مقاله بازاریابی بین المللی تحت فایل ورد (word)
مقاله بازاریابی بین المللی تحت فایل ورد (word) دارای 9 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله بازاریابی بین المللی تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بازاریابی بین المللی تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله بازاریابی بین المللی تحت فایل ورد (word) :
بازاریابی بین المللی
در چارچوب برنامه پنجساله پنجم توسعه (93- 1389) اصول مشخصی در سیاست صادراتی نفت و گاز کشور مورد تأکید قرار گرفته است. از جمله این اصول، بهبود روشهای بازاریابی نفت‌خام و ارتقای جایگاه ایران در بازار جهانی نفت است که در صورت تحقق، به ایجاد تحول عمده در بخش صادرات صنعت نفت کمک خواهد کرد. تلاش برای تحقق اهداف صنعت نفت در چارچوب یک نظام برنامهریزی استراتژیک با در نظرگرفتن عوامل محیطی (قوت،ضعف، فرصت و تهدید) و رعایت پویایی برای پاسخگویی به تغییرات محیطی درجهت نیازهای صنعت در روند تکاملی فعالیت های خود از جمله موارد دیگری است که در این رابطه تاثیر گذار است.
نفت ، علاوه بر اینکه منبع عمده تأمین انرژی در دنیای امروز است ، به عنوان یک
کالای سیاسی – اقتصادی همواره به عنوان یک موضوع جنجال برانگیز مورد توجه محافل سیاسی جهان بوده و هر کس بر اساس توان و منافع خود از زاویه خاصی به آن پرداخت
ه است.
از سوی دیگر نفت‌خام به لحاظ فنی و اقتصادی دارای شرایط و ویژگی هایی است که آن را از سایر کالاها و مواد خام متمایز می سازد و مستلزم ملاحظات و بررسی خاصی است. از جمله ویژگیهای دیگر اقتصادی، مسئله سیاستهای بازاریابی نفت‌خام و فرآورده کشور است بدین ترتیب که ایران در مواجهه با تحریمهای نفتی آمریکا و بر حسب محدودیتهای مالی فعلی و سنتهای گذشته ناشی از جنگ، سیاستهایی را در زمینه بازاریابی نفت‌خام و فرآورده کشور در پیش گرفته که بیشتر مناسب کشورها و یا شرکتهای کوچک و حاشیهای فعال در بازار بین‌المللی نفت است و برازنده کشوری که بعد از عربستان و نروژ در ردیف سومین صادرکننده بزرگ جهان است، نیست .البته بخشی از تمهیدات اختیار شده, اجتنابناپذیر بوده و بعضا در حال حاضر نیز در حد محدودتر, توجیهپذیر است, ولی ادامه سیاستهای گذشته با توجه به تغییرات عظیم در صحنه بین‌المللی و شرایط داخلی و خارجی کشور، به صلاح نیست و لازم است در این ارتباط از سیاستها و استراتژی های جدیدتری بهرهگیری شود.
ویژگیهای خاص نفت‌خام ، همچون شناخته شده بودن تولیدکنندگان و م
صرف کنندگان عمده و بازارهای مبادله ، محدودیت تولید و عرضه ، پیوند با مسایل سیاسی و ; برخی از دست اندرکاران تجارت نفت خام ایران را متقاعد کرده که بازاریابی به مفهوم آنچه در مورد سایر کالاها وجود دارد، در مورد نفت مصداقی ندارد . بنابراین نظام بازاریابی نفت‌خام ایران، بر پایه مذاکره، چانهزنی و معامله با مشتریان مشخص و شناخته شده و در بسیاری از موارد بر اساس مراجعه مشتریان، شکل گرفته است. در این نظام، قیمتگذاری بر اساس قت ایران، به منظور ارتقاء جایگاه ایران در بازار جهانی نفت، حداکثر کردن منافع ملی کشور، استفاده از فرصتهای موجود در بازارهای جهانی و حداقل کردن ریسک نوسانات بازار، الزاما بایستی بازاریابی نفت‌خام و فرآورده را در تمامی ابعاد آن همچون تحقیقات بازاریابی شامل مطالعه دائمی تحولات بازارها و مشتریان بالقوه و بالفعل، بررسی دائمی عملکرد رقبا و خریداران عمده، بهبود روشهای نوین بازاریابی، یافتن روشهای بهینه فروش و قیمتگذاری و تعریف استراتژی بین المللی بازاریابی نفت‌خام و فرآورده را بهطور جدی در دستور کار خود قرار دهد.
جایگاه بازاریابی در صنعت نفت
با توجه به ویژگی های خاص نفت خام ، همچون پیوند گسترده با مسایل سیاسی ، بازاریابی نفت با سایر کالاها متفاوت است . به طور کلی در سیستم کنونی صنعت نفت ایران ، بازاریابی معادل فروش در نظر گرفته شده و واحدهای مرتبط با بازاریابی بیشتر به انعقاد قرارداد و فروش نفت ( مراحل پس از بازاریابی ) اشتغال دارند .
