استفاده از ابزاری به‌نام ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده جهت ارزیابی عملکرد شرکت به‌وجود آمد که بر اساس آن برای محاسبه میانگین موزون هزینه سرمایه از ارزش بازار استفاده می‌شود. ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده برای یک دور t به‌صورت زیر بیان می‌شود:

در رابط بالا؛ : سود عملیاتی پس از کسر مالیات در پایان دور t، : ارزش بازار حقوق صاحبان سهام شرکت به‌علاو ارزش دفتری کل بدهی‌های شرکت پس از کم‌کردن بدهی‌های جاری بدون بهره (که همگی مربوط به پایان دور t-1 هستند) است (باسیدور و همکاران، 1997: 15).
استفاده از ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده به‌عنوان ابزاری برای سنجش عملکرد دوره‌ای یک شرکت و به‌عنوان یک ابزار برای تعیین میزان پاداش متعلق به مدیران، این است که مدیران بر اساس آن می‌توانند با در نظر گرفتن اثری که اجرای یک پروژ جدید بر ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده خواهد گذاشت، در مورد اجرا و یا عدم اجرای پروژ مذکور تصمیم‌گیری کنند (باش و همکاران، 2003: 11).

از مزایای ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده این است زمانی‌که مقدار ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده مثبت باشد، برای سهامداران ارزش اضافی ایجاد خواهد شد. جریان سود عملیاتی حاصل شده برای سهامداران درآخر دوره مالی، برابر با ارزش بازار شرکت در شروع دوره به‌علاو هزینه فرصت سرمایه به‌کاررفت آنها است. این حالت در ارزش افزوده اقتصادی دیده نمی‌شود. به‌عبارت دیگر، با استفاده از ارزش افزوده اقتصادی، سهامداران بازدهی براساس سود عملیاتی پس از کم کردن هزینه فرصت سرمایه از آن به‌دست نمی‌آورند حتی زمانی‌که مقدار ارزش افزوده اقتصادی محاسبه شده، مثبت باشد. دیگر

اینکه ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده می‌تواند براساس کل جریان وجوه عملیاتی به بدهی و حقوق صاحبان سهام و یا تنها بر اساس جریان وجوه عملیاتی به حقوق صاحبان سهام محاسبه شود. این ویژگی تنها زمانی در محاسبات ارزش افزوده اقتصادی دیده می‌شود که ارزش بازار بدهی و حقوق صاحبان سهام با ارزش دفتری آنها برابر است (باسیدور و همکاران، 1997: 16).

به‌طور کلی ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده، تغییرات ایجاد شده در ثروت سهامداران و همچنین نحو عملکرد مدیران در سطوح بالای شرکت را بهتر نشان می‌دهد. اگر چه ارزش افزوده اقتصادی برای پیش بینی بازده غیرنرمال به کار می‌رود ولی ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده این وظیفه را بهتر انجام می‌دهد. این یافته مهم است زیرا مدیران ارشد شرکت باید یک ابزار ارزیابی عملکرد با بیشترین قابلیت پیش‌بینی در میزان تغییرات به‌وجود آمده در ثروت سهامداران را به‌کار گیرند (همان مأخذ، ص. 19).

تفاوت اساسی ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده این است که ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده، مخارج سرمایه به‌کاررفته در دوره t را بر اساس ارزش بازار شرکت در پایان دور t-1 (یا شروع دور t) محاسبه می‌کند در حالی‌که ارزش افزوده اقتصادی بر اساس ارزش دفتری دارایی‌ها این ارزیابی را انجام می‌دهد (همان مأخذ، ص. 15).
پژوهش‌های پیشین

پژوهش‌های خارجی

لهن و ماخیجا (1996) در پژوهشی رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده بازار با بازده سهام را برای نمونه‌ای شامل 241 شرکت آمریکایی در سال‌های 1987، 1988، 1992 و 1993 میلادی بررسی کردند. نتیجه پژوهش آنها نشان داد که ارزش افزوده اقتصادی دارای همبستگی بالایی با بازده سهام است و این همبستگی بیشتر از رابطه بین ارزش افزوده بازار با بازده سهام است (باسیدور و همکاران، 1997ص. 35).
باسیدور و همکاران (1997) در پژوهش خود با عنوان جستجو برای یافتن بهترین معیار ارزیابی عملکرد مالی، 600 شرکت آمریکایی را برای دوره زمانی 1992-1982 مورد بررسی قرار دادند. آنها به این نتیجه رسیدند که یک چارچوب تحلیلی برای ارزیابی عملکرد عملیاتی جهت محاسبه ارزش ایجاد شده برای سهامداران، استفاده از بازده حاصل از سرمایه‌گذاری است که از سود تقسیمی و تغییرات قیمت سهام در طول دوره حاصل می‌شود. آنها همچنین به این نتیجه رسیدند که ارزش افزوده اقتصادی معیار مناسبی برای ارزیابی عملکرد و محاسبه ارزش ایجاد شده برای سهامداران است. همچنین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده یک ابزار مناسب‌تر نسبت به ارزش افزوده اقتصادی برای ارزیابی عملکرد مدیران است. از هر دو ابزار ارزش افزوده اقتصادی و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده، برای پیش‌بینی ارزش ایجاد شده برای سهامداران استفاده می‌شود. از ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده برای محاسبه میزان پاداش مدیران اجرایی ارشد شرکت استفاده می‌شود و این در حالی است که از ارزش افزوده اقتصادی برای محاسبه میزان پاداش مدیران سطوح پایین‌تر در یک سازمان استفاده می‌شود (باسیدور و همکاران، 1997ص. 19).
هرزبرگ (1998) در پژوهشی تحت عنوان استفاده از ارزش افزوده اقتصادی برای خرید سهام شرکت‌ها، به این نتیجه رسید که از مدل ارزیابی ارزش افزوده اقتصادی، می‌توان در یافتن شرکت‌هایی که سهام آنها کمتر از میزان واقعی قیمت‌گذاری شده است استفاده کرد، زیرا به کمک این مدل می‌توان میزان سود و رشد آن را پیش‌بینی کرد (باسیدور و همکاران، 1997ص. 52).
فرگوسن و همکاران (2005) در پژوهشی با عنوان آیا استفاده از معیار ارزش افزوده اقتصادی، فرایند سوددهی را در شرکت‏ها بهبود می‌بخشد؟ به بررسی اثر پذیرش معیار ارزش افزوده اقتصادی بر ارزیابی عملکرد شرکت‌ها پرداختند. نتایج پژوهش آنها نشان داد که استفاده از معیار ارزش افزوده اقتصادی، موجب بهبود فرآیند سوددهی در شرکت‌ها می‌شود (باسیدور و همکاران، 1997ص. 111).
وار (2005) در یک مطالعه تجربی، اثر تورم بر استفاده از معیار ارزش افزوده اقتصادی برای ارزیابی عملکرد شرکت‌ها را مورد بررسی قرار داد. نتایج پژوهش وی نشان داد که ارزش افزوده اقتصادی یک معیار قابل اتکا و اثربخش برای ارزیابی عملکرد مدیریت است. همچنین، تورم به‌وسیله تأثیری که بر سود عملیاتی و هزینه سرمایه دارد، ارزش افزوده اقتصادی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد (‌ باسیدور و همکاران، 1997ص. 135 و 136).

