مقاله بررسی تغییرات کمی و کیفی روغن اسانسی گیاه Zosimia absinthi

 

  مقاله بررسی تغییرات کمی و کیفی روغن اسانسی گیاه Zosimia absinthifolia (Vent.) Link. در مراحل مختلف رشد تحت فایل ورد (word) دارای 8 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی تغییرات کمی و کیفی روغن اسانسی گیاه Zosimia absinthifolia (Vent.) Link. در مراحل مختلف رشد تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی تغییرات کمی و کیفی روغن اسانسی گیاه Zosimia absinthifolia (Vent.) Link. در مراحل مختلف رشد تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله بررسی تغییرات کمی و کیفی روغن اسانسی گیاه Zosimia absinthifolia (Vent.) Link. در مراحل مختلف رشد تحت فایل ورد (word) :

مقدمه

یکــی از مهمتــرین مــواد مــؤثره گیاهــان دارویــی را روغنهای فرار یا روغنهای اسانسی تشکیل مـی دهنـد. ایـن مـواد در قسـمتهای مختلـف بسـیاری از گیاهـان دارویـی وجود دارند. بسیاری از گیاهان دارویـی بـهعلـت داشـتن روغنهای فرار بهطور مستقیم در پزشکی مصرف میشوند، ولی در بیشتر موارد روغنهای فـرار را از مـواد خـام جـدا نمـوده و بـهعنـوان دارو بکـار مـیبرنـد (امیـری، .(1383

معمولاً از اسانسها بهعنوان مـواد معطـر و خوشـبو کننـده استفاده میشود و بنابراین در تهیه عطرهـا و اسـپریهـای خوشبو کننده و همچنین بهعنوان معطـر کننـده صـابون و

خمیردندان و شامپوهای طبی مورد استفاده قرار میگیرنـد

.(Tiziana et al., 1998) از اسانسها در صنایع داروسـازی نیز استفادههای زیادی بهعمل میآید، زیرا بسیاری از ایـن مواد دارای اثر ضدباکتری و ضدعفـونی کننـده هسـتند. از اثرهای دارویی اسانسها میتوان به خاصیت ضد تورم، ضد دلدرد، آرامبخش، ضد نفخ، اشتهاآور و خلطآور اسانسـها اشاره کـرد. روغنهـای اسانسـی بدسـت آمـده از گیاهـان ادویهای در صنایع غذایی و کنسروسازی برای بهبود طعـم مـواد غـذایی اسـتفاده مـیشـوند .(Tepe et al., 2004)

همچنین، روغنهای اسانسی میتواننـد سـبب بهبـود طعـم برخی از داروها شوند، یا بهعنوان محـافظ مـورد اسـتفاده

Nikonov &
812 بررسی تغییرات کمی و کیفی روغن اسانسی;

قرار گیرند. بهعنوان مثال، مـیتـوان بـه اسـید سـینامیک و سینامیلآلدئید که در تهیـه قرصـهای پـانکراتین بـهعنـوان محافظ بکار میروند، اشاره کرد. علاوه بر ایـن، روغنهـای اسانسی بهعنـوان آنتـیاکسـیدان در فـرآوردههـای غـذایی کاربرد دارند. برای مثال، میتوان از اسانس آویشن نام برد که بهدلیل داشتن تیمول به عنـوان آنتـیاکسـیدان در کـره استفاده میشود. به نظر برخـی دانشـمندان تولیـد اسـانس وسیلهای برای جلب حشرات خاص جهت گـردهافشـانی میباشد و یا ممکن است رایحه اسانس گیـاه را از هجـوم انگلها حفـظ نمایـد. مـثلاً عطـر برخـی از اسانسـها دارای خاصیت دورکنندگی حشرات میباشند و بـدین شـکل از تخریب برگها و گلها جلوگیری میکنند. به عقیـده بعضـی از محققــان روغنهــای اسانســی بازمانــدههــای ناشــی از فرایندهای اصلی متابولیسم گیاهان بهویژه در شرایط تنشی میباشند (امیری، .(1383

جـنس Zosimia در ایـران دو گونـه چنـد سـاله دارد.

Z. radians انحصاری ایران و Z. absinthifolia علاوه بـر

ایران در آسیای مرکزی، عـراق، ترکمنسـتان، افغانسـتان و پاکستان نیز میروید (مظفریـان، Z. absinthifolia .(1375

گیاهی پایا، علفی، سبز متمایل بـه خاکسـتری، بـه ارتفـاع

40-80 سانتیمتر، کرکینهپوش و دارای برگهای بنرست با دمبرگ طویل و گلهای سـفید اسـت. اطلاعـات کمـی در مورد آنالیز اسانس گونههای جـنس Zosimia وجـود دارد

(قهرمان، .(1372

بررسیهای Baser و همکاران در مـورد آنـالیز اسـانس حاصل از میوههـای Z. absinthifolia بـهوسـیله دسـتگاه

GC/MS منجر به شناسایی 60 ترکیب در این اسانس شده اســت کــه اکتیــل اســتات (%38/4) و اکتیــل هگزانــوات

(%31/9) ترکیبهای اصلی آن محسوب میشوند ( Baser et

.(al., 2000 از طـرف دیگـر تحقیقـات Mirza نشـان داده است که اکتیل استات (%50)، پنتیـل -2 اتیـل هگزانـوات

(%39/6) و -nاکتــانول ترکیبهــای شــاخص میــوه گیــاه Z. absinthifolia مـیباشـند .(Mirza, 2004) بررسـیهای Masoudi و همکــــاران در مــــورد آنــــالیز اســــانس Z. dichotoma نشـان داده اسـت کـه کـاریوفیلن اکسـید