برخی مدیران و دست اندکاران بازاریابی و فروش نفت ایران اعتقاد دارند که با توجه به ویژگیهای خاص حاکم بر بازار نفت ایران، همچون محدودیت عرضه، شناختهشدهبودن مشتریان و نفت‌خام ایران در بازار و ;, اساسا هیچ ضرورتی برای پرداختن به بازاریابی وجود ندارد. در مقابل گروه دیگری از دست اندرکاران و صاحب نظران نفت ایران بر این عقیدهاند که با توجه به نوسانات غیرقابل پیش‌بینی بازار نفت و رقابت روزافزون بین عرضه کنندگان نفت دنیا خصوصا در شرایط رکود، بازاریابی و تلاش به منظور یافتن بازارها و مشتریان جدید، حفظ مشتریان کنون
ی و دستیابی به قراردادهای فروش با شرایط بهتر، ضرورتی دائمی و انکار ناپذیر است. اما آنچه عمل می‌شود دیدگاه نخست است که ما را از بازاریابی بی نیاز میداند .
تحقیقات بازار
بی توجهی به تحقیقات و انجام پیوسته و پیگیری در بازار, یکی از ضعفهای اساسی، سیستم بازاریابی و فروش نفت ایران است. مدیران و دست اندرکاران بازاریابی نفت ایران ، حجم زیاد کارهای اجرایی و ضعف و کمبود نیروی انسانی را از عوامل اساسی این وضعیت می دانند و متأسفانه برخی از این افراد ، صراحتاً اظهار می دارند که نیازی به سرمایهگذاری در تحقیقات بازار نداریم .
نیروی انسانی و آموزش
سیستم بازاریابی و فروش نفت ایران از ضعف شدید در زمینه نیروی انسانی رنج میبرد. بسیاری از همکاران این بخش، در رشتههای غیرمرتبط تحصیل کرده و ورود آنها به سیستم بازاریابی نیز بر اساس ضوابط مشخص در این ارتباط نبوده و در طول دوران فعالیت خود نیز هیچگونه دوره آموزشی منسجمی نداشتهاند. برخی از مدیران، خود و کارکنان بخش بازاریابی را بی نیاز از آموزش میدانند و معتقدند که همکاران، به صورت تجربی و با مراوده با کارشناسان خارجی، آموزشهای لازم را فرا میگیرند .
ارتباط بازاریابی با مسائل سیاست و امنیت ملی
با توجه به ویژگیهای خاص نفت‌خام و تأثیرپذیری و تأثیرگذاری آن بر مسائل سیاسی، در نظر گرفتن جایگاهی ویژه برای بازاریابی نفت، در معادلات سیاست و امنیت ملی کشور ضرورت دارد. بر این اساس، برخی از صاحبنظران، اعتقاد دارند که سیاستهای کلی بازاریابی نفت‌خام باید در نهادی فرابخشی و هماهنگ با سیاستهای کلان کشور تعیین شود.
حضور در بازارهای مصرف
الف . دفاتر فروش: موافقین وجود دفاتر شرکت ملی نفت ایران در خارج از کشور ، با اشاره به اثر گفتگوهای رو در رو، ضرورت دسترسی به اطلاعات غیرمکتوب و منتشر نشده، اختلاف ساعت بین ایران و بازارهای نفت و ; وجود این دفاتر را ضروری میدانند
. در مقابل، مخالفین استدلال میکنند که با توجه به پیشرفتهای قابل‌توجه تکنولوژی اطلاعات و دسترسی به ابزارهای ارتباطی مدرن و پیشرفته همچون اینترنت، ضرورت حضور فیزیکی در خارج از کشور منتفی شده است. همچنین گروهی معتقدند که دفاتر، به جای ایفای نقش اطلاعاتی و ارتباطی و بازاریابی، وارد حیطه فروش و انعقاد قرارداد نیز شدهاند.
ب. شرکتهای ثبت شده در خارج از کشور: شرکت ملی نفت ایران به منظور ایجاد قابلیت تحرک و مانور بیشتر در بازار نفت به دور از محدودیتهای شرکتهی ملی و دولتی، اقدام به ثبت شرکتهایی همچون نیکو(NICO) و شاخه خدماتی آن (NTS) در خارج از کشور نمودهاست. بیشتر مصاحبهشوندگان، وجود این شرکت ها را فی نفسه مفید میدانند اما تقریبا تمامی صاحب نظران و آگاهان خارج از سیستم بازاریابی نفت ایران، بر این عقیدهاند که این شرکتها با استفاده از رانت و ارتباطات ویژه فعالیت میکنند و چنانچه قرار باشد عملکرد آنها با حذف این رانتها مورد ارزیابی قرار گیرد میتوان گفت که آنها تا کنون موفق نبودهاند.
