ارسالکننده : علی در : 95/1/29 5:50 صبح
مقاله قاعده لاضرر تحت فایل ورد (word) دارای 40 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله قاعده لاضرر تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله قاعده لاضرر تحت فایل ورد (word)
مقدمه
فصل اول : بررسی و تفسیر قاعده لاضرر
گفتار اول : مدارک قاعده لاضرر
متن حدیث لاضرر
گفتار دوم : معانی قاعده لاضرر
مفاد حقوقی روایت
نقد و بررسی نظرات مربوط به معنای قاعده لاضرر
گفتار سوم : شرح اشکالاتی که بر قاعده لاضرر وارد شده
فصل دوم : تنبیهات قاعده لاضرر
گفتار اول : دفع ضرر از خود با اضرار به غیر
گفتار دوم : تحمل ضرر غیر
گفتار سوم : تعارض ضررین بر یک نفر
گفتار چهارم : تعارض ضررین نسبت به دو نفر
گفتار پنجم : تعارض قاعده لاضرر و قاعده تسلیط
گفتار ششم : اضرار به غیر در اثر اکراه
گفتار هفتم : آیا قاعده لاضرر شامل امور عدمی هم میشود
گفتار هشتم : رابطه خیارات با قاعده لاضرر
گفتار نهم : رابطه قاعده لاضرر باشفعه
گفتار دهم : منع سوء استفاده از حق و قاعده لاضرر
گفتار یازدهم : موارد کاربرد قاعده لاضرر در قانون مدنی
فهرست منابع
مقدمه
از جمله قواعدی که در تعدیل یا تکمیل نصوص شرعی کاربرد مؤثر دارد و احکام فرعی فراوانی از آن متفرع شده است قاعده لاضرر یا قاعده نفی ضرر است . با آنکه نصوص شرعی متعددی به عنوان مدرک قاعده مزبور مورد استناد فقها واقع شده است اما بدون تردید قبح ضرر و حسن جلوگیری از آن و در نتیجه نهی از ضرر از احکامی است که عقل صرفنظر از متون شرعی یا ادله نقلی به آن حکم میکند و از مستقلات عقلیه است به عبارت دیگر این قاعده از قواعد کلی مبتنی بر انصاف است
اهمیت قاعده مذکور به حدی است که بسیاری از فقها از گذشته دور و نزدیک در تالیفات و تقریرات خود رساله مستقلی را به آن اختصاص دادهاند
مرحوم علامه بزرگوار شیخ مرتضی انصاری از جمله فقهای بزرگی است که رساله مخصوصی درباره قاعده لاضرر تنظیم نموده این رساله در آخر کتاب مکاسب ایشان به چاپ رسیده است و این در حالی است که مرحوم شیخ در ذیل قاعده اشتغال در آخر فوائدالاصول نیز قاعده لاضرر را مورد بحث قرار داده است . همچنین مرحوم علامه ملا احمد نراقی در کتاب عوائد الایام و نیز محقق بزرگوار شیخ شریعت اصفهانی در خصوص این قاعده تحقیق کردهاند
در زمان معاصر امام خمینی مدظله در این باب تحقیقی به عمل آوردهاند که در ضمن چند رساله دیگر تحت عنوان الرسائل در سال 1384 ه ـ ق در قم به چاپ رسیده است
گفتار اول : مدارک قاعده لاضرر
1-قرآن
در قرآن کریم آیاتی وجود دارد که مستقیما بر نهی از اضرار تاکید دارد که به ذکر چند نمونه از آن مبادرت میگردد
ــ در آیه 233 سوره بقره چنین آمده است :«لا تضار والده بولدها ولا مولود له بولده » به این معنی که پدر و مادر نباید به فرزند خود و خود زیان برسانند یا در صدد زیان رساندن برآیند و یا به پدر و مادر نباید به سبب فرزند زیان رسانیده شود
ــ در آیه 231 سوره بقره میفرماید : « و لا تمسکو هن ضرارا لتعتدو » در این آیه از اینکه مردان برای ضرر زدن و تجاوز به حقوق زنان آنان را نگهداری کنند و از طلاق آنها خودداری کنند صراحتا نهی شده است
ــ خداوند در آیه 12 از سوره نساء میفرماید : « من بعد وصیه یوصی بها او دین غیر مضار » یعنی از بعد وصیتی که وصیت میشود به آن یا دینی غیر ضرر رساننده . قضیه از این قرار است که میفرماید ترکه بین ورثه تقسیم میشود بعد از آنکه مورد وصیت یا دینی که « غیرمضار » است از ترکه خارج گردد یعنی وصیتی که موصی به ورثه ظلم نکرده و ضرر نزده باشد چون ممکن بود موصی به قصد اضرار به ورثه به دینی اقرار کند و بدین وسیله ورثه را از میراث ممنوع و محروم نماید
آیه 284 سوره بقره میفرماید : « و لا یضار کاتب و لا شهید » ( کاتب و گواهی دهنده دین نباید ضرر برساند ) یعنی کاتب و تنظیم کننده دین و معامله نباید امری را که غیر واقع است بنویسد و همچنین شاهد باید دقیقا به چیزی که اتفاق افتاده گواهی دهد و چیزی از آن نکاهد
2- احادیث و روایات
فقها در بحث از قاعده لاضرر اغلب به روایاتی که در این باره وجود دارد استناد کردهاند و به ندرت به آیات قرآنی اشاره کردهاند . روایات مورد استناد در این باره روایات متعددی هستند که از طرق مختلف نقل شده و در همه آنها عبارت « لاضرر و لاضرار » ذکر شده است معروفترین این روایات روایتی است که به وسیله زراره و ابو عبیده حذاء با اندک اختلافاتی نقل شده است در کتب اهل سنت نیز عبارت « لا ضرر و لاضرار » به عنوان حدیث نبوی نقل شده است
خلاصه موضوع روایات مذکور در کتب حدیث شیعه آن است که شخصی سمره ابن جندب درخت خرمایی در خانه یکی از اهالی مدینه داشت که راه رسیدن به آن از منزل صاحب خانه میگذشت صاحب خانه نزد پیامبر اکرم شکایت برد . پیامبر صاحب درخت را احضار و از وی خواست که هر وقت قصد سرکشی به درخت خود را دارد از صاحب منزل اجازه بگیرد سمره امتناع کرد پیامبر به صاحب خانه فرمود برو درخت را بکن و مقابل صاحبش بینداز تا هر کجا میخواهد آن را بکارد و بعد فرمود : « لاضرر و لاضرار » و یا « لاضرر ولاضرار علی مؤمن »
به عقیده برخی دانشمندان عبارت « لاضرر و لاضرار » از جمله معدود احادیثی است که روایت آن به حد تواتر رسیده است
حدیث دیگر روایت دعائم الاسلام از حضرت صادق (ع) است بدین شرح : از حضرت پرسیده شد دیواری بین دو خانه حد فاصل و ساتر بوده و خراب شده است مالک دیوار حاضر نیست دیوار را دوباره بنا کند آیا به درخواست همسایه مجاور میتوان مالک دیوار را به تجدید بنای آن ملزم ساخت ؟ حضرت پرسید آیا مالک بنا بر حق یا شرطی متعهد به این کار میباشد ؟ و چون پاسخ منفی داده شد فرمود چنین الزامی وجود ندارد و همسایه مجاور میتواند برای ایجاد ساتر جهت ملک خود دیوار را دوباره به هزینه شخصی خودش بسازد در همین مورد از حضرت صادق پرسیده شد در چنین فرضی بدون اینکه دیوار خود به خود خراب شود آیا مالک دیوار بدون هیچگونه لزوم و ضرورتی حق دارد به منظور اضرار به همسایه آن را خراب کند ؟ حضرت فرمود : چنین حقی ندارد زیرا بنا به فرموده رسول اکرم لاضرر و لاضرار
روایت دیگر در وسائل آمده است و شرحش این است که
راوی میگوید به حضرت رضا (ع) نوشتم در خصوص شخصی که در پایین نهری آسیابی دارد نهر متعلق به قریهای است و صاحب قریه تصمیم به تغییر مسیر نهر میگیرد و بدین ترتیب آب آن آسیاب قطع میشود . پرسیده میشود آیا صاحب قریه ( صاحب آب ) حق دارد چنین رفتار کند و پاسخ نوشته میشود : از خدا بپرهیزد و به نیکی رفتار کند و به برادر مؤمن مسلمان خود ضرر نرساند
متن حدیث لاضرر
این حدیث به سه نحو خوانده شده
لاضرر و لاضرار
لاضرر و لاضرار فیالاسلام
لاضرر و لاضرار علی مؤمن
آنچه مسلم و متواتر و در سه نوع قرائت مشترک است نحوه اول است و دو نحوه دیگر به حد تواتر نرسیده
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/1/29 5:50 صبح
مقاله پروتکل I2C (ویژگی ها و کاربردها ) تحت فایل ورد (word) دارای 44 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله پروتکل I2C (ویژگی ها و کاربردها ) تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله پروتکل I2C (ویژگی ها و کاربردها ) تحت فایل ورد (word)
چکیده
چگونه تبادل دیتا انجام می پذیرد؟
یک بیت در هر زمان یا یک بایت بطور کامل
یک کاراکتر در یک زمان یا یک جمله کامل
فرستنده و گیرنده
اتصال صحیح
تبادل شفاف (transparent communication)
ساختار Master-Slave
سرعت انتقال
مدوله سازی
Handshaking
Handshaking نرم افزاری
Handshaking سخت افزاری
مدل سیستمهای باز open systems model
تاریخچه I2C
مزایای باس برای طراح
مزایای باس I2C برای تولید کنندگان
سخت افزار باس I2C
فرمت انتقال داده ها
مساله همزمان سازی پالس ساعت
مساله داوری و حاکمیت یک Master
آدرس دهی
آدرس دهی 7 بیتی
آدرس دهی 10 بیتی
تحولات در Fast-mode
تحولات در High Speed-mode (HS-mode)
فرمت ارسال داده های سریال در HS-mode
سایر کاربردها
مراجع
چکیده
در دنیای صنعتی امروز ، انتقال دیتا به عنوان یکی از مهمترین بخشهای پروسه های کنترلی شناخته شده است و طراحان در تلاش برای بوجود آمدن پروتکل های جدیدی با ایمنی ، صحت و سرعت بالا در انتقال دیتا هستند. در این مقاله ، در ابتدا به معرفی تبادل دیتا (Data Communication) پرداخته و برخی از مباحث کلیدی آن از جمله ارتباط سریال و موازی ، فزستنده و گیرنده ، اتصالات و تبادل شفاف ، ساختار Master-Slave ، سرعت انتقال ، مدوله سازی ، Handshaking را مختصراً توضیح می دهیم. سپس به قسمت اصلی مقاله ، معرفی پروتکل I2C می پردازیم . این پروتکل توسط شرکت فیلیپس در دهه 1980 جهت ارتباط دستگاههای TV با پردازشگر ابداع شده است. که بدلیل سادگی و سرعت مناسب آن مورد توجه دیگر سازندگان قطعات الکترونیک قرار گرفت و هم اکنون به عنوان یکی از پروتکل های کاربردی در صنعت شناخته شده است. در این مقاله به جزئیات فنی این پروتکل و کاربردهای آن در بخشهای مختلف پرداخته ایم
کلمات کلیدی :
I2C ، میکروکنترلر، همزمان سازی، SDA ، SCL ، Handshaking ، Baud rate ، DTE ، DCE ، Master ، Slave ، OSI ، Wired-AND ، open-collector ، open-drain ، current-source ، Arbitration ، Acknowledge ، RS-232 ، SERVO ، Hub ، Repeater ، Extender ، GPIO ، Multiplexer ، LED
چگونه تبادل دیتا انجام می پذیرد؟
هدف از تبادل دیتا ، انتقال دیت بین 2 یا تعداد بیشتری واحد می باشد. به عنوان یک اصل ، آنها می توانند کاراکتر، دستورات باشند که نیاز به نمایش دارند.ساده ترین سطح زبان کامپیوتر ، کاراکترهای باینری است که شامل 7 یا 8 ، عدد صفر یا یک می باشد. اکثر کامپیوترها با این سطح کار می کنند
تبادل دیتا اساساً با صفر و یک صورت می گیرد.
