ارسالکننده : علی در : 95/3/4 4:40 صبح
مقاله نقش ارتباطات و وسایل ارتباط جمعی در پیشرفت جامعه تحت فایل ورد (word) دارای 39 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله نقش ارتباطات و وسایل ارتباط جمعی در پیشرفت جامعه تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله نقش ارتباطات و وسایل ارتباط جمعی در پیشرفت جامعه تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله نقش ارتباطات و وسایل ارتباط جمعی در پیشرفت جامعه تحت فایل ورد (word) :
نقش ارتباطات و وسایل ارتباط جمعی در پیشرفت جامعه
آگاه سازی جامعه و آموزش همگانی و توسعه مشارکت در پرتو رشد وشتاب روزافزون رسانه ها اهمیت فراوان دارد و نقش اطلاع رسانی به مردم وبالا بردن فهم و شعور سیاسی جامعه از اهم وظایف وسایل ارتباط جمعی است . در عصری که جهان پیوسته در حال کوچک شدن به سوی دهکده ای جهانی پیش می رود شناخت عملکرد و ماهیت رسانه ها برای احراز هویت فرهنگی و ارزشهای ملی نقش موثر و مفیدی دارد .
در مجموع انسان موجودی اجتماعی می باشد و به طور انفرادی نمی تواند زندگی کند و همواره از انزوا بیزار بوده است . امروزه دانشمندان به روشنی اعلام می کنند که حتی انسان های اولیه و قارنشین هم به طور اجتماعی زندگی می کردندح و گوشه گیری و عدم ارتباط با دیگران را نوعی بیماری روانی می دانند که سرچشمه بسیاری از اعمال غیر انسانی ودر نهایت به پوچی و حتی خودکشی فرد منجر می شود . نکته جالب این که در تمام تحقیقاتی که در مورد خودکشی در زندانهای خارج صورت گرفته محققین به این نتیجه رسیدند که بیشتر این خودکشی ها به صورت انفرادی و در سلول های انفرادی صورت گرفته است .
تعاریف ارتباط : کلمه ارتباط یا communication از ریشه لاتین communis به معنی اشتراک گرفته شده است . این کلمه در زبان فارسی به صورت مصدر عربی باب افتعال به کار می رود که در لغت به معنی پیوند دادن و ربط دادن و به صورت اسم مصدر به معنی بستگی پیوند پیوستگی و رابطه کاربرد دارد .
در مورد تمایز دو واژه ارتباط یکی به معنای مفرد communication و دیگری به معنای جمع communications محققان عقیده دارند کلمه ارتباطات به صورت مفرد نشانگر فرایند و جریانی است که پیام را از منبع یا فرستنده به مقصد یا گیرنده ارسال می کند اما کلمه ارتباطات به صورت جمع به معنی ابزار و وسایل پیام رسانی می باشد .
در صورتی که قصد پیام دهنده از انتقال پیام برای گیرندگان زیادی مطرح باشد آن را ارتباط جمعی می گویند . ویلبر شرام در کتاب فراگرد و تاثیر ارتباط جمعی می گوید : (( در فراگرد ارتباط به طور کلی ما می خواهیم با گیرنده پیام خود در یک مورد و مسئله معین همانندی یا اشتراک فکر ایجاد کنیم .)) فرهنگ انگلیسی به فارسی آریان پور برای لغت communication معادل های فارسی زیر را ارائه داده است : ارتباط خطوط ارتباطی وساسل ارتباطی مبادله گزارش ابلاغیه ابلاغ اطلاعیه نقل و انتقال مراوده اخبار مشارکت جلسه رسمی و سری فراماسیون ها عمل رساندن کاغذ نویسی مکاتبه و سرایت را ارائه داده است .
ارسطو فیلسوف یونانی شاید اولین اندیشمندی باشد که حدود 2300 سال پیش نخستین بار در زمینه ارتباط سخن گفت . او در کتاب مطالعه معانی بیان ( ریطوریقا که معمولا آن را مترادف ارتباط می دانند در تعریف ارتباط می نویسد : (( ارتباط عبارت است از جست و جو برای دست یافتن به کلیه وسایل و امکانات موجود برای ترغیب و اقناع دیگران .
انجمن بین المللی تحقیقات ارتباط جمعی تعریف زیر را برای ارتباط ارائه داده است : منظور از ارتباط روزنامه ها نشریات مجلات کتاب ها رادیو تلویزیون آگهی ارتباطات دور و پست است . همچنین ارتباط چگونگی تولید و توزیع کالاها و خدمات مختلفی را که وسایل و فعالیت های فوق به عهده دارند و مطالعات و تحقیقات مربوط به محتوای پیام ها و نتایج و آثار آن را در بر می گیرد .
ژوزف تی کلاپر در کتاب تاثیر ارتباط جمعی می گوید : (( ارتباط جمعی عبارت است از رساندن اطلاعات ایده ها و برداشتها از طریق وسایل ارتباط و دریافت این اطلاعات به وسیله عده زیادی از انسان ها در یک زمان . )) او در این مورد اضافه کرد که یکی از ویژگیهای ارتباط جمعی عظمت نفوذ آن است .
سادنی هید در کتاب برنامه های رادیو و تلویزیون در آمریکا در این باره می گوید : واژه ارتباط جمعی حاوی پنج ویژگی است :
1- تعداد گیرندگان وسایل ارتباط جمعی نسبتا زیاد است .
2- ترتیب گیرندگان بسیار متنوع است .
3- با ارسال پیام از طریق وسایل ارتباط جمعیی نوعی تکثر پیام به وجود می آید .
4- توزیع پیام سریع است .
5- هزینه برای مصرف کننده کم است .
تعاریف گوناگونی درمورد ارتباط وجود دارد که از بحث این تحقیق خارج است . چون هر دانشمندی از یک نقطه نظر به ارتباط نگاه کرده است . بعضی به پیام توجه کرده اند و بعضی به معنی یا فرستنده و گیرنده پیام و حتی تاثیرات آن بر محیط و جامعه ولی به طور کلی تعریف جامع زیر نوشته دکتر علی اصغر کیا در کتاب ارتباطات جمعی و روابط بین الملل جالب است : (( ارتباط عبارت است از فراگرد انتقال پیام از سوی فرستنده برای گیرنده مشروط برآن که در گیرنده پیام مشابهت معنی با معنی مورد نظر فرستنده پیام ایجاد شود . )) این تعریف یک توضیح ریاضی نیز دارد . هر چه معنای مورد نظر در فرستنده پیام با معنی متجلی شده در گیرنده پیام مشابهت بیشتری داشته باشد ارتباط کاملتر خواهد بود .
ارتباط عبارتست از جریان پویایی که در آن تبادل اطلاعات صورت میگیرد. این جریان میتواند چهره به چهره یا رودررو باشد که آن را ارتباط مستقیم یا میان فرد می نامند. در این نوع ارتباط شخص پیام دهنده یا پیام گیرنده با یکدیگر تماس دارند و به همین جهت پیام دهنده و پیام گیرنده میتوانند به نوبت نقش خود را تغییر دهند. و هر کدام به جای دیگری ایفای نقش نماید.
ارتباط ترجمه لغت Communication است. هر چند استعمال این لغت در کتب نوشتههای فارسی عمومیت ندارد اما با این وصف از سایر لغات متداول تر به نظر میرسد. ریشه این لغت کلمه لاتین Communis است که میتوان آنرا به تفاهم و اشتراک فکر ترجمه کرد. وقتی که با شخصی ارتباط برقرار میکنیم کار ما در حقیقت برقراری یک نوع اشتراک فکر و تفاهم اندیشه با اوست. مفهوم واقعی ارتباط با توجه به ریشه لاتین آن (در میان گذاشتن و تقسیم کردن) مفهئمی است که لازمه آن فقط یک فرستنده فعال و یک گیرنده انفعالی نیست بلکه بازخورد یا فیدبک Feed back دومی را که نیز تغییر دهنده طرز رفتار اولی است به حساب میآورد. و از آن مهمتر مستلزم شرکت فعال تمام افراد ذی نفع در روند ارتباط نیز هست. و ارتباط در این حالت به صورت یک جوح چند بعدی با بازخورد در میآید.
نگاه اجمالی
ارتباط را میتوان جریانی چند طرفه دانست که طی آن دو یا چند نغر به تبادل افکار ، نظریات ، احساسات و حقایق میپردازند و از طریق بکاربردن پیامهایی که معنایش برای کلیه آنها یکسان است به انجام این امر مبادرت میورزند. هنگامی که ارتباط را کوشش آگاهانه فرستنده پیام برای سهیم ساختن گیرنده در اطلاعات ، عقاید و طرز فکرهایش میدانیم، مسئله تفاهم و هماهنگی فرستنده و گیرنده اهمیت اصلی و اساسی خود را به دست میآورد، هرگونه انتقال پیام بین فرستنده از یک طرف و گیرنده از طرف دیگر ارتباط محسوب میشود.
چه فرستنده انسان باشد و چه یک دستگاه مکانیکی ارسطو فیلسوف معروف هدف ارتباط را جست و جو برای دست یافتن به کلیه وسایل و امکانات موجود برای ترغیب و امتناع دیگران میداند. به این صورت که برقرار کننده ارتباط از هر راه و وسیلهای که امکان داشته باشد طرف مقابل ارتباط یا مخاطب خود را تحت نفوذ در آورده و نظر و عقیده خود را به او بقبولاند. البته برای ارتباط تعاریف متعدد و مختلفی از سوی صاحب نظران و پژوهشگران ارتباطات ارائه شده است هر یک از صاحب نظران امور ارتباطات با توجه به زاویه دید و اهمیتی که برای عناصر ارتباط قائل هستند ارتباط را تعریف کردهاند. که به برخی از آنها اشاره میکنیم.
عقیده ابراهیم رشیدپور درباره ارتباط
ارتباط جریانی است که طی آن دو نفر یا بیشتر از طریق کاربرد پیامهایی که معنای آن برایشان یکسان است به تبادل افکار ، نظرات ، احساسات و عقاید خود میپردازند.
قربانیان تلویزیون
احمد یحیایی ایله ای
اشاره
تاثیر پذیری اکثریت خاموش جامعه از تلویزیون و برنامه های ماهواره ای تلویزیونی بسیاری از اوقات کشورهایی از جهان سوم را با بحران فرهنگی روبرو کرده است.
تلویزیون هر روز بر ما تسلط بیشتری می یابد و ما بایستی نگران آثار مخرب برنامه های تلویزیونی برای کودکان و خانواده های خود باشیم. این حق ماست و می بایستی عکس العمل نشان دهیم. اگر چه تلویزیون فی نفسه مطرود نیست اما برنامه های تلویزیونی در مجموع زیانبار بوده اند. در غرب به نوعی و در شرق به شکلی دیگر خطر برنامه های مخرب و منحط تلویزیونی احساس میشود.
ما بدبختانه فرزندانمان را با تلویزیون تربیت می کنیم وقتی می خواهیم آنان را ساکت کنیم برای آنان تلویزیون روشن می کنیم و یا آنان را به تماشای برناه هایی که خودمان هم نمی دانیم چه هستند دعوت می کنیم . خودمان هم متاسفانه عادت کرده ایم به آنچه پخش می شود فقط خیره شویم و نگاه کنیم . بشر با تولید نیازمند به شناخت دنیای اطراف خود است و انتقال فرهنگ و روحیه مدنی می تواند به صورتی سالم و سازنده انجام گیرد اما به نظر می رسد تلویزیون یک مانع اصلی بر سر راه رسیدن به دنیای بهتر است پس ما بایستی از آثار سوء این جعبه جادویی آگاه شویم و در ارتباط با تلویزیون مسؤولیت خود را بپذیریم .
«تلویزیونی که می تواند دارای اثرات کاملاً مخرب باشد می تواند به صورت ابزار مفیدی نیز در خدمت تعلیم و تربیت درآید تلویزیون می تواند چنین باشد ولی خیلی غیر محتمل است که چنین بشود.»
ساخت برنامه های با ارزش وقت بیشتر و تخصص بالاتری لازم دارد اما افرادی که بتوانند برای مدت زمان پخش برنامه های بد بسازند زیاد هستند و این مسأله را حل می کند.
اما بایستی برنامه هایی ساخته شود که ضمن جذاب بودن دارای کیفیت مطلوبی نیز باشند اگر چه بعضی معتقدند که تلویزیون برای جلب مشتری تلاش می کند نه برای بالا بردن کیفیت. برای پخش برنامه های احترام برانگیز و انتخابی بایستی کارگزاران برنامه های تلویزیون آموزشهایی جهت بالا بردن و درونی کردن تعهد اخلاقی برتر ببینند تا از سطحی نگری که خطری جدی است نجات یابیم.
کودکان قربانیان تلویزیون
نمی توان کودکان را برای زمانی که در مقابل صفحه تلویزیون صرف می کنند سزنش کرد و اینکه آنها تقصیری ندارند که از طریق تلویزیون اطلاعات دگرگونه شده را دریافت می دارند.
جان کندری می گوید: « قرار نیست که تلویزیون از بین برود از سویی خیلی کم احتمال دارد که تلویزیون فضای مناسبی را برای اجتماعی کردن کودکان ایجاد کند.»
در گذشته کودکان ناظر فعالیت بزرگترها بودند و آنچه را خانواده طی یک نسل به آنان آموخته بود الگویی برای نسل آینده می شود اما اکنون باید دریابیم که کودکان از محیط اطراف خود چه چیزهایی را فرا می گیرند؟ عواملی که محیط اطراف آنان را می سازد چه نام دارد؟ و تلویزیون به عنوان یکی از این عوامل چه می کند و چه باید بکند؟
در صفحه 3 کتاب تلویزیون خطری برای دموکراسی زیر عنوان « چرا بچه ها تلویزیون تماشا می کنند؟» آمده است که : انگیزه کودکان از نشستن در پای تلویزیون با خواست بزرگترها فرق دارد. بزرگترها به اقرار خودشان برای سرگرمی به تماشای تلویزیون می پردازند ولی کودکان ضمن اینکه طالب سرگرمی هستند غالباً برای فهمیدن دنیای اطراف به تلویزیون می نگرند. بزرگترها معمولاً اهمیت کمری برای تلویزیون قایل هستند و به آن با یک ساده باوری آگاهانه نگاه می کنند». تبلیغات تلویزیونی روی شخصیت کودکان، باورهای کودکان و اعمال کودکان به شدت مؤثر می افتد. معمولاً کودکان از دو سالگی تماشای فیلمهای کارتونی را شروع و تقریباً در 6 سالگی به تماشای تلویزیون عادت می کنند. یعنی قبل از اینکه به مدرسه بروند با تلویزیون دوست می شوند.
به نظر می رسد تلویزیون به عنوان اعتبار معلم و معلمی پایان بخشیده است یا دارای این چنین قدرتی است زیرا امروزه دانش آموزان در حالی قدم به مدرسه می گذارند که به شدت از تکنیک تلویزیون و اثرات روانی آن متأثر شده اند و در حالی که مکانیسم تصویری و بصری تلویزیون ریشه در اعماق آنان دوانده است با سیستم کتاب و حروف چاپی وارد یک نزاع درونی و روانی می شوند این درگیری قربانیان زیادی را می طلبد. کودکان و دانش آموزان که نمی توانند و یا نمی خواهند از طریق قرائت آموزش ببینند و یا اصولاً توانایی خواندن را ندارند نوآموزانی که قادر به درک تسلسل منطقی حتی یک پاراگراف نیستند و نمی توانند افکار خود را برروی چند جمله مکتوب متمرکز کنند دیگر قادر نیستند بیش از چند دقیقه به بیان شفاهی معلم ویا یک سخنرانی توجه کنند و ارتباط منطقی جملات و مطالب را به خاطر بسپارند و یا حتی فراگیرند.»
کودکان بر خلاف بزرگسالان که با دیگر رسانه ها ارتباط دارند بیشتر با تلویزیون در ارتباط هستند. به عقیده پژوهشگران علت علاقه کودکان به تلویزیون این است که به آنان امکان می دهد تا در ماجراهای پشت پرده زندگی کودکانه خود رسوخ کنند و دنیا و مردم را بهتر بشناسند.» وقتی کودکان ما به دنیا می آیند باید کار دشواری را انجام دهند و آن انطباق پذیری به شکل صحیح روشن می شود و برآنان است که کودکان را برای وظایف آینده آماده کنند اما وقتی دیگر کسی به کودکان کمک نمی کند که دنیا را بشناسد آنان دست به دامان تلویزیون می شوند . در حال حاضر پدران و مادران وقت اینکه دنیای وسیع اطراف را به کودک بیاموزند از دست داده اند و از سویی تلویزیونی برای کودکان دست یافتنی ترین دریچه به دنیای افراد بالغ است. پس تلویزیون به کودک یک تصویر یا خیال دگرگونه ارائه میدهد زیرا در تلویزیون بیننده بیشتر از آنچه می بیند تأثیر می پذیرد و این نگرانی در مورد کودکان که بزرگ می شوند وجود دارد. از خودمان باید بپرسیم برنامه های تلویزیونی بر روی رفتار کودکان چه تأثیراتی می گذارد؟
برنامه های خشن نه تنها در کوتاه مدت تأثیرات منفی بر کودکان می گذارد بلکه بر اعتقادات و ارزشهای آنان مؤثر واقع می شود. قدرت نمایی های ستاره ها و قهرمانان خیالی فیلمها به کودکان چه می آموزد؟ بدون شک به آنان تلقین می کند که هر کس قدرت بیشتری دارد حق با اوست و او هست که به هدف می رسد و با زور است که می توان هر چیزی و هر خواسته ای را به دست آورد. با همه اینها به نظر می رسد همه آنچه در دنیای جهان سومی رخ می دهد نتیجه رسانه هاست و متاسفانه سیاستگذاران و برنامه سازان شناخت بیشتری از نیازها ، علاقه مندیها به نظرات و عکس العملهای مخاطبان و ماهیت خود رسانه داشته باشند. می توانند مسؤولانه تر برنامه ریزی کنند.»