ج. ذخیره سازی نفت در مخازن خارج از کشور : شرکت ملی نفت ایران مخازنی را در برخی بازارهای مهم نفت‌خام در اختیار گرفته است. مدیران مربوطه معتقدند که این مخازن قابلیت تحرک و پاسخگویی به مشتریان را فراهم میکند اما گروهی دیگر بر این عقیدهاند که خالی و یا پر ماندن این مخازن به مفهوم اعلام شرایط شرکت ملی نفت ایران به مشتریان و افزودن بر قدرت چانهزنی آنهاست. ضمن اینکه در مواقع رکود بازار، ذخیرهسازی نفت در بازارهای مصرف باعث تضعیف بیشتر بازار می‌شود. برخی از مطلعین نیز اظهار میدارند که برخی مواقع ممکن است مخازن تا ماهها پر و یا خالی بماند که به نوعی تحمیل هزینههای گزاف انبارداری بر کشور به شمار میرود.
سرمایه گذاری در بازارهای درحال رشد
در سالهای پیش از انقلاب، ایران سرمایهگذاریهایی را در صنایع پاییندستی برخی مناطق عمده مصرف انجام دادهبود، اما برخی سیاستهای غلط و غیر اصولی سالهای بعد، باعث از دست رفتن این سرمایهگذاریها شدهاست. درحال حاضر بیشتر کارشناسان معتقدند که ایران باید با شناسایی بازارهایی که آینده رو به رشدی دارند، در این مناطق سرمایهگذاری کرده و برای خود پایگاه ایجاد نماید.
مشکلات مالی و اعتباری
برخی از مدیران بازاریابی و فروش نفت، ضرورت پیروی از سیاستهای در نظر گرفته شده برای شرکتهای دولتی را از عوامل اساسی کاهش قدرت مانور و انعطافپذیری شرکت ملی نفت ایران میدانند. گروهی از کارشناسان مسائل نفت و انرژی نیز معتقدند که سیاستهای سیستم بانکی و مالی کشور باعث ضربهخوردن به بازاریابی و فروش نفت شده است. این گروه بر این عقیدهاند که شرکت ملی نفت ایران باید بتواند به پشتوانه داراییها و سرمایههای خود، به جذب اعتبار و سرمایه از دنیا اقدام کند.
جمعبندی و نتیجهگیری
در این مطالعه جهت شناخت و تبیین استراتژیهای مناسب بازاریابی نفت، به واسطه جنبه عملی آن و اتکای کمتر آن به مباحث نظری، محیط داخلی و
خارجی امور بینالملل شرکت ملی نفت ایران از طریق پرسشنامه و مصاحبه بررسی میدانی گردید و تحلیل SWOT انجام شده و سعی شد وابستگی بین نقاط ضعف، قوت، تهدیدها و فرصت ها در نظر گرفته شود به همین دلیل از روش ANP و نرم افزار SUPPER DECISION برای این امر استفاده شد، با استفاده از این روش ابتدا نقاط ضعف، قوت، تهدیدها و فرصتها شناسایی شد, سپس وزن و اهمیت هر کدام مشخص گردید و در نهایت با کمک آن, استراتژیهای پیشرو رتبه بندی شد که نتایج آن به صورت زیر است :
اولویت اول : استراتژی SO با وزن 507/.
1- توسعه بازار محور
2- تولید فرآوردههای با ارزش افزوده بالاتر
3 – هدایت صنعت نفت به سوی نظام بنگاهداری
اولویت دوم : استراتژی WT با وزن 19/.
1- روزآمد کردن ساختار سازمانی صنعت نفت ایران
2- ایجاد سازمانی جهت بازاریابی، فروش نفت‌خام و فرآوردههای نفتی با استفاده از سیستم جامع مدیریت اطلاعات
اولویت سوم : استراتژی ST با وزن 159/.
جذب و نگهداری منابع کارآفرین و افزایش انگیزه و وفاداری کارکنان نسبت به شرکت و اصلاح ساختار سازمانی
اولویت چهارم : استراتژی WO با وزن 141/.
بهینهسازی سیستم موجود بازاریابی و فروش نفت ایران
ایران در جذب گردشگر چندم است؟
براساس ارزیابی سازمان جهانی گردشگری، ایران در شمار 10 کشور برتر جهان از نظر جذابیت‌های گردشگری قرار دارد.
هفته نامه سیاحت تجارت نوشت: گزارش رقابت‌پذیری سفر و توریسم در سال 2011، که از سوی مجمع جهانی اقتصاد منتشر شده است، نشان می‌دهد که رتبه ایران از نظر شاخص رقابت‌پذیری در میان 139 کشور جهان، رتبه 114 است!