پژوهش‌های داخلی
طالبی و جلیلی (1381) نیز در پژوهش خود با عنوان کاربرد اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی در ارزیابی عملکرد مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال‌های 1376 و 1377، پس از آزمون فرضیه‌های خود به این نتیجه رسیدند که بین ارزش افزوده اقتصادی و بازده سهام، ارتباط معناداری وجود ندارد (باسیدور و همکاران، 1997‌ص.147 و 148).

شریعت‌پناهی و بادآورنهندی (1384) ارتباط بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده و بازده سهام تعدیل شده بر اساس ریسک شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را در طی سال‌های 1382-1380 مورد بررسی قرار دادند. آنها به این نتیجه رسیدند که بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده با متغیرهای پاداش به تغییرپذیری و نسبت پاداش به نوسان‌پذیری بازده ، همبستگی ضعیفی وجود دارد .
اهداف پژوهش

الف) هدف کلی:
مقایسه محتوای اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی (EVA) و ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده (REVA) در رابطه با بازده سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران
ب) اهداف جزئی:
1- بررسی رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی و بازده سهام
2- بررسی رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده و بازده سهام
3- بررسی هم جهتی تغییرات ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده نسبت به ارزش افزوده اقتصادی، با بازده سهام
فرضیه‌های پژوهش
جهت دستیابی به اهداف پژوهش، 3 فرضیه به شرح زیر مطرح شده است:

فرضیه اول: بین ارزش افزوده اقتصادی و بازده سهام رابطه وجود دارد.
فرضیه دوم: بین ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده و بازده سهام رابطه وجود دارد.
فرضیه سوم:تغییرات ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده نسبت به ارزش افزوده اقتصادی، با بازده سهام بیشتر هم جهت می باشد.
جامعه آماری
جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 5 ساله از سال 1384تا 1388 می باشد که شرایط زیر را دارا بوده اند:
1- تا پایان اسفند ماه 1384 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده باشند.
2- سال مالی آنها منتهی به پایان اسفند ماه باشد.
3- اطلاعات مالی مورد نیاز برای انجام این پژوهش را در دوره زمانی 1384 تا 1388 به طور کامل ارائه کرده باشند.
با در نظر گرفتن این شرایط تعداد جامعه آماری این پژوهش به 108 شرکت می رسد.

نمونه آماری و روش تعیین حجم نمونه
حجم نمونه آماری پژوهش با استفاده از فرمول برآورد حجم نمونه کوکران به شرح زیر به دست آمده است.

N= جامعه آماری که برابر 108 است.
t= صدک توزیع نرمال استاندارد که در این تحقیق برابر 96/1 است.
P= برابر 5/0 در نظر گرفته می شود تا اندازه ی ماکسیمم نمونه بدست آید.
q(1-p)= برابر 5/0 در نظر گرفته می شود.
d= خطای مطلق که برابر 05/0 است.
بنابراین تعداد نمونه آماری در این پژوهش 85 شرکت می باشد.

روش نمونه گیری
روش مورد استفاده برای نمونه گیری، روش تصادفی سیستماتیک می باشد.
روش گردآوری داده ها
در این پژوهش برای جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات از روش کتابخانه‌ای- اسنادی استفاده شده است.برای مطالعه ادبیات تحقیق و بررسی پیشینه تحقیق از مطالعه کتابخانه‌ای استفاده شده است و از بانکهای اطلاعاتی و سایتهای اینترنتی اطلاعات مربوط به متغیرها استخراج گردیده است.
ابزار تحقیق
داده‌های مالی مورد نیاز با مراجعه به سازمان بورس اوراق بهادار تهران، گزارش‌های هفتگی، ماهنامه بورس اوراق بهادار و نیز با استفاده از نرم‌افزارهای تدبیرپرداز، ره‌آورد نوین و صحرا گردآوری می شود.
یافته های توصیفی
جدول1: آماره‌های توصیفی متغیرهای پژوهش برای سالهای 1384 تا 1388
آماره