یکی از استانداردهای معمول در کامپیوترها ، استاندارد ASCII می باشد که شامل 128 کاراکتر است که هر کدام از آنها از 7 بیت تشکیل شده است. باید توجه داشت که ارتباطات در داخل کامپیوتر با سرعت زیادی انجام می شود و برای ارتباط با محیط خارج باید ارتباطات همزمان شوند و همچنین باید صحت تبادل دیتا ، کنترل شود
استانداردهای مختلفی از ASCII وجود دارد. به عنوان مثال Extended ASCII که از هشتمین بیت نیز برای انتقال data استفاده می کند
یک بیت در هر زمان یا یک بایت بطور کامل
دو روش برای انتقال دیتا وجود دارد
1- سریال
2- موازی
در انتقال موازی ، برای هر بیت یک مسیر در نظر گرفته شده است. بنابراین کاراکترها می توانند بطور همزمان ارسال شوند. با توجه به این مزیت، که سرعت بالای انتقال است این روش در سیستمهای ارتباطی کوتاه مورد استفاده قرار می گیرد
در مقابل ، در روش سریال هر بیت در هر لحظه فرستاده می شود. بنابراین پروتکل ارتباطی ، باید بتواند برای مقصد ، ابتدا و انتها را مشخص کند. علاوه بر این، سرعت انتقال نیز با واحد bit/s معرفی می شود
یک کاراکتر در یک زمان یا یک جمله کامل
ما دو روش برای انتقال سریال داریم
1- انتقال غیر همزمان (Asynchronous)
2- انتقال همزمان (synchronous)
در انتقال غیر همزمان ، ترانسمیتر، کاراکترها را در یک لحظه با بیت start و stop می فرستد. و گیرنده هر بیت start را که دریافت می کند، بقیه بیتها را به عنوان کاراکتر تفسیر می کند. و بیت stop گیرنده را ریست می کند. در حدود 90 تا 95 درصد از انتقال نوع سریال data بصورت غیر همزمان است
در انتقال همزمان همه پیام ها در یک لحظه فرستاده می شود. سرعت انتقال توسط خط clock بر روی یک سیم جداگانه یا بصورت مدوله شده بر روی سیگنال دیتا ، تعیین می شود. عیب روش غیر همزمان در مقابل روش همزمان این است که حدود 20 الی 25 درصد پیغام شامل بیتهای پریتی می باشد
فرستنده و گیرنده
در مبحث تبادل دیتا ، سخت افزارهایی با نام فرستنده و گیرنده وجود دارد. مانند PC و ربات که می توانند هم به عنوان گیرنده و هم به صورت فرستنده در یک زمان عمل کنند
این انتقال به سه روش می تواند انجام شود
1- simplex : انتقال دیتا تنها یک طرفه است و از جانب فرستنده به گیرنده ، روی یک line می باشد
2- Half duplex : انتقال دیتا ، به صورت دو طرفه می باشد ولی نه بصورت همزمان بلکه روی دو line جداگانه انجام می پذیرد
3- Full duplex : انتقال دیتا ، به صورت دو طرفه ، همزمان روی یک line انجام می پذیرد.(مانند انتقال دیتا در مکالمات تلفنی)
اتصال صحیح
DTE(data terminal equipment) و DCE(data communication equipment) از جمله اصطلاحاتی است که در تبادل دیتا وجود دارد. کامپیوترها و ترمینالها معمولاً DTE هستند، مودم و سخت افزارهای ارتباطی معمولاً DCE هستند در حالی که تجهیزات دیگری تظیر مولتی پلکسرها و پرینترها می توانند هم DTE و هم و هم DCE باشند. در DTE پینهای استفاده شده برای انتقال و دریافت دیتا متفاوت با پینهای کانکتور DCE می باشند. بدین ترتیب می توان DTE را مستقیماً به DCE متصل کرد. در صورتی که دو DCE را به هم متصل کنیم مجبوریم که فرمت اتصال را تغییر دهیم تا خط TD(Transmit Data) بر خط RD(receive data) منطبق شود
تبادل شفاف (transparent communication)
در سیستمهای کامپیوتری که بوسیله تعدادی مودم با هم شبکه شده اند از ارتباط شفاف استفاده می کند. شفافیت به معنای این است که همه واحدها همه پیغامها را می شنوند
ساختار Master-Slave
بخش گسترده ای از شبکه های صنعتی از این ساختار استفاده می کنند بدین صورت که چندین Master پیغام ها را بطور متناوب به Slaveهایی که پاسخ می دهند می فرستد. این توالی را polling می نامند. در این سیستم هر Slave آدرس مخصوص به خود را دارد
Master فرمان خود را به همراه آدرس Slave مورد نظر می فرستد. Slave مورد نظر پس از تشخیص آدرس ، فرمان را انجام داده و در بعضی مواقع سنگنال تاییدی برای master می فرستد تا به کار خود ادامه دهد
ساختار و شکل آدرس و پیغام بستگی به نوع پروتکل ارتباطی که استفاده می شود، دارد. پیغامی که برای همه slave ها فرستاده می شود پیغام broadcast نامیده می شود. این می تواند پیغامی باشد که توسط master به تمامی slave ها دستور داده می شود که آن وظیفه را انجام می دهند. به عنوان مثال می توان plc های کنترل کننده آژیر را نام برد. درهنگام خطر همه آژیرها باید به صدا درآیند بنابراین یک پیغام broadcast باید فرستاده شود
سرعت انتقال
همواره بهینه ترین سرعت ، بیشترین سرعت نیست بلکه باید خطای انتقال و ارتباطات را نیز در نظر گفت.نوع کابل و فاصله سرعت بهینه را تعیین می کند.در این صورت ما به امنیت بالا و قابل اطمینان در انتقال دیتا دست می یابیم
برای انتقال دیتا دیجیتال به وسیله سیم های مسی باید در ابتدا تغییر شکل پیدا کند
کابل ارتباطی سبب تضعیف و متغیرشدن سیگنال می شوند که در سرعتهای بالا این اثرها می تواند بحرانی باشند
دو اصطلاح که در این مبحث وجود دارد bit/s و baud rate می باشند. سرعت انتقال با bit/s اندازه گیری می شود. بطور تقریبی برای انتقال هر کاراکتر 10 بیت نیاز است بنابراین می تواند با سرعت 9600 bit/s تقریباً 960 کاراکتر را در ثانیه انتقال داد
برای تغییر شکل سیگنال پیش از فرستادن به شبکه از مودم استفاده می شود. مودم ، سیگنال و baud rate را تغییر می دهد. Baud rate تعیین می کند سیگنال در هر ثانیه چند بار تغییر شکل پیدا می کند (مدوله می شود). هر تغییر شکل در سیگنال در واقع ایجاد بسته ای است که در طول خط به سوی مودم گیرنده فرستاده می شود و در آنجا کدگشایی شده و دوبار اطلاعات به دیجیتال تبدیل می شود
در مودمهای short-haul (برای مسیرهای کوتاه) سیگنال تغییر شکل پیدا نمی کند و همان چیزی که فرستاده می شود در مودم گیرنده دریافت می شود و به صورت Transparent ارتباط برقرار می کنند
مودمهای PTT مانند مودمهای short-haul عمل می کنند با این تفاوت که بافری دارند که دیتا را قبل از فرستادن ذخیره می کند. با توجه به baud rate میزان سرعت انتقال دیتا مشخص می شود به عنوان مثال اگر مودم بتواند با 1400 baud کار کند و در هر انتقال 4 بیت داشته باشیم باید سرعت انتقال 9600 bit/s باشد
مدوله سازی
سیگنالهای دیتا باید برای انتقال دیتا در انواع کابلها ، تغییر شکل پیدا کرده و سازگار شوند.سطح های دیجیتال برای کابل انتخابی مورد نظر به فرمی قابل خواندن تغییر داده شود
سه نوع مدوله سازی وجود دارد
1- مدوله سازی فرکانس
فرکانسهای مختلفی برای انتقال سطوح دیجیتال 0 و 1 استفاده می شود
2- مدوله سازی فاز
برای انتقال سطوح دیجیتال 0 و 1 ازشیفت فازی ناگهانی سیگنال سینوسی حامل استفاده می کند.این روش معمول در مودمهای PTT در شبکه های ارتباطی راه دور استفاده می شود
3- مدوله سازی دامنه
ازقدرت ودامنه سیگنال ارسالی برای نشان دادن سطح 1و0 استفاده می کند
4- مدوله سازی دامنه و فاز
ترکیبی است که اجازه انتقال بیتهای بیشتری در هر baud را میدهد
Handshaking
Handshaking روشی برای تجهیزات ارتباط دیتا است تا بتوانند جریان دیتا بین دستگاه هایی که به شبکه متصل هستندرا کنترل کند. به خصوص در مواردی که یکی از دستگاه ها نسبت به بقیه کندتر باشند
دونوع Handshaking وجوددارد: نرم افزاری و سخت افزاری
زمانی را در نظر بگیرید که بین کامپیوتر و پرینتر ارتباط بر قرار کرده اید . حال اگر بخواهید اطلاعات را با سرعت بیشتری از آ نچه پرینتر چاب میکند،بفرستید.دستگاه پرینتر این قابلیت را دارد که اطلاعات اضافی را در یک بافر ذخیره کند.در اینجا هنگامی که بافر پر می شود با Handshaking نرم افزاری یا سخت افزاری ، کامپیوتر را از این مساله آگاه کرد
