ارسالکننده : علی در : 95/2/25 2:39 صبح
مقاله بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر بازده سهام شرکتهای سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تحت فایل ورد (word) دارای 13 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر بازده سهام شرکتهای سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر بازده سهام شرکتهای سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر بازده سهام شرکتهای سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تحت فایل ورد (word) :
بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر بازده سهام شرکتهای سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
چکیده
بورس به عنوان ابزاری برای تجهیز و هدایت سرمایه های کشور در جهت توسعه اقتصادی امروزه یکی از موثرترین حربه ها در سیستم اقتصاد متکی به بازار آزاد
به شمار می رود. در این راه شرکتهای سرمایه گذاری در بازارهای مالی به عنوان یکی از نهادهای مالی و فعال شناخته شده و همواره از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد و مهم ترین دستاوردهای این شرکتها هدایت جریان مداوم و به نسبت کم هزینه منابع مالی از پس انداز کنندگان به سوی مصرف کننده نهایی یا سرمایه گذار است.بدین ترتیب سرمایه گذاران از تنوع کامل سبد دارایی بهره مند می شوند، به طوریکه با حصول سود نقدی و منفعت سرمایه کمترین مخاطره را می پذیرند، با توجه به میزان سرمایه گذاری این شرکت
ها در اوراق بهادار ریسک و بازده این شرکتها متاثر از عوامل مختلفی است از جمله می توان تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی را بر بازده سهام این شرکتها اشاره کرد. بنابراین با توجه به سئوال تحقیق که عبارت است از : آیا متغیرهای کلان اقتصادی بر بازدهی سهام شرکتهای سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر دارند؟ لذا برای این منظور پس از بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش داده های آماری وارد نرم افزار SPSS گردیده و از طریق رگرسیون چند متغیره و بر اساس مدل برآوردی نتایج پژوهش به این صورت استخر
اج گردید که حجم نقدینگی و نرخ ارز در بازار آن با با
زده سهام شرکتها رابطه معکوس و ضعیفی دارد و همچنین شاخص قیمت مصرف کننده با بازده سهام شرکتها رابطه مستقیم و ضعیفی دارد. بطور کلی با توجه به R2 محاسبه شده بین متغیرهای کلان اقتصادی و بازده سهام شرکتهای سرمایه گذاری رابطه ای ضعیف و معنی داری وجود دارد یعن
/28% از بازده سهام را توجیه می نمایند و سایر عوامل نیز در بازدهی سهام شرکتهای سرمایه گذاری تاثیر گذار هستند.
واژگان کلیدی: بازده سهام ، متغیرهای کلان اقتصادی، حجم نقدینگی ، شاخص قیمت مصرف کننده ، نرخ ارز و بورس اوراق بهادار تهران
مقدمه
در مطالعه رفتار عوامل موثر بر بازار بورس ، جستجوی متغیر یا متغیرهایی که بتواند ارتباط بخش مالی اقتصاد با بخش حقیقی اقتصاد را توضیح دهد از اهمیت بسیار برخوردار است . بازارهای پول و سرمایه به عنوان ارکان بخش مالی ، وظیفه تامین منابع برای بخش حقیقی اقتصاد را به عهده دارند . کارایی بخش مالی موجب تخصیص بهینه منابع کمیاب به فعالیت های اقتصادی می شود . تخصیص بهینه منابع ، به نوبه خود بهینگی پس انداز و سرمایه گذاری و لاجرم رشد و توسعه اقتصاد ملی ، در حدودی نزدیک به ظرفیت های بالقوه اقتصاد را موجب می شود . لذا کارایی بازار سرمایه در سلسله مراتب مذکور دارای نهایت درجه اهمیت برای اقتصاد است . اقتصاد دانانی نظیر گلد اسمیت (1969) ، مکنیون (1973) و شاو (1973) ، بر این باورند که از نظر توسعه و رشد اقتصادی ، بازارهای مالی دارای نقش کلیدی هستند . به اعتقاد آنها ، تفاوت در کمیت و کیفیت خدمات ارائه شده توسط موسسات مالی می تواند بخش مهمی از تفاوت نرخ رشد بین کشورها را توضیح دهد . مطالعات بسیاری در مورد رابطه تغییرات قیمت در بازار سهام و ارقام حسابداری انجام شده یا در دست انجام است ، تحقیق در مورد رابطه متغیرهای اقتصادی و بازده سهام در کشورهای در حال توسعه و تعیین نقش اقتصادی بازارهای سهام و به ویژه چگونگی پاسخ این بازارها در رابطه با بازده سهام نسبت به متغیرهای کلان امری حیاتی بوده و دارای اهمیت ویژه ای می باشد. پاسخ به سوال مذکور عمده ترین نیاز پس انداز کنندگان (سرمایه گذاران) را برآورده می کند . تردیدی نیست که رفع نیاز مذکور موجب رونق بازار سرمایه از طریق جهت گیری صحیح تحولات آن می گردد و تلاقی عرضه و تقاضای وجوه در بازار ، کاراتر از گذشته انجام می پذیرد . پدیده توسعه سرمایه گذاری مالی (در مقابل سرمایه گذاری روی دارایی های واقعی) از مشخصات اقتصادهای توسعه یافته است و اقتصادهای پیشرفته امروزی واجد تنوع مالی بسیار می باشند.(معینی،1383، 5 )
برای دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی، سرمایه
گذاری از عوامل مهم و کلیدی محسوب می شود.تقریبا بیشتر اقتصاددانان، بدون توجه به مکتب فکری خود ، برانباشت وتشکیل سرمایه به مثابه مهمترین عامل تعیین کننده رشد و توسعه اقتصادی تاکید بسیاری داشته اند.
در این راه شرکتهای سرمایه گذاری در بازار های مالی به عنوان یکی از نهاد های مالی مهم و فعال شناخته شده و همواره از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشند و مهم ترین دستاورد این شرکتها هدایت جریان مداوم و به نسبت کم هزینه منابع مالی از پس انداز کنندگان به سوی مصرف کننده نهایی یا سرمایه گذار است . بدین ترتیب سرمایه گذار انفرادی از تنوع کامل سبد دارایی ها بهره مند می شوند، به طوری که با حصول سود نقدی و منفعت سرمایه کمترین مخاطره را می پذیرند. با توجه به میزان سرمایه گذاری این شرکتها در اوراق بهادار ، ریسک و بازدهی این شرکتها متاثر از عوامل مختلفی نظیر تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر بازدهی شرکتهای سرمایه گذاری است. ( عرب مازار یزدی ، 1384 ، 41 )
هدف تحقیق
تصمیم گیری امری است که از ساده ترین تا پیچیده ترین امور زندگی انسان با آن در گیر است. سرعت توسعه فن آوری ، گسترش ارتباطات ، اتصال بازارهای کشورها به یکدیگر و نظایر آن موجب وسیعتر شدن گستره های عملیاتی و لذا پیچیده تر شدن م
حیط های اقتصادی و سرمایه گذاری گردیده که در نتیجه آن امر تصمیم گیری های اقتصادی به موضوعی تبدیل شده که انجام آن روز به روز مشکل تر و نیازمند داشتن اطلاعات و توانمندی های بالاتر برای تصمیم گیرندگان است. اینجاست که اهمیت کسب اطلاعات مفیدتر جهت تصمیم گیریهای دقیقتر ضرورت بیش از پیش خود را آشکار می سازد و طبیعی است که در چنین فضای آکنده از رقابت و تغییر، تصمیم گیریهای اقتصادی نیز هر چه بیشتر متکی بر دانش و اطلاعات گردیده و از جنبه های تصادفی و غیر منطقی فاصله بگیرد
. نظر به اینکه تصمیم گیری در مورد خرید، نگهداری یا فروش سهام برای سرمایه گذاران از اهم امور تلقی می گردد و گذشته از دیگر شواهد و اطلاعات ، توان پیش بینی بازده سهام در اخذ چنین تصمیماتی بسیار تاثیر گذار می باشد، در صورت اثبات وجود توان تعیین بازده سهام با استفاده از متغیرهای کلان اقتصادی به صورت توام، می توان ابزار تایید شده دیگری را جهت کمک به سرمایه گذاران و دیگر استفاده کنندگان برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی ایشان معرفی نمود.
متغیرهای پژوهش
متغیرهای مستقل:
حجم نقدینگی ؛ یکی از ابزارهای سیاست پولی اقتصاد کلان حجم پول در جریان است که در این پژوهش معادل مجموع حجم پول و شبه پول است. هر چه وضعیت نقدینگی شرکت بهتر باشد، شرکت توانایی بیشتری در پرداخت سود خواهد داشت. بطور کلی افزایش یا کاهش نقدینگی، همراه با سرعت گردش پول،از جمله عواملی هستند که در سطح عمومی قیمتها و در نتیجه درتغییرات ارزش پول تاثیر مستقیم دارند. افزایش نقدینگی در جامعه اگر همراه و همگام با افزایش تولید ناخالص داخلی نباشد و یا درصورتی که واردات کشور متغیر نشود، عامل تشدید کننده تورم محسوب می شود. لذا یکی از متغیرهای مستقل در این پژوهش حجم نقدینگی است که اطلاعات آن از نماگرهای بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران استخراج شده است.
شاخص قیمت مصرف کننده(معیار تورم) ؛ این شاخص در واقع، از شاخصهایی است که به کمک آن می توان نرخ تورم را اندازه گرفت. نرخ تورم اثرات گوناگونی بر قیمت سهام شرکتها می گذارد. وقتی اقتصاد در شرایط تورمی است سهامداران با توجه به نرخ تورم بر نرخ بازده مورد توقع خود می افزایند. زیرا سودهای آتی شرکت با نرخ تنزیل بالاتری ب
ه ارزش فعلی سودهای آتی کاهش می یابد. یکی دیگر از متغیرهای این پژوهش شاخص قیمت مصرف کننده است که اطلاعات آن نیز از نماگرهای بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران استخراج شده است .
نرخ ارز ؛ در ایران تغییرات نرخ ارز، وضعیت ارزبری و درامدهای ارزی شرکت بر قیمت سهام تاثیر می گذارد و باعث افزایش مخاطرات سرمایه گذاری د
ر شرکتهای وابسته به ارز می گردد. افزایش نرخ ارز سرمایه در گردش مورد نیاز شرکتها را افزایش می دهد و آنها را مجبور به استقراض بیشتر و یا افزایش سرمایه می نماید. افزایش هزینه بهره و یا افزایش تعداد سهام باعث کاهش سود هرسهم و نهایتاً کاهش قیمت هر سهم می گردد. یکی دیگر از متغیرهای این پژوهش نرخ ارز می باشد.
متغیر وابسته :
بازده سهام شرکت های سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ؛ بازده سهام از جمع مبلغ سود پرداخت شده به سهام به علاوه تغییر در ارزش آن طی یک دوره ، مزایای سود سهمی و مزایای حق تقدم خرید سهام به دست می آید . در صورت تقسیم حاصل جمع مبالغ فوق در قیمت سهام در ابتدای دوره نرخ بازده سهام حاصل می گردد . و به عبارت دیگر نرخ بازده سهام عادی عبارت است از حاصل جمع بازده سود نقدی ، بازده تغییرات قیمت سهام ، مزایای حق تقدم خرید سهام و مزایای سود سهمی . ( مرادزاده فرد ، 1383 )
مطالعات انجام شده در خارج و داخل کشور
ایروینگ فیشر بیان می نماید که بین بازده سهام و تورم رابطه ای مثبت وجود دارد. بسیاری از اقتصاددانان آزمونهایی در رابطه با اثر فیشر انجام داده اند تا دریابند که عموما سرمایه گذاران ازدست دادن قدرت خرید خود را چگونه جبران می نمایند. اف.بالنت گالتکین (1983) با استفاده از معادله رگرسیونی قابلیت اعتماد فرضیه فیشر را در رابطه با بیست و شش کشور بررسی کرد. از آن زمان تاکنون در چندین رگرسیون از این نوع بطور پیاپی همبستگی کاهش مقدار آماره دوربین واتسون را گزارش نموده است که معرف خود همبستگی است. شواهد تجربی عموما فرضیه فیشر را تایید نمی نمایند. از آنجائی که همه اقتصاد
دانان آزمون رگرسیون را با استفاده از نرخهای ثبت شده توسط شاخصها اجرا می نمایند، لذا منطقی است انتظارداشته باشیم تا ضرائب همان گونه که توسط فیشر توضیح داده شده مثبت باشند. بسیاری از اقتصاددانان مانند ان.بولنت گالتکین،چالز نلسون،جفری اف.جف و گرشون مندلکر در مدل رگرسیون خود به رابطه ای منفی مابین بازده سهام و نرخ تورم دست یافته اند که مخالف فرضیه فیشر می باشد. درمطالعه وسیعی که توسط فاما در سال 1981 انجام پذیرفت رابطه بین تورم و بازده سهام مورد بررسی قرار گرف
ت. حاصل این تلاش فاما در ادبیات مالی اکنون به عنوان فرضیه فاما شناخته شده می باشد. مطابق این فرضیه ماهیت رابطه منفی بین تورم و بازده سهام امری تصادفی نیست بلکه در راستای این است که بازده سهام و تورم در مقابل انعکاس درامد ملی واقعی قابل انتظار در جهت مخالف هم حرکت می نمایند.
رابطه مابین بازده سهام و نرخ تورم توسط محققینی از قبیل ان بولنت گالتکین،گسک و رول،مودیلیانی وکهن،چارلز نلسون در سال 1976،دیوید پل و پیتر پوپ،بودوخ و ریچاردستون درسال 1993،فاما و فرنچ در سال 1992،سلینل لم،مارک چوبین و مائوسن زهونگ در سال2000،رم و اسپنسر در سال1983 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعات همبستگی بین بازده سهام و نرخ تورم را تایید می نماید.
تغییر در نرخ ارزمی تواند عملکرد خارجی واحد اقتصادی و نیز جمع سود آن را تحت تاثیر قرار دهد. وبالطبع می تواند روی قیمت سهام نیز اثر بگذارد. ماهیت تغییر در قیمت سهام بستگی به ویژگیهای چند ملیتی بودن واحد اقتصادی دارد.
رابطه بین نرخ ارز و بازده سهام توسط محققینی از قبیل آگاروال(1981)،سونن و هنی گار(1988)،سونن و آگاروال در سال(1989)،مائو و کا
ئو(1990)،مارلی و پنتاکست(2000) و مقالات گرنجر (2000)،آجائی (1998)،ابراهیم (2000) عنوان گردید. (celine , 2002 , 7)
مطالعه احمد عزیزی : احمد عزیزی در رساله دکتری خود به بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر شاخص قیمت سهام می پرازد. اوداده های فصلی را برای دوره زمانی (1376-1369) مورد استفاده قرار میدهد.. نتایج مطالعه تحقیقات عزیزی به شرح زیر می باشد: تغییرات متغیر های حقیقی اقتصاد در ایران قادر به توضیح تغییرات شاخص قیمت سهام نمی باشد. تغییرات متغیرهای پولی اقتصادی در رابطه با توضیح تغییرات شاخص قیمت سهام،دارای قدرت توصیفی ضعیف می باشد. .( عزیزی ، 1378 )
مطالعه محمد حسن جنانی ( 1379 ) : محمد حسن جنانی رابطه همجمعی بین شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران و متغیرهای اقتصاد کلان را بررسی نموده است . ایشان در این راستا به بررسی روند تغییرات متغیرهای شاخص قیمت مصرف کننده و نرخ ارز در بازار موازی ارز و ارتباط این متغیرها با یکدیگر پرداخته است . مطابق یافته های ایشان نرخ در بازار موازی ارز معمولاً با شاخص کل قیمت سهام رابطه معکوس دارد و شاخص قیمت مصرف کننده با شاخص کل قیمت سهام رابطه ای مستقیم دارد. ( جنانی ، 1379 ، 121
)
مطالعه محمد علی معینی ( 1383 ): محمد علی معینی به بررسی رابطه متغیرهای کلان اقتصادی ( پولی و حقیقی ) و ضریب P/E پرداخته و به این نتیجه رسیده است که بین متغیرهای پولی و حقیقی اقتصاد و ضریب P/E رابطه معنی دار وجود دارد. ( معینی ، 1383 )
مطالعه مهرگان شیرزاد ( 1380 ) : نتایج این پژوهش نیز نشان می دهد شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران با شاخص قیمت مصرف کننده
و تعداد پروانه های بهره برداری از واحدهای صنعتی رابطه معکوس و با نرخ ارز و تعداد پروانه های ساختمانی صادره در مناطق شهری کل کشور رابطه مستقیم دارد . ( شیرزاد ، 1380 )
ابولفضل اسماعیل زاده ( 1377 ): نگارنده در پایان نامه خود به بررسی کارائی بازار سرمایه در تعیین سهام صنایع کانی غیر فلزی با استفاده از مدل APT ( مدل تئوری قیمت گذاری آربیتراژ ) و به برسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی ( حجم نقدینگی ، نرخ تورم ، نرخ ارز آزاد ، شاخص سهام و طلا ) بر بازده سهام پرداخته و به این نتیجه رسیده است که رابطه معنی داری بین متغیرهای کلان اقتصادی و بازده سهام وجود دارد .و بازده سهام شرکتهای صنایع کانی غیر فلزی موجود در بورس اوراق بهادار تهران از توزیع نرمال تبعیت نمی کند.