سال متغیر آماره های مرکزی آماره توزیع نرمال
میانگین انحراف معیار مقدار Z
کولموگروف-اسمیرنوف کولموگروف-اسمیرنوف
1384 EVA 82/11142 17/175038 79/2 000/0
REVA 26/128715- 88/476828 92/2 000/0
R 1081/0- 35070/0 06/1 000/0
1385 EVA 51/110104- 23/1305528 53/4 000/0
REVA 47/225575- 86/1870561 12/4 000/0
R 3955/0 90942/0 08/2 000/0
386 EVA 73/197023- 87/1846750 37/4 000/0
REVA 69/244505- 48/1942606 94/3 000/0
R 1306/0 56587/0 82/1 000/0
1387 EVA 85/86188 36/527978 48/3 000/0
REVA 34/307461- 99/2610206 40/4 000/0
R 0281/0 40643/0 50/1 000/0
1388 EVA 83/354019- 69/3224075 36/4 000/0
REVA 92/260058- 54/2404875 07/4 000/0
R 5833/0 17/1 10/2 000/0
طبق نتایج جدول 1 و با توجه به اینکه مقدار برای آزمون کولموگروف-اسمیرنوف در سطح اطمینان 95/0کمتر از 05/0 است(p-value=0/000)، بنابراین نتیجه می گیریم توزیع هیچ کدام از متغیرها برای سالهای 1384تا 1388 نرمال نیست و همه متغیرها ناپارامتریک هستند و برای سنجش فرضیات باید از آزمون های ناپارامتریک استفاده شود.

آزمون فرضیات
فرضیه اول:
بین ارزش افزوده اقتصادی و بازده سهام رابطه وجود دارد.
برای آزمون فرضیه اول، ابتدا فرضیه به صورت آماری بیان می‌شود:
بین ارزش افزوده اقتصادی و بازده سهام رابطه معنا‌داری وجود ندارد.

بین ارزش افزوده اقتصادی و بازده سهام رابطه معنا‌داری وجود دارد.

برای آزمون این فرضیه، ابتدا ضریب همبستگی اسپیرمن بین ارزش افزوده اقتصادی و بازده سهام برآورد شده و سپس فرضیه صفر بودن این ضریب آزمون می‌شود. در این مرحله نیز فرضیه‌ها در هر سال به‌صورت جداگانه آزمون می‌شود. این اطلاعات در جداول 4-6تا 4-10 آورده شده است.

جدول 2: نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن برای بررسی رابطه بین ارزش افزوده اقتصادی با بازده سهام برای سالهای 1384 تا 1388
سال حجم نمونه ضریب همبستگی p-value نتایج آزمون
1384 85 323/0 003/0 رد
1385 85 418/0 000/0 رد
1386 85 124/0 257/0 قبول
1387 85 367/0 001/0 رد
1388 85 203/0 062/0 قبول

 

کلمات کلیدی :

مقاله بررسی انعکاس عملکرد شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران با ت

 

  مقاله بررسی انعکاس عملکرد شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران با توجه تحت فایل ورد (word) دارای 17 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی انعکاس عملکرد شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران با توجه تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی انعکاس عملکرد شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران با توجه تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله بررسی انعکاس عملکرد شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران با توجه تحت فایل ورد (word) :

بررسی انعکاس عملکرد شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران با توجه

چکیده
ما در این تحقیق به بررسی انعکاس عملکرد شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران با توجه به حجم معاملات آنها پرداختیم و از این متغیر به عنوان ابزاری در جهت نشان دادن عملکرد شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران بهره بردیم. برای رسیدن به این هدف تعداد 67 شرکت را بین سالهای 1379 تا 1387 مورد بررسی قرار دادیم و ابتدا از نسبتهای,ROE,ROA,EVA به عنوان

معیارهایی جهت بررسی عملکرد شرکتها استفاده کردیم و سپس با استفاده از حجم معاملات آنها در بین سالهای 1387-1379 در بورس اوراق بهادار تهران، عملکرد آنها را از دیدگاه سرمایه گذاران مورد بررسی قرار دادیم و با استفاده از ضریب همبستگی به آزمون متغیرهای فوق الذکر را پرداختیم، نتیجه این آزمون نشان می داد که ارتباط این دو متغیر بسیار ضعیف می باشد.

این مسئله بدان معنی می باشد که سرمایه گذاران در بازار سرمایه توجهی به خود شرکت و عملکرد آن نداشته و خرید و فروشهای سهام بدون توجه به تحلیلهای بنیادی، صورتهای مالی، گزارش حسابرسان و ; انجام شده و عوامل دیگر در آن تاثیر گذار می باشند. که از نتایج آن می توان به شکل گیری حباب قیمتی و ضعیف شدن بازار سرمایه و متضرر شدن سهام داران جز و کل اشاره کرد.

واژگان کلیدی:حجم معاملات، سرمایه گذاران، بورس اوراق بهادار تهران،ارزیابی عملکرد شرکتها
مقدمه
تحقیقات و تحلیلهای همه جانبه بازارهای اوراق بهادار و نتیجه گیری صحیح می تواند سرعت رشد و شکوفایی این بازارها را تحقق بخشد. بورسهای معتبر دنیا نشان داده اند که در تامین و جمع آوری سرمایه موفق بوده و این حاصل کثرت و اعتقاد سهامداران به بازارهای سرمایه و کارایی بازار است، به نحوی که مطمئن هستند سرمایه های آنان به هدر نرفته و سودهای معقولی به ارمغان

می آورد. تحقیق پیرامون مقوله های مختلف موثر بر عملکرد شرکتها و توجه سرمایه گذاران به این عملکرد
می تواند به تصمیم گیری صحیح سهامداران منجر شده و تخصیص بهینه منابع اقتصادی به نحو مطلوبتری انجام گرفته و وضع سرمایه گذاری بهتر گردد.