مثال دیگر در استفاده از مودم می باشد . سرعت دیتا بین کامپیوتر و مودم معمولا بیشتر از ان است که خطوط تلفن پشتیبانی می کند بنابراین مودم باید از این روش استفاده کند تا به کامپیوتر اطلاع دهد با سرعت کمتری دیتا را انتقال دهد
Handshaking نرم افزاری
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/1/29 5:50 صبح
مقاله Plc تحت فایل ورد (word) دارای 144 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله Plc تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله Plc تحت فایل ورد (word)
فصل اول: ساختار PLC.. – 3 -
1-1- PLC.. – 3 -
1-2- تفاوت PLC با کامپیوتر. – 7 -
1-3- کاربرد PLC در صنایع مختلف.. – 9 -
1-4- سخت افزار PLC.. – 10 -
1 – واحد منبع تغذیه (Power Supply) PS. – 10 -
2 – واحد پردازش مرکزی (Central Processing Unit) CPU.. – 11 -
3 – حافظه (Memory) – 11 -
4 – ترمینال های ورودی (Input Module) – 11 -
5 – ترمینال های خروجی (Output Module) – 11 -
1-4-1- مدول منبع تغذیه (PS) – 11 -
1-4-2- واحد پردازش مرکزی (CPU) – 12 -
1-4-3- حافظه (Memory) – 12 -
1-4-4- ترمینال ورودی (Input Module) – 13 -
1-4-5- ترمینال خروجی (Output Module) – 14 -
1-4-6- مدول ارتباط پروسسوری (CP) – 15 -
1-4-7- مدول رابط (IM) – 15 -
1-5- تصویر ورودی ها (PII) – 16 -
1-6- تصویر خروجی ها (PIO) – 17 -
1-7- فلگ ها، تایمر ها و شمارنده ها – 17 -
1-8- انبارک یا اَکومولاتور (ACCUM) – 18 -
1-9- گذر گاه عمومی ورودی / خروجی (I/O bus) – 18 -
1-10- روشهای مختلف آدرس دهی.. – 19 -
1-11- نرم افزار PLC.. – 20 -
1-12- واحد برنامه ریزی (PG) – 21 -
فصل دوم: انواع سخت افزار – 23 -
2-1- انواع PLC.. – 23 -
2-2- انواع رابطهای برنامه نویسی (Programmers) – 25 -
2-3- انواع حافظه. – 27 -
2-4- پاسخ زمانی PLC.. – 31 -
فصل سوم: وسایل ورودی و خروجی.. – 32 -
3-1- انواع وسایل ورودی.. – 32 -
3-1-1- سنسور های تشخیص اشیاء (Object Detector Sensors) – 33 -
3-1-2- سنسور های جابجایی (Position Displacement Sensor) – 39 -
3-1-3- کرنش سنج (Strain Guage) – 42 -
3-1-4- اندازه گیری فشار سیال. – 45 -
3-1-5- اندازه گیری سطح مایعات.. – 48 -
3-1-6- اندازه گیری جریان عبوری سیال (دبی) – 50 -
3-1-7- اندازه گیری دما – 50 -
3-1-8- صفحه کلید (Key Board) – 54 -
3-2- انواع وسایل خروجی.. – 54 -
3-2-1- وسایل خروجی دیجیتال. – 55 -
3-2-2- وسایل خروجی آنالوگ.. – 60 -
فصل چهارم: مقاصد خاص در PLC.. – 63 -
4-1- کارتهای شمارنده سریع. – 63 -
4-2- کارتهای ورودی/خروجی آنالوگ.. – 64 -
4-2-1 مبدل آنالوگ به دیجیتال (A/D) – 68 -
4-2-2- مبدل دیجیتال به آنالوگ (D/A) – 71 -
فصل پنجم: شبکه های صنعتی.. – 73 -
5-1- نحوه نمایش اطلاعات (data format) – 73 -
5-2- نحوه ارسال اطلاعات.. – 75 -
5-3- استاندارد های ارتباط سریال. – 77 -
5-3-1- استاندارد RS232. – 77 -
5-3-2- استاندارد RS422. – 83 -
5-3-3- استاندارد RS485. – 85 -
5-4- شبکه های اختصاصی سازندگان PLC.. – 88 -
فصل ششم: ساختار و نحوه عملکرد درایور های AC.. – 92 -
6-1- استفاده از درایور و صرفه جویی.. – 92 -
6-2- مزایای استفاده از کنترل کننده های دور موتور – 95 -
6-3- ساختمان درایور AC.. – 96 -
6-5- کنترل کننده های دور مدرن. – 102 -
6-5-1- کلیات.. – 103 -
6-5-2- ساختمان قسمت قدرت درایور های AC مدرن. – 106 -
6-6- قابلیت های پیرامونی درایور AC.. – 108 -
6-7- مقایسه درایورهای AC مدرن با درایورهای متعارف.. – 109 -
6-8- سیستم های ورودی و خروجی.. – 110 -
فصل هفتم: کنترل دور موتور AC توسط PLC و ساختار برنامه. – 111 -
7-1- کنترل دور موتور AC به صورت آنالوگ.. – 111 -
7-2- مدول آنالوگ.. – 112 -
7-3- نحوه کنترل سرعت موتور (کنترل دور) – 115 -
7-4- شمارنده های سرعت بالا و نحوه برنامه ریزی آنها – 119 -
7-5- برنامه نرم افزاری سیستم کنترل. – 124 -
مراجع : – 141 -
ساختار PLC
1-1- PLC
PLC از عبارتProgrammable Logic Controller به معنای کنترل کننده منطقی قابل برنامه ریزی گرفته شده است. PLC کنترل کننده ای نرم افزاری است که در قسمت ورودی اطلاعاتی را به صورت باینری دریافت، و آنها را طبق برنامه ای که در حافظه اش ذخیره شده پردازش می نماید و نتیجه عملیات را نیز از قسمت خروجی به صورت فرمانهایی به گیرنده ها و اجرا کننده های فرمان (Actuator) ارسال می کند
به عبارت دیگر PLC عبارت از یک کنترل کننده منطقی است که می توان منطق کنترل را توسط برنامه برای آن تعریف نمود و در صورت نیاز، به راحتی آن را تغییر داد
وظیفه PLC قبلاً بر عهده مدارهای فرمان رله ای بود که استفاده از آنها در محیط های صنعتی جدید منسوخ گردیده است. اولین اشکالی که در این مدارها ظاهر می شود آن است که با افزایش تعداد رله ها حجم و وزن مدار فرمان، بسیار بزرگ شده، همچنین موجب افزایش قیمت آن می گردد. برای رفع این اشکال، مدارهای فرمان الکترونیکی ساخته شدند ولی با وجود این، هنگامی که تغییری بر روند یا عملکرد ماشین صورت می گیرد مثلاً در یک دستگاه پرس، ابعاد، وزن، سختی و زمان قرار گرفتن قطعه زیر بازوی پرس تغییر می کند، لازم است تغییرات بسیاری در سخت افزار سیستم کنترل داده شود. به عبارت دیگر اتصالات و عناصر مدار فرمان باید تغییر کند
با استفاده ازPLC تغییر در روند تولید یا عملکرد ماشین به آسانی صورت می پذیرد، زیرا دیگر لازم نیست سیم کشی ها (Wiring) و سخت افزار سیستم کنترل تغییر کند و تنها کافی است چند سطر برنامه نوشت و به PLC ارسال کرد تا کنترل مورد نظر تحقق یابد
از طرف دیگر قدرت PLC در انجام عملیات منطقی، محاسباتی، مقایسه ای و نگهداری اطلاعات به مراتب بیشتر از تابلو های فرمان معمولی است. PLC به طراحان سیستم کنترل این امکان را می دهد که آنچه را در ذهن دارند در اسرع وقت بیازمایند و به ارتقای محصول خود بیندیشند، کاری که در سیستم های قدیمی مستلزم صرف هزینه و به خصوص زمان است و نیاز به زمان، گاهی باعث می شود که ایده مورد نظر هیچ گاه به مرحله عمل در نیاید
هر کس با مدارهای فرمان الکتریکی رله ای کار کرده باشد به خوبی می داند که پس از طراحی یک تابلوی فرمان، چنانچه نکته ای از قلم افتاده باشد، مشکلات مختلفی ظهور نموده، هزینه ها و اتلاف وقت بسیاری را به دنبال خواهد داشت
بعلاوه گاهی افزایش و کاهش چند قطعه در تابلوی فرمان به دلایل مختلف مانند محدودیت فضا، عملاً غیر ممکن و یا مستلزم انجام سیم کشی های مجدد و پرهزینه می باشد
اکنون برای توجه بیشتر به تفاوت ها و مزایای PLC نسبت به مدارات فرمان رله ای مزایای مهم PLCرا نسبت به مدارات یاد شده بر می شماریم
1- استفاده ازPLC موجب کاهش حجم تابلوی فرمان می گردد
2- استفاده از PLC مخصوصاً در فرآیندهای عظیم موجب صرفه جویی قابل توجه ای در هزینه، لوازم و قطعات می گردد
3- PLC ها استهلاک مکانیکی ندارند، بنابراین علاوه بر عمر بیشتر، نیازی به تعمیرات و سرویس های دوره ای نخواهند داشت
4- PLC ها انرژی کمتری مصرف می کنند
5- PLC ها برخلاف مدارات رله کنتاکتوری، نویزهای الکتریکی و صوتی ایجاد نمی کنند
6- استفاده از یک PLC منحصر به پروسه و فرآیند خاصی نیست و با تغییر برنامه می توان به آسانی از آن برای کنترل پروسه های دیگر استفاده نمود
7- طراحی و اجرای مدارهای کنترل و فرمان با استفاده از PLC ها بسیار سریع و آسان است
