تحقیق رابطه آخرتنگری با سلامت در دانشجویان و طلاب علوم دینی تحت
تحقیق رابطه آخرتنگری با سلامت در دانشجویان و طلاب علوم دینی تحت فایل ورد (word) دارای 24 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد تحقیق رابطه آخرتنگری با سلامت در دانشجویان و طلاب علوم دینی تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق رابطه آخرتنگری با سلامت در دانشجویان و طلاب علوم دینی تحت فایل ورد (word)
چکیده
مقدمه
فرضیه‌های پژوهش
روش پژوهش
ابزارهای پژوهش
الف) پرسش‌نامه آخرتنگری
محتوای مقیاس
ب) پرسش‌نامه سلامت (BioPSSI)
نتایج
داده‌های توصیفی حاصل از اجرای پرسش‌نامه‌ها
نتایج آزمون همبستگی متغیر‌های پژوهش
تحلیل رگرسیون آخرتنگری و زیرمؤلفه‌های آن با سلامت کل و سلامت روان
بحث و نتیجه‌گیری
منابع
بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق رابطه آخرتنگری با سلامت در دانشجویان و طلاب علوم دینی تحت فایل ورد (word)
آرین، خدیجه، «رابطه دین‌داری و روان درستی»، مجموعه چکیده مقالات همایش نقش دین در بهداشت روان، تهران، دانشگاه علوم پزشکى و خدمات بهداشتى درمانى ایران، 1380
ابراهیمی، ابوالفضل، رابطه آخرتنگری با سلامت در دانشجویان و طلاب علوم دینی و ساخت مقیاس آخرتنگری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، روان‌شناسی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1389
ابراهیمی، امرالله و دیگران، «بررسی نقش تاریخچه تجارب مذهبی-معنوی در پیشگیری از آسیب‌های رفتاری-اجتماعی دختران»، چکیده مقالات سومین همایش مشاوره از دیدگاه اسلامی، چ اول، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، 1381
اکبری، الله‌رضا، رابطه دنیاگرایی و سلامت روان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، روان‌شناسی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1382
پاینده، ابو القاسم، نهج الفصاحه مجموعه کلمات قصار حضرت رسول (ص)، چ چهارم، تهران، دنیاى دانش، 1382
پسندیده، عباس، رضایت از زندگی، چ پنجم، قم، انتشارات دار الحدیث، 1386
پهلوانى، هاجر و دیگران، بررسى رابطه بین به کارگیرى مقابله هاى مذهبى و سلامت روانى، ارائه شده در اولین همایش نقش دین در بهداشت روانى، تهران، دانشگاه علوم پزشکى و خدمات بهداشتى درمانى ایران، 1376
تبرائی، رامین، بررسی رابطه جهت‌گیری مذهبی و سلامت روان در معلمان شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، روان‌شناسی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1387
تمیمى آمدى، عبدالواحد، تصنیف غررالحکم ودررالکلم، چ اول، قم، انتشارات دفترتبلیغات اسلامی، 1366
خدا پناهی، محمد کریم، روان‌شناسی فیزیولوژیک، چ اول، تهران، سازمان تهیه و تدوین کتب علوم اسلامی (سمت)، 1380
خسرو پناه، عبدالحسین، قلمرو دین، چ اول، قم، مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه قم، 1381
خسروی، زهره، اربابی، مریم، «بررسی تأثیر نماز بر میزان اختلالات روانی نوجوانان»، چکیده مقالات اولین همایش مشاوره از دیدگاه اسلامی، چ اول، قم، انتشارات معارف، 1379
دادفر، محبوبه، «بررسى نقش دین در بهداشت روانى و فرآیندهاى روان درمانى»، فصلنامه نقد و نظر، ش 36-35، پاییز و زمستان 1383، ص 121-84
نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم، انتشارات مشهور، چ اول 1379
دیلمى، حسن، إرشاد القلوب إلى الصواب، ج 2، چ اول، قم، انتشارات شریف رضى، 1412ق
زهراکار، کیانوش، «بررسی رابطه دین‌داری و سلامت روانی»، مجله اندیشه شاهد، ش1، 1384، ص 290-
محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، چ چهارم، قم، انتشارات دارالحدیث، 1383
مطهری، مرتضی، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی، ج 6 حیات اخروی، چ بیستم، تهران، انتشارات صدرا، 1384
میری، میرنادر، بهرامی احسان، هادی، «رابطه مذهب‌گرایی و عوامل جمعیت شناختی با سوء مصرف مواد در دانشجویان»، روان‌شناسی و دین، ش 12، زمستان 1389، ص 126-109
واعظی، احمد، انسان از دیدگاه اسلام، چ هفتم، تهران، انتشارات سمت، 1385
