مقاله زغال سنگ تحت فایل ورد (word)
مقاله زغال سنگ تحت فایل ورد (word) دارای 23 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله زغال سنگ تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله زغال سنگ تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله زغال سنگ تحت فایل ورد (word) :
زغال سنگ
زغال سنگ از تغییرات بیولوژیکی ناشی از افزایش فشار و بالا رفتن دما بر روی گیاهان از روزگاران بسیار دور بوجود آمده است. کربن موجود در زغال سنگ به صورت ترکیبهای مختلف آلی از جمله اسیدهای کربوکسیلیک متراکم شده و به صورت ترکیبات آروماتیک با حلقههای ناجور (که علاوه بر کربن ، شامل هیدروژن ، اکسیژن ، نیتروژن و گوگرد نیز میباشند) در آمده است.
نگاه اجمالی
تقریبا از همه انواع زغال سنگها بهمنظور سوخت و تهیه زغال کک ، میتوان استفاده کرد. بیش از 80 درصد مصرف زغال سنگها برای تولید برق ، بخار در صنایع ، حمل و نقل یا سوخت و فرآیندهای متالوژی و ; بکار میروند. قسمت دیگر زغال سنگ نیز در فرآیند کربونیزاسیون برای تولید کک ، گاز زغال سنگ ، آمونیاک ، قطران زغال سنگ و محصولات نفتی سبک مصرف میشود. علاوه بر این ، مقادیر قابل توجهی از زغال سنگ به عنوان پُرکننده ، رنگدانه ، در تصفیه آب و ; مورد استفاده قرار میگیرد.
تاریخچه
بیش از دو هزار سال پیش ، در چین ، یونان و ایتالیا زغال سنگ بهعنوان یک ماده سوختی مورد استفاده قرار میگرفت. البته استخراج آن از معدن در حدود قرن دهم میلادی در آلمان آغاز شد.
منشاء زغال سنگ
امروزه ، روشن است که زغال سنگ ، منشاء گیاهی دارد و طی فرآیندهای طولانی شیمیایی ، بیولوژیکی و ژئولوژیکی در دوران گذشته ، تشکیل شده و به صورت ذخیرههای پرارزشی در آمده است که امروزه انسان از آن بهرهبرداری میکند. همه زغال سنگها ، به یک طریق بوجود نیامدهاند، بلکه با توجه به دوران مختلف زمین شناسی و شرایط متفاوت آنها ، نوع تغییرات موثر در بوجود آوردن زغال سنگها نیز متفاوت بوده است. از اینرو ، امروزه ، چند نوع زغال سنگ در معادن وجود دارد.
فرآیندهای تشکیل زغال سنگ
مواد گیاهی اساسا از سه عنصر اصلی کربن ، هیدروژن و اکسیژن ، همچنین مقادیر اندکی از اجسام کانی و نیتروژن تشکیل یافتهاند. قسمت عمده گیاهان را سلولز ، به فرمول C6H10O5 ، تشکیل میدهد که ضمن فرآیندهای گوناگون بیوشیمیایی و ژئوشیمیایی به زغال سنگ مبدل میشود.
فرآیندهای بیوشیمیایی
وقتی یک ماده آلی شامل کربن و هیدروژن و اکسیژن ، مانند سلولز ، در هوای معمولی میسوزد، بطور کامل به دیاکسید کربن و آب تبدیل میشود، اما وقتی که همین مواد در شرایط کمبود اکسیژن میسوزند، عمل سوختن بطور ناقص صورت میگیرد و در نتیجه قسمتی از کربن و تمامی اکسیژن و هیدروژن از سلولز حذف شده و جسم سیاهی برجا میماند که زغال نامیده میشود.
تخریب مواد گیاهی ، نتیجه اکسید شدن آنها توسط باکتریها و دیگر میکرواورگانسیمها میباشد که خود به دو عامل بستگی دارد:
یکی میزان مقاومت قسمتهای مختلف گیاهان در برابر شرایط محیطی مردابها و دیگری نوع قارچ یا باکتری که موجب تخریب کامل گیاه میشود. تخریب مواد آلی در غیاب اکسیژن ، مثلا در زیر آب ، نیز به تشکیل زغال سنگ منتهی میشود که در این صورت ، هیدروژن به آب و قسمتی از کربن به دیاکسید و منوکسیدکربن تبدیل میشود و مقداری از هر دو به شکل متان خارج میشوند.