8- برای عیب یابی مدارات فرمان الکترومکانیکی، الگوریتم و منطق خاصی را نمی توان پیشنهاد نمود. این امر بیشتر تجربی بوده، بستگی به سابقه آشنایی فرد تعمیرکار با سیستم دارد. در صورتی که عیب یابی در مدارات فرمان کنترل شده توسط PLC به آسانی و با سرعت بیشتری انجام می گیرد
9- PLC ها می توانند با استفاده از برنامه های مخصوص، وجود نقص و اشکال در پروسه تحت کنترل را به سرعت تعیین و اعلام نمایند
در جدول 1-1 مزایای PLC نسبت به مدارات فرمان رله ای و همچنین مدارهای منطقی الکترونیکی و کامپیوتر برشمرده شده است
1-2- تفاوت PLC با کامپیوتر
استفاده از کامپیوتر معمولی مستلزم آموزش های نسبتاً طولانی، صرف وقت و هزینه های بسیار است. چنانچه کنترل فرآیندی مورد نظر باشد استفاده از کامپیوترهای معمولی به مراتب پیچیده تر و در اغلب موارد عملاً ناممکن می شود. علاوه بر آن برای انطباق کامپیوتر با فرآیند مورد نظر، طراحی، ساخت و یا لااقل بررسی و خرید تجهیزات خاص برای انطباق، کاری طاقت فرسا است
بسیاری از صنعتگران نیاز به یادگیری سیستم های اتومکانیک را عملاً احساس نموده و دریافته اند که تولید بدون به کارگیری اتوماسیون، اقتصادی نمی باشد. از طرف دیگر، صنعتگران آموزش های مبسوط به این شاخه از صنعت را در محدوده وظایف خود نمی دانند
PLC وسیله ای است که درست به همین دلایل ساخته شده و اتوماسیون را با کمترین هزینه و به بهترین شکل ممکن در اختیار قرار می دهد. استفاده از PLC بسیار ساده بوده، نیاز به آموزش های مفصل، طولانی و پرهزینه ندارد
از آنجایی که این وسیله به منظور پاسخگویی به کاربردهای صنعتی طراحی شده است، تمامی مسائل مربوط به آن حل شده، هیچ مشکلی در راه استفاده از آن وجود ندارد. طراحان خطوط تولید با بهره گیری از این وسیله قابل انعطاف به سرعت می توانند نیازمندیهای مصرف کنندگان خود را تأمین و در اسرع وقت توانایی های خود را با نیازمندیهای بازار هماهنگ نمایند
از شرکت های سازنده PLC می توانSIEMENS ،AEG ،OMRON ، ALLEN BRADLEY، MITSUBISHI و ; را نام برد. گرچه از عرضه PLC توسط سازندگان مختلف چند ده سالی می گذرد و در ماشین آلات و خطوط تولید خریداری شده از خارج کشور نیز به وفور مشاهده می شود، استفاده از این وسیله بسیار قابل انعطاف توسط طراحان و ماشین سازان داخلی کمتر به چشم می خورد. از جمله عواملی که موجب تأخیر در بهره برداری از PLC توسط طراحان داخلی گردیده است عبارتند از
ارتباط مشکل با منابع تأمین کننده خارجی
عدم دسترسی به موقع به اطلاعات سیستم ها
عدم پشتیبانی مؤثر سازندگان از تجهیزات فروخته شده خود
هزینه بالای تجهیزات خارجی
هزینه بالای آموزش در خارج از کشور
شرکت های داخلی نیز با توجه به مشکلات یاد شده و برای پر کردن خلاء موجود اقدام به طراحی و ساخت چند نوع PLCنموده اند. PLC های مذکور، کلیه امکانات استاندارد PLC های متداول را داشته، از نمونه های خارجی با قابلیت های مشابه ارزانتر اند. این PLC ها به خوبی آزمایش گردیده، از پشتیبانی کامل آموزش و خدمات پس از فروش برخوردار می باشند
از شرکتهای داخلی تولید کنندهPLC و سیستم های اتوماسیون می توان شرکت کنترونیک را نام برد. این شرکت با به کارگیری دانش متخصصین داخلی اقدام به تولید چندین سیستم PLC با قابلیت های متفاوت جهت استفاده در صنایع مختلف و کاربردهای متنوع نموده است
این شرکت همچنین مبتکر زبان برنامه نویسی خاصی جهت سیستم های PLC تولید شده می باشد که بسیار شبیه به زبان برنامه نویسی ابداع شده توسط شرکتSIEMENS یعنیSTEP 5 است. PLCیاد شده با نمونه های خارجی مشابه خود به خوبی رقابت می کند
امروزه کاربرد PLC های ساخت شرکت زیمنس در سراسر دنیا گسترش یافته، این نوع PLC بیش از هر PLC دیگری در صنایع مختلف به چشم می خورد. زبان برنامه نویسی این شرکت همانطور که اشاره شد STEP 5 و STEP 7 می باشد. همچنین این زبانها بسیار شبیه به زبان ابداع شده توسط شرکت کنترونیک یعنی CSTL بوده، و تفاوت این دو زبان برنامه نویسی تنها در چند مورد جزئی است
لازم به ذکر است که اصول کلی زبانهای برنامه نویسی مختلف تقریباً یکسان بوده، و کاربر می تواند با یادگیری یکی از زبانهای مذکور، سایر زبانها را به آسانی درک و از آنها استفاده نماید
سازندگان سیستم PLC برای برنامه نویسی سیستم های خود، هر یک از زبان منحصر به فردی استفاده می نمایند که از نظر اصولی همگی تابع یک سری قوانین منطقی و کلی بوده، تنها تفاوت آنها در ساختار برنامه نویسی و نمادهای استفاده شده است
از زبانهای ابداع شده توسط سازندگان PLC میتوان S5، S7، FST، OMRON، CSTL، ALLEN BRADLEY و ; را نام برد
1-3- کاربرد PLC در صنایع مختلف
امروزه کاربرد PLC در صنایع و پروسه های مختلف صنعتی به وفور به چشم می خورد. در زیر تعدادی از این کاربردها آورده شده است
_ صنایع اتومبیل سازی_شامل : عملیات سوراخ کاری اتوماتیک، اتصال قطعات و همچنین تست قطعات و تجهیزات اتومبیل، سیستم های رنگ پاش، شکل دادن بدنه به وسیله پرس های اتوماتیک و ;
_ صنایع پلاستیک سازی_شامل : ماشین های ذوب و قالب گیری تزریقی، دمش هوا و سیستم های تولید و آنالیز پلاستیک و ;
_ صنایع سنگین_شامل : کوره های صنعتی، سیستم های کنترل دمای اتوماتیک، وسایل و تجهیزاتی که در ذوب فلزات استفاده می شوند و;
_ صنایع شیمیایی_شامل : سیستم های مخلوط کننده، دستگاههای ترکیب کننده مواد با نسبت های متفاوت و ;
_ صنایع غذایی_شامل : سیستم های سانتریفوژ، سیستم های عصاره گیری و بسته بندی و;
_ صنایع ماشینی_شامل : صنایع بسته بندی، صنایع چوب، صنایع کاغذ و مقوا، سیستم های سوراخ کاری، سیستم های اعلام خطر و هشدار دهنده، سیستم های استفاده شده در جوش فلزات و;
_ خدمات ساختمانی_شامل : تکنولوژی بالابری (آسانسور)، کنترل هوا و تهویه مطبوع، سیستم های روشنایی خودکار و;
_ سیستم های حمل و نقل_شامل : جرثقیل ها، سیستم های نوار نقاله، تجهیزات حمل و نقل و;
_ صنایع تبدیل انرژی (برق، گاز و آب)_شامل : ایستگاههای تقویت فشار گاز، ایستگاههای تولید نیرو، کنترل پمپ های آب، سیستم های تصفیه آب و هوای صنعتی، سیستم های تصفیه و بازیافت گاز و ;
1-4- سخت افزار PLC
از لحاظ سخت افزاری می توان قسمت های تشکیل دهنده یک سیستم PLC را به صورت زیر تقسیم نمود
1 – واحد منبع تغذیه (Power Supply) PS
2 – واحد پردازش مرکزی (Central Processing Unit) CPU
3 – حافظه (Memory)
4 – ترمینال های ورودی (Input Module)
5 – ترمینال های خروجی (Output Module)
6 – مدول ارتباط پروسسوری (Communication Processor) CP
7 – مدول رابط (Interface Module) IM
1-4-1- مدول منبع تغذیه (PS)
منبع تغذیه ولتاژ های مورد نیاز PLC را تأمین می کند. این منبع معمولاً از ولتاژهای 24 ولت DC و 110 یا 220 ولت AC، ولتاژ 5 ولت DC را ایجاد می کند. لازم به ذکر است که ولتاژ منبع تغذیه باید کاملاً تنظیم شده (رگوله) باشد. جهت دستیابی به راندمان بالا معمولاً از منابع تغذیه سوئیچینگ استفاده می شود. ولتاژی که در اکثر PLC ها استفاده می گردد ولتاژ 5 یا 2/5 ولتDC است. (در برخی موارد، منبع تغذیه و واحد کنترل شونده در فاصله زیادی نسبت به یکدیگر قرار دارند بنابراین ولتاژ منبع، 2/5 ولت انتخاب می شود تا افت ولتاژ حاصل از بُعد مسافت بین دو واحد مذکور جبران گردد.)
برای تغذیه رله ها و محرک ها(Actuator) معمولاً از ولتاژ 24 ولتDC به صورت مستقیم (بدون استفاده از هیچ کارت ارتباطی) استفاده می شود. در برخی موارد نیز از ولتاژهای 110 یا 220 ولت AC با استفاده از یک کارت رابط به نام Relay Board استفاده می گردد. (در مورد تغذیه رله ها احتیاج به رگولاسیون دقیق نیست.)