تحقیقات نشان داده است که عوامل مختلفی قادر است بر تصمیمات سرمایه گذاران تاثیر بگذارد اما آنچه که مهم به نظرمی رسد این است که میزان اتکا سرمایه گذاران و معامله گران به اطلاعات غیر حسابداری بسیار بیشتر از اطلاعات حسابداری و مالی میباشد. با توجه با این مسئله می توان چنین استنباط نمود که سرمایه گذاران بدون در نظر گرفتن وضعیت شرکت و عملکرد آن و با توجه به سایر عوامل بازار سرمایه اقدام به خرید و فروش سهام
می نمایند.

 

بیان مسئله:
از آنجا که فرایند تصمیم گیری سرمایه گذاران، تحت تاثیر ترکیبی از اطلاعات مالی و غیر مالی است، اما گزارشهایی که مدیران در رابطه با عملکرد و نحوه فعالیت شرکت به بازار سرمایه ارایه
می کنند، صرفا ابعاد مالی قضیه را در بر می گیرد و شامل اطلاعات غیرمالی نمی باشد علاوه بر اطلاعات مالی رایج، باید اطلاعات بیشتری در مورد شرکتها که بر قیمت سهام موثرند، برای سرمایه گذاران افشا شود. به طوری که نتایج تحقیق دو محقق استرالیایی بال و براون نشان داد، تغییرات قیمت سهام با تغییرات سود همسو است ولی به آن میزان نیست، از آن زمان برخی نکات از جمله این که تغییرات قیمتهای سهام، علاوه برتغییرات سود حسابداری از متغیرهای دیگری نظیر نوع صنعت، ترکیب سرمایه شرکت و سهم بازار فروش محصولات و ; تاثیر می پذیرد، برای سرمایه گذاران روشن شد.
حال مسئله این است که چرا سرمایه گذاران در تصمیمات سرمایه گذاری خود توجه چندانی به اطلاعات حسابداری وعملکرد شرکت نمی کنند و عوامل دیگری در تصمیمات آنها موثر می باشد و آیا اساسا این مسئله ناشی از سرمایه گذاران و یا ناشی از عملکرد ضعیف بازار سرمایه و همچنین اطلاعات ارائه شده توسط شرکتها می باشد.

اهمیت موضوع تحقیق:
یکی از مهمترین نیازهای سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار، داشتن اطلاعاتکافی جهت تصمیم
گیری برای سرمایه گذاری مطلوب در سهام است. یکی از مهم ترین اطلاعات مورد نیاز اطلاعات حسابداری است که محصول سیستم حسابداری می باشد. در واقع هر چقدر که سرمایه گذاران، بیشتر از اطلاعات حسابداری استفاده کنند، انتظار می رود که تصمیمات منطقی و مناسب تری را اتخاذ نمایند. دسترسی سریع و آسان همگان به اطلاعات، باعث جلوگیری شایعات و همچنین متضرر شدن سهامداران باالفعل و با القوه، در معامله سهام با قیمتهای غیر واقعی می شود. در نبود یک سیستم مناسب که اطلاعات قابل اتکا را در اختیار سرمایه گذاران قرار دهد، اعتماد عمومی به بازار از دست می رود و بازار کارایی خود را از دست می دهد. اگر بتوان مشخص کرد که سرمایه گذاران در تصمیمات سرمایه گذاری خود تا چه حد میزان به اطلاعات منتشره از سوی شرکتها و سایر نهادها اتکا می کنند، و چقدر به این اطلاعات اعتماد دارند و در تصمیات خود بیشتر به چه نوع اطلاعاتی اتکا می کنند، آن وقت می توان یک روش ثابتی را برای سازماندهی ارائه اطلاعات جهت دست یابی موثر سرمایه گذاران به اطلاعات و تصمیم گیری سریع ارائه داد و همچنین ادعا کرد که بورس تهران چقدر به اهداف خود در زمینه شفاف سازی اطلاعات و ایجاد اعتماد در سرمایه گذاران دست یافته است.

اهداف تحقیق:
هدف اصلی این پژوهش و انگیزه اصلی محقق برای پاسخ به این سوال بود که عملکرد شرکتها تا چه حد در تصمیات سرمایه گذاران برای خرید و فروش سهام موثر است و عملکرد خوب و یا بد شرکتها تاثیری در میزان خریدو فروش سهام آنها دارد و یا عوامل دیگری در این مسئله تاثیر گذار هستند.

پیشینه تحقیق:
جهت دستیابی به بهترین معیار ارزیابی عملکرد ، مطالعات بسیاری مسیر تاریخی مدلهایی که به منظور ارزیابی عملکرد و خلق ثروت بوجود آمده را نشان می دهد. در دهه 1920 نرخ بازده سرمایه گذاریها (ROI) و سیسم دوپونت ، دهه 1970 سود هر سهم (EPS) ، دهه 1980 نسبتهای ارزش بازا به ارزش دفتری، بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) و نرخ بازده خالص داراییها (RONA) و در 1990 تا کنون مفاهیم سود اقتصادی باقمیانده و ارزیابی متوازن مورد تأکید قرارگرفته است بنت استووارت (1994 ) تحقیقی با عنوان رابطه انواع معیارهای ارزیابی عملکرد با ارزش سهام باجامعه آماری از 320 شرکت انتخاب شده و با روش آماری همبستگی ساده بدین نتیجه رسید که تغییرات در میزان ارزش افزوده اقتصادی بیش از 50% تغییرات در ارزش بازار سهام را پیش بینی می نماید در حالیکه رشد فروش، رشد سود و ROE به تریبت 10% ، 20% ، 35% تغییرات ارزش بازار سهام را پیش بینی می نمایند . (12)