در فرآیندهای تبدیل سلولز به لیگنیت و زغال سنگ قیری ، محصول بدست آمده از تخریب مواد گیاهی که در حقیقت پیشترکیب زغال سنگ است، پیت نامیده میشود که برای تشکیل آن ، مواد چوبی در جاهای مرطوب دستخوش تغییرات فیزیکی و شیمیایی اساسی میشوند. شرایطی که در آن ، در زمانهای گذشته پیت تشکیل شد، تفاوت چندانی با شرایط امروزی ندارد.
احتمالا در دوران گذشته ، هوا نسبتا گرمتر و میزان بارندگی بیشتر و منظمتر بود. در نتیجه ، رشد گیاهانی که سرانجام آنها ، پس از طی دورههای گوناگون زمین شناسی ، تبدیل شدن به پیت و زغال سنگ میباشد، بیشتر از امروز بود.
فرآیندهای ژئوشیمیایی
بطور کلی در این فرآیند ، پیت به انواع زغال سنگ تبدیل میشود. تبدیل پیت به زغال سنگ قیری نتیجه اثرات طولانی فشار و دما است و تبدیل آن به آنتراسیت به فشار و دمای باز هم بیشتر نیاز دارد که از فرآیند تشکیل کوهها و حرکت افقی پوسته زمین ناشی میشود. فرآیند تبدیل پیت به زغال سنگ ، با کاهش مقدار رطوبت ، اکسیژن ، هیدروژن و حجم مواد فرار (دیاکسیدکربن ، منوکسیدکربن و گازهای دیگر) موجود در آن و افزایش درصد کربن ثابت ، گوگرد و در بسیاری موارد ، محتویات خاکستر آن همراه است. این فرآیند تبدیل ، بطور کلی به عوامل ژئولوژیکی زیر مربوط است:
• فشار و حرارت : که این خود به عمق رگههای پیت در لایههای زیرزمینی مربوط میشود.
• زمان : هر چه زمان ذخیرهسازی زغال سنگ طولانیتر باشد، عمل تشکیل زغال سنگ کاملتر است.
• دگرگونی ساختار
• حرارت ناخواسته ناشی از صخرههای مجاور
• ترکیب و ساختار گیاه
• شرایط محیطی
پیرولیز زغال سنگ
تمام انواع زغال سنگها بر اثر گرما تجزیه میشوند و بر حسب نوع آنها و شرایط تجزیه (فشار و دما) ، به مواد گوناگون مفیدی تبدیل میشوند که از نظر کاربردهای صنعتی و تجاری اهمیت بهسزایی دارند. بیشتر انواع زغالسنگها ، در دمای حدود 100 درجه سانتیگراد رطوبت خود را از دست میدهند و تا دمای 400 درجه سانتیگراد تجزیه میشوند و مقداری مواد روغنی و گازی شکل تولید میشود. با افزایش دما به میزان 1 تا 2 درجه سانتیگراد در هر دقیقه ، تا دمای 45 درجه سانتیگراد بیشترین مقدار محصولات بدست میآید که عمدتا شامل قطران زغال سنگ است.
این مواد ، ترکیبات گوناگون آروماتیکی مانند بنزن ، تولوئن ، گزیلن ، فنلها ، نفتالین ، فتانترن) ، آنتراسن و غیره را در بر دارد و به روش تقطیر میتوان آنها را از یکدیگر جدا کرد، اما اگر دما به 900 درجه برسد، قطران خود تجزیه میشود و از مقدار محصولات مفید کاسته میشود. مواد جامد حاصل از پیرولیز زغال سنگ عمدتا شامل زغال کک (با توان گرمایی پایین و توان گرمایی بالا) ، دوده (برای رنگدانهها) ، گرانیت (برای الکترودها) ، کربن فعال و مواد ساختمانی است. بطور کلی ، در فرآیند پیرولیز حدود %70 زغال سنگ به کک و %5 آن به قطران تبدیل میشود.