تلویزیون رسانه ای بی رحم
رسانه ها به جای تأثیر گذاری مثبت بر مردم و بخصوص کودکان می توانند کارکرد و پیامدهای منفی داشته باشند. تلویزیون بخصوص به کسانی که شناخت کافی از تلویزیون و برنامه های آن ندارند رحم نخواهد کرد گسترش خشونت و هیجان و همچنین سطحی نگری کسانی را که منتقدانه و آگاهانه به تلویزیون و برنامه های آن توجهی نمی کنند قربانی خواهد کرد و آنان را در معرض آسیبهای جدی اجتماعی قرار خواهد داد . به همین علت گروه عمده ای که پایمال می شوند کودکان امروز ما هستند.
با توجه به اینکه اکنون تلویزیون ، قصه گو ، نصیحت گر، معلم و پدر و مادر ملی بچه ها شده است. والدین بایستی به کودکان بگویند و آنان را توجیه کنند که تلویزیون منبعی قابل اطمینان برای شناخت دنیای خارج نیست و برای اینکه بچه ها کمتر تلویزیون ببینند باید تفریحات دیگری مهیا شود.
پدران ، مادران و مدرسه تا حد امکان باید به کودکان کمک کنند و درصدد کاهش تأثیرات سؤ تلویزیون در زندگی کودکان و نوجوانان برآیند. اما متأسفانه بسیاری از والدین از جنبه های منفی تلویزیون آگاهی ندارند یا به آن اعتقادی ندارند و اکنون به نظر می رسد که کنترل والدین بر فرزندان بیشتر بر روی مدت زمان تماشای تلویزیون است و آنان به نوع برنامه های تلویزیونی حساسیت چندانی ندارند.» کودکان به چشمان خود اعتماد می کنند پس آنچه از تلویزیون می بینند قابل اعتماد است اما مدرسه باید به کارگیری تلویزیون را به بچه ها بیاموزد از بچه ها بخواهد که برنامه های تلویزیون را به بحث بکشانند و نقد کنند و در نهایت باید کودکان بیاموزند که با دید انتقاد آمیز به تلویزیون و اطلاعات آن بیندیشند ولی متأسفانه بچه ها هر چه بخواهند نگاه می کنند بدون آنکه تأثیرات آن را بدانند و با این بمباران مشکلاتی مخرب برای کودکان خانواده ها و جامعه ایجاد می شود.
تلویزیون با افراط در توسل به داستانهای افسانه ای با پرداختن افراطی به ستاره شدنها و با قلب کردن و واژگونه نشان دادن گفت و گوهای مردمی در درون جامعه سطحی نگری تحمیل می شود امروزه تلویزیون به یک قدرت غیر قابل کنترل بدل شده است پس با همین تعریف همواره یک زبان بسیار جدی از ناحیه تلویزیون بر مردم یا شاگردان نابالغ در راه بوده و هست متأسفانه تلویزیون زمانی را از ما می گیرد که نیاز داریم در آن فرصت به شناخت دنیا و پیدا کردن جای خودمان از آن بهره گیریم. من پیشنهاد می کنم اگر می خواهید استراحت کنید و اگر می خواهید زندگی کنید یک شب تلویزیون راخاموش کنید وگرنه تلویزیون هم وقت شما را صرف می کند و هم محتوی خود را بر شما تحمیل می نماید.
پیشرفت معنوی تلویزیون، ارتباط نزدیک با خدا
در سریال روز حسرت که مناسبتی ماه رمضان 1387 بود و از شبکه یک تلویزیون پخش شد و دیروز به اتمام رسید. همه خزعبلاتی که به اسم فیلمنامه بود به کنار. اینکه در مورد عاقبت مردم تصمیم گرفتند کف مرا ببریدهاست!
مثلا حاج آقا فرامرز قریبیان در اواسط فیلم یک میلیارد تومن نزول توسط پسرش گرفته بود که آخر فیلم هم معلوم نشد چی شد. ولی آقا رو فرستادند بهشت!
مسخره و بی معنی و چرت و پر از اشکالات سناریو و بدتر از همه پر از خرافات و جعلهای مذهبی و لاطائلات فرط… بدبختی بزرگ این است که نمایندگان مجلس از صدا و سیما بابت نوآوریهای ویژهبرنامههای رمضان تشکر کردند!
اهمیت تلویزیون
تلویزیون، رسانه ارتباط جمعی است و از این رو، اهمیت ویژهای دارد. این رسانه، یکی از پلهای ارتباطی میان مخاطب و سیاست، نظام، اجتماع، اخبار و حوادث شمرده میشود. تلویزیون یک الگوی یادگیری اجتماعی است و مردم از راه «یادگیری مشاهدهای»، الگوهای بسیاری را از این رسانه میآموزند و به آن عمل میکنند. این رسانه، وسیلهای برای همسان کردن نگرشها و رفتار مخاطبان است. سرگرم کردن مخاطبان، از دیگر ویژگیهای تلویزیون است؛ چرا که مخاطب از این راه میتواند از زیر بار فشارهای روانی زندگی شهری، فرار و تجدید نیرو کند. ویژگی سرگرم کنندگی تلویزیون سبب میشود تا برنامهسازان، قالبهای تلویزیونی را بر مبنای جذابیت، جلب مشتری و رضایتمندی آنها شکل دهند. تلویزیون، سبب عمومی شدن دانش و آگاهی، آشنایی مردم با پیشرفتهای جوامع دیگر و پدید آمدن انگیزههای قویتر برای رقابت میشود. به این ترتیب، مردم به تلویزیون به عنوان رسانهای مینگرند که هر لحظه جهان را به آنها مینمایاند.
آسیبها و فواید تلویزیون
برخی از اندیشمندان معتقدند با استفاده از تلویزیون، به راحتی میتوان یک جریان فکری به وجود آورد. امروزه تلویزیون تا دورترین روستاها راه یافته است و آنتنهای کج و کوله آن را بر فراز آپارتمانهای مرتفع تهران تا خانههای کوچک روستایی میتوان دید. از این روست که تلویزیون را میتوان دانشگاه عمومی گستردهای با مخاطبانی در گروههای گوناگون در نظر آورد. برنامههای تلویزیون میتواند آثار مطلوب و نامطلوبی بر مخاطبان بگذارد. تأثیر گذاری تلویزیون به علت شنیداری و دیداری بودن آن، در مقایسه با دیگر رسانههای ارتباط جمعی بیشتر است. تلویزیون میتواند در زندگی مدرن امروز بسیار سودمند یا زیانبخش باشد. این رسانه به علت اینکه بسیاری از مردم با آن سر و کار دارند و اوقات بیکاری خود را با آن میگذرانند، میتواند آگاه کند، بیاموزد، تشویق کند و احساس را برانگیزاند. نمایش برخی فیلمهای سینمایی که دربردارنده خشونت زبانی و بدنی است، از جمله آسیبهای مخرب تلویزیون بر مخاطبان به شمار میرود. برخی آگهیهای تجاری، مصرفگرایی را میان مردم جامعه رواج میدهد که این وضعیت را نیز میتوان از آسیبهای تبلیغی تلویزیون نام برد.
تأثیر تلویزیون بر افکار عمومی
تلویزیون، یکی از مؤثرترین و گستردهترین دستگاههای پیامرسانی در جهان امروز به شمار میآید. این رسانه در مقایسه با دیگر رسانهها به دلیل استفاده از جاذبههای تصویری و هنری، تأثیرگذاری بیشتری بر افکار عمومی و رفتار مخاطبان خود دارد. در واقع، تلویزیون با آموزش مفاهیم فرهنگی و اعتقادی، ترسیم و تبیین نمودهای برجسته و الگوهای مثبت و منفی، تبلیغ و ترویج مصرف کالاها و محصولات داخلی و خارجی، نهادینهسازی هنجارهای مناسب و نامناسب و حتی تغییر ذایقه و ذوق بینندگان، از جایگاهی کاملاً استثنایی در این مسئله برخوردار است و حتی میتواند رهبری افکار عمومی جامعه را در دست گیرد.
تلویزیون و اوقات فراغت
تلویزیون، رسانهای فراگیر و بانفوذ است که با وجود گسترش برخی رسانههای غربی، همچنان سهم عمدهای از اوقات فراغت مردم کشور را به خود اختصاص داده است. به یقین، یکی از ضرورتهای جامعه، شاد بودن است. تلویزیون در مقام رسانهای سرگرمکننده باید بکوشد شادی را در مردم ایجاد کند. البته این شادی نباید با لودگی، ابتذال و بیبندوباری یکی شود؛ زیرا تلویزیون افزون بر سرگرم کردن مخاطب باید فرهنگسازی کند و نباید به هر قیمتی بینندگان را بخنداند.
تلویزیون، دین و انتقال مفاهیم دینی
امروزه تعداد زیادی از رسانهها به ویژه شبکههای رادیویی و تلویزیونی، دستاندرکار انتقال و آموزش مفاهیم دینی هستند و با وجود مشکلات فراوانی که در مسیر آنها وجود دارد، مخاطبان بسیاری را به خود جلب کردهاند. در ایران، یکی از شیوههای انتقال مفاهیم دینی به مخاطبان، بهرهگیری از تلویزیون است که به صورت مستقیم و غیر مستقیم انجام میگیرد. روش مستقیم، پیامهایی است که محتوای مورد نظر آنها به طور صریح به مخاطب ارائه میشود. روش غیرمستقیم، پیامهایی است که محتوای آنها با بهرهگیری از قالبهایی همچون ضربالمثل، تمثیل، داستان و روایات تاریخی و نیز استفاده از شیوههای هنری مانند اجرای نمایش، مسابقه، بازی، نقاشی، فیلم و عکس منتقل میشود. در این میان، یکی از عوامل موفقیت رسانهها در انتقال مفاهیم دینی، بهره گرفتن از زبان غیر مستقیم است؛ چرا که زبان مستقیم در جهان امروز به صورت تحمیل و القای باورها به مخاطب در آمده و برای شکل نگرفتن فرهنگ القایی در ذهن مخاطب، باید به بیان غیر مستقیم روی آورد.
دیدگاه حضرت امام خمینی رحمهالله و مقام معظم رهبری درباره تلویزیون
از دیدگاه امام خمینی رحمهالله و مقام معظم رهبری، تلویزیون، ویژگیهای خاصی دارد. این رسانه باید نقش آموزشی و پرورشی داشته و مربی خوبی برای مخاطبان خود باشد. در واقع، تلویزیون باید به دستگاه آموزشی برای مردم تبدیل شود؛ اسلام را به شکل درست به مردم معرفی کند؛ به ارزشهای اسلامی پایبند باشد؛ فلسفه انقلاب را به نسل جوان جدید بفهماند و مفهوم استقلال و آزادی را بیش از پیش نهادینه کند. مردمی باشد و با توجه به حقوق همه طبقههای اجتماعی، نظر آنان را بازتاب دهد. افزون بر آن، به پرورش مخاطبان اندیشمند، مستقل و حساس به سرنوشت کشور و آزادمنش بیندیشد. نباید جوانان را از خودشان غافل کند، بلکه باید با ساخت برنامههای هدفمند، آنها را مبارزی آزادمنش بار آورد. مستقل و خودکفا باشد و در یک کلام، باید با گسترش فساد، خشونت و فحشا مقابله کند. فرهنگ اندیشهورزی را گسترش دهد و اسلامی، انقلابی و مردمی بودن را در برنامههایش بگنجاند و پدیدار سازد.
تماشای تلویزیون از طریق موبایل در ایران ممکن میشود
پژوهشگران الکترونیک و ارتباطات کشورمان موفق به طراحی سیستم پخش دیجیتالی تصاویر دستی (DVB-H) شدند که با راهاندازی پایلوت آن در کشور تا پایان سال جاری میتوان برنامهها و سریالهای تلویزیونی را از تلفن همراه نیز تماشا کرد.
مهندس محمود فخرایی، معاون فنی شرکت سازنده این سیستم در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: به منظور دریافت تصاویر دیجیتال بر روی گیرندههای متحرک و گوشیهای تلفن همراه این شرکت با حمایت وزارت صنایع – سازمان صنایع نوین – در حال ساخت نمونه فرستندههای DVB-H خود میباشد که اولین پخش آزمایشی آن در نمایشگاه بینالمللی IBC هلند – که یکی از معتبرترین نمایشگاههای تجهیزات رسانهای در جهان است – در شهریور ماه امسال تست خواهد شد و امید است تا با راهاندازی پایلوت این سیستم تا پایان سال جاری، پخش آزمایشی آنرا با کمک سازمان صداوسیما در کشور آغاز کنیم.
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/3/4 4:40 صبح
مقاله پلان متن کارآموزی تحت فایل ورد (word) دارای 14 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله پلان متن کارآموزی تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله پلان متن کارآموزی تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله پلان متن کارآموزی تحت فایل ورد (word) :
پلان متن کارآموزی
پلان موقعیت
پلانی است که بتواند وضع ساختمان و همچنین موقعیت قرار گرفتن آن را نشان دهد
که معمولاً با مقیاسهای 1:200، 1:500، 1:1000 و اگر پروژه بسیار وسیع باشد از سایر مقیاسهای دیگر نیز استفاده میکنند تا پلان مربوطه را به نمایش در آورند.
نقشههای جزییات (DETALL )
چون نقشههای اجرایی را، چنانچه که اشاره شد،با مقیاس50/1 ترسیم میکنند، نمیتوان مشخصات و شکل یک قسمت را آنچنان که باید ترسیم کرد. برای اینکه بتوانیم مشخصات و شکل کامل یک قسمت را دقیقاً بیان کنیم، نقشه هایی که معمولاً با مقیاس 20/1 یا 10/1 ترسیم میشود استفاده میکنیم. این گونه نقشهها را نقشه جزییات میگویند.
پلان شیببندی
در نقشههای ساختمانی پلانی به عنوان شیببندی مورد مطالعه و ترسیم میباشد. این پلان وضع شیب پشتبام را مشخص کرده که حرکت آب باران و یا مواردی چون شست و شوی
را با حرکت سریع به طرف ناودانی میسر میسازد. اجرای شیببندی و کف خوابگذاری
بر اتصالات قطعه لوله انتهایی و مسئله قیراندود آن و مراحل بعد از آن از ویژگیهای خاص برخودار میباشد که بایستی به نکات اصولی و فنی هر مورد نهایت توجه را مبذول داشت.
شیببندی به دوحالت انجام میگیرد:
الف) شیببندی در جهت قسمتهای میانی پشتبام
ب) شیببندی در جهت کناره و یا گوشه پشتبام
درصد شیببندی
معمولاً طول شیب تا عرض 5 متر با کشش کافی تا 3% به طرف سوراخ ناودانی به خوبی انجام میشود. چنانچه طول شیب بیشتر از حد ذکر شده باشد بایستی ناودان دیگری با شیب مناسب محاسبه و تعیین شود.
آکسبندی ساختمانهای اسکلت فلزی
ترسیم آکسها، نمرهبندی و مشخص کردن آکس ستونها:
آکسبندی: در ساختمانهای فلزی تعیین محور از موارد کلی اساس ساختمان فلزی میباشد. معمولاً اندازه آکسبندی نسبت به دیوار فضاها که عموماً بر روی پلهها واقع میشوند. تعیین میگردند.
به طور کلی برای آکس بندی دهنهها را میتوان به طور محدود و با ابعاد آزاد انتخاب نمود. و کلیه اندازههای بین دو ستون آکس (محور تا محور) به وسیله محاسبات اسکلت فلزی به
وجود میآیند.
عملیات خاکی
برای بنا کردن یک ساختمان ابتدا محل رامشخص کرده و سپس خاکبرداری را بوسیله ماشینهای مورد نظر و یا دستی انجام می دهیم تا به کد مورد نظر برسیم.
بعد از اینکه پی کنی مورد نظر را انجام دادیم بتن نظافت یا مگر یک سطح همتراز
و یکنواخت را در زیر فوندانسیون میریزیم که عیار آن معمولاً 150 میباشد. وظایف بتن مگر یکی نظافت سطح زیر فندانسیون هم تراز کردن و یکنواختی آن و جلوگیری از هوازدگی خاک
از بتن مگر استفاده شود.قبل از بتن ریزی باید زمین مرطوب باشد.