Assadulahi, GH. , Ghassemi,GH. R. ,”Belief in Resurrection: dysthymics versus normal”, Journal of Islamic Academy of Sciences, v 11(4), 1998, p 149-
Barkan, E. , Greenwood, F. , “Religious attendance and subjective well-being among older Americans: Evidence from the general social survey”, Review of Religious Research, v 45(2), Dec 2003, p116-
Crawford, E. et al. , “The Relationship between Religion and Mental Health/Distress”, Review of Religious Research, v 31(1), Sep 1989, p 16-
Colantonio, A. et al. , “Depressive symptoms and other psychosocial factors as predictors of stroke in the elderly”, American Journal of Epidemiology, v 136, 1992, p 884-
Flannelly, J. , et al. , “beliefs about life after death, psychiatric symptomology and cognitive theories of psychopathology”, Journal of Psychology and Theology, v 36(2), 2008, p 94-
Friedlander, Y. et al. ,”Religious orthodoxy and myocardial infraction in jerusalem: A case-control study”, International Journal of Cardiology, v 10, 1986, p 33-
Hood, R. W. Jr. et al. , The Psychology of Religion: An Empirical Approach (4th ed. ), New York, Guilford,
Jarvis, G. K. ,Northcott, G. C. , “Religion and differences in morbidity and mortality”, Social Science & Medicine, v 25, 1987, p 813-
Katernahl, D. ,Oyiriaru, D. , “Assessing the Biopsychosociospiritual Model in primary care: development of the BioPsychoSocioSpiritual Inventory (BioPSSI)”, International journal of Psychiatry Med, v 37(4), 2007, p 393–414
Koenig, H. G. , Aging and God: Spiritual Pathways to Mental Health in Midlife and Later Years, New York, London Haworth Press,
Levin, J. S. ,Vanderpool, H. Y. ,”Is religion therapeutically significant for hypertension”, Social Science & Medicine, v 29, 1989, p 69-
Nooney, G. , “Religion, Stress, and Mental Health in Adolescence”, Review of Religious Research, v 46(4), Jun 2005, p 341-
Park, C. L. ,Folkman, S. , “Meaning in the context of stress and coping”, Review of General Psychology, v 1, 1997, p 115-
Rozanski, A. et al. , “Impact of psychological factors on the pathogenesis of cardiovascular disease and implications for therapy”, Circulation, v 99, 1999, p 2192-
Segerstrom, S. C., Miller, G. E., “Psychological Stress and the Human Immune System: A Meta-Analytic Study of 30 Years of Inquiry”, Psychol Bull, July 2004; v 130(4), p 601-
Simoni, M. et al. ,”Spirituality and psychologicaladaptation among women with HIV: implication for Counseling”, Journal of Counseling Psychology, v 49(2), 2002, p 139-
Spilka, Hood, W. ,Hunsberger, JR. B. G. , The Psychology of Religion, United states of America,the Guilford press,
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه آخرتنگری با سلامت است. با توجه به هدف پژوهش، 259 نفر از طلاب حوزه علمیه قم و دانشجویان دانشگاه تهران انتخاب شده و دو مقیاس آخرتنگری و مقیاس چهار بعدی سنجش سلامت اجرا گردید. داده‌ها به کمک روش‌های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (آزمون معناداری ضریب همبستگی پیرسون و آزمون ضریب رگرسیون) تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان می‌دهد که همبستگی مثبت و معناداری بین نمره کل مقیاس آخرتنگری با نمره کل مقیاس سلامت، و نیز بین نمره کل آخرتنگری با زیرمقیاس سلامت روان، وجود دارد. به نظر می‌رسد آخرتنگری به‌عنوان جهت‌گیری فرد در پذیرش زندگی پس از مرگ و تلاش برای فراهم‌سازی مقدمات برای این زندگی منطبق با دستورات الهی، در همین دنیا در تمام ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی پیامد‌های مثبتی داشته و کارکرد‌های مطلوب‌تر این ابعاد را فراهم می‌سازد.
کلید واژه‌ها: سلامت، سلامت روان، آخرتنگری و رویکرد چند وجهی.