این تحقیق و تحقیقات مکمل دیگری که امید است سایر محققین در راستای این تلاش انجام دهند،باعث کمک به شناسائی فعالیتهای ایجاد کننده ارزش افزوده و شناسائی فرایندهای کلیدی که نقاط قوت کشور گردیده و امکان مقایسه جایگاه اقتصادی کشور را با سایر کشورها را به وجود می آورد. و می تواند به تجزیه و تحلیل سیستم اقتصادی و مالی کشور،تحکیم و تقویت زنجیره ارزش در کشور،بهبود نقاط ضعف و خنثی کردن تهدیدها،تقویت نقاط قوت و فراهم نمودن فرصتها کمک نماید.
مدل و روش پژوهش
با توجه به مطالب ارائه شده در نظریه پورتفولیو و تئوری فیشر و مدل قیمت گذاری آربیتراژ نحوه ارتباط بازده سهام با متغیرهای کلان اقتصادی را بیان کردیم
در مدل تئوری قیمت گذاری آربیتراژ بین بازده سند بهادار و بازده مورد
انتظار و تغییرات اقتصادی ، صنعتی، ارتباطی خطی وجود دارد. Ri +U Ri =
Ri = بازده واقعی سهام
Ri = بازده مورد انتظار سهام و U = افزایش یا کاهش پیش بینی نشده در بازده مورد انتظار بواسطه تغییرات غیر منتظره در شاخص اقتصادی و صنعتی.
مطابق رابطه فوق بازده اوراق بهادار از دو بخش بازده مورد انتظار و بازده غیر منتظره تشکیل می گردد که اولی بازده مورد انتظار سهامداران است و دومی به تغییرات غیر منتظره در اطلاعات سهامداران بستگی دارد. این اطلاعات می تواند انتشار آمارهای جدید در مورد شاخصهای کلان اقتصادی و صنعتی، از جمله GNP ، نرخ بهره ، تورم ، حجم پول ( نقدینگی ) ، نرخ طلا و ; باشد. با توجه به توضیحات ارائه شده، اطلاعات مورد نیاز به دو بخش ؛ اطلاعات پیش بینی شده و اطلاعات پیش بینی نشده تقسیم می گردد. بخش پیش بینی شده ، همان اطلاعات و اخباری است که سهامداران با آن Ri را تخمین می زنند و بخش پسش بینی نشده خود به دو بخش تقسیم می گردد ؛ اول آن رشته اطلاعاتی که کل بازار را تحت تاثیر قرار می دهند و دسته دوم اطلاعاتی که شرکت مورد نظر را دستخوش تحول می کنند. اولی ریسک منظم و دومی ریسک نامنظم نام دارد. Ri = Ri + N + e
N = ریسک منظم e = ریسک نامنظم
با توجه به مفاهیم ذکر شده و عوامل مرتبط می توان مدل کلی را بصورت زیر بیان نمود :
Ri = Ri + B1 x1 +B2 x2 + B3 x3 +;..+ B n x k + e
Ri = نرخ بازده واقعی سهام
Ri = نرخ بازده مورد انتظار سهام ، اگر تمامی عوامل ارزشی برابر صفر داشته باشند.
B1 = ضریب حساسیت حجم نقدینگی B2 = ضریب حساسیت شاخص قیمت مصرف کننده (تورم)
B3 = ضریب حساسیت نرخ ارز در بازار آزاد x1 = متغیر کلان اقتصادی (حجم نقدینگی) x2 = متغیر کلان اقتصادی (شاخص قیمت مصرف کننده) X3 = متغیر کلان اقتصادی (نرخ ارز در بازار آزاد)
e = مفهومی که ریسک منظم سهم را تعریف می کند ، ارزش متوسط این مفهوم عموما صفر است.
یافته ها و نتایج
اطلاعات استخراجی از نرم افزار در این پژوهش بصورت زیر می باشد :
y x1 x2 x3
N 51 51 51 51
Normal Parameters(a,b) Mean 1.9892 650581.7392 98.7333 8666.2424
Std. Deviation 4.64838 249917.51529 17.25795 461.93510
Most Extreme Differences Absolute .162 .137 .120 .137
Positive .162 .137 .105 .123
Negative -.074 -.095 -.120 -.137
Kolmogorov-Smirnov Z 1.154 .978 .858 .978
Asymp. Sig. (2-tailed) .139 .295 .454 .295
با توجه به این که sig بدست آمده برای همه متغیرها بیشتر از 0
5/0 می باشد نتیجه می گیریم همه داده ها دارای توزیع نرمال می باشد
تخمین معادله رگرسیون و آزمون آماری فرضیه های پژوهش
پس از تایید و اثبات مفروضات می توان از روش رگرسیون خطی پیرسون استفاده کرد.
*داده های پژوهش وارد نرم افزار spss گردید و تخمین زن ها به این صورت بیان گردید:
Model Unstandardized Coefficients Standardized Coefficients t Sig.
B Std. Error Beta B Std. Error
1 (Constant) 127.623 44.886 2.843 .007
x1 -2.11E-005 .000 -1.135 -2.116 .040
x2 .771 .279 2.863 2.760 .008
x3 -.022 .008 -2.156 -2.837 .007
با توجه به خروجی فوق معادله رگرسیون به شرح زیر استخراج گردید :
S = 4.07 (انحراف معیار) و r = 53.1% = .531 (ضریب تعیین) S2 = 16/56 (واریانس)
جدول آزمون فرضیه های پژوهش
تایید یا رد فرضیه p = sig مقدار t جدول آماره t ضرایب متغیرها متغیرها
فرض H1 تایید می شود 05/0 040/0
12/2- 00021/0 – X1
فرض H1 تایید می شود 01/0 008/0
76/2 771/0 X2
فرض H1 تایید می شود 01/0 007/0
84/2- 0217/0 – X3
تحلیل رگرسیون و واریانس
Model Sum of Squares df Mean Square F Sig.
1 Regression 305.015 3 101.672 6.163 .001
Residual 775.358 47 16.497
Total 1080.373 50
ضریب همبستگی در این پژوهش از طریق نرم افزار spss محاسبه گردیده است که نشاندهنده میزان همبستگی مدل رگرسیون می باشد : 0/531 = %r = 53/1
Model R R Square Adjusted R Square Std. Error of the Estimate Durbin-Watson
1 .531 .282 .237 4.06165 1.907
با توجه به نتایج استخراجی از نرم افزار spss :
چون p-value کل مدل در این پژوهش مساوی 001/0 و کوچکتر از 1 % می باشد لذا نتایج زیاد معنی دار است. (1% 0/001 = p-value 001/0 ) بنابراین می توان نتیجه گرفت که : بین متغیر های کلان اقتصادی و بازده سهام شرکتهای سرمایه گذاری رابطه معنی دار وجود دارد.
با توجه به اینکه ضریب تشخیص ( تعیین ) مدل در فاصله 1 > 2R
> 0 قرار دارد . گوییم تنها 2/28 % از تغییرات Y (بازده سهام) بوسیله متغیر های کلان اقتصادی( حجم نقدینگی، شاخص قیمت مصرف کننده، نرخ ارز در بازار آزاد) تو
جیه می شود و عوامل دیگری هستند که بطور عمده 8/71% در بازده سهام شرکتهای سرمایه گذاری تاثیر گذار هستند.
و با توجه به عدد بدست آمده از آزمون دوربین واتسون (D-W) که بین عدد 5/1 و 5/2 قرار دارد می توان گفت متغیر های پژوهش خود همبسته نیستند . 5/1 > = DW91/1 > 5/2
نتیجه گیری
پس از بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش داده های آماری وارد نرم افزار SPSS گردیده و از طریق رگرسیون چند متغیره و بر اساس مدل برآوردی نتایج پژوهش به این صورت استخراج گردید که حجم نقدینگی و نرخ ارز در بازار آن با بازده سهام شرکتها رابطه معکوس و ضعیفی دارد و همچنین شاخص قیمت مصرف کننده با بازده سهام شرکتها رابطه مستقیم و ضعیفی دارد. بطور کلی با توجه به R2 محاسبه شده بین متغیرهای کلان اقتصادی و بازده سهام شرکتهای سرمایه گذاری رابطه ای ضعیف و معنی داری وجود دارد یعنی متغیرهای کلان اقتصادی معرفی شده تنها 2/28% از بازده سهام را توجیه می نمایند و سایر عوامل نیز در بازدهی سهام شرکتهای سرمایه گذاری تاثیر گذار هستند.
منابع و ماخذ
منابع فارسی :
1- قضائی ، سلیم ، بررسی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر بازده سهام شرکتهای سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه ازاد تهران مرکزی ، مرداد 1387 .
2- عزیزی ، احمد ؛ شناسایی متغیرهای کلان اقتصادی موثر بر شاخص قیمت سهام در ایران ، پایان نامه دکتری حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی ، شهریور 1378
3- عبادی ، فرح دخت ؛ ارزیابی رابطه بین بازده سهام با درامد ملی واقعی ، نرخ ارز و تورم در اقتصاد ایران ، رساله دکتری مدیریت بازرگانی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران ، 1383
5- جنانی ، محمد حسن ؛ رابطه همجمعی بین شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران و متغیر های کلان اقتصادی ، رساله دکتری ، مدیریت بازرگانی ، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران ، سال 1379
6- کریم زاده ، مصطفی ؛ بررسی رابطه بلند مدت شاخص قیمت سهام بورس با متغیر های کلان اقتصادی در ایران ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه اصفهان ، 1382
منابع انگلیسی :
1- Benderly , Jason,Zwich, Burton,”Inflation , Real Balances and Stock Returns”, American Economic Review, 1985, 15, 1115-1123.
2 – Yamak , Rahim,”Anticipated Money Growth and Stock Prices in Turkey” www.yahoo.com
Variables” , www.yahoo.com
3- Madsen B.Jakob , ” Share Returns and the Fisher Hypothesis Reconsidered”, Applied
Finanical Economics , 2002, 12, 565-574
4- Basabi Bhattacharya
and Jaydeep Mukherjee”Causal Relationship
between stock Market and Exchange Rate, Foreign Exchange Reserves and Value of Trade Balance : A case Study for India(2001)
5-Celine Lam , Relationship Between Stock Returnes and Inflation . An investigation .(Date Unknown).
6-James R,Lotian and Cornelia McCarthy , (2001), Equity Returns and Inflation : The Puzzlingly Long Lages, (Research in Banking and Finance , Vol, 2,2001,forthcoming.)
7-Kwangwoo Park and Ronald A.Rotti (1999).Real
activity , Inflation < Stocke Returns, and Monetary policy.
8-Marc Chopin and Maosen Zhong .”Stock Returns , Inflation and the Macroeconomy.Revised:May 10,2000)
9-Mark J.Flannery and Aris A.Protopapadakis(2001), Macroeconomic Factors Do Influence Aggregate Stock Returns January 22,2001
10-Osamab M.Al-khazali (April 10-13, 2002)”Stock , Returns and Inflation in the Emerging Capit
al Market : Evidence From Jordan “Alleid Academies International Conference,Volume 2 , Number.
11-Thomas Mokrueger and Mohammad H.Robbar(1995).”Explanation of Indvstry Returns Using the Variable Beta Model and Lagged Variable Beta Model, ” Journal of finance and Strategic Decisiona Volume & Number 2.Summer 1995
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/2/25 2:39 صبح
مقاله تجزیه و تحلیل مخاطره و بودجه بندی سرمایه تحت فایل ورد (word) دارای 40 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله تجزیه و تحلیل مخاطره و بودجه بندی سرمایه تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله تجزیه و تحلیل مخاطره و بودجه بندی سرمایه تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله تجزیه و تحلیل مخاطره و بودجه بندی سرمایه تحت فایل ورد (word) :
تجزیه و تحلیل مخاطره و بودجه بندی سرمایه
خالص ارزش فعلی طرح
برای به کار گیری این روش ، ارذزش فعلی جریان نقدینه ی هر دوره باید محاسبه شود. چون مخاطره ی جریان نقدینه ی جدول 7-3 در هر دوره با دوره ی دیگر تفاوت دارد، نرخهای تنزیل مورد استفاده برای هر دوره نیز باید تغییر کنند. فرمول کلی ارزش فعلی جریان نقدینه ی آتی با نرخهای تنزیل متفاوت به شکل زیر است:
در این فرمول =F1جریان نقدینه ی مورد انتظار در دوره ی 1؛= K1 نرخ تنزیل متناسب با مخاطره ی جریان نقدینه ی دوره ی 1؛=CF2 جریان نقدینه ی مورد انتظار در دوره ی
2؛= K2 نرخ تنزیل متناسب با مخاطره ی جریان نقدینه ی دوره ی 2 و غیره است. در این صورت خالص ارزش فعلی طرح عبارت است از:
( سرمایه گذاری اولیه) – PV =NPV
برای محاسبه ی خالص ارزش فعلی طرح باید جریان نقدینه ی مورد انتظار را با استفاده از توزیع احتمالی جریان نقدینه محاسبه و سپس نرخهای تنزیل مناسب را تعیین کرد.
پیش بینی نرخهای تنزیل
روشهای متفاوتی برای پیش بینی نرخهای تنزیل مورد استفاده در ارزیابی طرحها وجود دارد. در این قسمت دو روش را بررسی و روش مبتنی بر الگوی قیمتگذاری داراییهای سرمایه ای (CAPM) را در قسمت بعد ارائه می کنیم.
در روش اول مدیر مالی می تواند از قضاوت و دانش خود در مورد وضعیت جاری بازار سرمایه برای تعیین نرخ تنزیل مناسب استفاده کند. مدیر مالی تحلیل آماری انجام نمی دهد بلکه تنها حدس می زند که سرمایه گذاران برای ارزشیابی داراییهای متشمن مخاطره ی ماشابه با طرح مورد نظر از چه نرخ تنزیلی استفاده می کنند، به جای استفاده از نرخهای تنزیل متفاوت برای دوره ی آتی، می توان از یک نرخ تنزیل واحد که معرف متوسط مخاطره ی جریان نقدینه ی دوره هاست، استفاده کرد.
برای تعیین نرخ تنزیل می توان از نرخ بهره بدون مخاطره ( نرخ بهره اوراق قرضه ی دولتی ) به علاوه ی جایزه ی پذیرش مخاطره استفاده کرد. مدیر مالی باید به استفاده از تجزیه خود جایزه ی پذیرش مخاطره ای برای جریان نقدینه ی دوره های آتی تعیین کند.
روش دیگری که در مقایسه با روش مذکور وقتگیر است یافتن دارایی با جریان نقدینه و مخاطره ی مشابه با طرح مورد نظر است. سپس باید نرخ بازده این دارایی تخمین زده شود. از این نرخ می توان به عنوان نرخ تنزیل مناسب برای طرح استفاده کرد. برای مثال فرض کنید که شرکت شما در نظر دارد شرکتی را خریداری کند. اگر شرکت دیگری مشابه با شرکت مورد نظر در بازار وجود داشته باشد که مخاطره و الگوی رشد آن مشابه با شرکت مورد نظر است و اگر سهام دو شرکت در بورس مبادله می شود، می توانیم نرخ تنزیل که جریان نقدینه ی شرکت را با ارزش جاری آن در بازار برابر می سازد، محاسبه کنیم، از این نرخ تنزیل می توانیم برای محاسبه ی ارزش فعلی جریان نقدینه ی شرکت نامزد خریداری استفاده کنیم. اگر شرکتی دارای جریان نقدینه مورد انتظار CF1 ,CF2 … CFn باشد و ارزش فعلی آن در بازار ( سهام به علاوه ی اوراق قرضه) V0 باشد، نرخ تنزیل تعدیل شده ی مخاطره ی شرکت، برابر با K در معادله زیر است:
K نرخ تنزیل مورد استفاده ی سرمایه گذاران برای تنزیل جریان نقدینه ی آتی شرکت مزبور و برابر ساختن آن با ارزش جاری بازار شرکت است. می توانیم از این روش برای تخمین K چند شرکت مشابه استفاده و متوسط این نرخهای تنزیل تعدیل شده را برای ارزیابی جریان نقدینه ی شرکت مورد نظر به کار گیریم.
