پایان نامه تاریخچه رنگ و رنگرزی تحت فایل ورد (word)

 

  پایان نامه تاریخچه رنگ و رنگرزی تحت فایل ورد (word) دارای 115 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه تاریخچه رنگ و رنگرزی تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه تاریخچه رنگ و رنگرزی تحت فایل ورد (word)

فصل اول  
1-1 مقدمه ای بر تاریخچه رنگ  
1-2کالریمتری و علم رنگ ] 1 [  
1-3 تاریخ و تولید صنعتی مواد رنگ زا  
1-4 کالریندکس  
1-5 مراجع  
فصل دوم  
2-1طبقه بندی مواد از لحاظ شیمیایی و تهیه مواد رنگرزی و مواد رنگی  
2-2مواد رنگزای آزو ] 2 [  
2-3دی آزوتاسیون یا دی آزوته کردن  
2-4روشهای عملی در دی آزوتاسیون را می توان به صورت زیر عنوان کرد ] 4 [  
2-5جفت یا کوپله شدن آزو  
2-6کاربرد در رنگرزی  
2-6-1مواد رنگرزی مونو آزوی آنیونیک  
2-6-2مواد رنگزای دیسپرس آزو  
2-6-3مواد رنگزای آزوئیک  
2-6-4مواد رنگزای منوآزوی تشکیل دهنده-کمپلکس  
2-6-5 مواد رنگزای مستقیم  
2-6-6 مواد رنگزای واکنشی  
ـ کاتالیزوری شدن بازی اختصاصی اضافه شدن گروه عاملی نوکلئوفیلیکی لیف نساجی  
2-7- مراجع  
فصل سوم  
3-1 مواد واسطه  
جدول 3-1 مسیر تبدیل ماده خام تارنگینه  
3-2 نیترودارکردن  
3-3 هالوژن دارکردن  
3-4سولفونه دارکردن:  
(3-8) بنزن سولفونیک  اسید  
3-5- واکنش‌های فریدل ـ کرافت  
3-6 اکسایش  
3-7 احیا کردن  
3-9 ذوب قلیایی  
3-10 آمین دار کردن  
3-11 کربوکسیل‌دار کردن  
3-12 –N آلکیل‌دار کردن و –N آسیل‌دار کردن  
3-13 واکنش‌های متفرقه  
3-13-1 سولفون زدایی  
3-13-2 قراردادن Cl به جای NH2  
3-13-3 قراردادن OH به جای NH2  
استو استانیلید  
اسید برم‌آمین  
3-14: طرز ساختن رنگهای بیس‌آزو (در فایل شیمی تایپ شده)  
3-14-1: اطلاعات مختصری در مورد برخی از رنگینه‌های آزر  
3-14-2 طرز ساختن نفتل بلوبلاک  
روش کار:  
مراجع:  
فصل چهارم  
4-1 رنگرزی الیاف نایلون و پشم با ماده رنگزای نفتل بلوبلاک  
4-1-1 مشخصات کلی رنگ در کالدیندکس  
4-2-1 تئوری رنگرزی  
4-2-2 رنگرزی نایلون  
4-2-4 رنگرزی پشم  
4-2-5- بررسی خواص رنگرزی پشم با رنگزای آمینوبلاک B10  
وضعیت در محلول     
مراجع:  

مرجع

تکنیک‌های رنگرزی ـ دکتر حسین توانایی ـ انتشارات ارکان اصفهان ـ 1378

1-1مقدمه ای بر تاریخچه رنگ

          از هنگامی بیادنیاوردنی، بشر رنگ آبی شفاف اوج آسمان، سرخی ها و     نارنجی های تابان و سوزان هنگام غروب، رنگ های ملایم و متغیر رنگین کمان که مظهر امیدهای بهشتی است، نور ضعیف و غیر ثابتی که از پروبال طاووس ها         می درخشند. جامه های پر از رنگ گلها، قهوه ای ها و قرمزهای طلائی برگهای خزان که تباینی بسیار با رنگ های سبز بهار پیشین دارند. قرمز درخشان و تهدیدآمیز فوران خون، سوسوی زرد شعله پیه آب کرده که سایه های پیکره هایی بی تاب را بر روی دیوارهای اعماق خلوت غارها نقاشی می کردند را می بایست با شگفتی، شعف و حیرتی بسیار مشاهده کرده باشد لیکن تمام این رنگها نت های مجردی از کل نت های به اهتزاز درآورنده سمفونی تحریک آمیز رنگ در زندگی بشر می باشند

چندی نپایید که بشر کوشید تا خود را با این سمفونی مرموز و اسرارآمیز که رنگ نام دارد وفق دهد. استخوان هایی(استوانه ای شکل) کشف شده اند-شاید مربوط به 000/150تا000/200 سال قبل- که بشر در درون آن ها از قرمز و زرد و خاک های اخرا (OCHER CLAYS) مواد نقاشی چرب (GRAEASE PAINTS) تهیه می کرده و برای تزئین و آرایش بدن خود مورد استفاده قرار می داده، بشر اولیه طبعاً برای خود دلیل آورد که مواد قرمز رنگ زندگی بخش می باشند. بنابراین بشرهای آخرین عصر یخ(000/100 سال پیش) در گذشتگان خود را زیر خاک های قرمزفام اخرا به خاک می سپردند، و یا به استخوانهای آنها رنگ قرمز می مالیدند و بدینوسیله سنتی را در اروپا آغاز می کردند که هزاران سال پا برجای ماند و حتی به آفریقا و آسیا نیز گسترش یافت. مثلاً در سال1823، در ولزورلیدی او پاویلاند (RED LADY OF PAYILAND) که در واقع اسکلت یک جوان است کشف شده است. آثار مشابهی نیز در غارهایی در جنوب آفریقا و چین مشاهده گردیده است

1-2کالریمتری و علم رنگ ] 1 [

        کالریمتری (COLORIMETRY) تکنیک اندازه گیری رنگ است، لیکن فقط قسمتی از علم رنگ می باشد. علم رنگ شامل تمام دانسته ها و اطلاعاتی است که به تولید محرک های رنگ و درک بصری آنها مربوط می گردد. علم رنگ شامل بخشهائی از فیزیک، شیمی، زیست شناسی و روانشناسی می شود. در کالریمتری نیز از بخشهائی از علوم فوق الذکر خصوصاً فیزیک و روانشناسی استفاده می شود

