مقاله اصل استقراء ریاضی تحت فایل ورد (word)

 

  مقاله اصل استقراء ریاضی تحت فایل ورد (word) دارای 10 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله اصل استقراء ریاضی تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله اصل استقراء ریاضی تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله اصل استقراء ریاضی تحت فایل ورد (word) :

اصل استقراء ریاضی
اصل استقرای ریاضی:
این اصل بیان میکند اگر S زیرمجموعه ای ناتهی از اعداد طبیعی باشد به طوری که:
1) عدد یک عضو این مجموعه باشد.
2) هرگاه عدد طبیعی n در مجموعه S باشد آنگاه n+1 نیز عضو این مجموعه باشد.
میتوان تنیجه گرفت هر عدد طبیعی عضو S است و به عبارت دیگر S همان مجموعه اعداد طبیعی است.

لازم به توضیح است این اصل با پذیرش اصل خوش ترتیبی قابل اثبات است.
برهان:

برای اثبات از برهان خلف کمک می گیریم. به برهان خلف فرض می کنیم با مفروضات فوق مجموعه S برابر مجموعه اعداد طبیعی نباشد. پس مجموعه ای چون T وجود دارد که S=N-T. حال داریم: مجموعه T زیر مجموعه اعداد طبیعی است و ناتهی است(چرا؟) پس بنا بر اصل خوشترتیبی T دارا عضو مینیمم است چون واضح است که و چون پس داریم: و چون برابر مینیمم مجموعه T است پس و لذا از شرط دوم مجموعه S داریم:
که این تناقض است چون پس فرض خلف باطل و حکم(اصل اسقرا) برقرار است.

• به این ترتیب برای اثبات برخی از مسائل و احکام ریاضی که درباره اعداد طبیعی می باشند می توان از اصل استقرای ریاضی استفاده کرد که اثبات به این روش، یک روش مستقیم در استدلال ریاضی است.

صورتی دیگر از اصل استقرای ریاضی:(اثبات به کمک اصل استقرای ریاضی(

همان گونه که گفته شد از اصل استقرا برای اثبات احکامی در مورد اعداد طبیعی استفاده می شود. حال روش اثبات را بوسیله این اصل بیان می کنیم:
اگر (P(n حکمی در مورداعداد طبیعی باشد (P(n برای هر عدد طبیعی n درست است اگر و فقط اگر:
1- حکم (P(1 درست باشد. به عبارت دیگر حکم برای n=1 برقرار باشد. (این مرحله را مرحله مبنای استقرا می گوییم.)
2- به ازای هر عدد طبیعی k از فرض درستی (P(k (فرض استقرا) بتوان درستی (P(k+1 (حکم استقرا) را نتیجه گرفت.

به عبارت دیگر نشان می دهیم عدد 1 در دامنه حکم است و چون هر k طبیعی که در دامنه حکم باشد k+1 هم در دامنه است می توان گفت دامنه حکم هر عدد طبیعی است و هر عدد طبیعی در حکم صدق می کند.
• لازم به توضیح است که در اثبات به کمک اصل استقرا هر یک دو شرط فوق باید برقرار باشد تا بتوان درستی حکم را نتیجه گرفت.

مثال: نشان دهید برای هر عدد طبیعی n:

پاسخ: اثبات را با استفاده از اصل استقرای ریاضی انجام می دهیم:
1- درستی حکم داده شده را برای n=1 بررسی می کنیم: (مرحله مبنایی استقرا)
سمت راست تساوی: 4
سمت چپ تساوی:
پس برای n=1 طرفین تساوی دادهشده با هم برابر می شوند که نشان می دهد حکم برای n=1 درست است.
2- فرض می کنیم تساوی داده شده به ازای عدد طبیعی n=k برقرار باشد(فرض استقرا) یعنی:

حال نشان میدهیم حکم برای n=k+1 هم برقرار است(حکم استقرا) یعنی:

برای اثبات حکم استقرا از فرض استقرا کمک می گیریم. برای این کار به طرفین فرض استقرا عبارت را اضافه میکنیم:

حال در سمت راست تساوی فوق داریم:

پس نشان داده شد:
به این ترتیب بر طبق اصل استقرا حکم فوق برای هر n عضو اعداد طبیعی برقرار است.
________________________________________
اصل استقراء تعمیم یافــته:
گاهی ممکن است با احکامی روبه رو شویم که برای n=1 برقرار نمی باشند و باید در بررسی شرط اول (مرحله مبنا) از عددی طبیعی بزرگتر استفاده کنیم به این ترتیب از اصل استقراء تعمیم یافــته استفاده می کنیم.
اصل استقرای تعمیم یافته:
اگر (P(nحکمی در باره اعداد طبیعی n (یا صحیح) باشد در صورتی که:
1- برای هر عدد طبیعی P(m) ، m>1 درست باشد
2- به ازای هر عدد طبیعی ، از درستی (P(k درستی (P(k+1 نتیجه شود
آنگاه میتوان گفت حکم (P(n برای هر عدد طبیعی برقرار است.

• به این ترتیب در اثبات مسائل به کمک اصل استقرای تعمیم یافته باید m مناسب را برای بررسی شرط اول بیابیم.
________________________________________
مثال: نشان دهید عدد طبیعی مناسبی مانند m وجود دارد که برای هر عدد طبیعی n بزرگتر یا مساوی m داریـم:

پاسخ: با قرار دادن مقادیر طبیعی برای m متوجه می شویم که m مناسب 3 است چرا که برای اولین بار حکم برای m=3 درست است. حال نشان میدهیم حکم برای هر عدد طبیعی برقرار است.
1-
2- اکنون در این مرحله فرض (فرض استقرا) می کنیم نامساوی فوق برای هر عدد طبیعی درست باشد یعنی:
نشان میدهیم حکم داده شده برای (n=k+1 ،(k>2 درست است، یعنی:
(حکم استقرا)
برای این منظور از فرض استقرا استفاده کرده و به طرفین فرض عدد 2 را اضافه می کنیم، داریم:

حال با مقایسه نامساوی اخیر و حکم استقرا کافی است نشان دهیم:

برای این کار از اثبات بازگشتی کمک میگیریم:

مشاهده می شود نامساوی برای K>2 همواره درست است و چون تمامی روابط برگشت پذیرند، لذا برقرار بوده و به این ترتیب حکم برای هر عدد طبیعی برقرار است.
________________________________________
• لازم به توضیح است که از اصل استقرای ریاضی میتوان در اثبات برخی قضایای هندسه نیز استفاده نمود.
________________________________________
مثال: نشان دهید در هر n ضلعی محدب تعداد قطرها برابر است با:

پاسخ: می دانیم یک 3 ضلعی محدب، مثلث دارای هیچ قطری نمی باشد و چهار ضلعی محدب دارای
دو قطر است. به این ترتیب حکم را برای n>3 اثبات می کنیم. مرحله اول (مبنا) را با n=4 آغاز می کنیم:
1-
حال فرض می کنیم که حکم برای n=k درست باشد، یعنی تعداد قطرهای هر k ضلعی محدب برابر باشد با:

نشان می دهیم که حکم برای n=k+1 هم درست است، یعنی تعداد قطرهای هر k+1 ضلعی محدب برابر است با:

برای اثبات سعی می کنی به گونه ای از فرض استقرا استفاده کنیم. به این صورت که می دانیم که اگر به تعداد ضلعهای یک n ضلعی، یک ضلع اضافه کنیم یا به تعداد رئوس آن یک راس اضافه کنیم به تعداد قطرهای آن n-1 واحد اضافه می شود. لذا:
(k-1)+تعداد قطرهای k ضلعی محدب=تعداد قطرهای k+1 ضلعی محدب

بنابراین رابطه زیر برقرار است:
تعداد قطرهای k+1 ضلعی محدب

و لذا حکم برای هر n>3 برقرار است.
________________________________________
اصل استقرای قوی ریاضی:
صورتی دیگر از اصل استقرای ریاضی به شکل زیر مطرح می شود، که به اصل استقرای قوی ریاضی موسوم است. این اصل با اصل استقرای ریاضی و در نتیجه با اصل خوش ترتیبی معادل است.
اصل استقرای قوی ریاضی:
اگر S زیرمجموعه ای از اعداد طبیعی باشد، به طوری که:
1- عدد یک عضوی از مجموعه S باشد.
2- اگر اعداد طبیعی کوچکتر از n در مجموعه S باشند، آنگاه n نیز عضو S باشد
در این صورت هر عدد طبیعی عضوی از S است و به عبارت دیگر S همان مجموعه اعداد طبیعی است.

• لازم به تذکر است در ریاضیات برای اثبات احکام طبیعی بیشتر از اصل استقرای قوی ریاضی استفاده میشود.
________________________________________
روش اثبات احکام بوسیله اصل استقرای قوی ریاضی:
مراحل اثبات به کمک اصل استقرای قوی ریاضی به این صورت است:
1- درستی حکم را برای n=1 بررسی می کنیم.
2- نشان می دهیم که اگر حکم داده شده به ازا هر عدد طبیعی k که (k<n) برقرار باشد، نگاه برای n نیز درست است.

با یک مثال روش اثبات را بررسی می کنیم:

دنباله به دنباله لوکا معروف است که در بین جملات آن رابطه بازگشتی زیر برقرار است:

با استفاده از اصل استقرای قوی ریاضی نشان می دهیم که برای هر عدد طبیعی n را بطه زیر برقرار است:

پاسخ: اگر

آنگاه 1و2 عضوی از S می باشند زیرا نامساویهای:

درست می باشند.(مرحله مبنا)
حال فرض میکنیم (فرض استقرا) و به ازای هر عدد طبیعی k که k، k<n در مجموعه S قرار دارد. بنابراین:

لذا چون پس:

و از طرفی دیگر:

و لــذا:

یعنی n نیز در مجموعه S قرار دارد، پس مجموعه S همان مجموعه اعداد طبیعی است. و لذا برای هر عدد طبیعی n حکم برقرار است.
________________________________________
• لازم به توضیح است که از این اصل هم می توان برای اثبات برخی قضایای هندسه استفاده کرد و در ضمن می توان احکامی طبیعی که از یک هم آغاز نمی شوند را به این وسیله اثبات نمود.
________________________________________
مثال: نشان دهید مجموع زوایای هر n ضلعی محدب برابر است با:
پاسخ: می دانیم در این سوال n>2 زیرا n ضلعی حداقل از سه ضلع بوجود می آید.
به این ترتیب در مرحله مبنا حکم را برای n=3 بررسی می کنیم:

که همان گونه که می دانیم در هندسه نشان داده شده است که مجموع زوایای داخلی هر سه ضلعی محدب(مثلث) برابر می باشد.
اکنون فرض می کنیم (فرض استقرا) که مجموع زاویه های داخلی هر k ضلعی محدب که k<n برابر:
باشد.
اکنون نشان می دهیم (حکم استقرا) که مجموع زاویه های داخلی هر n ضلعی محدب نیز برابر:
است.
برای این منظور n ضلعی را در نظر می گیریم. قطر را رسم می کنیم تا n ضلعی به یک k ضلعی: و یک (n-k+2) ضلعی تقسیم شود. مطابق فرض استقرا، مجموع زاویه های داخلی k ضلعی و (n-k+2) ضلعی به ترتیب برابر است با:
و

بنابراین مجموع زاویه های داخلی n ضلعی برابر است با:

و لذا حکم برقرار است.
________________________________________
مزیت و محدودیت استدلال به کمک استقرای ریاضی:
استدلال به کمک استقرای ریاضی یک روش مستقیم برای اثبات و حل مسایل ریاضی محسوب می شود. این روش هم امتیازاتی دارد و هم محدودیت هایی. از مزایای استقرای ریاضی، مرحله ای بودن این روش است. یعنی عموما بدون نیاز به ابتکارهای زاید، مفید است و لذا شخص نتها لازوم دارد که برای استدلال خود، از مراحل مشخصی پیروی کند و برای این کار به بینش خاص نیاز نیست. مزیت دیگر این روش این است که استقرای ریاضی در حل مسایل خاصی که در آنها سایر روشهای عملی نیستند و یا بسیار مشکل اند، مفید است.

اما محدودیت استقرای ریاضی در این است که فقط برای مسائلی به کار می رود که با اعداد طبیعی سروکار دارند. لذا این روش اساسا یک روش تحقیق است، و تنها در اثبات نتایجی که درستی آنها را معلوم کرده یا حدس زده ایم، به کار می رود.

 

کلمات کلیدی :

مقاله بررسی ساختار سازمانی و راهکارهای بهبود آن در نیروگاه نیشاب

 

  مقاله بررسی ساختار سازمانی و راهکارهای بهبود آن در نیروگاه نیشابور تحت فایل ورد (word) دارای 100 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی ساختار سازمانی و راهکارهای بهبود آن در نیروگاه نیشابور تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی ساختار سازمانی و راهکارهای بهبود آن در نیروگاه نیشابور تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله بررسی ساختار سازمانی و راهکارهای بهبود آن در نیروگاه نیشابور تحت فایل ورد (word) :

بررسی ساختار سازمانی و راهکارهای بهبود آن در نیروگاه نیشابور

مقدمه :
هنگامی که افراد برای اتمام وظائفی یا در جهت تاُمین هدف یا اهدافی مشترک با یکدیگر روابط متعادل بر قرار کنند سازمان بوجود می آید .
مطالعه در باره نظریه های سازمانی ، رفتار سازمانی و سایر خصوصیات یک سازمان موجب می شود تا به میزان اثر بخشی سازمان تحت نظر خود تاُثیرگذار شود .

چالش های سازمانها در قرن بیست و یکم با چالشهای سازمانها در سالهای گذشته متفاوت هستند . برخی از چالشها درون سازمان و بعضی از محدوده جغرافیایی محیط داخل وخارج کشور و استان و شهر و برخی از چالشهای سازمان از رقابت های جهانی ن

اشی می شود .
سازمان برای گذر از چالشها یک اقدام مشترک را باید انجام دهد وآن بهره جستی از صحنه رقابت ، بکارگیری استراتژی های برتر ، ایجاد روابط نوین با کارکنان ، ایجاد ساختار مناسب ، همکاری با نیروی کار نا همگون ، رعایت اصول اخلاقی و اعتقادی و مسئولیتهای اجتماعی می باشد .
امروزه سازمانها و انسانهای مشغول بکار در سازمانها هردوبسیار پیچیده می باشند و شبکه روابط و ساختارهایی که ناشی از تقابل انسان و سازمان است به قدری پیچیده و درهم تنیده است که جز با تئوری شناخت آن ممکن نیست .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 17

(( تئوری سازمانی بستر نظریات ، افکار و اندیشه های مربوط به مدیریت و رویدادهای سازمانی است . این نظریات ، افکار و اندیشه ها در خلاُ نرسته اند ، بلکه هموا

ره به صورت دو جریان مستمر از دو منشاُ اساسی سر چشمه گرفته اند .
1- از دقت نظرها ، برداشتها و آموخته های مستقیم از عملیات ، رویدادها و رفتارهای جاری در حیات واقعی و عینی و انواع سازمانها یا بطور خلاصه از صحنه های ع

ملی یا جریان مستمر اندوخته های تجربی مدیران .
2-از پژوهش ها ، تجزیه و تحلیل و ریشه یابی مسائل و مشکلات و بالاخره طبقه بندی ، الگوسازی و تعبیر وتفسیر آنها در دو اثر آکادمیکی و دانشگاهی یا جریان مستمر نظری ، تلاقی این دو جریان مستمر ، سازمان رابه دو صورت موضوع و پدیده ای در آورده است که تعریف ، تبیین و توضیح آن تئوری پردازی را ایجاد نموده و حاصل این تئوری ها ، تئوری سازمانی را خلق کرده است . ))
1-2-سازمان چیست ؟
سازمان پدیده ای اجتماعی به شمار می آید که بطور آگاها

نه هماهنگ شده و دارای حدود و ثغور نسبتا”مشخصی بوده وبرای تحقق هدف یا اهدافی ، بر اساس یک سلسله مبانی دائمی فعالیت می کند . عبارت “”به صورت آگاهانه هماهنگ شده “” دلالت بر مدیریت دارد و “” پدیده اجتماعی “” دال بر این م

عنی است که سازمان ازافراد یاگروههایی که با هم در تعاملند تشکیل شده است ( 1 ) و می توان گفت :
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 18

سازمان یک سیستم است . این سیستم ها باز هستند و برای بقاء و ادامه حیات باید خود را بامحیط وفق دهند . ( 2 )
سازمان ازافرادورابطه ای که بایکدیگردارند تشکیل می شود.هنگام

ی که افرادبرای انجام وظائفی ضروری درجهت تاُمین هدفهابایکدیگرروابط متقابل برقرارمی کنند،سازمان بوجودمیآید .( 3 )
یک سازمان مرزهای نسبتا” مشخصی دارد . این مرزها به مرور زمان می توانند تغییر کنند و ممکن است کاملا”روشن وواضح نباشند . ( 4 )
بسیاری از سازمانهای کنونی در تلاشند تا در سطح افقی کاره

ا را هماهنگ تر نمایند . لذا مرزهای بین دوایر و سازمانها از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار شده و آنگاه یک سازمان باید در برابر تغییرات محیط خارجی با سرعت بیشتری اقدام نماید . مرز سازمان گسترده تر می شود و به صورت یک مانع بر سر راه اقدامات سازمان قرار نمی گیرد . ( 5 )
می توان گفت سازمانها برای انجام امور بوجود آمده اند . این امور یا فعا

لیتها ، همان اهدافند ، که دستیابی به آنها توسط یک فرد به تنهایی ، امکان پذیر نیست ، یا اگر هم بوسیله یک فرد قابل حصول باشد ، حصول آن از طریق سازمان ، اثر بخش تر است .
در عین حال ، لازم نیست که همه اعضاء سازمان ، اهداف را کاملا” بپذیرند . در واقع نوعی توافق عمومی بارسالت سازمان کفایت می کند .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 19
تعریفی که از سازمان ارائه گردید ، لزوم هماهنگی رسمی تعام

لی اعضاء رامشخص می کند . ساختارسازمان تصریح می کند که وظائف ، چگونه تخصیص داده شوند ، چه شخصی به چه کسی گزارش دهدوسازوکارهای هماهنگی رسمی وهمچنین الگوهای تعاملی سازمانی که بایدرعایت شوند کدامند ؟
ساختاررامیتوان به عنوان یکی ازاجزاء سازمان که ازعنصرپیچیدگی ، رسمیت وتمرکزتشکیل شده تعریف نمود .
پیچیدگی ، به حدود تفکیک درون سازمان و میزان تخصص گرایی ، تقسیم کار و تعداد سطوح در سلسله مراتب سازمان اشاره دارد و حد و حدودی را که واحدهای سازمانی از لحاظ جغرافیایی پراکنده شده اند را نیزتصریح می کند . البته پیچیدگی یک اصطلاح نسبی است .
رسمیت ، حدی که یک سازمان برای جهت دهی رفتار کارکنانش ، به قوانین ، مقررات ورویه ها متکی است . ( 6 )
رسمی بودن یک سازمان به اسناد ومدارکی اطلاق می شودکه درسازمان وجوددارد . دراین اسناد روش ها ،شرح وظائف ،مقررات وسیاست هایی راکه سازمان بایدرعایت واجرانمایدنوشته شده است .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 20

این اسنادنشان دهنده نوع رفتار و فعالیتهاست و اغلب رسمی بودن یک سازمان را از طریق شمارش تعداد صفحات اسناد موجود در سازمان تعیین می کنند .