در این گزارش، کشورهای سوئیس، آلمان و فرانسه، به‌عنوان مقصد 3 مقصد پرجاذبه برای گردشگران جهانی، درصدر فهرست رقابت‌پذیری قرار دارند. نام کشورهای هندوراس، اتریش، سوئد، انگلستان، آمریکا، کانادا، اسپانیا و سنگاپور نیز در رده‌های بعدی این فهرست دیده می‌شود که در کنار 3 کشور مذکور، ده نقطه برتر جهان را از نظر جذابیت‌های گردشگری تشکیل می‌دهند.
در این گزارش، 14 شاخص رقابت‌پذیری در زمینه رویه‌ها و مقررات سیاسی، پایداری محیطی، سلامت و امنیت، بهداشت و درمان، خصوص‌سازی صنعت توریسم، مانند هتل و بانکداری، فناوری ارتباطات و اطلاعات، قیمت‌ها، منابع انسانی، وابستگی به توریسم و سفره، منابع طبیعی و منبع فرهنگی، مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته نهایتاً منجر به رتبه‌بندی کشورها شده است. نکته قابل‌توجه این است که در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، امارات متحده عربی در جایگاه نخست و لیبی در آخر فهرست رقابت‌پذیری منطقه‌ای قرار دارند.
یک رتبه بالاتر از لیبی
بر پایه این رده‌بندی، رتبه عربستان 62
عنوان شده است، در حالی که نام ایران یک رتبه بالاتر از لیبی و پس از الجزایر دیده می‌شود. در این گزارش، رتبه کشورهای ترکیه، گرجستان، آذربایجان، ارمنستان و تاجیکستان، به ترتیب در رده‌های 50، 73، 83، 90، 118 آمده است.
یادآور می‌شود که براساس گزارش سازمانی جهانی توریسم، ر سال 2010 درآمد چهار مقصد اصلی گردشگری در جهان یعنی فرانسه، آمریکا، چین و اسپانیا، به ترتیب بالاتر از 78، 60، 55، 53 میلیارد دلار برآورد شده است.
10 کشور برتر جهان
براساس ارزیابی سازمان جهانی گردشگری، ایران در شمار 10 کشور برتر جهان از نظر جذابیت‌های گردشگری قرار دارد.
از سوی دیگر، حامد روحانی، مدیر مرکز تحقیقات و بررسی‌های اقتصادی در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران با بیان اینکه ضریب نفوذ شرکتهای خارجی در ایران که با خود گردشگر، مدیریت و سرمایه می‌آورند، پایین‌ترین در جهان است، می‌گوید: در نظرسنجی اخیر مرکز تحقیقات اتاق از فعالان اقتصادی کشور، بیش از 80درصد پاسخ‌دهندگان معتقد بودند. این صنعت قابلیت بالایی برای درآمدزایی و اشتغال‌آفرینی در ایران دارد.
فراتر از حدانتظار
صنعت گردشگری جهان در چهارماه نخست سال 2011، رونق گرفت و میزان سفرهای گردشگری بین‌المللی نسبت به سال قبل 5/4 درصد افزایش یافت. در حالی که شمار سفرهای گردشگری در خاورمیانه و شمال آفریقا، در اثر ناارامی‌های اخیر تنزل پیدا کرد.
براساس همین گزارش، بین ماه‌های ژانویه ت
ا آوریل 2011 (دی ماه 1389 تا فروردین 1390) مقصدهای مختلف توریستی جهان، جمعاً، 268 میلیون سفر را به ثبت رساندند که این رقم در مقایسه با سال 2010 بیش از 12 میلیون سفر افزایش نشان می‌دهد.
روند افزایش سفرهای گردشگری و تفریحی به اروپا در چهارماهه نخست سال گذشته میلادی با 6 درصد افزایش نسبت به سال قبل از آن به حد فراتر از حد انتظار رسید.
البته در غرب اروپا که سال گذشته هم به علت فوران خاکستر از کوه‌های آتشفشانی ایسلند شاهد افت سفرهای گردشگری بودیم، روند احیای
گردشگری همچنان به کندی صورت گرفت، اما سایر بخش‌های اروپا شاهد رشد مطلوب نرخ گردشگری بودند.
فراتر از یک میلیارد
براساس پیش‌بینی کارشناسان سازمان جهانی گردشگری، شمار گردشگران در سال نو میلادی باتوجه به روند کنونی، از مرز یک میلیارد نفر نیز فراتر خواهد رفت
این گزارش می‌افزاید با توجه به آغاز صعودی، تبادل گردشگری در سطح بین‌المللی که با ثبت رکورد 940 میلیون گردشگری در سال 2010 شکل گرفت، کارشناسان بین‌المللی آینده این صنعت را تا 20 سال آینده امیدوارکننده اعلام کرده و از رشد چشمگیر آن خبر داده‌اند.