(%25/5) و بتا-پینن((%10/9 ترکیبهای اصـلی و بـه دنبـال آنها بتا-کاریوفیلن (%8)، لیمونن (%7/5) و آلفا-بیزابولـول

(%5/5)، اجزاء مهم اسانس این گیـاه محسـوب مـیشـوند

.(Masoudi et al., 2005)

بررسیهای فیتوشیمیایی منجر بـه شناسـایی دو ترکیـب ایزومر فورانوکومارین از ریشه گیـاه Z. absinthifolia بـه

نامهـای زوسـیمین و دلتـوین شـده اسـت (

.(Baranauskaite, 1996

مواد و روشها

گیاه Z. absinthifolia از فروردین ماه تـا خـرداد مـاه

1382 در طی مراحل قبل از گلدهی، گلدهی و میـوهدهـی از 15 کیلومتری شـمال شهرسـتان الشـتر واقـع در اسـتان لرستان جمـعآوری گردیـد و پـس از شناسـایی در مرکـز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اسـتان لرسـتان بـا کـد

5623 در این مرکز نگهداری می شود. بخشهای هوایی گیاه را پس از خشک کردن در سایه جهـت اسـانسگیـری بـا روش تقطیر با آب و توسط دستگاه کلـونجر بـه مـدت 3

ساعت مورد استفاده قرار دادیم.

آنــالیز GC بــا دســتگاه کرومــاتوگراف گــازی مــدل

Shimadzu 15A صورت گرفت. نیتـروژن بـهعنـوان گـاز حامل با سرعت یک میلـیلیتـر در دقیقـه و سـتون DB-5

50 m×0/2 mm) و (0/32 µm استفاده شد. دمـای سـتون

فصلنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، جلد 24، شماره 2 219

در 60C برای مدت 3 دقیقه نگهداری و سپس با سـرعت

5C در دقیقه تا 220C افزایش یافت و برای 5 دقیقـه در

220C ثابــت گردیــد. درصــدهای نســبی بــا اســتفاده از نرمافـزار کروماتوپـک C-R4A بـدون اسـتفاده از فـاکتور تصحیح از سطح زیر منحنی برآورد شد.

آنالیزهـای GC-MS بـا اسـتفاده از دسـتگاه Hewlett-Packard 5973 مجهـــــز بـــــه ســـــتون HP-5MS

0/25mm×30m) و ضخامت (0/25µm صـورت گرفـت.

دمای ستون برای 3 دقیقه در 60C نگهداری و تـا 220C

با سرعت 5C در دقیقه افزایش یافت و برای 5 دقیقـه در

220C نگهداری شد. سرعت جریان گاز هلـیم بـهعنـوان گاز حامل با سرعت (یک میلیلیتـر در دقیقـه) در 70 eV

مورد استفاده قرار گرفت. همچنین کتابخانه مورد اسـتفاده دستگاه Wiley-5 میباشد.

شناسایی مواد تشکیل دهنده اسانس به وسـیله مقایسـه طیف جرمی و اندیس بازداری با آنچه که در منابع وجـود دارد صورت گرفت .(Adams, 1995)

تعیین درصد اسانس گیاه در مراحل مختلـف رشـد در طی سه مرحله صورت گرفت. مقایسه میانگینهـا بـه روش آزمون دانکن در سطح P<0.05 انجام گرفت.

نتایج

نتـــایج بررســـیهای تغییـــرات درصـــد اســـانس Z. absinthifolia در طی مراحل مختلف رشد در جـدول

1 آمده است. براساس نتایج بدست آمده، مقدار اسانس بـا پیشرفت رشد گیاه افزایش مییابد. بـهطـوری کـه درصـد اسانس براساس وزن خشک نمونه بکـار رفتـه در مراحـل قبل از گلدهی، گلدهی و رسیدگی میوهها به ترتیب %0/4، %0/6 و %0/8 بدســت آمــد. مقــدار اســانس در مرحلــه

رسیدگی میوهها نسبت به مرحله گلدهی و قبل از گلـدهی بهترتیـب 18/7 و 47/5 درصـد بیشـتر اسـت. بررسـیهای آماری سه تکرار از هر آزمایش نشان داد که تفاوت درصد اسانس بین مراحل مختلف رشد از نظر آماری در سطح 5

درصد معنیدار است.

نتــایج تغییــرات ترکیبهــای تشــکیل دهنــده اســانس Z. absinthifolia در جــدول شــماره 2 آمــده اســت. 47

ترکیـب در روغـن اسانسـی مرحلـه قبـل از گلـدهی، 38

ترکیب در اسانس مرحله گلدهی و37 ترکیـب در اسـانس مرحله میوهدهی که بـهترتیـب %93/3، %92/3 و %89/8 از حجم اسـانس ایـن گیـاه را تشـکیل مـیدهنـد، شناسـایی گردید.

جرمـــاکرن-دی (%15/9)، -nاکتـــانول (%10)، بتـــا-

کاریوفیلن (%11/3)، آلفا-پیـنن (%6/5) و لیمـونن (%5/7)

ترکیبهای اصلی شناسایی شده در اسـانس مرحلـه قبـل از گلدهی میباشـند. در ایـن اسـانس ترکیبهـای ترپنوئیـدی شامل: مونوترپنهـای هیـدروکربنی (%15/8)، مونوترپنهـای اکسیژنه (%9/2)، سزکوئی ترپنهای هیـدروکربنی (%41/2)،

ســزکوئی ترپنهــای اکســیژنه (%10/7) و ترکیبهــای غیــر ترپنوئیــدی عمــدتاً شــامل الکلهــای آلیفاتیــک (%11/7)

میباشند.

 

کلمات کلیدی :