تمرکز ، در سلسله مراتب اختیارات ، متمرکز بودن به آن سطح از اختیارات گفته می شود که قدرت تصمیم گیری دارد . هنگامی که تصمیم در سطح بالای سازمانی گرفته شود ، آن

سازمان را متمرکز می نامند . هنگامی که تصمیم گیریهابه سطوح پائینترسازمان تفویض شود ، می گویندکه سازمان غیرمتمرکزاست . ( 7 )

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 21

3-2-طرح سازمان چیست ؟
طرح سازمان بر جنبه مدیریت تئوری سازمان تاُکید دارد . طر

ح سازمان به نحوه ساخت و تغییر ساختار ، برای تحقق اهداف سازمانی اشاره می کند .
ساختن یا تغییر دادن یک سازمان ، بی شباهت به ساختن یا تغییر نقشه یک ساختمان نیست ، هر دو بایک هدف نهائی آغاز می شوند . سپس طراح برای تحق

ق آن هدف وسایل یا

نقشه ای تدارک می بیند . در بنا نمودن یک ساختمان ، طرح مورد نظر یک نقشه ساختمانی دقیق بوده که بر اساس آن ساختمان بنا نهاده می شود . در ساختن یک ساختار ، آنچه مورد استفاده قرار می گیرد نقشه یا سند مشابه ای است که نمودار سازمانی نام دارد .
4-2-تئوری سازمانی چیست ؟
تئوری سازمانی رشته ای است که ساختار و طراحی سازمان را مورد مطالعه قرار می دهد . تئوری سازمان به هر دو جنبه تشریحی و تجویزی این رشته می پرداخته و تشریح می کند که سازمانها ، واقعا”چگونه ساختارمند می شوند و همچنین پیشنهاداتی راجع به اینکه چگونه می توان سازمانها را طوری بنا نمود که اثر بخشی آنها افزایش یابد ، ارائه میدهد .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 22

 

5-2-تئوری رفتار سازمانی چیست ؟
رفتار سازمانی ، دیدگاهی خرد نسبت به مسائل داشته و برافراد و گروههای کوچک تاُکید دارد . بررفتار درون سازمان ها ، عملکرد افراد ، کارکنان و متغیرهای نگرشی نظیر بهره وری کارکنان ، غیبت در کار ، جابجائی در کار ورضامندی شغلی بیشتر ، متمرکز است . موضوعات رفتار فردی که در رفتار سازمانی مورد بررسی قرار می گیرند ، شامل : ادراک ، ارزشها ، یادگیری ، انگیزش و شخصیت است ، موضوعات رفتار گروهی که رفتار سازمانی بر آن تاُکید می ورزد عبارتند از : نقشها ، موقعیت افراد در سازمان ، رهبری ، قدرت ، ارتباطات و تعارض .

در قبال رفتار سازمانی ، تئوری سازمان دیدگاهی نسبت به مسائل سازمانی دارد . ( 8 )
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 23

6-2-ارکان سازمان :
سازمانها به طور وسیعی متفاوت و پیچیده اند ، بنابراین مفید به نظر می رسدکه مطالعه خودرا با مدل ساده ای که توجه ما را به ویژگی های اساسی سازمان معطوف می دارد ،شروع کنیم . (مدل پیشنهادی “” لویت “” درشکل شماره1-2نمایش داده شده وحال محیط
سازمان
ساختار اجتماعی

اهداف تکنولوژی

افراد
( شرکت کنندگان )

شکل 1-2 : مدل لوزی “” لویت “” ( یک مدل ساده از یک سازمان )

 

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 24

1-6-2– ساختار اجتماعی :
ساختار اجتماعی به جنبه های متشکل یا تنظیم شده روابط موجود میان افراد یک سزمان اشاره می کند .ساختار اجتماعی هرتشکل انسانی را می توان به طور تحلیلی به دو جزء تقسیم نمود .
“”در جامعه انسانی همواره مساُله ای به نام واقعیت دوگانه وجود دارد . در یک طرف یک سیستم هنجاری شامل آنچه باید باشد قرار دارد و در طرف دیگر یک نظم واقعی شامل آنچه که هست …. این دو نظم نمی تواند کاملا” منطبق به هم و یا جدا از هم باشد . DAVIS 1449 : 52 “”
اولین جزٌ نظریه “”دیویس “” اشاره به ارزشها ، هنجارها و انتظارات هر نقش می باشد . ارزشها معیارهایی هستند که در انتخاب هدفهای رفتار بکارمی روند .هنجارهاقواعدتعمیم یافته ای هستندکه رفتار رامشخص می کنند ودر حالت خاص وسایل مناسب برای تعقیب اهدافند .
نقشها انتظارات یا استانداردهایی هستند که برای ارزیابی رفتار یک شاغل در موقعیت خاص اجتماعی بکار می روند .

دومین جز را که “” دیویس “” به عنوان “” نظم واقعی “” به آن اشاره کرد ، ساختار رفتاری می نامیم . این جز بجای تجویزات رفتاری بر رفتار واقعی توجه دارد .
طبقه بندی “” هومانز”” از رفتار اجتماعی سه عامل فعالیتها،کنشهای متقابل و گرایشها یعنی عوامل تشکیل دهنده ساختار رفتاری را ارائه می دهد .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 25

 

به دلیل اینکه کارها بیشتر در ارتباط با ساختار رفتاری است تا صرفا” رفتارها به آن فعالیتها ،کنشهای متقابل وگرایشهایی که تا حدودی از نظم معینی پیروی می کنند توجه می کنیم . رفتار تکراری یک فرد خاص یا رفتارهای مشابه یک دسته از افراد مورد نظر است . نظریات فوق به ما یادآوری می کند ، ساختار هنجاری وساختاررفتاری یک گروه نه مستقل و نه منطبق به

هم می باشند . بلکه به درجات متفاوت به هم وابسته اند . ساختار هنجاری محدودیتهای عمده ای را بر ساختار رفتار تحمیل می کند . رفتار را شکل داده و آنرا جهت می دهد و مختار هنجاری تجاوز کرده و منبع عمده توسعه ( عوامل ) و تغییرات در آن ساختار ( هنجاری ) می شوند .
یعنی همان طوری که رفتار هنجارها را شکل می دهد ، هنجارها نیز رفتارها را شکل می دهند . به هر حال ساختارهای هنجاری و رفتاری همواره در یک حالت تنش پویا قرار دارند و در

حالی مستقل بوده و مستقلا”تغییر می کنند ولی فشار مداومی بر دیگری وارد می نماید .
تاُکیدبرساختاراجتماعی ، ماراقادرمی سازدتاکشمکشهای موجوددرسازمان راتشکل یافته ببینیم ، یعنی کشمکشهادرقالب ساختاروروابط بین افرادوگروه بوجودمی آیدوبه خصوصیات تهاجمی وذاتی افرادسازمانی بستگی ندارد.عوامل ساختاری نه تنهاخصوصیاتی مانندثبات ونظم بلکه تنش ،

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 26

 

اضطراب و کج رفتاری و تغییر را نیز در بر می گیرد. ساختار اجتماعی یک سازمان با توجه به میزان رسمیت آن تفاوت می کند . یک ساختاراجتماعی رسمی ، نوعی است که در آن موقعیتهای اجتماعی و روابط بین افراد به روشنی مشخص شده است . در یک ساختار غیر رسمی ، وقتی که افراد خاصی از سیستم خارج شده و یا داخل می گردند ، نقشها و روابط میان آنها و ک

نشهای متقابل بین آنها ، توسعه یافته و تغییر می کند .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 27

 

2-6-2-افراد سازمانی :
افراد سازمانی کسانی هستند که در برابر دریافتهای مختلف ، سازمان را یاری می دهند . همه افراد در بیش از یک سازمان مشارکت داشته و میزان و شدت مشارکت آنان ممکن است بسیار متفاوت باشد . بسیار مهم است تاُ کید کنیم که افراد سازمانی در وهله اول و در بیشتر موارد عاملان اجتماعی می باشند . بدون آنها نه ساختار ، نه سازمان و نه موقعیت اجتماعی موجودیت نخواهند یافت . اولین نظریه های جامعه شناسی به ساختار اجتماعی اهمیت داده اند .نظریه های جدید تاُکید دارند که عاملان اجتماعی هم ابزار استمرار جماعات ( برای ایجادساختارهای جدید ) و هم ابزار تغییر ( برای ایجاد ابتکار و نوآوری ) می باشند .
“” آنتونی گیدن “” می گوید : دوگانگی ساختارهای اجتماعی هم واسطه و هم نتیجه اند . ساختارها براعمال جاری تاُثیر گذاشته و تحت تاُثیر آن اعمال شکل می گیرند .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 28

3-6-2-اهداف سازمانی :
مفهوم اهداف سازمانی مهمترین (و بحث انگیزترین ) جنبه از مطالعه سازمانها می باشد

. برخی تحلیلگران بر این نکته اصرار می ورزند که برای درک سازمانها ، بررسی اهدافش

ان ضروری است . برخی دیگر کارکرد اهداف را چیزی جز توجیه فعالیتهای گذشته نمی

دانند . رفتار گرایان نیز اشاره می کنند که فقط افراد هدف دارند و گروههایی چون سازمانها هدفمند نیستند . برای بیشتر تحلیلگران ، اهداف محور اصلی تجزیه وتحلیل سازمانها به شمارمی رود .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 29

4-6-2-تکنولوژی :
به منظورتمرکزروی تکنولوژی سازمانی ، سازمان بایدبه عنوان محلی که بعضی ازکارهادرآن انجام می پذیرد ، محلی برای تبدیل مواداولیه ، انرژی صرف می شودویامکانیزمی برای تبدیل وارده ها به صادره هاتلقی گردد. هرسازمانی که کاری انجام میدهد ، تکنولوژی انجام آن کاررا در اختیار دارد .
برخی سازمانها مواد وارده را در جریان تولید قرار داده و تجهیزات و سخت افزار جدید می سازند . برخی دیگر افراد را در جریان تعلیم و تربیت قرار می دهند . تکنولوژی نه تنها شامل ماشینها و تجهیزات فنی می گردد بلکه شامل دانش فنی و مهارتهای افراد سازمانی نیز می شود .

تکنولوژی در اختیار کلیه سازمانها می باشد ، اما سازمانها با توجه به حدود درک این تکنیکها ، میزان کاربرد روزمره آنها و میزان موُثر بودن آنها با ، یکدیگر متفاوت می باشند .
5-6-2-محیط :
هرسازمانی دریک محیطخاص فیزیکی ، تکنولوژیکی ، فرهنگی واجتماعی قرارداردکه بایدخودراباآن وفق دهد . هیچ سازمانی خودکفا نیست . همه سازمانهابرای بقابه برقراری روابط باسیستمهای بزرگتری که جزئی ازآنهاهستند ، وابسته اند. تحلیلگران اولیه سازمانها ، اهمیت ارتباط سازمان با محیط را نادیده گرفته و یا آنرا ناچیزمی شمردند . اما کارهای اخیر بر این ارتباط تاُکی

 

 

 

دبسیاری دارند .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 30

غیرازخانواده ، بقیه سازمانها ، افرادبابیش ازیک سازمان درارتباطند . سازمانها سیستمهایی می باشند که ازتشریک مساعی بخشی از فعالیتهای اعضایشان تشکیل می شوند . ( نه همه فعالیتهای آنان )
ساختار سازمان جنبه های مهمی که از محیط گرفته یا محیط بر آن تحمیل کرده را منعکس می سازد . هر دو ساختار رسمی و غیر رسمی ریشه در محیط دارند . سازمانها نه تنها از محیط تاُثیر می گیرند بلکه بر محیط نیز تاُثیرمی گذارند و هیچ سازمانی جدا از محیط آن قابل فهم نیست . ( 9 )
7-2-دیدگاه سیستمی :
تعریف یک سیستم : عبارتست از اجزاء بهم پیوسته و مرتبط بهم که به نحوی تنظیم گردیده اند که یک کل مجزای از تک تک اجزاء را بوجود می آورند . جوامع بشری خود نوعی

سیستم اند . اتومبیل ها ، گیاهان و بدون انسانها یک نمونه هایی از انواع سیستم ها هستند . این سیستم ها داده هایی را بدست می آورند سپس از تغییر و تبدیل آنها ستاده هایی را تولید می کنند .
هر سیتمی از طریق دو نیروی متضاد تفکیک و ادغام شناخته می شود . در یک سیستم ، وظائف تخصصی تفکیک می شوند تا جایگزین الگوهای کلی مبهم شوند . برای مثال : در بدن انسان شش ها ، قلب ، کبد هر کدام وظائف جداگانه ای دارند . بطور مشابه سازمانها ن

یز ، بخشها ، قسمتها وواحدهایی مجزا برای انجام وظائف مختلف وتحقق فعالیت های تخصصی خود دارند .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق : 31

8-2-انواع سیستمها :
معمولا” سیستمها را به سیستمهای باز و بسته طبقه بندی کرده اند . تفکر یا ایده سیستمهای بسته از ابتدای مطرح شدن آن از علم فیزیک نشاُت گرفته است . این تفکر ، سیستم ها را خود کفا ومستقل در نظر می گیرد . ویژگی مهم این تعریف از دیدگاه علم فیزیک اینست که اثر مهم محیط بر سیستم را نادیده می گیرد .
1-8-2-سیستم بسته :
یک سیستم کاملا” بسته سیستمی است که هیچ نوع انرژی از منابع خارجی دریافت نکرده و هیچ نوع انرژی را به خارج از خود ساطع نمی کند و این دیدگاه در عمل کاربرد محدودی در مطالعه سازمان ها دارد و بیشتر بصورت ایده آل مطرح است .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 32

2-8-2-سیستم باز : تعامل پویای سیستم را با محیطش نشان می دهد .
در شکل 2-2 نمایی از سیستم باز بصورت ساده نشان داده شده است .

سیستم

شکل 2-2 سیستم باز

 

سازمانهامواداولیه ومنابع انسانی مورد نیاز خودراازمحیط دریافت میکنند .آنهابرای اینکه ستاده های خودرا عرضه نمایند به مشتریان وارباب رجوع خودوابسته اند . بانکها سپرده هارا دریافت می کنند سپس این سپرده هارابه صورت وام یا دیگرسرمایه گذاریهاتبدیل می کنندوازمنافع حاصله برای بقاءورشدخودوهمچنین پرداخت بهره به سپرده گذاران ودادن مالیات به دولت استفاده میکنند.ازاینروسیستم بانک بطورفعال بامحیطش درتعامل است که خوداین

محیط شامل سرمایه گذاران،وام گیرندگان ، افرادجویای کار، نهادهای قانونی ونظائرآنهااست .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 33

در شکل 3-2 تصویر پیچیده تری از یک سیستم باز ارائه شده که می تواند برای سازمانهای صنعتی بکار گرفته شود . ( 10 )

 

اعمال نفوذ مقررات
حمایت از مصرف کنندگان

بازپرداخت وام

دستمزدها

پرداخت به
سهامداران

شکل 3-2 – یک سازمان صنعتی به عنوان یک سیستم باز

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 34

ویژگیهای یک سیستم باز :

همه سیستمها دارای سه عنصر نهاده ، فرآیند تبدیل و ستاده اند . سیستم ها مواد اولیه ، انرژی ، اطلاعات ومنابع انسانی و نظائر اینها را دریافت می کنند و آنها را به کالاها ، خدمات ، منابع ، مواد زائد و غیره تبدیل می کنند .
1- آگاهی از محیط :
یکی از ویژگیهای روشن وواضح یک سیستم باز ، آگاهی آن از روابط بین خود و محیطش است. مرزی وجود دارد که سیستم را از محیطش جدا می کند . تغییرات محیطی ، کم و بیش بر سیستم تاُثیر می گذارند و همینطور آن تغییرات درون سیستم نیز محیط را متاُثر می کند . بدون وجود مرزی مشخص ، سیستمی وجود نخواهد داشت ، مرز یا مرزهای سیستم اند که مشخص می کنند سیستمها در چه جایی واقع شده اند و سیستمهای فرعی از کجا شروع و به کجا ختم می شوند . مرزها می تواند فیزیکی باشند نظیر خطوط مرزی روشن که ایالات متحده آمریکا را از همسایگان شرقی و غربی اش جدا می کند .