در سال 1380 تحقیقی با عنوان کاربرد اطلاعاتی ارزش افزوده اقتصادی ((ارزش افزوده اقتصادی در ارزیابی عملکرد مالی انجام شده است، با توجه به نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات جمع آوری شده ما دریافتیم که فقط سود عملیاتی (OI) دارای بار اطلاعاتی در زمینه توضیح تغییرات بازده سهام می باشد و ارزش افزوده اقتصادی در این زمینه دارای بار اطلاعاتی نمی باشد.(2)

در سال 1385 تحقیقی با عنوا ن مطالعه رابطه همبستگی بین ارزش افزوده اقتصادی و نرخ بازده داراییها و ارزیابی عملکرد شرکتهای خودروسازی فعال در سازمان بورس اوراق بهادار ایران انجام گرفت. یافته های این تحقیق با توجه به صنعت بیانگر این است که هیچ رابطه معناداری بین دو معیار مذکور وجود ندارد یعنی نمی توان این در معیار را بعنوان جایگزین یکدیگر جهت ارزیابی عملکرد شرکتهای مورد استفاده قرار داد و هر معیار با توجه به اهداف ارزیابی باید مورد تحلیل قرار گیرد.(3)
مستوفی در پایان نامه کارشناسی ارشد به بررسی رابطه بینEVAو EPS درشرکتهای محصولات کانی غیر فلزی، طی سالهای 72-77 می پردازد. که با آزمون رابطه همبستگی در سطح اطمینان 99% به این نتیجه می رسد که بینEVAو EPS همبستگی وجود ندارد.(4)

در سال 1968، بال و براون یک تحقیق آماری در زمینه ی بازارهای سرمایه را در حسابداری آغاز نمودند که هنوز هم تا به امروز ادامه دارد. این دو نخستین افرادی بودند که بر اساس روش علمی نشان دادند که قیمت بازار سهام شرکت ها، نسبت به اطلاعات مندرج در صورت های مالی از خود واکنش نشان می دهند(5)

ماریلین و گئوفری در نتیجه تحقیقات خود، که در کشور استرالیا انجام شد به این نتیجه رسیدند، که مهم ترین عامل تاثیرگذار بر تصمیمات سرمایه گذاران، مدیریت شرکت است وتاکید بر این مطلب دارند کیفیت مدیریت، کلید شناسایی شرکت برای تحلیل گران است(9)

لن و ماخیجا رابطه بین بازده سهام و EVAرا مطالعه کردند. آنها نشان دادند که این دو معیار همبستگی مثبتی با بازده سهام دارند و این همبستگی بهتر از نسبتهای سنتی نظیرمیزان بازده

دارایی ها، میزان بازده حقوق صاحبان سهام و نرخ بازده فروش است.(10)
تیان وزیتن (2007) راتطق بین ساختار سرمایه و عملکرد شرکتهای را با استفاده از اطلاعات 167 شرکت اردنی در طول سالهای 1989-2003 مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که ساختار سرمایه یک اثر منفی برمعیارهای عملکرد شرکت دارد.(11)

جامعه و نمونه آماری تحقیق:
در گاهی موارد انتخاب به صورت تصادفی یا غیر تصادفی مشکل و حتی در بعضی موارد غیر ممکن است. در چنین شرایطی، پژوهشگر از نمونه گیری در دسترس استفاده
می کند(7). دوره زمانی این تحقیق نیز بین سالهای 1379 الی 1387 می باشد و شرکتهایی که دارای شرایط زیر می باشند مورد بررسی قرار گرفتند:
1- حداقل از از ابتدای سال 1379 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده باشد.
2-اطلاعات مورد نیاز جهت متغیرها تحقیق در مورد آن شرکتها ، در طول دوره تحقیق در دسترس باشد.
3-جرو شرکتهای خدماتی، تامین مالی و سرمایه گذاری نباشد. زیرا این شرکت ها دارای ساختار سرمایه متفاوتی از سایر شرکت های تولیدی هستند.
4-معاملات سهام شرکتهای طی سالهای مورد مطالعه وقفه معاملاتی نداشته باشد.
5-سال مالی شرکت مختوم به 29اسفند ماه باشد و شرکت در دوره مورد مطالعه سال مالی خود را تغییر نداده باشد.
لذا 67 شرکت که دارای شرایط فوق بوده اند به عنوان نمونه ی جامعه ی آماری در نظر گرفته شدند.

روش تحقیق:
این تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی می باشد وبرای آزمون فرضیه ها از رگرسیون استفاده شده است. در این تحقیق برای دستیابی به اهداف آن، فرضیه های تحقیق به شرح زیر تدوین شده است:
فرضیه ی اصلی:
بین حجم معاملات و عملکرد شرکتها رابطه معنا دار مثبت وجود دارد.
فرضیات فرعی:
1-بین حجم معاملات و نرخ بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) رابطه معنادار مثبت وجود دارد.
2-بین حجم معاملات و نرخ بازده داراییها(ROA) رابطه معنا درمثبت وجود دارد.
3-بین حجم معاملات و ارزش افزوده اقتصادی(EVA)رابطه معنادار مثبت وجود دارد.