در برخی شرایطِ کنترلی لازم است تا در صورت قطع جریان منبع تغذیه، اطلاعات موجود در حافظه و همچنین محتویات شمارنده ها، تایمر ها و فلگ های پایدار بدون تغییر باقی بمانند. در این موارد از یک باطری جنس”Lithium” جهت حفظ برنامه در حافظه استفاده می گردد که به آن”Battery Back Up” می گویند. ولتاژ این نوع باطری ها معمولاً 8/2 ولت تا 6/3 ولت می باشد. از آنجایی که این باطری نقش مهمی در حفظ اطلاعات موجود در حافظه دارد در اکثر PLC ها یک چراغ نشان دهنده تعبیه شده و در صورتیکه ولتاژ باطری به سطحی پائین تر از مقدار مجاز 8/2 ولت برسد این نشان دهنده روشن می گردد. این نشان دهنده به Battery Low LED معروف است. در صورت مشاهده روشن شدن این نشان دهنده لازم است که باطری مذکور تعویض گردد. برای تعویض باطری ابتدا باید به وسیله یک منبع تغذیه، ولتاژ مدول مورد نظر را تأمین و سپس اقدام به تعویض باطری نمود
1-4-2- واحد پردازش مرکزی (CPU)
CPU یا واحد پردازش مرکزی در حقیقت قلب PLC است. وظیفه این واحد، دریافت اطلاعات از ورودی ها، پردازش این اطلاعات مطابق دستورات برنامه و صدور فرمانهایی است که به صورت فعال یا غیر فعال نمودن خروجی ها ظاهر می شود. واضح است که هر چه سرعت پردازش CPU بالاتر باشد زمان اجرای یک برنامه کمتر خواهد بود
1-4-3- حافظه (Memory)
حافظه محلی است که اطلاعات و برنامه کنترل در آن ذخیره می شوند. علاوه بر این، سیستم عامل که عهده دار مدیریت کلی بر PLC است در حافظه قرار دارد. تمایز در عملکرد PLC ها، عمدتاً به دلیل برنامه سیستم عامل و طراحی خاص CPU آنهاست. در حالت کلی در PLC ها دو نوع حافظه وجود دارد
1- حافظه موقت (RAM) که محل نگهداری فلگ ها، تایمر ها، شمارنده ها و برنامه های کاربر است
2- حافظه دائم (EPROM،EEPROM ) که جهت نگهداری و ذخیره همیشگی برنامه کاربر استفاده می گردد
1-4-4- ترمینال ورودی (Input Module)
این واحد، محل دریافت اطلاعات از فرایند یا پروسه تحت کنترل می باشد. تعداد ورودی ها در PLC های مختلف، متفاوت است. ورودی هایی که در سیستم های PLC مورد استفاده قرار می گیرند در حالت کلی به صورت زیر می باشند
الف) ورودی های دیجیتال (Digital Input)
ب) ورودی های آنالوگ (Analog Input)
الف) ورودی های دیجیتال یا گسسته
این ورودی ها معمولاً به صورت سیگنال های صفر یا 24 ولت DC می باشند، گاهی برای پردازش توسط CPU به تغییر سطح ولتاژ نیاز دارند. معمولاً برای این عمل مدول هایی خاص در PLC در نظر گرفته می شود. جهت حفاظت مدارات داخلی PLC از خطرات ناشی از اشکالات بوجود آمده در مدار یا برای جلوگیری از ورود نویزهای موجود در محیط های صنعتی ارتباط ورودی ها با مدارات داخلی PLC توسط کوپل کننده های نوری (Optical Coupler) انجام می گیرد. به دلیل ایزوله شدن ورودی ها از بقیه اجزای مدار داخلی PLC، هر گونه اتصال کوتاه و یا اضافه ولتاژ نمی تواند آسیبی به واحد داخلی PLC وارد آورد
ب) ورودی های آنالوگ یا پیوسته
این گونه ورودی ها در حالت استانداردVDC 10± – 0، mA 20 – 4 و یا mA 20 – 0 بوده، مستقیماً به مدول های آنالوگ متصل می شوند. مدول های ورودی آنالوگ، سیگنال های دریافتی پیوسته (آنالوگ) را به مقادیر دیجیتال تبدیل نموده، سپس مقادیر دیجیتال حاصل توسط CPU پردازش می شوند
1-4-5- ترمینال خروجی (Output Module)
این واحد، محل صدور فرمانهای PLC به پروسه تحت کنترل می باشد. تعداد این خروجی ها در PLC های مختلف متفاوت است. خروجی های استفاده شده در PLC ها به دو صورت زیر وجود دارند
الف) خروجی های دیجیتال ((Digital Output
ب) خروجی های آنالوگ ( Output Analog)
الف) خروجی های دیجیتال یا گسسته
این فرمانهای خروجی به صورت سیگنالهای 0 یا 24 ولت DC بوده که در خروجی ظاهر می شوند، بنابراین هر خروجی از لحاظ منطقی می تواند مقادیر”0″ (غیر فعال) یا”1″ (فعال) را داشته باشد. این سیگنال ها به تقویت کننده های قدرت یا مبدل های الکتریکی ارسال می شوند تا مثلاً ماشینی را به حرکت درآورده (فعال نمایند) یا آن را از حرکت باز دارند. (غیر فعال نمایند) در برخی موارد استفاده از مدول خروجی دیجیتال جهت رسانیدن سطوح سیگنال های داخلی PLC به سطوح 0 یا 24 ولت DC الزامی است
ب) خروجی های آنالوگ یا پیوسته
سطوح ولتاژ و جریان استاندارد خروجی می تواند یکی از مقادیرVDC 10±-0، mA 20-4 و یاmA 20-0 باشد. معمولاً مدول های خروجی آنالوگ، مقادیر دیجیتال پردازش شده توسط CPU را به سیگنال های پیوسته (آنالوگ) مورد نیاز جهت پروسه تحت کنترل تبدیل می نمایند. این خروجی ها به وسیله واحدی به نام Isolator از سایر قسمتهای داخلی PLC ایزوله می شوند. بدین ترتیب مدارات حساس داخلی PLC از خطرات ناشی از امکان بروز اتصالات ناخواسته خارجی محافظت می گردند
1-4-6- مدول ارتباط پروسسوری (CP)
این مدول، ارتباط بین CPU مرکزی را با CPU های جانبی برقرار می سازد
1-4-7- مدول رابط (IM)
درصورت نیاز به اضافه نمودن واحد های دیگر ورودی و خروجی به PLC یا جهت اتصال پانل اپراتوری و پروگرامر به PLC از این مدول ارتباطی استفاده می شود. درصورتیکه چندین PLC به صورت شبکه به یکدیگر متصل شوند از واحد IM جهت ارتباط آنها استفاده می گردد
در شکل 1-1 شمای کلی یک PLC نشان داده شده است
1-5- تصویر ورودی ها (PII)
قبل از اجرای برنامه، CPU وضعیت تمام ورودی ها را بررسی و در قسمتی از حافظه به نام PII (Process Input Image) نگهداری می نماید. جز در موارد استثنایی و تنها در بعضی از انواع PLC، غالباً در حین اجرای برنامه،CPU به ورودی ها مراجعه نمی کند بلکه برای اطلاع از وضعیت هر ورودی به سلول مورد نظر در PII رجوع می کند. در برخی موارد این قسمت از حافظه، IIR (Input Image Register) نیز خوانده می شود
1-6- تصویر خروجی ها (PIO)
هرگاه در حین اجرای برنامه یک مقدار خروجی بدست آید، در این قسمت از حافظه نگهداری می شود. جز در موارد استثنایی و تنها در برخی از انواع PLC، غالباً در حین اجرای برنامه، CPU به خروجی ها مراجعه نمی کند بلکه برای ثبت آخرین وضعیت هر خروجی به سلول مورد نظر در PIO (Process Image Output) رجوع می کند و در پایان اجرای برنامه، آخرین وضعیت خروجی ها از PIO به خروجی های فیزیکی منتقل می گردند. در برخی موارد این قسمت از حافظه را OIR (Output Image Register) نیز می گویند
1-7- فلگ ها، تایمر ها و شمارنده ها
هر CPUجهت اجرای برنامه های کنترلی از تعدادی تایمر، فلگ و شمارنده استفاده می کند. فلگ ها محل هایی از حافظه اند که جهت نگهداری وضعیت برخی نتایج و یا خروجی ها استفاده می شوند. جهت شمارش از شمارنده و برای زمان سنجی از تایمر استفاده می گردد. فلگ ها، تایمر ها و شمارنده ها را از لحاظ پایداری و حفظ اطلاعات ذخیره شده می توان به دو دسته کلی تقسیم نمود
1- پایدار (Retentive) به آن دسته از فلگ ها، تایمر ها و شمارنده هایی اطلاق می گردد که در صورت قطع جریان الکتریکی (منبع تغذیه) اطلاعات خود را از دست ندهند
2- ناپایدار (Non-Retentive) این دسته برخلاف عناصر پایدار، در صورت قطع جریان الکتریکی تغذیه، اطلاعات خود را از دست می دهند
تعداد فلگ ها، تایمر ها و شمارنده ها در PLC های مختلف متفاوت می باشد اما تقریباً در تمامی موارد قاعده ای کلی جهت تشخیص عناصر پایدار و ناپایدار وجود دارد
فرض کنید که در یک نوع PLC خاص تعداد فلگ ها، تایمر ها و شمارنده ها به ترتیب mو n و pباشد. تعداد عناصر پایدار و ناپایدار با یکدیگر برابر است. بنابراین تعداد این عناصر به ترتیب و و می باشد. المان های که شماره آنها از مقادیر نصف یعنی و و کوچکتر باشد پایدار و بقیه، عناصر ناپایدار هستند. به طور کلی می توان گفت که نیمه اول این عناصر، پایدار و نیمه دوم ناپایدار می باشد
فرض کنید که در یک نوع PLC، 16 شمارنده (C0-C15) تعریف شده باشد بنا بر قاعده مذکور شمارنده های C0-C7 همگی پایدار و شمارنده های C8-C15 ناپایدار می باشند
1-8- انبارک یا اَکومولاتور (ACCUM)
انبارک یا اکومولاتور یک ثبات منطقی است که جهت بارگذاری یا به عبارت دیگر بار نمودن اطلاعات استفاده می گردد. از این ثبات جهت بارگذاری اعداد ثابت در تایمر ها، شمارنده ها، مقایسه گرها و ; استفاده می شود
1-9- گذر گاه عمومی ورودی / خروجی (I/O bus)
همان گونه که قبلاً ذکر شد وظیفه پردازش اطلاعات در PLC بر عهده CPU است. بنابراین برای اجرای برنامه بایستی CPU با ورودی ها، خروجی ها و سایر قسمتهای PLC در ارتباط بوده، با آنها تبادل اطلاعات داشته باشد. سیستمی که مرتبط کننده CPU با قسمتهای دیگر است bus نامیده می شود. این سیستم توسط CPU اداره می شود و در حقیقت علت کاهش چشمگیر اتصالات در PLC به دلیل وجود همین سیستم می باشد. سیستم bus از سه بخش زیر تشکیل شده است