مرزها همچنین می توانند بصورت روانشناختی از طریق نمادهایی نظیر القاب ، عناوین ، لباسهای همشکل و شعائر مذهبی بوجود آیند .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 35

2- بازخور:
سیستمهای باز بطور مداوم از محیط خود اطلاعات دریافت می کنند و آنها را در پی گیری اقدامات اصلاحی انحرافات حاصله از جریان ازپیش تعیین شده ، یاری می دهد که این دریافت اطلاعات از محیط را باز خور می نامیم .
3- ویژگی دورانی :
سیستمهای باز چرخه ای از حوادثند . ستاده های سیستم ، امکاناتی را برای نهادهای جدیدی که چرخه سیستم را تکرار می کنند فراهم می سازند . اگر چه سیستم می خواهد تداوم داشته باشد و حیات سازمان حفظ گردد باید در آمد دریافتی از مشتریان ش

رکت ، کفاف پرداخت به سهامداران و دستمزد به کارکنان و بازپرداخت وام را داشته باشد .
4- آنتروپی منفی :
اصطلاح آنتروپی به گرایش سیستم به زوال ( میل به فنا ) یا فروپاشی اشاره دارد .
یک سیستم بسته چون انرژی و داده های جدیدی رااز محیط خود دریافت نمی کند به مرور زمان به ضعف می گراید . برعکس ، یک سیستم باز آنتروپی منفی دارد لذا می تواند خود را تجدید قوا نموده و ساختارش را حفظ کند ، از مرگ رهایی یابد و حتی ریشه کن کند ، زیرا توانایی ورود انرژی بیش از آنچه را متوجه صرف تولید ستاده هایش می کند ، داراست .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 36

 

 

5- وضعیت ثبات :
ورود انرژی به سیستم برای جلوگیری از آنتروپی ،میزانی از ثبات در تبادل انرژی را موجب شده که این امر خود منجر به پایداری در سیستم می گردد . هر سال که می گذرد بدن شما سلولهای جدیدی راجایگزین سلولهای مرده می سازد ، اماظاهرفیزیکی بدن شما،خیلی کم و حتی بسیارجزئی تغییرمی کند .
پس یک سیستم باز ضمن آنکه در تبدیل نهاده ها به ستاده های خود فعال بوده و تغییر می کند اما در طی زمان از ثباتی نسبی برخوردار است .
6- حرکت به سوی رشد و توسعه :

ویژگی ثبات ، توصیفی ازسیستمهای ساده یاسیستمهای بازاولیه است وبه مرورزمان که سیستم پیچیده ترمی شودوبه طرف خنثی سازی آنتروپی حرکت می کند ، سیستم های بازبه سمت رشدو توسعه حرکت می کنندکه این امرنقض ثبات سیستم محسوب نمی شود . سیستم های بزرگ وپیچیده برای حصول اطمینان ازبقاء خودبه نحوی عمل می کنندکه حاشیه ایمنی بیشترازسطح فعلی موجودرابدست آورند . همچنین بایدبدانیم سیستم اصلی مستقیما”د

 

راثرتوسعه، تغییر نمی کند .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 37

7- تعادل بین فعالیت های نگهدارنده و انطباقی :
سیستم های بازاغلب تطبیق دادن دونوع فعالیت متضادرادنبال می کنند . فعالیتهای نگهدارنده اطمینان میدهدکه سیستمهای فرعی گوناگون باهم درتعاملندومحل سیستم بامحیطش سازگاری دارد .
بر عکس فعالیتهای انطباقی از این جهت ضروریند که سیتم بتواند در طی زمان ، تغییرات در خواسته های داخلی و خارجی سیستم را طرح وتعدیل کند .
8-همپایانی :
مفهوم همپایانی تصریح می کند که برای انجام کارهای متعددی وجود دارد که یک سیستم بوسیله راههای متعدد به یک هدف نهائی نائل آید . همپایانی شما را ترغیب می کند بجای اینکه تعداد محدودی راه حلهای جدید را برای حل یک مسئله مد نظر قرار دهید در جستجوی تعداد زیادی راه حل برآید .
اهمیت دیدگاه سیستمی : به مدیران حال و آینده اجازه می دهد که سازمان را به عنوان یک کل که مشتمل بر سیستم های فرعی متعدد و اجزاء مرتبط بهم است ، مورد توجه قرار دهند .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 38

9-2-ابعاد طرح سازمان :
دیدگاه سیستمی بر این اساس قرار دارد که در درون سازمان فعالیتهای دائمی و پویا در جریان است . برای درک سازمان باید به ابعادی از سازمان توجه شود که بیان کننده ویژگیهای خاص سازمان هستند . این ابعاد بصورت ساختاری و محتوایی می باشند .
ابعاد ساختاری ، بیان کننده ویژگی های درونی یک سازمان هستند که آنها مبنایی را به دست می دهند که می توان بدان وسیله سازمانها را اندازه گیری و مقایسه نمود .
1-9-2-ابعاد ساختاری سازمانی :
1-1-9-2-رسمی بودن :
به اسناد و مدارکی اطلاق می شود که در سازمان وجود دارد . در این اسناد روشها ، شرح وظائف ، مقررات و سیاستهایی را که سازمان باید رعایت و اجرا نماید نوشته شده است .
2-1-9-2-تخصصی بودن :
یعنی سازمان تا چه اندازه یا تا چه درجه ای کارها و فعالیتهای خود را به وظائف جداگانه و تخصصی تقسیم کرده باشد .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 39

3-1-9-2-داشتن استاندارد :
به موردی اطلاق می شود که بسیاری از کارهای مشابه به روشی یکسان و همانندانجام شوند.
4-1-9-2-سلسله مراتب اختیارات :
یعنی مشخص کردن این موضوع است که هر یک از افراد باید گزارش کار خود را به چه کسی بدهد وحیطه کنترل ( نظارت ) هر یک از مدیران مشخص می شود .
5-1-9-2-پیچیدگی :
مقصود از پیچیدگی تعداد کارها یا سیستم ها ی فرعی است که در درون یک سازمان انجام می شود یا وجود دارد . پیچیدگی را می توان از مجرای سه بعد سنجید : عمودی ، افقی و فضایی . مقصود از عمودی تعداد سطحی است که در سلسله مراتب اختیارات وجود دارد .
پیچیدگی سازمان از نظر افقی ، مربوط به تعداد شغل یا دوایری است که به صورت افقی در سراسر سازمان وجود دارد . پیچیدگی سازمان از نظر فضایی به محل ها و مناطق جغرافیایی اطلاق می شود .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 40

6-1-9-2-متمرکز بودن :
در سلسله مراتب اختیارات ، متمرکز بودن به آن سطح از اختیارات گفته می شود که قدرت تصمیم گیری دارد . هنگامی که تصمیم در سطح بالای سازمانی گرفته شود ، آن سازمان را متمرکز می نامند و هنگامی که تصمیم گیری ها به سطوح پائین تر سازمان تفویض گردد ، سازمان غیر متمرکز است .
7-1-9-2-حرفه ای بودن :

به سطح تحصیلات رسمی و آموزش کارکنان اطلاق می شود . اگردریک سازمان ، کارکنان برای گرفتن شغل باید دوره های آموزشی بلند مدت را طی کنند ، می گویند که سازمان بسیار حرفه ای است .
8-1-9-2-نسبت های پرسنلی :
این نسبت بیان کننده به کارگیری افرادی است که برای وظائف مختلف و دوایر گوناگون به استخدام سازمان درمی آیند . برای محاسبه نسبت پرسنلی ، تعداد

کارکنان یک گروه یا یک طبقه را برکل تعداد کارکنان سازمان تقسیم می کنند .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 41

2-9-2-ابعاد محتوایی :
معرف کل سازمان هستند ، مثل اندازه یا بزرگی سازمان ، نوع تکنولوژی ، محیط و اهداف آن . و آنها معرف جایگاه سازمان هستند و بر ابعاد ساختاری اثر می گذارند . ابعاد محتوایی می توانند مبهم باشند ، زیرا آنها نشان دهنده سازمان و محیطی هستند که ابعاد ساختاری در درون آن قرار می گیرند و برای ارزیابی و درک سازمان ، هر دو بعد ساختاری و محتوایی حدودی است و ابعاد سازمان با یکدیگر رابطه متقابل ( تعامل ) دارند .
2-9-2-ابعاد محتوایی سازمان :
1-2-9-2-اندازه :
اندازه سازمان عبارتست از بزرگی که به صورت تعداد افراد یا کارکنان مشخص می گردد .
2-2-9-2-تکنولوژی ( فن آوری ) سازمان :
عبارتست از ماهیت زیر سیستم تولید ، و شامل عملیات و روش های فرآیند تولید ( تبدیل اقلام مصرفی به اقلام تولیدی ) می شود .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 42

3-2-9-2-محیط :
شامل عواملی می شودکه درخارج ازمرزسازمان وجوددارند . (صنعت ، دولت ، مشتری ، عرضه کنندگان کالاوموُسسات مالی وسازمانهای دیگرازجمله مهمترین عوامل محیطی هستندکه بریک سازمان اثرمیگذارند )
4-2-9-2-اهداف و استراتژی سازمان :
در این مقوله هدف و شیوه های

رقابتی شرکت که آن را از سایر سازمانها متمایز می کند ، مشخص می شود معمولا” هدفها به صورت اسناد نوشته هستند ، که بیان کننده و نشان دهنده مقصود نهایی و همیشگی شرکت می باشند . استراتژی عبارتست از یک برنامه عملی که به موجب آن شیوه تخصیص منابع و فعالیتهای شرکت دررابطه بامحیط ودرراه نیل به هدف هایش تعیین می گردد .هدفها واستراتژی های سازمان مشخص کننده دامنه فعالیت هاورابطه ای است که سازمان باکارکنان ، مشتریان ورقبای خود دارد .
5-2-9-2-فرهنگ :
فرهنگ سازمان نشان دهنده مج

موعه ای ازارزشها ، باورها ، هنجارها و تفاهم هایی است که سازمان در آنها با کارکنان وجوه مشترک دارد . امکان دارد این فرهنگ

سازمان چیز نانوشته ای باشد ولی با توجه به شعارها ، جشن ها ، نوع لباس و نمای سازمان قابل مشاهده می باشد .
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 43

ابعادساختاری ومحتوایی که موردبحث قرارگرفت به یکدیگروابسته اند.برای مثال بزرگی سازمان ، نوع تکنولوژی ومحیط پایدارباعث میشوندتاسازمانی بوجودآیدکه ازنظررسمی وتخصصی و متمرکز
بودن در سطح بالایی قرار داشته باشد . اینها ابعاد مبنایی هستند که می توان بدان وسیله ویژگی هایی از سازمان را سنجید و تجزیه و تحلیل نمود . ( 12 )
10-2-عوامل تعیین کننده ساختار سازمانی :
1-10-2-استراتژی ( راهبرد )
1- تعریف :
استراتژی می تواند به عنوان فرآیند تعیین اهداف بنیادی بلند مدت ، اتخاذ شیوه کار و تخصیص منابع لازم برای تحقق این اهداف ، تعریف شود . برای تحقق اهداف ، حفظ و گسترش فعالیتهای شرکت در حوزه های کاری جدید در پاسخ به تقاضاهای متغیر ، تغییرات منابع ، نوسانات شرایط اقتصادی ، پیشرفت های فنی و فعالیت رقبا باید تخصیص مجدد صورت پذیرد . این تعریف دو نظریه را در مورد استراتژی مطرح و لزوم توجه گسترده به آندو را نشان می دهد .

فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 44

1-1 حالت طرح ریزی :
این نظریه استراتژی را به عنوان طرح یا یک رشته رهنمودهایی واضح و روشن که از قبل تدوین شده توجیه و تشریح می کند .
2-1 حالت تکاملی :

بر اساس این نظریه ، استراتژی لزوما” طرحی اصولی و سنجیده نیست . بلکه درطی زمان به عنوان یک الگودر جریان تصمیمات مهم ظهور پیدا می کند . بطور خلاصه ، استراتژی هم نتایج نهائی و هم وسایل نیل به آن را در بر دارد . هر روشی که مد نظر باشد مدافعان این موضع که استراتژی ساختار را تعیین می کند به این مهم واقفند که تصمیم گیرندگان ، ساختاری را انتخاب می کنند که خود خواهان آن هستند و فرآیند های پردازش درون سازمان ، محیط و عوامل دیگر ، تعیین کنندگان اصلی ساختار هستند . این ساختاردرشکل 5-2

نشان داده شده است . اماآثارآنهابرساختارازطریق استراتژی صورت می پذیرد . ( 13 )

ساختار استراتژی عوامل محیطی و
ظرفیت های سازمانی

شکل 5-2 : تعیین کننده بودن استراتژی در تعیین ساختار سازمان
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق 45

2- انواع سازمانهای استراتژیک :
در نظریه معاصر طبقه بندی سازمانهای استراتژیک بر مبنای میزان تغییراتی که یک سازمان در محصولات یا بازارش می دهد ، که مهمترین چارچوبی است که در حال حاضر برای تعریف استراتژی و تاُثیر آن بر طرح ساختاری بکار می رود .
1-2- سازمانهای تدافعی :
سازمانهای تدافعی با تولید تعداد محدودی از محصولات برای بخش کوچکی ازکل بازار بالقوه ، ثبات را جستجو می کنند . دراین جایگاه وقلمرو محدود ، برای ممانعت ازورود رقبا به حوزه کاریشان بشدت ایستادگی می کنند , درنتیجه ساختاری در سازمان ایجاد می گردد که از تفکیک افقی بالا ، کنترل تمرکز و سلسله مراتب رسمی برای ایجاد ارتباط ، برخوردارمی باشد .
2-2- آینده نگران :
تقریبا”قطب مخالف تدافعی هاهستند .توانایی آنهادریافتن وبهره جستن ازفرصتهای بازار یابی وتولید محصولات جدید نهفته است . در اینگونه سازمانها ممکن است نو آوری نسبت به سود آوری از اهمیت زیاد تری برخودار باشد

. موفقیت آینده نگران متکی بر ایجاد وتولید محصولات جدید وحفظ ظرفیت سازمان برای بررسی دامنه وسیعی ازشرایط ، روندهاوحوادث محیطی است.آینده نگران اثربخش اند زیرامیتوانندنسبت به خواسته های دنیای آتی خودواکنش نشان دهندشرکتهای آینده نگربه علت عدم

 

کلمات کلیدی :

مقاله آسیب شناسی به خاطر بی توجهی به حقیقت و جایگاه نماز و ارائه

 

  مقاله آسیب شناسی به خاطر بی توجهی به حقیقت و جایگاه نماز و ارائه راه کارها در جهت رفع آسیب ها در اقامه نماز تحت فایل ورد (word) دارای 32 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله آسیب شناسی به خاطر بی توجهی به حقیقت و جایگاه نماز و ارائه راه کارها در جهت رفع آسیب ها در اقامه نماز تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله آسیب شناسی به خاطر بی توجهی به حقیقت و جایگاه نماز و ارائه راه کارها در جهت رفع آسیب ها در اقامه نماز تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله آسیب شناسی به خاطر بی توجهی به حقیقت و جایگاه نماز و ارائه راه کارها در جهت رفع آسیب ها در اقامه نماز تحت فایل ورد (word) :

چکیده

آسیب شناسی به خاطر بی توجهی به حقیقت و جایگاه نماز و ارائه راه کارها در جهت رفع آسیب ها در اقامه نماز :
فریضه‌ سترگ نماز دارای جایگاه و اهمیت اجتماعی و تربیتی ارزشمند و مهمی است .

نماز از بعد اجتماعی دارای جایگاه ارزنده‌ای است؛ زیرا روابط و مناسبات انسان‌ها با یکدیگر و ماهیت و جهت‌گیری جامعه را مشخص نموده و کیفیت ویژه‌ای به آن می‌بخشد؛ لذا اگر انسان رابطه خود را با خداوند، به خوبی تنظیم و تصحیح کرد، موفق به تنظیم و بهبود رابطه‌اش با سایر انسان‌ها خواهد شد. در روایت از امام معصوم ـ علیه السّلام ـ آمده است که اگر آدمی رابطه خود را با خداوند اصلاح کرد، خداوند رابطه او را با دیگران اصلاح خواهد نمود. از این عبارت نتیجه می‌گیریم که چون نماز تجلی رابطه مطلوب خالق و مخلوق است موجب مطلوبیت روابط اجتماعی مردم با یکدیگر خواهد شد.

برخی از صاحب نظران این طور مطرح می‌کنند که علل وادادگی و روی گردانی جوانان از دین و فرایض دینی تناقض گفتار و رفتار متولیان سیاسی، مذهبی و سیاست زدگی مبلغان مذهبی است.