استفاده از الگوی قیمتگذاری داراییهای سرمایه ای برای تحلیل طرح
قبلا نشان دادیم که نرخهای بازده مورد انتظار سرمایه گذاران در بازار سرمایه را می توانیم به عنوان تابعی از بتای اوراق بهادار موجود در بازار نشان دهیم. معادله ی نرخ بازده اوراق بهادار، در صورت استفاده الگوی قیمتگذاری داراییهای سرمایه ای عبارت است از:
Beta j (Km – I ) + i = Kj
در این معادله Kj نرخ بازده مورد انتظار اوراق بهادار j با مخاطره Beta j است؛ نرخ بهره ی بدون مخاطره و Km نرخ بازده مورد انتظار مجموعه ی داراییهای بازار است. بنابراین اگر بتای جریان نقدینه را پیش بینی کنیم، می توانیم نرخ بازده یا نرخ تنزیل جریان نقدینه ی مورد نظر را در صورت مبادله ی دارایی مربوط در بازار تعیین کنیم، از این نرخها یم توان برای محاسبه ی ارزش
بازار جریان نقدینه ی ناشی از یک سرمایه گذاری استفاده کرد. با داشتن نرخهای تنزیل می توانیم خالص ارزش فعلی هر طرح را محاسبه کنیم. اگر خالص ارزش فعلی طرح مثبت باشد، سرمایه گذاری مطلوب و اگر منفی باشد سرمایه گذاری نامطلوب است.
برای مثال فرض کنید 14%= 1(6%) + 8% = K1
اگر جریان نقدینه دوره ی 2دارای بتای 2/1 باشد، K2 برابر خواهد بود با:
2/15% = 2/1(6%) + 8% = K2
و خالص ارزش فعلی طرح عبارت است از:
چون NPV طرح مثبت است، بنابراین باید پذیرفته شود.
پرسش
1- شرکتی خرید یک ماشین جدید با هزینه ی 11000واحدپولی و عمر مفید 3 سال را در نظر دارد. قیمت مستعمل این ماشین در بازار و خالص دریافتی نقدی آن در آخر هر یک از سه سال در جدول زیر آمده است:
سال قیمت بازار خالص دریافت نقدی
1
2
3 7000
3000
0 6000
5000
4000
با فرض نرخ تنزیل 10 درصد، بهترین زمان جایگزینی ماشین چه زمانی است؟ توجه کنید که شرکت خرید ماشین مستعمل را بررسی نمی کند.)
منبع پیام نور (مدیریت مالی1 ،رشته بازرگانی ص212)
2- طرح سرمایه گذاری را در نظر بگیرید که هزینه ی اولیه ی آن 100 واحد و توزیع احتمالی جریان نقدینه ی آن عبارت است از :
احتمال CF1
5/0
5/0 50
150
عمر مفید این طرح 10 سال است. اگر نرخ بهره ی بدون مخاطره 5درصد و جایزه ی پذیرش مخاطره نیز 5 درصد باشد، ارزشی فعلی سرمایه گذاری مزبور با نرخ تنزیل تعدیل نشده برای مخاطره و نرخ تنزیل تعدیل شده برای مخاطره چه مقدار است؟ اگر جایزه ی پذیرش مخاطره به علنی به15 درصد افزایش یابد خالص ارزش فعلی طرح چقدر خواهد بود؟
منبع پیام نور (مدیریت مالی1 ،رشته بازرگانی ص213)
3- شرکتی دو طرح سرمایه گذاری را که هزینه ی اولیه هر دو 100000 واحد پولی است. در نظر دارد جریان نقدینه طرح اول برای مدت 8 سال سالیانه 20000 واحد پولی و برای طرح دوم 22000 واحد پولی است، اما طرح دوم پر مخاطره تر از سرح اول است، شرکت برای طرح اول نرخ تنزیل 10 درصد و برای طرح دوم نرخ تنزیل 14 درصد را انتخاب کرده است. کدام طرح باید انتخاب شود؟
منبع پیام نور (مدیریت مالی1 ،رشته بازرگانی ص213)
جواب تمرینهای تجزیه و تحلیل مخاطره و بودجه بندی سرمایه
1- خالص ارزش فعلی ماشینی که بعد از n سال فروخته می شود به شکل زیر محاسبه می گردد:
قیمت مستعمل ماشین+PV دریافتهای نقدی NPVn=-1+PV
اگر ماشین در آخر سال اول فروخته شود، خواهیم داشت:
اگر ماشین در آخر سال دوم فروخته شود، خواهیم داشت:
اگر ماشین در آخر سال سوم فروخته شود، خواهیم داشت:
اما شرکت بعد از عمر مفید ماشین می خواهد به کار خود ادامه دهد. بدین منظور برای مقایسه، باید NPV آنها را به یک سری دریافتهای یکنواخت سالانه تبدیل کنیم،(USA).USA را قسط یا دریافت سالانه ای تعریف می کنیم که ارزش فعلی آن برابر NPV سرح است. با استفاده از عامل ارزش فعلی برای یک قسط خواهیم داشت:
(عامل تنزیل)NPV=USA
عامل تنزیل USA=NPV/
بدین ترتیبUSA مربوط به سهNPV مذکور عبارت است از:
چونUSA1 بیشتر است،بهترین زمان جانشینی ماشین خریداری شده ، آخر سال اول است.
2- جریان نقدینه ی مورد انتظار طرح برابر اس با:
عامل ارزش فعلی برای 10 سال با نرخ تنزیل10 درصد(5 درصد نرخ تنزیل بدون مخاطره +5% جایزه پذیرش مخاطره) 145و6 است بنابراینNPV طرح عبارت خواهد بود از:
3- برای دو طرح NPV را محاسبه می کنیم،
100000-( عامل ارزش فعلی 10درصد برای 8 سال)20000= اول NPV
6700= 100000 – (335 و5)20000 = اول NPV
100000 – (عامل ارزش فعلی14 درصد برای 8 سال)22000 = دوم NPV
2058 = 100000 – (639و4)22000 = دوم NPV
پس طرح اول باید پذیرفته شود.
فصل تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
مثال
نسبت جاری
نسبت جاری از تقسیم داراییهای جاری بر بدهیهای جاری حاصل می شود. داراییهای جاری، داراییهای هستند که به سرعت و به سهولت به وجه نقد تبدیل می شوند. بدهیهای جاری، بدهیهای با سر رسید کمتر از یک سال اند. اگر نسبت جاری بسیار پایین باشد، شرکت ممکن است در پاسخگویی به تعهدات کوتاه مدت خود با مشکل روبه رو شود. اگر نسبت مزبور بسیار بالا باشد، نشانگر آن اس که سرمایه گذاری زیادی در داراییهای جاری صورت گرفته است یا اینکه اعتبارات کوتاه مدت به شکلی نامناسب مورد استفاده قرار گیرد. برای شرکت M نسبت جاری عبارت است از:
2 = 450000 / 900000 = بدهیهای جاری / داراییهای جاری = نسبت جاری
نسبتهای سریع (آنی)
نسبت سریع(آنی) توانایی انجام تعهدات کوتاه مدت، با استفاده از داراییهای با نقدینگی بسیار زیاد را اندازه گیری می کند، در این مورد، موجودیها در زمره ی داراییهای دارای نقدینگی محسوب نمی شود، زیرا در مقایسه با سایر داراییها جاری، از نقدینگی کمتری برخوردارند. نسبت سریع از تقسیم داراییهای جاری منهای موجودیها بر بدهیها ی جاری به دست می آید.
بدهیهای جاری / موجودیها – داراییهای جاری = نسبت سریع(آنی)
برای شرکتM، نسبت سریع عبارت است از:
22/1 = 45000/ 350000 – 900000 = نسبت سریع( آنی)
نسبت بدهی به کل دارییها
این نسبت از تقسیم کل بدهیها بر کل دارییها به دست می آید. برای شرکت M، با استفاده از جدول 10-1( ترازنامه شرکت) نسبت مزبور عبارت است از:
4/0 = 2500000 / 1000000 = کل داراییها / کل بدهی = نسبت بدهی به کل داراییها
نسبتب دهی به حقوق صاحبان سهام
این نسبت از تقسیم بدهیا بر حقوق صاحبان سهام به دست می آید. در این مورد، می توان بدهی را به صورت کل بدهی یا بدهیهای بلند مدت تعریف کرد. از آجا که غالبا از بدهیهای بلند مدت برای محاسبه ی نسبت مزبور استفاده می شود، نسبت مزبور اطلاعات بیشتری در مقایسه با نسبت بدهی به دست می دهد، در تعریف بدهی، بدهیهای بلند مدت را در نظر می گیریم، با استفاده از اطلاعات جدول 10- 1 ( ترازنامه) نسبت مزبور برای شرکت M عبارت است از:
37/0 = 1500000 / 550000 = حقوق صاحبان سهام / بدهی بلند مدت = نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
نسبت توان پرداخت بهره
نسبت توان پرداخت بهره از تقسیم سود قبل از مالیات و بهره(EBIT) بر بهره به دست می آید. سود قبل از مالیات و بهره را می توان با افزودن هزینه ی بهره(53000 واحد پولی) به سود قبل از مالیات (400000 واحد پولی) محاسبه کرد. در جدول 10-2، نسبت توان پرداخت بهره، از تقسیم سود خالص قبل از مالیات به علاوه ی هزینه ی بهره بر هزینه بهره بر هزینه بهره به دست آمده است:
55/8 = 53000 / 53000+ 400000 = هزینه بهره / سود قبل از بهره و مالیات = توان پرداخت بهره
نسبت پوشش هزینه های ثابت
نسبت پوشش هزینه های ثابت از تقسیم سود در دسترس برای پرداخت هزینه های ثابت بر پرداخت هزینه های ثابت به دست می آید. هزینه های ثابت ثابت شامل تمامی مخارج ثابت از جمله هزینه ی بهره ی وامها، پرداخت اجاره و غیره است. هزینه ی ثابت جریان نقدینه خروجی است که شرکت بدون خدشه دار کردن توافقهای قراردادی خود، نمی تواند از پرداخت آن خودداری کند. ملا شرکت در دوره های مختلف ذخیره ای برای بازپرداخت وامهای بلند مدت کنار می گذارد یا به مالک ماشین آلات و تجهیزات اجاره پرداخت نماید. اینها هزینه های ثابت هستند. بنابراین نسبت پوشش هزینه های ثابت عبارت است از:
هزینه های ثابت / سود در دسترس برای پرداخت هزینه های ثابت = نسبت پوشش هزینه های ثابت
بهره+ پرداخت اجاره + ذخیره ی قبل از کسر مالیات / درآمد(سود) عملیاتی + پرداخت اجاره + سایر درآمدها =
برای شرکت M این نسبت عبارت خواهد بود از:
= نسبت پوشش هزینه های ثابت
نسبت مزبور از این نظر حائز اهمیت است که میزان سود در دسترس برای پرداخت هزینه های ثابت را نشان می دهد. وضعیت شرکت M مطلوب است، زیرا نسبت 19/4 شرکت بیشتر از حداقل قابل قبول برای شرکت، یعنی 5/3 است.
پرسش
1- ترازنامه و صورت زیادو زیان شرکتی در زیر آمده است. علاوه بر این، نسبتهای استاندارد با هدف نیزدرج شده است. نسبتهای مالی شرکت مزبور را محاسبه و با استاندارد مقایسه کنید.
منبع پیام نور (مدیریت مالی1 ،رشته بازرگانی ص328)
ترازنامه شرکت R در آخر سال مالی 1371
داراییها
وجه نقد
اوراق بهادارا قابل فروش
خالص حسابهای دریافتی
موجودیها
ناخالص ماشین آلات و تجهیزات
ذخیره استهلاک 120000 واحد پولی
80000
800000
1000000
2000000
(800000)
3200000
بدهیها و حقوق صاحبان سهام
حاسبهای پرداختی
اسناد پرداختی
بدهیهای معرق
بدهیهای بلند مدت
سهام عادی
سود انباشته 300000
500000
40000
860000
500000
100000
3200000
نسبتهای مالی استاندارد برای مقایسه
نسبت جاری
نسبت سریع
نسبت بدهی
تعداد دفعات پوشش بهره( توان پرداخت بهره)
پوشش هزینه ثابت
گردش موجودیها
متوسط دوره وصول مطالبات
گردش دارایی ثابت
گردش کل داراییها
سود عملیاتی خالص
حاشیه سود فروش
بازده کل داراییها
بازده حقوق صاحبان سهام 1/2
1/1
5/1
4
2/3
7
34 روز
4
2
12 درصد
5 درصد
16 درصد
20 درصد
صورت سود و زیان برای سال مالی منتهی به آخر سال 1372
فروش خالص
بهای کامل کالای فروش رفته
سود ناخالص فروش
هزینه عملیاتی
فروش
اداری و عمومی
کل هزینه های عملیاتی
سود عملیاتی
سایر درآمدها
سود ناخالص
کسر می شود:
بهره ی بدهیهای بلند مدت
بهره اسناد پرداختی
کل هزینه ی بهره
سود قبل از پرداخت مالیات
مالیات
سود خالص
525000
375000
110000
86000 6000000
4500000
1500000
900000
600000
26000
626000
196000
430000
145000
285000
2- ترازنامه و صورت سود و زیان شرکتی در زیر منعکس شده است و اطلاعات زیر نیز در مورد شرکت مزبور در دسترس است:
فروش × 25/0 = هزینه های عملیاتی
2 = نسبت گردش داراییهای ثابت
6/0 = نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
درصد 24 = نرخ بازده حقوق صاحبان سهام
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/2/25 2:38 صبح
مقاله مقایسه روابط خطی و غیر خطی بین متغیرهای حسابداری و بازده سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تحت فایل ورد (word) دارای 16 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله مقایسه روابط خطی و غیر خطی بین متغیرهای حسابداری و بازده سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مقایسه روابط خطی و غیر خطی بین متغیرهای حسابداری و بازده سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله مقایسه روابط خطی و غیر خطی بین متغیرهای حسابداری و بازده سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تحت فایل ورد (word) :
مقایسه روابط خطی و غیر خطی بین متغیرهای حسابداری و بازده سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
چکیده
تحقیقات زیادی رابطه خطی بین متغیرهای حسابداری را مورد بررسی قرار داده اند. ولی تعداد تحقیقاتی که به بررسی روابط غیر خطی این متغیرها بپردازند، اندک است. به همین دلیل، هدف از تحقیق حاضر تعیین این مورد می باشد. به همین منظور تعداد 85 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1379 تا 1383 انتخاب شدند. متغیرهای مستقل این تحقیق سود خالص، سود عملیاتی و جریانات نقدی عملیاتی و متغیر وابسته بازده
سالانه سهام می باشد. برای حذف اثر اندازه شرکت، کل دارایی ها به عنوان متغیر کنترل در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که روابط غیر خطی درجه سوم بین متغیرهای تحقیق قوی تر از روابط خطی یا غیرخطی درجه دوم می باشد.
واژه های کلیدی: بازده سهام، روابط خطی، روابط غیر خطی درجه دوم، روابط غیر
خطی درجه سوم.
مقدمه
حسابداری به عنوان یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی در بازارهای اوراق بهادار محسوب می شود. در تئوری بازار کارای اوراق بهادار، نقش حسابداری به گونه ای است که با سایر منابع اطلاعاتی نظیر وسایل ارتباط جمعی، تحلیل گران مالی و حتی خود قیمت های بازار رقابت می کند.
به دلیل وجود عدم تقارن اطلاعاتی میان مالکان و مدیران می توان حسابداری
را به عنوان مکانیزمی جهت انتقال اطلاعات مربوط و مفید از درون سازمان به بیرون از آن تعریف نمود، که نتیجه آن اتخاذ تصمیات بهتر توسط سرمایه گذاران می باشد. این امر یعنی اخذ تصمیمات بهتر باعث بهبود عملکرد بازارهای اوراق بهادار و در نهایت منجر به افزایش رفاه کل جامعه می گردد.
تا کنون تحقیقات زیادی، اعم از داخلی و خارجی، رابطه بین متغیرهای مختلف حسابداری را مورد بررسی قرار داده اند. با انجام این تحقیقات می توان به اهمیت حسابداری و اطلاعات حاصل از این فرایند پی برد. به عبارت بهتر، اگر رابطه ای بین متغیرهای پیشگفته وجود داشته باشد حسابداری و اطلاعات حاصل از آن مفید و در غیر این صورت فاقد ارزش است. با این حال، تعداد تحقیقاتی که به بررسی روابط غیر خطی بین این متغیرها بپردازند، اندک می باشد. تحقیق حاضر به دنبال این موضوع، یعنی بررسی و مقایسه روابط خطی و غیر خطی بین این متغیرها می باشد.