کاربردهای مهم زغال سنگ
از زغال سنگ به عنوان سوخت در نیروگاههای حرارتی مولد برق ، در تولید بخار توسط توربینهای بخار در کارخانجات صنعتی ، راهآهن و در کشتیها و نیز به صورت سوخت خانگی در برخی از کشورها استفاده میشود. تقریبا 87% زغال سنگ جهان برای تولید گرما و دیگر انواع انرژیهای مربوطه سوزانیده میشود. بدیهی است که ضمن سوختن زغال سنگ فرآوردههای جنبی مانند گازهای سوختنی ، زغال کک و قطران نیز بدست میآید. باید توجه داشت که در برخی از کشورهای جهان ، قسمتی از گازهای سوختی شهری از زغال سنگ تهیه میشود.
برای این منظور ، زغال سنگ را با جریانی از بخار آب و اکسیژن در فشار 20 تا 30 اتمسفر مجاور میکنند. در این عمل قسمتی از زغال سنگ در مجاورت با بخار آب و اکسیژن به هیدروژن و منوکسید کربن تبدیل میشود. بعد ، این فرآوردههای گازی را در مجاورت کاتالیزور آهن به هیدروکربن و یا بوسیله کاتالیزور روی و مس به متیل الکل تبدیل میکنند. علاوه بر مصارف سوختی ، از زغال سنگ در تهیه بسیاری از مواد مفید و مهم آلی و غیرآلی استفاده میشود که عمدتا از تقطیر قطران حاصل از پیرولیز زغال سنگ و یا مواد جامد باقی مانده از عمل پیرولیز تهیه میشود.
خطرات ناشی از معادن زغال سنگ
یکی از عوامل خطرات بهداشتی و جانی که کارکنان صنایع زغال سنگ با آن مواجه هستند، گاز متان است که معمولا در معادن زغال سنگ وجود دارد، زیرا مخلوط 5 تا 15 درصد آن با هوا انفجارآمیز است. از این رو ، مقدار گاز متان در معادن زغال سنگ باید دقیقا کنترل شود. البته علاوه بر متان ، گازهای دیگری مانند منوکسید کربن ، دیاکسید گوگرد نیز همراه با آن در معادن زغال سنگ وجود دارند که نه از نظر انفجار بلکه از نظر مسموم کنندگی میتوانند برای سلامتی کارگران معدن زیانآور باشند.
برای جلوگیری از خطرات ناشی از این گاز ، معمولا آن را با دستگاه ویژهای از معدن زغال سنگ خارج میکنند. اکسیداسیون پیریت در هوا ممکن است به تشکیل اسید سولفوریک منتهی شود که از طریق آبهای جاری وارد منابع ذخیره آب شده و موجب آلودگی آن شود. تنفس گرد و غبار زغال سنگ نیز موجب بروز بیماری پنوموکونیوزیز میشود که به بیماری سیاهریه نیز موسوم است. در این بیماری ذرات زغال سنگ ریهها را از لایه سیاه رنگی میپوشانند و عمل تنفس را با دشواری روبرو میکند.
انواع زغال سنگ
زغالسنگ به انواع مختلفی طبقهبندی میشود. در این طبقهبندی درصد کربن ثابت ، درصد مواد فرار و دیگر خواص فیزیکی و شیمیایی مورد توجه قرار دارد.=-
آنتراسیت
این نوع زغال سنگ خود به انواع زیر تقسیم میشود:
• متا آنتراسیت : دارای %98 کربن ثابت و %2 مواد فرار است. این نوع زغال سنگ به ندرت یافت میشود و کارایی سوختی ندارد.
• آنتراسیت : دارای %92 تا %91 کربن ثابت و %2 تا %8 مواد فرار با رنگ خاکستری است و با شعله آبی کم رنگ کوتاه همراه با بو میسوزد. از سوختن آن کک تشکیل نمیشود. ارزش سوختی آن از سمیآنتراسیت و یا زغال سنگ قیری مرغوب کمتر است.
• سمیآنتراسیت : دارای %86 تا %92 کربن ثابت و %8 تا %14 مواد فرار است. به دلیل افزایش درصد مواد فرار در آن ، با شعله کوتاه زرد رنگ میسوزد و چون سریعتر از آنتراسیت میسوزد، دارای کارایی و مصرف سوختی بیشتری است.
زغال سنگهای قیری
• زغال سنگ قیری با فراریت کم : دارای %76 تا %78 کربن ثابت و %14 تا%22 مواد فرار است و بدون دود میسوزد.