          کالریمتری بر این ایده استوار است که می توان رابطه ای بین خصوصیات فیزیکی محرک رنگ و بصیرت ادراک حاصل از آن پیدا کرد. نیوتن کشف کرد که انواع متعددی از انرژی مشعشع مرئی وجود دارد و نور سفید فقط یکی از جنبه های مرئی اختلاط این نوع هاست که از خورشید و یا منابع مشابه دریافت می شود. اختلاف بین انواع انرژی مشعشع بر حسب طول موجهایشان (WAVE LENGTHS) تعیین می گردد. برای تعریف طول موج به نحو احسن به تشریح روش اندازه گیری آنها نیاز داریم. لیکن در اینجا کافی است که ذکر شود انرژی مشعشع مرئی به طول موجهایی در محدوده ای بین 380تا760 میلیونیوم میلیمتر(یا به عبارتی میلی میکرون با علامت اختصاری ) محدود می گردد. ذیلاً محدوده طول موجها و انواع رنگهای مربوطه آورده می شوند

بنفش   380   -         450    میلی میکرون

آبی     450    -       

سبز     490    -       

زرد     560    -       

نارنجی 590    -       

قرمز    630    -       

          نیوتن در بررسی هایش به این نتیجه رسید که زمانی اشیاء به صورت رنگی ظهور پیدا می کنند که در انرژی های مشعشعی که به چشم انسان منعکس می شود یک یا حداکثر دو نوع انرژی مشعشع به طور عمده وجود داشته باشند او خاطرنشان ساخت که اکثر اشیاء زمانی به صورت رنگی ظهور پیدا می کند که "مانع عبور" قسمتی از انواع انرژی مشعشع شده و مابقی را انعکاس دهند. امروزه کلمه جذب (ABSORPTION) به جای کلمه "مانع عبور" به کار برده می شود

          الزامی بودن انرژی مشعشع، تنوع و تعداد این نوع انرژی ها و نقش مفعولی اشیا که در دید رنگ موثرند مهمترین مطالبی می باشند که طی آن علم فیزیک به علم رنگ کمک کرده است. روشهای اندازه گیری و کنترل نوع و مقدار انرژی مشعشع به مشخصات جذب انعکاس و انتقال نور توسط اشیا به وسیله فیزیکدانها و شیمیدانها پیشرفتهای بسزایی کرده اند، لیکن اصول همان مطالبی می باشند که نیوتن به وضوح تشریح کرده است

          چون انرژی مشعشع مرئی برای درک رنگ لازم بوده و علاوه بر آن به علت اینکه فقط جنبه هایی که مشاهده کننده از آن آگاه و مطلع است می تواند ملاک باشد، بنابراین رنگ را به عنوان مشخصات معین نور تعریف می کنند. بعضی از مشخصات نامربوط نور نظیر جهت (DIRECTION) و لرزش (FLICKER) مستثنی می باشند. لیکن تمام مشخصات نور که قادر به متمایز شمردن نوعی از نوعی دیگر می باشند را به عنوان قسمتی از رنگ نور به شمار می آورند

          تعریف رنگ برحسب نور که خود علمی است روانی-واقعی، رنگ را نیز به عنوان یک فرآیند روانی-واقعی معرفی می کند. روشهای اندازه گیری رنگ از    قضاوت های مشاهده کننده های انسانی به طور مستقیم و یا اطلاعات ارقامی استاندارد که بر مبنای قضاوت های غیر مستقیم انسانی استوارند استفاده می کند. بنابراین تعریف کامل و مورد استفاده رنگ با تعریف آن برحسب نور توافق کامل داشته و رنگ کالریمتری را فرآیندی روانی-واقعی جلوه می دهد. این تعریف ممکن است با تعاریف اشخاص دیگر تباین داشته باشد. شخصی ممکن است رنگ را به عنوان یک درک مد نظر بگیرد، در صورتیکه شخص دیگر ممکن است رنگ را به عنوان شیئی که طول موج های مختلف را به نسبت های مختلف جذب می سازد تعریف کند

          مشخصات نور که نهاد رنگ را بر طبق تعریف داده شده تشکیل می دهند را می توان به عناوین متعدد و قابل استفاده ای تعیین کرد، لیکن شاید ساده ترین و قابل درک ترین مشخصات نور، روشنایی (LUMINANCE)، طول موج حاکم (DOMINANT WAVE LENGTH) و خالصی (PURITY) باشند. روشنایی مشخصه ایست که بین نور انعکاس یافته از کاغذ سفید این صفحه، زمانی که توسط یک لامپ صد وات و موقعیکه توسط یک لامپ دویست وات روشن شده باشد فرق قایل می شود. ایده طول موج اصلی را می توان بدین صورت عنوان کرد که این طول موج طول موجی است که نور مربوطه به صورت اصلی به نظر می رسد. احتیاجی نیست که حتما طول موج اصلی، طول موجی باشد که از لحاظ فیزیکی پر شدت ترین انرژی مشعشعی موجود در محرک باشد، هر چند که معمولا نزدیک به این ماکزیمم فیزیکی است. به همین صورت ممکن است گفته شود که خالصی درجه ایست از تسلط، برجستگی و عمدگی طول موج اصلی در نور مورد نظر. خالصی را نیز مانند طول موج اصلی    نمی توان مستقیما از راه اندازه گیری فیزیکی محرکی بدست آورد. برای تعاریف    دقیق تری از روشنائی، طول موج اصلی و خالصی روش های اندازه گیری آنها بایستی تشریح گردد. به علاوه این روشها برای تعاریف کامل ایده های جامع نور و رنگ نیز ضروری می باشند. تعاریفی که بر مبنای روش اندازه گیری استوارند تعاریف عملی نامیده می شوند (OPERATIONAL DEFINITIONS). تعاریف عملی نور رنگ، روشنایی، طول موج اصلی و خالصی همگی اساس علم کالریمتری است

          ته رنگ یا فام (HUE) کیفیتی است از ادراک که برحسب آن یک مشاهده کننده از اختلافات بین طول موج های انرژی مشعشع آگاه و مطلع می گردد. اشباع (SATURATION) کیفیتی است از ادراک که توسط آن یک مشاهده کننده از اختلافات بین خالصی برای هر طول موج اصلی آگاه و مطلع می شود. با وجود این لازم به تذکر است که خالصی های برابر از طول موج های اصلی متفاوت الزاما ادراک اشباع برابر را موجب نمی گردد. درخشندگی (BRIGHTNESS) اصطلاحی است که عموما برای کیفیتی از ادراک بکار برده می شود که توسط آن یک مشاهده کننده از اختلافات بین روشنایی آگاه و مطلع می گردد

1-3 تاریخ و تولید صنعتی مواد رنگ زا

        بشر ماقبل تاریخ پوست و منسوجات و اشیا دیگر را با مواد طبیعی ای که اکثرا منبع گیاهی داشته و لیکن بعضی نیز منشا حیوانی داشتند رنگرزی می کرده است. کتیبه های مصر باستان تشریح کاملی از چگونگی عصاره گیری مواد رنگرزی از منابع طبیعیشان و به علاوه کاربردی آنها در عملیات رنگرزی در اختیار می گذارد