پیکنی
ساختمان بوسیله پی به زمین متصل شده است و بارهای وارده را از بنا گرفته و به یک نسبت پخش و به زمین متصل میکند. پس از طرح و تنظیم پلان اجرایی پلان پی کنی را از روی پلان اجرایی با این تفاوت که پلان پی کنی را از هر طرف به اندازه 15 الی20 سانتیمتر ریشه (ناخن) داده و ترسیم میکنند. مثلاً دیوار 35 سانتی 65 یا 75 سانتیمتر ترسیم و سپس در محل ساختمان سازی پیاده میشود پیکنی در هر منطقه بستگی به زمین آن دارد و به طور کلی بایستی تا جایی پی کنی شود که به زمین سفت برسد. حداقل پیکنی حتی در زمینهای سفت نبایستی نباید کمتر از80 سانتیمتر باشد.
قالب بندی
قالببندی انواع مختفی دارد از جمله قالبهای چوبی، فلزی، آجری، فایبرگلاس و … استفاده میشود. درمورد کار مورد نظر از قالبهای آجری(همانطور که در عکسها مشخص است)
استفاده شده است.
فونداسیون
آرماتوربندی:
بعد از اینکه بتن مگر ریخته شد و بعد به مقاومت مورد نظر رسید عملیات آرماتوربندی
را که بر اساس نقشه های اجرایی و محاسباتی میباشند انجام دهیم
که در مورد آرماتوربندی در فونداسیون منفرد مش در پایین و در مورد فونداسیون نواری از یک شبکه مش در پایین
و یک شبکه در بالا استفاده میشود.
بیس پلیت
برای نصب بیس پلیتها بولت را در محلهای مورد نظر نصب کرده و سپس صفحه پلیت
را روی آن قرار داده به صورتی که بولتها از داخل صفحه بیس پلیت عبور کند و صفحه پلیتها
در یک راستا قرار گیرند برای تعیین ارتفاع صفحه پلیتها از دوربین نقشه برداری استفاده میشود و بوسیله میر ارتفاع تمام صفحه پلیتها را یکسان می نماییم . بعد بولتها را بوسیله سیم آرماتور بندی به آرماتورهای فوندانسیون کاملا ًمتصل مینماییم.
بتنریزی فوندانسیون
قبل از بتنریزی میبایستی قالبها را بوسیله کاور پوشاند و سپس بتن را با عیار سیمان و دانهبندی مورد نظر ساخته و به داخل قالبها میریزندکه بتن مورد نظر در بچینگ شرکت ساخته شده وتوسط میکسر به کارگاه آورده میشد.
بتن رادر لایههای مختلف ویبره کرده و بعد از پر شدن قالب فوندانسیون سطح بتن را صاف میکنیم و بعد از این که عملیات انجام شد، صفحه پلیتها را باز کرده و زیر آن را که حبابهای هوا موجب نرسیدن بتن به آن نقطه شده است بوسیله ملات ماسه و سیمان پر کرده و مجدد صفحه پلیتها را بسته و تراز میکنیم.البته بایددر زمان بتن ریزی زیر صفحه پلیت را کاملا ویبره زد.
اسکلت فلزی
به صورت دوبل و با ورق های تقویتی تا ارتفاع مشخص شده طراحی و بعد از آن
با تسمههایی به فواصل مشخص بعد از آماده شدن ستون گونیاهایی که تیر یا پل روی آنها
قرار میگیرد به ستونها وصل نموده و ستونها را آماده نصب مینمایند. تهیه ستون
ازIPE16 ـIPE14 .و درچند بلوک ازIPE16وIPE18استفاده شد.
که ابتدا ستونهارا روی زمین مونتاژکرده سپس باجرثقیل نصب میگردد.
نقشههای تیرریزی
برای تیر ریزی هر ساختمانی باید نقشه جداگانه ای تهیه شود .برای این منظور پلان ساختمان را با تفاوت اینکه دیوارها را با خط نازک می کشند ترسیم مینمایند. از اندازهها و س
ایر شخصات مندرج در پلان صرف نظر میگردد. فقط تیر آهنها را با خط نقطه قوی نشان میدهند. در هر پلان تیرریزی باید نکات زیر را رعایت گردد:
1ـ تیرهای هم نمره و هم طول را تحت عنوان پزسیون مشخص مینمایند. کنار آنها دایره کوچکی ترسیم کرده و نمره پزسیون را درآن مینویسند.
2ـ فاصله تیرها از همدیگر را نیز در پلان مشخص میکنند.
3ـ برای هر پلان تیر ریزی یک جدول نیز تهیه می گردد که در آن جدول تعداد، نمره تیر آهن، طول پزسیون و غیره نوشته میشود و در ستون آخر جمع کل وزن تیر آهنهای یک ساختمان مشخص میگردد.
به طور کلی در نقشه تیر ریزی باید نکات زیر کاملاً روشن و دقیق مشخص گردد:
1- نمره تیر آهن.
2- طول تیر آهن.
3- فرم تیر ریزی.
4- فاصله تیرها از همدیگر.
5- جدول لیست تیر ریزی .
اتصال ستون به صفحه پلیت
برای اتصال ستون به بیس پلیت بعد از مشخص شدن آکس بیس پلیتها نبشیها و ورقهای سختکننده ستون را از روی بیس پلیتها به فواصل مشخص روی بیس پلیت جوش داده و سپس ستون را بوسیله جرثقیل در محل تعبیه شده قرار داده و بعد از شاقول کردن ستون در دوجهت ستون را به صفحههای سخت کننده جوش میدهیم بعد از کامل شدن ستونگذاری تیرها یا پلها را که از قبل آماده کردهایم روی نبشهایی که از قبل به ستون جوش دادهایم قرار میدهیم و پل را به نبشیها جوش میدهیم پلهای زنبوری را در نقاط تکیه گاهی بوسیله ورق تقویتی در مقابل برش تقویت میکنیم بعد از اتصال کلیه پلها و تیرها کشها را در فواصل مشخص در داخل پلها جوش داده و سقف را آماده میکنیم.
دستگاه جوش که در اسکلت فلزی به کار می رود دینام است که فرق جوش آن با جوشهای ترانس جوش در اینست که در دینام به علت یک سو بودن برق و نداشتن تناوب ازنفوذ هوا به داخل جوش جلوگیری می شود که در صورت وجود این حبابهای هوا هنگامی که به جو
ش تنشهایی وارد میشود باعث شکست جوش می شود . از جوشهای ترانس جوش در اسکلت ساختمانها استفاده نمیشود بیشتر برای ساخت در و پنجره و نرده استفاده میشود.
بادبند
بادبند برای مقابله با نیروهای جانبی از جمله زلزله و باد مورد استفاده قرار میگیرد.ورقهای بادبند که به ستون و تیر وصل میشوند 30×30 و ورقهای وسط بادبند
50×40 میباشند.
انواع جوش در کار مورد نظر
1ـ جوش تخت:
زمانی که عملیات جوش روی میز کار انجام میشود به این جوش، جوش تخت گویند.
2ـ جوش سربالا:
زمانی که هنگام جوشکاری از پایین به سمت بالا الکترود جوش را حرکت دهیم به این جوش جوش سربالا گویند.
اجرای سقف
پس از مونتاژ سقف در روی زمین و نصب آنها بوسیله جرثقیل و تکمیل جوشها بر روی هر طبقه قالب بندی شده وپس از آرماتوربندی توسط پمپ بر روی سقف بتن ریخته می شود.
که در این کار بتن با عیار 350 اجرا میشود.
بعد از گرفتن مقاومت اولیه بتن، بتن را به مدت 3 الی 4 روز مرطوب نگه میدارند.
اندود گچ و خاک
از این اندود برای پوشش سطوح جانبی و سقف در قسمتهای داخلی ساختمان استفاده میشود. در موارد نادر از اندود گچ و خاک برای پوشاندن کف فضاهایی که در زیر فرشهای سرتاسری قالی و غیره قرار میگیرند استفاده میشود.
اندود گچ و خاک بر سطح دیوار
بطور کلی سطوح آجر کاری بخصوص نوع گری چینی دارای ناهمواریهایی است که
با اندود کاری کردن آن سطوح کاملاً صاف و یکنواخت میشود. برای ساختن سطح تخت
با تقسیمبندی سطح دیوار در ابعاد کوچک و متعدد، با شمشهگیری اندودکاری با ملات
و همسطح سازی اجرا شود و پوشش اندود یکنواخت شود.
مواد متشکله و نسبت آنها
1ـ گیرش ملات گچ سریع و استفاده از آن به تنهایی مشکل است. ضمناًا ز جهت اقتصادی نیز مقرون به صرفه نمیباشد. از این روبه نسبت مساوی برای هر یک پیمانه گچ یک پیمانه
یا بیشتر، خاک رس ا ضافه می شود تا عملکرد گچ و خاک برای اندود کاری بهتر باشد.
2ـ خشک بدون مواد زائد مخلوط و برای استفاده آماده میشود . بهتر است ملات گچ و خاک بر روی ورق آهن ساخته شود . پیمانه ای و غیره در ساخن ملات گچ و خاک استفاده میشود خاک رس معمولی سرند شده و کاملاً خشک به نسبت م
ساوی با گچ در جای کاملاً خاک رس
به صورت کیسهای.
3ـ خاک کیسهای غربال شده در پاکتهای پلاستیکی برای مصرف آماده است از جهاتی کار را سریعتر میکند بخصوص که خاک کاملاً خشک باشد.
توجه: چنانچه مقدار خاک از گچ بیشتر باشد خطر ترک برداشتن اندود وجود دارد که باعث تکه تکه و جدا شدن اندود از سفتکاری میشود.
کارگذاشتن کاشی به روش دوغابریزی
1ـ ابتدا زیر کار تمیز و خیس میشود.
2ـ دوغاب ماسه و سیمان با یک پیمانه سیمان و سه ماسه و یک پر نرمه و یا گرده سنگ تهیه میشود که با آب مخلوط شده و برای مصرف آماده میشود.
3ـ خاک غربال شده آخوره میشود و به آن آب اضافه و کاملاً ورز دا ده می شود تا به شکل خمیر سفت «گل» در آید.
توجه: از این ملات برای کار گذاشتن کاشی استفاده میشود.
4ـ اولین کاشی را در روی شمشه گرفته شده قرار می دهیم سپس به وسیله گل رس
به وسیله فتیلهگذاری در لبه کاشی و سپس پخ کردن گل رس به دیوارنصب کاشی انجام میشود.
5ـ کارگذاری کاشیهای دیگر هم به روش ذکر شده انجام میشود.
کار گذاشتن رج دوم:
1ـ با استفاده از روش فتیلهگذاری و شاقول سازی رج دوم در امتداد رج زیرین قرار گرفته و کار گذاشتن قطعات کاشی پی در پی انجام میشود.
2ـ پس از جاگذاری کاشیها و شاقول سازی آنها در شروع و ختم رج و شمشهگذاری «کاشیها و شاقولسازی آنها» در راستای دو قطعه کاشی همباد کردن کاشیها در راستای شمشه انجام میشود.
3ـ عمل دوغابریزی پشت رج دوم با ملاقه انجام شده و ریختن ملات به دیوار سبب نشت دوغاب بر پشت کاشی میشود.
4ـ رجهای بعدی بعدی با شاقول کردن هر رج و کنترل به وسیله شمشه گذاری و عمل دوغاب ریزی پشت کاشی صورت میگیرد تا کار تمام شود.
5ـ پس از اتمام کاشیکاری و گذشت زمان لا
زم به وسیله گرد سنگ 2 پیمانه ـ خاک سنگ 2 پیمانه و سیمان سفید 1 پیمانه ملات خمیری ساخته شده و بندهای کاشیکاری از آن پر میشود و سپس با پارچه نرم سطوح کاشیکاری را تمیز میکنند.
سرامیککاری
کار گذاشتن سنگ قرنیز
نصب سنگ قرنیز بدین ترتیب است که:
الف) پیشامدگی قرنیز ازهر طرف به اندازه 4 سانتیمتر خواهد بود که قطعات سنگ آن قبلاً آماده میشود.
ب) به فاصله 2 سانتیمتر از لبه سنگ شیار زنی لازم برای آب چکان در سنگ قرنیز انجام میشود.
ج) قطعه نبش از دو طرف شیار فتیلهای گود خواهد داشت که شیار لازم بوسیله دستگاه فرز انجام میشود.
د) ملات به اندازه 2 سانتیمتر در محل گودی پشت سنگ پلاک طوری پهن می شود که دقیقاً همسطح با سنگ پلاک گردد. سنگ قرنیز با توجه به یک اندازه بودن پیشامدگی قرنیز در دو نبش گذاشته میشود. و با ریسمان کشیکردن، دو قطعه سنگ همباد میشود.
هـ) قطعات سنگ میانی قرنیز با استفاده از ریسمان کارکشی و یکباد کردن در بین دو قطعه نبش کار گذاشته میشود.
سقف کاذب
جهت اجرای سقف کاذب از رابیسبندی استفاده میشود از سقف کاذب در سرویسها، جلوی پنجرهها (به عنوان جاپردهای) در راهروها (جهت پوشاندن کانالهای تأسیسات و ایجاد نور مخفی) در اتاقها (جهت عبور دادن کانالهای تأسیسات و نور مخفی) و همچنین در نما استفاده میشود.
جهت اجرای سقف کاذب از میلگرد، نبشی و سیم رابیسبندی استفاده میشود.
جهت اجرای سقف کاذب ابتدا تعد
ادی میلگرد (بسته به وسعت کار متغیر است) از سقف آویزان شده که ساپورت نامیده میشود. نحوه آویزان کردن ساپورتها اینگونه است که از کف طبقه بالا سوراخی ایجاد کرده و میلگرد را به شکل عصا درآورده و از سوراخ آویزان میکنند
و بعد توسط مقداری میلگرد و نبشی شبکه رابیسبندی را ایجاد میکنند و در آخر سطح شبکه
را توسط سیم رابیسبندی پوشانده و روی آنرا با دولایه گچ میپوشانند.
البته در دوره کاراموزی 6 بلوک حداکثر تامرحله بتن سقف انجام شد.
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/3/4 4:39 صبح
مقاله سنجش تکوینی تحت فایل ورد (word) دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله سنجش تکوینی تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله سنجش تکوینی تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله سنجش تکوینی تحت فایل ورد (word) :
سنجش تکوینی
فهرست مطالب :
عنوان : صفحه :
سنجش پرونده ای 1
پرونده اختصاصی 1
سنجش پرونده ای و تدریس مبتنی بر زمینه 8
تعریف ارزشیابی 18
ارزشیابی تکوینی 19
خود سنجی یا ارزشیابی از خود 22
فرم درجه بندی شخصی 23
گزارش شخصی 23
نمونه فرم خود سنجی 24
مواد آموزش شخصی 26
باز خورد حاصل از ضبط صدا و ضبط تصویر 28
محاسن و معایب روش خود سنجی 29
منابع 31
« سنجش پرونده ای »
معلمان عموماً بر این باورند که پرونده ای که آنان از دانش آموزان خود تهیه می کنند ابزار مهمی برای سنجش پیشرفت شاگرد و دارای چنان قابلیت انعطافی است که زمینه ساز رویکردهای گوناگون تدریس است . این پرونده سنجشی که حاوی اطلاعات فراوان و مستمر راجع به وضعیت پیشرفتهای دانش آموز است . برای قضاوت درباره شاگرد و مقایسه او با سایر دانش آموزان ، تصمیم گیر ی درباره جایدهی دانش آموز ، یه بکار گیر ی شیوه های متناسب تدریس ، و بررسی ثمر بخشی فعالیتهای معلم به کار می آید . این روش را برخی از محققان به عنوان یک شیوه مستقل و متفاوت سنجش به حساب می آورند که فرصتهای مناسبی را در اختیار معلم قرار می دهد تا سنجش دانش آموزان را به تدریس کلاس مربو ط نماید .
(آشباخر ، 1991 ؛ فرید من ، 1993 )
پرونده ای اختصاصی که برای دانش آموزان تهیه می شود . اگر چه معمولاً محتوای متفاوتی دارند و هدفهای کما بیش مختلفی را دنبال می کنند . عموماً نموداری از فعالیتهای دانش آموزان و حاوی پیشرفت کار ، انگیزه و علاقمند یو ، خود سنجیهای شاگرد هستند ( هرمان و همکاران ، 1993 ؛ آرتر و اسپاندل ، والنسیا و کالفی ، 1991 ؛ پاولسون و همکاران ، 1991 ) .
این پرونده ا گاهی توسط معلم ، گاهی با همکاری معلم و شاگرد و گاهی توسط یک ارزشیابی کننده خارج از کلاس درس تهیه می شود . چگونگی ارزشیابی این پرونده ها نیز با یکدیگر متفاوت است . این کار گاهی به رو ش نمره گذاری کلی یا تفضیلی ، و گاهی از طریق توصیف وضعیت دانش آموز صورت می گیرد .