اهداف و فرضیه های تحقیق
در ابتدای هر تحقیقی لازم است تعریف جامع و روشنی از مساله مورد نظر ارائه گردد تا با شناخت و درک دقیق، روش تحقیق مناسبی انتخاب شده و کار تحقیقی شایسته و مطلوبی صورت گیرد.
هدف اصلی و اولیه تحقیق حاضر، تعیین و مقایسه روابط خطی و غیر خطی موجود بین متغیرهای مستقل و وابسته مورد نظر، بعد از تعدیل جهت حذف اثر متغیر کنترل، است. با تعیین این دو نوع رابطه مشخص می گردد که روابط خطی بین این متغیرها قوی تر است یا روابط غیر خ
طی. برای رسیدن به این هدف فرضیه های تحقیق حاضر در جهار فرضیه به شرح زیر طراحی شدند:
فرضیه 1) بین تغییرات سود خالص، سود عملیاتی و جریانات نقدی عملیاتی و تغییرات بازده سالانه سهام ارتباط خطی وجود دارد.
فرضیه 2) بین تغییرات سود خالص، سود عملیاتی و جریانات نقدی عملیاتی و تغییرات بازده سالانه سهام ارتباط غیرخطی درجه دوم یا سوم وجود دارد.
فرضیه 3) ارتباط خطی بین متغیرها قوی تر از ارتباط غیر خطی درجه دوم یا سوم بین آنها می باشد.
فرضیه 4) ارتباط غیر خطی درجه دوم یا درجه سوم بین متغیرها قوی تر از ارتباط خطی بین آنها می باشد.
پیشینه تحقیق
در این زمینه که آیا حسابداری در عمل نیز یک منبع اطلاعاتی مهم محسوب می شود یا نه، تحقیقات زیادی انجام شده است.
اولین تحقیقی که در آن به اهمیت اطلاعات حسابداری اشاره شده است، تحقیق بال و براون می باشد. بال و براون در سال 1968، به بررسی ارتباط بین سود سالانه و قیمت سهام پرداختند. نتیجه تحقیق آنها نشان داد که تغییرات سود سالانه و تغییرات قیمت سهام با یکدیگر
مرتبطند و در نتیجه می توان گفت که حسابداری و اطلاعات حاصل از آن ارزشمند هستند و می توانند در تصمیم گیری های اقتصادی مفید واقع شوند.
برد و دی نیز در سال 1989، به بررسی”نقش سود حسابداری و جریانات نقدی حاصل از عملیات در توضیح بازده سهام” پرداختند. آنها محتوای اطلاعاتی صورت جریان های نقدی را مورد بررسی قرار دادند و بررسی نمودند که کدامیک از دو متغیر سود حسابداری و جریانات نقدی
حاصل از عملیات، بهتر می تواند بازده سهام را توضیح دهد. آنها نتیجه گرفتند که تاثیر سود حسابداری بیشتر از جریان های نقدی عملیاتی است. آنها در این رابطه توضیح می دهند که افراد به سود حسابداری بر مبنای تاریخی عادت کرده اند.
بارلر و لیوانت در سال 1990، در تحقیقی تحت عنوان “محتوای اطلاعاتی نسبت های صورت گردش وجوه نقد” به بررسی محتوای افزاینده اطلاعاتی نسبت های صورت گردش وجوه نقد نسبت به محتوای اطلاعاتی نسبت های حاصل از سود و زیان و ترازنامه پرداختند. آنها با بررسی ارتباط بین این نسبت ها با بازده سهام به این نتیجه رسیدند که نسبت های مبتنی بر اطلاعات صورت وجوه نقد در اغلب سال های مورد بررسی آنها دارای محتوای افزاینده اطلاعاتی است. همچنین به این نتیجه رسیدند که نسبت های مالی صورت وجوه در مقایسه با نسبت های مالی صورت سود و زیان و ترازنامه همبستگی و ارتباط بیشتری با بازده سهام دارد.
استون، هریس و اولسون در سال 1992، به بررسی “ارتباط بین سود حسابداری و بازده سهام” پرداختند. این تحقیق در مورد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار نیویورک برای دوره زمانی 1968 تا 1986 انجام شد. آنان در این تحقیق، ارتباط بین بازده سهام و سود حسابداری را با این فرض مورد بررسی قرار دادند که با افزایش دوره های زمانی، میزان همبستگی این دو متغیر نیز افزایش می یابد. آنها چنین فرض کردند که اگر دوره های زمانی افزایش یابد، م
یزان اشتباهات کاهش پیدا کرده و سود دقیق و واقعی شرکت را می توان محاسبه کرد. آنها از دوره های زمانی یک تا ده ساله استفاده کردند. ولی باید به این نکته توجه داشت که تنها برای کل عمر یک مؤسسه می توان سود حسابداری دقیق و بدون اشتباه محاسبه کرد. آنان سودهای یکساله و دوره های زمانی بیش از یکسال را به عنوان سودهای میان دست آید.
متغیر مستقل تحقیق آنها، EPS/P0 بود و نتایج حاصل از آن نشان داد که در دوره های زمانی طولانی تر، همبستگی بین دو متغیر افزایش می بابد و سود میزان بیشتری از بازده را تبیین می کند.
در زمینه بررسی روابط غیر خطی بین متغیرها، تحقیقات اندکی انجام شده است. یافته های حاصل از تحقیقات برخی محققان از جمله مرامور و کاستا (1992) و همچنین مرامور و پاهور (1998) برخلاف فرض اغلب محققان قبل از خود که بیان می داشتند بازده سهام به صورت خطی با متغیرهای مالی در ارتباط است، وجود یک رابطه غیر خطی را تایید نمودند.
عمران و رجب (2004)، نیز در تحقیقی در مورد شرکت های مصری تحت عنوان “مقایسه رابطه خطی و غیر خطی نسبت های مالی و بازده سهام” به این نتیجه رسیدند که علاوه بر وجود رابطه خطی بین نسبت های مالی و بازده سهام، رابطه غیر خطی نیز بین آنها برقرار است.
مک میلیان (2001)، در تحقیق خود نشان داد که بین بازده سهام و متغیرها رابطه غیر خطی وجود دارد که می توان بر اساس مدل های لگاریتمی آن را به معاملات خطی ساده تبدیل نمود. متغیرهایی که در تحقیق وی مد نظر بود، نرخ بهره و معیارهای خروجی ارزیابی عملکرد، مانند سود، بازده حقوق صاحبان سهام و بازده دارائی ها بودند.
در ایران نیز در این زمینه یعنی بررسی ارتباط بین متغیرهای حسابداری با بازده یا قیمت سهام تحقیقات زیادی انجام شده است که در ادامه به برخی از آنها ،به صورت اجمالی، اشاره می شود.
محمد مهدی یاوری(1375)، در تحقیقی تحت عنوان”توانایی سود عملیاتی،
خالص و جامع در توضیح بازده سهام” و انتخاب نمونه ای 30 تایی طی سال های 1370 تا 1374 از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به بررسی میزان مفید بودن این سه متغیر در توضیح پس مانده های بازده سهام پرداخت. وی به این نتیجه رسید که سود خالص به عنوان معیاری که سود و زیان های غیر عملیاتی را نیز در برمی گیرد، به عنوان یک متغیر توضیحی از توانایی توضیح بالاتری نسبت به دو متغیر دیگر برخوردار است و پس از آن سود جامع قدرت توضیحی بالاتری نسبت به سود عملیاتی دارد و توان توضیحی سود عملیاتی دو متغیر دیگر پایین تر است.
قدرت ا; برزگر نیز در سال 1378 در تحقیقی تحت عنوان “بررسی تحلیلی تاثیر اجزاء نقدی و تعهدی سود عملیاتی در پیش بینی سود های آتی شرکتهای پذیزفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” به بررسی ماهیت اطلاعات اجزای تعهدی و نقدی سود عملیاتی پرداخت که در پیش بینی قدرت سودآوری و ارزیابی کیفیت و اعتبار سود از اهمیت زیادی برخوردار است.
نتایج تحقیق وی نشان داد که جزء تعهدی و نقدی سود عملیاتی هر یک به تنهایی برای پیش بینی سودهای عملیاتی نقدی مفید نیستند، اما این اجزاء توأما برای پیش بینی سودهای عملیاتی آتی مفید بوده و از محتوای اطلاعاتی نسبت به تک تک اجزاء برخوردار هستند. همچنین، بررسی های انجام شده در تحقیق وی بیانگر این مطلب بود که اجزای نقدی و تعهدی سود تواما نسبت به سود عملیاتی برای پیش بینی برتری ندارند و ضمنا تاثیر جزء نقدی نسبت به جزء تعهدی در پیش بینی سودهای آتی بیشتر نیست.
بابائیان در سال 1379 به بررسی “ارتباط بین تغییرات اقلام تشکیل دهنده ترازنامه و تغییرات بازده سهام” پرداخته است. نتایج حاصل از تحقیق وی نشان داد که در سطح اطمینان 95 درصد ارتباط معنی داری بین تغییرات نرخ بازده سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1372 تا 1377 و تغییرات اقلام ترازنامه
وجود ندارد. لازم به ذکر است که اقلام ترازنامه که به عنوان متغیر مستقل انتخاب شدند عبارت از تغییرات دارائی های جاری، تغییرات دارائی های بلندمدت، تغییرات بدهی های جاری، تغییرات بدهی های بلندمدت و تغییرات ارزش ویژه بودند.
علی پناهی (1380)، به بررسی “ارتباط بین تغییرات اقلام تشکیل دهنده صورت سود (زیان) و تغییرات بازده سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” پرداخت. وی با انتخاب نمونه 53 تایی و دوره زمانی 1372 تا 1377 به این نتیجه رسید که در سال 72 رابطه معناداری بین متغیرها وجود ندارد ولی در سالهای 73 تا 77 این رابطه قوی تر است.
ظریف فرد و ناظمی (1383)، در تحقیقی تحت عنوان “نقش سود حسابداری و جریان های نقدی در سنجش عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” با در نظر گرفتن سه متغیر اقلام تعهدی، اندازه شرکت ها و نوع صنعت به بررسی رابطه بین سود و جریان های نقدی در سنجش و ارزیابی عملکرد شرکت ها پرداختند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که سود حسابداری نسبت به جریان های نقدی (اعم از خالص جریان های نقدی و جریان های نقدی حاصل از عملیات) توان بیشتری در سنجش و ارزیابی عملکرد شرکت ها دارد. همچنین آنها نشان دادند که هرچه میزان قدر مطلق اقلام تعهدی بالاتر باشد، توان جریان های نقدی نسبت به سود کاهش می یابد. همچنین محققان به این یافته رسیدند که با ورود اندازه شرکت به مدل روابط بین سود و جریان های نقدی با بازده تحت تاثیر قرار می گیرد و با افزایش اندازه، توان سود نسبت به جریان های نقدی کاهش می یابد. در آن تحقیق، ازش بازار شرکت ها به عنوان اندازه شرکت در نظر گرفته شده بود.
دوستیان نیز در سال 1385 در تحقیقی تحت عنوان “مقایسه ارتباط تغییرات سود خالص و تغییرات جریان های نقدی عملیاتی با تغییرات بازده سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” به این نتیجه رسید که فقط متغیر سود خالص با بازده سهام رابطه دارد. هرچند این رابطه نیز بسیار ضعیف است.
مهتدی (1385) نیز در تحقیقی تحت عنوان “ارزیابی تجربی ارتباط متغیرهای حسابداری با قیمت سهام در پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” به بررسی رابطه بین جریان های نقدی عملیاتی، سود عملیاتی، سود سهام و سود انباشته با قیمت سهام پرداختند. نتایج حاصله بیانگر وجود رابطه معنادار بین متغیرهای مستقل مورد نظر با قیمت سهام بود. همچنین سود سهام دارای بیشترین رابطه و سود انباشته دارای کمترین رابطه
با قیمت سهام بودند.
در زمینه بررسی روابط غیر خطی بین متغیرهای حسابداری در ایران تحقیقات زیادی انجام نشده است. با بررسی های به عمل آمده فقط یک مورد مشاهده شد و آن، تحقیق کرمی و همکاران در سال 1385 می باشد. آنها در تحقیق خود تحت عنوان “بررسی روابط خطی و غیر خطی بین نسبت های مالی و بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران ” و با در نظر گرفتن نسبت های بدهی، سودآوری و بازار به عنوان متغیرهای مستقل به این نتیجه رسیدند که رابطه خطی و غیر خطی بین متغیرهای تحقیق وجود دارد ولی شدت این رابطه قوی نبوده و نمی تواند قابل اتکاء باشد و متغیرها نمی توانند بیش از 50 درصد تغییرات بازده سهام را توضیح دهند.
روش تحقیق
در تحقیق حاضر، روش تحقیق از نوع همبستگی است، زیرا در آن به بررسی وجود رابطه همبستگی بین متغیرهای مستقل و وابسته پرداخته می شود.
جامعه و نمونه آماری
از آنجائی که دسترسی به اطلاعات مورد نیاز جهت تحقیق، شرط اساسی هر تحقیقی است و این اطلاعات برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از نرم افزارهای موجود در دسترس است؛ جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. همچنین از آنجائی که دوره زمانی این تحقیق 1379 تا 1383 است و تغییرات متغیرهای مورد نظر طی این سالها مد نظر می باشد، باید حد اکثر تا تاریخ 29/12/77، نام شرکت در فهرست تابلو بورس درج شده باشد. با توجه به بررسی
های به عمل آمده جامعه آماری تحقیق حاضر 282 شرکت می باشد.
از جامعه آماری فوق، کلیه شرکت هایی که دارای ویژگی های زیر بودند به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند:
1 دارای سال مالی منتهی به 29/12 باشند.
2 طی سال های 1379 تا 1383 سال مالی خود را تغییر نداده باشند.
3 در طی دوره های مورد مطالعه توقف عملیات نداشته باشند.
4 جزء شرکت های سرمایه گذاری نباشند.
5 تمامی اطلاعات مرتبط با متغیرهای تحقیق برای آن ها در دسترس باشد.
با توجه به موارد فوق تعداد نمونه این تحقیق85 شرکت می باشد.
روش جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها
تمام اطلاعات مورد استفاده در این تحقیق از نوع اطلاعات ثانویه می باشد، چون از صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس و نرم افزارهای موجود شامل نرم افزارهای دنا سهم و تدبیر پرداز بدست آمده اند.
متغیرهای تحقیق حاضر به طور کلی سه دسته و شامل متغیرهای مستقل، متغیر وابسته و متغیر کنترل می باشند.
متغیرهای مستقل سه تا و شامل سود خالص، سود عملیاتی و جریانات نقدی عملیاتی می باشند.
متغیر وابسته، بازده کل سالانه سهام می باشد و منظور از آن، تغییرات قیمت اول دوره و آخر دوره سهام بعلاوه سایر عایدات ناشی از خرید سهم مانند مزایای ناشی از حق تقدم، سهام جایزه و سود نقدی سهام، تقسیم بر قیمت سهام در اول دوره می باشد. از آنجائی که بورس اوراق بهادار تهران سالانه میزان بازده را برای کلیه شرکت های پذیرفته شده در آن محاسبه می کند، رقم مذکور بدون انجام محاسبات اضافی از نرم افزارهای موجود استخراج شده است.
و بالاخره، متغیر کنترل تحقیق حاضر کل دارائی های شرکت می باشد که به منظور حذف اثر این متغیر، متغیرهای مورد مطالعه، اعم از مستقل و وابسته، به کل دارائی های شرکت در هر سال تقسیم می شوند.
برای جمع آوری داده های فوق الذکر، از نرم افزارهای تدبیرپرداز و دنا سهام و برای تجزیه و تحلیل فرضیه های آماری نیز از نرم افزار SPSS استفاده شده است. فرمول ها
ی رگرسیون خطی، غیر خطی درجه دوم و درجه سوم، که در این تحقیق برای آزمون فرضیات استفاده می شود، به ترتیب به قرار زیرند:
یافته های تحقیق
برای بررسی فرضیه اول تحقیق، یعنی وجود رابطه خطی بین متغیرهای مورد نظر، به این دلیل که داده ها کمی بوده و از توزیع نرمال پیروی می کنند ، از ضریب هم
بستگی پیرسون استفاده شده است .