این مسأله تنها عامل روی گردانی جوانان از مسائل مذهبی نیست؛ بلکه در کنار آن می‌توان به پدیده‌هایی نظیر مصرف‌گرایی، تجمل پرستی و رقابت‌های مادی و نظایر آنها نیز اشاره کرد.

یا غفلت والدین از تربیت دینی و مذهبی فرزندان‌شان و اکتفا نمودن به مسائل مادی و حداکثر تحصیلی آنان نیز از جمله عوامل و اسباب ایجاد این مساله است.

ـ وابستگی و تعلق خاطر کودکان و نوجوانان و جوانان به رسانه‌های گروهی به ویژه رسانه‌های تصویری و ناتوانی این رسانه‌ها در انتقال معرفت و جاذبه دینی به نسل حاضر و بالعکس تلاش برخی رسانه‌ها در جهت دلبسته نمودن کودکان و نوجوانان و جوانان به محصولات فرهنگی غرب و نیز فقدان ادبیات دینی برای کودکان و نوجوانان و جوانان از جمله علل این دین گریزی یا دوری از معنویت و کم توجهی و بی‌توجهی به نماز است.

بعد از آسیب شناسی به خاطر بی توجهی به حقیقت و جایگاه نماز به راه حل هر یک از موارد مذکور می پردازیم ، تا شاید بتوانیم با ارائه آن ،گام مثبتی برای رفع آسیبها در اقامه نماز برداشته و اندکی از مشکلات دینی و مذهبی را رفع کرده باشیم .
مقدمه
از بعد تربیتی نماز، می‌توان نماز را همچون منشوری کثیر الاضلاع تصور نمود که از هر وجه به آن بنگریم جلوه خاصی دارد. به عنوان نمونه می‌توان به این ویژگی بسنده کرد که نماز موجب ایجاد و تثبیت عزت نفس آدمی می‌شود؛ زیرا نمازگزاری که در پیشگاه خدا به عبادت می‌پردازد در حقیقت با نفی عبودیت غیر خدا و گردن نهادن به عبودیت خدا، به این رابطه معنا می‌بخشد.
به نکته‌ای درباره‌ی نقش نماز در باز داشتن جوان از گناه اشاره شد. حال این سئوال پیش می‌آید که چه عواملی در گرایش نسل جوان به دینداری و نماز موثر است؟

البته در این زمینه عوامل فراوانی وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌کنم:
1ـ پشتوانه نماز و سایر عبادات، اعتقادات محکم و پا برجاست. اگر نسل جوان از حیث اعتقادی و باورهای دینی، ساخته شوند و بینش صحیح و مستدلی در این مورد داشته باشند به طور طبیعی به لوازم و پیامدهای آنها نیز که نماز و نیایش است روی می‌آورند.

2ـ تقویت شناخت و معرفت نسل جوان نسبت به نماز، آثار اقامه و آثار ترک نماز و نقش محوری نماز نسبت به سایر عبادات می‌تواند منجر به پای بندی بیشتر به نماز شود.

3ـ استفاده از زبان و بیان هنر و ادبیات در ترسیم جذبه‌ها و جلوه‌های نماز به ویژه از زندگی بزرگان و فرزانگان به صورت نمایشنامه، تئاتر، فیلم و میان پرده‌های نمایشی می‌تواند در عینی ساختن آثار این عبادت بنیادین، در نتیجه جذب جوانان مؤثر و سودمند تلقی شود.

4ـ نسل جوان امروز همان کودکان و دانش آموزان سال‌های پیشین خانواده‌ها و مدارس هستند که مهمترین سال‌های رشد و بالندگی خویش را در کنار خانواده‌ها و والدین گذرانیده و پس از آن در مدرسه و در کنار معلمان و مربیان آن را تداوم بخشیده‌اند. منظور اشاره به این واقعیت است که اگر خانواده‌ها و نیز مربیان و معلمان شیوه‌های جذاب و زنده‌ای را برای آشنایی کودکان و نوجوانان با نماز، به کار گیرند. آنها در سنین جوانی علاقه و گرایش بیشتری به نماز نشان داده و آن را حفظ خواهند کرد. همچنین آشنا نمودن والدین و مربیان با طرح‌ها و روش‌های جذاب و پر کشش درباره‌ی نماز، می‌تواند تأثیر به سزایی در این امر داشته باشد.

موضوع مهم دیگری که مطرح است جایگاه و کارکرد فرایض دینی و مذهبی در علوم روان شناختی و تربیتی است. برای این فریضه چه شأن و جایگاه و کارکردی در علوم فوق در نظر گرفته شده است؟
کارکرد فرایض دینی و مذهبی در علوم روان شناختی و تربیتی در دو مقوله زیر قابل بررسی است:
1ـ بررسی آثار، پیامدها و تبعات این گونه فرایض از منظر علوم روان شناختی و تربیتی؛ نظیر مطالعه در آثار روان شناختی نماز، عبادت، نیایش و نظایر آنها با دیدی جدید، ابتکاری و جذاب.
2ـ جستجو و تفحص در زمینه راهکارهای مؤثر و پیشنهادی دین و فرایض دینی در حل معضلات و مشکلات جامعه معاصر؛ نظیر افسردگی، اضطراب، استرس و خودکشی به ویژه آن دسته از مشکلات پیچیده‌ای که علوم روان شناختی و تربیتی هنوز نتوانسته پاسخ قاطعی برای آنها بیابد.

آسیب شناسی به خاطر بى توجّهى به حقیقت و جایگاه نماز
راستى چرا در میان نوجوانان و جوانان برخى آنچنان که باید، به نماز اهمیت نمى دهند و یا اینکه چرا بعضى از آنان ارتباط چندانى با نماز ندارند و یا عدهاى از نوجوانان و جوانان در حالیکه از خانواده مذهبى و مسلمان هستند نماز نمى خوانند؟
این سئوالى است که ما بدنبال علل و عوامل و پاسخ صحیح آن بوده نخست سعى داریم که عوامل آن را شناسایى نموده سپس راه حل ها را ارائه دهیم.
موضوع مزبور بعنوان یک سئوال و موضوع تحقیق در میان عده کثیرى از دانش آموزان دبیرستانى، دانش پژوهان مراکز پیش دانشگاهى و دانشجویان مطرح گردید تا بدون هیچ حدس و گمانى از طرف نگارنده علل را از بیان خودشان جویا شویم که در این صورت قضیه از ظن و گمان خارج و به واقعیت عینى نزدیکتر گردد.
آنان در این نظر سنجى علل و عواملى را برشمردهاند که بسیار جالب توجه است.
لازم به ذکر است که برخى از این علل از درصد بالایى برخوردار بوده که اکثریت آن را بیان داشته اند و بعضى دیگر در حدّ متوسط و ضعیف مطرح شده اند. ما به ترتیب اهمیت، آن عوامل و علل را بر مى شماریم سپس نحوه از بین بردن آنها و یا راه حلها را با استمداد از آیات و روایات با بضاعت اندک علمى ارائه خواهیم داد.
محیط خانواده و بى توجهى والدین
بى توجه بودن یا کم توجهى پدر و مادر یا مربى خانواده نسبت به فرزندان در محیط خانه و سطحى نگرى آنان در ابتداى نوجوانى فرزندان و یا احیاناً بى مبالاتى اعضاى خانواده نسبت به مسائل دینى خصوصاً فریضه نماز تأثیر بسزائى در تربیت فرزندان بجاى مى گذارد. بعنوان مثال فرزند اگر در خانهاى رشد نماید که در آن خانه کسى به نماز اهمیت ندهد و یا در قبال مسائل دینى خود را مسئول ندانند و یا خود اهل نماز باشند ولى فرزند خانواده را تحریض و تشویق به نماز ننمایند قطعاً فرزند آن خانواده اهل نماز و عبادت نخواهد شد البته شاید در آینده بر اثر عوامل دیگر به نماز روى آورد که این احتمال ضعیفى است.
نوجوانى نوشته بود که چگونه از من انتظار نماز خواندن برود در حالیکه در خانه ما هیچ یک اهل نماز نیستند و دیگرى بیان کرد که توقع نماز خواندن از کسى که هیچ یک از اعضاى خانواده اش اهل نماز نباشند. توقع بى جایى است.
اینگونه از خانواده ها که فرزندانشان تمایل و گرایش چندانى به مسائل عبادى از خود نشان نمى دهند بر دو قسمند: یک گروه خانواده هایى هستند که والدین و مربیان آنان به نماز اهمیت نمى دهند و طبعاً فرزندانشان از آنان تقلید مى کنند. این دسته از خانوادهها اگر چه محدودند ولى وجودشان قابل انکار نیست. فردى نقل مى کرد ما چند نفر براى مهمانى به منزل کسى رفتیم بیشتر یا همه دوستان وضو ساختیم که نماز بخوانیم سراغ مهر نماز از صاحب خانه گرفتیم در جواب به ما گفت یک مُهر در خانه داریم که گاهى من با آن نماز مى خوانم و گاهى خانمم.
دسته دیگر خانواده هایى مى باشند که خود دیندار و اهل عبادتند و لیکن نسبت به فرزندان خود در این امر هیچ وقعى نمى نهند. نماز خود را مى خوانند و روزه شان را مى گیرند امّا از اینکه فرزندان به مسائل دینى پاى بند باشند یا نه براى آنها یکسان است. هرگز از فرزندان بعنوان پدر و مادر نمىخواهند که نمازش را بخواند و یا روزهاش را بگیرد. هیچ مسئولیتى را در قبال آنان احساس نمى کنند. گویا او همه چیز را مى فهمد و باید با همان فهم خود عمل کند و یا همه اعمال او را حتى بعد از سن تکلیف با بچه بودن توجیه مى کنند.

بسیار روشن و مسلّم است که چنین فرزندى بزودى به عبادت تن در نخواهد داد. کانون خانواده مهمترین عامل دراین زمینه محسوب مى شود چون کانونى که جوان در آن رشد یافته کانون بى تفاوتى بوده است و هرگز کسى از طریق محبت و تشویق و یا از راه قهر و تهدید او را به امور عبادى و ادار نکرده و یا از او نخواسته است. چه بسا این جوان نسبت به سایر امور زندگى فردى سر به زیر و تسلیم پذیر و با شخصیتى از دیدگاه خانواده باشد و لیکن اهل نماز و دیانت نیست. این بدان جهت است که والدین در آن امور تأکید داشته امّا در امور دینى اصرارى به خرج نداده اند. و اگر در بُعد دینى توجه داشتند قطعاً خللى در او مشاهده نمى کردند.

عدم آگاهى و بینش کافى از فریضه نماز
عالم نبودن به محتواى نماز، درک پایین و بسیار اندک نسبت به تأثیر آن، عدم توجه به جایگاه نماز در اسلام، نداشتن انگیزه و هدف در اقامه و برپایى آن، آشنا نبودن به اسرار و فلسفه نماز و درخواست امور مادى از خدا و عدم دست یابى به آن یکى از عواملى است که جوانان را از این فریضه الهى دور نگه داشته است. در گفته ها و نوشته هاى بسیارى از آنان این نکته جلب توجه مى کرد که ما نمىدانیم براى چه باید نماز خواند. اگر نماز نخوانیم چه مى شود. با ترک نماز چه چیزى را از دست خواهیم داد و ظاهراً مشاهده مى شود آنان که نماز را برپا مى دارند با کسانى که تارک نمازند فرقى نمى کنند. اگر نماز باید در زندگى افراد مؤثر واقع شود پس چرا این اثر ملموس نیست و چرا این مرزبندى را عملاً ما نمى بینیم؟

مگر خدا به دو رکعت نماز ما محتاج است؟ جوان باید قلبش پاک باشد، انسان باید با دوستان و همسایگان و نزدیکان و همنوعان خود رفتار شایستهاى داشته باشد. خدا اینها را از ما خواسته است. نه اینکه نماز بخوانیم و در عین حال صدها عمل ناشایست را مرتکب شویم. اصل این است که ما انسان خوبى باشیم حال چه قائم به نماز باشیم یا تارک آن. پس ملاک انسان خوب بودن، نماز خواندن نیست بلکه دل و قلبى پاک داشتن است.

همه این گفته ها حاکى از آن است که شناخت لازم و آگاهى کافى از فضائل نماز و جایگاه آن در اسلام براى کثیرى از نوجوانان و جوانان حاصل نشده است.

سستى و تنبلى
بعد از دو عامل مذکور، علت دیگرى که در ترک یا بى توجهى به نماز بیان شده است عنصر و عامل تنبلى است. غالباً نوجوانان و جوانان به آسانى تن به فعالیت نمى دهند مگر در امورى که بیشتر جنبه احساسى و هیجانى داشته و یا در امورى که با انگیزه و شناخت قبلى همراه باشد. براى فردى که چند سال است به سن تکلیف رسیده قدرى مشکل است در هواى سرد زمستان آستین خود را بالا زند و با آب سرد وضو بگیرد و یا کفش و پوتین را از پایش در آورد و مسح نماید به همین خاطر گاهى از نماز خواندن طفره مى رود و یا براى او دشوار است که از خواب نوشین صبح گاهى بزند و نمازش را بخواند و; .
هر چند که برخى از نوجوانان و جوانان این عامل را در موضوع مورد بحث مهم شمردهاند و لیکن به نظر مى رسد که این علت نمى تواند بعنوان یک عامل مستقل و بلکه یک علت به حساب آید چون بعداً خواهیم گفت که تنبلى خود معلول علل دیگرى مى باشد.
مجالست و همنشینى با دوستان ناباب
بدیهى است که نقش بسیار مهم دوستان در شکل دهى شخصیت انسانى خصوصاً در سنین نوجوانى و جوانى را نباید نادیده انگاشت. دوستان شایسته و خوب در سوق دادن انسان به سوى سعادت و کمال مؤثرند و دوستان ناشایست در انحراف آدمى به سمت ناهنجاریهاى اخلاقى. چه بسا جوانانى که در مسائل دینى علاقمند و به دیندارى خود راغبند و لیکن در محیطهاى مختلف از قبیل محلهاى که در آن زندگى مىکنند یا محیط کار و تحصیل که در آن ساعاتى از عمر را سپرى مى سازند با افرادى آشنایى شوند که به تدریج او را در دام بى دینى و لا ابالى گرى گرفتار مى کنند.
فساد اخلاقى
برخى از جوانان در علت دورى از نماز و تعالیم دینى و مذهبى، مفاسد اخلاقى را بسیار مؤثر مىدانند. البته این عامل در خانوادهها و محیطهاى مختلف داراى شدت و ضعف مىباشد و در بروز و ظهور آن مىتوان عللى را بر شمرد که هر کدام از آن عوامل به تنهایى مىتواند در ایجاد آن و انحراف شخص کافى باشد.
عواملى چون خواندن و مطالعه نوشته هاى تحریک آمیز در مکتوبات و مقالات خصوصاً اگر با نثر روان یا بصورت نظم بوده باشد، تصاویر و عکسهاى مبتذل در بیرون از خانواده و نیز بد حجابى یا بى حجابى برخى از اعضاى فامیلى در مراسم جشن و سرور و عدم رعایت موازین شرعى و سنّتهاى غلط حاکم بر برخى از خانواده ها در درون خانواده مى توانند در بروز مفاسد اخلاقى اشخاص خصوصاً جوانان تأثیر زیادى داشته باشند. کم نیستند جوانانى که با ایجاد و مهیا بودن چنین زمینه هایى غسل بر آنها واجب گردیده و آن اراده و تصمیم راسخ را ندارند که در داخل وقت خود را تطهیر نموده و نماز را بپا دارند و یا اگر در خارج وقت خود را پاک کرده اند قضاى نماز را بجا آورند چنانچه برخى صراحتاً گفته اند که نگاه به این تصاویر و صحنه ها، مقدمه و زمینه خود ارضایى و مفاسد دیگر اخلاقى است.

مزاحم دانستن نماز براى کارهاى شخصى
برخى چون در وقت نماز مشغول کارها و اعمال شخصى خود هستند فرصت اینکه نماز را در اوّل وقت آن اقامه کنند ندارند و وقتى که فرصتهاى اوّلیه براى اقامه و برپایى نماز از دست برود تدریجاً بعد از استراحت چون دوباره مشغول فعالیت مى شوند اقامه نماز را مانعى براى انجام کارهاى خود مى دانند. البته خواهیم گفت که این عامل به بهانه شبیه تر است تا یک علت براى ترک یا بى توجهى به نماز.
تکبر و غرور

عامل دیگرى که در ترک نماز و سایر فرایض عبادى مى تواند مؤثر باشد غرور جوانى و تکبر و بزرگ منشى برخى از افراد است. صفت غرور از پستترین اوصاف انسانى است که شاید بتوان گفت منشأ تمام گناهان و معاصى مى گردد. هرگاه این خصلت در کسى پا بگیرد و استقرار یابد فرد را به مهلکه هاى بزرگى مى کشاند با متصف شدن به این صفت فرد چنین مى پندارد که اگر در مقابل خداى خود سجده کند کوچک مى گردد بنابر این براى اینکه بزرگى و غرورش محفوظ بماند در مقابل هیچ کس نباید سر تعظیم فرود آورد ولو در مقابل خداوند متعال. فلذا این خیالبافى شاعرانه و تصورات جاهلانه او را از همه او امر متعبدانه دور ساخته و مانعش مىشود که او در مسیر سعادت خویش گام بردارد. این همان وصفى است که وقتى در ابلیس ظاهر و آشکار شد در مقابل دستور صریح خداوند سرباز زد و حاضر نشد امر الهى را در سجده بر آدم امتثال نماید.
تسویف (واگذارى امور به آینده)

برخى از جوانان با توجه به اینکه چند سالى است که وارد سن تکلیف شده و در مقابل تعالیم و دستورات دین مکلف مى باشند و بر آنها واجب است که به احکام دینى گردن نهند ولى با این توجیهات که ما هنوز جوانیم و تازه اوایل عمر ماست و بهانه هایى از این قبیل اعمال دینى را ترک مىکنند. جوان در بسیارى از مواقع نماز نخواندن خود را این چنین توجیه مى کند که من بعداً مى خوانم و یا قضاى آن را بجا مى آورم. عمر طولانى در پیش است پس مى توان اعمالى که امروز از من ترک مىشود در سنین پیرى و زمان بیکارى انجام داد و یا توبه کرد. بنابر این عملى که در آینده قابل جبران باشد و از طرفى مغفرت و بخشش الهى آن را شامل گردد جاى نگرانى نیست.