رزنیک و رزنیک کارکرد سنجش یا آزمون در دوره کنونی را در س
ه مقوله اصلی توضیح داده و گفته اند که سنجش پرونده ای ابزار کار آمدی در هر سه مورد ( یعنی در اجرای تدریس ، گزینش و گواهی دادن به دانش آموز ، و ارزشیابی ثمر بخشی برنامه ها ) است . آنها می گویند برای هر نوع از سنجش موضوعات گوناگون و روابط متفاوت بین نتایج آزمون و برنامه درسی و تدریس وجود دارد .
آن نوع از سنجش که به اجرای تدریس مربوط است باید با برنامه در
سی ارتباط داشته باشد . هدف از این سنجش آن است که به معلّم و شاگرد کمک کند تا در مورد میزان دانش شاگرد ( یعنی آنچه می داند و آنچه نمی داند ) و سطح مهارت های او اطّلاعات لازم را به دست آورند و این اطّلاعات را راهنمای تدریس قرار دهند . وصول به این هدف مستلزم سنجش مداوم ، بازخورد دادنِ سریع به دانش آموز ، و دستیابی به اطّلاعات دقیق راجع به او است .
نوع دیگری از سنجش که برای گزینش و پذیرش و یا گواهی دادن به دانش آموز به کار می رود باید همراه با دریافت اطّلاعات دقیق راجع به وی باشد . این نوع سنجش که معمولاً در آموزش ویژه به کار گرفته می شود وسیله ای برای پیش بینی عملکردهای آتی دانش آموز است و نیازی ندارد که به برنامه درسی ارتباط داشته باشد . همچنین ، به نظر رِزنیک و رِزنیک ، این آزمون ها می تواند حالت غیر مستمرّ داشته باشد و نیازی به بازخورد سریع نیز ندارد . به نوشته آنها « در سنجشی که برای گزینش صورت می گیرد مهمّ این است که بتوانیم ، با کمک یک استاندارد مشترک ، دانش آموزان خود را با شاگردان سایر مدارس مقایسه کنیم .
در نوع سوم سنجش ، یعنی ارزشیابی میزان ثمر بخشی عمومی برنامه ها هدف این است که اطّلاعاتی راجع به عملکرد کلّی مدرسه به دست آوریم و به همین جهت به اطّلاعات دقیق راجع به یکایک دانش آموزان و مهارت های آنها نیازی نداریم . همچنین ، به بازخورد سریع و آزمون مستمرّ نیز احتیاجی نیست .
برخی دیگر از محقّقان ، علاوه بر ثمر بخشی عمومی آزمون ها که مورد توجّ
ه معلّمان و مسؤولان آموزشی و دیگر نهادهای دولتی است ، به ضرورت پاسخگویی آزمون ها به نیازهای خود دانش آموزان و والدین آنها توجّه کرده و آن را یک ضرورت اخلاقی و وظیفه اختصاصی سنجش شاگرد دانسته اند ( نگاه کنید به بِرگس ،1992 ، و فار ، 1994 ) . آنها این « پاسخگویی به شاگرد یا مُراجع » را تا حدّ پاسخگویی به والدین و سرپرستان نیز فر
ا می برند و معتقدند که معلّم باید نتایج سنجش و تدریس را نه تنها با شاگرد در میان گذارد بلکه والدین و افراد ذیصلاح خارج از کلاس درس را نیز در جریان امر قرار دهد . نوع اطّلاعاتی که به هر یک از این افراد ارائه می شود ممکن است با دیگری متفاوت باشد . اطّلاعات مورد نیاز معلّم و شاگرد این است که پیشرفت شاگرد را مشخّص کنند و به این وسیله برنامه تدریس را تدارک ببینند . امّا عموم مردم نیازمند آنند که بدانند کارآیی مدرسه تا چه حدّی است . فار ( 1994 ) معتقد است که والدین به هر دو نوع اطّلاعات مذکور نیازمندند .
با چنین ادراکی از سنجش است که سنجش پرونده ای می تواند پاسخگوی نیازهای معلّم و شاگرد و والدین و یا افراد دیگری در خارج از کلاس درس باشد . این روش سنجش ، حتّی اگر شیوه ای مستقلّ و یا معادل با شیوه های روان سنجی به حساب نیاید ، کمک ارزشمندی برای معلّم و تدریس است و پرونده ارزشیابی و پرونده مستند دانش آموز و معلّم نیز به حساب می آید . در این نوع سنجش ، همان طور که پاولسون و همکاران( 1991 ) می نویسند : « دانش آموز به جای آن که موضوع سنجش باشد ، شریک سنجش است . » آرتر و اسپاندل ( 1992 ) براساس اظهار نظرهای تعدادی از متخصّصان تعلیم و تربیت در انجمن ارزشیابی شمال غرب ( NWEA ) تعریف زیر را از سنجش پرونده ای ارائه نموده اند :
« پرونده دانش آموز یک مجموعه هدفدار از فعالیت های او است که شرح حال تلاشها ، پیشرفتها ، و دستیابی های شاگرد در یک حوزه معیّن را ارائه می دهد . این مجموعه باید در برگیرنده سهم دانش آموز در انتخاب محتوای پرونده ، دستورالعمل های گزینش و پذیرش ، معیارهای قضاوت درباره شایستگیها ، و شواهد مربوط به واکنش های شخصی دانش آموز باشد ».
برخی از متخصّصان پا را از این نیز فراتر گذاشته و تأکید می کنند که « واکنش های شخصی دانش آموز ، ارزشیابی وی از خود ، و انتخاب شخصی او ، اولویّت برتری از معیارهای استاندارد دارد » .
آنچه مسلّم است این است که آزمون های سنّتی ، و از جمله آزمون های استاندارد چند گزینه ای ، تناسب لازم را با نگرش ها و پیشرفت های تدریس و یادگیری ندارد . مشکل اساسی این آزمون های سنّتی همان پیش فرض های فلسفی رفتارگرا
یی و به خصوص جدا کردن موضوع مطالعه از زمینه طبیعی آن و نادیده گرفتن روابط عنصر مورد مطالعه با سایر اجزاء است .
در مورد پیش فرض اوّل ، یعنی جدا کردن موضوع مطالعه از زمین
ه طبیعی آن ، چنین پنداشته می شود که گویا هر جزء از یک مهارت ، مقوله ثابتی است و در هر جا و هر موقعیّتی شکل یکسان و همانندی به خود می گیرد . به همین جهت نتایج حاصل از آزمون در فضای روان سنجی را ، که معمولاً متفاوت از فضای طبیعی ـ مثلاً محیط کلاس درس ـ است ،به محیط های طبیعی تعمیم می دهند . امّا واقعیّت این است که ، به قول رزنیک و رزنیک ( 1992 ) « ما نمی توانیم سنجش معتبری از شایستگی فرد در یک وضعیّت کاملاً متفاوت از محیط طبیعی عملکرد او انجام دهیم .
در مورد پیش بینی فرض دوم ، یعنی نادیده گرفتن وابط جزء مورد مطالعه با سایر اجزاء ، چنین اندیشیده می شود که کارآیی در یک مهارت پیچیده از طریق یادگیری خرده مهارت ها یا اجزای آن مهارت به دست می آید و سنجش این خُرده مهارت ها مبیّن و معیار پیشرفت در آن معیار پیچیده است . پژوهش های اخیر در روان شناسی شناختی حاکی از آن است که « پیچیدگی مهارتهای ترکیبی در همان ترکیب و تأثیر و تأثر متقابل اجزاء آنها است » که باید در جریان بررسیهای همه جانبه و پویا کشف شود .
آزمون های سنّتی که اندازه گیری های غیر مستقیم را اساس کار خود قرار می دهند ، نمی توانند این پیچیدگی و پویایی را در متغیّر معیار خود به درستی منعکس کنند . همچنین ، از آنجا که اندازه های غیر مستقیم حاصل از آزمون ها با هدف های مستقیم مورد نظر ِ همخوانی ندارد نوعی از محدود نگری در برنامه های درسی را به همراه می آورد . استفاده از آزمون های سنّتی به عنوان سنجش های تحمیلی خارجی مورد انتقاد بسیاری از متخصّصان قرار گرفته است . به برلاک ، 1992 ؛ موس و همکاران ، 1992 ؛ موس ، 1992 ) . به نظر این گونه سنجش ها توجّه خود را بر استاندارد بودن آزمون از بابت اینکه « چه چیزی را و چگونه اندازه می گیرد ، و تکالیف و شرایط اجرا و اقدامات نمره گذاری کدام است » قرار می دهد تا « قابلیّت مقایسه تکلیفی را با تکلیف دیگر ، نمره ای را با نمره دیگر ، و موضوعی را با موضوع دیگر » افزایش دهد (کلیفت ،1994 ، صفحه 9 ) . این آزمون ها توجّه خود را بر افزایش پایایی ، قابلیّت تکرار ، و قابلیّت تعمیم ، معطوف می دارند و به معیارهای معلّم و شاگرد و واقیعت های تدریس و یادگیری در سنجش ، اهمیّت نمی دهند .
جدایی بین فعالیّت های روزمرّه در کلاس درس و آزمون های تحمیلی خارجی ، باعث جدا کردن معلّم و شاگرد از یکدیگر و موجب تأثیر منفی در تدریس و در پیشرفت دانش آموز می شود . این آزمون ها در واقع یک الگوی اداری ( بوروکراتیک ) را در برخورد با شاگرد به کار می گیرند و در صدد آن هستند که تبعیّت شاگرد از خط
مشی ها و برنامه های درسی سنّتی را بسنجند . روش های جدید سنجش ، برعکس این آزمون ها ، در پی شواهدی است که تصمیم گیری مبتنی بر دانش را به منظور « پاسخگویی به نیازهای شخص دانش آموز » میسّر می سازد ( نگاه کنید به اثری از گملین و فلمینگ با همین عنوان « پاسخگویی به نیازهای شخصی دانش آموز » ، 1985 ) .
نگرش های جدید سنجش ، و از جمله سنجش پرونده ای که مخصوصاً در سواد آموزی و سطوح گوناگون نوشتن و نویسندگی کاربردهای وسیعی یافته است . فرصت های ارزشمندی را برای سنجش تکالیف پیچیده در اختیار م
ا قرار می دهد . با این روش می توان آنچه را که آموخته شده و چگونگی این آموختن را مورد سنجش قرار داد و از این طریق یادگیری و تدریس را هدایت کرد و اصلاحات لازم را در آنها به عمل آورد . سنجش پرونده ای می تواند تا سطح سنجش در مقیاس بزرگ و ارزشیابی پرونده ای کشانده شود . « سنجش پرونده ای را می توان برای مقاصد مختلف ارزشیابی ، و از جمله سنجش صلاحیّت ها و پیشرفت ، مورد استفاده قرار داد . » ( مورفای ، 1994 ). این نوع سنجش به کمک اطّلاعات گوناگونی که توسّط معلّم درباره عملکردها و پیشرفت دانش آموز جمع آوری شده و خود دانش آموز نیز نقش مهمّی در تهیّه این اطّلاعات دارد به عمل آید . نمونه کارهای شاگرد ، مشاهدات و اظهار نظرهای معلّم ، آزمون های کلاس درس ، نتایج آزمون های استاندارد ، چک لیست ها ، یادداشتهای مربوط به وقایع اتّفاقی ، و امثال آن از جمله اطّلاعاتی است که در این پرونده جمع آوری می شود . این اطّلاعات معمولاً بی آنکه با معیارهای استاندارد و از پیش تعیین شده سنجیده شود ، به عنوان شواهد عملکرد و پیشرفت دانش آموز و راهنمای تدریس ، مورد ارزشیابی قرار می گیرد . در آموزش ویژه نیز سنجش پرونده ای به عنوان سند پیشرفت دانش آموز مورد استفاده قرار گرفته است ( نگاه کنید به بیچر ، 1990 ؛ دادلی ـ مارلینگ ، 1988 ؛ لیپسون و ویکسون ، 1991 ) .
معلمان آموزش ویژه با استفاده از فنون گوناگون سنجش ، اطّلاعات حاصل از اندازه گیری ها و اسناد دیگر مربوط به زمینه های مختلف را در پرونده شاگرد نگهداری می کنند و با تحلیل محتوای پرونده ، تصمیم های لازم را برای تدریس اتّخاذ می کنند و گزارش های لازم برای ارائه به والدین و افراد ذیصلاح را آماده می کنند . در تحلیل محتوای پرونده ، یک چارچوب تفسیری و فهرستی از خصوصّیات مربوط به هر درس یا تکلیف با توجّه به وضعیّت هر دانش آموز مورد استفاده قرار می گیرد . مسؤولیّت این اقدامات بر عهده معلّم متخصّص است و روایی تحلیل و تفسیر وی از محتوای پرونده به وسیله کمیته تخصّصی آموزشی ویژه در مدرسه مورد ارزشیابی قرار می گیرد و چه بسا اطّلاعات تازه ای را برای تکمیل پرونده ، و حتّی تغییراتی را در چارچوب تفسیری مورد نظر ، لازم بداند و به این طریق راه را به سوی سن
جش و ارزشیابی مستمرّ و پویا بگشاید .
«سنجش پرونده ای و تدریس مبتنی بر زمینه »
از آنجا که سنجش پرونده ای نشان دهنده چیزهایی است که دانش آموز در طیفی از شرایط گوناگون انجام می دهد ، تصویری گسترده تر و دقیق تر از عملکردها و مهارت ها و استراتژیهای مورد استفاده او را به ما می دهد . همین طور ، با این روش می توانیم بدانیم که در مدّت زمانهای مختلف و با مقدار کمک های متفاوتی ک
ه دانش آموز در آزمون های گوناگون در اختیار داشته است چه ویژگی هایی را در کار خود بروز داده است . معلّمان و حتّی اساتید دانشگاه ها معمولاً عادت دارند که منابع و سر فصل های معیّنی از درس را به شاگردان خود تدریس کنند و در پایان کار امتحانی نیز در یک زمان محدود از آنان به عمل آورند و نمره ای به هر یک بدهند .
هم آن گونه تدریس سنّتی و هم این شیوه عجولانه آزمون دارای نقیصه های بسیار است و به خصوص در مورد گروه های فرهنگی و زبانی آسیب دیده و آسیب پذیر روایی ندارد . روش های جدید سنجش و تدریس به ما کمک می کند تا به کشف این حقیقت برسیم که یادگیری و آزمون بر حسب شرایط و افراد مختلف باید تنوّع و تناسب بسیار پیچیده تر و سنجیده تری داشته باشد . همچنین ، چگونگی تدریس و آزمون بنا بر هدف های مختلفی که از آموزش یک درس به افراد مختلف داریم باید تنوّع و تناسب بسیار بیشتری داشته باشد .
کتب درسی و شیوه های تدریس و سنجش در مدارس و حتّی در دانشگاه های ما غالباً موضوع کار خود را جدا از شرایط و زمینه هایی نگاه می دارد که می باید بر آنها استوار باشد . توصیف و تحلیل تفصیلی این مهم خارج از چارچوب بحث کنونی ما است امّا اگر بخواهیم به اندکی اکتفا کنیم کافی است که منبع یکی از دروس مدارس یا دانشگاه ها و محتوا و سر فصلها و و شیوه های مرسوم تدریس و سنجش آن را به دید انتقاد علمی بنگریم تا دریابیم که چگونه در تدریس و سنجش بسیاری از دروس ، هم موضوع مطالعه را از زمینه طبیعی آن جدا می کنیم و هم روابط جزء مورد مطالعه را با سایر اجزاء نادیده می گیریم .
این شیوه های سنّتی و نامناسب تدریس و سنجش حتّی در عالی ترین سطوح دانشگاهی ما به چشم می خورد . به عنوان مثال ، ما به دانشجویان خود هم در دوره لیسانس و هم در برخی از دوره های فوق لیسانس « زبان فارسی 1» ، « زبان فارسی 2 » و « زبان فارسی پیشرفته » می آموزیم و از آنان امتحان به عمل می آوریم بی آن که به دو مشکل اساسی مذکور ( یعنی موضوع مطالعه را از زمینه طبیعی آن جدا کردن ، و روابط عنصر مورد مطالعه را با سایر اجزاء نادیده گرفتن )توجّه کافی داشته باشیم . دانشجویان ما در رشته علوم تربیتی نیز همین درس را می گذرانند ولی ما از خود نمی پرسیم که هدفمان از
تدریس فارسی به دانشجویان دوره لیسانس علوم تربیتی و دوره فوق لیسانس علوم تربیتی ( مثلاً در « تربیت مدرّس » )چیست ؟ محتوای درس باید چه چیزی باشد ؟ کدام سرفصل ها را باید انتخاب کنیم ؟ به چه شیوه ای باید تدریس کنیم ؟ و چه نوع سنجشی از تدریس به عمل آوریم که متناسب با اهداف تدریس زبان فارسی به دانشجویان علوم تربیتی باشد ؟
اجازه بدهید باز هم روشنتر صحبت کنیم . م
نبع درسی زبان فارسی 1 و 2 پیشرفته دانشجویان ما کتابی است که « به اهتمام » پنج نفر از استادان دانشگاه و با عنوان « برگزیده متون ادب فارسی ـ با تجدید نظر » به وسیله « مرکز نشر دانشگاهی ، تهران » به چاپ رسیده و از سال 1362 تا 1370 دوازده بار تجدید چاپ شده و فقط همین چاپ دوازدهم در چهل هزار نسخه ! انتشار یافته است . یعنی صدها هزار نفر از دانشجویان سراسر کشور درس فارسی خود را با « خواندن و امتحان دادن » همین کتاب « گذرانده اند » امّا تا آنجا که ما اطّلاع داریم ، یک نفر پیدا نشده است که رابطه محتوا و تدریس این کتاب را با هدف آموزشی زبان فارسی به دانشجویان مختلف ، و از جمله به دانشجویان علوم تربیتی ، مورد پرسش و بررسی و نقّادی قرار دهد .