1- باس داده (Data bus )
2- باس آدرس (Address bus )
3- باس کنترل (Control bus)
مشخصات سیستم باس بستگی به نوع CPU مورد استفاده و حجم کلی حافظه دارد. مثلاً برای پردازشZ80 باس داده دارای 8 خط ارتباطی است که ارسال و دریافت هشت بیت یا یک بایت اطلاعات را امکان پذیر می سازد. بنابراین ورودیها، خروجیها و حافظه ها بایستی در دسته های هشت بیتی یا یک بایتی سازماندهی شوند
هر بایت اطلاعات بایستی آدرس منحصر به فردی داشته باشد، هر گاه CPU بخواهد اطلاعاتی را با بایت بخصوصی رد و بدل نماید با استفاده از آدرس منحصر به فرد آن بایت این تبادل اطلاعات امکان پذیر می گردد. وقتی تمام امکانات CPU با بایت مورد نظر از لحاظ آدرس و خط ارتباطی فراهم شد CPU توسط باس کنترل، جهت حرکت و زمان رد و بدل اطلاعات را سازمان دهی می کند
1-10- روشهای مختلف آدرس دهی
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/1/29 5:50 صبح
مقاله رده بندی کالاهادر فروشگاه های الکترونیکی – یک رهیافت فازی تحت فایل ورد (word) دارای 21 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله رده بندی کالاهادر فروشگاه های الکترونیکی – یک رهیافت فازی تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله رده بندی کالاهادر فروشگاه های الکترونیکی – یک رهیافت فازی تحت فایل ورد (word)
چکیده
مقدمه
1_ مروری بر کارهای قبلی
2_ سفارشی کردن کالا
2_1_ مفاهیم فازی در ویژگی های محصول
2_2_ کمیت سنج زبانی (Linguistic Quantifier)
2_3_ اپراتور OWA
3_ رتبه بندی محصولات
3_1_ رده بندی از دیدگاه ویژگی های مورد نظر مشتری
3_2_ رده بندی از دیدگاه موتورهای جستجو
4_ رتبه بندی نهایی محصولات
5_ مثال عددی
5_1_ رتبه بندی ماشین ها از دیدگاه مشتری
6_ پیاده سازی روش
6_1_ داده ها
6_2_ مسئله و حل آن
مراجع
چکیده
در مکتوبی که پیش رو دارید، روشی برای طبقه بندی کالاهای موجود در فروشگاه های اینترنتی معرفی میگردد. این طبقه بندی بر اساس سلیقه مشتری و همچنین اطلاعات گرفته شده از دیگر موتور جستجوها پیرامون کالای مورد نظر بنا شده است. سلایق مشتری که به صورت زبانی درباره ی کالاها بیان شده (Linguistically defind) ، یا همان خواص محصول، مستقیما از مشتری دریافت می گردد. از طرف دیگر موتورهای جستجو اطلاعاتی پیرامون کالا و بر اساس نظر دیگر مشتریان جمع آوری می کنند. مجموع سلایق مشتری و اطلاعات موتور جستجوها به عنوان مقیاسی جهت آماده سازی اطلاعات جدید و رتبه بندی کالاها مطابق نیاز مشتری استفاده می شود. میانگین وزن دار شده (Weighted average) محصولات، که از اطلاعات پیشین و سلایق عنوان شده توسط مشتری بدست می آید به ما کمک می کند تا محصولات را در فروشگاه اینترنتی رتبه بندی کنیم
مقدمه
در هر دو نوع فروشگاه کلاسیک و آنلاین، یک مشتری مشخصات مورد نظر خود را هنگام خرید کالا مطرح می کند. همزمان مایل است بداند نظر دیگر مشتریان در ارتباط با کالایی که وی قصد خرید ان را دارد چیست
با این پروسه مشتری خواهد فهمید که انتخابش چه قدر با بهترین کالا فاصله دارد. (فاصله صفر وقتی مشتری بهترین انتخاب را دارد). مشتری انتظار دارد این رده بندی و پیشنهادات از طرف خود سیستم بازار الکترونیکی به وی داده شود. در این راه گرفتن اطلاعات، جهت دادن پیشنهاد، کار نسبتا دشواری است
این دشواری چند برابر می شود وقتی مشتری خواسته ها و سلایق خود را به صورت فازی بیان می کند. سیستم فروش الکترونیک نیاز دارد که در جهت هرچه مشتری مدارتر شدن، این اصطلاحات فازی را نمایش داده و ترکیب کند. یک مشکل دیگر در فروش الکترونیک بیرون کشیدن وزن های پنهان شده درون هر یک از خصوصیاتی است که مشتری بر اساس این وزن های ذهنی، قضاوت و رده بندی نهایی را می طلبد. اعلام این وزن های پنهان، فروش الکترونیکی را هر چه بیشتر بر روی خواست مشتری متمرکز می کند. اما بسیار دشوار است که این وزن ها در فروشگاه های الکترونیکی دریافت و تعریف شوند، زیرا درگیر کردن مشتری با جزئیات از جذابیت خرید خواهد کاست. مطلب بعدی به میزان محبوبیت کالای انتخاب شده بر می گردد. نهایتا سیستم نیاز دراد تمام موارد فوق را با هم ترکیب کرده و رده بندی نهایی را به مشتری اعلام کند
در این گزارش ما با مشکل اول از طریق نمایش خواص کالا که توسط مشتری بیان می شود، به صورت مجموعه های فازی، روبرو می شویم. مسئله دوم با مفاهیم اپراتور OWA (Ordered Weighted Average) و کمیت سنج زبانی مدیریت می شود. اطلاعات سایر مشتریان از طریق اینترنت و با استفاده از موتورهای جستجو انجام می شود، و نهایتا از ترکیب تمام اطلاعات فوق جهت ارائه یک رده بندی مناسب و دادن اطلاعات جدید جانبی راجع به کالای مورد نظر استفاده خواهد شد
در بخش 1، مروری بر کارهای انجام شده در این زمینه خواهیم داشت. در بخش 2، به شرح فواید مجموعه های فازی در نمایش یک کالا و کمیت سنج زبانی (Linguistic quantifier)، همراه با توضیح مختصری در ارتباط با اپراتور OWA می پردازیم. در بخش 3، ما به چگونگی رتبه بندی بر اساس اطلاعات گرفته شده از مشتری و همچنین موتورهای جستجو خواهیم پرداخت. در بخش 4، یک مثال عددی را در ارتباط با پروسه فوق از نظر می گذرانیم. مثالی که بررسی خواهد شد مربوط به کاری است که در مقاله مرجع بر روی داده ها انجام شده است. در بخش 5، پیاده سازی روش های رتبه بندی عنوان شده را بر روی داده های گرفته شده از پایگاه اینترنتی UCI، با تغییراتی که جزئیات آن شرح داده خواهد شد، انجام داده و نتایج حاصله را مورد بحث و بررسی قرار می دهیم
1_ مروری بر کارهای قبلی
پیش از این نیز یکسری تلاش ها در زمینه خرید بهتر از فروشگاه های اینترنتی انجام شده است. Jango، یک فروشگاه شخصی، و DealTime ، با آدرس www.dealtime.com از پیشگامان تلاش در جهت در نظر گرفتن نظرات مشتری در هنگام خرید هستند. این آژانس ها ویژگی های مطلوب محصول را جهت توصیف آن از سطح اینترنت جمع آوری می کنند. وقتی مشتری تعیین می کند که کالائی برایش جذابیت دارد، این آژانس ها بهترین مقادیر موجود در ارتباط با آن کالا را که در اینترنت موجود است پیشنهاد می کنند. مشکل تعیین محصول مناسب در بازار وسیع اینترنت رقابت شدید بین فروشگاه های مختلف در بهتر نشاندادن کالاهای خود است. یعنی اگر به صورت کلی به یک کالا نگاه کنیم (بدون در نظر گرفتن خصوصیات جزئی آن) توجه کنیم تبلیغات می تواند تاثیر بسیار زیادی روی چینش پیشنهادات داشته باشد. سطح دیگری از آژانس ها مانند decision guide با آدرس www.ActiveBuyersGuide.com ، به مشتری در تعیین محصول بهتر، بر اساس مشخصاتی که خود مشتری آن ها را انتخاب می کند کمک می کنند. این سایت یک لیست ازکالاهایی را که با خصوصیات خواسته شده از طرف مشتری مطابقت دارند، پیشنهاد می دهد. هرچند در این فروشگاه مشتری به دشواری سطح مطلوب و مورد انتظار خود را از ویژگی های کالا تعریف می کند. در decision guide یک خریدار می تواند مهمترین ویژگی های کالا را با مشخص کردن یک محدوده عددی برای مینیمم و ماکزیمم سطح انتظار خود بیان می کند.این ورودی ها سیستم را قادر می سازند که یک لیست از محصولات را پیشنهاد دهند. ممکن است یک انحراف کوچک از هر یک از مقادیر تعیین شده توسط مشتری باعث پیشنهاد هایی شود که در کل محصول مناسب تری را معرفی می کند. اما از آن جا که مقادیر ورودی از طرف مشتری دقیقا تعریف شده است، این انحراف کوچک رخ نخواهد داد و طبعا مشتری از انتخاب یک سری محصولات که شاید از محصولات پیشنهاد شده مناسب تر باشند محروم خواهد شد
یک فروشگاه دیگر www.amazon.com است که کتاب هایش را همراه با ویژگی های جذاب آن و نیز “ویژگی توضیحی مشتری” پیشنهاد می دهد. البته این سایت دیدگاه های مشتریان را به صورت فازی دریافت نمی کند. مثلا “یک کتاب داستان خوب” یا “یک متن ریاضی با بیان آسان و قابل فهم“؛ “ویژگی توضیحی مشتری” به مشتریان این اجازه را می دهد که یک سری پیشنهادات متنی را بر اساس توافق میان سایر مشتریان دریافت کند. بنابراین، چون اطلاعات حاصل از این پیشنهادات تنها بر اساس رتبه بندی ذهنی سایر مشتریان همین سایت بوده است نمی توان آن را شاخص صحیحی از میزان محبوبیت آن کالا (کتاب) محسوب کرد
در این مقاله یک روش رتبه بندی کالا بر اساس موتور جستجوهای مختلف ارائه می گردد که طی آن محبوبیت کالای مورد نظر، در سطح بسیار وسیعی از جانب مشتریان و در تمام اینترنت، سنجیده می شود