ضعف اعتقادى
عامل دیگرى که در روحیه جوانان مى تواند تأثیر زیادى را بگذارد باورهاى دینى و تقویت روحیات مذهبى است که بخش عمده این مسئولیت بر عهده مبلغان دینى مى باشد.
امروزه بخش عظیمى از جوانان که بهترین و مهمترین، قشر جامعه محسوب مى شوند از ضعف اعتقادى رنج مى برند. در کتب درسى خواندهاند که خدا و قیامتى هست و مسائل دینى تا حدودى به آنان گفته شده و لیکن به باور و یقین نرسیده است.
اصول اعتقادى را بصورت مستدل و متقن فرا نگرفته بلکه اصول را چون فروع مقلدانه باور دارد. تعالیم دین را با انگیزه و اعتقاد انجام نمىدهد و بیش از آنکه با درایت و بینش همراه باشد با احساس و عاطفه با امور دینى برخورددارد. این ضعف درعقیده و عدم استوارى آن برپایه منطق موجب مى گردد که جوان به مسائل دینى آن اهمیت خاص را قائل نباشد و یا پاى بندى کامل به تعالیم دینى را نداشته باشد. به همین جهت بسیار دیده مى شود که بعضى از افراد، نماز خواندشان موسمى و فصلى است. مثلاً در فصل خاصى مثل ماه مبارک رمضان یا ایام ماه محرم و صفر، نمازشان را مى خوانند و بقیه ماههاى سال را با نماز وداع مى گویند.
و یا بعضى فقط به چند تا از نمازهاى واجب عمل مى کنند و نماز صبح را مثلاً نمى خوانند. این نیست مگر از ضعف اعتقادى فرد. و تا این ضعف جبران نگردد، مشکل فوق قابل حل نخواهد بود.
رفتار نامناسب مبلغان دینى
ابتدا این نکته را متذکر شوم که منظور از عنوان مزبور، انکار یا زیر سئوال بردن مبلغان متعهد و متدّین خصوصاً روحانیون وارستهاى که حیات خویش را صرف تبلیغ دین نمودهاند نیست بلکه توجه دادن به این نکته است که باید برخورد با جوانان بسیار با ظرافت و دقّت انجام گیرد. چون چه بسا جوانانى که مقید به موازین دینى باشند ولى با یک عکس العمل فردى که لباس دین بر تن کرده است از دین بى زار گردند. تحقیقات و نظر سنجى ها گویاى این حقیقت است که برخى از جوانان به خاطر دوستى و صمیمیت و ارتباط نزدیکى که با طلاّب و روحانیون خصوصاً طلبه جوان پیدا کرده که باید از آن بعنوان یک پدیده میمون و مبارک نگریست رفتارى را مشاهده مى کنند و یا سخنانى را مى شنوند که موجب سستى و وهن آنها از دین مىگردد. بعنوان مثال اگر جوانى مشاهده نماید که یک روحانى در محفلى نشسته و مشغول صحبت و احیاناً غیبت دیگران است و توجهى به نماز در اول وقتش ندارد و یا در رفتار با کسى تندى مى کند این اعمال، تأثیر منفى اش را بر روحیه دیگران باقى مى گذارد. گاهى گفته مى شود که اگر واقعاً نماز در اول وقت آن همه فضیلت دارد پس چرا یک روحانى بعنوان مبلغ دین به آن توجه ندارد. این هم عاملى است که برخى از جوانان بیان مى دارند. علاوه بر موارد ده گانه اى که بیان شد عاملى چون مشکلات مادى، کاستى در تبلیغات، نداشتن مشوّق، مشکل ازدواج، وجود آلودگى اخلاقى برخى از محیطهاى محلى، عدم جاذبه کافى مساجد و مکانهاى عبادى و عدم رعایت مسائل بهداشتى در مساجد و نمازخانه ها از دیگر عواملى هستند که در ترک و رویگردانى یا کم توجهى نوجوانان و جوانان به مسائل عبادى خصوصاً نماز تأثیر به سزایى دارند که باید در رفع و حلّ آن کوشا بود. نمودار زیر تحقیق انجام شده را نشان مى دهد.
1 – محیط خانواده و بی توجهی والدین
2 – عدم آگاهی و بینش کافی از فرضیه نماز
3 – سستی و تنبلی
4 – مجالست و همنشینی با دوستان ناباب
5 – فساد اخلاقی
6 – تزاحم نماز با کارهای شخصی
7 – غرور و تکبر
8 – تسویف ( واگذار کردن کار به آینده )
9 – ضعف اعتقادی
10 – رفتار نامناسب مبلغان دینی

الگوسازى غلط
برخى از گروه ها، رسانه ها و مطبوعات یک سویه عوامل بیگانه را الگوسازى مى کنند.
زمانى که اندیشه غربى به جاى اندیشه اسلامى تبلیغ شود جوان در عمل دچار تزلزل مى شود و شاید به سمت اعتقادات غربى هم سوق پیدا کند.
مبلغ نماها
انسان هاى ریاکار به دنبال جاه و مقام اجتماعى در لباس شیادى، بلا و ضربه اى به دین وارد مى کنند که امروزه از این نقطه، ضربات مهلکى به دین وارد شده و مى شود. زمانى که اعمال و عبادات در جامعه توأم با تظاهر است، روح نداشته و به دل و جان نمى نشیند. نتیجه این تظاهرها و شیادى ها، بى تفاوتى و خستگى طالب دین مى شود .
پ. نارسایى مکان ها و امکانات برپایى نمازطولانى بودن برنامه نماز، فقدان امکانات وضو گرفتن و همه عواملى که به نمازخانه و غیره مربوط است بر اقبال نداشتن جوانان به نماز مى افزاید. آموزش و تربیت ائمه جماعات و تغذیه آنها به طور مداوم از نظر آشنایى با علوم دین و نیازمندى هاى نماز و بکارگیرى امامان جماعت آگاه، با قرائت صحیح به جذابیت نماز کمک فراوان مى کند.
راهکار مناسب
علاوه بر شرکت اساتید صاحب نام و صاحب شهرت در نمازهاى جماعت، ارائه پاسخ هاى علمى و قانع کننده به سؤالات مذهبى نمازگزاران، آگاهى بخشى به نمازگزاران درباره فلسفه نماز، عامل بودن توصیه کنندگان به نماز، بیان زندگى بزرگان دین و احیاکنندگان نماز در طول تاریخ، اجتناب از روش هاى خشن، توبیخ، تنبیه، تهدید، تمسخر و غیره در امر نماز، اجتناب از اجبار و جلوگیرى از ریا در فرهنگ نماز، استقبال پرجاذبه از نمازگزاران در مساجد به ویژه جوانان و گوش دادن به حرف هاى جوانان در مساجد مى تواند براى حذف آثار منفى تبلیغ کلامى صرف براى نماز مؤثر باشد.
جوان به علت برخوردارى از حس کنجکاوى و دقت نظر شدید، همواره محیط اطراف خود را زیرنظر دارد. چنین فردى به خاطر دقت و تیزبینى نسبت به محیط اطراف و رفتارهاى اطرافیان، جایگاه خود و نحوه برخورد با پدیده هاى اجتماعى را طراحى مى کند. مواجهه با دوگانگى در رفتار و کردار برخى مبلغان یکى از مهم ترین عوامل دلزدگى جوان از دین و دین داران است. دعوت به ساده زیستى، عدالت، سلامت اخلاقى و مالى، پرهیز از دروغ و تهمت و حسادت از جمله تعالیمى است که معمولاً برخى از مبلغان به آن نمى پردازند.
عمل گزینشى به تعالیم دینى و ملاحظه منافع شخصى و گروهى در حوزه سیاست و اقتصاد تأثیرى عمیق در نگرش نمازگزار بویژه جوان به دین دارد. بنابراین باید تلاش کرد که با ارائه الگوهاى عملى مناسب، از انحراف فکرى آنها جلوگیرى کرد و به آنان آموخت که حساب دین داران و متولیان امر دین را نباید با دین یکى کرد .

ارائه راه کارها در جهت رفع آسیب ها در اقامه نماز
بعد از بیان علل و عوامل به پاسخ و راه حل هر یک از موارد مذکور مى پردازیم تا شاید بتوانیم با ارائه آن گام مثبتى براى این قشر عزیز که اکثریت جمعیت جامعه اسلامى و دینى ما را تشکیل مى دهند برداشته و اندکى از مشکلات دینى و مذهبى آنها را رفع کرده باشیم.
1 ـ نقش خانواده در تربیت فرزندان:
کانون خانواده اولین و بهترین مدرسهاى است که نسلهاى جوامع بشرى از آنجا رشد مى یابند بنابر این اگر والدین یا مربیان خانواده افراد مدیر و با مسئولیتى باشند قطعاً کانون خانواده محیط سالمى براى تعالى و رشد افراد آن خانواده خواهد بود و بالعکس اگر مربى خانواده انسان غیر مسئول و بى قید و شرطى باشد قطعاً افرادى که از آن خانه وارد اجتماع مى شوند انسانهاى مفیدى براى اجتماع نخواهند بود و به همین خاطر دین مسئولیت سنگین و خطیرى را برعهده خانواده گذاشته و ادب و تربیت فرزند را بعنوان بهترین عمل صالح وارثى ماندگار یاد کرده است. در نصوص وروایات که از ائمّه معصومین(علیهم السلام) و رسول گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله وسلم)به ما رسیده بخش عمدهاى از آن را احادیث اخلاقى و تربیتى تشکیل مى دهد که در اینجا به مناسبت موضوع به چند حدیث اشاره مى شود.

 

کلمات کلیدی :

مقاله سقط جنین تحت فایل ورد (word)

 

  مقاله سقط جنین تحت فایل ورد (word) دارای 87 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله سقط جنین تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله سقط جنین تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله سقط جنین تحت فایل ورد (word) :

1- مقدمه
می¬توان نظر مردم در جوامع مختلف را در مورد سقط جنین به سه دسته تقسیم کرد: دسته اول مخالفین سر سخت و سنتی (گروههای افراطی و به ظاهر مذهبی و ; ) و دسته دوم موافقین قوانین آزادی سقط جنین (گروههای غیر مذهبی و زن محورو فیمینیستی و;) و دسته سوم کسانی که به سقط جنین مشروط(فقهای شیعه و پزشکان متعهد و متخصص و;) معتقدند.
مسأله سقط جنین جزء مسائلی است که در حیطه یک تخصص نمی گنجد و گروههای تخصصی زیادی روی آن کار می کنند و نظر می دهند از طرفی می¬توان گفت که چون یک مسأله خاص و تخصصی است باید نظر متخصصین جامعه در مورد آن در نظر گرفته شود و نه اینکه خواص جامعه دنبال رو نظر عوام باشند. گروه¬هایی که می توانند در مورد این امر دخالت نمایند از جمله علمای دینی , وکلا , پزشکان , متخصصین آسیبهای اجتماعی و; می باشند . در دین اسلام علمای مذهب با متخصصین متعهد در مورد سقط جنین در موارد جواز آن تقریبا همفکر می باشند ؛ یعنی می توان گفت که بر خلاف مذاهب دیگری که مخالف سقط جنین هستند فقه شیعه معتقد به سقط مشروط می باشد . در اینجا لازم است بگوییم که هر دو گروهی که معتقد به منع مطلق سقط جنین و آزادی مطلق سقط جنین می باشند به بیراهه می روند چرا که اگر منصفانه و با دید حق بین به این موضوع نگاه کنیم حرف گروه اول غیر منطقی است و حداقل هیچ مرجع ادیان خدایی و حتی هیچ پزشکی در جهان آن را قبول ندارد (و اگر قبول داشتند بدون شک بایستی به فهم آنهااز دین و علم پزشکی شک کرد) چون مسأله در مان را هم رد می کنند و جان مادر را به خطر می اندازند. و گروه دوم اخلاق بشری را زیر پا می گذارند تا از آزادی حیوانی خود دفاع کنند!
از نظر اسلامی روح پس از 4 ماهگی در بدن جنین وارد می شود و این از نظر فقه شیعه یک مرز کاملا مشخص می باشد یعنی وقتی که به مسأله دیه جنین رجوع می کنیم می بینیم که در بعد از چهار ماهگی برای مرگ جنین دیه یک فرد بالغ کامل محسوب می شود و با قبل آن یک تفاوت فاحش دارد و سقط آن بدون هیچ توجیه و مجوز یعنی کشتن مظلوم ترین انسانی که هیچ قدرت دفاعی از خود ندارد و این موضوع را هیچ مرامی جایز نمی شمارد و ظلمی آشکار می باشد.
بنابر این تصمیم گیری در مورد داشتن یا نداشتن بچه باید پیش از حاملگی انجام شود نه بعد از آن.با وجود این گاهی به این امر توجهی نگردیده و زوجین بجای انتخاب روشی مناسب برای جلوگیری از بچه دار شدن، بعد از انعقاد نطفه مبادرت به سقط عمدی جنین خود می نمایند.
معمولا سقط جنین که درسطح جهان رو به افزایش است به دلایلی چون تنظیم خانواده ، مخفی نمودن روابط جنسی ممنوع یا نامشروع قبل از ازدواج رسمی و قانونی ، گریز از بارداری ناخواسته ، هتک ناموس و مواردی از این قبیل واقع می شود .
ادیان مختلف نیز سقط جنین را بجز در موارد استثنائی ممنوع می دانند . این اعتقادات مذهبی، قوانین و مقررات سقط جنین را تحت تاثیر خود قرار داد و به همین دلیل قانونگذاران کشورهای مختلف سقط جنین را ممنوع و برای آن مجازاتی تعیین کرده اند. در برخی از ادیان پیش از اسلام نیز سقط جنین گناهی بس عظیم تلقی می شد و برای زنی که مبادرت به این عمل می کرد ، عقوبت سختی در نظر می گرفتند .
اما به نظر می رسد که در عصر حاضر این مسأله به خاطر ترویج و تشویق برای کنترل جمعیت و همچنین ازدیاد بی بند و باریهای جنسی از قبح آن کاسته شده است ؛البته اسلام با کنترل جمعیت در مواردی که به مصلحت نظام اسلامی باشد مخالف نیست اما این کنترل باید قبل از انعقاد نطفه و استقرار آن در رحم صورت گیرد.
کوتاه سخن اینکه به طور کلی فقهای شیعه در حالت عادی و بدون هیچ مجوز عقلی و شرعی حکم به جواز سقط جنین نداده اند و میان مرحله نطفه و یا مراحل بعدی به لحاظ حکم تکلیفی تمایزی وجود ندارد هر چند به لحاظ حکم وضعی و مقادیر دیه و دفن کفن و;تفاوت وجود دارد که در این مجال به بررسی تفصیلی موضوع می پردازیم و از بذل عنایات دو استاد بزرگوارم حجج اسلام حاج آقا رحمانی و حاج اقا فاضلی نهایت تشکر را دارم.