در دروس « فارسی 1 » و « فارسی 2 » دانشجویان دوره لیسانس 158 صفحه اوّل این کتاب را می خوانند
( و البتّه گروهی از اساتید ، بخش هایی از همین صفحات را نیز از تدریس و امتحان خود « حذف » می کنند ) و در درس « زبان فارسی پیشرفته » دانشجویان دوره کارشناسی ارشد تربیت مدرّس ، بخش دوم کتاب را که 57 صفحه است ( یعنی از صفحه 161 تا 217 ) می خوانند . به نظر ما ، هدف معقول تدریس زبان فارسی به دانشجویان تربیت مدرّس ، که انتظار می رود پس از پایان تحصیلات خود به آموزش و پژوهش دانشگاهی اشتغال یابند ، باید این باشد که یاد بگیرند با زبان فارسی محکم و منسجم و روان و زیبا تدریس کنند و همچنین چگونگی درست نوشتن پایان نامه تحصیلی خود و مقالات و کتبی را که بعداً خواهند نوشت بیاموزند .
ما قصد آن نداریم که فعلاً پیشنهاد مشخصّی درباره محتوا و روش تدریس و سنجش این درس برای دستیابی به دو هدف اساسی مذکور ارائه کنیم امّا لازم است اشاره کنیم که این 57 صفحه از کتاب مورد بحث ، فقط شامل چهارده قطعه ادبی کهن از خاقانی ، امیری ، مرصاد العباد ، حدیقه الحقیقه ، لیلی و مجنون نظامی ،تاریخ بیهقی ، سند باد نامه ، کلیله و دمنه ، مرزبان نامه ، حکایت دهستانی ، گلشن راز شبستری ، تقسیم بیت المال ، و سنائی غزنوی است . تردیدی نباید کرد که خواندن این قطعات هم برای اینجانب و هم برای هر ایرانی دیگری که ادبیّات پارسی را روح و جوهر فرهنگ غنی سرزمین دوست داشتنی
آباء و اجدادی ما می داند ، فوق العاده ارزشمند و فرح بخش است امّا به نظر می رسد که این کتاب و شیوه های تدریس و سنجش سنتّی آن مناسبتی با اهداف معقول تدریس فارسی به دانشجویانی که باید چگونگی تدریس روان و منسجم به زبان فارسی و نوشتن آثار علمی محکم و گویا و زیبا به این زبان را بیاموزند ندارد و مستقیماً کمکی به آنها نمی کند .
این اشتباه بزرگی است که خواندن و امتحان
دادن چهارده قطعه کوتاه ادبی کهن را جایگزین تدریس معنی دار و مشخّص و مؤثّر زبان فارسی برای دستیابی به اهداف این درس قرار دهند و با کلّی گوییهای « ادبی » در اوّل جمله مقدمه کتاب بنویسند : « مقصود از نشر این مجموعه ، آشنایی با آثار ادبی زبان فارسی و گشودن دریچه هایی به چشم اندازهای ادب کهنسال این سرزمین است تا دانشجویان و جوانان این روزگار در راه دست یافتن به نمونه های آثار ادبی نویسندگان و شاعران فارسی زبان ، اندکی از دشواری کارشان کاسته شود » .
ما در کشور خود ، و در تدریس و سنجش انبوهی از دروس گوناگون در مقاطع مختلف تحصیلات ابتدایی و متوسطّه و آموزش عالی ، زیر آوار خروارها مشکل ناشی از بد فهمیدن تعلیم و تربیت رنج می بریم و اگر خواهان خلاصی از این رنجها و ندانم کاریها هستیم چاره ای جز آن نداریم که روال کارهای آموزشی و پژوهشی خود را بر یافته های رهایی بخش علوم تربیتی تجدید بنا کنیم . سنجش و تدریس پویا و همه جانبه و روش های جدید ارزشیابی آموزشی باید راهنمای عمل ما قرار گیرد .
در روش سنجش پرونده ای ، فرصت های بی مانندی برای تدریس در اختیار ما قرار می گیرد که بسیار متفاوت از روش سنتّی است . مثلاً در تدریس زبان فارسی ، سنجش سنتّی متمرکز بر شکل و ساختار زبان است در حالی که در سنجش پرونده ای ، و با استفاده از نمونه های فراوان سنجشی ، به کشف این مسأله خواهیم رسید که زبان آدمی برحسب موقعیّت ، تفاوت های مهمّی پیدا می کند . وقتی با این روش در می یابیم که مخاطبین مختلف ، هدف های متفاوت ، و وضعیّت های گوناگون ، هر یک زبان خاصی را اقتضا می کند ، بهتر می توانیم به نیاز دانش آموزان و دانشجویان مختلف پاسخ دهیم .
شیوه آموزش سنتّی ادبیّات فارسی در دانشگ
اه های ما ، در بهترین حالت خود ، ممکن است لذّت جویی از کتب کلاسیک زبان فارسی و تقلید از سبک معیّنی در نوشتن فارسی را به دانشجویان بیاموزد امّا هرگز پاسخ مشخّصی به نیاز آکادمیک آنان نمی دهد . لیکن در روش پرونده ای ، به بررسی شکل ، هدف ، و مخاطب نوشته می پردازیم . تکالیفی که به دانشجویان می دهیم حول سؤالاتی می چرخد که با « چه » ، « چرا » ، و « به چه کسی » شروع می شود . مثلاً در سؤالات مربوط به ، « چه ؟ » از دانشجو خواسته می شود که اشکال متفاوتی از مطالب مثل گزارش ، ش مربوط به « چرا ؟ »، ممکن است از دانشجو بخواهیم مطالبی را جمع آوری و ارائه کند که برای اهداف متفاوت نظیر اطّلاع رسانی ، ارزشیابی ، تعبیر و تفسیر ، جلب توجّه ، ترغیب و برانگیختن ، بحث و گفتگو ، و بررسی یک موضوع ، مناسب است . امّا در سؤالاتی که « به چه کسی ؟ » مربوط می شود ، می توانیم مثلاً از دانشجو بخواهیم که قطعات نوشته شده مختلفی راجع به مخاطبین گوناگون نظیر خود شخص ، همسالان ، افراد کم سنّ و سالتر ، افراد مورد اعتماد ، اشخاص بیگانه ، مخاطبین عادی و عمومی ، اعضاء خانواده ، رؤسا و کارفرمایان و غیره ، تهیّه نماید. از مجموعه ای که به این طریق تهیّه می شود می توان تحلیل مشخّصی از مقتضیّات زبانی گوناگون و چگونگی عملکرد دانشجو در هر مورد به عمل آورد . این مجموعه کارهای فردی دانشجو ، امکان مقایسه انواع مختلف نوشته ها و تغییرات آنها در طول زمان و در مقتضیّات گوناگون را فراهم می آورد . در این ج
ا به جای آن که تمرکز کار را بر امتحان از دانشجو قرار دهیم ، به تحلیل عملکردهای مختلف دانشجو و به رشد توانایی نوشتن وی از یک دیدگاه پیچیده و پویا می پردازیم . امتیاز این روش سنجش بر شیوه سنّتی امتحان کردن کاملاً روشن است .
سنجش پرونده ای اطّلاعاتی را در اختیار ما قرار می دهد که از عهده سایر انواع آزمون بر نمی آید . با این روش ، جریان کار را می توان شناخت
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/3/4 4:38 صبح
مقاله مبارزه بیولوژیک، بخش از مبارزه تلفیقی تحت فایل ورد (word) دارای 22 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله مبارزه بیولوژیک، بخش از مبارزه تلفیقی تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مبارزه بیولوژیک، بخش از مبارزه تلفیقی تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله مبارزه بیولوژیک، بخش از مبارزه تلفیقی تحت فایل ورد (word) :
مبارزه بیولوژیک، بخش از مبارزه تلفیقی
آگاهی وشناخت بیشتر محیط زیست موجب شده است که دراغلب کشورهای جهان مبارزه بیولوژیک به عنوان بخش از مبارزه تلفیقی، نسبت به مبارزه شیمیایی از اهمیت بیشتری برخوردار شود.اساساً درکشاورزی وباغبانی روش های گوناگونی برای مبارزه بیولوژیک وجود دارد که دراین گونه روش ها از دشمنان طبیعی آفات
برای کاهش جمعیت آنها استفاده می شود.
مراقبت وحمایت ازحشرات مفید
به منظور حمایت از حشرات مفید، مصرف سموم شیمیایی باید به حداقل ممکن کاهش داده شود وتنها هنگامی که جمعیت آفات از حد زیان اقتصاد بالاتر باشد، می توان سموم شیمیایی را مورد مصرف قرارداد که دراین صورت نیز منحصراً ترکیبات بی خطر برای حشرات مفید باید به کارگرفته شوند. دراین زمینه دسترسی به اطلاعات مربوط به سموم شیمیایی بی خطر برای حشرات مفید که توسط گروه بین المللی سموم گیاهی وارگانیسم های مفید موردآزمایش قرار گرفته اند، از طریق سازمان بین المللی مبارزه بیولوژیک (IOBS ) امکان پذیر می باشد. برای حمایت از ارگانیسم های مفید موجود درطبیعت روش های متنوعی بکار بسته می شود که درزیر به چند نمونه از آنها به عنوان مثال اشاره می شود.
– کاشت ونگهداری گیاهان درحاشیه مزارع بصورت نوار یا پرچین برای بهبود بخشیدن به شرایط زندگی انواع حشرات مفید؛
– ایجاد محیط های اکولوژیکی سالم ومناسب وحفاظت ا زمنابع طبیعی موجود؛
– کاشت گیاهان شهد دار ویا جلب کننده برای حشرات شکاری مثل بالتوری کریزوپا (Chrysoperla carnea ) و مگس های خانواده سیرفیده (Syrphidae ) درنواحی
مورد نظر درحاشیه مزارع؛
– ساختن آشیانه ویا نصب جعبه های مناسب برای تخم گذاری پرندگان ویا زندگی خفاش ها؛
– استفاده از توده های سنگ به عنوان پناهگاه برای پستانداران کوچک مفید؛
بومی کردن حشرات مفید وارداتی
دراین روش عوامل مفیدی راکه درمناطق دیگر دنیا به عنوان دشمن
ان طبیعی آفات شناخته شده اند به محیط جدید وارد کرده وپس ازتکثیر درآزمایشگاه( انسکتاریوم) آنهارا برای کنترل جمعیت آفات درمزارع وباغ ها مورد استفاده قرارمی دهند.دراین حالت رهاسازی حشرات مفید در کانون های مختلف ازدیاد آفات ضروری است. نمونه موفقی که از بومی کردن حشرات مفید می توان نام برد، پرورش زنبور پروسپالتلا (Perospaltella perniciosi ) است که به عنوان فاکتوری مهم ومحدودکننده برای شپشک سانژوزه (سانخوزه) کارآیی خود را به اثبات رسانیده است.
پرورش انبوه و رهاسازی حشرات مفید
تکثیر ورها سازی انگل ها (پارازیت ها) وشکارگرهای شناخته شده به عنوان دشمنان طبیعی حشرات وکنه های خسارات زا درسالهای اخیر از اهمیت زیادی برخوردار شده است. سطح مبارزه با آفات ازطریق کاربرد حشرات مفید همواره با افزایش روبه رو بوده است. به عنوان مثال استفاده از شکارگرها وزنبورهای انگل (پارازیت) درگلخانه های مخصوص پرورش سبزی ها از 10 هکتار درسال 1983 به حدود 200 هکتار درسال 1990 رسید.
دراروپا درسال 1990 برای کنترل آفات در15000 هکتار از سطح زیر کشت ذرت از روش های بیولوژیک استفاده شده است. امروزه حدود14 گونه حشره مفید برای مبارزه باکنه های تارعنکبوتی ، مگس های سفید بال، ریشکداران (تریپس ها) ، مگس های مینوز، شته ها ولاروهای سوسک های سرخرطومی ، شپشک های آرد آلود ونیز کرم ساقه خوار ذرت به شکل انبوه تولید وتوزیع می شوند.
رها سازی حشرات مفید برای مبارزه با آفات درشیوه مدیریت تلفیقی آفات( IPM ) دارای مزایای زیادی است که دراینجا به ذکر چندین نمونه از آنها می پردازیم:
1- درجه تأثیرزیاد آنها، بطوری که غالباً با حشره کش های شیمیایی قابل مقایسه هستند.
2- نسل هایی از آفات که نسبت به سموم شیمیایی مقاومت نشا ن می دهند، به وسیله دشمنان مفید قابل کنترل هستند.
3- عملیات رهاسازی غالباً ساده بوده وبصورت دستی انجام می شود.برای این کار به دستگاه های گران قیمت وپیچیده نیازی نیست.رات مفید موجود حفظ می شوند، زیرا عوامل مفید رها شده غالباً فقط علیه آفات بخصوصی مؤثر بوده وحیات حشرات دیگر را مورد تهدید قرارنمی دهند.
5- می توانید به نحو ساده ای درترکیب با دیگر عوامل بیولوژیک موجب افزایش محصول شوند، مثلاً استفاده از زنبورها برای گرده افشانی بهتر گوجه فرنگی درشرایط گلخانه ای .
6- برای استفاده از حشرات مفید محدودیتی وجود ندارد ومی توان آنها را درحاشیه تالاب ها ومحل های ذخیره آب ها که مصرف سموم شیمیایی درآن مناطق مجاز نیست بکار برد.
7- استفاده از حشره کش های شیمیایی مشکل باقی مانده مواد شیمیایی درمحصولات را بدنبال دارد که سلامت انسان وحیوانات سودمند را به مخاطره می اندازد، حال آنکه بهره گیری ازحشرات مفید درکنترل آفات این مشکل را نیز ندارد .
8- درهنگام استفاده از حشرات رعایت زمان انتطار (دوره کارنس) لزومی ندارد استفاده از حشرات مفید درمبارزه نیازمند به تجربه زیادی است که می بایست توسط افراد مجرب انجام شود. همچنین برای کسب موفقیت درمبارزه بیولوژیک لازم است که استفاده کنندگان از این روش دارای معلومات فنی مناسب باشند.
9- استفاده کننده باید از بیولوژی آفات وحشرات مفید آگاهی کافی داشته باشد ، زیراعلت اصلی عدم موفقیت دراین شیوه مهارآفات، غالباً بخاطر رهاسازی زود ویا دیرتر از موقع حشرات مفید است.
10- مخارج استفاده از حشرات مفید دربعضی ازموارد بیشتر ازمخارج استفاده از سموم شیمیایی است . اما توجه به تأثیرات زیست محیطی کمتر مبارزه بیولوژیک، این افزایش هزینه اند
ک راجبران می کند.
11- بسیاری ازحشرات مفید مانند کنه ها، برای ادامه فعالیت نیازمند درجه حرارت ورطوبت خاصی هستند ، بطوری که استفاده از آنها درگلخانه ها ودرشرایط کنترل شده بسیاربیشتر ازهوای آزاد معمول است.
12- ترکیب کردن استفاده ازحشرات مفید با دیگر عملیات زراعی تا حدی اشکاآنها بی خطر هستند. کشاورزان ویا باغداران باید قبل از استفاده از حشرات مفید دراین مورد که چه عملیات دیگری را باید درارتباط با حشرات مفید انجام دهند، اطلاعات کافی بدست آورند . با برنامه ریزی دقیق وانتخاب انواع گیاهان مقاوم غالباً ازمصرف سموم شیمیایی جلوگیری می شود. به عنوان مثال باکشت انواع خیار مقاوم به سفیدک حقیقی از سم پاشی باسموم قارچ کش خودداری می شود. تنها بهره گیری مناسب از تمام روش های تلفیقی ممکن درحفظ نباتات است که موجب می شود تا از بروز خسارت های اقتصادی ناگهانی به هنگام استفاده ازحشرات مفید جلوگیری به عمل آید. باید همه روش های کاشت را به نحوی برنامه ریزی کرد که بتوان استفاده از حشرات مفید را با دیگر عملیات زراعی هماهنگ کرد.
مبارزه با مگس های سفید به وسیله زنبورEncarsia Formosa
مگس های سفید به دو صورت به میزبان خود آسیب می رسانند، اول اینکه پوره ها از شیره گیاهی تغذیه می کنند ودیگر آنکه به علت ترشحات چسبناک (عسلک) قسمت های زیرین برگ گیاه را آلوده می کنند وبخصوص درصورت وجود رطوبت زیادهوا، قارچ های سیاه رنگ برروی ترشحات مذکور رشد کرده وپوشش سیاه رنگی را به وجود می آوند، به طوری که عمل کربن گیری(Assimilation ) گیاه میزبان با اشکال مواجه می شود. مگس های سفید دربرابر بسیاری ازحشره کش ها به شدت مقاوم هستند. زنبور Encarsia Formosaحشره کوچکی است به طول 6/0 میلی متر، سر وسینه آنها سبز تیره، شکم درماده زرد رنگ ودرنرها سیاه رنگ است.