          توسعه های بعدی که در محدوده زمانی بیش از چندین هزار سال صورت گرفت فرآیندهای رنگرزی پیچیده و کالاهای رنگرزی شده با کیفیت بالا را بدست داد در میان آنها موادی که در ذیل می آیند ارزش ذکر ندارند. ایندیگو (INDIGO) که هم از دید رنگرز که مخصوص اروپا بوده و هم از (INDIGO FERA TINCTORIA) ایندیگو فراتینکتوریا که یک درخت محلی آسیایی می باشد بدست می آمد. ارغوانی باستان (ANCIENT PURPLE) از یک غده حلزون ارغوانی با فرآیندی که توسط فنیقی ها کشف شده بود بدست می آمد. الیزارین (ALIZARIN) که اساس قرمز ترکی (TURKEY RED) را تشکیل می دهد از مواد خارج شده از چوب رناس (MADDER CARPEDOCHI) که از افریقا وارد می شد بدست می آمد

          اسید پیکریک (PICRIC ACID) که توسط ولفه (WOULFE) که در سال 1771 توسط واکنش ایندیگو با اسید نیتریک به دست آمد بعدها در بعضی اوقات برای رنگرزی ابریشم به کار برده شد، لیکن اهمیت زیادی به دست نیاورد، به همین دلیل واقعا به طور اشتباه امتیاز تولید اولین ماده آلی رنگرزی سنتز شده به جای ولفه به ویلیام هاش پریکن داده شده است. در1856 این شیمیست جوان و باهوش انگلیسی که در اطراف لندن بر روی اکسیداسیون مخلوطی از بازهای آنیلین کار می کرد موفق شد به جای کوئینین (QUININE) که امید یافتنش را داشت یک ماده رنگرزی کاتیونیک بنفش که آنرا مووین (MAUVEINE) نامید- و در شروع درصد محلول آن بسیار کم بود بدست آورد. یاد کردن از پرکین به عنوان بنیانگذار صنعت مواد رنگرزی سنتز شده از چندین جهت صحیح است زیرا از یک طرف او توانست با امکانات اولیه ای که در دسترس داشت محصولی نسبتا خالص و از لحاظ تکنیکی پراهمیت را تهیه کند و از طرف دیگر او سنتز خود را چنان توسعه داد که توانایی تولید آن در مقیاس صنعتی نیز میسر گردید

          ته رنگ بنفشی درخشانی که این ماده رنگرزی بر روی ابریشم تولید کرد فورا توجه خاصی را به خود مبذول داشت و باعث شد که شیمیست های دیگر انگیزه انجام آزمایشات مشابه را در خود بیابند. بدین ترتیب در1859 ورگوئین (VERGUIN) در لئون، فیوشین (FUSHINE) را کشف کرد، در صورتیکه کشف ترکیبات دی آزو توسط گریس (GRIESS) در انگلستان اساس توسعه بزرگترین گروه مواد رنگرزی سنتز شده را که در حال حاضر اصطلاحات آزو (AZO COMPOUNDS) نامیده می شوند فراهم آورد. اولین ماده رنگرزی واقعی به نام قهوه ای بیزمارک (BISMARK BROWN) در سال 1863 توسط مارتیوس (MARTIUS) تهیه شد

          بعد از تحقیقات گسترده و تعیین کننده ککوله (AUGUST VON KEKULE) در مورد ظرفیت چهارگانه کربن در سال1858 و ساختار بنزن در سال1865 راه را برای تولید طرح ریزی شده مواد رنگرزی کاملا سنتز شده علاوه بر سنتز مواد رنگزای طبیعی باز شد. اولین موفقیت قابل ذکر درک ساختار شیمیایی(در سال1868) و سپس سنتز فوری الیزارین(25-دی هیدروکسی آنتراکینون) توسط گریب و لیبرمان است. (GRAEBE AND LIEBERMAN) درک ساختار شیمیایی و سنتز ایندیگو
(آدلف وان بایر VON BAEYER ADOLF ) در1870، هیومان (K. HEUMANN) کار تحقیقاتی ای را که چندین دهه به طول انجامید دربرگرفت. توسعه و تکامل مواد رنگرزی ایندیگو در شروع قرن بیستم در نتیجه کار انجی (G.ENGI) و فرید لندر (P.FRIEDLANDER) که به ترتیب (CIBA BLUE 4B) و تیوایندیگو (THIO INDIGO) را سنتز کردند به اوج خود رسید. کمی قبل از تغییر قرن ویدل (VIDAL) راه را در زمینه مواد رنگرزی گوگردی باز کرد، در صورتیکه سال1901 نمایانگر کشف ایندانترون (INDANTHRONE) یعنی اولین ماده رنگزای خمی آنتراکینونی (ANTHRA QUINONNOID VAT DYE) توسط بن (R.BOHN) است

          مواد رنگزای طبیعی اولیه حتی کمپلکس فلزی(قرمز ترکی) را نیز شامل       می شدند. در این زمینه، قرن بیستم تکامل ارزنده های را به شکل مواد رنگرزی نئولن (NEOLAN DYES) در سال1915 فتالوسیانین (PHTHALOCY ANINE) در سال1936 و مواد رنگرزی کمپلکس فلزی 1:2 (مواد رنگرزی ایرگالان (IRGALAN DYES) در سال1949 عرضه کرده است. کلاول و دریفوس(R.CLAVEL AND H.DREYFUS) در دهه1920 شکل رنگرزی الیاف هیدروفوبیک را توسط مواد رنگرزی دیسپرس حل کردند

          عصر پس از جنگ جهانی دوم توسط تولید و تکامل مواد رنگی (PIGMENTS) که اهمیت فراوانی در زمینه رنگ کردن پلاستیک دارند مثلا کوئین آکریدون (QUINACRIDONE) در سال1958 مواد رنگزای ری اکتیو یا واکنشی (REACTIVE DYES) برای پشم ] مثلا مواد رنگزای درخشان رمالن (REMALAN) و سیبالن (CIBALAN) در سالهای1952-1951 [ و مخصوصا مواد رنگرزی واکنشی برای الیاف سلولزی(مثلا مواد رنگرزی پروسیون (PROCION DAYES) علامت گذاری شده است توسعه ها و تکامل های جدید در این زمینه توسط فیتزنر (H.PHITZNER) ] 2 [ ونکاتارامان (K.VENKATARAMAN) ] 3 [ مرور گردیده اند

          برای مثال مواد رنگرزی واکنشی به وضوح نشان می دهند که تحقیقات در زمینه مواد رنگرزی از سنتز مولکولهای رنگی به صورت کاملا تجربی دور شده و به سوی بررسی مکانیزم ترکیب کارها با مواد رنگرزی با کروموژنهای (CHROMOGENS)  داشته مانند آزو (AZO) آنتراکینون (CYCLICAZA, CANTHRACOUINONE) COMPOUNDS ترکیبات حلقوی آزا میل پیدا کرده است