2_ سفارشی کردن کالا
برای سفارشی کردن یک محصول، سیستم فروش الکترونیکی نیاز دارد با مشتریان تعامل برقرار کرده و آن ها را به طور کامل و از تمام جنبه ها بفهمد. تنها به این وسیله است که یک سایت می تواند به مشتریانش در آماده کردن اطلاعات و در نتیجه پیشنهاد محصوات مطلوب مورد نظر کمک کند. فرم های پیشنهاد باید برآوردن کننده مشخصات شخصی خریدار از محصول، خلاصه نظرات جمعی پیرامون محصول، و احیانا انتقادات آنان است. برای این منظور، سیستم نیاز دارد از پهار جنبه مشتری را درک کند: 1_اصطلاحات فازی مشتری از ویژگی های کالا. 2_گرایش رویهمرفته مشتری درباره یک محصول یا ویژگی های آن. 3_رتبه بندی کلی و ذهنی مشتری از کالاها. 4_میزان محبوبیت کالا نزد سایر مشتریان
2_1_ مفاهیم فازی در ویژگی های محصول
در هر داد و ستدی، در شرایط عادی خریدار ویژگی های مورد نظر خود را با اصطلاحات فازی و زبانی بیان می کند. تعریف ویژگی های یک کالا به صورت اصطلاحات تعریف شده ی کیفی به ما کمک می کند تا به خوبی ملاحظه مشتری را در بیان این اصطلاحات فازی در سیستم فروش الکترونیک کرده باشیم. برای این منظور از مفهوم منطق فازی استفاده می شود. این موضوع با بیان یک مثال روشن تر خواهد شد
مثال: در مسئله خرید یک ماشین، ویژگی های محصول می تواند موارد زیر باشد
1_ قیمت ($). 2_ قیمت بازخرید ماشین ($). 3_ مصرف سوخت(miles/gallon). 4_ میزان راحتی (که با یک اصطلاح کیفی سنجیده می شود). 5_ هزینه نگهداری و تعمیر($)
از دیدگاه مشتری این ویژگی ها ممکن است به صورت زیر بیان شود
1_ قیمت این ماشین باید حدود 20000 دلار باشد
_ قیمت بازخرید بالا باشد
_ مصرف سوخت کم و بیش حدود 20(miles/gallon) باشد
_ ماشین باید راحت باشد
_ هزینه نگهداری و تعمیر می بایست پایین باشد
در اظهارات فوق، کلماتی که به صورت ایتالیک نوشته شده اند اصطلاحات فازی هستند. بدون قصد تعمیم، توابع عضویت (MF) های اصطلاحات فازی بالا را می توان به صورت اعداد فازی نمایش داد. به عنوان مثال، اگر برای بسیاری از مشتریان 4000 دلار یک قیمت پایین است، 5000 دلار یک قیمت منطقی و معمول، و 6000 دلار قیمت بالایی محسوب می شود، ما می توانیم این ها را به صورت اعداد فازی نمایش دهیم. در شکل زیر این اعداد به صورت گرافیکی نشان داده شده اند
اجازه بدهیم ما فرض کنیم مشتری می خواهد یک ماشین را بخرد و قیمت مورد نظر خود را حدود 20000 دلار اعلام می کند. اصطلاح “حدود 20000 دلار” یک اصطلاح فازی اسن و می تواند به صورت یک عدد فازی نمایش داده شود. به صورت گرافیکی، تابع عضویت آن را در شکل زیر مشاهده می کنید
در شکل بالا واضح است که با نمایش ویژگی قیمت به صورت عدد فازی، ما می توانیم سطح رضایت مشتری را به صورت عددی، از قیمت یک ماشین بسنجیم. اجازه بدهید تصور کنیم در اینترنت سه ماشین با قیمت های 15000، 20000 و 25000 دلار موجود است. از شکل پیداست که سطح رضایت مشتری از این سه ماشین به ترتیب 05 ، 1 و 05 است
2_2_ کمیت سنج زبانی (Linguistic Quantifier)
به طور معمول یک خریدار علاقه مند است که تمام ویژگی های مورد نظر خود را به طور کامل برآورده شده ببیند. اما از آنجا که ویژگی ها عموما با هم در تضاد هستند، و ذاتا دارای ماهیت فازی می باشند، پیدا کردن محصولی که تمام ویژگی های مورد نظر مشتری را داشته باشد کار سختی است. این منطقی تر و واقعی تر به نظر می رسد که بگوئیم بیشترین ویژگی ها برآورده شوند تا همه آن ها. اصطلاح “بیشترین” در اینجا یک کمیت سنج زبانی است. به جای “بیشترین”، شاید مشتری مایل باشد از کمیت سنج دیگری استفاده کند؛ مثلا کم تر، بیشتر، همه، به ترتیب گفته شده، و ;
در این مقاله ما همان کمیت سنج “بیشترین” را درنظر می گیریم. توابع عضویت برای مجموعه فازی “most” به صورت زیر تعریف می شود
2_3_ اپراتور OWA
برای رتبه بندی کالاها لازیم است بریا هر ویژگی وزنی در نظر گرفته شود و نیز یک توافق وزن دار شده بین کل ویژگی ها ایجاد شود. هرچند، در بسیاری موارد یک مشتری مستقیما یک کالا را بعد از توجه به سطح هر ویژگی، خود انتخاب می کند. در واقع وزن های مربوط به ویژگی ها در ذهن مشتری پنهان هستند و بیرون کشیدن این وزن های پنهان در سیستم خرید و فروش الکترونیکی دشوار است. به هر حال، در این مقاله ما از اپراتورOWA بریا غلبه بر این مشکل استفاده کرده ایم: یک تعریف مختصر از اپراتور OWA را در زیر می خوانیم
اپراتور OWA از بعد m، یک نگاشت از است که به واسطه m با بردار وزن ها ارتباط دارد، وقتی ؛ و نیز داریم
هرگاه bj امین بزرگترین جزء از است که با اپراتور OWA منطبق است. اگر Q یک کمیت سنج زبانی غیر نزولی باشد، ما می توانیم وزن های ویژگی ها را از رابطه زیر بدست آوریم
3_ رتبه بندی محصولات
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/1/29 5:50 صبح
مقاله آشنایی با ساختمان و عملکرد نیمه هادی دیود و ترانزیستور تحت فایل ورد (word) دارای 34 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله آشنایی با ساختمان و عملکرد نیمه هادی دیود و ترانزیستور تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
نیمه هادی ها و ساختمان داخلی آنها
نیمه هادی ها عناصری هستند که از لحاظ هدایت ، ما بین هادی و عایق قرار دارند، و مدار آخر نیمه هادیها ، دارای 4 الکترون میباشد
ژرمانیم و سیلیکون دو عنصری هستند که خاصیت نیمه هادی ها را دارا میباشند و به دلیل داشتن شرایط فیزیکی خوب ، برای ساخت نیمه هادی دیود ترانزیستور ، آی سی (IC ) و ;. مورد استفاده قرار میگیرد
ژرمانیم دارای عدد اتمی32 میباشد
این نیمه هادی ، در سال 1886 توسط ونیکلر[1] کشف شد
این نیمه هادی ، در سال 1810توسط گیلوساک[2] و تنارد[3] کشف شد. اتمهای نیمه هادی ژرمانیم و سیلیسیم به صورت یک بلور سه بعدی است که با قرار گرفتن بلورها در کنار یکدیگر ، شبکه کریستالی آنها پدید میآید
اتم های ژرمانیم و سیلیسیم به دلیل نداشتن چهار الکترون در مدار خارجی خود تمایل به دریافت الکترون دارد تا مدار خود را کامل نماید. لذا بین اتم های نیمه هادی فوق ، پیوند اشتراکی برقرار میشود
بر اثر انرژی گرمائی محیط اطراف نیمه هادی ، پیوند اشتراکی شکسته شده و الکترون آزاد میگردد. الکترون فوق و دیگر الکترون هائی که بر اثر انرژی گرمایی بوجود میآید در نیمه هادی وجود دارد و این الکترون ها به هیچ اتمیوابسته نیست
د ر مقابل حرکت الکترون ها ، حرکت دیگری به نام جریان در حفره ها که دارای بار مثبت میباشند، وجود دارد. این حفره ها، بر اثر از دست دادن الکترون در پیوند بوجود میآید
بر اثر شکسته شدن پیوندها و بو جود آمدن الکترون های آزاد و حفره ها ، در نیمه هادی دو جریان بوجود میآید.جریان اول حرکت الکترون که بر اثر جذب الکترون ها به سمت حفره ها به سمت الکترون ها بوجود خواهد آمد و جریان دوم حرکت حفره هاست که بر اثر جذب حفره ها به سمت الکترون ها بوجود میآید. در یک کریستال نیمه هادی، تعداد الکترونها و حفره ها با هم برابرند ولی حرکت الکترون ها و حفره ها عکس یکدیگر میباشند
1. نیمه هادی نوع N وP
از آنجایی که تعداد الکترونها و حفره های موجود در کریستال ژرمانیم و سیلیسیم در دمای محیط کم است و جریان انتقالی کم میباشد، لذا به عناصر فوق ناخالصی اضافه میکنند
هرگاه به عناصر نیمه هادی ، یک عنصر 5 ظرفیتی مانند آرسنیک یا آنتیوان تزریق[4] شود، چهار الکترون مدار آخر آرسنیک با چهار اتم مجاور سیلسیم یا ژرمانیم تشکیل پیوند اشتراکی داده و الکترون پنجم آن ، به صورت آزاد باقی میماند
بنابرین هر اتم آرسنیک، یک الکترون اضافی تولید میکند، بدون اینکه حفره ای ایجاد شده باشد. نیمه هادی هایی که ناخالصی آن از اتم های پنج ظرفیتی باشد، نیمه هادی نوع N[5] نام دارد
در نیمه هادی نوع N ، چون تعداد الکترون ها خیلی بیشتر از تعداد حفره هاست لذا عمل هدایت جریان را انجام میدهند . به حامل هدایت فوق حامل اکثریت و به حفره ها حامل اقلیت میگویند
هرگاه به عناصر نیمه هادی ژرمانیم و سیلیسیم ، یک ماده 3 ظرفیتی مانند آلومنیوم یا گالیم تزریق شود، سه الکترون مدار آخر آلومنیوم با سه الکترون سه اتم سیلیسیم یا ژرمانیم مجاور ، تشکیل پیوند اشتراکی میدهند . پیوند چهارم دارای کمبود الکترون و در واقع یک حفره تشکیل یافته است
هر اتم سه ظرفیتی، باعث ایجاد یک حفره میشود، بدون اینکه الکترون آزاد ایجاد شده باشد. در این نیمه هادی ناخالص شده، الکترون ها فقط در اثر شکسته شدن پیوندها بو جود میآیند
نیمه هادی هایی که ناخالصی آنها از اتم های سه ظرفیتی باشد، نوع P [6] مینامند