طبق بررسی‌های صورت گرفته، گردشگری در سال 2012بین 4 تا 5 درصد افزایش خواهد داشت که این روند تا سال 2023 منجر به ثبت رکورد 43 میلیون نفر برای هرسال خواهد بود.
کارشناسان معتقدند، این روند در کشورهای در حال توسعه دو برابر بیشتر از کشورهای توسعه یافته است که در این میان، کشورهای آمریکایی لاتین، آسیا، اروپای شرقی و مرکزی، اروپا شرق مدیترانه، خاورمیانه و آفریقا به صورت میانگین 30 میلیون گردشگر را جذب خواهند کرد.
به گفته «طالب ریفایی» دبیرکل سازمان جهانی جهانگردی، 20 سال آینده رشدی پایدار برای این بخش به همراه خواهد داشت و از رشدی چشمگیرتر از تمام دوران گذشته تاریخ بشر برخوردار خواهد شد.
ایران به لحاظ درآمد گردشگری در رتبه 70 جهان قرار دارد
« گردشگری»، گنجی که زیر آوار بی توجهی مدفون شده است
گذری بر اقتصاد گردشگری ایران و جهان نشان می دهد که با وجود جاذبه های فراوان متاسفانه در صنعت گردشگری حرفی برای گفتن و رتبه ای قابل توجه نداریم.آن چه مسلم است امروزه صنعت گردشگری یا توریسم، به یک صنعت پررونق برای کشورهایی که دارای جاذبه های سیاحتی اند تبدیل شده است و به گواه آمار سازمان جهانی گردشگری سالانه بیش از 600 میلیون نفر از نقاط دیدنی کشورهای مختلف بازدید می کنند و سهم ایران با این همه شهرت و آوازه تنها 2 میلیون نفر است.
نگاهی به آمارهای جهانی درباره وضعیت گردشگری ایران و جهان نشان می دهد که در این صنعت در کجا ایستاده ایم و تا نقطه مطلوب چقدر فاصله داریم.
گزارش جهانی
شورای جهانی سفر و گردشگری در آخرین گزارش های خود که به بررسی اثرات اقتصادی توریسم در 181 کشور جهان از جمله ایران تا سال 2020 پرداخته است وضعیت نامطلوبی را برای آینده گردشگری ایران پیش بینی کرده است.
در گزارشی که توسط کارشناسان این شورا و به کمک دانشکده اقتصاد دانشگاه آکسفورد تهیه شده، آمده است: سال گذشته میلادی در جهان یک هزار و 241 میلیارد دلار سرمایه گذاری در بخش توریسم انجام شد که این رقم معادل 902 درصد از کل سرمایه گذاری جهان است. این رقم تا سال 2020 به 2 هزار و 752 میلیارد دلار خواهد رسید که 904 درصد از کل سرمایه گذاری در جهان را تشکیل می دهد.
تولید ناخالص داخلی در گردشگری در سال گذشته میلادی 92 درصد از کل تولید ناخالص داخلی بوده که نسبت به 10 سال گذشته رشد نیم درصدی داشته و این رقم معادل 5 هزار و 751 میلیارد دلار بوده است.
طبق پیش بینی های سازمان جهانی شورای سفر در سال 2020 میلادی تولید ناخالص داخلی جهان از گردشگری به مبلغی معادل 11 هزار و 151 میلیارد دلار می رسد که نسبت به سال 2010 رشد 44 درصدی خواهد داشت و نسبت اقتصاد گردشگری به 96 درصد کل تولید ناخالص جهان افزایش می یابد.
کاهش یا رکود
براساس آخرین آمار این سازمان در حال حاضر از هر 123 شغل در سراسر دنیا یک شغل مربوط به صنعت گردشگری است. در سال 2010، صنعت گردشگری 81 درصد از کل مشاغل جهان را به خود اختصاص داده است.بنا بر آخرین گزارش های شورای جهانی سفر و گردشگری که آمار و وضعیت گردشگری کشورها را از سال 2010 تا 2020 میلادی پیش بینی کرده است، ایران در سال 2010 میلادی رشد 39 درصدی در صنعت گردشگری داشته ولی گردشگری ایران تا سال 2020 با رکود مواجه شده و این عدد به 38 درصد کاهش می یابد.
در سال 2010 میلادی درآمد حاصل از گردشگر ورودی به ایران حدود 24 میلیارد دلار بوده که 25 درصد از کل صادرات ایران را تشکیل می دهد و طبق پیش بینی سازمان جهانی شورای سفر در سال 2020 این رقم به 51 میلیارد دلار می رسد که معادل 24 درصد کل صادرات ایران خواهد بود.