در شرایط گلخانه ها زنبورهای ماده در طول زندگی 3 تا 27 روزه خو
د 60 تا 100 عدد تخم مرغ می گذارند. طول دوره زندگی زنبورهای ماده به درجه حرارت گلخانه بستگی داشته و هر چه درجه حرارت بالاتر باشد، کوتاه تر خواهد بود. تحم ها به کمک تخم ریز و به صورت مجزا در داخل بدن پوره های قدیمی تر هر دو گونه از مگس های سفید گذاشته می شود. پوره هایی که بدین نحو خسارت دیده اند، از بین خواهند رفت. پوره ه ای پارازیته شده T.vaporariorum به رنگ سیاه در آمده و پوره های B.tabaci پس از پارازیته شدن شفاف به نظر می رسند.
مبارزه با کنه های تارعنکبوتی به وسیله کنه شکاری Phytoseiulus persim
ilis
کنه تار عنکبوتی Tetranychus urticae روی بسیاری از گیاهان زراعی در فضای باز و گلخانه ها دیده می شود. در گلخانه ها انواع گیاهان زینتی، خیار و لوبیا را آلوده می کند. این جانور که طول آنها فقط 6/0 میلی متر است، برحسب نوع تغذیه زردرنگ، سبزمایل به زرد و یا زرد روشن می شوند. در قسمت پشت آنها 2 لک سبز تیره رنگ وجود دارد. رنگ زمستانه آنها قرمز مایل به نارنجی تند است. ماده های بالغ حدود 2 هفته زندگی می کنند و حدود 100 عدد تخم می گذارند. در حرارت 20 درجه سانتی گراد رشد آنها حدود 14 روز به طول می انجامد. نحوه خسارت به این شکل است که در سطح بالای برگ لکه های مکیده شده کوچک و زرد رنگی دیده می شود. سپس به دلیل ازدیاد جمعیت کنه های تار عنکبوتی این لکه ها به هم پیوسته شده و نواحی خشکیده و برنزی رنگی را به وجود می آوردند و در سطح زیرین برگها باقی مانده پوسته های سفید رنگ کنه ها که به تارهای ظریفی چسپیده اند که با چشم غیر مسلح هم قابل رؤیت هستند.
کنه های شکاری Phytoseiulus persimilis وابسته به خانواده نزدیک به کنه های تارعنکبوتی هستند که منحصراً به تغذیه از کنه های خانواده نزدیک به خود مبادرت می ورزند. کنه های شکاری کمی بزرگتر از کنه های تارعنکبوتی بوده و دارای شکلی گرد
می باشند. رنگ کنه های جوان مایل به قرمز است و کنه های بالغ به رنگ قرمز براق هستند. این کنه ها به مراتب متحرک تر و فعال تر از کنه های تار عنکبوتی هستند و شکار خود را از طریق گیاهان واسط بسیاری می یابند. هر کنه شکاری روزانه حدود 5 کنه تار عنکبوتی بالغ و یا 20 پوره و یا تخم را می خورد و به این طریق تعداد کنه های تار عنکبوتی بسیار سریع کاهش می یابد. در صورت رهاسازی کنه های شکاری بر روی گیاهان آلوده به کنه ه تارعنکبوتی، هنگامی که کلیه آفتاب نابود شوند، کنه های شکاری در جستجوی منابع جدید تغذیه بر روی گیاهان دیگر تغییر مکان می دهند. در این گونه موارد، تخم های کنه های مفید برروی گیاه اولیه باقیمانده و پس از تفریخ کنه های شکاری جوان از تخم های انفرادی
باقیمانده کنه های تارعنکبوتی تغذیه کرده و سپس گیاه را ترک می کنند.
مبارزه با شته ها توسط پشه گالزی شکاری Aphidoletes aphidimyza
یکی از دشمنان طبیعی شته ها یک نوع پشه شکاری با نام علمی Aphidoletes aphidimyza
است.تعداد محدودی ازاین پشه ها که بیشتر شب ها فعال هستند ، می توانند بطور طبیعی ازبیرون به گلخانه راه پیدا کنند. پشه های ماده که اندازه آنها حدود 2 میلی متر است درحدود 14 روز عمر می کنند. این پشه ها تخم های قرمز مایل به نارنجی رنگ خود را که اندازه ای درحدود 3/0 میلی متر دارند در نزدیکی شته ها قرار می دهند. یک پشه ماده درحدود 100 تا 150 عدد تخم می گذارد که پس از یک هفته لاروها از آن خارج می شوند. هر لارو می تواند تعداد 20 تا 50 شته را درهفته نابود کند. پس از آن لاروها گیاه را ترک کرده ودرخاک تبدیل به شفیره می شوند. پس از گذشت 14 روز پشه ها از شفیره ها خارج شده ودو روز پس از خروج ازخاک شروع به تخم گذاری مجدد می کنند.
مبارزه با شته ها به وسیله زنبور Aphidius matricariae
زنبور Aphidius matricariae حشره ای است کوچک به طول 2 میلی متر با بدنی بسیار باریک وسیاه رنگ، درحرارت گلخانه (15 تا 20 درجه سانتی گراد) زنبورهای بالغ درحدود 7 تا 10 روز با تغذیه از شهد گلها وعسلک زندگی می کنند. این زنبورتخم های 1/0 میلی متری خود را بطور جداگانه درداخل بدن شته ها می گذارد. لاروهای پارازیت پس ازخروج ازتخم از محتویات داخلی بدن شته هایی که هنوز زنده بوده وبه رشد خود ادامه می دهند تغذیه می کنند. پس از اینکه لاروها به سن چهارم رسیدند ، شته ها را بطور کامل مورد استفاده قرارداده وفقط یک پوسته خشک شده از آنها باقی می گذارند سپس لاروها درداخل بدن شته ه
ا تبدیل به شفیره می شوند. زنبور کامل پس از خروج از شفیره کالبد خشک شده شته ها را به وسیله ایجاد یک سوراخ گرد ترک می کنند.
مبارزه با شته ها به وسیله بالتوری Chrysoperla carnea
گونه های متعددی از این بالتوری ها درسطح جهانی گسترش یافته اند. برای مبارزه با شته ها وتریپس ها درگیاهان گلخانه ای ونیز درگیاهان آپارتمانی ، تخم هاویا لاروهای این حشره که به شکل انبوه پرورش داده شده اند، با موفقیت مورد استفاده قرارمی گیرند. هنگامی که بین تعداد حشرات شکارگر وطعمه نسبت 1:10 برقرار باشد، می توان برای نابودی کامل گیاهان زراعی مثل فلفل، بادنجان وگوجه فرنگی وخیار حساب کرد.
رهاسازی حشرات مفید
امکانات رهاسازی مختلفی درمورد این حشره وجود دارد، از جمله پارچه های ململ حاوی تخم ها Chrysoperla carnea را به قطعات متعددی بریده حتی الامکان به طور یکنواخت درگلخانه توزیع می کند، یا اینکه تخم ها را که به صورت همراه با یک ماده بی ضرر عرضه می شوند با دست به صورت یکنواخت روی گیاهان قرار می دهند. علاوه بر این امکان توزیع تخم ها به وسیله قراردادن آنها در محلول و با است
فاده از سرنگ های معمولی هم وجود دارد، لیکن این روش عملاً کارایی خود را به اثبات نرسانیده است. لاروهای این بالتوری ها پس از رهاسازی فقط حدود 10 روز (تا زمان شفیره شدن حشرات) آفت را نابود می کنند. رشد بالتوری ها درشرایط گلخانه به کندی صورت گرفته وتخم گذاری اغلب بطور تصادفی انجام می شود.به همین دلیل باید رهاسازی آنهارا دردفعات متعدد تکرارکرد.
مبارزه با شپشک های آرد آلود توسط کف
ش دوزک Cryptolaenus montrouzieri
بکار گیری کفش دوزک Cryptolaenus montrouzieri درمبارزه علیه آلودگی به شپشک آردآلود گیاهان زینتی، درحرارت های بالای 20 درجه سانتی گراد ورطوبت نسبی بالای هوا بسیارموفقیت آمیز است . لاروهای جوان وسوسک های کامل ازتخم ها ومراحل اولیه میزبان خودتغذیه می کنند، درحالی که لاروهای سنین بالاتر همه مراحل مورد تغذیه قرار می دهند.
استفاده ازحشرات مفید درفضای آزاد
مبارزه با کرم ساقه خوارذرت توسط زنبورTrichogramma evanescens
دشمن طبیعی کرم ساقه خوارذرت، زنبورهای جنس Trichogramma هستند . گونه های مختلف این زنبورها تخم های پروانه های خسارتزای بخصوصی را پارازیته می کنند. لاروها از محتویات تخم های میزبان تغذیه کرده ودر پوسته تخم تبدیل به شفیره می شوند وپس ازگذراندن دوره شفیرگی بصورت حشره کامل قادربه پرواز آنجا را ترک کرده ودرپی میزبان های مناسب برای نسل بعدی خودبه جستجو می پردازند. با توجه به دوره تکامل 9 تا 12 روزه ، این زنبورها درطی یک دوره رویشی گیاه ذرت بین 5 تا 8 نسل تولید می کنند. برای ازدیاد انبوه پارازیتوئیدهای تخم، پرورش نوعی از پروانه غلات به صورت حشره میزبان ضروری است قبل از ازدیاد انبوه، کیفیت حشرات مفید مورد آزمایش قرار گرفته و اطلاعات لازم در مورد طول زندگی، وضع
یت جنسی، توان تخم گذاری و قدرت آنها برای جستجوی حشرات هدف جمع آوری می شود.
مبارزه با کرم سیب Carpocapsa pomonella و پوستخوار سیب Capua reticulana توسط زنبور Trichogramma dendrolimi
این دو آفت از آفات خطرناک باغ های میوه هستند که به تازگی با آن ها از طریق بیولوژیک و با ستفاده از زنبور Trichogramma dendrolimi مبارزه می شود.
مبارزه با آفات به وسیله تولیدات محتوی Bacillus thuringiensis
در حال حاضر در برخی از کشورهای اروپا تنها یک عامل بیماری زا برای حشرات به نام (Bt) Bacillus thuringiensis به عنوان مواد حفاظت کننده گیاهان در بازار موجود می باشد. انتخاب Bacillus thuringiensis برای این میکروارگانیسم بدین علت است که اولین بار در سال 1910 به وسیله دکتر Berliner در لاروهای پروانه آرد آسیایی در شهر Thuringen کشف شده است.
درصد تأثیر Bacillus thuringiensis
Bt در حشرات بیمار ازدیاد یافته و در آنها تشکیل اسپور، کریستال های
ی از مواد سفیده ای نیز ایجاد می شوند، در صورتی که اسپورها و کریستال ها به وسیله لاروهای یک نوع حشره حساس خورده شوند، این کریستال ها، دیواره روده حشرات را ازبین می برند. اسپورهای جوانه زده و نیز دیگر باکتری های موجود در روده حشرا ت از قسمت آسیب دیده خارج و به حفره شکمی وارد شده و حشره را نابود می کند. اسپورها و کریستال های حاصل از اکثر نژادهای Bt تقریباً علیه لاروهای مخصوصی از پروانه های مؤثر هستند و ضرری برای محیط زیست ندارد.
روش استفاده
تولیدات ساخته شده بر اساس Bt که به صورت پودر فرموله شده اند را می توان با کلیه دستگاه های سمپاشی و مه پاش معمولی مورد استفاده قرار داد. برای جلوگیری از رسوب، باید مایعات ته نشین شونده را در حرکت نگهداشت. در صورتی که بیش از چندین ساعت به همین حالت باقی بمانند. در بعضی موارد تأثیر آنها کاهش خواهد یافت. دستورالعمل مصرف باید به طور دقیق مورد توجه قرار گیرد. مقدار ضروری مورد مصرف، بر حسب حساسیت آفات و تأثیر این آفت کش میکروبیولوژیک بین 300 گرم و 5/7 کیلوگرم در هکتار است. به هنگام مصرف باید قسمت هایی از گیاه که به وسیله لاروهای پروانه های خسارتزا خورده می شوند به صورت اساسی آغشته شوند. از لحاظ تجربی، محلول مورد مصرف نباید کمتر از 500 لیتر در هکتار باشد. برای به دست آوردن موفقیت در مبارزه باید درجه حرارت پس از مصرف آفت کش میکروبیولوژیک حداقل در چندین ساعت از روز بالای 15 درجه سانتی گراد باشد. در درجه حرارت های پایین تر تأثیر این گونه مواد اغلب کافی نیست. زمان تأثیر تولیدهای Bt بر حسب شرایط آب و هوایی حدود 7 تا 10 روز است. میزان تأثیر Bt در صورت استفاده صحیح بین 70 تا 90% است. تغذیه لاروهای آلوده شده پس از گذشت یک روز متوقف شده و یا بسیار کاهش می یابد و سر
انجام این لاروها پس از 4 تا 7 روز از بین می روند لاروهایی که پس از آلودگی زنده می مانند پس از تبدیل شدن به پروانه سریعاً می میرند و یا اینکه تعداد تخم های گذاشته شده توسط آنها بسیار تقلیل می یابد.
تلفیق مصرف حشرات مفید و سموم گیاهی
همه حشرات مفید در مقابل سموم گیاهی با تأثیر گسترده، بسیار
حساس هستند. بسیاری از حشره کش ها، قارچ ها، تنظشم کننده های رشد و حتی مواد خیس کننده می توانند به آنها خسارت زده و بسا کارایی آنها از بین ببرند. به همین جهت مبارزه شیمیایی باید در موارد بسیارضروری انجام گردد و حتی الامکان سعی شود که از شیوه های مبارزه تلفیقی در این مورد استفاده گردد. مثلاً در گلخانه ها:
– از طریق انتخاب انواع مقاوم می توان مصرف سموم شیمیایی رابه حداقل رساند؛
– گسترش تریپس ها را می توان از طریق افزایش رطوبت خاک متوقف کرد؛
– در فصول سرد سال می توان با گرم کردن گلخانه از ایجاد بیماری توسط قارچ Botrytis جلوگیری به عمل آورد.
این ها تعداد معدودی از توصیه هایی هستند که بدون انجام مبارزه شیمیایی می توان از طریق آن گیاهان را مورد محافظت قرار داد. به هنگام مصرف سموم شیمیایی، باید سعی کرد از سموم کم خطر و یا بی خطر برای کینه های شکاری و زنبورهای پارازیتوئید استفاده کرد.
TRICHO-STRIP
نام تجاری بین المللی محصول تولید انبوهTrichogramma evanscens زنبور پارازیت تخم انواع گوناگونی از پروانه های آفت گیاهان کشاورزی است که به صورت بسته بندی زنده برای کاربرد در مزارع و باغ های میوه ارائه می شود. این زنبور پارازیتوئید طی حدود
ده سال اخیر مورد توجه خاص محققان آفت های گیاهی کشورمان است و در کنترل کرم ساقه خوار برنج حائز اهمیت است.
کنترل میکروبی
کنترل میکروبی نوعی مبارزه بیولوژیکی است که از بیماری های حشرات در آن استفاده می شود. به عبارت دیگر یک نوع ‹‹اسلحه میکروبی›› برای جنگ با حشرات است. مزایی عمده ای که برای آفت کش های میکروبی در مقابل سموم شیمیایی قائل شده اند عبارتند از:
1- هیچگونه باقیمانده سمی ندارند.
2- عوامل کنترل میکروبی از دوام بیشتری برخوردار هستند و استفاده از آنها به عنوان یک روش کنترل دیرپا به حساب می آید.
3- عوامل کنترل میکروبی اثرات کمتری بر تعادل اکولوژیک محیط می گذارند، بویژه توده دشمنان طبیعی را از بین نمی برند.
4- عوامل کنترل میکروبی اغلب با سایر روش های کنترل، بویژه کنترل شیمیایی سازگار هستند و می توانند توأم با آنها مصرف شوند.
5- با دز خیلی پایین مصرف می شوند.
6- مقاومت در بین موجودات مورد تیمار به کندی صورت می گیرد.
معایب کنترل میکروبی
1- در مورد آن دسته از سموم میکروبی که دوره کمون دارند تعیین دق
یق زمان سم پاشی مورد نیاز است.
2- در بعضی موارد اثر اختصاصی سموم میکروبی به قدری شدید است که بعضی از مراحل زندگی حشرات آفت در برابر آنها مصون هستند.
3- هر سم میکروبی دارای یک آستانه جمعیت آفت است که در زیر آین آستانه بیماری شیوع پیدا نمی کند و برای اینکه مبارزه مؤثر شود جمعیت آفت باید بالای این آستانه باشد.
4- سم میکروبی ممکن است در فرآیند تولید قدرت بیماری زایی خود را از دست بدهند.