2-تاریخچه بحث:
«; من قتل نفساً بغیر نفس او فساد فی الارض فکأنّما قتل الناس جمیعاً و من احیاها فکأنّما احیا الناس جمیعاً;» (مائده، 32). هر کس انسانی را بدون حق قصاص یا بی آنکه فساد و فتنه ای در زمین کند، به قتل برساند مثل آن است که همه مردم را کشته و هر که نفسی را حیات بخشد مثل آن است که همه مردم را حیات بخشیده است.
مسأله سقط جنین در میان همه جوامع از زمان های اولیه تاکنون مطرح بوده ، و علل گوناگونی منجر به این امر می شده است . لکن در جامعه ، بسته به شرایط زمانی و مکانی و طرز تفکرات افراد آن نتایج متفاوتی را به همراه داشته است . در زمانی این مسأله کاملاً مشروع شناخته می شده و زمانی دیگر با مرتکب این عمل به جدیّت برخورد شده است . همان طور که قبلاً نیز ذکر شد شرایط محیطی جامعه مورد نظر در تعیین نوع برخورد با مسأله سقط جنین بی تأثیر نبوده است .
از دیدگاه اسلام نیز حیات انسان در دوران جنینی و حتی قبل از تشکیل نطفه مورد توجه قرار گرفته است. به طوری که توصیه می کند، در انتخاب همسر، کیفیت ارتباط جنسی و به نوع رفتار در دوران بارداری توجه شود؛ تا موجب نسلی صالح و تولد نوزادی سالم گردد. در این نگرش، جنین شخصیتی بالقوه و دارای استعداد انسانیت و پیمودن مراحل تکامل انسانی بوده و مانند سایر انسان ها دارای حقوقی از جمله حق حیات است. بنابراین سلب حیات از وی به صورت اسقاط جنین در موارد محدود، جرم محسوب می شود و مرتکب آن مستحق مجازات است؛ چرا که موجودیت انسان از زمان پیوند دو سلول جنسی اولیه آغاز می گردد و از بین بردن آن در هر مرحله ای، با توجه به آیه قرآن کریم (مائده، 32) نابودی انسانیت به شمار می آید.
این مسأله در طول تاریخ توجه بسیاری از فقهای اندیشمند، به خصوص کسانی که مطالبی را با این عنوان موضوعی بررسی کرده اند ؛ به خود معطوف داشته است. که به عنوان نمونه مواردی ذکر میشود:
– علامه حلی در تبصره المتعلمین ، فصل یازدهم ، تحت عنوان دیه جنین ؛
– آیت اللّه نجفی در جواهر الکلام ، فصل چهارم ، جلد 43 ، تحت عنوان لواحق دیات ؛
– محقق حلی در جلد چهارم کتاب شرایع السلام فی مسائل الحلال و الحرام ، تحت عنوان لواحق دیات
– شیخ طوسی نیز در کتاب مبسوط ، جلد هفتم ؛ مستقیماً به ذکر مراحل مختلف حمل و میزان مجازات هر یک اکتفا کرده
– آیت اللّه العظمی خویی در مبانی تکمله المنهاج در مسأله 379 ، جلد دوم ، تحت عنوان دیه حمل ؛
– حضرت امام خمینی ( ره ) در تحریر الوسیله ، جلد دوم ، در مبحث دیات ، تحت عنوان لواحق دیات ؛
– صاحب ایضاح الفوائد در جلد چهارم ، کتاب دیات ، فصل پنجم ، تحت عنوان دیه جنین ؛
;;
شهید ثانی از فقهایی است که در اثر معروف خود – شرح لمعه – ذیل مبحث توابع ، قبل از ورود به بیان میزان دیه حالات مختلف حمل ، را ذکر کرده و به تناسب انها مطالبی را بیان کرده اند.
اکنون چند کتابی که در دوران معاصر مختص این موضوع نوشته شده بیان میگردد:
1 – شیخ محمد قائینی در کتاب المسائل الفقهیه ج 1 مباحث استدلالی فقهی را در این مورد بیان داشته است.
2- محمد ، محمدی ری شهری ، در کتابی به نام دانش نامه احادیث پزشکی با ترجمه حسین صابری ، مباحثی در مورد سقط جنین جمع آوری نموده و در سال 1386 توسط انتشارات ناشر سازمان چاپ و نشر دار الحدیث به چاپ رسیده است .
3-علی اکبر سیحون در سال 1332 از دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی دانشگاه ، پایان نامه ای تحت عنوان سقط جنین از نظر جزائی و فقهی نوشته است .

4-سقط جنین در قانون مجازات اسلامی عنوان مقاله ای است که توسط رضا نوری در سال 1371 در شماره پنج مجله حقوق قضایی دادگستری به چاپ رسیده است .

5-قبله ای ، خلیل ، در فصلنامه دیدگاههای حقوقی ، نشریه دانشکده علوم قضائی و خدمات اداری، مقاله ای تحت عنوان بررسی احکام فقهی و حقوقی اسقاط جنین در شماره سوم و در سال 1375 چاپ نموده است .
6-احمد مظفری ،شهرویور1387، در ماهنامه دادرسی، شماره سوم، مقاله ای تحت عنوان بررسی جرم سقط جنین در حقوق ایران به چاب رسانده است

7-دفتر تبلیغات اسلامی شیعه خراسان رضوی ، در رابطه با مسائل مستحدثه سقط جنین و ; تحت
عنوان « مسائل مستحدثه پزشکی » به رشته تحریر در آورده و در سال 1384 ، بوستان کتاب قم آن را
منتشر کرد .
8-محمد هادی طلعتی ، کتابی تحت عنوان رشد جمعیت ، تنظیم خانواده و سقط جنین در سال 1383 توسط موسسه بوستان قم ( حوزه علمیه ) به چاپ رسانده است .
9 -هوشنگ ، شامبیاتی در کتابی تحت عنوان حقوق کیفری اختصاصی ، جرائم علیه اشخاص ، مباحث مفصلی در مورد سقط جنین و ; آورده است .
10-حسین قلی ، حسنی نژاد ، مقاله ای تحت عنوان حمایت از حقوق حمل در آمریکا و ایران در مجله کانون وکلا در شماره های هشتم و نهم در سال 1381 به چاپ رسانده است .
و در بیشتر کتب حدیثی وفقهی در بابهای مختلف مثل دیه و جنایت و ارث وقتل و چند باب فقهی دیگر به صورت موردی بحثهای فراوانی انجام یافته است.

3-روش تحقیق :
به طور کلی ، روش تحقیق ، موضوع بررسی فقهی و حقوقی به روش کتابخانه ای کیفی و به صورت تحلیل فقهی است که در قلمرو کتابخانه ای انجام پذیرفته است .

4-محدودیت های تحقیق :
با توجه به اینکه در نظریات مشهور فقهی ، تنها درباره سقط جنین برای نجات جان مادر و یا تهدید سلامت جانی مادر و یا در مورد دیه آن بحث شده است و به همین نحو ، در مباحث حقوقی نیز بیش از این به بحث گذاشته نشده است لذا واضح است که محدودیت های بسیاری در زمینه آن وجود داشته باشد که به طور طبیعی در سرنوشت این تحقیق و پایان نامه بی تأثیر نبوده است . همین امر باعث شده تا نگارنده ، با توجه به امکانات محدود به مشکلات عدیده ای برخورد نماید ، از جمله آنها ، می توان به فقدان تمکن مالی جهت خرید منابع فقهی مادر و اصلی و عدم همکاری لازم و مناسب کتابخانه ها در رابطه با تأمین منابع و مأخذ و همچنین عدم وجود مباحث تفصیلی در منابع فقهی جز مباحثی ، در مورد دیه سقط جنین و سقط جنین برای نجات جان مادر ، و نیز جدید بودن بحث اشاره کرد.

5-انگیزه انتخاب موضوع و ضرورت بحث در باره آن
موضوع سقط جنین به نظر می رسد که در زمان فعلی به دلایل مختلف روز به روز از قبح آن کاسته شده و مسائلی مثل کنترل جمعیت و تبلیغ فرزند کمتر زندگی بهتر و تنظیم خانواده ها ،و شاید یکی از علتهای کمتر شدن قبح این عمل کمتر پرداختن به آن و عوارض فقهی این قضیه و اینکه در واقع قتل مظلوم ترین شخصی که هیچ قدرت دفاعی برای حفظ جان خود ندارد می باشد،, بدیهی است که با بررسی و تحقیق و بحث در باره این موضوع ,اولا مردم جامعه متوجه مقدار قبح این عمل می شوند و اینکه گرفتن حق حیات از یک شخص که از اولیات حقوق طبیعی انسان می باشد چقدر زشت و ناپسند است و ثانیا ,با بررسی عوارض فقهی موضوع مثل بحث (دیه و ارث وقصاص و;.) اهمیت موضوع بالا می رود. اینها هدف و انگیزه اصلی برای انتخاب این موضوع بوده که امیدواریم با بحث و بررسی بتوانیم قدمی چند در راستای ارتقای معرفت جامعه در مورد این ناهنجاری اخلاقی و عملی برداریم و همچنین با بررسی موارد جواز این موضوع که نجات فردی دیگر (مادر) از مرگ حتمی و یا دیگر مواردی که در متن تحقیق مورد بررسی قرار میگیرد ، بتوانیم برخوردی منطقی و صحیح با این قضیه در جامعه اسلامی ملاحظه کنیم.
لازم است بدانیم که در جهان فعلی کسانی هستند که ادعای حقوق بشر و دمکراسی و دیگر مسائلی که از انها بوی انسانیت و دفاع از حقوق بشر میاید را دارند اما درواقع شعارهای توخالی محض میباشند زیرا همانها حقوق مسلم انسانها را زیر پا گذارده و حق حیات را از بسیاری از جوامع انسانی براحتی می گیرند.
جالب تر آنکه دین مبین اسلام را به خشونت و انواع تهمت های ناروای دیگر متهم می کنند در حالی که در برخی از همان جوامع بسیاری از رشنفکرانشان براحتی عمل سقط جنین را جایز شمرده و هیچ محدودیتی برای آن قائل نیستند یعنی در واقع جنین را به دیده انسانی که حق حیات دارد نمی بینند و حتی برخی در حالیکه جنین را موجودی زنده می پندارند و از اولیات تمامی موجودات زنده داشتن حق حیات است آنرا براحتی سلب می کنند.
حال این افکار غیر انسانی را مقایسه کنیم با دیدگاهای مترقی اسلام که جنین انسان سهل است بلکه برای جنین حیوانات هم احترام خاصی قائل شده و برای هرکدام از حالات جنین انسان و حتی حیوان دیه مشخصی قرار داده و این عمل غیر انسانی و غیر اخلاقی را جز در مواردی که مصلحت مهمتری در میان باشد جایز نمی شمارد و برای نطفه منعقد شده در رحم مادر

احکام بخصوصی قائل شده که اگر تمامی انسان شناسان دنیا هم جمع بشونند نظائر ان را نمی توانند بنگارند ؛ زیرا همه این قوانین از وجودی سرچشمه دارند که خالق انسان وتمامی موجودات می باشد.
با توجه به اینکه سقط جنین موضوع کاربردی مبتلابه جامعه و زندگی کنونی می باشد لذا تحقیق و برسی زوایای این امر ضروری و مهم به نظر می رسد مخصوصا در عصری که دست یازیدن به حربه سقط جنین به منظور کنترل افزایش جمعیت و نیز کنترل زاد و ولد و روابط نامشروع و;.، ازدیاد یافته است.

6- لفظ سقط و جنین در کتب معاجم:
سَقَطَ-سُقُوطاً و مَسْقَطاً: افتادن بر روى زمین‏
سَقَطَ الولدُ من بطن امِّهِ: بچه از شکم مادر بیرون شد،- فى الکَلَامِ: در سخن اشتباه کرد،
«سَقَطَ مِنْ عینی»: نزد من بى اهمیت شد و از چشمم افتاد.
السُّقْط-
بچه ناتمام که از شکم افتاده یا بچه‏اى که از شکم مادر مُرده بیرون آید.
سقط:
سقوط: افتادن «أَلا فِی الْفِتْنَهِ سَقَطُوا ;» توبه: 49 اسقاط ساقط کردن است «أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ کَما زَعَمْتَ عَلَیْنا کِسَفاً ;» اسراء: (92 یا آسمان را چنانکه پنداشته‏اى پاره پاره روى ما بیافکنى. مساقطه نیز ساقط کردن است در اقرب از بعضى نقل شده که پى در پى بودن در آن مراد است)
«تُساقِطْ عَلَیْکِ رُطَباً جَنِیًّا» مریم:
بر تو خرماى تازه می افکند.
«وَ لَمَّا (سُقِطَ) فِی أَیْدِیهِمْ وَ رَأَوْا أَنَّهُمْ قَدْ ضَلُّوا قالُوا لَئِنْ لَمْ یَرْحَمْنا رَبُّنا وَ یَغْفِرْ لَنا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِینَ»
اعراف: 149
و السقط (بتثلیث السین): الجنین ذکرا کان أو أنثى، یسقط قبل تمامه و هو مستبین الخلق- و قد ذکر فی ماده (السّقط).
خلاصه اینکه:سقط به جنین مذکر و مونث اطلاق می شود قبل از اینکه خلقت آن تمام شود.

بررسی لفظ جنین:
جَنَّ: (بفتح اوّل) پوشیدن.مستور کردن.
در اقرب المواردآمده است : «جنّه جنّا و جنونا: ستره» در مفردات آمده: «اصل الجنّ، ستر الشَّى‏ء عن الحاسَّه» فعل آن بنا بر تصریح اهل لغت هم لازم و هم متعدى بنفسه و هم متعدى به «على» میاید. فَلَمَّا جَنَّ عَلَیْهِ اللَّیْلُ انعام: 76
(چون ظلمت شب او را پوشید و مستور کرد).
با وجود این به قلب جنان گویند که در میان بدن پوشیده است، به سپر مجنّ و مجنّه گویند که صاحب سپر را میپوشاند، بباغ و مزرعه و چمن جنّت و جنّات گویند که روى زمین را می پوشانند.
بچّه را از آن جهت جنین گویند که شکم مادر او را پوشانده است و (جنین) بمعنى مجنون و پوشانده شده است. «إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّهٌ فِی بُطُونِ أُمَّهاتِکُمْ» تر جمه آیه: آنگاه که شما در شکم مادران جنین‏ها بودید. (النجم؛ آیه: 32)

جِنّ:
(بکسر اوّل) این کلمه 22 بار در قرآن مجید آمده است.
جنّ در عرف قرآن موجودى است با شعور و اراده که باقتضاى طبیعتش از حواسّ بشر پوشیده میباشد و مانند انسان مکلّف و مبعوث در آخرت و مطیع و عاصى و مؤمن و مشرک و ; است، و خلاصه دوش بدوش انسان است تنها فرقشان آنست که انسان محسوس و جنّ غیر محسوس است و شاید بعضی تفاوت های جزئی هم داشته باشند. جنّه بکسر اوّل بمعنى جنّ است مِنَ الْجِنَّهِ وَ النَّاسِ در صحاح و قاموس طائفه من الجنّ نیز گفته است.
خشمگین شد،- جَنّاً الجنینُ فی الرّحِم: جنین در رحِم پنهان شد.
نتیجه اینکه جنین بر وزن فعیل به معنای مفعولی است و مانند جریح به معنای مجروح و قتیل به معنای مقتول و در واقع به معنی پوشیده شده و مخفی شده در شکم می باشد.

اصطلاحات مورد نیاز و تعریف واژگان:
1- تعریف سقط جنین
واژه «جنین» از نظر لغوی به معنای هر چیز پوشیده و مستور است و به بچه تا زمانی که در شکم مادر است، جنین اطلاق می شود. بنابراین محصول حاملگی را که مبدأ آن استقرار نطفه در رحم و انتهای آن لحظه ماقبل ولادت است، به دلیل اینکه به وسیله «زهدان» مادر پوشیده شده است جنین نامیده اند.
فقهای امامیه نیز جنین را به همین معنا استعمال کرده اند. البته فقها در کتاب های فقهی خود به ندرت تعریفی از جنین ارائه نموده اند و در بحث دیه جنین معمولاً به ذکر مراحل مختلف جنین و میزان مجازات آن بسنده نموده اند؛ اما شهید ثانی (ره) در این مورد می فرماید: «الجنین هو الحمل فی بطن امّه و سمّی به لاستتاره فیه، من الاجتنان و هوالستر فهو بمعنی المفعول» .
ترجمه :«جنین همان حمل در شکم مادر است که به خاطر استتار و پوشیده بودن آن در شکم مادر، به این نام خوانده می شود. این واژه از ریشه «اجتنان» به معنای پوشش و فعیل به معنای مفعول است».
واژه «سقط» در لغت عربی به معنای بر زمین افتادن می باشد همچنین در اصطلاح فقها به معنای افتادن جنین از درون رحم زن است. این اصطلاح عام بوده و شامل جنین دختر یا پسر و جنین پس از دمیده شدن روح و پیش از آن می شود.
بنابر این «سقط جنین» در اصطلاح فقها عبارت از افکندن یا خارج کردن عمدی جنین از درون رحم مادر و در نتیجه سقط، پایان دادن به حاملگی قبل از موعد طبیعی می باشد، خواه قبل از ولوج روح یا بعد از آن باشد و خواه بر اثر جنایت بر یکی یا بر هر دو باشد. بر همین اساس در فقه، به جای سقط جنین، از تعبیر اسقاط جنین یا حمل استفاده می شود.
در شرع اسلام حیات جنین از هنگام استقرار نطفه در رحم زن و آغاز مراحل رشد و تبدیل شدن آن به علقه، مضغه و; حمایت شده و احکام ویژه ای برای سقط در هر یک از مراحل جنین بیـان گردیده اسـت. به طوری که مطابق دیدگاه

فقها حتی از بین بردن نطفه که آغاز و منشأ خلقت انسان است، حرام و دیه آن بیست دینار است. هم چنین در متون فقهی با استفاده از آیات و روایات دوران جنینی به دوران قبل از ولوج روح و پس از ولوج روح تقسیم شده و نظرات مختلفی درباره سقط جنین در هر یک از مراحل بیان گردیده است.
معنای لغوی سقط جنین و سقط حمل:
با مطالعه منابع شرعی و قانونی معمول به گذشته ، تعریفی از جنین به چشم نمی خورد . همین طور به معنای عبارات ترکیبی « سقط جنین » پرداخته نشده ، و تنها احکام مربوط به سقط حمل و ارکان تشکیل دهنده مختلف آن مشروحاً بیان گردیده است .
همچنین با نگرش به مواد قوانین مجازات اسلامی مصوب 1361 و 1370 تعریف مشخصی از سقط جنین و یا سقط حمل ملاحظه نمی شود و قانونگذار به پیروی از منابع فقهی ، که منشأ تدوین این قوانین می باشد مستقیماً به ذکر مقدار دیه انواع حالات سقط جنین پرداخته است . لکن با بررسی در منابع مختلف ، می توان به معنای لغوی سقط جنین و سقط حمل دست پیدا نمود ؛ به طوری که راه گشای نیل به سوی یک تعریف جامع حقوقی نیز باشد .
سقط ، کلمه ای است با ریشه عربی که مانند دیگر لغات عربی به زبان فارسی راه یافته است ؛ و از مصدر عربی سقوط ، مأخوذ است . دکتر محمد معین در اثر معروف خود بنام « فرهنگ معین » معانی مختلفی از قبیل برف ، شبنم که به برف ماند ، بچه ناتمام افتاده ، آتشی که از چخماق بر جهد و در نگیرد ، برای آن ذکر نموده و با اضافه نمودن کلمه « جنین » به آن معنای « افتادن جنین قبل از نمو کامل در رحم » اطلاق می شود . کلمه ی سقط غالباً در فارسی ، به کسر سین تلفظ می شود
جنین نیز کلمه ای عربی بوده و از نظر لغوی به معنای « پنهان شده » است و از آن به تعبیر « جن فی الرحم » در بعضی از مدارک فقهی ، نام برده شده است ؛ به این معنا که در رحم زن پنهان و پوشیده است .
موارد تعریف سقط جنین در مدارک فقهی بسیار نادر است اغلب فقهاء در ورود به بحث دیه جنین به ذکر حالات مختلف آن در بطن مادر و میزان دیه هر یک می پردازند . در مورد معنای جنین در کتاب شرح و ترجمه تبصره علامه آمده است :
« جنین از اجنان ، که معنای آن مستور بودن است ، مأخوذ می باشد و « فعیل » به معنای « مفعول » است ( مستور در رحم ) »2

همچنین شهید ثانی در شرح لعمه ، در باب شرح و توضیح کلمه جنین می فرماید :
« و هو الحمل فی بطن امه و سمی به لاستتاره فیه من الاجتنان و هو الستر فهو بمعنی المفعول »
ترجمه:« جنین همان حمل است در بطن مادرش و به خاطر استتار آن در شکم مادر به این نام خوانده می شود ، از ریشه اجتنان به معنای پوشش مشتق شده و آن ، به معنای « مفعول » استعمال می شود ».