تولید ناخالص داخلی ایران از گردشگری در س
ال 2009 میلادی 82 درصد و در سال 2010 ، 84 درصد بوده که در سال های 2019 و 2020 به ترتیب 81 و 8 درصد پیش بینی شده است. رشد واقعی ناخالص داخلی ایران از گردشگری در سال 2009 و 2010 به ترتیب 73 درصد منفی و 39 درصد بوده است که برای سال های 2019 و 2020 به ترتیب 43 و 38 درصد پیش بینی مکشور که معادل 34 میلیارد دلار است در بخش گردشگری انجام شده و در سال 2020 این آمار به رقم 28 درصد از کل سرمایه گذاری ها و معادل 76 میلیارد دلار می رسد.
رده بندی های جهانی
یکی از ویژگی های بارز صنعت گردشگری، تاثیر مستقیم و غیرمستقیم این صنعت در اشتغال زایی است. در ایران 598 هزار نفر به واسطه صنعت گردشگری در سال 2010 مشغول به کار شده اند و این صنعت نوپا در ایران توانسته است 83 درصد از کل مشاغل کشور را به خود اختصاص دهد.
در رده بندی بین 181 کشور بررسی شده در گزارش سازمان جهانی شورای سفر و در تولید ناخالص داخلی حاصل از گردشگری، کشور ایران در رتبه 30 قرار دارد و نسبت به اقتصاد ملی در رتبه 95 و از نظر رشد اقتصادی در رتبه 135 دنیا قرار گرفته است.ایران همچنین در بین 12 کشور منطقه خاورمیانه هم از نظر اندازه خالص در رتبه 3، نسبت به اقتصاد ملی در رتبه 8 و از نظر رشد اقتصادی در رتبه 9 قرار گرفته است.براساس گزارش «مهر» اگرچه گردشگری ایران توانسته در اقتصاد ملی سهم قابل توجهی را به دست بیاورد و در رتبه بندی، 4 پله صعود کند اما رقبای این کشور آن چنان عمل کرده اند که توانسته اند گوی سبقت را در رشد ناخالص داخلی حاصل از گردشگری بربایند و موجب سقوط 37 پله ای ایران در جهان شوند.
جایگاه ایران
اما کشور ما چه سهمی از درآمدهای جهانگردی بین المللی دارد؟ آیا می توان به آینده این صنعت امیدوار بود؟
«فرید جواهرزاده» مدرس دانشگاه و از صاحب نظران حوزه گردشگری کشور می گوید: درآمدهای بین المللی جهانگردی در سال 2009 میلادی بالغ بر 852 میلیارد دلار بوده است که نسبت به سال 2008 چهار درصد و نسبت به سال 2007 میلادی، 7درصد کاهش داشته است.وی با اعلام این که افت جهانی درآمدهای صنعت جهانی گردشگری در سال های اخیر چشمگیر بوده است می افزاید: این شرایط ناشی از بحران های اقتصادی و تح
ولات جهانی می باشد.
به گفته وی از نظر جذب جهانگرد در سال 2009 فرانسه در جایگاه اول، آمریکا دوم و اسپانیا سوم بوده است و بعد از چین، ایتالیا و انگلیس، کشور ترکیه رتبه هفتم جذب گردشگر را در دنیا به خود اختصاص داده است ولی در مورد ایران آماری از سوی سازمان جهانی جهانگردی برای سال 2009 ارائه نشده است.
به گفته وی در حالی که آمار جهانگردان ورودی به ایران در سال 2007 میلادی 2 میلیون و 219 هزار نفر ثبت شده است این آمار برای سال 2008 میلادی 2 میلیون و 34 هزار نفر گزارش شده که کاهش زیادی داشته است.
او در عین حال که کاهش آمار را متاثر از شرایط جهانی می داند، می افزاید: درآمدهای کشور ما از گردشگری بین المللی در سال 2008 رقم یک میلیارد و 908 میلیون دلار بوده که در مقایسه با سایر کشورها رقم بسیار پایینی است و از این لحاظ کشور ما در رتبه های پایین (69 یا 70) قرار دارد.
غفلت متولیان گردشگری
سفر بیش از 4 میلیون ایرانی در نوروز 90 به آن سوی مرزها نشان داد که ما به جای آن که یک کشور جهانگردپذیر باشیم، جهانگردفرست هستیم و حدود 2 برابر آمار جهانگرد ورودی، طی یک بازه زمانی 20 روزه جهانگرد به کشورهای دنیا فرستاده ایم.
«جواهرزاده» مدرس گردشگری دانشگاه این ادعا که ایران در شمار کشورهای جذب کننده توریسم دنیا است را رد می کند و می گوید: با توجه به بررسی به عمل آمده، مقایسه آمار خروجی و ورودی جهانگردان نشان می دهد که ایران به یک کشور جهانگرد فرست تبدیل شده است و این مسئله موید غفلت متولیان این حوزه است.به گفته وی این شرایط ناشی از بی برنامگی مسئولان است، چرا ایران با این همه پیشینه تاریخی و فرهنگی از ترکیه عقب بماند؟ کشور ما بیش از ترکیه جاذبه های توریستی دارد و در حالی که تنوع فرهنگی و اقلیمی ایران زبانزد عام و خاص است با این حال از ترکیه عقب افتاده ایم.