5- سموم میکروبی به عکس دشمنان طبیعی به خودی خود منتشر نمی شوند بلکه انتشار آنها متکی به توزیع اولیه محلول سمی و حرکت بعدی میزبان برای پراکنده شدن است.
باکتری های بیماری زا در حشرات
گرچه احتمالاً بیش از یکصد نوع باکتری متفاوت در حشرات ایجاد بیماری می کنند، ولی فقط تعدا اندکی از آنها از نظر تجارتی به عنوان عوامل کنترل می کروبی مورد استفاده قرار می گیرند، مهمترین آنها عبارتست از: Bacillus thuringiensis و گروهی از باکتریهایی که جزو واریته هایی از Bacillus pspilliae هستند، این باکتری ها جزء موفق ترین عوامل کنترل میکروبی هستند. با توجه به اینکه از کدام واریته باکتری B.t برای تولید انبوه استفاده شده است و درجه خلوص محصول در چه میزانی است، تا کنون فراورده های بیولوژیک مختلف بااسامی وکاربردهای متفاوتی تولید و عرضه شده اند که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:
1- DELTA BT: حشره کش بیولوژیک مبتنی بر Bacillus thuringiensis var. kurstaki با فرمولاسیون ویژه، مقاوم دربرابر اشعه ماوراء بنفش و خشکی هوا، برای کنترل بیولوژیک لاروپروانه های آفت گیاهان کشاورزی،جنگل ومرتعی درشرایط آب و هوایی متفاوت.
2- LARVO BT/TROY BT: حشره کش بیولوژیک مبتنی برB.T. var. kurstaki با فرمولاسیون های متنوع برای کنترل بیولوژیک لارو پروانه های آفت گیاهان مختلف .
3- CUSTOM BT: حشره کش بیولوژیک مبتنی برB.T. var. kurstaki با فرمولاسیون کنستانتره ودرجه خلوص بسیار بالا،برای کنترل بیولوژیک لاروو پروانه های آفت گیاهان مختلف.
4- BACTOSPEINE: حشره کش بیولوژیک مبتنی برB.T. var. kurstaki با فرمولاسیون پودر و قرص، حاوی آمیخته spore-crystal باکتری مذکور، با عملکرد انتخابی علیه لارو پروانه ها، فرمولاسیون مایع این فراورده بیولوژیک با ویژگی های مشابه پودر و قرص آن با نام BACTOSPEINE XLV عرضه می شود.
5- BLOASP: حشره کش بیولوژیک مبتنی برB.T. var. kurstaki با فرمولاسیون بدون هاگ، برای کنترل بیولوژیک لارو پروانه های آفت گیاهان مختلف.
6- BIOLEP: حشره کش بیولوژیک مبتنی برB.T. var. kurstaki با فرمولاسیون دارای هاگ، برای کنترل بیولوژیک لارو پروانه های آفت گیاهان مختلف.
7- BIOLOX: حشره کش-کنه کش بیولوژیک مبتنی برB.T. var. thuringiensis با فرمولاسیون خاص، برای کنترل بیولوژیک لارو سخ
ت بال پوشان و نیز کنه های نباتی.
8- BACTOCIDE: حشره کش بیولوژیک مبتنی برB.T. var,israelensis مخصوص کنترل بیولوژیک پشه های ناقل بیماری مالاریا.
9- SPHERICIDE: حشره کش بیولوژیک مبتنی برsphaericus Bacillus، مخصوص کنترل بیولوژیک انواع پشه های خانواده Culicidae.
لازم به ذکر است که Bacillus thuringiensis نسبت به اشعه ماوراء بنفش و خشکی هوا حساس است. برای رفع این مشکل نیز به منظور افزایش طول دوره اثر بخش این عامل بیولوژیک توصیه شده است فرآورده های مبتنی بر B.T همراه با NUFILM 17مصرف شوند.
NUFILM 17 در واقع یک ماده چسبانده بی خطر و سازگار با محیط است که هنگام پاشیدن ضمن کمک به پخش بهتر آفت کش، ورقه بسیار ظریفی را روی عامل مصرفی در سطوح استقرار روی گیاهان ایجاد می کند که آن را در مقابل اشعه ماوراء بنفش، خشکی هوا و بارندگی محافظت می کند. NUFILM 17 با تمامی انواع آفت کش ها اعم از شیمیایی و بیولوژیک سازگاری دارد و همراه با همه آنها قابل کاربرد است.
قارچ های بیماری زا در حشرات
از آنجایی که آلودگی حشرات به قارچ از طریق پوست بدن انجام می گیرد نه از راه دستگاه گوارش، لذا حشرات تحت تأثیر عوامل محیطی قرار دارن
د، بویژه همیشه رطوبت نسبی بالایی در مراحل اولیه آلودگی مورد نیاز آنهاست (رطوبت 100% یا نزدیک به آن)، و عملاً تأمین چنین رطوبتی را بندرت می توان تضمین کرد. به علاوه اسپورهایی که آلودگی اولیه را ایجاد می کنند معمولاً به اشعه ماوراء بنفش و به خشکی محیط خیلی حساس هستند، لذا انبار کردن، محمول پاشی بر روی میزبان ها ودوام آنها در مزرعه مسائل خاصی را پیش می آورند. به رغم وجود این مشکلات، در مواردی استفاده از قارچ ها برای کنترل آفت ها توأم با موفقیت بوده است. قارچ های Metarhizium anisopliae Beauveria bassiana از جمله قارچ هایی هستند که بیشترین آزمایش ها و یا موارد مصرف در برنامه های کنترل بیولوژیک از آنها به عمل آمده است. قارچ Verticillum lecanii در گذشته به طور متمرکز در امر کنترل شته ها و شپشک ها مورد آزمایش قرار گرفته است و هم اکنون تقریباً به مرحله استفاده تجاری برای کنترل شته هارسیده است. گونه های قارچ Entomophthora به طور سنتی کنترل کنترل طبیعی شته ها را در مزارع به عهده داشتند. آلودگی حشراتی نظیر پروانه ها، شته ها و شپشک ها، زنبورها، سوسگ ها و مگس ها و پشه ها به وسیله قارچ ها کاملاً یک امر طبیعی و متداول است. استفاده از قارچ ها برای کنترل آفت ها به دلایل زیرآینده امیدبخشی را نوید می دهد:
1- به آسانی در روی محیط های کشت قارچی مصنوعی استاندارد نظیر PDA و یا اگار رشد می کنند.
2- اپتیمم رشد خود را در درجه حرارت های حدود 20 تا 25 درجه سانتی گراد انجام می دهند و در حرارت های بالا مثلاً در C ْ 37 رشد مناسبی نخواهند داشت، در نتیجه برای انسان و سایر حیوانات خون گرم خطر جدی محسوب نمی شوند.
3- در شرایط نامناسب محیطی ایجاد اسپورهای مقاوم می کنند.
نحوه ابتلاء و پیشرفت بیماری
زمانی که اسپور یک قارچ بر روی کوتیلول بدن حشره ای قرار می گیرد در شرایط رطوبی مناسب به منظور تولید هیف رویشی (Germ tube) شر
وع به رشد می کند و با ایجاد Apperessorium یک هیف نفوذی نازکی به لایه های اپی کوتیکول و پروکوتیکول جلد (پوست) حشره نفوذ می کند، و هیف های بیشتری را تولید می کند. رطوبت زیاد فقط برای مراحل اولیه آلودگی مورد نیاز است. اگر در این حشره میزبان پوست اندازی صورت گیرد آلودگی می تواند از بین برود، در غیر این صورت قارچ ها به رشد خود ادامه می دهد و لایه های اپیدرم و هیپودرم جلد راموردحمله قرارمی دهد ودر نهایت با پیشرفت بیماری حشره را از پای در می آورد.
مزایای استفاده از قارچ
1- قارچ ها تقریباً کلیه مراحل رشدی میزبان خود را مورد حمله قرار می دهند.
2- میزبان های زیادی دارند و اگر بتوانند بر مشکلات تهیه ماده inoculum فائق آیند به عنوان یکی از عوامل خیلی جالب در کنترل بیولوژیکی شناخته خواهند شد..
3- برای انسان و دوام و دشمنان طبیعی آفت ها خطری ندارند.
4- باعث مرگ سریع میزبان خود می شوند.
5- قابلیت اختلاط با حشره کش ها را دارند.
کلمات کلیدی :
ارسالکننده : علی در : 95/3/4 4:38 صبح
مقاله گریز از سزارین و زایمان تحت فایل ورد (word) دارای 16 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله گریز از سزارین و زایمان تحت فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله گریز از سزارین و زایمان تحت فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله گریز از سزارین و زایمان تحت فایل ورد (word) :
گریز از سزارین
و
زایمان بیدرد
فهرست مطالب :
عنوان : صفحه :
چکیده مقاله 1
مقدمه 2
تعریف و تاریخچه سزارین 2
علل افزایش آمار سزارین 3
عوارض سزارین 4
چه باید کرد 5
تاریخچه زایمان بی درد 6
روشهای مختلف زایمان بی درد ( داروئی ) 7
روشهای غیر داروئی 9
هیبنوتیزم ، TENS و طب سوزنی 10
روش سایکو پروفیلاکتیک 11
زایمان در آب 11
ممنوعیتهای زایمان در آب 13
فهرست منابع 14
چکیده مقاله
سزارین به عنوان یک پدیده اجتماعی حال حاضر موجب ایجاد مشکلات زیادی برای جامعه پزشکی ، مادران و اقتصاد جامعه شده است .
در این مقاله ضمن تعریف و بررسی علل و اندیکاسیونهای واقعی سزارین به مقایسه سزارین و زایمان طبیعی پرداخته وتاریخچه و عوارض و مزایای هر روش عنوان گردیده است و با توجه به انگیزه اصلی تمایل به سزارین که گریز از درد می باشد روشهای مختلف زایمان بی درد و شرایط و عوارض احتمالی عنوان گردیده و در پایان منابع متعدد ت
هیه مقاله ارائه گردیده است .
مقدمه
زایمان یک فرایند طبیعی است و حدود 85% زایمانها نیاز به هیچ گونه مداخله درمانی ندارد. اما متاسفانه در سالیان اخیرگرایش به زایمان به شیوه سزارین شدیدا افزایش یافته است.به طوری که آمار جراحی سزارین در ایران60% یعنی4برابر
استاندارد جهانی است و فقط 13/6%از این
موارد وضعیت سزارین اورژانسی بوده است.
درد زایمان شدیدترین دردی است که اکثر زنان در طول زندگی خود تجربه کردهاند. این درد در شکمِ اول بهمراتب شدیدتر و طولانیتر است. عوامل متعددی در شدت و الگوی دردهای زایمانی تأثیر دارند. تعداد موارد بارداری، جنس نوزاد متولدشده، توانایی بدنی و قدرت جسمانی زن، وضعیت دهانه رحم و ارتباط آن با اندازه جنین از جمله عواملی هستند که گاه سبب افزایش درد زایمان میشوند. بر اساس یک بررسی علمی، درد در زنانِ باردارِ بالاتر از 40 سال، بخصوص در زایمان اول، بهمراتب طولانیتر و شدیدتر است.
هیجان، ترس و اضطرابِ زن باردار نیز بر شدت درد او میافزاید.
یک گروه تحقیقاتی در سال 1978 نشان داد که درد و اضطراب باعث افزایش شیوع الگویهای غیرطبیعی ضربان قلب جنین میشود و وضعیت نوزاد حاصل بهمراتب نامناسبتر از نوزادی است که اضطراب و درد در مادر وی تحت کنترل بوده است.
دکتر اختیاری میگوید: «علت اصلی ترس از زایمان، بیاطلاعی یا
داشتن اطلاعات غلط در مورد مراحل زایمان و عوارض احتمالی آن است. همچنین، چگونگی ارتباط میان زن و همسرش نقش بسیار مهمی در میزان درد دارد. تا آنجا که حضور همسر در اتاق زایمان، به علت اثر تسکیندهندگی آن، تا حدودی از شدت دردهای زایمانی میکاهد. زن در کنار همسرش بهمراتب اضطراب کمتری را در طی فرآیند زایمان تجربه خواهد کرد.»
تعریف و تاریخچه سزارین
سزارین به معنای خارج کردن جنین از محل برش جدار شکم و دین علت به سزارین یعنی روشی که سزار با
آن متولد شد معروف گردید البته پرفسور ایرانی مقیم آمریکا با اشاره ای به شاهنامه و تولد رستم در 1400
سال قبل از میلاد این روش را منسوب به ایرانیان دانسته و ریشه اصطلاح رایج عامیانه ((رستم زا)) را دراین امر می داند.
علل افزایش آمار سزارین
در گذشته سزارین فقط به منظور نجات مادر و جنین یا یکی از آنها به علل زیر پیشنهاد می شد:
– تنگی لگن مادر
– عدم پیشرفت یا طولانی شدن زایمان بیش از حد مقرر
– وضعیت غیر طبیعی جنین
– ابتلای مادر به بیماری دیابت یا بالا بودن فشار خون
– هر گونه اختلال در سیر طبیعی زایمان
ولی امروزه علاوه بر موارد فوق که شاید حدود15% از زایمانهای مشکل دار را در بر گیرد ، سزارین یکی از اعمال شایع جراحی است که علل گرایش به آن متعدد است .
علل گرایش به سزارین
علل تمایل پزشکان به جراحی سزارین.
از نظر زمانی هدایت زایمان طبیعی 5 برابر جراحی سزارین زمان می برد و با توجه به کمبودهای زمانی در اثر ترافیک تعدد بیماران و اشتغال هم زمان در بیمارستانهای دولتی و خصوصی این زمان برای پزشگان ارزش بسیار دارد.
– تفاوت دستمزد زایمان طبیعی با وجود زمانبری زیاد با جراحی س
زارین حتی به صورت بیمه های دولتی حدود 100هزار تومان است و این به جز هزینه ای است که مریض به عنوان دستمزد خاص (زیر میزی) به پزشک می پردازد.
– ترس پزشکان و ماماها از مشکلات حقوقی در نتیجه زایمان طبیعی که منجر به اختلال در سلامت مادر و جنین شود.
علل تمایل مادران به سزارین
– تبدیل شدن سزارین به عملی تجملی و لوکس.
– تمایل به بستری شدن در بیمارستانهای خصوصی
– مورد پسند بودن روش سزارین بین دوستان وآشنایان
– انتخاب زمان زایمان با بر نامه ریزی قبلی
– سنجش علاقه همسر به مادر باردار
– نا شناخته بودن روشهای کاهش درد زایمان
– افزایش سن بچه دار شدن در زنان
– کاهش تعداد باروری ها
– هراس از درد و تصور غلط مادران که با سزارین هیچگونه درد و مشکلی ندارند در حالی که درد زایمان طبیعی قبل و درد سزارین بعد از جراحی است و درد درحالت طبیعی متناوب است و اجازه استراحت به مادر می دهد ولی درد جراحی مداوم است.
– رواج این باور غلط که ضریب هوشی نوزادان حاصل از سزارین بالا تر است در حالی که ضریب هوشی ارتباطی با نحوه تولد نداردوحتی در مواردی تحقیقات ثابت کرده است که ضریب هوشی نوزادان زایمان طبیعی بالا تر بوده است فقط ممکن است به علت نرمی استخوانها کمی کشیدگی طبیعی در سر کودک ایجاد شود که در عرض یکماه با رشد کودک بر طرف می شود.
– اعتقاد به این مسئله که ضربه های زایمانها مختص زایمان
طبیعی است در حالی که فلج اعصاب بازوئی وشکستگی جمجمه وسایر استخوانها درسزارین شیوع زیادی دارد.وفشاروارده بر قفسه سینه در زایمان طبیعی به خروج مایعات از ششها کمک کرده و باعث تنفس عمیق وباز شدن کامل ریه ها می شودوفشار وارده ناشی از عبور از کانال زایمان جنین را برای تطابق با محیط آماده می کند.
عوارض سزارین
– به گفته دکتر علی دباغ سر پرست اداره نظارت بر درمان وزارت بهداشت ودرمان وآموزش پزشکی جراحی سزارین 70عارضه دارد مهلک ترین آن مرگ در
اثرعفونت وخونریزی است سایر عوارض عبارتند از:
– مورتالیته وموربیدیته مادر وجنین که هر دو از عوارض جراحی های بزرگ هستند
– احتمال عفونت وآمبولی افزایش می یابد
– چسبندگی احشاءونازایی که از عوارض دراز مدت محسوب می شود
– خونریزی زیادتقریبا دو برابر زایمان طبیعی
– بالا بودن امکان آسیب به مثانه وروده ها
– افزایش خطرمرگ جنین درزایمان بعدی به علت تاثیر منفی ترمیم رحم بر عملکرد جفت
– شایع تر شدن مرگ نوزاد به علت بی دلیل یا قبل از موقع بودن سزارین
– شیوع افسردگی پس از زایمان در جراحی سزارین
– تاثیر منفی بر شیردهی مادر به علت مصرف آنتی بیوتیک هاوداروهای خاص جراحی
با وجود این عوارض میزان جراحی های سزارین در سال 79 حدود35% بوده که در سال 82 این میزان به سرعت افزایش یافته به طوری که در بیمارستان های دولتی دانشگاهی 29% دولتی غیردانشگاهی 46%ودربیمارستانهای خصوصی 88%زایم
انهابه شیوه سزارین بوده است .