1-4 کالریندکس

        با اینکه مواد رنگزا حداقل با چندین طریق ممکن که برای هر طریق ملاکی برای تشخیص بین مواد رنگرزی و مواد رنگی وجود دارد قابل طبقه بندی می باشند، لیکن در بحث فعلی از مجموعه ای که در کارهای استاندارد برای مواد رنگرزی و مواد رنگی استفاده می شود تبعیت می گردد و این مجموعه فهرست رنگ یا کالریندکس (COLOUR INDEX) نام دارد (SDC AND AATCC 1956,1963) این فهرست رنگ پنج جلدی که مشتمل بر 4275 صفحه است، می بایست تحت عنوان فهرست مواد رنگزا (COLOURANT INDEX) نامگذاری می گردید. ] 4 [

در فهرست رنگ (COLOUR INDEX) مواد رنگزا برحسب روش مصرفشان طبقه بندی شده اند و توسط یک شماره کاربردی مشخص می شوند مثلا (C.I.VAT   REDB) و یا (C.I.DISPERSE BLUE1) از آن جایی که استفاده کنندگان کالریندکس معمولا به خواص کاربردی مواد رنگزا علاقه مند می باشند، لذا این نوع طبقه بندی بسیار مفید است و شباهت زیادی به طبقه بندی به کار رفته در اولین چاپ کالریندکس (1924-1928) و تالیف قدیمی آلمانی از این نوع (SCHULTZ 1931) دارد

          بررسی کالریندکس نشان می دهد که در یک رده یا طبقه بندی مشخص که براساس خواص کاربردی کلاس بندی شده اند ترکیبات شیمیایی یکسان غالبا حکمفرما می باشد

          بخاطر اینکه هیچ نوع وابستگی سده ای بین نوع ماده شیمیایی و روش کاربردی آن وجود ندارد. بنابراین کالریندکس ممکن است عینا یک ماده شیمیایی را در چندین طبقه از لحاظ خواص استعمالی فهرست کند مشروط بر اینکه ماده شیمیایی به طور گسترده ای در هر یک از این طبقات استفاده شود. یک مثال در این مورد       (C.I VAT BLUE 14)  می باشد که به نحو گسترده ای به عنوان یک ماده رنگی نیز استفاده می شود و بنابراین تحت عنوان C.I.PIGMENT BLUE 22 نیز فهرست شده است. به علاوه کالریندکس برای ساختمان شیمیایی هر ماده رنگزا در مواردی که این ساختمان شناخته شده است(ماهیت شیمیایی بسیاری از مواد رنگزا جزو محرمات تجارتی است) نیز یک شماره اختصاص داده شده است. این شماره بدون درنظر گرفتن طبقه استعمالی ماده رنگزا به کار برده شده است بنابراین مصرف کالریندکس در مورد مواد رنگزای ذکرشده در بالا عبارتست از:C.I.VAT BLUE14,COLOUR INDEX

                                         C.I.PIGMENT BLUE 22. COLOUR INDEX

یک مورد دیگر که در آن ترکیبات شیمیایی یکسان می تواند تحت عنوان ماده رنگرزی یا ماده رنگی نامگذاری گردد به قرار زیر می باشد. در مثال های نشان داده شده زیر جز کوپلان آزوئیک

(AZOIC COUPLING COMPONENT 1)

می تواند با جز دی آزوی (AZOIC DIAZZO COMPONENT 37)

روی لیف ترکیب گردد. ترکیب حاصله دارای شماره کالریندکس می باشد موقعیکه همان اجزا ترکیب شده و محصول بدست آمده بصورت پودر خشک جدا گردد، تحت عنوان (C.I.PIGMENT RED No.1) نامگذاری شده که همان (PARA RED) معروف   می باشد. به همان ترتیب (PERMANENT CARMENE) را می توان یا بر روی لیف یا به صورت پودر ساخت. ترکیبات روی لیف تحت عنوان رنگرزی نفتال و محصول به صورت پودر آن تحت عنوان مواد رنگی نامگذاری گردیده اند

کالریندکس17 طبقه مواد رنگرزی یعنی تقریبا5000 ماده رنگرزی را برحسب کاربرد آنها فهرست کرده است(علاوه بر آن هزارها ترکیب امکان پذیر دیگر نیز وجود دارند که از میان آنها400الی500 مواد رنگرزی در حال مصرف می باشد) ولی فقط یک طبقه مواد رنگی با حدود400 ماده رنگزا فهرست شده است

          این تفاوت کلی نشان می دهد که برای مصرف کننده روش استعمالی مواد رنگزا بسیار حائز اهمیت است. مواد رنگی همیشه توسط یک چسب مورد استفاده قرار می گیرند که این چسب نقش واسطه را بین ماده رنگزا و زمینه ای که روی آن قرار می گیرند بازی می کند. تغییر نوع چسب انعطاف پذیری قابل توجهی را در مورد استعمال مواد رنگی برای زمینه های مختلف مجاز می سازد و در نتیجه به تعداد نسبتا کمتری مواد رنگی برای اختلاطهای فراوان و متنوع مواد رنگی، چسب ها و زمینه ها که امروزه مورد استفاده قرار می گیرند نیاز داریم. در صورتیکه شماره متعدد الیاف و همچنین شرایط رنگرزی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرند مستلزم خواص شیمیایی مختلف و به علاوه تنوع زیاد در اثرات رنگی می باشند و از این رو، در عمل تعداد مواد رنگرزی باالنسبه بیشتری مورد احتیاج می باشند

          مواد رنگزایی که براساس مواد کاربردی در کالریندکس طبقه بندی شده اند باید توجه داشت که تمام مواد رنگی فقط در یک گروه استعمالی قرار می گیرند

          مواد رنگزایی اسیدی-دندانه ای-بازیک-دیسپرس-طبیعی-غذایی-چرم-مستقیم-سولفوری-خمی-اینگرین-آزوئیک-اکسیداسیون-ری اکتیو-حلالی-عوامل درخشان کننده فلورسنت-ظاهر کننده ها-عوامل احیا کننده

 

بخشی از منابع و مراجع پروژه پایان نامه تاریخچه رنگ و رنگرزی تحت فایل ورد (word)

1-اصول علم و تکنولوژی رنگ، دکتر سیامک مرادیان، انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر

2-H.Pfitzner , in ulmann"s Encyclopadie der technischen chemie , 3 rd edition , urban and Schwarzenberg , Munchen. 1970. Supplementory Volume , P