در حال حاضر ایران برای کشورهای همسایه ازجمله ترکیه، سوریه، عراق، ارمنستان، آذربایجان و امارات بیشتر از این که یک مقصد گردشگری باشد یک بازار محسوب می شود. کارشناسان، تبلیغات و قدرت بازاریابی کشورهای همسایه را مهم ترین عامل برای جذب گردشگران ایرانی برشمرده اند.
«احمدروستا» کارشناس ارشد تبلیغات و بازاریابی بین المللی با اشاره به این که کشورهای همسایه با شناخت مخاطبان و سرمایه گذاری در مقاصد توریستی به بازاریابی و جذب گردشگر بیشتر می پردازند، گفت: در حال حاضر بسیاری از افراد گردشگران دینی و مذهبی هستند که به سوریه و عراق مراجعه می کنند. هم چنین گروه های مختلف به کشورهایی چون ترکیه و ارمنستان گرایش به سفر پیدا می کنند و برخی نیز آسیای میانه را به لحاظ ارزانی انتخاب می کنند.
واقعیت امر این است که گردشگر شرایط سفر را از ابعاد مختلف بررسی و بعد اقدام به سفر می کند. در ترکیه به دلیل ارزان بودن سفر و مجموعه عواملی که برای گردشگر مهیاست گردشگر داخلی ترجیح می دهد آن جا را انتخاب کند تا سفر
داخلی که نه تنها ارزان نیست بلکه خدمات مناسب و ایده آل هم عرضه نمی شود.
وی رقابت در زمینه گردشگری در میان کشورهای همسایه را بسیار ضروری عنوان کرد و گفت: در حال حاضر مسئله ای که به شدت در میان کشورهای همسایه به چشم می خورد از قافله رقابت عقب نماندن است.
ادعای اول بودن!
اما آیا ادعای اول بودن ایران در شمار کشورهای دارنده جاذبه های گردشگری صحت دارد؟ یک صاحب نظر حوزه گردشگری به ما می گوید: بارها در سخنرانی مقامات و مسئولان کشور شنیده ایم که «ایران جزو 10 کشور اول دنیا از نظر جاذبه های گردشگری است » در حالی که چنین چیزی وجود ندارد واین یک ادعای غلط است که معلوم نیست منشاء آن چیست؟
در حالی که چنین چیزی نیست متاسفانه این ادعا فراگیر شده در حالی که حقیقت چیز دیگری است. درست است که ما به لحاظ تنوع فرهنگی و تاریخی و یک سری جاذبه های سیاحتی مشهور هستیم ولی آن چه در دنیا سبب شده کشورهای مختلف در جذب گردشگر موفق باشند جاذبه های گردشگری آن هاست، واقعیت وجودی این موضوعی است به نام آثار ثبت جهانی شده و آثار به ثبت جهانی رسیده هر کشور موید جاذبه های گردشگری بین المللی آن جاست.«جواهرزاده» می گوید: کشور ما تنها 10 اثر ثبتی در دنیا دارد و این عدد خیلی بزرگ و قابل توجهی نیست. این یک شاخص است برای رتبه بندی کشورها از نظر جایگاه در گردشگری بین المللی، که باید روی آن کار کنیم.
یک دکترای گردشگری با اشاره به اهمی
ت گردشگری در ایجاد آثار مثبت اقتصادی در جهان می گوید: با توجه به افزایش نرخ رشد گردشگری در جهان، توجه کشورها به این صنعت به عنوان منبعی درآمدزا و اشتغال آفرین معطوف شده است.
«عبدالحسین جمشیدنیا» ، توسعه ماشین های جست وجو ، سرعت، شبکه ها، جا به جایی اطلاعات و ; را از عواملی برشمرد که تاثیر انکارناپذیری بر ظرفیت های گردشگری کشورها و برنامه ریزی افراد برای سفر دارد.وی می افزاید: با تغییر مسیر کسب و کار به سمت بازاریابی، اساسا کارآمدی و روش کار سازما
ن های گردشگری اینترنتی نیز تغییر یافته است.
این کارشناس گردشگری با بیان این که پیش بینی می شود رشدی معادل 41درصد را طی سال های آینده در حوزه گردشگری در جهان شاهد باشیم، می گوید این امر حاکی از اهمیت فعالیت های گردشگری در بهبود تراز اقتصادی کشورهاست.اهمیت گردشگری در اقتصاد یک کشور را می توان از طریق هزینه های گردشگر در قالب افزایش قیمت ها و مخارج مصرفی خانوارها، هزینه فرصت از دست رفته، هزینه فرصت تخصیص منابع به فعالیت های گردشگری و برخی هزینه های اجتماعی و فرهنگی مورد توجه قرار داد.