حفره ها در این نیمه هادی به عنوان حامل های اکثریت و الکترون ها به عنوان حاملهای اقلیت وجود دارد، تبدیل یک نیمه هادی نوع p وn و بالعکس بوسیله عملی به نام «جبران»(Compensation) امکان پذیر میباشد[7]
2. اتصال PN و تشکیل نیمه های دیود
لحظه ای که دو قطعه نیمه هادی نوع P وN را به هم پیوند میدهیم، از آنجایی که الکترون ها و حفره ها قابل انتقال میباشند، الکترون های موجود در نیمه هادی نوع N به خاطر بار الکتریکی مثبت حفره ها ، جذب حفره ها میگردند. لذا در محل اتصال نیمه هادی نوع P وN ، هیچ الکترون آزاد و حفره وجود ندارد
3ـ1) لایه تهی
گرایش الکترونهای طرف n پخش شدن در تمامیجهات است. بعضی از آنها از پیوندگاه میگذرند. وقتی الکترونی وارد ناحیه p میشود، یک حامل اقلیتی به حساب میآید
وجود تعداد زیادی حفره در اطراف این الکترون باعث میشود که عمر این حامل اقلیتی کوتاه باشد. یعنی الکترون بلافاصله پس از ورود به ناحیه p به داخل یک حفره فرو میافتد. با این اتفاق ، حفره ناپدید و الکترون نوار رسانش به الکترون ظرفیت تبدیل میشود
هر بار که یک الکترون از پیوندگاه میگذرد، یک زوج یون تولید میکند. دایره هایی که درون آنها علامت مثبت است، نماینده یو نهای مثبت و دایره های با علامت منفی نماینده یو نهای منفی اند . به دلیل بستگی کوالانسی ، یونها در ساختار بلوری ثابت اند و مانند الکترونهای نوار رسانش یا حفره ها نمیتوانند به این سو و آن سو حرکت کنند
هر زوج یون مثبت و منفی را دو قظبی مینامیم . ایجاد یک به معنی این است که یک الکترون نوار رسان ش و یک حفره از صحنه عمل خارج شده اند. ضمن اینکه تعداد دو قطبیها افزایش مییابد ، ناحیه ای در نزدیکی پیو ندگاه از بارهای متحرک خالی از بار را لایه تهی مینامیم
3ـ2) پتانسیل سد
هر دو قطبی دارای یک میدان الکتریکی است . بردارها جهت نیروی وارد به بار مثبت را نشان میدهند. بنابراین ، وقتی الکترونی وارد لایه تهی میشود، میدان الکتریکی سعی میکند الکترون را به درون ناحیه n به عقب براند. با عبور هر الکترون، شدت میدان افزایش مییابد تا آنکه سرانجام گذرالکترون ازپیوندگاه متوقف میشود
در تقریب دوم ، باید حاملهای اقلیتی رانیز منظور کنیم . به خاطر داشته باشیم که طرف p دارای تعداد الکترون نوار رسانش است که از گرما ناشی میشوند. آنها که در داخل لایه تهی واقع اند توسط میدان به ناحیه n برده میشوند. این عمل شدت میدان را اندکی کاهش میدهد و تعداد کمیحاملهای اکثریتی از طرف راست به چپ اجازه عبورمییابند تا میدان به شدت قبلی خود بگردد. به محلی که در آن الکترون ها و حفره ها وجود ندارند را ناحیه تخلیه[8] یا سر کنندگی مینامند
حال تصویر نهایی تعادل را در پیوندگاه ارائه میدهیم
تعداد کمیحاملهای اقلیتی از یک طرف پیوندگاه به طرف دیگر سوق مییابند. عبور آنها میدان را کاهش میدهد مگر اینکه،
تعداد کمیحاملهای اکثریتی از پیوندگاه با عمل پخش گذر کنند و شدت میدان را به مقدار اولیه برگردنند
میدان موجود بین یونها معرف اختلاف پتانسیلی است که به آن پتانسیل سد میگوییم . پتانسیل سد کنندگی برای نیمه هادی سیلیسیم بین 6/0 تا 7/0 ولت و برای نیمه هادی ژرمانیم بین 2/0 تا 3/0 ولت مینامند
مقدار ولتاژی که لازم است تا سد کنندگی مورد نظر در پیوند PN خنثی شود را ولتاژ سد کنندگی مینامند و آن را با Vy نشان میدهند
هنگام هدایت دیود ، افت ولتاژ دو سر آن در حالت ایده آل صفر و در حالت واقعی ، برابر مقدار ولتاژ سد کنندگی میباشد
قطب منفی منبع به بلور n، و قطب مثبت آن به بلور p متصل است. این نوع اتصال را بایاس مستقیم مینامیم
هرگاه پتانسیل منفی به آند(A) و پتانسیل مثبت به کاتد (K) وصل شود، دیود هدایت نمیکند و این حالت را بایاس مخالف دیود مینامند
منبع dc را وارونه میبندیم تا بایاسی معکوس برای دیود برقرار شود
میدانی که از خارج اعمال میشود با میدان لایه تهی هم جهت است. به این دلیل ، حفره ها و الکترونها به سوی دو انتهای بلوار عقب نشینی میکنند (از پیوندگاه دور میشوند) . الکترونهای دور شونده پشت سر خود یونهای مثبت بر جای میگذارند ، و حفره هایی که میروند یونهای منفی باقی میگذارند . بنابراین لایه تهی پهنتر میشود .هر چه بایاس معکوس بزرگتر باشد لایه تهی پهنتر است
وقتی حفره ها و الکترونها از پیوندگاه دور میشوند، یونهای نوزاد اختلاف پتانسیل بین دو طرف لایه تهی را افزایش میدهند
هر چه لایه تهی پهنتر میشود ، این اختلاف پتانسیل بزرگتر است. افزایش پهنای لایه تهی وقتی متوقف میشود که اختلاف پتانسیل آن با ولتاژ معکوس اعمال شده مساوی باشد
هنگام قطع دیود ، مقاومت دو سر آن زیاد میباشد و مانند یک مدار باز عمل میکند
با توجه به حالت های بررسی شده در خصوص دیود ، منحنی مشخصه ، زیرا به دست میآوریم
3ـ3 ولتاژ شکست
اگر ولتاژ معکوس را افزایش دهیم سرانجام به ولتاژ شکست میرسیم ، در دیودهای یکسو ساز(آنهای که ساخته شده اند تا در یک جهت بهتر از جهت دیگر رسانایی داشته باشند)، ولتاژ شکست معمولاً ازV 50 بیشتر است
همین که ولتاژ شکست فرا میرسد، تعداد زیادی حامل اقلیتی در لایه تهی ظاهر میشود و رسانش شدید میشود
در بایاس معکوس الکترون به راست و حفره به چپ رانده میشود. سرعت الکترون ، ضمن حرکت زیاد میشود
هرچه میدان لایه تهی قویتر باشد حرکت الکترون سریعتر است . در ولتاژی معکوس بزرگ، الکترونها به سرعتیهای بالا میرسند. این الکترونهای بسیار سریع ممکن است با یک الکترون ظرفیت برخورد کند
اگر این الکترون بسیار سریع دارای انرژی کافی باشد، میتواند الکترون ظرفیت را به موازی در نوار رسانش حاصل میشود
اکنون این دو الکترون هر دو شتاب میگیرند و میتوانند دو الکترون دیگر را از جای خود بکنند. به این ترتیب ممکن است تعداد حاملهای اقلیتی بسیار زیاد شود و کار رسانش در دیود شدت گیرد
حالت شکست بای بیشتر دیودها مجاز نیست. به عبارت دیگر، ولتاژ معکوس در دو سر دیود باید در مقداری کمتر از ولتاژ شکست نگه داشته شود
3ـ4 منحنی دیود در بایاس مستقیم
چون منبع dc جریان مثبت را در جهت پیکان دیود برقرار میکند، دیود بایاس مستقیم دارد. هرچه ولتاژ اعمال شده بیشتر باشد ، جریان دیود بیشتر است
با تغییر ولتاژ اعمال شده، میتوانید جریان دیود(با استفاده از آمپرسنج متوالی) و ولتاژ دیود(با ولت سنج موازی) را اندازه بگیرید. با ترسیم نقاط مربوط به جریانها و ولتاژهای متناظر نموداری ازجریان دیود بر حسب ولتاژ دیود به دست میآید
3ـ5 منحنی دیود
وقتی دیودی را در بایاس معکوس قرار دهید . فقط جریان ضعیفی را به دست میآورید. با اندازه گیری جریان و ولتاژ دیود میتوانید منحنی بایاس معکوس را رسم کنید.این منحنی چیزی شبیه خواهد بود . در اینجا هیچ مطلب شگفتی وجود ندارد
به ازای تمام ولتاژهای معکوس کمتر از ولتاژ شکست BV ، جریان دیود بسیار ضعیف است در ولتاژ شکست به ازای افزایش اندکی در ولتاژ، جریان دیود به سرعت افزایش مییابد
با انتخاب مقادیر مثبت برای ولتاژ و جریان مستقیم ، ومقادیر منفی برای ولتاژ و جریان معکوس ، میتوانیم منحنیهای مستقیم و معکوس را روی یک تک نمودار رسم کنیم. در این نمودار کشش دیود را جمعبندی میکند و بیان میدارد که به ازای هر مقدار ولتاژ دیود چه جریانی از دیود میگذرد
3ـ6 دیود ایده آل
تقریب دیود ایده آل تمام جزئیات را جز استخوان بندی عملکرد دیود کنار میگذارد . عمل دیود چیست؟ در جهت مستقیم به خوبی هدایت میکند و هدایت آن در جهت معکوس بسیار ضعیف است. در شرایط ایده آل ، وقتی دیود بایاس مستقیم دارد مانند یک رسانای کامل (ولتاژ صفر) است
به اصطلاح مداری، دیود ایده آل مانند یک کلید خودکار عمل میکند. وقتی جریان مثبت در جهت پیکان دیود برقرار باشد کلید بسته است . اگر جریان مثبت بخواهد در جهت مخالف بگذرد، کلید باز است. این ساده ترین مدل است
علیرغم اینکه تقریب دیود ایده آل در ابتدا افراطی به نظر میرسد ، ولی در بیشتر مدارهای دیودی پاسخهای مناسبی میدهد . مواقعی پیش میآید که این تقریب کارایی ندارد، به این دلیل ، به تقریب دوم[9] و سوم[10]نیاز داریم . ولی دیود ایده آل برای تحلیل مقدماتی مدارهای دیودی تقریب بسیار خوبی است
3ـ7 ظرفیت دیود
[1] winkler
[2] Gilosake
[3] Tanard
[4] Dopping
[5] Negative
[6] Positive
[7] Martin Hartley Jonws،
روشهای الکترونیک از تئوری تا عملی، بهزاد رضوی و همایون نیکوکار، انتشارات باستان،5،
[8] Deplition Region
[9] Albert Paul Malvino ،
اصول الکترونیک را، دکتر مهدی حسن کاظمینی،مرکز دانشگاهی ، تهران ، 1369 ، ص
[10] همان مأخذ ، ص
کلمات کلیدی :