مرحوم کلانتر شارح کتاب ، در جلد دهم آن ، ذیل ضمیر « هو » که بازگشت آن به لفظ جنین است ، عنوان می دارد :
« ای الجنین وزان فعیل بمعنی المفعول ای المجنون : کجریح بمعنی المجروح و قتیل بمعنی المقتول و معناه : المستور ، لان الجنین یکون مستوراً و مخفیاً فی البطن
و منه قوله تعالی : فلما جن علیه اللیل رای کوکباً ، ای فلما ستر علیه اللیل »
ترجمه: « جنین بر وزن فعیل به معنای مفعولی است مثل مجنون و مانند جریح به معنای مجروح و قتیل به معنای مقتول همچنین جنین به معنای « پوشیده شده » نیز بکار می رود . زیرا که جنین ، پوشیده و مخفی شده است در شکم و ; »
به عبارت دیگر : « فرزند مادام که در رحم مادر است جنین نامیده می شود . مبدأ جنین ابتدای آبستنی است و انتهای آن لحظه ما قبل ولادت ».

2- حمل:
(بفتح اوّل) برداشتن بار و بار. فَأَنْفِقُوا عَلَیْهِنَّ حَتَّى یَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ ; طلاق: 6 بر آنها خرجى دهید تا بار خویش را بگذارند.
حمل (بکسر اوّل) بار ظاهرى ‏ مثل باری که بر دوش گیرند مثل نَفْقِدُ صُواعَ الْمَلِکِ وَ لِمَنْ جاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِیرٍ وَ أَنَا بِهِ زَعِیمٌ یوسف: 72 پیمانه پادشاه را می جوئیم هر که آنرا بیاورد براى اوست یک بار شتر و من بر آن عهده دارم.
راغب گوید: حمل یک معنى دارد و در چیزهاى بسیار به کار می رود فعل آن در همه یکى است ولى در مصدر آن فرق گذاشته به اشیائی که در ظاهر حمل می شوند مثل باریکه بر دوش گیرند حمل (بکسر اوّل) گفته‏اند و به اشیائی که در باطن حمل می شوند مثل فرزند در شکم، آب در ابر، میوه بر درخت، حمل (بفتح اوّل) گفته‏اند.
طبرسى ذیل آیه 72 یوسف فرموده است که : حمل بکسر اوّل بار منفصل و بفتح اوّل بار متصل است. در صحاح از ابن سکّیت نقل می کند: حمل (بفتح) آنست که در شکم و بر درخت باشد و حمل (بکسر) آنست که بر سر یا بر دوش باشد . ولى فعل آن در بار متصل و منفصل و معنوى یکسان است مثل حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ کُرْهاً ; احقاف: 15 و مثل وَ قَدْ خابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْماً طه: 111 و مثل إِنَّا لَمَّا طَغَى الْماءُ حَمَلْناکُمْ فِی الْجارِیَهِ ; حاقّه: 11
خالِدِینَ فِیهِ وَ ساءَ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَهِ حِمْلًا طه: 101 وَ إِنْ تَدْعُ مُثْقَلَهٌ إِلى‏ حِمْلِها لا یُحْمَلْ مِنْهُ شَیْ‏ءٌ فاطر: 18
در این دو آیه مراد از حمل (بکسر اوّل) بار گناه است ولى چرا حمل گفته شده بنا بر آنچه از اهل لغت نقل شد لازم بود حمل (بفتح) گفته شود زیرا گناه بار متصل و بار معنوى است؟

لازم است بدانیم گناه بار منفصل و مانند بار بر دوش است گر چه در دنیا مجسّم و محسوس نیست، آیات لِیُرَوْا أَعْمالَهُمْ فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّهٍ خَیْراً یَرَهُ وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّهٍ شَرًّا یَرَهُ( زلزله: 7 8- )9 کَذلِکَ یُرِیهِمُ اللَّهُ أَعْمالَهُمْ حَسَراتٍ عَلَیْهِمْ (بقره: 167 یَوْمَ‏)
حَمَلَ- تِ المرأَهُ:آن زن آبستن شد،- تِ الشجرهُ: درخت میوه‏دار شد،- العِلْمَ: دانش را نقل و روایت کرد،- القرآنَ: قرآن را حفظ کرد،- هُ الحِمْلَ: در برداشتن بار به وى کمک کرد،- الغَضَبَ: خشم را آشکار کرد،- هُ على الأَمر: او را بر آن کار برانگیخت،- الشی‏ءَ على الآخَر: آن چیز را به چیز دیگر پیوست کرد،- الحقدَ على فلان: کینه‏ى فلان را در دل گرفت،- على نَفْسِهِ فى السَّیر: خود را در راه به مشقت انداخت،- على العدوّ: یعنی بر دشمن حمله کرد،- النَّهْرُ: رودخانه بر اثر بسیارى باران طغیان کرد،- الصیدُ: شکار در حالیکه زخمى شده بود گریخت و سپس بر زمین افتاد،- هُ على مَحْمَل کذا: براى او درباره‏ى چیزى تفسیر و تأویل کرد،- هُ مَحْمَلَ الجِدِّ: با دقت به او نگریست، او را با اهمیت تلقى کرد،- حَمَالهً بهِ: او را تکفل کرد،- حَمْلَهً فى الحرب علیهم: در جنگ بر آنها حمله کرد.
لفظ حمل نسبت به جنین دارای معنای اخصی می باشد ، چرا که اصولاً حمل مرحله ای از رشد و نمو جنین می باشد که تکامل بیشتری در آن مشاهده می شود و اغلب ، دارای آثار حیات است .
از طرفی حمل از نظر لغوی ، به بچه ای گفته می شود که در رحم زن وجود پیدا می کند . از نظر پزشکی نیز اصطلاح حمل ، به دوران بعد از هفت ماهگی تا قبل از تولّد طفل گفته می شود . بنابراین اگر در این مرحله از دوران کامل حیات ، موجود قابل زیستی که در رحم وجود دارد ، از بین برود ، این عمل « سقط حمل » نامیده می شود .
در اصطلاح پزشکی ، سقط جنین به بیرون شدن حاصل بارداری از رحم در حالی که موجود تکوین یافته قادر به زندگی خارج از رحم نباشد گفته می شود . با توجه به موارد بالا در تفاوت بین جنین و حمل ، برداشت ما از مفهوم حمل ، مصادیق کمتری را در بر می گیرد . به همین دلیل در قوانین مدونه نیز در بعضی از موارد حمل از جنین بهم معنای اعم مستثنی شده است ؛ که در آینده به آن خواهیم پرداخت .

3-حکم تکلیفی و وضعی :
لازم است بعضى اصطلاحات خاص فقهاء را در این باره ذکر کنیم : از آن جمله این است که فقهاء احکام را، یعنى مقررات موضوعه الهی رابه دو قسم تقسیم مى کنند:
1-حکم تکلیفى؛
2- حکم وضعى؛
حکم تکلیفى یعنى( وجوب، حرمت، استحباب، کراهت، اباحه).
این پنج حکم به عنوان احکام خمسه تکلیفیه خوانده مى شوند.
از نظر اسلام هیچ کارى از کارهای ما خالى از این پنج حکم نیست، یا واجب است یعنى باید انجام یابد و نباید ترک شود مانند نمازهاى یومیه، و یا حرام است یعنى نباید انجام یابد و باید ترک شود مانند دروغ، ظلم، شرب خمر و امثال اینها، و یا مستحب است، یعنى خوب است انجام یابد ولى اگر انجام نیافت مجازات ندارد، مانند نمازهاى نافله یومیه، و یا مکروه است، یعنى خوب است انجام نیابد ولى اگر انجام یافت مجازات ندارد، مانند سخن دنیا گفتن در مسجد که جاى عبادت است، و یا مباح است، یعنى فعل و ترکش على السویه است مانند اغلب کارها. احکام تکلیفى همه از قبیل بکن و نکن یعنى از قبیل امر و نهى و یا رخصت است. اما احکام وضعى از این قبیل نیست، مانند زوجیت، مالکیت، شرطیت، سببیت و امثال اینها.
در مورد معنی حکم تکلیفی و وضعی فقها در کتابهای مختلف اصولی بحث کرده اند در المعالم‏الجدیده در مورد حکم تکلیفی و وضعی چنین میفرماید:
أحدهما الحکم الشرعی المتعلق بأفعال الإنسان و الموجه لسلوکه مباشره فی مختلف جوانب حیاته الشخصیه و العبادیه و العائلیه و الاقتصادیه و السیاسیه التی عالجتها الشریعه و نظمتها جمیعا، کحرمه شرب الخمر و وجوب الصلاه و وجوب الإنفاق على بعض الأقارب و إباحه إحیاء الأرض و وجوب العدل على الحاکم.
و الآخر الحکم الشرعی الّذی لا یکون موجها مباشرا للإنسان فی أفعاله و سلوکه، و هو کل حکم یشرّع وضعا معینا یکون له تأثیر غیر مباشر على سلوک الإنسان، من قبیل الأحکام التی تنظم علاقات الزوجیه، فإنها تشرع بصوره مباشره علاقه معینه بین الرّجل و المرأه و تؤثر بصوره غیر مباشره على السلوک و توجهه لأن المرأه بعد أن تصبح زوجه مثلا تلزم بسلوک معیّن تجاه زوجها، و یسمى هذا النوع من الأحکام بالأحکام الوضعیّه.
ترجمه :حکم تکلیفی حکم شرعی است که به افعال انسان تعلق پیدا کرده و به کارهایی که انسان در زندگی شخصی و اجتماعی و عبادی سیاسی ;انجام میدهد مربوط میشود مانند حرمت شرب خمر و وجوب نماز و.. اما حکم وضعی به افعال انسان تعلق پیدا نکرده بلکه حکمی است که شرع وضع کرده و تاثیر غیر مستقیم دارد بر افعال انسان مثل زوجیت که موجب علقه خاص بین زن و شوهر میشود.و بعد از اینکه زوجیت حاصل شد موجب میشود که احکام خاصی برای طرفین از طرف شرع صادر شود مثل احکام نفقه ومحرمیت و;

4-دیه:
صاحب قاموس قران در مورد لفظ دیه چنین آورده است :
دیه:خونبها. وَ مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَأً فَتَحْرِیرُ رَقَبَهٍ مُؤْمِنَهٍ وَ دِیَهٌ مُسَلَّمَهٌ إِلى‏ أَهْلِهِ . ; دیه در اصل ودى است واو آن به هاء بدل شده شاید علت تسمیه خونبها به دیه آن باشد که آن در مقابل ریختن و جارى شدن خون پرداخته میشود.
دیه مثل عده در اصل مصدر است و خونبها با آن نام گذارى شده است یعنى: هر که مؤمنى را از روى خطاء بکشد، باید بنده مؤمنى را آزاد کند و خونبهائى به اهل مقتول بپردازد.
لفظ دیه فقط دو بار در قرآن مجید سوره نساء آیه 92 آمده است مقدار دیه در کتب فقه دیده شود.
در مجمع البحرین در مورد حرف اصلی لفظ دیه (ودی) چنین آوررده است :
و ودى الشی‏ء: إذا سال، و منه اشتقاق الوادی.
و الودی بسکون الدال و کسرها و تشدید الیاء، و هو على ما قیل أصح و أفصح من السکون: البلل اللزج الذی یخرج من الذکر بعد البول.
و الدیه بالکسر: حق القتل، و الجمع دیات و الأصل ودیه مثل وعده و الهاء عوض، یقال: ودى القاتل القتیل بدیه دمه إذا أعطى ولیه المال الذی هو بدل النفس، ثم قیل لذلک: الدیه تسمیه بالمصدر.
و أیدیت: أخذت الدیه.

ترجمه:
دیه با کسر دال که جمع ان دیات است اصل ان ودیه بوده دیه که از قاتل گرفته می شود مبلغی استکه در مقابل نفس پرداخت می شود و بخاطر این گفته شده که دیه اسم گذاری به مصدر می باشد.

5- قصاص:
قصاص:
مقابله بمثل در جنایت عمدى. قصاص را از آن جهت قصاص گویند که در تعقیب جنایت و در پى آنست .
وَ لَکُمْ فِی الْقِصاصِ حَیاهٌ یا أُولِی الْأَلْبابِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ .
براى شما در قصاص زندگى هست اى عاقلان تا از قتل نفس بپرهیزید، اگر انسان بداند که در صورت کشتن کسى او را خواهند کشت کسى را نمی کشد
قصاص موجب حیات و زنده ماندن مردم میشود لذا فرموده است: «فِی الْقِصاصِ حَیاهٌ» در «حىّ» راجع به این جمله که جمله «القتل انفى للقتل» را از رونق انداخت کلمه «یا أُولِی الْأَلْبابِ» خطاب است بهر صاحب عقل از هر مذهب و ملّت که باشد و صاحبان عقل و اندیشه خواهند دانست که حکم قصاص بصلاح جامعه و سبب حفظ حیات جامعه است.
در کتاب عین در مورد قصاص جنین آوررده است:
و القصاص: التقاص فی الجراحات و الحقوق،
ترجمه:قصاص مقابله به مثل در جراحات و حقوق است.
خلاصه اینکه : قصاص به معنی مقابله بمثل در جراحات و حقوق و وجه تسمیه به خاطر این است که بدنبال جنایت و در مقابل آن می باشد.

6- نطفه:
نطف:
یکى از معانى( نطف) چکیدن است که توأم با صاف شدن و کم کم بودن میباشد گویند:
«نطف الماء نطفا: سال قلیلا قلیلا» نطفه را آب صاف شده و آب کم گفته‏اند راغب گوید: «النّطفه، الماء الصافى»
نطفه به معناى آب کم است از مذکر و مؤنث و هر آب صاف را نطفه گویند و در ذیل إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسانَ مِنْ نُطْفَهٍ أَمْشاجٍ انسان: 2
فرموده: اصل نطفه بمعنى آب کم است گاهى به آب زیاد نیز گفته شود.
این لفظ در قرآن مجید دوازده بار آمده و همه درباره نطفه انسان است،
گرچه آنرا نطفه مرد گفته‏اند ولى در اغلب موارد اختصاص بنظر نمی آید بلکه ظاهرا نطفه مرد و زن هر دو مراد است ‏
بنا بر آنکه «منىّ» بمعنى اندازه گرفته شده باشد چنانکه در «منى» گذشت. ولى مراد از «ماءٍ دافِقٍ» و أَ فَرَأَیْتُمْ ما تُمْنُونَ، نطفه مرد است.
نطفه اگر در آیات بمعنى آب کم‏ باشد مقصود آنست که بشر از آب کمى آفریده شده و اگر بمعنى آب صاف شده باشد، نطفه چکیده و صاف شده وجود انسان است.
اگر بگویید مبدء وجود انسان کرم کوچکى است از مرد (اسپرماتوزوئید) و سلّول مدورى است از زن ،آب صاف شده یا کم یعنى چه؟ گوئیم سلّول مرد هر چه باشد در میان همان آب صاف شده و چکیده است و مردم جز آن نمى‏فهمیدند.
بعید نیست که مراد از «نطفه» در آیات خود سلول زن و مرد بوده باشد که هر دو چکیده و جدا شده از وجود زن و مرد است این سخن در نظر نگارنده از همه آنچه گفته شد قویتر است خاصّه آنکه نطفه در همه جا از قرآن نکره آمده یعنى چکیده مطلق شامل زن و مرد.