شکل ریاضی مربوط به این فرضیه به صورت زیر است :
جدول شماره1 ضرایب همبستگی بدست آمده از آزمون های رگرسیون برای بررسی وجود رابطه خطی بین متغیرهای تحقیق را نشان می دهد:
جدول شماره 1- نتایج حاصل از بررسی رابطه خطی بین متغیرهای مورد مطالعه
تغییرات جریانات نقدی عملیاتی تغییرات سود عملیاتی تغییرات سود خالص
تغییرات بازده سهام مقدار ضریب همبستگی 0033 -0132 -0022
سطح معنی داری(دو سویه) 0765 0229 0844
تعداد 85 85 85
با توجه به سطح معنی داری بدست آمده برای ضرایب همبستگی بین متغیر وابسته و متغیر های مستقل، از آنجا که مقدار سطح معنی داری از مقدار 005 بیشتر است ، شواهد قوی برای رد فرض صفر وجود نداشته و فرض صفر در سطح اطمینان 95% مورد پذیرش قرار می گیرد. بنابراین می توان گفت شاخص ها مستقل از یکدیگر هستند. بنابراین در سطح اطمینان 95% فرضیه اول تحقیق رد خواهد شد .
ولی بررسی های بیشتر نشان داد که در سطح 50 درصد هر سه این متغیرها با بازده سهام رابطه دارند و فرضیه فوق در سطح اطمینان 50 درصد پذیرفته خوا
هد شد و در ضمن رابطه بین جریانهای نقدی عملیاتی با بازده سالانه سهام از دو متغیر دیگر بیشتر است. علت اینکه نتایج برخی از تحقیقات پیشین (برای نمونه دوستیان در سال 1385 و ظریف فرد و ناظمی در سال1383) بیانگر رابطه قویتر بین سود خالص و بازده سهام، نسبت به جریان های نقدی، بود را می توان در دوره زمانی متفاوت این تحقیقات و نیز اثر متغیر کنترل جستجو کرد.
از آنجائیکه بورس اوراق بهادار در سال های 84 و 85 دچار رکودی بود که شروع آن در سال 83 بوده است، به نظر می رسد که داده های سال 83 بر نتیجه حاصل از تحقیق اثر گذاشته باشد. به همین دلیل آزمون فوق برای هر سال به طور جداگانه نیز انجام شد که در ادامه نتایج حاصله ارائه می گردد.
بررسی رابطه خطی بین متغیر های مستقل با متغیر وابسته به تفکیک سال
نتایج بدست آمده برای سالهای 79 تا 83 به صورت منفک به طور خلاصه در جدول شماره2 ارائه شده است :
جدول شماره2- نتایج حاصل از بررسی روابط خطی بین متغیرها به تفکیک سال
متغیر وابسته سال ضریب تعیین ضریب تعیین تعدیل شده
آماره فیشر سطح معنی داری سطح اطمینان متغیر مستقل مقدار ضریب رگرسیون آماره t سطح معنی داری
تغییرات بازده 79 0407 0387 20374 0000 99% تغییرات جریانات نقدی عملیاتی 1434 7788 0000
تغییرات سود عملیاتی 0168 0584 0561
تغییرات سود خالص 0241 0711 0479
80 0450 0432 24297 0000 99% تغییرات جریانات نقدی عملیاتی 1256 82895 0000
تغییرات سود عملیاتی -0037 -0211 0833
تغییرات سود خالص -0188 -0491 0624
81 0078 0047 2504 0064 93574% تغییرات جریان
ات نقدی عملیاتی 0000 0485 0629
تغییرات سود عملیاتی -0001 -1774 0079
تغییرات سود خالص 0000 -1917 0058
82 0049 0017 1532 0212 78828% تغییرات جریانات نقدی عملیاتی 0000 0114 0910
تغییرات سود عملیاتی -0002 -1568 0120
تغییرات سود خالص 0000 1649 0103
83 0038 0005 1163 0328 67170% تغییرات جریانات نقدی عملیاتی 0001 1616 0110
تغییرات سود عملیاتی 0002 0850 0397
تغییرات سود خالص -0002 -0991 0324
با توجه به این جدول، در بین سال های 79 تا 83 ، رگرسیون های گرفته شده برای متغیر وابسته در قبال متغیر های مستقل نشان می دهد که در سالهای 79 و 80 رگرسیون گرفته شده در سطح اطمینان 99% معنی دار بوده که البته قویترین عامل پیش بینی در این دو سال متغیر جریانات نقدی عملیاتی بوده است، در سایر سالها، رگرسیون بدست آمده در سطوح پایینتر سطح اطمینان معنی دار بوده است ، در سال 81 در سطح اطمینان 93% ، در سال 82 در سطح اطمینان 78% و در سال 83 در سطح اطمینان 67% معنی دار بوده است. در بین سال های مورد بررسی، در سال 83 متغیر های مستقل کمترین قدرت پیش بینی کنندگی را برای متغیر وابسته داشته اند. همانطور که قبلانیز بیان شد، علت اینکه در سال 83 قدرت توضیح دهندگی متغیر های مستقل در رابطه با بازده سهام کمتر از سال های قبل است را می توان در رکودی دانست که از این سال در بورس اوراق بهادار تهران پدیدار و تا سال 85 ادامه یافت.
از آنجائیکه با در نظر گرفتن دوره پنج ساله در سطح 95 درصد و حتی در سطوح پایین تر تا 50 درصد نیز فرضیه اول رد شد، رابطه خطی موجود بین متغیرهای مست
قل و متغیر وابسته وجود دارد ولی ضعیف است.
برای بررسی روابط غیر خطی بین متغیر های مستقل و متغیر وابسته از دو رگرسیون درجه دوم و رگرسیون درجه سوم استفاده شد. نتایج حاصل آن به طور خلاصه در جدول شماره3 ارائه شده است:
جدول شماره3- نتایج حاصل از بررسی روابط غیر خطی بین متغیرهای تحقیق
متغیر وابسته متغیر مستقل نوع رگرسیون ضریب تعیین آمار فیشر سطح معنی داری ضرایب رگرسیون
b1 b2 b3
تغییرات بازده تغییرات جریانات نقدی عملیاتی رگرسیون خطی 0010 0851 0359 0000
رگرسیون درجه دوم 0028 1210 0304 0001 -0006
رگرسیون درجه سوم 0039 1122 0345 0000 -0014 0093
تغییرات سود عملیاتی رگرسیون خطی 0021 1811 0182 -0001
رگرسیون درجه دوم 0041 1755 0179 0000 0015
رگرسیون درجه سوم 0042 1184 0321 0000 0012 -0074
تغییرات سود خالص رگرسیون خطی 0001 0111 0740 0000
رگرسیون درجه دوم 0008 0335 0717 0000 0008
رگرسیون درجه سوم 0008 0233 0873 0000 0006 0042
با توجه به این جدول و ضرایب تعیین بدست آمده برای رگرسیون های انجام شده، می توان اذعان داشت که برای هر سه متغیر استفاده از رگرسیون غیر خطی درجه سوم مناسبتر می باشد و این نوع رگرسیون قدرت پیش بینی کنندگی بیشتری برای متغیر وابسته را داراست . بنابراین می توان گفت بین متغیر وابسته و هر یک از متغیر های مستقل نوعی روابط غیر خطی برقرار است. به عبارت بهتر، رابطه غیر خطی بین متغیرهای تحقیق قوی تر از رابطه خطی بین آنها می باشد.
نتیجه گیری
تحقیق حاضر نشان داد که بین متغیرهای تحقیق با بازده سهام هم رابطه خطی برقرار است و هم یک نوع رابطه غیر خطی. ولی رابطه خطی بین آنها ضعیف است. لذا با توجه به نتایج حاصل از تحقیق، که بیانگر رابطه ضعیف بین متغیرهای حسابداری و بازده
سهام است، می توان چنین استنباط کرد که سرمایه گذاران ایرانی در تصمیم گیری های خود، علاوه بر این متغیرها، به عوامل دیگری نیز توجه می کنند. عوامل اقتصادی، عوامل سیاسی اجتماعی و فرهنگی می تواند از جمله این عوامل باشد. عوامل مؤثر بر تصمیم گیری سرمایه گذاران بیشمار و نیازمند بررسی متغیرهای کمی و کیفی زیادی است. علیرغم تحقیقات متعدد انجام شده، هنوز شناخت رفتار بازده سهام و مدل تصمیم گیری سرمایه گذاران مبهم است.
پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی
با توجه به نتایج حاصل از تحقیق می توان پیشنهاداتی به شرح زیر برای تحقیقات آتی ارائه نمود:
1 از آنجائیکه اثر عوامل مختلف سیاسی و اقتصادی بر صنایع مختلف متفاوت می باشد لذا پیشنهاد می گردد تحقیق حاضر یا تحقیقی مشابه با تاکید بر نوع صنعت انجام شود تا اثر این عامل نیز در نظر گرفته شده باشد.
2 از آنجائی که در بازارهای ناکارا، مثل بورس اوراق بهادار کشورمان، اطلاعات با یک فاصله زمانی در اختیار استفاده کنندگان قرار می گیرد، لذا پیشنهاد می گردد رابطه بین متغیرهای مختلف با توجه به عامل وقفه زمانی در انتقال اطلاعات نیز مورد بررسی قرار گیرد.
3 از آنجائی که تعداد تحقیقات انجام شده در زمینه بررسی روابط غیرخطی بین متغیرها کم است، پیشنهاد می گردد با تغییر متغیرهای مستقل و وابسته روابط غیر خطی بررسی و با روابط خطی بین آنها مقایسه گردد.
منابع و ماخذ:
1 آذر عادل و منصور مؤمنی (1377)، آمار و کاربرد آن در مدیریت (تحلیل آماری)، جلد اول و دوم، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) تهران، چاپ اول.
2 بابائیان علی، ارتباط بین تغییرات اقلام تشکیل دهنده ترازنامه و تغییرات بازده سهام، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اداری، دانشگاه بهشتی، 1
379
3 برزگر قدرت ا;، “بررسی تحلیلی تأثیر اجزاء نقدی و تعهدی سود عملیاتی در پیش بینی سودهای آتی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران”، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، اسفند 1378
4 دوستیان صدیقه، مقایسه میزان ارتباط تغییرت سود خالص و تغییرات جریان نقدی عملیاتی با تغییرات بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا،1385
5 سرمد زهره، عباس بازرگان و الهه حجازی، روش های تحقیق در علوم رفتاری،انتشارات آگاه، چاپ یازدهم، 1384
6 ظریف فرد احمد و امین ناظمی، بررسی نقش سود حسابداری و جریان های نقدی در سنجش عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بررسی های حسابداری و حسابرسی، شماره 37، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، پائیز 1383، صص 119-93
7 علی پناهی خدیجه، ارتباط بین تغییرات اقلام تشکیل دهنده صورت سود و زیان و تغییرات بازده سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 1380
8 کرمی غلامرضا، محمد تقی و فریدون مرادی و آرمیتا مصلی نژاد، “بررسی روابط خطی و غیرخطی بین نسبت های مالی و بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران”، بررسیهای حسابداری و حسابرسی، سال سیزدهم، شماره 46،زمستان 1385
9 مهتدی اعظم، ” ارزیابی تجربی ارتباط متغیرهای حسابداری با قیمت سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران”، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء، بهمن 1384
10 یاوری محمد مهدی، “توانایی سودهای عملیاتی، خالص و جامع در توضیح بازده سهام، پایان نامه کارسناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 1375
11 A. Ohlson. “Aggregate Accounting Earnings can explain most of Security returns.”, Journal of Accounting and Economics, vol. 15, No. 2, 1992, pp. 119-142.
12. J. Board, “Information Content of Cash flow figures”, Accounting and business Research, Vol. 20, No. 1, 1989, pp. 3-11.
13 J. Livant. “The I
nformation Content of Funds statement Ration”, Journal of Accounting, Auditing and Finance, Vol. 5, No. 3, 1990, pp. 411-438.
14. Mc Millan, D.G (2001). Nonlinear predictability of stock market returns: Evidence from nonparametric and threshold models. International Review of Economics and Finance 10:353-368.
15. Moramor, D., & Maromor – Kosta N. (1992). Accounting rations as factors of rate of rate of return on equity. New Operational Approaches for Financial Modeling. Heidelberg: Physica, Verlag: 335-348.
16. Mramor, D., & Pahor, M(1998). Testing nonlinear relationships between excess rate of return on equity and financial rations. 23th Meeting of the Euro Working Group on Financial Modeling. Polonia College.
17. Omran. M., & Ragab, A (2004). Linear versus non-linear relationships between financial rations and stock return. Review of Accounting & Finance 3: 84-103.
18. Ross L. Watts and Jerold L. Zimmerman. Positive Accounting Theory. Prentice-Hall, INC., Englewood cliffs, New Jersey 07632. 1986..
19 William Scott, Financial Accounting Theory, Version 3, 2003.
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/2/25 2:38 صبح
مقاله اهمیت اندازه گیری و گزارشگری در حسابداری تحت فایل ورد (word) دارای 16 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله اهمیت اندازه گیری و گزارشگری در حسابداری تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله اهمیت اندازه گیری و گزارشگری در حسابداری تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله اهمیت اندازه گیری و گزارشگری در حسابداری تحت فایل ورد (word) :
اهمیت اندازه گیری و گزارشگری در حسابداری
چکیده
تصمیم گیریهای صحیح اقتصادی نیاز به اطلاعات مناسب اقتصادی ومالی دارد .بخش عمده ی این اطلاعات توسط سیستم حسابداری، درقالب گزارشهای مالی فراهم می گردد.حسابداران به کمک اطلاعات دردسترس ، فعالیتها ورویدادهای مالی را شناسایی ،اندازه گیری ،پردازش ودرنهایت به شکل گزارشات وصورتهای مالی دراختیارگروههای مختلف استفاده کننده ازا
طلاعات مالی قرار می دهند . اندازه گیری یکی از مفاهیم کاربردی حسابداری است . مقیاس های مختلف اندازه گیری اسمی ،ترتیبی ،فاصله ی ونسبی تعریف واندازه گیریهای حسابداری درچارچوب مقیاس اندازه گیری نسبی بیان می شوند . مفهوم اندازه گیری وشناخت درحسابداری ارتباط تنگاتنگی با هم داشتــه ودرارتباط با اینکه کدام مفهوم دراولویت می باشنـد ، اختلاف نظر بین مراجع حرفه ای ونظریه پردازان حسابداری وجود دارد . درحسابداری مع
یارهای اندازه گیری تحت عنوان معیارهای اندازه گیری مستقیم ،غیرمستقیم ،معیار سنجش تاریخی ،معیار سنجش جاری ،معیار سنجش آتی ونیز معیارهای اندازه گیری زیربنایی واستنتاجی دسته بندی و معاملات ،عملیات مالی ورویدادهای دارای اثر مالی برحسب واحــد پول بعنوان مقیاس مشترک اندازه گیری سنجیده و اطلاعات مالی برحسب پول گزارش می شوند. خاصه های متفاوت اندازه گیری درحسابداری تحت عنوان بهای تمام شده تاریخی ،بهای جایگزینی جاری ، ارزش جاری بازار،حالص ارزش بازیافتنی وارزش فعلی بیان وگـزارشات حسابداری تحت عنوان صورتهای مالی، اظهــار نـامه مـالیـاتی ،
گزارش های خاص مدیریت ، گزارشات خاص به سازمانهای دولتی ارائه می گردند .اهداف گزارشگری مالی ارائه اطلاعات به سرمـایه گذاران ،اعتبــار دهندگان ودیگر گروههای استفاده کننده ازاطلاعـــات مــالی جهت تصمیم گیری درباره ی ســرمایه گــذاری اعطای اعتبــارونیزفراهم آوردن زمینه برای این گروههــاجهت ارزیابی امکان دسترسی به میزان مبالغ وجوه نقد ،زمانبندی وابهام درمورد پیش بینی جریانات نقدی آتی است.
واژگان کلیدی :
اندازه گیری ،شناخت ،مقیاس های اندازه گیری ،خاصه های اندازه گیری ،گزارشگری مالی
مقدمه
افراد هر جامعه ، به منظور استفاده ی بهینه از منابع به منظور رفع احتیــاجات و خواسته های مادی و معنوی خود نیاز به تصمیم گیریهای صحیح اقتصادی و مالی دارند، و برای انجام تصمیمات فوق وجود اطلاعات اقتصادی و مالی مناسب و صحیح از ضرورتهای اجتناب ناپذیر است . حسابداری , حوزه ای از فعالیتهای خدماتی است که می تواند اطلاعا
ت اقتصادی و مالی را در قالب گزارشهای مالی فراهم سازد .هر یک از ما نیز با توجه به محیط، نگرش ، علاقه و شغل خود به طور مستمر در حال تصمیم گیریهای اقتصادی هستیم و برای اتخاذ تصمیمات درست از اطلاعات مختلفی استفاده می کنیم .