*زغال سنگ قیری با فراریت متوسط : دارای %69 تا %78 کربن ثابت و %22 تا %31 مواد فرار است، بدون دود میسوزد.
• زغال سنگ قیری با فراریت بالا (A) : دارای توان گرمایی Mj 14.8 است.
• زغال سنگ قیری با فراریت بالا (B) : دارای توان گرمایی Mj 13.7 است.
• زغال سنگ قیری با فراریت بالا (C) : دارای توان گرمایی Mj 12.1 است.
زغال سنگ پست
این نوع زغال سنگ نیز به سه دسته با توان گرمایی بین Mj8.8 تا Mj12.1 تقسیم میشود و گاهی «لیگنیت سیاه» نیز نامیده میشود.
زغال سنگ شیار
این نوع زغال سنگ دارای مواد فرار و هیدروژن زیاد است و با شعلههای طویل و با دمای بسیار بالا میسوزد. به علت نداشتن مواد چرب ، نوعی بافت منظم و دانهای دارد که در دیگر انواع زغال سنگها دیده نمیشود. این نوع زغال سنگ مانند شیشه میشکند و دارای چگالی 12 تا 13 گرم بر سانتیمتر مکعب است.
لیگنیت
این نوع زغال سنگ خود به خود به دو گروه ، یکی گروه لیگنیتی و دیگری گروه زغال سنگ قهوهای تقسیم میشود. خواص فیزیکی و شیمیایی و حتی رنگ هر دو گروه خیلی به هم نزدیک است. بطوری که ممکن است اشتباها یکی به جای دیگری گرفته شود. توان گرمایی لیگنیتها کمتر از Mj8.8 است.
مواد معدنی موجود در انواع زغال سنگ
علاوه بر مواد آلی موجود در زغال سنگ که ضمن تحول مواد گیاهی در فرآیندهای تشکیل زغال سنگ در آن باقی میماند، مواد معدنی نیز در آن وجود دارد.
گوگرد
به میزان 03 تا 05 درصد در زغال سنگ یافت میشود و ممکن است در انواع زغال سنگها مقدار آن به مراتب بیشتر از این میزان باشد. اصولا گوگرد به صورت سولفید طبیعی آهن یا پیریت ، گچ و سولفیدهای دیالکیل یا دیاریل الکیل ، تیواتروتیوفن وجود دارند. سولفیدهای طبیعی آهن بیشتر از مواد گوگرددار دیگر به صورت رگههایی در زغال سنگ وجود دارد که در موقع سوختن زغال سنگ ، به اکسید آهن (III) و گاز دیاکسید گوگرد تبدیل میشود.
اگر زغال سنگ در فضای بسته بدون حضور اکسیژن حرارت داده شود، دیسولفید آهن (II) به سولفید آهن (II) و گوگرد تجزیه میشود. سولفید آهن (II) در کک باقی میماند و گوگرد حاصل در فرایندهای شیمیایی به صورت گاز SO2 خارج میشود. اگر گوگرد به صورت سولفات کلسیم در زغال سنگ وجود داشته باشد، چون میتواند در گرما مقاومت کند، در دماهای پایین مشکلی ایجاد نمیکند، اما ممکن است بر اثر گرمای زیاد در مجاورت کربن به سولفید کلسیم تجزیه شود. در این صورت ، کک همراه با مقداری CaS در کوره بلند ذوب آهن وارد میشود، در چدن نفوذ میکند و از مرغوبیت چدن و فولاد کاسته میشود.
کلر
احتمالا به صورت کلرید سدیم در زغال وجود دارد که به هنگام حرارت دادن زغال سنگ بوسیله سیلیس موجود در خاکستر زغال سنگ ، تجزیه شده و به صورت گاز کلرید هیدروژن خارج میشود. از اینرو ، ممکن است موجب خوردگی و خرابی دیگها و کورههای حرارتی شود.
فسفر
در بیشتر انواع زغالسنگها به مقدار کم به صورت فسفات کلسیم وجود دارد. مقداری از آن که در تجزیه شیمیایی برحسبP4O10 مشخص میشود، بین 01 تا 125 درصد متغییر است.