 

کلمات کلیدی :

مقاله گاو ودامپروری تحت فایل ورد (word)

 

  مقاله گاو ودامپروری تحت فایل ورد (word) دارای 14 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله گاو ودامپروری تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله گاو ودامپروری تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله گاو ودامپروری تحت فایل ورد (word) :

گاو ودامپروری
زایمان و اولین ماه بعد از زایمان دوره بحرانی گاوهای شیری می باشد بنابراین مدیریت صحیح گاوهای خشک نقش مهمی در کنترل بیماریهای متابولیکی در زایمان یا دوره نزدیک به زایمان را بر عهده دارد، مسائل عمده بوجود آورنده این اختلالات متابولیکی که با یکدیگر در ارتباط هستند از مسائل مدیریتی تغذیه ناشی می گردند.

اختلالات عمده متابولیکی در گاوها تازه زا عبارتند از:

1- تب شیر
2- ادم یا خیز پستانی
3- کتوزیس
4- سندرم کبد چرب
5- جفت ماندگی
6- جابجایی شیردان
7- اسیدوزیس
8- لنگش (Laminitis)

تب شیر:
تب شیر یا فلج ناشی از زایمان یکی از اختلالات متابولیکی معمول در دوره زایمان می باشد منظور از بیماری تب شیر داشتن تب واقعی نیست. بروز تب شیر در گاو با سن دا م مرتبط می باشد و اکثراً در گاوهای پر تولید با سن بالا دیده می شود. در حدود 75 % از موارد بروز تب شیر 24 ساعت و حدود 5% آن 48 ساعت بعد از زایمان روی می دهد.

علایم عمومی بروز تب شیر:
– از دست دادن اشتها
– عدم فعالیت دستگاه گوارش
– سرد شدن گوشها و خشک شدن پوزه
علایم اختصاصی بروز تب شیر:
– عدم تعادل حین راه رفتن
– زمین گیر شدن گاو که این حالت در سه مرحله انجام می گیرد:
– ایستادن همراه با لرزش
– افتادن روی سینه
– افتادن روی پهلو و بی اعتنا بودن به تحریکات محیطی
تغییرات عمده در خون گاو مبتلا به تب شیر شامل کاهش سطح کلسیم خون است, حد طبیعی کلسیم در خون گاوهای خشک 8- 10 میلی گرم در 100 میلی لیتر خون می باشد، که این مقدار در حین زایمان به کمتر از 8 میلی گرم در 100 میلی لیتر خون می رسد. در گاو مبتلا به تب شیر سطح کلسیم خون به ترتیب در سه مرحله ذکر شده به 5/6, 5/5 و 5/4 میلی گرم در 100 میلی لیتر خون کاهش می یابد که این کاهش سطح کلسیم خون همراه با کاهش فسفر و افزایش سطوح پتاسیم و منیزیم خون می باشد.
سطوح کلسیم خون در گاوهای مبتلا به تب شیربه ترتیب شامل موارد ذیل می باشد:
گاو با شیر دهی طبیعی 4/8 – 2/10 mg/dl
زایمان طبیعی 8/6 – 6/8 mg/dl
بروز تب شیر خفیف 5/7 –9/4 mg/dl
بروز تب شیر متوسط 8/6 –2/4 mg/dl
بروز تب شیر شدید 7/5 –5/3 mg/dl
علل بروز تب شیر:
تب شیر در اثر خروج کلسیم از طریق شیر بعد زایمان همراه با ناتوانی گاو در متعادل نگه داشتن سطح کلسیم خون روی می دهد. ناتوانی گاو نسبت به تغییر متابولیسم کلسیم احتمالاً در اثر عدم تعادل کلسیم, فسفر و منیزیم و افزایش سطح پتاسیم ایجاد می شود بطور کلی تب شیر با تعادل آنیونها و کاتیونها در ارتباط می باشد. گاو شیری کلسیم مورد نیاز خود را از دو منبع تامین می نماید: استخوان و جذب کلسیم از دستگاه گوارش.
در بدن تعادل کلسیم توسط هورمون پاراتیروئید تنظیم می گردد و کاهش سطح کلسیم خون باعث آزاد سازی این هورمون می شود، اثرات عمده این هورمون حرکت کلسیم از استخوان به طرف خون است. آزادسازی هورمون پاراتیروئید در گاو مبتلا به کمبود کلسیم موجب تحریک 1و25 دی هیدروکسی (ویتامین D ) می شود که باعث افزایش جذب کلسیم در روده کوچک میگردد. فرم فعال ویتامین D در گاو مبتلا به تب شیر افزایش می یابد ولی تأخیر در پاسخ به افزایش این ویتامین مانع تأثیر مناسب آن می گردد.
درمان:
روش مناسب برای درمان بیماری تب شیر تزریق وریدی محلول گلوکونات کلسیم می باشد. از دیگر روشها می توان تجویز خوراکی 100 گرم کلرید آمونیوم بمدت 204 روز و یا بلوسهای حاوی کلسیم بالا ( gr75) هشت ساعت قبل از زایمان را نام برد. گاوهایی که به درمان جواب مثبت نمی دهند می توان 800-700 گرم Epsom یا سولفات دومنیزی محلول در آب را به گاو داد تا علاوه بر تأمین منیزیم، سموم موجود در روده را نیز دفع نماید.
پیشگیری:
راه سنتی پیشگیری از بیماری تب شیر شامل محدود نمودن مصرف کلسیم در دوره خشکی گاو می باشد تا اینکه گاوها نسبت به کمبود کلسیم سازگاری یافته و توانایی مناسبی در پاسخ به احتیاجات بالای کلسیم در اوایل شیر دهی داشته باشند. بنابراین گاوهایی که در دوره خشکی با جیره های محدود از نظر کلسیم و فسفر تغذیه شده اند استخوانها و روده کوچک آنها نسبت به تحریک هورمون پاراتیروئید و ویتامین D پاسخ مناسبی میدهد.
جهت محدود کردن مصرف کلسیم در دوره خشکی از راههای زیر می توان استفاده نمود.
– کاهش مصرف کلسیم به 50 گرم در روز (کمتر از 5/0%جیره)
– کاهش مصرف فسفر به gr 45در روز (کمتر از 35/0%)
تغذیه با علوفه هایی خشبی داراى کلسیم بالا از قبیل یونجه خشک و سیلاژ در دوره خشکی گاوها باید محدودتر گردد و بخشی از یونجه جیره غذایی با گراسها یا سیلاژ جایگزین شود تا بدین ترتیب با محدود نمودن مصرف کلسیم در دوره خشکی حدالمقدور از بروز تب شیر جلوگیری نمائیم.
استفاده از مکمل نمکهای آنیونی در جیره گاوهای خشک روش موثر دیگر در پیشگیری از بروز بیماری تب شیر می باشد. نمکهای آنیونی با افزایش آزادسازی کلسیم از استخوانهابروز تب شیر را کاهش می دهند همچنین نمکهای آنیونی در جیره های با سطوح کلسیم بالا نیز موثر می باشند(150 گرم در روز).
باید توجه نمود، زمانی که سطح کلسیم جیره پایین است از نمکهای آنیونی نباید استفاده گردد بنابراین آگاهی از ترکیبات جیره غذایی بویژه علوفه ها از نظر مواد معدنی اهمیت بسیار زیادی دارد. pH ادرار با تغییرات حالت اسیدی پایه تحت تأثیر قرار می گیرد. بنابراین دامداران با کنترل نمودن pH ادرار در تعیین میزان استفاده مناسب از نمکهای آنیونی در جیره های گاوهای شیری می توانند استفاده کنند.

کتوزیس:
این اختلال متابولیکی در نتیجه عدم تغذیه مناسب بویژه از لحاظ انزژی در اوایل شیر دهی روی میدهد. با کاهش تدریجی سطح گلوکز خون ذخایر بدنی مورد استفاده قرار می گیرد و معمولاً 10 روز تا 6 هفته بعد از زایمان در اوایل شیردهی گاوهای پرتولید مبتلا به کتوزیس تحت کلینیکی یا کتوزیس اولیه می شوند.
مسائل دیگری نظیر جفت ماندگی، جابجائی شیردان از عوامل مستعد کننده کتوزیس هستند.

علائم بروز کتوزیس:
– کاهش اشتها بویژه در جهت مصرف غلات
– عدم فعالیت شکمبه
– کاهش وزن
– کاهش تولید شیر
دو تغییر عمده که در بیماری کتوزیس روی میدهد کاهش سطح گلوکز خون و افزایش سطح کتون بادیهای خون است سطح نرمال گلوکز خون در گاوهای شیری در حدود 50 میلی گرم در دسی لیتر خون است.

blood components of normal and ketotic cow
ketotic normal blood
28 52 Glucose
42 3 Kerones
plasma
32 3 NEFA
8 14 Triglycerides

تشخیص:
آزمایشاتی جهت کنترل سطوح کتونها در شیر و ادرار وجود دارد. شیر گاو در حدود نصف سطح کتون بادیهای خون را دارد در حالیکه سطح کتون بادیهای ادرار چهار بار از سطح کتون بادیهای خون بیشتر است.
آزمایش ادرار جهت تشخیص وجود کتون بادیها در بسیاری از گاوها در اوایل شیر دهی مثبت می باشد که نیازی هم به درمان ندارد بهر صورت نتیجه منفی آزمایش نمایانگر عدم بروز کتوزیس می باشد آزمایش شیر دقیق تر نتیجه تعیین کتوزیس را می دهد.
درمان:
در تمام روشهای درمانی کتوزیس هدف افزایش سطح گلوکز خون و کاهش آزاد سازی ذخایر بدنی می باشد.
تزریق وریدی گلوکز:
این روش سریعترین راه برای رساندن گلوکز به بدن گاو می باشد و ظاهراً استفاده از تزریق گلوکز درمان قطعی می باشد.
استفاده از هورمون:
گلوکوکورتیکوئیدها(کورتیزون) موجب تولید گلوکز از بافتهای پروتئین می گردد, هچنن استفاده از ACTH (هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک ) ترشح گلوکوکورتیکوئید را تحریک می نماید.
استفاده از قندهای خوراکی:
پروپیونات سدیم و پروپیلن گلیکول دو قند خوراکی می باشد که در کبد گاو برای تولید قند ها بکار می رود این مواد را می توا ن یا از طریق خوراک یا بطور آشامیدنی به میزان 250- 450 گرم در روز بدنبال درمان با گلوکز یا هورمون بکار می روند.
پیشگیری:
– جلوگیری از افزایش وزن در گاوها ی شیری در اواخر شیردهی یا دوره خشکی، افزایش وزن علاوه بر کاهش اشتها در گاوهای تازه زا امکان بروز مشکلات مربوط به کبد چرب را افزایش می دهد. بنابراین امتیاز بدنی گاو در زایمان باید بین 3- 5/3 باشد.
– تغذیه با 4/2 کیلوگرم غلات به ازای هر گاو در اواخر آبستنی (3 هفته قبل از زایمان ).
– افزایش مصرف انرژی بعد از زایمان با استفاده از تعلیف یونجه مرغوب.
– استفاده از جیره مخلوط و در صورت عدم امکان محدود نمودن به 2- 4 کیلو گرم غلات در هر وعده غذایی.
– کاربرد نیاسین، به مقدار 6 گرم در روز 2-10 روز که 2 هفته قبل اززایمان باید آغاز گردد.
سندرم کبد چرب:
در اوایل شیردهی اغلب گاوهای شیری در تعادل منفی انرژی هستند که این حالت منجر به تجزیه چربی ذخایر بدنی و افزایش سطوح اسید های چرب غیر اشباع NEFA در خون می گردد وقتی اسید های چرب در خون افزایش می یابد کبد شروع به افزیش ذخایر اسید های چرب آزاد نموده و اسید های چرب آزاد در کبد به تری گلیسیرید ها تبدبل می گردد. عارضه سندرم کبد چرب معمولاً در گاوهای شیری چاق چند روز قبل از زایمان روی می دهد.
علایم:
نشانه های این اختلال متابولیکی مشابه بیماری کتوزیس می باشد، این سندرم معمولاً با سایر اختلالات متابولیکی مانند تب شیر، کتوزیس و ورم پستان مشابه بوده و در کل با اختلال در اشتها و افسردگی دام نمایان می شود .
درمان:
گاوهای مبتلا به سندرم کبد چرب نسبت به درمان جواب نمی دهند معمولاً روشهای درمانی این بیماری با روشهای درمانی کتوزیس مشابه است مثل تزریق داخل وریدی گلوکز. در بیشتر موارد درمان اقتصادی نبوده و حذف گاو مناسب ترین راه است.
پیشگیری:
مناسب ترین راه پیشگیری از بروز سندرم کبد چرب, مدیریت تغذیه ای صحیح و جلوگیری از آزادسازی اسید های چرب جهت به حداقل رساندن تعادل منفی انرژی بخصوص در اوایل شیر دهی می باشد.
وضعیت بدنی گاوها در اواخر شیر دهی و دوره خشک باید تحت کنترل قرار گرفته و از نظر وزن بدن در حد متعادل باشند معمولاً وضعیت بدنی گاوها در دوره خشکی باید در محدوده 5/0 ± متغیر باشد.

جفت ماندگی:
جفت ماندگی معمولاً مربوط به ناتوانی در جدا شدن جفت از جداره رحم می باشد. در گاوهای سالم و نرمال جفت طی یک ساعت یا اندکی بیشتر بعد زایمان از رحم خارج می شود. جفت ماندگی به حالتی اطلاق می شود که جفت 12 ساعت بعد از زایمان خارج نشود. مشکل جفت ماندگی بیشتر در تلیسه ها در شکم اول و گاوهای مسن معمول می باشد. همچنین در زایمانهای نادر دو قلو نیز جفت ماندگی ملاحظه میگردد.
علل جفت ماندگی:
1- چسبیدن جفت به جدار رحم که با کاهش وزن بدن مرتبط می باشد. اتصال جفت با رحم در ماههای آخر آبستنی سست تر گردیده و این عمل در 5 روز قبل از زایمان با ترشح هورمون استروژن انجام می گیرد. بنابراین گاوی که پنج روز دیر تر یا زودتر از موعد مقرر وضع حمل نماید احتمال بروز جفت ماندگی افزایش می یابد.
2- عدم انقباض یا سستی رحم یا هر عاملی که باعث توقف یا ضعف ماهیچه های منقبض کننده رحم شود (مانند تب شیر) موجب بروز اختلال در دفع جفت توسط رحم می گردد.
3- عفونت و بیماری اندامهای بدن، این عوامل موجب آلودگی دستگاه تولید مثلی شده و با تولید تب بالا موجب سقط جنین می گردد از طرفی عارضه جفت ماندگی احتمال عفونت دستگاه تولید مثل را افزایش می دهد. بیماریهای مستعد کننده این شرایط شامل:
– بروسلوزیس
– ویروس اسهال گاو
– لپتوسپیروز
— عفونت دستگاه تنفسی گاو
کمبود ویتامین A یا بتا کاروتن, سلنیوم, ید و عدم تعادل کلسیم و فسفر احتمال بروز جفت ماندگی را افزایش می دهد. گاوهای چاق مستعد جفت ماندگی بوده و اینحالت در گاوهای مستعد تغذیه شده با سیلاژ ذرت و غلات تقویت می گردد.
پیشگیری:
– به حداقل رساندن عوامل استرس زا مانند گرما, رطوبت, تهویه نامناسب و تراکم.
– برنامه تغذیه مناسب در دوره خشکی.
– اجرای برنامه های واکسیناسیون بر علیه بیماریهای عفونی.
– وضعیت بدنی مناسب در طول دوره خشکی.
– استفاده از مکملهای ویتامین E و سلنیم در طول دوره خشکی.

جابجائی شیردان:
جابجائی شیردان به حالتی اطلاق می گردد که شیردان ( معده حقیقی) از وضعیت طبیعی خود به سمت چپ یا راست منحرف گردد. وضعیت طبیعی شیردان نزدیک به کف شکم متمایل به راست است در حدود 80- 90 % از جابجائی های شیردان بطرف چپ می باشد, جابجائی شیردان از محل طبیعی خود بطرف زیر شکمبه و به سمت چپ دیواره حفره شکمبه موجب گیر کردن شیردان شده و در اثر فشار وارده از سوی محتویات شیردان بیشتر جابجا می گردد و مملو از گاز شده و نفخ می کند حدوداً 90 % جابجایی های شیردان در طول 6 هفته بعد از زایمان روی می دهد.
علایم جابجایی شیردان:
– عدم تغذیه
– کاهش تولید شیر
– خمیدگی پشت
– کاهش میزان مدفوع یا اسهال ملایم در روزهای اول و مدفوع با رنگ تیره و بد بو
علل جابجایی شیردان:
– جابجایی شیردان می تواند در اثر فشار وارده توسط جنین به دستگاه گوارش در طول زایمان اتفاق بیفتد.
– عوامل مستعد کنده شامل تب شیر, سندرم کبد چرب و ورم پستان
– عوامل تضعیف کننده انقباضات ماهیچه ایی و تجمع گاز در روده در اثر جیره های با سطوح غلات بالا.
درمان:

– غلتاندن گاو به حالت پشت در موارد خفیف
– جراحی که معمولاً مقرون به صرفه نیست
پیشگیری:
– مورد توجه قرار دادن برنامه های غذایی قبل اززایمان و تغذیه با خوراک های حجیم در جیره گاوهای خشک
– تغییر تدریجی جیره مرحله خشکی به جیره مرحله شیرواری

 

کلمات کلیدی :