در پیـرامون ما اطلاعات زیادی وجود دارد که برخی از این اطلاعات به طور مستقیم و بدون هیچگونه تغییری قابل استفاده می باشند . اما در بیشتر موارد به اطلاعاتی نیاز پیدا می کنیم که بطور مستقیم آماده استفاده نبوده، بلکه بایستی با انجام فعالیتهایی برروی این اطلاعات آنها را به صورت قابل استفاده در آورد .بنگاههای اقتصادی برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه به اطلاعاتی در مورد رویدادهای مالی نیاز داشته و بخشی از این اطلاعات توسط حسابداران تهیه و ارائه می شود . حسابداران با استفاده از دانش ,تجربه و ابزار مناسب ابتدا اطلاع
ات مربوط به فعـــالیتها و رویدادهای مالی را شناسایی واندازه گیری نموده، سپس به پردازش آنها اقدام می نمایند ودر نهایت خلاصه اطـــلاعات را به شکل صورتهــا یا گزارشهــای مـــالی در اختیار کسانی قرار می دهند که مایلند از این اطلاعات درتصمیم گیری های خوداستفاده کنند .
تصمیم گیریهای افراد به فعـــالیتهای اقتصــادی منجر، و فعالیتها
ی اقتصادی نیز موجب می شود تا اطلاعات اقتصادی به وجود آید . اطلاعات اقتصادی توسط حسابداران شناسایی شده و با استفاده از ابزار مناسب جمع آوری, تجزیه و تحلیل ، اندازه گیری و ثبت می شود و پس از طبقه بندی و تلخیص به گونه ای مناسب در قالب گزارشهای مالی در اختیار استفاده کنندگان قرار می گیرد .
نقش اندازه گیری(1) در حسابداری
واژه اندازه گیری مفهومی است که ارتباط تنگاتنگی با واژه شناخت(2) دارد و برای تعریف واژه اندازه گیری نخست بایستی با مفهوم و واژه شناخت آشنا شد.مفهوم شناخت (طبق بیانیه شماره 5 مفاهیم حسابداری مالی ) معرف فرآیند رسمی ثبت یک رویداد مالی در حسابها (به عنوان یکی از عناصر ) به منظور گزارشگری در متن صورتهای مالی است .برای شناخت یک قلم ، ابتدا بایستی آن قلم با تعریف یکی از عناصر صورتهای مالی سازگار باشد ; ثانیا” شواهد کافی مبنی بر وقوع تغییر در داراییها یا بدهیهای مرتبط با آن وجود داشته باشد و ثالثا” بتوان با قابلیت اتکای کافی درقالب واحد پولی آن را اندازه گیری کرد .در مورد مفهوم اندازه گیری نیز تعاریف متعددی ذکر شده است به گونه ای که استیونز(3) اندازه گیری را چنین تعریف می کند :
“بر اساس قواعد منظم و منطقی , منظور کردن اعداد و ارقام به اشیاء یا رویدادها.”(stevens,s.s -1967-ص677)
اندازه گیری از دیدگاه دکتر شباهنگ چنین تعریف شده است :
“اندازه گیری , انتصاب مبالغ به صفات یا ویژگی های اقلامی است که اندازه گیری می شوند. “(شباهنگ – 1383-ص7)
به طور کلی در حسابداری مقصود از فرآیند سنجش یا اندازه گیری اقلام این است که برای یک رویداد متعلق به واحد تجاری مبلغ پولی تعیین کرد ، که از نظرکمی معقول باشد و این کار باید به گونه ای انجام شود که بتوان جمع اقلام (مانند کل ارزش داراییها) را تعیین وهنگام نیاز و در صورت لزوم بتوان آنهارا تفکیک (مقدار یکایک آنها ) نمود.ضوابطی را که می توان برای شناخت و اندازه گیری یک رویداد مالی در نظر گرفت ، بشرح زیر می باشد :
1- قابل انطباق بودن بر تعاریف عناصر صورتهای مالی
2-قابلیت اندازه گیری ارزش آن بر حسب واحد پول
3-قابل اعتماد بودن
4-مربوط بودن
رویداد مالی
خیر
شناسایی{
بله
خیر
اندازه گیری{
بله
حسابداران میزان تاثیر آن رویداد را اندازه گیری میکنند.
نمودار 1-تأثیر رویدادهای اقتصادی برحسابداری
انواع معیارهای اندازه گیری(4)
در حسابداری معیارهای اندازه گیری را بشرح زیر طبقه بندی می کنند :
1 – معیارهای اندازه گیری مستقیم(5) و غیر مستقیم(6)
چنانچه رقم نسبت داده شده به قلم , معرف اندازه واقعی ویژگی مورد نظر باشد، این اندازه گیری مستقیم محسوب می شود, اگرچه ممکن است لزوما صحیح نباشد .معیارهای اندازه گیری غیر مستقیم عبارتند از معیارهایی که به صورت غیر مستقیم و از طریق معلــوم و مجهــول کردن مجموعه ای از اعداد جبری که خود نمایانگر معیارهای مستقیم موضوع های دیگر یا ویژگی های آن هستند به دست می آیند . بیشتر معیارهای اندازه گیری که در حسابداری به کار برده می شوند از نوع معیارهای اندازه گیری غیر مستقیم هستند.
2 – طبقه بندی معیارهای اندازه گیری بر اساس بعد زمانی تصمیم :
1-2) معیار سنجش تاریخی
2-2)معیار سنجش جاری
3-2)معیار سنجش آتی
3 – طبقه بندی معیارهای اندازه گیری برحسب رویداد تاریخی ، جاری و آتی :
1-3) معیار سنجش عطف به ماسبق(گذشته )
2-3) معیار سنجش کنونی (حال)
3-3) معیار سنجش آینده نگر
معیارهای زیربنایی(7) اندازه گیری که می توان با مراجعه به قوانین طبیعی برای ویژگی های مورد اندازه گیری اعداد, به کار برد و این اعداد به معیار اندازه گیری هیچ متغیر دیگری وابسته نیستند .معیارهای استتنتاجی اندازه گیری که به دو یا تعداد بیشتری معیار اندازه گیری وابسته بوده و به وجود یک تئوری تجربی تایید شده نیازمندند تا یک قلم دارایی را به ویژگی های دیگر مرتبط سازند .
5 – معیارهای اندازه گیری را می توان به یکی از دو راه زیر تعیین کرد:
الف ) هنگامی که برای اثبات وجود آنها , تئوری های تجربی تایید شده وجود داشته باشد; یا ب) بتوان تعریف صریح و روشن از آنها ارائه کرد . بیشتر معیارهای اندازه گیری حسابداری از نوع معیارهایی هستند که تعریف صریح و روشن از آنها ارائه شده است .
واحد اندازه پول
پول وسیله ی مبادله و مقیاس مشترک اندازه گیری ارزش در کلیه مبادلات اقتصادی است . در حسابداری معاملات ، عملیات مالی و رویدادهای دارای اثر مالی بر حسب واحد پول(8) به عنوان مقیاس مشترک اندازه گیری سنجیده و اطلاعات مالی بر حسب پول گزارش می شوند.اگر چه در حسابداری , برای اندازه گیری کمیتهای مختلف و گزارش اطلاعات مربوط از مقیاس های دیگری نیز استفاده می شود ، ولی مقیاس مشترک اندازه گیری ارزش ، تجمیع، تلخیص(9)و ارائه اطلاعات مالی ، واحد پول رسمی هر کشور است.
خاصه های مختلف اندازه گیری داراییها و بدهیها
اندازه گیری یکی از موضوعات بغرنج حسابداری است . خاصه های متفاوتی برای اندازه گیری اقلام بر مبنای پول وجود دارد .بهای تمام شده تاریخی(10),بهای جایگزینی جاری(11) ,ارزش جاری بازار(12),خالص ارزش بازیافتنی(13),ارزش فعلی(14)از جمله خاصه هایی هستند که در عمل مورد استفاده قرار می گیرند.
بهای تمام شده تاریخی به مفهوم وجه نقد یا معادل آن که برای تحصیل کالاها یا خدمات در تاریخ تحصیل پرداخت می شود یا قابل پرداخت می باشد.
بهای جایگزینی جاری وجه نقد یا معادل آن که در حال حاضر برای تحصیل یا جایگزینی کالاها یا خدمات باید پرداخت شود.
ارزش جاری بازار به مفهوم وجه نقد یا معادل آنست که ازطریق فروش دارایی در روال عادی عملیات به دست می آید .
خالص ارزش بازیافتنی،ارزش دارایی است که واحد تجاری انتظار دارد ,تحت شرایط عادی در صورت واگذاری آن، طی چرخه عادی عملیات بدست آورد
ارزش فعلی به مفهوم مبلغ خالص جریانهای ورودی یا خروجی وجه نقد که با نرخ مناسبی تنزیل می شود ،می باشد.
انواع گزارش های حسابداری
الف) صورتهای مالی
ب ) اظهار نامه مالیاتی
ج) گزارش های خاص مدیریت
د) گزارش های خاص به سازمان های دولتی
گزارش مالی(15)
فرآینــد فـــراهم نمــودن و عرضه گزارش های کلی را به افراد بیرو
ن از سازمان در اصطلاح گزارشگری مالی گویند.در ایالات متحده و بسیاری از کشور های صنعتی ، شرکت های سهامی عام(16) بایستی اطلاعات مالی خود را برای عموم مردم تهیه و این اطلاعات می تواند دراختیار هر شخصی قرار گیرد.
تهیه می شود برای
نمودار 2:گروههای مختلف استفاده کننده از گزارشهای مالی
اهداف گزارشگری مالی
– گزارشگری مالی باید بتواند اطلاعاتی را ارائه کند، که برای سرمایه گذاران ، اعتباردهندگان فعلی و آتی و دیگر گروهها در هنگام تصمیم گیری درباره سرمایه گذاری(17) ، اعطای اعتبار و تصمیمات مشابه مفید واقع گردد.این اطلاعات باید به گونه ای فراگیر و نیازهای اطلاعاتی تمامی استفاده کننده گانی را که درک مناسب از تجارت و فعالیتهای اقتصادی دارند ، تأمین کند.
– گزارشگری مالی باید اطلاعاتی را فراهم کند که به سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان فعلی و آتی و دیگرگروهها کمک نماید تا بتوانند در ارزیابی امکان دسترسی به میزان مبالغ وجه نقد ، زمانبندی و میزان ابهام(18) در مورد پیش بینی جریان ورودی وجوه نقد آتی نا
شی از سود سهام(19) یا بهره و نیز عایدی حاصل از فروش ، بازخرید یا بازپرداخت اوراق قرضه در سر رسید یا پرداخت وام ، کمک کند.از آنجا که جریان های نقدی سرمایه گذاران و اعتبار دهند گان ، ب
ه جریانهای نقدی واحد انتفاعی بستگی دارد، از این رو گزارشگر
ی مــالی باید اطلاعاتی ر ارائه دهد تا سرمایه گذاران ، اعتبار دهندگان فعلی و آتی و دیگرگروهها بتوانند مبالغ وجوه نقد ، زمان و میزان ابهام در مورد پیش بینی خالص جریان های نقدی آتی مرتبط با واحد تجاری را ارزیابی نمالغ وجوه ، زمانبندی و میزان ابهام بالقوه در خالص جریان های نقدی ورودی(20) مرتبط با واحد انتفاعی کمک کند.
– گزارشگری مالی باید اطلاعاتی را ارائه کند که امکان دسترسی به میزان ورودی و خروجی وجه نقد واحد انتفاعی طی دوره مالی را فراهم سازد. این هدف شامل اطلاعات درباره استقراض و بازپرداخت آن ، مبادلات سرمایه ای (توزیع سود) و سایر تعهدات می باشد.
– در مورد مدیریت و وظیفه ای که وی به عنوان مباشر انجام دهد ،با گزارشگری مالی باید اطلاعاتی را ارائه نماید که بتواند در مورد موفقیت مدیریت (یا عدم موفقیت وی) در تأمین هدف مربوط به عملکرد (21) رضایت بخش اقتصادی (به وسیله واحد اقتصادی ) و ن
یز نگهداری و حفظ این واحد در وضعی که از نظر مالی قوی و سالم باشد، اطلاعاتی را ارائه نماید .
از این رو می توان تامین این هدف را در مورد انواع استفاده کنندگان مطرح نمود . یک هدف مهم گزارشگری مالی عبارت است از ارائه اطلاعات مفید به همه استفاده کنندگان بالقوه از این اطلاعات در یک قالب و چارچوب زمانی به نیازهای گوناگون آنها مربوط باشد.
– یکی دیگر از اهداف گزارشگری مالی مطلوب این است که اطلاعات را به شکلی ارائه کند که از نظر قابل اعتماد بودن این اطلاعات ، پدیده عدم اطمینان را به حداقل ممکن برساند و استفاده کننده را قادر سازد در مورد ریسک های (22) مربوط به واحد اقتصادی از قضاوت خود استفاده نماید .
– هدف عمده دیگر در مورد استفاده کننده خبره و غیر خبره مطرح
است . هدفهای گزارشگری مالی باید به گونه ای باشد که به نیازهای استفاده کنندگانی توجه کند که می توانند مجموعه ای کامل (و الزاما” پیچیده) از گزارشات مالی را درک کنند. یا از سوی دیگر به نیازهای متخصصانی توجه کند که استفاده کنندگان کم اط
لاع از آنها خواهند خواست در امر درک مفاد این گزارشها آنها را راهنمایی نماید .
هد فهای گزارشگری مالی از دید کمیته تروبلاد
در آوریل سال 1971 ، هیئت مدیره انجمن حسابداران رسمی امریکا(AICPA) برای تدوین چارچوب نظری حسابداری دو گروه تحقیق تعیین کرد که یکی از این گروهها به نام کمیته تروبلاد(Trueblood) ، ماموریت یافت که هدفهای گزارشگری مالی را تدوین کند. برخی از اهداف صورتهای مالی که طبق گزارش کمیته تروبلاد تنظیم و ارائه شد، بهشرح زیرند:
-ارائه اطلاعاتی که مبنای تصمیمات اقتصادی قرار گیرد؛
-تامین نیازهای آن دسته از استفادهکنندگان که اختیار، توانایی یا منابع مح
دودی دارند و به همین دلیل نمیتوانند بهراحتی اطلاعات مالی را به دست آورند و به صورتهای مالی بهعنوان یگانه منبع اطلاعات درباره فعالیتهای شرکت، اتکا میکند.
-ارائه اطلاعات سودمند به سرمایهگذاران تا بتوانند جریانهای نقدی آینده را پیشبینی، مقایسه و ارزیابی کنند.
-ارائه اطلاعات به استفادهکنندگان برای پیشبینی، مقایسه و ارزیابی قدرت سوداوری شرکت.
-ارائه اطلاعات مفید برای قضاوت درباره توانایی مدیریت از نظر استفاده بهینه از منابع شرکت در جهت دستیابی به هدف اصلی شرکت.
-ارائه اطلاعات عینی و ذهنی درباره مبادلات اقتصادی و سایر رویدادها که برای پیش بینی، مقایسه و قضاوت درباره قدرت سوداوری شرکت مفید باشد.
-ارائه وضعیت مالی بهگونهای که برای پیشبینی، مقایسه و ارزیابی قدرت سودآوری شرکت مفید باشد. این گزارش باید در مورد مبادلات شرکت و سایر رویدادها که بخشی از چرخههای ناقص ایجاد درآمد هستند، اطلاعاتی را ارائه کند.
نتیجه گیری
در فرآیند حسابداری شناخت بر اندازه گیری مقدم است . اگر رویداد مالی بر واحد اقتصادی مؤثر باشد ، بایستی در حسابداری مورد اندازه گیری قرار گیرد . در حسا
بداری مقصود از اندازه گیری ، تعیین مبلغ پولی برای رویدادمالی است که از نظر کمی معقول و در صورت لزوم بتوان عملیات جبری را بر روی آن انجام داد، معیارهای مختلف اندازه گیری در حسابداری وجود دارد و حسابداری بیشتر با عملیات جبری سر و کار دارد . بیشتر معیارهای اندازه گیری که در حسابداری به کار برده می شوند از نوع غیر مستقیم می باشند.در حسابداری پول به عنوان مقیاس مشترک اندازه گیری در مبادلات پذیرفته شده و اندازه گیری بایستی بر اساس پول رایج هر کشور صورت پذیرد . فرآیند نهایی حسابداری گزارشگری
نام دارد و گزارشگری می تواند به صور مختلف همچون گزارش صورتهای مالی ، اظهار نامه مالیاتی ، گزارشهای خاص مدیریتو گزارشهای خاص به سازمانهای دولتی صورت بپذیرد .مهمترین نوع گزارشگری ، گزارشگری مالی است و به مفهوم فراهم نمودن گزارش برای افراد برون سازمانی همچون سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان است .همه فرآیندهای شناخت واندازه گیری به صورت پیوسته به یکدیگر مرتبط بوده و در صورت بروز مشکل در یکی از این مراحل ، این مشکل به مراحل دیگر نیز انتقال پیدا نموده و در نهایت باعث می شود اطلاعات نادرست به استفاده کنندگان از اطلاعات مالی انتقال یابد.