– در ایران استان قم با 4/44% بالاترین درصدوسیستان وبلوچستان با 3/4%پایین ترین آمار سزارین رادارا هستند واین نشان دهنده ی تاثیرعوامل اقتصادی واجتماعی وفرهنگی به عنوان فاکتورهای مهم در شیوع سزارین می باشد.
چه باید کرد؟
– چون انگیزه ی اصلی تمام مادران در انتخاب سزارین کاهش درد است پس تنها چاره ی کنترل معرفی روشهایی است که درد زایمان را کاهش دهد. روشهایی که امروزه با عنوان روشهای زایمان بی درد معرفی می شوند ولی متاسفانه آگاهی مادران وجامعه از آنها بسیار اندک است.
تاریخچه زایمان بی درد
– نخستین بار در سال 1846 از اتر در زایمان استفاده شد و سپس در سال 1853 دکتر جان اسنو j.show برای زایمان ملکه ویکتوریا از کلروفورم استفاده کرد.
– در سال1899 دکترbier شیوه ی بی حسی موضعی نخاعی(spinal )اسپینال را معرفی کرد وروش بی حسی موضعی دور نخاعی epidural در سال 1960 برای ایجاد بی دردی درزایمان طبیعی به کار گرفته شد وپزشکان دریافتن که این شیوه به
سلامت مادر وجنین لطمه ای وارد نمی کند و بدین ترتیب استفاده از روشهای القای بی دردی هنگام زایمان مرسوم شد به طوری که اکنون بر اساس آمار معتبر 81% بیماران زایمان طبیعی در آمریکا از یکی از روشهای بی درد دارویی بهره می گیرند و19% باقی مانده از روشهای غیر دارویی و در کشورهای اروپایی این رقم به بیش از90% می رسد اما در کشور ما به علت عدم اطلاع کافی از این روشها گرایش به سزارین به عنوان تنها شیوه زایمان
روشهای مورد استفاده برای بیدردسازی زایمان به دو گروه دارویی و غیردارویی تقسیم میشوند.
روشهای داروئی
در روش تزریق دارو، از انواع مخدرها و آرامبخشها برای کاستن از اضطراب حین زایمان و، به درجاتی، تخفیف درد استفاده میشود. اما پرکاربردترین روش،
بهرهگیری از بیحسی موضعی است. داروی بیحسی در مرحله مشخصی از زایمان، از طریق سوزنی که در ناحیه کمر فرو میرود، به فضای دور نخاعی، نخاعی و گاه هر دو تزریق میشود. بیدردی ایجادشده در این روش نسبتاً کامل است.»
دکتر لاله وثوقیان، متخصص بیهوشی و مراقبتهای ویژه، در پاسخ به این پرسش که آیا بیدردسازی ناحیهای طولانی شدن زمان زایمان را به دنبا
ل دارد، میگوید: «این مسئله ذهن بسیاری از متخصصان بیماریهای زنان را به خود مشغول کرده است. بنابراین، در صورت اجرای صحیح تکنیک و همچنین آموزش قبلی مادر، احتمال طولانی شدن زایمان وجود ندارد.»
دکتر قدیانی در مورد عوارض احتمالی ناشی از بیحسیهای منطقهای توضیح میدهد: «افت فشار خون یکی از شایعترین عوارض این قبیل بیحسیهاست که با مایعدرمانی و جایگزین کردن حجم کافی از آن قابل جبران است. خارش، تهوع، استفراغ، ضعف تنفسی، عفونت و سردرد از دیگر عوارض احتمالی است. سردرد به علت زور زدنهای متوالی و کمبود آب بدن ایجاد میشود و خوشبختانه در اکثر موارد با درمانهای محافظتی مانند استراحت در بستر، مصرف ضددردها، تزریق مایعات و بستن شکمبند محکم برطرف میشود. برخی مطالعات شیوع بیشتر کمردردِ پس از زایمان را در زنانی که از این روش استفاده کردهاند نشان میدهد.
این درد کمر به علت انقباضات شدید رحمی و سیر طبیعی زایمان ایجاد میشود و ارتباطی با بیحسی موضعی ندارد.»
دکتر وثوقیان خاطرنشان میکند: «علت اصلی کمردردِ پس از زایمان، افزایش وزن مادر در دوران بارداری، فشار جنین بر مهرهها و اعصاب کمری و همچنی
ن قرارگیری نامناسب روی تختهای زایمان و اتاق عمل است. برخلاف تصور عموم، عبور سوزن از فضای بین مهرههای کمری آسیبی به ستون مهرهها و نخاع وارد نمیکند. عارضه کمردردِ متعاقب بیحسی نخاعی به علت عبور سوزن از پرده محافظ نخاع ایجاد میشود. البته امروزه، به دلیل استفاده از سوزنهای بسیار نازک، بروز این عارضه نسبت به گذشته کمتر شده است. در روش بیحسی دور نخاعی، به دلیل سالم ماندن لایه محافظ نخاع، احتمال بروز سردرد وجود ندارد.»
تجویز سیستمیک داروها
از داروهای آرامبخش ونارکوتیکها در مرحله اول و دوم زایمان به کار می رود که باعث کاهش اضطراب بیمار شده وتهوع و استفراغ را کاهش می دهد این داروها خواب آور بوده و ذر مراحل اول زایمان مفید هستند ومیتوانند شامل (باربیتوراتها و فنوتیازینها و بنزودیازپینها و اپیوئیدها ومرفین و;باشدکه هر یک عوارض خواص خود را دارد و گاه بر روی جنین نیز ممکن است عارضه داشته باشد
داروهای استنشاقی
به کار بردن غلظتهای کم داروهای بیهوشی تبخیری و گازهای بیهوشی مانند n2o متوکسیفلوران وانفلوران است که ابتدا در ساعات اول زایمان پتیذین تجویز و سپس n2o متوکسی فلوران یا انفلوران توسط بیمار استفاده شده و بعذ از انفیلتراسیون موضعی پرنیه در مرحله دوم زایمان تکمیل میگردد
آنالرژی رژیونال(ناحیه ای)
روشهای رژیونال بیدردی کامل ایجاد کرده ولی امکان بیداری کامل مادر و شرکت وی در امر زایمان را فراهم میسازد و در مقایسه با سایر روشهای داروئی احتمال دپرسیون جنین ناشی از دارو و آسپیراسیون مادر کمتر است
انواع آنالرژی رژیونال
بی حسی اسپاینال واپیدورال کمری وکودال و پاراسرویکال وپودندال است که هر تکنیک کاربرد خاص خود را داشته و می تواند برای بی حس کردن تمام یا قسمتی از عصب به کار رود قبل از انجام هر یک از این روشها یک راه وریدی مطمئن و امکانات ووسایل لازم برای پیشگیری از عوارض باید در دسترس باشد
روش اپیدورال کمری
در این روش ماده یا مواد لازم در فضای اپیدورال در پوزیشن خاص در موارد زیر قابل استفاده است
درد مادر شدید و مرحله اول زایمان طولانی شده است
بیماران هیپرتانسیو وپره اکلامپسی که اختلال انعقادی ندارند
در حاملگی های چند قلو
مرگ داخل رحمی
مادران مبتلا به بیماریهای ریوی
جنین های نارس
عوارضی که این روش دارد
احتباس ادرارو لرز ودرد پشت و آسیب های موفت ودائم عصبی هیپوتانسیون وعدم بیدردی کامل
روش اسپانیال
ایجاد بی حسی از تزریق داروهای لازم در فضای ساب اراکنوئید این روش در مرحله دوم زایمان بالا فاصله قبل از تولد بچه انجام میشود
عوارض این روش شامل
هیپوتانسیون وبرادی کاردی و سردرد وتهوع واحتباس ادراری پشت درد واثرات نورولوژیک میباشد
این روش با روش اپیدورال هم به صورت توام استفاده می شود
روش کودال
زمانی که زایمان به خوبی شروع شده باشد با روش خاص مواد را در کانال کودال تزریق می کنند که معایب زیادی دارد:
دشواری تکنیک
دشواری تمیز نگهداری محل
احتمال چرخش غیر طبیعی سر جنین
بروز واکنشهای توکسیک به علت جذب عروقی دارو
احتمال تزریق دارو به سر جنین
نزدیکی به رکتوم
روشهای غیر داروئی
دکتر سکینه قدیانی به معرفی این روشها میپردازد: «از جمله روشهای بیدردسازی غیردارویی، آماده کردن روحی و روانی زنِ باردار برای قبول و گذراندن یک زایمان طبیعی است. اگر زنی در هنگام تولد فرزند اول خود با مراحل مختلف زایمانی آشنا باشد و با انگیزهای قوی زایمان را شروع کند، دردی معادل درد یک زنِ چندزا را تجربه خواهد کرد؛ در صورتی که زنانِ آموزشندیده دردهای شدیدتری را تجربه خواهند کرد. روشهای غیردارویی نیاز به زمان دارند و آموزش مادر از چندین ماه قبل از زمان زایمان آغاز میشود.
القای خواب یا هیپنوتیزم، مراقبتهای روحی و روانی، طب سوزنی، تحریک الکتریکی پوست (TENS)، زایمان در آب، ماساژ و آرمش (R
elaxation) از دیگر روشهای پیشنهادی هستند. بهطور کلی، روشهای غیردارویی بیدردسازی زایمان درد را به تمامی از بین نمیبرند و ما مجبوریم که از روشهای دیگری نیز در کنار آنها استفاده کنیم. در این موارد باید به مادر تذکر داده شود که بیدردی کامل نیست. توجه داشت که این روش بیدردسازی تنها حس درد را مهار میکند و اثری بر قدرت عضلانی و حرکتی مادر ندارد .
هیپنوتیزم:
– بی دردی و فراموشی در طی زایمان در افراد خاص ایجاد می کند.
– در این روش بیمار چشمانش را می بندد و در حالت تمرکز شدید قرارمی گیرد محیط باید کاملا آرام باشد و داروهای آرامبخش به علت بر هم زدن تمرکز استفاده نشود.
– هپینوتیزم به ندرت به کار می رود.به دو دلیل:
– زمان زیادی برای آماده کردن بیمار نیاز است.
– احتمال بروز خطرات روانی نظیر اختلالات مختلف مانند اضطراب تا بیماری روانی وجود دارد.
TENS (تحریک الکتریکی زیر جلدی عصب ):
– قرار دادن الکترودهای خاص در سطح پوست در محلهای خاص موازی و نزدیک مهره ها و عبور دادن جریان الکتریکی از الکترودها می باشد. با وجود اینکه این روش عوارض جانبی ندارد اما در مطالعات به عمل آمده موفقیت چندانی را نشان میدهد زیرا 40 دقیقه زمان برای تاثیر TENS لازم است و این ممکن است برمونیتورینگ الکترنیکی قلب جنین یا کار کرد پیس میکر قلب تداخل داشته باشد و از طرفی بیدردی ایجاد شده کامل نیست.
طب سوزنی
– عبارت از فرو بردن سوزنهای خاص در نقاط خاصی از بدن است گاهی این سوزنها در محلهای دردناک فرو برده می شود و تحریک رشته های عصبی باعث فعال شدن طناب نخاعی مغز میانی و هیپوفیز شده وبا آزاد سازی پیام رسانهای عصبی (اندروفین ها و منوامین ها ) باعث توقف پیام های عصبی درد می شود ، عدم وجود پزشکان متخصص ومعایبی نظیر عدم بی دردی کامل و ایجاد حالت تهوع و استفراغ و نفخ و انبساط احشا شکمی
و این مسئله که طب سوزنی در بالای دیافراگم بهتر عمل می کند باعث شده است که طب سوزنی در مامایی محبوبیت چندانی نداشته باشد .
آمادگی روانی بیمار برای تولد طبیعی (سایکو پروفیلاکتیک )
– این روش متداولترین روش است و تکیه بر آموزش قبلی مادر آمادگی و شرطی کردن مثبت وی در خصوص روند تولد نوزاد دارد و براساس این عقیده است که درد زایمان می تواند با سازماندهی مجدد کورتکس مغزی مهار شود و رفلکس های درد همراه با انقباضات رحم و کشش پرنیه می تواند با رفلکس های شرطی مثبت ایجاد شده ج
ایگزین شود.
– آمادگی معمولا 6 هفته قبل از زایمان شروع شده و نیاز به آموزش آناتومی و فیزیولوژی طبیعی حاملگی و زایمان دارد. این روش ترس و اضطراب را کاهش می دهد .
زایمان درآب
– سابقه این نوع تسکین درد به سال 1803 در فرانسه بر می گردد و در سال 1985 مرکز زایمان خانواده توسط دکتر مایکل روزنتال فعالیت خود را در این زمینه آغاز کرد با وجود بکار گیری این روش در کشورهای اروپایی و آمریکائی در ایران این روش تنها در بیمارستان شهید اکبر آبادی در تهران از مرداد 83 توسط دکتر علی اخلاقی در قالب طرح پژوهشی انجام می شود .
تعریف زایمان در آب
– لیبر در آب :
– زائو در مرحله قبل از زایمان در آب قوطه ور است و زمان خروج جنین در خارج از آب قرار می گیرد
– زایمان در آب :
– خروج جنین در آب انجام می شود و تمام مراحل کنترل قبل از زایمان با کیفیت و کمیت زایمان عاد ی انجام می شود .
– وضعیت قرارگیری :
– وضعیتهایی مانند چمباتمه زدن ، دراز کشیده ، نیمه نشسته و ;
– دمای مناسب آب :
– 36 تا 37/5 درجه سانتیگراد و نهایتاً در مرحله اول تا 40 درجه افزایش می یابد .
استفاده از نوشیدنی :
– به علت عدم استفاده از مایعات وریدی به منظور جلوگیری از کاهش فشار خون ، مایعات حاوی گلوکز به بیمار داده می شود .
وضعیت تنفس نوزاد در آب :
– بعلت مشابه بودن محیط آب با محیط دوران جنینی ، خطر ورود آب به داخل ریه وجود ندارد .
– عوامل مهار کننده تنفس زیر آب :
– جنین از طریق جفت و بند ناف اکسیژن رسانی شده و عظلات تنفسی فعال نیستند .
– بغلت عدم اختلاف دما تنفس نوزاد شروع نمی شود .
– بعلت وجود رفلکس ( اتونومیک ) یا غوطه وری در آب کا خاص پستانداران است و تا 6 تا 8 ماهگی ادامه دارد ، هنگامیکه محلول به حنجره برخورد می کند دریچه گلوت خود بخود بسته شده و محلول وارد نای و ریه نمیشود .
– بعلت کم بودن فشار اسمزی آب و بالا بودن فشار اسمزی مایع ششی جنین ، آب وارد ریه نوزاد نمی شود .
– در این روش نوزاد با سادگی بیشتر بدن مادر را ترک کرده و اندامهایش به آسانی از هم باز شده و نور و صدایی که دریافت می کند و تماس پوست به پوست با مادر ملایمتر است .
خروج جفت :
– بعلت احتمال عوارضی نظیر آمبولی در خارج از آب انجام می شود .
– جلوگیری از عفونت :
– با استفاده از وان یکبار مصرف مواد ضد عفونی کننده ، آنتی بادی های نوزادی و حرکت رو به خارج نوزاد در کانال زایمانی شانس ایجاد عفونت کمتر می شود .
– مزایا برای مادر :
– الف ) فیزیولوژیک
– کاهش چشمگیر درد افزایش استانه درد
– متوقف ساختن انقباضات لیبر کاذب پیشرفت سریع باز شدن دهانه رحم
– ب ) روانشناختی
– کاهش ترس و خشم و اضطراب مشا
رکت فعال در روند زایمان
– افزایش حس پذیرش نوزاد افزایش سطح خود آگاهی و هوشیاری حین زایمان
مزایا برای نوزاد :
– کاهش ضربه و تروما افزایش جریان خون نوزاد بغلت جریان بهتر خون مادر
– عدم نیاز به تحریکهای تهاجمی جهت شروع تنفس مشکلات کمتر در استفاده از شیر مادر
– ورود ملایمتر و آسانتر نوزاد به محیط خارج از رحم
ممنوعیت های انجام زایمان در آب
– زایمان نارس پارگی کیسه آمینوتیک
– مادران مبتلا به هپاتیت B و C و ایدز د
فهرست منابع :
– کاربرد هیپنوتیزم در تسکین درد – هیلیگارد ژ – هیلیگارد . ترجمه سید رضا جمالیان
– اصول پایه و بالینی طب سوزنی تألیف گروه پزشکان – دکتر نویدی ، دکتر خدمت ، دکتر حلی ساز و دکتر ناصری
– بیهوشی درمامائی و زایمان بی درد – دکتر مینا جعفری جاوید
– روشهای کاهش درد زایمان – دکتر مهناز کسمتی
– سایتهای اینترنتی :
www.mehr-news.com
www.2rna.com
www.news.tbzmed.ac.ir
www.nb.com
www.sharghnewspaper.com
www.zananmagazine.com
www.emaster.com
www.keyhannews.com
www.aftab.ir
کلمات کلیدی :