نیتروژن
به مقدار کم در انواع زغال سنگها به صورت نیتریلهای آروماتیکی ، پیریدینها و پیرولها وجود دارد. زغال سنگهایی که از نیتروژن غنیاند، معمولا با شعله بلند میسوزند. حدود پانزده درصد نیتروژن موجود در زغال سنگها ، به صورت آمونیاک خارج میشود. پنج درصد آن در کک باقی میماند و حدود پنج درصد آن به سیانید هیدروژن و بقیه به صورت گازهای دیگر خارج میشود.
خاکستر
از سوختن انواع زغال سنگها ، جامدی غیر قابل سوختن باقی میماند که عمدتا منشا معدنی دارد.
نحوه تشکیل زغال سنگ و نفت
اطلاعات اولیه
گردش معکوس در کارگاه آفرینش ، شاید درک آنچه را که بحران انرژی خوانده میشود، میسر کند. کل قضیه ، میلیاردها سال قبل و با فرایندهای تبدیل انرژی خورشید به آدنوزین تری فسفات (ATP) آغاز شد. کلروفیلها و سایر رنگدانههای گیاهان ، انرژی دریافتی از خورشید را برای تبدیل دیاکسیدکربن ، آب و مواد معدنی به اکسیژن و ترکیبات آلی انرژیدار ، بکار برده و غذای موجودات کوچک و بزرگ از جمله انسان اندیشهورز را فراهم میآورند. این فرایند ، همچنین باعث افزایش ذخایر معدنی آلی از قبیل هیدروکربورهای زغال سنگ ، نفت و گاز طبیعی میشود.
مراحل تشکیل انوع زغال سنگ
زغال سنگ از بقایای درختان ، بوتهها و سایر گیاهان زنده بوجود میآید. نشو و نمای این گیاهان در دورههایی که آب و هوای زمین ملایم و مرطوب بود، صورت گرفت. اگر چه برخی از معادن زغال سنگ 400 میلیون سال قبل و در دوره انسان سیلوری ( Silurian ، انسان سیلوری در دوره سوم دوران اول زمین شناسی ظاهر شد. ویژگی این دوره ظهور گیاهان خشکی است.) تشکیل یافته است. اما قسمت اعظم این ذخایر تقریبا 250 میلیون سال پیش و در دوره فوقانی و تحتانی دورانهای کربونیفر ( Carboniferous ، دوره کربونیفر یا زغالخیز به بخشی از زمان میگویند که به پایان دوران اول زمین شناسی مربوط بوده و از حدود 345 میلیون سال قبل آغاز میشود.) پدید آمدند.
سپس ، اوضاع برای رشد سرخسهای دانهدار گرمسیری بسیار عظیم و درختان بدون گل غول پیکر ، در باتلاقهای وسیع فراهم شد. این گیاهان بعد از خشک شدن و از بین رفتن به داخل باتلاقها میافتادند و بر اثر خروج اکسیژن ، فساد بیهوازی تسریع میشد. پوشش گیاهی به مادهای لجن مانند به نام پیت (Peat) تبدیل شد. پیتها بسته به درجه فساد ، برخی قهوهای و اسفنجی و بعضی سیاه و فشرده بودند. دریا بر روی چنین تهنشستهایی پیشروی کرد و رسوبات معدنی بر روی آنها فرو نشست. پیت در زیر فشار خشک و سخت شد و به زغال سنگ پیت (لنیت یا لیگنیت که به زغال سنگ قهوهای نیز موسوم است.) تبدیل شد.
فشار بیشتر و گذشت زمان ، زغال سنگ قیردار را به وجود آورد، که هر 6 متر ضخامت رسوب گیاهان نخستین به 03 متر زغال سنگ تبدیل شده بود. حتی فشارهای زیادتر که ناشی از چینخوردگی پوسته زمین به صورت رشته کوههای عظیم بود، سختترین و مرغوبترین زغال سنگ ، یعنی آنتراسیت (anthracite) ، را بوجود آورد. کیفیت زغال سنگ از روی نسبت مقدار کربن تثبیت شده به مقادیر رطوبت و ماده فرار (مادهای که بر اثر حرارت به گاز تبدیل میشود)، تعیین میگردد.