3-K.Ven Kataramen.The chemistry of synthetic Dyes,vol.3-5,Academic Press . 1970/

4-اصول شیمی رنگ و مواد واسطه-پروفسور دکتر پل ریس. پروفسور دکتر هاینریچ       زولینجر، ترجمه: دکتر سیامک مرادیان. انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر،

2-1طبقه بندی مواد از لحاظ شیمیایی و تهیه مواد رنگرزی و مواد رنگی

          مواد رنگرزی و مواد رنگی که در ترکیبات آلی سنتز شده و همچنین حائز اهمیت نیز می باشند را می توان یا برحسب ساختمان شیمیایی و با برحسب موارد استفاده ای نهایی شان طبقه بندی کرد. طبقه بندی این بخش برحسب ترکیبات شیمیایی شان کلاسه بندی کرد زیرا این مناسب ترین روش برای درنظر گرفتن تهیه این مواد می باشد. بیش از بیست نوع ترکیبات شیمیایی مجزا و مختلف به عنوان مواد رنگرزی سنتیک مورد استفاده قرار گرفته اند. لیکن فقط پنج نوع آنها عمدتا مورد توجه می باشند که عبارتند از

آزو(AZO) آنتراکینون(ANTHRAQUINONE) ایندیگو (INDIGO) تری فنیل متان(TRI PHENYL METHANE) و فتالوسیائین (PHTHALOCYANINE) این بررسی نیز بر روی این طبقه بندی متمرکز خواهد بود.]  1 [

2-2مواد رنگزای آزو ] 2 [

 

کلمات کلیدی :

مقاله مراقبت های بهداشتی تحت فایل ورد (word)

 

  مقاله مراقبت های بهداشتی تحت فایل ورد (word) دارای 45 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مراقبت های بهداشتی تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله مراقبت های بهداشتی تحت فایل ورد (word)

مقدمه  
تعریف بهره وری  
2-1-1-2- اندازه گیری بهره وری در پرستاری  
2-1-1-3- تاثیر بهره وری بر هزینه ها  
ارتقاء کیفیت:  
راههای افزایش بهره وری در پرستاری  
2-1-2-7- مزایای مدیریت مشارکتی و نظام پیشنهادها  
2-   ایجاد شرایط و بستر مناسب جهت اجرای نظام پیشنهادها  
2-1- آموزش مدیران ارشد برای پیاده سازی نظام پیشنهادها  
پیشنهادها :  
سازماندهی اجرایی نظام پیشنهادها :  
تعیین آیین نامه و دستورالعملهای اجرایی نظام پیشنهادها :  
حال به تشریح موارد فوق با جزئیات بیشتر پرداخته می شود :  
لزوم استقرار و نظام پیشنهادها :  
ساختار ، سازمان در ارکان تشکیلاتی :  
کمیته ارزیابی و تعیین پاداش :  
بازرس یا بررسی کننده پیشنهادها :  
کمیته عالی نظام پیشنهادها :  
کمیته اجرای پیشنهادهای پذیرفته شده :  
شرایط و چگونگی پیشنهادها :  
3-6- مدیریت جلسات  
بررسی موانع مشارکت درخارج و نظام اداری ایران :  
مروری بر مطالعات انجام شده  
تحقیقات داخلی :  
روش کار :  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله مراقبت های بهداشتی تحت فایل ورد (word)

1-  شیخ محمدی ، م و تولیست زواره ، م ر ، مدیریت مشارکت پذیر بر اساس نظام پیشنهادها ، چاپ اول تهران ، انستیتو ایز ایران ، صفحه 70-67 ،

2-   هروآبادی ، ش و مرباغی 1 مدیریت پرستاری و مامائی ، چاپ اول ، تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی ایران صفحه 285-239 ،

3-  شکوه ، ف ، طبقه بندی بیماران بستری در بخشهای داخلی و جراحی بر اساس مراقبتهای پرستاری در یکی از بیمارستانهای آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال 1374 پایان نامه کارشناسی ارشد : گرایش مدیریت داخلی – جراحی دانشکده پرستاری و مامائی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی شهید بهشتی ، تهران

4-   اورعی ، س و پیماندرام ص ، تحلیل و محاسبه بهره وری ، چاپ اول تهران کتاب مرو مقدمه

5-  مدیریت بهره وری در سطح موسسات طرح ایمروپشر ترجمه معاونت اقتصادی و برنامه ریزی بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی ، چاپ اول تهران ، صفحه 8-7 ،

6-  سی می زو ، دانیای ، ک  و ناگاهی ک ، اندازه گیری بهره وری ارزش افزوده و روشهای تجربی برای بهبود مدیریت ، سازمان بهره وری ملی ایران ، چاپ اول ، تهران صفحه 7 ،

7-  راهنمای جامع مدیریت بهره وری ، ترجمه معاونت اقتصادی و برنامه ریزی ، بنیاد مستضعفان و جانبازان انقللاب اسلامی ، چاپ اول ، تهران ص 18 ،

8-Sallivan & Decker , effective management in nursing , mosby , p: vo-ss ,

9-طلوعی ، م ، بررسی مدت اقامت بیماران جراحی زمام و زایمان در بیمارستانهای منتخب شهر تهران ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، رشته مامائی ، دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس تهران ،

10- Upenieks W ,work sampling : assessing nursing efficiency , nurs maage , 29 (4) : 27-29,

1-  وفائی ، ع ، اندازه گیری ساعات مراقبتهای بالینی مستقیم صرف شده توسط پرستاران در شیفت صبح بخشهای جراحی عمومی بیمارستانهعای دانشگاههای علوم پزشکی تهران ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، آموزش پرستاری ، گرایش مدیریت خدمات پرستاری ، دانشکده علوم پزشکی ، دانشگاه تربیت مدرس ، تهران ،

12- Jink M & hope what do nurses do an observational survey of the activites of nurses on acute surjical and rehabiliation wards J Nurs manage vol 8 , P: 273-279 ,

13- Janson C,Uaderstanding organizational outture and increasing productivity , network ,

1-  داگاس ، ل ، مدیر و رهبر اثر بخش در پرستاری ، ترجمه فاطمه نیک شکرنیا ، چاپ اول تهراغن ، نشر و تبلیغ بشری ، صفحه 40-39 ،

2-  دری نجف آبادی ، بهره وری در فرهنگ اسلامی ، چاپ اول ، تهران ، نشر بصیر با نظارت سازمان بهره وری ملی ایران صفحه 25-24 ،

3-   قرآن کریم ، سوره سوری آیه

4-   نهج البلاغه – حکم

5-  کونتز ، هـ ، اصولا مدیریت ، ترجمه                        چاپ     جلد دوم ، تهران ، مرکز آموزش مدیریت دولتی صفحه 239-238 ،

6-  ابطحی ، ح ، کاظمی ، ب ، بهره وری ، چاپ اول ، تهران ، موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی ، صفحه 114-112 ،