به گفته «جمشیدنیا» فناوری اطلاعات و ارتباطات به طور فزاینده ای موجب می شود مسافران به اطلاعات دقیق و باثباتی دسترسی پیدا کنند و در یک مقطع زمانی، رزرو انجام دهند و با روش های قراردادی، هزینه و نیازمندی هایشان را در اختیار داشته باشند.
جای خالی برنامه
فعالان صنعت گردشگری عدم توفیق ایران در توسعه گردشگری و ناتوانی در رقابت با دیگر کشورها که به تراز منفی گردشگر ورودی و خروجی انجامیده است را به نبود برنامه در این حوزه مرتبط می دانند.
«جواهرزاده» مدرس دانشگاه با تایید این موضوع که «در صنعت گردشگری برنامه ریزی نداریم» می گوید: از نکات موثر در توسعه گردشگری داشتن برنامه مشخص است در کشور ما هم برنامه جامعی در اوایل دهه 80 مطرح شد و با همکاری سازمان جهانی گردشگری و توسط سازمان ایرانگردی و جهانگردی کار دنبال شد و تیم های خارجی هم به کشور آمدند و رئوس یک برنامه در حوزه گردشگری نوشته شد اما این موضوع مغفول ماند و پی گیری نشد و با ادغام سازمان ایرانگردی و جهانگردی با میراث فرهنگی عملا طرح جامع گردشگری ایران به بایگانی سپرده شد.
به گفته وی خلاء یک برنامه مدون و جامع در چارچوب استانداردهای بین المللی در این بخش کاملا مشهود است و این یک واقعیت است که برنامه ای برای توسعه گردشگری بین المللی نداریم.
ایران سرزمینی با گستره جغرافیا
یی وسیع، تنوع آب و هوایی و شرایط زیست بوم متفاوت ، تنوع قومی و فرهنگ غنی، کشوری با 31 استان در اشکال شهری و روستایی و جاذبه های تاریخی و فرهنگی بسیار همچون قاره ای پهناور است که در قالب یک کشور جای داده شده است. هنوز بسیاری از ایرانیان هم با جاذبه های گردشگری این مرز و بوم ناآشنایند چه رسد به گردشگران خارجی، از این روست که در صنعت گردشگری از کشورهای هم تراز عقب مانده ایم و; با این حال «خسرو ایران پور» دبیر جامعه هتلداری ایران تاکید می کند که «گردشگری صنعتی است که در تمام دنیا حمایت می شود چرا که ارزآوری کشور را در دیگر بخش های
دولتی و غیر دولتی توزیع می کند».البته ناگفته نماند پی گیری و ارسال نمابر به مدیر کل روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور نیز برای کسب آمار و اطلاعات و تدابیر انجام شده به نتیجه نرسید.به هر حال کشورهایی که توانسته اند در صنعت گردشگری کارنامه موفقی از خود به جای بگذارند علاوه بر معرفی کشور خود به گردشگران درآمد سرشاری را از این صنعت نصیب خود کرده و می کنند. کشور ما هم که اکنون در جایگاه نامناسبی از گردشگری بین المللی قرار دارد با وجود جاذبه های گردشگری اعم از گردشگری تفریحی، مذهبی، درمانی، بازاری و; می تواند با جذب گردشگران فراوان علاوه بر اشتغال زایی به افزایش درآمد و رونق اقتصادی کشور کمک کند.
داشتن جاذبه ها شرط لازم برای جذب جهانگرد است اما شرط کافی نیست! اگر گردشگری صنعت نوین قرن بیست و یکم است باید گام های بلندتر در این عرصه برداشت و رقابت را جدی تر از قبل دنبال کرد.
چکیده گزارش
امروزه صنعت گردشگری از پررونق ترین مباحث اقتصادی برای کشورها محسوب می شود و کشورهایی که حتی اندک جاذبه گردشگری دارند به دنبال توسعه جایگاه خود در عرصه گردشگری اند. نگاهی به آمار و اقتصاد گردشگری جهان موید آن است که سالانه بیش از 600 میلیون نفر گردشگر خارجی از نقاط مختلف دنیا دیدن می کنند و سهم ایران
با آوازه و شهرتش تنها 2 میلیون گردشگر خارجی است. ایران در میان 181 کشور دنیا از نظر رشد اقتصادی رتبه 135 و در درآمدهای گردشگری رتبه هفتادم دنیا را دارد. به دلیل نبود برنامه و ساماندهی مناسب اکنون به کشوری گردشگرفرست تبدیل شده ایم و سفر 4 میلیون ایرانی در تعطیلات نوروزی 90 به کشورهای همسایه موید ای
ن مطلب است.در حالی که کشورهای دنیا در اقتصاد گردشگری در حال رشد هستند ولی شواهد امر حکایت از سیر نزولی اقتصاد گردشگری ایران دارد.
کلمات کلیدی :