پی نوشتها
1) Measurement role
2) Recognize
3) Steven s , s.s
4) Measurement scales
5) Direct
6) Indirect
7) Fundamental
8) Monetary unit
9) Summary
10) Historical cost
11) Replacement cost
12) Market value
13) Net realizable value
14) Present value
15) Financial report
16) Public corporation
17) Investment
18) Uncertainty
19) Dividend
20) Internal cash inflows
21) Performance
22) Risks
فهرست منابع
شباهنگ.رضا.حسابداری مالی نشریه شماره 75 سازمان حسابرسی
علی مدد.مصطفی – ملک آرایی.نظام الدین- اصول حسابداری جلد اول- نشریه 78 سازمان حسابرسی
حقیقت.حمید – قائمی.محمد حسین.اصول حسابداری 1- شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران
علی مدد.مصطفی – ملک آرایی.نظام الدین- مبانی روش های عمومی حسابداری . چاپ دوازدهم ,نشریه 101
سازمان
شباهنگ.رضا,تئوری حسابداری جلد اول,چاپ سوم,نشریه 157سازمان حسابرسی
الدون اس .هندرکسن –مایکل اف.ون بردا ترجمه دکتر علی پار
سائیان ,تئوری حسابداری جلد دوم
دونالدای – کی سو ,جری جی – وی گانت , ترجمه دکتر علی پارسائیان و دکتر احمد مدرس , حسابداری میانه 1قسمت اول,انتشارات ترمه
چستنی-فلانتی-اوکانر,حسابداری میانه 1,ترجمه دکتر ایرج نوروش ,غلاورضا کرمی ,انتشارات کتاب نو ,جلد اول
همتی.حسن,حسابداری میانه 1,انتشارات ترمه,جلد اول
کرباسی یزدی.حسین,تئوری حسابداری –جلد اول
ریاحی بلکویی احمد- تئوریهای حسابداری، ترجمه دکت
ر علی پارسائیان، انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی، تهران 1379
-Chasteenl.G.Flanety,R,E AND O’conner,M.C,intermediate Accounting,
4th ed,MC.Graw,Hill Inc ,1992
-Belkaoui,Ahmad Riahi Accounting Theory
South-Western publish.co.1997
-Eldons.Hendrikson Accounting Theory Fifth Edition
-Abdolreza Tallaneh-English for the students of Accounting -2005
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/2/25 2:38 صبح
مقاله گذری برزبان گزارشگری مالی قابل توسعه XBRL تحت فایل ورد (word) دارای 14 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله گذری برزبان گزارشگری مالی قابل توسعه XBRL تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله گذری برزبان گزارشگری مالی قابل توسعه XBRL تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله گذری برزبان گزارشگری مالی قابل توسعه XBRL تحت فایل ورد (word) :
گذری برزبان گزارشگری مالی قابل توسعه XBRL
چکیده
با رشد تکنولوژی وایجاد فناوریهای نوین شاهد تغییراتی در شئون مختلف زندگی بشر هستیم. اینترنت به عنوان یکی از مهمترین جلوه های پیشرفت بشر در طی سالهای اخیر گزارشگری مالی را تحت تاثیر قرارداده است. اولین مرحله ازگزارشگری مالی الکترونیکی ارا ئه صورتهای
مالی دراینترنت بود که میزان دسترسی وسرعت دسترسی به اطلاعات مالی را افزایش داد(البته این نوع گزارشگری در فرمت HTML وPDF بوده است). دراین مرحله تنها صورتهای مالی که قبلاً در فرمت کاغذی بود به فرمت الکترونیکی تبدیل می شد.
دومین مرحله گزارشگری الکترونیکی مالی عبارت بود از جابجایی مفهومی اطلاعات مالی، دراین راستا زبان گزارشگری مالی قابل توسعه XBRL که یکی از گسترشهای زبان ن
شانه گذاری قابل توسعه XML است، ایجاد شد.دراین زبان گزارشگری به هریک از اجزاء اطلاعات مالی یک عنوان داده می شود که بواسطه این عناوین اجزاء بصورت منفرد(مثلاً سود خالص) قابل جستجو و دادوستد و;. توسط کامپیوتر می باشد. با این ویژگیها بهاء گزارشات مالی به شکل قابل توجهی کاهش یافته و سرعت عملکرد هم تا حد زیادی افزایش داشته است.
مقدمه
انقلاب دیجیتال یک تاریخچه بلند و داستان گونه دارد. این انقلاب از حوزه های مختلفی آغاز گردید و استعدادها ومهارتهای بسیاری از مردم را در یک دامنه وسیع از صنای
ع به خود جذب کرده است. پا نچ کارتها در سازمان آمار امریکا مورد استفاده قرارگرفت، کدهای UPC در صنایع خرده فروشی به کار گرفته شده و کامپیوترها بوسیله IBM ارتقاء یافتند و اینترنت زما نی واقعاً آغاز به کارکرد که وزارت دفاع امریکا چندین لابراتوار را درچند دانشگاه با هم مرتبط کرد. ( Richard Oppen heim 2008 ) حسابداری در پاسخ به تقاضای شرکتها ودیگر سازمانها و استفاده کنندگان برای اطلاعات مالی مربوط و قابل اعتماد توسعه یافته است. پیشرفتهای سریع در تکنولوژی، بویژه آنهائیکه به اینترنت مرتبط هستند روش تبادل اطلاعات مالی را تغییر داده است. به منظور ایجاد یک تبادل به موقع وکارای اطلاعات بین ته
یه کنندگان (آماده کنندگان) اطلاعات وسهامداران مختلف، اطلاعات حسابداری به شکل فزاینده ای برروی اینترنت، بویژه شبکه گسترده جهانی (w.w.w) قرار می گیرد و افزایش دسترسی به اطلاعات از طریق شبکه ممکن می گردد.( Boritz 8 No 2004)
در طی دهه گذشته استفاده شرکتها از اینترنت به عنوان یک کانال ارتباطی با سهامداران رشد چشمگیری داشته است. درحال حاضر بسیاری از شرکتها اطلاعات مالی وتجاری خود را (معمولاً در فرمت HTML, PDF) در وب سایت خود افشاء می کنند وناظرین و اشخاص دولتی (بخشها ووزارتخا نه های دولتی) در بسیاری از کشورها خواستار گزارشگری و بایگانی الکترونیکی هستند، این تغییرات، پاسخگویی به نیاز سهامداران جهت شفافیت در مورد شرکت و چندین مزیت دیگر مثل کارایی بها و افزایش دسترسی به اطلاعات را افزایش داد
ه است. با وجود مزایای ذکرشده، استفاده از اطلاعات مالی و تجاری یک واحد تجاری که در فرمت PDF و یا HTML در سایت شرکتها و یا سایت ناظرین ( اشخاص قانونی) قرار گرفته اند می تواند خسته کننده، زمان بر، پرهزینه و شامل برداشتن (کندن
) و اضافه کردنها ویا رونویسی هایی که مستعد ایجاد اشتباه است باشد.
زبان گزارشگری مالی قابل توسعه (XBRL) به منظور فائق آمدن براین مشکلات از طریق ایجاد یک روش استاندارد برای ایجاد (آماده کردن)، انتشار و مبادله اطلاعات مالی و تجاری توسعه یافت.XBRL یک زبان نشانه گذاری براساس زبان XML است که به طور خاص برای گزارشگری تجاری طراحی شده است.
در XBRL تمام داده ها با استفاده از عناوین ارا ئه می شوند بنابراین استفاده کنندگان این اطلاعات به سادگی می توانند داده ها را با استفاده از عناوین، پیدا کرده، استخراج و یا تبدیل کنند و یا داده ها را با استفاده از ابزارهای تحلیلی، تحلیل نمایند.(Boritz & No 2007)
دنیای گزارشگری مالی از طریق پذیرش XBRL درحال عکس ا لعمل است مثلاً در سال 2007 SEC برای به روزرسا نی سیستم عمومی افشاء شرکتها به طور رسمی مبلغ 54 میلیون دلار اختصاص داد و در اکتبر 2007 دفتر افشاء متعامل (محاوره ای) خود را جهت گسترش استفاده از داده های دیجیتالی برای تحلیل گران، سرمایه گذاران و مشاوران تجاری راه اندازی کرد. SEC همچنین درحال بکارگیری یک برنامه اجباری برای تمام شرکتهای عمومی تجاری ا
ست تا سندهای مالی خود را به شکل XBRL بایگا نی نماید.(Richard Oppehiem 2008)
جهت گسترش گروهبندی برای تمام موسسات مبلغ 5/5 میلیون دلار به کنسرسیوم (نمایندگی) محلی XBRL در آمریکا (XBRL .US. Inc) اختصاص داده شده است و بریتانیا هم اعلام کرده است که جهت اجباری کردن بایگانی مالیاتی براساس XBRL برای س
ال 2010 برنامه ریزی کرده است، موسسه نظارت بورس کانادا هم یک برنامه قوی بایگانی XBRL را از 19 ژانویه 2007 آغاز کرده است.(Boritz & No – 2007)
XBRL را بدون توجه به آثار جها نی سازی می توان یک ابزار درجهت جها نی سازی دانست.
(George south well jr 2005).
XBRL چیست؟
چارلز هافمن که به عنوان پدر XBRL شناخته می شود بیان می دارد که تلاش برای فهمیدن XBRL بدون فهمیدن یک سری مفاهیم پایه ای درباره اطلاعات مثل تلاش برای فهمیدن جبر است بدون آنکه بدانیم جمع و تفریق و ضرب و تقسیم چگونه انجام می شوند. (Richard Oppehiem 2008)
بنابراین تلاش می شود دراین مقاله توضیح کاملی از XBRL و مفاهیم مرتبط ارائه شود تا امکان فهم بهتر آن به افرادی که به این مقاله رجوع می نمایند وجود داشته باشد. ابتدا سه تعریف از XBRL می دهیم، XBRL عبارتست از یک زبان برای دادوستد (ارتباط) الکترونیکی داده های مالی که در حال ایجاد یک تغییر اساسی در گزارشگری مالی در سرتاسر جهان است( XBRL. ORG- 2008 ) تعریف دیگر برای XBRL عبارتست از:
زبانی برای تعریف، تولید، دادوستد و توزیع گزارشهای مالی( Richard oppenheim Glossary -2008)
XBRL را می توان به این شکل هم تعریف کرد: XBRL یک زبان تعریف داده است که امکان دادوستد داده های مالی قابل فهم و یک شکل را ایجاد می نماید.(White paper 2002)
XBRL یک استا ندارد حسابداری جدید نیست وهیچ تغییری درهیچ یک از ا
ستانداردهای حسابداری موجود ایجاد نمی نماید آن یک پروتکل معاملات جدید نیست بلکه آن صرفاً یک استاندارد برای شکل دهی به اطلاعات پیچیده وسازمان یافته مالی مثل صورتحساب سود و زیان یا دفاتر حسابداری است.
XBRL جانشینی برای استاندارهای مبادله اطلاعات که قبلاً مقررگردیده اند مثلEDI نیست.
XBRL از طریق ایجاد یک ثبات رویه (یکنواختی) توسعه یافته به استانداره
ای موجود کمک می کند.(White paper 2002)
XBRL مخفف( eXtensible Business Reporting Language) می باشد که به معنی زبان گزارشگری مالی قابل توسعه است. XBRL یکی از توسعه ها (گسترش، زیرمجموعه های) XML می باشد که به عنوان یک استاندارد دادوستد اطلاعات از طریق اینترنت بین واحدهای تجاری مطرح شده است. ایده اولیه XBRL بسیار ساده است بجای برخورد با اطلاعات مالی به عنوان یک متن کلی ( غیرقابل تفکیک به اجزاء) در یک صفحه اینترنت یا در یک صفحه چاپی، XBRL یک عنوان شناسایی برای هر جزء منفرد اطلاعات ایجاد ( تعریف) می کند. که این عنوانها قابل شناسایی و خواندن توسط کامپیوتر می باشد. به عنوان مثال، سودخالص شرکت عنوان خاص خود را دارد.( XBRL. ORG- 2008)
درحالیکه قبل از XBRL مثلاً صورتحساب سود وزیان یک شرکت یا به شکل اسناد کاغذی بود و یا حداکثر به شکل صفحات PDF و یا HTML برروی اینترنت بود که در واقع صورتحساب سود و زیان را بصورت یک عکس نشان می داد و اجازه استفاده از اجزاء آنرا نمی داد زیرا به صورت یک کل تعریف شده بود و غیرقابل تفکیک به اجزاء ولی در XBRL اجزاء یک سند هم توسط کامپیوتر قابل فهم و استفاده هستند و مثلاً کامپیوتر می تواند سود خالص را از درون صورتحساب سود و زیان استخراج کرده و یا می توان مستقیماً بدهیهای احتمالی را جستجو کرد بدون آنکه مقادیر زیادی اطلاعات نامربوط از سایتهای مختلف به عنوان نتیجه جستجو مقابل ما قرارگیرد.
معرفی عناوین XBRL امکان پردازش خودکار داده های مالی با استفاده از ن
رم افزارهای کامپیوتری را می دهد که خود باعث حذف فرآیند های پر زجمت و پرهزینه، ورود دستی مجدد و مقایسه دستی می گردد. کامپیوترها می توانند با داده های XBRL هوشمندانه برخورد نمایند، آنها می توانند اطلاعات در درون یک سند XBRL را تشخیص داده، تحلیل کرده، ذخیره کرده و با کامپیوترهای دیگر مبادله نمایند، و آنرا با روشهای ( در شکلهای) مخ
تلف برای استفاده کنندگان مختلف آماده نمایند.XBRL به شدت سرعت کار با داده های مالی را بالا برده وامکان اشتباهرا کاهش دادهو امکان بررسی(چک)خودکار اطلاعاترا ایجادکرده است.( XBRL.ORG- 2008).
XBRL چگونه کار می کند؟
XBRL یک عضو ازخانواده زبانهای برپایه XML است. تحت XML، عناوین شناسایی برای اجزاء اطلاعات به کار گرفته می شوند تا این اطلاعات به شکل موثری توسط نرم افزارهای کامپیوتری پردازش گردد. این زبان این امکان را می دهد که عناوین خاص شناسایی برای هریک از اجزاء اطلاعات مالی به کار گرفته شود ( مثل سود خالص). البته این علائم چیزی بیش از علائم ساده هستند، این علائم یک سری اطلاعات مثل اینکه این قلم پولی یا غیر پولی است را در مورد جزء مورد نظر را دارند. XBRL می تواند نشان دهد که چگونه اجزاء اطلاعات با یکدیگر مرتبط هستند بنابراین XBRL می تواند نشان دهد که چگونه آنها محاسبه شده اند.
XBRL همچنین می تواند تشخیص دهد با توجه به اهداف سازمانی ویا اهداف ارائه یک جزء اطلاعات در یک طبقه بندی خاص قرار می گیرد یا خیر؟ اطلاعات XBRL را می توان با استفاده از پروسه های ( روندهای) نگاشت مناسب از اطلاعات مالی یک موسسه بدست آورد ویا از ابتدا با استفاده از نرم افزار اطلاعات را در فرمت XBRL ایجاد کرد. سپس این اطلاعات توسط کامپیوتر به سادگی می تواند مورد جستجو قرارگرفته، انتخاب، داد و ستد و یا تحلیلشود و یا برایمشاهده(استفاده)معمولانتشاریابد.(XBRL . ORG-2008) در این ق
سمت برای درک بیشتر خواننده از نحوه کارکرد XBRL اطلاعات بیشتری
راجع به این موضوع می دهیم.
همانطور که گفتیم XBRL برای برقراری ارتباط با توجه به محتوای اطلاعات مالی ایجاد شده است. XBRL این کار را از طریق ایجاد یک سری عناوین خاص برای هر یک از اجزاء اطلاعات انجام می دهد که این عناوین بسیار شبیه به عناوینی است که در HTML مورد استفاده قرار می گیرد. نام هر عنوان ازگروهبندی مورد استفاده که بیانگر آن است که کدامیک از عناوین باید برای توصیف اقلام مختلف خطی در صورتهای مالی بکار رود، می آید.
اجزاء (فیلدهای) دیگر در هر عنوان شامل اطلاعات مفهومی مثل اینکه اطلاعات مربوط به چه سالی هستند یا اینکه واحد اندازه گیری چیست می باشد.(Romney steinbart 2007).