7-  سرداری ، تاثیر بهسازی نیروی انسانی بر میزان بکارگیری تصمیم گیری مشارکتی مدیران پرستاری در بیمارستانهای دانشگاههای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی تهران ، پایان امه کارشناسی ارشد : آموزشپرستاری ، گرایش مدیریت خدمات پرستاری ، دانشکده علوم پزشکی ، دانشگاه تربیت مدرس ، تهران ،

8-  پلدنکت ، ل ، فورنیه ، ر ، مدیریت مشارکت جواحرای سپردن  اختیار ، چاپ دوم ، تهران ، مرکز آموزش مدیریت دولیت ، صفحه 11-3 ،

9-  صندوقچین ، ار ، بررسی نگرش پرستاران تحت سرپرستی سرپرستاران ار نحوه مدیریت آنها در بیمارستانهای مشهد ، پایان نامه کارشناسی ارشد : آموزش پرستاری ، گرایش مدیریت خدمات پرستاری ، دانشگاه علوم پزشکی ، دانشگاه تربیت مدرس تهران ،

10-     ریان ، ر ، بررسی کیفیت مراقبتهای خاص پرستاری از بیماران تحت درمان با مایعات و الکترولیتهای و ریدی بعد از اعمال جراحی سیستم گوارش در بخشهای عمومی بیمارستانهای وابسته به داشنگاههای علوم پزشکی تهران ، پایان نامه کارشناسی ارشد : آموزش پرستاری ، گرایش داخلی – جراحی ، دانشکده علوم پزشکی ، دانشگاه تربیت مدرس تهران ،

26 –Carter M,Use of a nursing labor computer produativity masarement tool nursing economics 18(5) : p: 240,

27- Huber d ,leadership and nursing care management , w-b .saunders company , second edibian , p:421 ,

28- Ellis JR Harhey CL Managing and coordinating nursing care lippin cott third edition , p: 52,

29- Byers SR ,The executive  nurse leadership for new health care transitions , Delmar publishers , P:130-131 ,

30- کارمایر ، ل ، اصول مدیریت ، ترجمه اصغر زمردیان – آرمن مهروژان ، چاپ چهارم ، تهران ، مرکز آموزش مدیریت دولتی صفحه 12 ،

31- Aiken L.A ,Patrician PA ,Measuring organizational traits of hospitals : the revised nursing work I ndex , nursing Researd 49 (3) : p : 147 ,

32- Diene mann JAA,Nursing Administion Managing patient care secont edition , stamford , appliton & lange A simo and schuster company , p: 417 ,

33- زارعی ، ح ، بررسی موانع مشارکت در نظام اداری ایران ، تحول اداری ، دوره ششم ، شماره 24 و 25 صفحه 77 ،

34- رهنورد ، ف ، تنهایی کاری اوج مدیریت مشارکتی ، تحول اداری ، دوره ششم ، 24 و 25 صفحه 67-51 ،

35- سولیوان ، م پ ، چکید اصول مدیریت و رهبری در پرستاری ترجمه مروت گیوی ، چاپ اول تهران موسسه فرهنگی ، نوردانش ، صفحه 84-82 ،

36- Valker E ,Dewar B,How do we facilitate carers in vohement in decision making JO Adv nurs , 34 (3) : p : 329 ,

37- میر سپاسی ، ن ، چگونه نظام پیشنهادها را طراحی و اجراکنیم ، تهران ، سومین همایش ملی نظام پیشنهادها ، صفحه 220 ،

38-                                            تهران ، سومین همایش ملی نظام پیشنهادها ، صفحه  ،                1380 ،

39- هلر ، ر ، مدیریت گروهها ، ترجمه سعید علیمیرزائی ، چاپ اول ، تهران ، نشر سارگل ، صفحه 39-38 ،

40- Vrden LD ,Roode JL, work sampling A Decision –Making Tool for Determining Resowces and work redesign , JONA , 27 (9) : P: 34 –41 ,

41- Lundgren S ,Segesteen K ,Nurses use of time in a medical –surgical word with all- RN staffing , J Nurs manage , vol9 , P : 13-20 ,

مقدمه

سالانه میلیاردها دلار در آمریکا صرف مراقبتهای بهداشتی می شود در عوض آنها از مراقبان بهداشتی انتظار دارند تاغ بگویند که چگونه این پولها صرف شده و چه نتیجه ای حاصل می شود

از آنجائیکه نرخ قدیم مراقبتهای بهداشتی ، سرعتی بیش از همه نرخهای تورم ، افزایش می یابد ، مشتریان و سیاستمداران متقاضی کاهش خرید مراقبتهای بهداشتی ، اختصاص دقیقتر منابع محدود و شواهدی دال بر اینکه مراقبتهای داده شده دارای کیفیت مناسبی هستند می باشند

بنابراین فشار مالی تحمیل از خارج سازمان ، موسسات مراقبتهای بهداشتی را مجبور می اسازد تا توجه بیشتری را به مقوله بهره وری در سالهای اخیر داشته باشند . پرستاری یکی از سرویسهای مراقبتهای بهداشتی است که در معرض ارزشیابی بهره وری قرار دارد . نه تنها پرستاری مشتمل بر بزرگترین گروه از مراقبین بهداشتی است بلکه 50% یا حتی بیشتر از بودجه عملیاتی موسساتی نظیر بیمارستان ها و خانه های پرستاری ( بهداشت ) را به خود اختصاص می دهد . لذا با توجه به اندازهخ و تعداد سرویسهای پرستاری و احتمالاً به خاطر برداشت بودجه و تقسیم شدن آن ، بودجه کاهش یافت زیرا درصد کاهش بودجه در پرستاری مقایسه با کاهش در پارلمانهای کوچک دیگر ناچیز به نظر می رسد

همچنین تعریف و اندازه گیری و بهره وری پرستاری بعنوان بالاترین اولویت برای بسیاری شده است (8)

تعریف بهره وری

الف- در اقتصاد و صنعت

معمولاً بهره وری به صورت نستاده تقسیم برداده مشخص می شود . (24)

بهره وری =

بهره وری به وسیله راههای مختلفی اندازه گیری می شود ، معمولترین شیوه آن اندازه گیری آمار بهره وری کار می باشد

بهره وری کار از طریق ارزش دلاری ستاده به ساعت صرف شده توسط فرد برای تولید یک ستاده می باشد

اما این فاکتور ساده داده/ستاده برای بررسی دلایل ممکن برای افزایش یا کاهش کارایی نسبت به ارزش کار یا اینکه چقدر کارکنان به سختی کار می کنند نارسا است لذا یک معیار بهره وری کامل می تواند برای محاسبه توزیعداده ها نسبت به کار مورد استفاده قرار گیرد

 