متغیرها و الگوی تحقیق:
در این تحقیق متغیرها و الگوهایی به شرح زیر مورد استفاده قرار گرفته اند:
متغیرمستقل تحقیق (X)

متغیر مستقل این تحقیق حجم معاملات شرکتها می باشد که اطلاعات شرکتهای مورد بررسی با استفاده از نرم افزار ره آورد نوین استخراج شده است
متغیرهای وابسته تحقیق (Y)
متغیر وابسته این تحقیق به طور کلی معیارهای مالی سنجش عملکرد می باشد:
1-محاسبه نرخ بازده حقوق صاحبان سهام

 

2-محاسبه نرخ بازده دارایی

3-محاسبه ارزش افزوده اقتصادی(EVA)
ارزش افروده ی اقتصادی بر اثر بخشی مدیریت در یک سال معین تاکید داشته و یکی ار ارکان این تحقیق است. با عنایت به این که فرمول محاسبه ای ارزش افزوده اقتصادی به شرح ذیل است، هر کدام از اجزای آن این گونه محاسبه می شوند:

NOPAT:
هزینه کاهش ارزش موجودی ها+صرفه جویی مالیاتی هزینه ی بهره- هزینه ی بهره + سود خالص حسابداری پس از کسر مالیات + هزینه ی معوق + هزینه ی مزایای پایان خدمت + هزینه مطالبات مشکوک الوصول + هزینه کاهش سرمایه گذاری ها
CAPITAL:
ذخیره کاهش ارزش سرمایه گذارها+ ذخیره کاهش ارزش موجودیها + بدهی های بهره دار + جمع حقوق صاحبان سهام + (هزینه های پرداختنی) بدهی بابت هزینه های معوق + ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان + ذخیره مطالبات مشکوک الوصول
نحوه محاسبه میزان هزینه سرمایه ای(C):
فرمول محاسبه میزان هزینه ی سرمایه ای به شرح ذیل است:

W1.C1+W2.C2+W3.C3+…+Wn.C=C
W=Weighted
Cost of Capital =C
هزینه سرمایه براساس منابع تامین مالی محاسبه می شود که شامل:
الف. بدهی ها بهره دار: در مورد این دسته ازمنابع مالی میران منطور شده بر اساس یادداست پیوست صورتهای مالی و یه صورت نرخ موثر (خالص از مالیات) مورد استفاده قرار گرفته است.

ب.اوراق قرضه منتشره:درمورد این دسته از منابع مالی نیر همانند بدهی های بهره دار میزیان منظور شده بر اساس یادداشت پیوست صورتهای مالی و به صورت نرخ موثر (خالص از مالیات ) مورد استفاده قرار گرفته است.

ج.سهام عادی و سایر مشتقات حقوق صاحبان سهام:در خصوص سهام عادی و سایر مشتقات متعلق به سهامداران عادی از مدل گوردون با میزان رشد ثابت استفاده شده است. با بهره گیری از مدل گوردون با میزان رشد ثابت، روش محاسبات به شرح ذیل است:

:Pقیمت سهام عادی
:Dسود سهام در سال مورد نظر
:gمیزان رشد
:Fمیزان هزینه های انتشار
در خصوص هزینه های انتشار که درمورد حقوق صاحبان سهام در بخش سرمایه پرداخت شده از نرخ ثابت یک در صد استفاده شد. فروشندگان سهام براساس قوانین فعلی سازمان بورس اوراق بهادار ایران باید 75/. درصد کارمزد فروش را پرداخت کند و از طرفی هزینه ها چاپ و انتشار براساس میانگین های به دست آمده 20/. درصد است و لذا در مجموع 95/. درصد هزینه های انتشار و فروش سهام باید مد نظر قرار گیرد که برای سهولت محاسبات و این که 5/. درصد هیچ اثر بالقوه در تحقیق نمی گذارد لذا به استفاده از نرخ یک درصد به صورت رند شده بسنده کردیم.