شاید بتوان از مفاهیم درون یک عنوان و خود آن با فرا داده یاد کرد زیرا که در واقع فراداده یک راه است برای آنکه تشریح کنیم که اطلاعات بیانگر چه چیزی هستند..(Richard Oppenhiem -2008)
درگزارشگری مالی، سطح تفکیک ناپذیر ازگزارشگری را، جزء می نامند. مثلاً وجه نقد داخل ترازنامه یک جزء گزارشگری مالی است. درXBRL این جزء با یک جزء (قلم) XBRL نمایش داده می شود.
در قسمتهای بعدی مقاله خواهیم گفت که یک جزء XBRL خود شامل چه چیزهایی در این قسمت به تشریح فراداده ای که در یک جزء XBRL قرار دارد می پردازیم.
برچسب: دردرون گروهبندی XBRL برای هر مفهومی یک برچسب ( عنوان) استاندارد وجود دارد برای مثال تعهدات احتمالی یک مورد استاندارد است.
منابع: درواقع منابع همان متون قا نونی (مقتدر) هستند که مفهوم مورد نظر ما را حمایت می کنند و با منابع (مراجع) حسابداری هم مرتبط هستند برای مثال مرجع برای «
تعهدات احتمالی» FAS 5 می باشد.
ارائه: شکلی از اجزاء است که یافتن یک مفهوم خاص را دردرون گروه بندی XBRL برای استفاده کننده تسهیل می نماید.
محاسبات: در واقع محاسبات بیانگر آن است که چگونه یک جزء با اجزاء دیگر درقالب محاسبات درارتباط است.( برای مثال، در آمد خالص کسر از بهای تمام شده کالای فروش رفته برابر با سود (زیان) ناخالص خواهد شد).
مفهوم یا توصیف: برای هر جزء نشان می دهد که آیا آن جزء یک مورد خاص ( یک نمونه خاص) از مفاهیم تعریف شده دیگر است یا خیر.
فرمول: فرمولهایی که پشتوا نه محاسبات خاص یک شرکت ویا قوانین تجاری هستند.(ferf- 2005)
اسناد XML که XBRL ازهمین خا نواده است شامل اجزاء XML هستند، بنابراین اسناد XBRL شامل اجزاء XBRL هستند هرجزء XBRL شامل دو عنوان (برچسب) درابتدا وانتها ویک مفهوم دربین دو عنوان است. برای مثال
< Company Name > water loo Inc </ Company Name >
یک جزء XBRL است که درآن water loo Inc مفهوم بوده و < Company Name > عنوان (برچسب) XBRL است. دریافت کننده یک چنین اطلاعاتی می تواند آنرا بفهمد، رمزگشایی کند و آنرا برای اهداف خود مورد استفاده قراردهد زیرا که عنوان <Company Name> نشان دهنده آن است که هریک از اجزاء اطلاعات چه چیزی هستند. بنابراین مفهوم درXML و درنتیجه در XBRL بسیار دردسترس تر وقابل خوانده شدن است. ( Boritz & No 2005).
همانطور که گفته شد یک سند XBRL شامل اجزاء XBRLمی باشد مثلاً یک سند XBRL می تواند تراز نامه ویا صورتحساب سود و زیان باشد واجزاء داخل آنها می تواند به عنوان مثال فروش ویا وجه نقد باشد ذکر دو نکته اینجا مهم به نظر می آید اول اینکه دو راه برای بدست
آوردن اطلاعات درفرمت XBRL داریم.
الف) اینکه اطلاعات مالی را از ابتدا و با استفاده از نرم افزارهای مناسب درفرمت XBRL ایجاد نماییم.
ب) اینکه اطلاعات مالی موجود که درفرمتهای دیگر هستند را به اطلاعات با فرمت XBRL تبدیل نماییم که به این عمل اصطلاحاً نگاشت گفته می شود.
نکته دوم اینکه حتی درجهان حسابداری اجزاء اطلاعات با تعاریف چند گانه ( باعنوانهای مشترک) توصیف می شوند. برای مثال واژه « موجودی کالا» می تواند زیرمجموعه های زیادی داشته باشد که موجودی شرکت را بیشتر توصیف نمایند، آن می تواند، کالای تکمیل شده، کاردرجریان ساخت، مواد اولیه ویا حتی ترکیبهای دیگر باشد.روش قیمت گذاری می تواند LIFO، FIFO، قیمت بازار ویا دیگر اشکال باشد ویا «وجه نقد» می تواند شامل وجه نقد باشد یا شامل وجه نقد ومعادل وجه نقد باشد. برای فا ئق آمدن براین انتشارات گیج کننده و نامرتب، XBRL از یک فرهنگ لغت اختصاصی برای توصیف هرجزء منفرد اطلاعات استفاده می کند. تا درواقع مشخص باشد که مثلاً عنوان <Cash > بیانگر وجه نقد است یا وجه نقد ومعادل آن وتمام اجزاء اطلاعات و عنوان ها مشخص باشند که بیانگر چه چیزی هستند این فرهنگ لغت را اصطلاحاً گروهبندی می نامند،کنسرسیوم XBRL بیان می دارد که گروهبندی برای توصیف اصطلاحات گزارشگری حسابداری، مالی وغیرمالی با یک روش منظم مورد استفاده قرارمی گیرد.(Richard Oppenheim – 2008) درواقع گروهبندیها عنوانها ( علائم) خاص را برای اجزاء منفرد اطلاعات مثل سود خالص مشخص می کنند ( تعریف می کنند) بدین ترتیب گروه بندیهای مختلف برای اهداف گزارشگری متفاوت مورد نیاز است.
(XBRL.ORG- 2008) درحال حاضر چندین گروه بندی موجود است ویا درحال گسترش است. مثل
us GAAPCI , International’s Global Common Document (INT, GCD)
Accountants Report ( INT- AR) ، ;; که هریک الزامات گزارشگری خاصی را رعایت می نمایند. Boritz 8 No – 2004).
مزایا ونواقص XBRL
مزایا:
XBRL مزایای چشمگیری را درتمام مراحل گزارشگری وتحلیلهای مالی دارد. منافع XBRL در اتوماسیون، کاهش بها، دسترسی سریعتر به اطلاعات واطلاعات صحیح تر وقابل اتکاء ترمشاهده می گردد. بعلاوه تحلیل های بهتر واطلاعات وتصمیم گیری با کیفیت بهتر هم ازجمله مزایای XBRL هستند. XBRL به تولید کنندگان ومصرف کنندگان اطلاعات مالی این امکان را می دهد تا از فرآیند های دستی پرهزینه که معمولاً شامل فعالیتهای وقت گیر مقایسه، سرهم کردن وورود مجدد اطلاعات است، جلوگیری نمایند. آنها با استفاده از XBRL قادر
خواهند بود تا مثلاً اطلاعات خاص ( مثل بدهیهای احتمالی) را درعرض چند ثانیه جستجو نماید درحالیکه بدون XBRL شاید نیاز به ساعتها جستجو بود. استفاده از XBRL محدود وملزم به بکارگیری هیچ یک از استانداردهای گزارشگری مالی نیست، بلکه این زبان انعطاف پذیراست واین زبان برای کار وهماهنگی با تمام جنبه های جاری گزارشگری در کشورها وصنایع مختلف ( استانداردهای مختلف) طراحی شده است.
طبیعت قابل توسعه XBRL بدین معنی است که آن می تواند به منظور برآوردن نیازهای تجاری خاص تعدیل گردد.( حتی درسطح یک سازمان منفرد) (XBRL. ORG -2008).
اگر بخواهیم مزایای XBRL را طبقه بندی کنیم به شکل ذیل خواهد بود:
1- XBRL بهای تولید اطلاعات را از طریق خودکارسازی کاهش خواهد داد و منابع وتسهیلاتی را که به گزارشگری دستی اختصاص یافته آزاد نموده تا به انجام کارهایی که ایجاد ارزش بیشتری برای موسسه می نمایند بپردازند.( SEC Final rules on XBRL 2005).
2- XBRL از طریق محدود کردن ریسک ورود اشتباه وفعالیتهای پرزحمت ومستعد اشتباه ورود مجدد، اطمینان بیشتری را درمورد اطلاعات ایجاد می کند. (WHITE PAPER , XBRL .ORG -2008)
3- افزایش سرعت تصمیم گیری درموسساتی مثل بانکها و;. وبهبود روند انتشار گزارشات تحلیل گران وسرمایه گذاران (WHITE PAPER 2002 ).
4- یگانه بودن XML خود یک امتیاز است درمقابل راه حلهای مختلف که خود باعث کاهش هزینه های آموزشی کارکنان گشته و از طرفی نرم افزارهای زیادی هستند که با XBRL کار می کنند ونیازی به طراحی نرم افزار و Application خاصی نیست.
5- XBRL یک راه حل جامع، منعطف وقابل توسعه است. یعنی XBRL اولاً کاملاً جامع است درمورد آنچه که باید بدست آورد و ثانیاً ماهیت منعطف وقابل
توسعه آن، آنرا به شکل سیال موثر می سازد( قابلیت همراهی با تکنولوژیهای آتی را خواهد داشت).
6- اغلب مردم دلیل بنیادی XML را فراموش می کنند و آن عبارتست از اطلاعات سازمان یافته درمقابل اطلاعات سازمان نیافته، اطلاعات سازما
ن یافته را با توجه به مفهوم همراه آنها می توان به شکل موثری بین شرکاء تجاری، بین واحدهای تجاری و قانونگذاران ودر درون شرکت دادوستد وجستجو کرد.
7- XBRL یک تکنولوژی رایگان بوده و نیاز به پرداخت وجهی تحت عنوان حق استفاده وغیره برای استفاده نداریم.(Charles Hoffman 2005)
نواقص
1- مهم است که بدانیم XBRL تنها عناوین را برای صورتهای مالی قراردادی ایجاد می کند و شیوه های دیگر ارا ئه مثل فرمولها، جدولها ومشابه اینها را بیان نمی کند. درحقیقت XBRL برای ارا ئه آسان اطلاعات برای استفاده شخصی طراحی نشده است. هدف اصلی آن دراصل ارتقاء کارایی درفرآیند انتقال داده ها وذخیره ها می باشد.
2- XBRL اکنون کیفیت اطلاعات را بیان نمی کند، با توجه به تعدد گروهبندیهای XBRL امکان اشتباهات درانتخاب و بکارگیری عناوین یا نشانه های
گروهبندیهای XBRL افزایش یافته است. همچنین اطلاعات در وب به سادگی می توانند ایجاد شوند یا تغییر داده شوند وسوالات زیادی راجع به قابلیت اطمینان شبکه برای اطلاعات ارا ئه شده دراینترنت، مثل اطلاعات به شکل XBRL، به وجود آمده است.
3- XBRL گزارش حسابداران را بعنوان قسمتی از مجموعه صورتهای مالی بعنوان یک کل درنظرمی گیرد. زبان XBRL جهت گزارش حسابرسی برای ص
ورت مالی خاص یا یک قلم خاص دریک صورت مالی یا برای کنترلهای داخلی مبنی بر گزارشات ایجاد نشده است.
(فیروز فریور لیلان- 1386)
تاریخچهXBRL
تاریخچه کوتاه زبان گزارشگری مالی قابل توسعه XBRL به سال 1998 برمی گردد. درآوریل 1998 چارلز هافمن حسابدار رسمی از موسسه نایت ویل وگریگوری درتاکومای واشنگتن استفاده از XML را برای گزارشگری الکترونیکی اطلاعات مالی مورد بررسی قرار داد. هافمن شروع به ایجاد نمونه ای از صورتهای مالی وبرنامه های حسا برسی با استفاده از XML کرد.
در جولای 1998 چارلز ها فمن، وین هاردینگ رئیس بخش فناوری برتر AICPA( انجمن حسابداران خبره امریکا) را درجریان قابلیت استفاده از XML درگزارشگری مالی قرارداد.
سرانجام در 31 دسامبر 1998 مدل ایجاد شده توسط چارلز ها فمن به همراه وین هاردینگ AICPA را متقاعد کرد که XML درحرفه حسا بداری حائز اهمیت می باشد.AICPA خواستارطرح تجاری برای گزارشات مالی مبتنی بر XML شد. طرح تجاری در 25 ژوئن 1999 آماده شد که پروژه آن زبان گزارشگری مالی قابل توسعه XFRML نامیده شده بود.
در 6 آوریل 2000 نام پروژه از XFRML به XBRL تغییریافت.( فیروز فریور لیلان – 1386)
پیشینه داخلی پژوهش
طبق بررسیهای انجام شده توسط اینجانب تنها یک تحقیق درایران مستقیماً به موضوع XBRL پرداخته است.
1- پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان« بررسی عوامل کمک کننده به حسابرسی درمحیط زبان گزارشگری مالی قابل توسعه XBRL»
( بهار 1386- فیروز فریور لیلان- دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران مرکزی).
2- یک پایان نامه کارشناسی ارشد توسط نگارندگان « سرکارخا نم دکتر فرزانه حیدرپور به عنوان استاد راهنما ومرتضی خیری به عنوان نگارنده پایان نامه» با عنوان « بررسی دلایل عدم بکارگیری زبان گزارشگری مالی قابل توسعه XBRL توسط شرکتها
ی ایرا نی» درحال انجام است.
البته در باب حسا برسی پیشرفته کامپیوتری وگزارشگری مالی تحت شبکه تحقیقات ارزنده دیگری هم صورت پذیرفته است که در ذیل به برخی از آنها اشاره می نماییم.
3- گزارشگری مالی دراینترنت و وضعیت آن درایران- دکتر علی ثقفی- دکتر محمد عرب مازاریزدی- رافیک باغومیان 1384
4- بررسی موانع بکارگیری سیستمهای پشتیبان تصمیم گیری وخبره حسا برسی – رزیتا صالحی- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی 1386
پیشینه خارجی
1- ارزش XBRL برای حرفه ایهای حسابداری، تحلیلگران تجاری ومدیران شرکتها، چگونه XBRL می تواند تحلیلهایمالی، گزارشگریقا نونی وگزارشگری تجاریرا تحتتاثیر قراردهد.(Richard Oppenheim– 2008)
2- حسابرسی آینده بررسی تاثیر XBRL برحسابرسی واطمینان بخشی، سورن هیت و منو اونیکا اوهلینگ مدرسه عالی تجارت دانشگاه کوتنبرگ- پایان نامه کارشناسی ارشد2005
3- جی – ای- بورتیس و و- گ نو
طی مقالات مختلف به موضوع پرداخته اند:
الف) گزارشگری تجاری با زبان نشانه گذاری قابل توسعه XML زبان گزارشگری مالی قابل توسعه XBRL – 2003
ب) گزارشگری خدمات اطمینان بخشی XARL برای زبان گزارشگری مالی قابل توسعه XBRL- 2003
ج) گزارشگری خدمات اطمینان بخشی برای سرویسهای مالی مبتنی برزبان نشانه گذاری قابل توسعه XML
د) ساختار مورد نیاز جهت گزارشگری خدمات اطمینان بخشی با زبان اطمینان بخشی قابل توسعه XML
ه) ایمنی درخدمات گزارشگری مالی مبتنی برزبان نشانه گذاری قابل توسعه XML دراینترنت 2004
و) حسابرسی یک سند مصداق XBRL ( شرکت فناوریهای متحده) – 2007
4) گزارشگری مالی با استفاده از XBRL- چارلز ها فمن 2006
فهرست منابع داخلی
1- بررسی عوامل کمک کننده به حسابرسی درمحیط زبان گزارشگری مالی قابل توسعه XBRL – بهار 1386- پایان نامه کارشناسی ارشد- دا نشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی- فیروز فریور لیلان.
فهرست منابع خارجی
1 XBRL 101 – Value for the Accounting Proffessional , Business Analyst, Company Executive- By Richard Oppenheim 2008
2. Auditing an XBRL Instance Document : The Case of United Technologies Corporation – J. Efrim Boritz , won Gyun No – August 2007
3. Accounting Information System ( Tenth Edition)- Marshal Romney. Paul Steinbart – 2007
4 Assurance Reporting for XML – Based Information Services: XARL (Extensible Assurance Reporting Language) – J.E.Bortiz , won G. No 2004
5- Financial Reporting in the XBRL Age: A Step – by- Step XBRL Implementation- ferf ( financial executives research foundation) 2005
6- www. XBRL. ORG
7- Understanding the XML Standard
for Business Reporting Finance – WH ITE PAPER – 2002
8 Security in XML – Based financial reporting services on the Internet – J.Efrim Boritz , Won G . No – 2005
9 Global Alliances and Change in Financial Reporting:
How Can XBRL Help George Southwell Jr. 2005
10. SEC FINAL RULES ON XBRL 2006 Edition
11. Charles Hoffman
کلمات کلیدی :