ب- تعریف بهره وری در مراقبت های بهداشتی و پرستاری

پیدا کردن تعریفی در بهره وری برای مراقبت بهداشتی پیچیده تر از تعیین کار یا تماتمی عوامل آشکاری است که بایستی برای اندازه گیری داده ها1 به تنهایی مورد استفاده قرار بگیرند . بنابراین این سوال باقی می ماندکه چه عاملی بایستی به عنوان داده در نظر گرفته شود

بعلاوه موضوع قابل بحث بعدی این است که چگونه ستاده2 را بایستی اندازه گیری کرد

داده ها شامل کار،مواد و تجهیزاتی است که در تولید سرویسها مورد استفاده قرار می گیرند (8) در مورد واحد پرستاری،داده ها معمولاًشامل ساعات پرسنل،هزینه های صرف شده برای وسایل،هزینه های تعمیرات وغیره می باشد

ما اندازه گیری این داده ها به راحتی انچه به نظر می رسند نمی باشند.پرسنل پرستاری به

عنوان مثال،گروه همسانی نیستند و حتی سطح اموزش،تجربه و مهارتهای انها با هم متفاوت است.(25)و(8)

از طرفی ساعات مراقبت بیمار مورد استفاده ترین شاخص بهره وری در سازمانهای بیمارستانی است(26)

سا لیوان به نقل از فلد شتاین (1971)می گوید:همانگونه که تعیین داده نسبتاًمشکل است،تعیین ستاده در مراقبت بهداشتی حتی مشکلتر به نظر می رسد. معمولاً ستاده بیمارستانی اغلب به صورت روزهای بستری بیماری ، تعداد کل روزهای بستری بیماران در یک زمان معین (8) همچنین در بیانی دیگر ستاده در مراقبت از بیمار ، معمولاً به صورت ساعات یا روزهای مراقبت اعمال شده برلای بیمار بیان می شود (25)

2-1-1-2- اندازه گیری بهره وری در پرستاری

کارترا به نقل از جینگیر استاگرز می گوید : مدیران پرستاری این نکته را درک کرده اند که اگر نتوانند چیزی را اندازه گیری می کنند ، نمی توانند آنرا اداره کنند(16) اخیراً از راههای زیادی برای ارزشیبابی بهره روی سرویسهای پرستاری استفاده می شود . اگرچه برخی از این روشها تعریف مشخصی از بهره وری را بعنوان نسبت ستاده به داده مشخص نمی کنند ، ولی اطلاعات مهمی را برای مدیر پرستاری درباره کارایی ارائه مراقبتهای پرستاری فراهم می کنند . در ادامه شش فرمول اندازه گیری بهره وری لیست خواهند شد

ساعات پرستاری بر روزهای بستری بیمار به عنوان شاخص عمده بهره وری کار پرستاری است که به راحتی و آسانی قابل دستیابی است

(1)              بهره وری =

(2)              بهره وری =

فرمولهای دیگر نیز بر اساس ارزش دسمزد بر اساس رووزهای بستری بیمار است . که این شاخص میزان مناسبتری از قبلی است

(3)              بهره وری =

(4)              بهره وری =

این شاخص به صورت محاسبه ساعات مراقبت مستقیم بیماران در یک روز محاسبه شده و حاصل آن بر جمع ساعات مراقبت مورد نیاز بیماران که بر اساس مستقیم طبقه بندی بیمار می باشد محاسبه می شود

(5)              بهره وری =

در فرمولی دیگر

(6)              بهره وری =

اگرچه فرمولهای شماره (1) و (2) شاخصهای مناسبی برای بهره وری پرستاری هستند . اما فقط زمانی مناسب هستند که طبیعت روز بستری بیمار به صورت ثابت باقی می ماند . چنانچه سطح وابستگی بیمار در دو زمان معین یکسان باقی بماند ، بهره وری کار بدون تغییر باقی می ماند . اما اگر در سطح وابستگی به بیمار مراقبتهای پرستاری افزایش پیداکند بهره وری کار نیز افزایش می یابد . لذا یکی از روشهای تعیین سطح وابستگی بیمار برای استاندارد کردن روزهای بستری بیمار استفاده از سیستم طبقه بندی بیمار است که برای اندازه گیری فشار کار پرستاری طراحی شده است

بنابراین ساعات مراقبت مورد نیاز فرد را می توان به وسیله سیستم طبقه بندی بیمار جایگزین نمود (فرمول 5 ) در صورت تمایل می توان ساعات مراقبت مورد نیاز ذرا به عدد24 تقسیم نمود تا روزهای مورد نیاز بستری بدست بیاید (8)

2-1-1-3- تاثیر بهره وری بر هزینه ها

هیوبو به نقل از بارنوم1 و مالارد2 (1989 ) می نویسد

مددلهای مالی برای بهره وری شامل مدل هزینه – اثر بخشی 3 و مدل هزینه سودهی 4 می باشند

مدل هزینه اثر بخشی مدل هدف محور5 در بهره وری است . این روش هزینه های دو یا چند روش مختلف را مقایسه کرده و وسیله ای رسیدن به اهداف مورد نظر بر آینده را مشخص می کند . بعنوان مثال راههای ارتقاء یک پرستار را در نظر بگیریم

برگرداندن پرستار برای آموزش بیشتر یا هدایت یک پروژه در واحد کاری ولی در راه و روشی هستند که می توان برای رسیدن به هدف مورد نظر انتخاب نمود . مدارکی نظیر بررسی زمان و هزینه در فرآیند تصمیم گیری در نظر گرفته می شوند

از لحاظ اهمیت مدل هزینه – سوددهی روشی منبع محور1 است.این مدل برنامه یا پروژه های مختلفی را که حتی اهداف آنها متفاوتند مقایسه می کند . بنابراین در این روش برنامه های مختلف از لحاظ هزینه داده های متفاوتو همچنین سودمندی برایندهای متفاوتشان مورد مقایسه قرار می گیرند . بعنوان مثال : یک برنامه برای فراهعم کردن غذا برای افراد بی خانمان بایستی در برنامه سرویس پزشکی برای افراد بی خانمان مورد مقایسه قرار گیرد از روش جمع آوری داده ها آنالیز آماری دقیقی برای اندازه گیری بهره وری استفاده می شود . بهر حال اینگونه آنالیز نیازمند اندازه های استاندارد شده و مقایسه شده دارد

یک راه واضح تشخیص اینکه هر چیزی اندازه گیری شده و یا اینکه اندازه گیری نشده نماینده یا وکیلی است که برای مشاهده بهره وری کمک نموده و از نتاریج برای بهبود عملکرد استفاده نموده است (27)

 

ارتقاء کیفیت:

 

1- Input

 2- output

 1-huber                  2- Bc                3- Cost –effectiveness model

4- cost –benfit model                       5- goal –driven

  1- resource driven

 