مقدمه
موضوع سلامت در همه دوران زندگی بشری از مسائل مطرح بوده، چرا که یکی از پایه‌های اصلی زندگی مطلوب انسانی، سلامت است. هرچند از دیدگاه اسلام هدف نهایی برای انسان سعادت اخروی است، ولی همین زندگی دنیوی، بستر تحقق این هدف است و هیچ راهی غیر از این برای رسیدن به آن هدف عالی وجود ندارد. بر این اساس، اگر زندگی این دنیا بستر تکامل و مقدمه آخرت باشد، سلامت انسان‌ها هم شرط این تکامل خواهد بود و از همین جاست که در منابع دینی نیز سلامت، برترین نعمت‌ها1 دانسته شده است
رویکرد‌های اولیه به سلامت عمدتاً سلامت جسمانی را مد نظر داشته، از این‌رو بررسی‌های روان‌شناختی و دینی در آنها جایگاه کمتری را به خود اختصاص داده است. البته در سال‌های اخیر، موضوع سلامت در گستره‌ای وسیع‌تر بررسی شده و روان‌شناسان و متخصصان به ابعاد مختلفی از سلامت توجه کرده‌اند. جورج انگل2 مدل زیستی- روانی- اجتماعی3 را مدلی کل‌نگر و جایگزین مدل‌های زیستی-پزشکی4 کاهش‌گرا5 در دوره خود ارائه کرد6 این مدل از این بحث می‌کند که بیماری و سلامت، نتیجه تعامل بین جنبه‌های زیست‌شناختی، روان‌شناختی و اجتماعی است
کارآمدی این نظریه را پژوهش‌های متعددی تأیید کرده‌اند. هرچند با افزایش شواهد در تأثیر دین و معنویت بر رفتار سالم، نشانگان جسمانی و هیجانی و کیفیت زندگی، اونارکر7 و استرلینگ8 پیشنهاد کردند که مدل انگل نیازمند یک بازنگری است تا جنبه معنوی نیز به آن اضافه شود. این رویکرد به ساخت پرسش‌نامه سنجش سلامت زیستی ـ روانی ـ اجتماعی ـ معنوی9 منجر شد
رویکرد جامع به سلامت به افزایش پژوهش‌ها در حوزه‌های مختلف منجر شده و در این میان، تحقیقات مرتبط با دین و دین‌داری، از جمله تأثیر مذهب و سبک زندگی دینی بر سلامت، مقابله‌های مذهبی11، نقش مذهب در مقابله با فشارهای روانی و نقش مذهب در معنای زندگی افزایش بسیار چشم‌گیری داشته است
یافته‌های پژوهش ابراهیمی و دیگران (1381) نشان داده است که مذهبی بودن خانواده و داشتن زندگی توأم با ارزش‌های معنوی در مراحل رشد، رابطه معناداری با سلامت رفتاری و اجتماعی دارد.13 یافته‌های لستر14(1997م) بر این مدل صحه می‌گذارد که تجارب و سبک زندگی معنوی با شاخص‌های آسیب‌شناسی اجتماعی در گروه‌های مختلف ارتباط دارد.15 در این راستا نقش آخرتنگری به عنوان پشتوانه اجرایی بسیاری از تعالیم دین، برجسته‌تر خواهد بود، چرا که انسان مؤمن بسیاری از رفتارهای مطلوب دین را به سبب پاداشی که در آخرت به او داده خواهد شد، انجام می‌دهد، همچنان‌که همین انگیزه در ترک رفتارهای نامطلوب نیز نقش محوری دارد
دومین موضوع عمده در حوزه تأثیر دین و دین‌داری بر سلامت، بررسی تأثیرات ناشی از فشار روانى، هیجانات و عوامل روانى مرتبط با آنها، بر رشد اختلال‌هاست. فشار روانی به عنوان راه‌انداز هیجان‌های منفی، ترس و بیماری‌های بدنی و روانی شناخته شده می‌شود.16 تأثیرات فشارهاى روانى و فرایندهاى روان‌شناختى مربوط به آنها، به طور گسترده، بررسى شده و در دو حوزه کلى، یعنى تأثیرات فشار روانى بر دستگاه قلبى ـ عروقى17 و بر دستگاه ایمنى بدن18به بهترین شیوه، قابل شناسایى هستند
به نظر می‌رسد که افراد متدین و غیرمتدین میزان فشار روانی مشابهی را تجربه می‌کنند، ولی افراد متدین بهتر می‌توانند با رویدادهای منفی زندگی و عوامل فشارزای روانی مقابله کنند.19 باورهای مذهبی مانند یک سپر در برابر استرس‌های زندگی عمل می‌کنند و از این طریق به راهبردهای مقابله‌ای فرد کمک می‌کنند. بنابراین، آخرتنگری از این نظر نیز می‌تواند در سلامت مؤثر باشد، چرا که یکی از علل بی‌تابی در برابر سختیها این است که انسان بهره دنیا را بسیار زیاد و مهم بشمارد که در این صورت به سبب به دست نیاوردن یا از دست‌دادن آن به شدت اندوهگین یا هیجان زده می‌گردد. علی(ع) می‌فرمایند