یکی از نکات مهم در محاسبه ارزش افزوده اقتصادی محاسبه ی میزان رشد است که برای محاسبه ی آن روش های سود هر سهم (EPS)وسود تقسیمی هر سهم(DPS)
استفاده شده است. اما آن چه شایان توجه است این است که بهترین میزان رشد به دست آمده از روش فوق به هر صورتی که بوده یعنی چه مثبت، چه منفی و چه صفر مورد استفاده قرار گرفته است(ازمنفی ها کمترین و از مثبتها بیشترین)تا ازتحریف حقایق جلو گیری به عمل آید.نتایج حاصل از به کارگیری روشهای فوق در جدول شماره 1 منعکس شده است.
ردیف نام شرکت EVA ROE ROA ردیف نام شرکت EVA ROE ROA
1 پتروشیمی خارک 0122 0373 0817 36 دارو سازی کوثر 0274 0686 066
2 تهران دارو 022 0531 0851 37 داروپخش 0183 0473 0494
3 دارو عبیدی 0158 062 0376 38 سایپا دیزل 075 079 0598
4 ریخته‌گری ‌تراکتور 0241 0268 0671 39 کارتن مشهد 0156 0222 0316
5 زامیاد 0289 0604 0495 40 ایران خودرو 058 0835 0132
6 آهنگری تراکتور 028 026 0634 41 گروه‌ بهمن 095 0749 0338
7 سیمان قائن 064 0819 0715 42 نورد آلومینیوم 061 077 048
8 صنعتی بارز 0145 0823 0716 43 دارو ابوریحان 0294 0785 023
9 فروسلیس ایران 034 0733 086 44 دارو رازک 0245 0492 0336
10 کالسیمین 0137 0405 0114 45 دارو جابربن حیان 018 0542 0639
11 البرز دارو 0232 0802 0212 46 دارو لقمان 0118 099 0651
12 بوتان 0159 0377 0555 47 لنت ترمز 072 0792 0347
ردیف نام شرکت EVA ROE ROA ردیف نام شرکت EVA ROE ROA
13 پتروشیمی آبادان 0105 066 0633 48 مهندسی فیروزا 093 0305 026
14 پتروشیمی فارابی 0136 0436 0204 49 نیرومحرکه 0268 0455 0399
15 خاک چینی ایران 0214 0215 0742 50 پمپ ایران 086 054 075
16 رادیاتور ایران 011 0381 0622 51 کیمیدارو 0289 0305 0305
17 صنعتی دریایی 0227 0845 078 52 جام دارو 0239 0703 0224
18 فنر سازی خاور 051 0403 047 53 شیشه و گاز 0153 049 0101
19 کاربراتور ایران 039 0155 062 54 نساجی بروجرد 0266 0203 053
20 کربن ایران 0123 058 072 55 موتوژن 092 0703 085
21 کمک فنرایندامین 099 091 049 56 چینی ایران 0157 0704 0667
22 پارس خزر 0261 038 0804 57 قند مرودشت 0123 081 096
23 پارس دارو 0285 0325 0569 58 ایران مرینوس 0244 0514 0557
24 دارو فارابی 0273 0645 0662 59 فیبر ایران 0111 048 019
25 دارو امین 0167 0562 0405 60 آبسال 0226 0419 0172
26 سایپا 0133 0712 0797 61 قند نقش جهان 0286 0371 0363
27 سینا دارو 0171 0294 05 62 پشم شیشه ایران 039 0321 0688
28 لامپ پارس شهاب 048 0614 0804 63 آلومتک 0163 0325 051
29 کاشی پارس 0143 062 0685 64 سیمان فارس و خوزستان 0206 0292 0697
30 لوله و ماشین سازی 0117 0341 0176 65 پارس مینو 048 0355 0318
31 پاکسان 0179 0482 0748 66 قند شیرین خراسان 015 0746 0613
32 دارو داملران 045 0638 0673 67 شیشه قزوین 037 0815 0828
33 ایران خودرو دیزل 093 033 0451
34 چرخشگر 023 0686 0729
35 دارو اسوه 023 0484 0567
جدول شماره 1- نتایج حاصل ROE,ROA,EVA

روش اجرای تحقیق
روش اجرای تحقیق به این صورت است که پس از اندازه گیری متغیرهای تحقیق، از مدل رگرسیون خطی بین متغیر مستقل و متغیر وابسته برای هریک از فرضیات فرعی استفاده خواهیم کرد تا در نهایت به نتیجه گیری در مورد فرضیه اصلی تحقیق بپردازیم.
چنانچه برابر صفر باشد، ارتباط معناداری بین متغیر مستقل و متغیر وابسته در هریک از فرضیات وجود نخواهد داشت و اگر عددی غیر صفر باشد ارتباط بین دو متغیر تائید خواهد شد:

در نهایت با استفاده از آزمونهای آماری به بررسی صحت معناداری فرضیات تحقیق خواهیم پرداخت.

روشهای آماری
برای اعتبار بخشیدن به نتایج حاصل از تحقیق، بایستی فرضیه ها تحقیق را با استفاده از آزمون های آماری مورد آزمون قرار دهیم. فنون آماری مناسب برای بررسی صحت یا سقم فرضیها، فنون «آزمون فرض آماری» هستند. در واقع هر حکمی در باره جامعه را یک فرض آماری می نامند که قابل قبول بودن آن باید بر مبنای اطلاعات حاصل از نمونه گیری از جامعه بررسی شود (8).
روش آماری که در آزمون فرضیات مورد استفاده قرار می گیرد مدل رگرسیون می باشد. مدل سازی اقتصاد سنجی با استفاده از سری های زمانی، روش های سنتی و معمول، مبتنی بر فرض ایستایی متغیرهای سری زمانی مدل است. بر اساس این فرض میانگین و واریانس متغیرها در طول زمان ثابت بوده و مستقل از زمان می باشد. همچنین کوواریانس بین هر دو مقدار از متغیر سری زمانی تنها بستگی به فاصله زمانی بین آن دو دارد و اندیس زمان دو مقدار فی نفسه مهم نیست.
حال چنانچه متغیرهای سری زمانی مورد استفاده در برآورد پارامتر های مدل ناایستا باشند، احتمال اینکه رگرسیون بدست آمده جعلی باشد بسیار بالاست که در این صورت استفاده از آمارهای t و f گمراه کننده خواهد بود. مطالعات محققان نشان داده است که در صورت عدم تحقق فرض ایستایی، احتمال اینکه نتایج بدست آمده تنها یک رگرسیون جعلی بوده و هیچگونه رابطه اقتصادی واقعی و تعادل وجود نداشته باشد، افزایش می یابد.(1)
در این مطالعه با توجه به اینکه اطلاعات مورد استفاده برای متغیرهای مورد نظر به صورت سری زمانی می‏باشند لذا برای برآورد مدل از روش OLS استفاده می شود.
در تجزیه و تحلیل رگرسیون بدنبال یافتن نوع رابطه ریاضی وتحلیل آن هستیم، به طوری که با آن بتوان نوع رابطه میان متغیرها را کشف نمود.. در این مدل فرض بر این است که متغیر وابسته (معیارهای مالی سنجش عملکرد) تابعی از مقادیر متغیر مستقل تحقیق (حجم معاملات) است. اگر بین متغیرهای وابسته و متغیر مستقل رابطه خطی وجود داشته باشد آنگاه انتظار می رود که تغییرات مشاهده شده در متغیر وابسته توسط متغیرهای مستقل توضیح داده می شود در غیر اینصورت نتیجه می گیریم که رابطه های خطی بین متغیر وابسته و متغییر مستقل وجود ندارد.