منشا نفت و گاز طبیعی
با همه تلاش گسترده و صرف وقت فراوانی که برای یافتن و استخراج نفت و گاز طبیعی صورت گرفته است، انسان هنوز درباره منشا این مواد به نحو شگفتی بیاطلاع است. پارهای واقعیتهای پذیرفته شده در این مورد عبارتند از :
• نفت و گاز از ترکیباتی با منشا زیست شناختی (بیولوژیکی) تشکیل شدهاند.
• قسمت اعظم انواع نفت محتوی پورفیرین ، مجموعهای از ترکیبات هیدروکربندار ، که یا از کلروفیل و یا از «همین» (hemin) ، ماده قرمز کننده خون ، مشتق شدهاند.
• قسمتهای لیپیدی (چربیها و مومها) موجودات ، منبع سرشاری برای تشکیل نفت و گاز فراهم آوردهاند.
• امکان دارد که در اوضاع فعلی بتوان هیدروکربورهای نفتمانند را در رسوبهای جوان دریایی پیدا کرد.
علاوه بر این نفت معمولا با سنگهای رسوبی که بر اثر فعالیتهای دریایی تهنشین شدهاند، توام است.
حدسی دیگر
احتمالا مادهای آلی که نفت را بوجود آورده است، شامل گیاهان پلانکتونی تک یاختهای از قبیل دیاتمها ( diatom ، جلبک تک یاخته یا چند یاختهای است که دارای جدارهای یاختهای سیلیسی است) ، جلبک سبز ـ آبی و حیوانات پلانکتونی تک یاختهای مانند فورامینیفرا (Foraminefera موجود ذرهبینی دارای پوسته آهکی) ، بوده است. این شکلهای ابتدایی حیات در بیش از یک میلیارد سال قبل فراوان بودند و میتوانستهاند به عنوان منبع ذخایر نفت موجود در سنگهای دوران قبل از کامبرین ( Precamberian ، قدیمیترین دوران زمین شناسی) ، اواخر دوران اول زمین شناسی مورد استفاده واقع شده باشند.
پس از مرگ این یاختهها ، حفظ مواد آلی ، مستلزم دفن سریع آنها در زیر رسوبهای ریزبافت و رسی است. مواد مدفون باید از تاثیر اکسیژن محفوظ بمانند، زیرا اکسیژن باعث شکستن مولکولها و نابودی کامل مواد میشود.
دیاژنر
دیاژنر به مجموعه اعمالی گفته میشود که در ضمن آن تغییرات شیمیایی ، رسوبهای سست را به صخره تبدیل میکنند، این پدیدهای است با حرارت و فشار نسبتا پایین صورت میگیرد. پدیده یاد شده از این واقعیت ناشی میشود که نفت را میتوان به مقادیری که از نظر تجاری مقرون به صرفه باشد، در اعماق بین 30 تا بیش 7500 متر پیدا کرد. این تفاوت عمیق معرف آن است که برای تشکیل نفت ، وجود فشار یک ضرورت اجتنابناپذیر نیست. دمای زیاد ، یعنی بالاتر از 600 درجه سانتیگراد ، نیز ضرورتی ندارد.
ترکیبات نفت خام
نفت خام ، ترکیبی از هزاران ماده شیمیایی مختلف است که از گازهای بسیار سبک تا مواد نیمه جامدی مانند قیر ، موم یا پارافین در آن یافت میشود. تقریبا 8 درصد نفت موجود در سنگهای دوران اول زمین شناسی و 63 درصد آن در سنگهای دوران سوم زمین شناسی و 29 درصد در سنگهای اول دوران چهارم زمین شناسی تا عصر یخچالها یافت میشود.
افسانههای بابلیان در مورد نفت
کلمه بابلی نپتو (naptu) (که به یونانی به صورت نفتا (naphtha) تغییر شکل داد و به معنای مایع قابل اشتعال بکار میرفت)، 2000 سال قبل از میلاد مسیح رایج و به مفهوم شعله کردن استعمال میشد. در الواح معبد بابل ، از آن به عنوان چیزی بد یمن یاد شده و از خدایان خشمگین که آن را با برق آسمان به آتش کشیده است. سخن به میان آمده است. صدای گازی که از شکاف سنگها خارج میشود، توسط شاه توکولتی نینورتا (King Tukulti Ninurta) ، پادشاه بابل ، در 885 قبل از میلاد به عنوان صدای خدایان که از شکاف صخرهها سخن میگویند، توصیف شده است.
کلمات کلیدی :