تمام زهد بین دو کلمه از قرآن است که خدای سبحان فرمود: بر آنچه از دست شما رفته، حسرت نخورید و به آنچه به شما رسیده، شادمان مباشید. کسی که بر گذشته افسوس نخورد و بر آینده، شادمان نباشد، همه جوانب زهد را رعایت کرده است
باور به زندگی پس از مرگ کمک می‌کند تا فرد تجارب زندگی را در فضای گسترده‌تری بنگرد و زندگی را بخش کوچکی از آن زندگی گسترده ببیند، از این رو اعتقاد به زندگی پس از مرگ، معنای رنج و سختی این جهان را تغییر داده و نیرو و مقاومت انسان را در برابر سختیها و مشکلات افزایش می‌دهد، زیرا انسان مؤمن به معاد یقین دارد و می‌داند که اعمال خوب و بد او در دستگاه آفرینش دقیقاًً محاسبه می‌شود: «پس هر که هم‌وزن ذرهاى نیکى کند [نتیجه] آن را خواهد دید، و هر که هم‌وزن ذرهاى بدى کند، نتیجه آن را خواهد دید»(زلزال: 7 و 8) و اینکه هیچ کدام بی‌پاداش نمی‌ماند: «خدا پاداش نیکوکاران را ضایع نمىکند»(توبه: 120) و حتی اگر فردی کار خوبی کرد چندین برابر پاداش خواهد دید: «هر کس کار نیکى بیاورد ده برابر آن [پاداش] خواهد داشت و هر کس کار بدى بیاورد جز مانند آن جزا نیابد و بر آنان ستم نرود».(انعام: 160) از طرفی انسانی که به معاد اعتقاد دارد، به امور دنیوی به اندازه ارزش آنها توجه دارد، و از آنجا که هیچ یک از سختی‌های دنیا در مقابل پاداشهای آخرت ارزش زیادی ندارند، در صورت از دست دادن چیزی یا ابتلا به مصیبتی، راحتتر از فردی که چنین اعتقادی ندارد، سازش می‌یابد
پهلوانى، دولتشاهى و واعظى (1376)، در پژوهشی رابطه بین به کارگیرى مقابله‌هاى دینى و سلامت روانى را بررسى کرده‌اند. نتایج پژوهش آنها نشان می‌دهد که رابطه معناداری بین به کارگیرى مقابله‌هاى دینى و سلامت روانى وجود دارد؛ یعنى افرادى که از مقابله‌هاى دینى بیشتر استفاده مى‌کنند سلامت روانى بیشتر، و افرادى که از این نوع مقابله‌ها کمتر استفاده مى‌کنند، سلامت روانى پایین‌ترى دارند.21 اسپیلکا و همکارانش (2003م) علاوه بر قائل‌شدن به نقش محوری برای مناسک و تکالیف مذهبی در دین، کنش‌های بسیاری را نیز به آنها نسبت داده‌اند که یکی از آنها کمک به تداوم مهار خود و جهان شخصی در زمان‌های فشار است. همچنین آنها اعتقاد دارند که مناسک و آیین‌های دینی، در افراد برای غلبه بر مشکلات، احساس توان‌مندی ایجاد می‌کنند
مکین تاش (1992م) نقش دین را در سازگارى افراد با یک رویداد منفى زندگى بررسى کرده است. او با 124 پدر و مادرى که کودک خود را به علت سندرم مرگ ناگهانى از دست داده بودند، مصاحبه کرده و پی‌برده که متدین بودن با یافتن معنا در مرگ، ارتباط مثبتى دارد. علاوه براین، متدین بودن با افزایش سلامت روانى و کاهش ناراحتى در بین والدین طى هجده ماه پس از مرگ کودکانشان، ارتباط داشته است
علاوه بر تأثیر ایمان بر اعمال و رفتارهاى بهداشتى، ایمان دینی می‌تواند با فراهم ساختن شالوده‌اى براىمعناداری زندگی، بر سلامت اثر بگذارد. دین‌دارى و معنویت، این احساس اطمینان بخش را نیز فراهم می‌آورد که زندگى، منسجم، منظم و هدفمند است. پارک و فولکمن (1997م) از این جهان بینى‌هاى تلویحى یا باورهاى ضمنى نسبت به زندگى، به عنوان معنا‌دهی کلی24 به جهان سخن به میان مى‌آورند.25 همچنین التزام دینى و معنوى، ممکن است شاکله تفسیرى براى درک شرایط خاصى، مانند مصیبت و درد و رنج در اختیار بگذارند
کلمات کلیدی :