همبستگی
همبستگی را معمولا با تحلیل رگرسیون به کار می برند تحلیل همبستگی ابزاری آماری است که بوسیله آنها می توان درجه ای که یک متغیر به متغیر دیگر از نظر خطی مرتبط است اندازه گیری کرد. در همبستگی دربار دو معیار بحث می شود. ضریب تعیین و ضریب همبستگی
ضریب تعیین:
ضریب تعیین مهمترین معیاری است که با آن می توان رابطه بین دو متغیر y,x را توضیح داد. ضریب تعیین توانائی وقابلیت معادل (مدل) رگرسیون در پیش بینی تغییرات متغیر وابسته بر اساس متغیر مستقل را نشان می دهد و مقدار آن بین صفر و یک می باشد.

در صورتیکه یک نمونه تصادف n تایی از متغیرهای (x,y) داشته باشیم در این صورت برآورد ضریب همبستگی در جامعه به صورت زیر خواهد بود.

که مقدار آن همواره بین 1- و 1 می باشد.
بر حسب مقادیری که r می گیرد سه حالت ممکن است رخ دهد.
1) اگر باشد آنگاه رابطه خطی بین y,x مستقیم است.
2) اگر باشد آنگاه رابطه خطی بین y,x معکوس است.
3) اگر باشد آنگاه بین y,x رابطه خطی وجود ندارد.

مراحل بررسی فرضیات آماری
1- بررسی ضریب همبستگی بین متغیرهای مستقل و متغیرهای وابسته و مطالعه معنا داری ضرایب:
در این مرحله ضریب همبستگی پیرسن بین متغیر وابسته و متغیر مستقل محاسبه شده که بوسیله علامت ضریب همبستگی نوع ارتباط (مستقیم یا معکوس) مشخص می شود همچنین معنی داری آن بوسیله مقدار احتمال مورد بررسی قرار می گیرد که مقادیر احتمال کوچکتر از (05/0) بیانگر وجود ارتباط معنی دار می باشند.

2- بررسی نوع و شدت روابط بر اساس نمودارهای پراکنش:
در این مرحله نمودارهای پراکنش بین متغیرهای وابسته ومتغیرهای مستقل رسم می شوند. اگر توده مشاهدات اطراف نیمساز ربع اول و سوم باشند می توان ارتباط مستقیم و اگر توده مشاهدات اطراف نیمساز ربع دوم و چهارم باشند می توان ارتباط معکوس بین متغیر مستقل و وابسته را نتیجه گرفت. بعلاوه ضریب تعیین خط رگرسیون ساده بیانگر در صد تغییراتی از متغیرهای وابسته که توسط آن متغیر مستقل قابل توصیف می باشد.
خود همبستگی
می توان اصطلاح خود همبستگی راچنین تعریف کرد:«همبستگی بین اعضا ی سری های مشاهداتی است که در زمان (مانند داده های سریهای زمانی) یا مکان (مانند داده های مقطعی) ردیف شده اند»
خود همبستگی را به صورت ساده می توان این چنین تشریح کرد که یه طور مثال اگر با داده های مقطعی که شامل رگرسیون مخارج مصرفی خانوار روی درآمد خانوار است، سرو کار داشته باشیم انتظار نمی رود که تاثیر درآمد یک خانوار بر هزینه مصرفی اش، هزینه مصرفی خانوار دیگر را تحت تاثیر قراد دهد پس اگر چنین همبستگی وجود داشته باشد دال برخود همبستگی است(6)
آزمون دوربین- واتسون
با توجه به مقادیر محاسبه شده برای آماره ی d دوربین-واتسون در کلیه ی آزمونهای آماره d در
ناحیه ی عدم وجود همبستگی قرار دارد و الگوها دچار مشکل خود همبستگی نمی باشند.
جهت انجام آزمونهای آماری فوق از دو نرم افزار spss و میکروفیت که یک نرم افزار اقتصاد سنجی است ودرزمینه سریهای زمانی کاربرد دارد، وبرای جمع بندی ودسته بندی اطلاعات از نرم افزار excel استفاده شده است.
بررسی فرضیات تحقیق:
جدول شماره 2 نتایج مربوط به آزمون فرضیات تحقیق را با توجه به روش شرح داده شده در فوق نشان می دهد.
sig F R2 درجه آزادی میانگین مربعات سطح اطمینان نتیجه
066/0 722/5 153/0 1 314/0 95% رد فرضیه اول
058/0 561/20 391/0 1 408/0 95% رد فرضیه دوم
064/0 311/86 730/0 1 738/0 95% رد فرضیه سوم
جدول شماره 2 نتایج حاصل از آزمون فرضیات
با توجه به جدول همانگونه که مشخص می باشد هیچکدام از فرضیات تحقیق مورد قبول واقع نشده اند.
نتیجه گیری
با توج به آزمون فرضیات و نتایج حاصل شده می توان اینگونه نتیجه گیری نمود که معاملات انجام شده توسط سرمایه گذاران در بورس بدون توجه به وضعیت شرکت و عملکرد شرکت انجام می شود و عوامل دیگری در تصمیمات سرمایه گذاران جهت خرید و یا فروش یک سهم خاص تاثیرگذار می باشد. که از جمله آنها می توان به جو حاکم در بازار سرمایه، شایعات در این بازار توسط افراد سودجو و همچنین ایجاد صفهای خرید و فروش و پیروی سرمایه گذاران از این صفها اشاره نمود.

 

کلمات کلیدی :