کلمات کلیدی :

تحقیق بررسی وضعیت مبتلایان به اگزمای دست از نظر Patch Test در مر

 

  تحقیق بررسی وضعیت مبتلایان به اگزمای دست از نظر Patch Test در مراجعین به درمانگاه‌های پوست تحت فایل ورد (word) دارای 41 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق بررسی وضعیت مبتلایان به اگزمای دست از نظر Patch Test در مراجعین به درمانگاه‌های پوست تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق بررسی وضعیت مبتلایان به اگزمای دست از نظر Patch Test در مراجعین به درمانگاه‌های پوست تحت فایل ورد (word)

دلایل انتخاب موضوع  
بیان مسئله  
بازنگری منابع و اطلاعات موجود  
اهداف و فرضیات تحقیق  
متغیرها و مقیاس سنجش آنها  
روش، تکنیک و نحوه اجرای تحقیق  
جامعه مورد بررسی، تعداد و روش نمونه گیری  
برنامه برای جمع آوری اطلاعات و برنامه آماری  
مسائل اخلاقی  
فرمهای اطلاعاتی  
یافته ها  
جداول  
بحث  
نتیجه گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق بررسی وضعیت مبتلایان به اگزمای دست از نظر Patch Test در مراجعین به درمانگاه‌های پوست تحت فایل ورد (word)

1- Thomas, p., Habif, Epidemiology of Hand Eczema, A color couide to diagno sis and Therapy clinical Dermatology, c.l (1996)

2- Duarti, terumi, nakanoy, evaluation of 25. Patients: American journal of Dermatology: 1998 Dec, 9(4): 216-

3- patch test products quthorized by ICDRG 2000 march

4- Leety, patch testing of 49, patients in Hongkong: contact Dermatitis 1996 jun, 35 (1): 23-

5- Ocken felshm, Hautarzt contact eczema in houswives: 1998 dec, 49(12): 936-

6- Clinic soniBP Evaluation of previously patch tested patient refferred to contact: American journal of contact Dermatitis 1997 Mar, 8(1) 10-

7- Storrsfj, Technical and ethical problems associated with patch testing, clinical Reviews in Allergy and Immunlogy, 1996 summer, 14(2):185-

8- Elsamahy MH, value of patch testing in atopic dermatitis: Amierrican journal of contact dermatitis, 1997 sep, 8(3): 154-

9- Kanerval, hand dermatitis and allergic patch test reactions caussed by Nickel in: electro platers: contact Dermatitis 1997 Mar, 36 (3): 137-

10- James Gmarks, North American contact Dermatitis Group patch test results for the detection of james delayed type hyper sensitivity to topical allergens: the journal of American Academy of Dermatology, 1998 june, 38 (6) 911-

11- David Ecohen, utility of astandard contact Dermatitis: Aretrospective study of 732 patients: journal of the American Academy of Dematology, 1997 jun, 36(6): 914-

12- Boris D.lushnial, the public health impact of irritant contact Dermatitis: Immunology and allergy clinics of North American, 1997 Agu, 17(3): 345-

13- Albert MR patch testing reaction to a standard series in 608 pationt tested from 1990 to 1997 at massa chusetts; American journal of contact Dermatitis, 1998 Dec, hospital 9(4): 2.7-

14- 5years experience patch testing in children and adolesents and follow up: mam shah, journal of the American Academy of Dermatology, 1997 Dec, 37 (6): 964-

15- Inerot A, moler H, symptoms and signs repoted during patch testing, American journal of Dermatology, 2000 Mar, 11(1): 49-

16- Recorded Braschj Evaluation of patch test results by use of reaction index an recorded by the information network of Departments of: anolysis of Data cortatc Dermatitis 1995 Dec, 33(6): Dermatology (IVDK) 375-

17- Braschj, patch test results in school children, Results from in formation network of Dermatology (IUDK) and group contact Dermatitis research group (DKG) 286-1997 Dec, 37(6): 286-

18- James G mark North American contact Dermatitis group patch test results, 1996, 1998: Archives of Dermatology 2000 feb, 136, 272-

19- Tochen Brasch, more positive patch test reactions with larger test chambers 118-1997 may,

20- Rajago palan R, impact of patch testing an dermatotlogy specefic of life (DS QL) in pationts with allergic contact dermatitis American journal of contact Dermatitis, 1997 Dec, 8 (4): 215-

دلایل انتخاب موضوع

1- با انجام این تحقیق به این سئوال علمی جواب داده می شود که در بیماران ایرانی مبتلا به اگزمای دست نتیجه Patch Test در مورد عوامل تشکیل دهنده چگونه است. با جواب به این سئوال امکان شناسایی عوامل موثر در بروز اگزما بوجود آمده و در نتیجه آن درمان یا مواجه بهتری انجام پذیر خواهد بود

2- انجام این تحقیق از نظر علمی (با تشخیص بیماران دچار اگزمای دست با قرائت نتیجه Patch Test توسط دستیار پوست)، کیت و مواد مصرفی (با امکان خرید
Patch Test توسط مجری طرح) در دسترس بودن تعداد نمونه ها (با توجه به ارجاعی بودن درمانگاه‌های پوست بیمارستانهای لقمان و بوعلی) وجود دارد

3- به علت شیوع نسبتاً قابل توجه اگزمای دست تحقیق در این مورد از اولویتهای رشته پوست محسوب می شود

4- با توجه به مطالب بند 2 تحقیق در مدت 1 ساله قابل انجام می باشد

5- هزینه انجام طرح در مقابل پاسخی که خواهد داشت (مشخص شدن وضعیت Patch Test در بیماران اگزمای ایران)، ناچیز بوده لذا مقرون به صرفه است

6- با توجه به در اختیار داشتن مقالات متعدد در مورد موضوع تحقیق طراحی و اجراء از راهنمایی قابل توجهی برخوردار بوده و نیز اهمیت موضوع را نشان می دهد

 

بیان مسئله

اگزمای دست، یک بیماری بسیار شایع در کلینیک های پوست می باشد. بطوریکه شیوع حدود 4/5% را برای آن در نظر می گیرند (1). اگزمای دست را به دو گروه تماسی و آتوپیک تقسیم کرده و گروه تماسی نیز به دو زیر گروه تحریکی و آلرژیک تقسیم می شود (1). علل متعددی باعث بروز این بیماری می شوند. درست است که شرح حال و معاینه فیزیکی در تشخیص عامل اتیولوژیک این بیماری بسیار کمک کننده می باشد ولی به علت گستردگی عوامل و مواد موجود در محیط زیست انسانها این عوامل معمولاً به آسانی شناسایی نشده و افراد بیمار مدتهای مدیدی از مشکل مزبور رنج می برند. این موضوع بخصوص در نوع آلرژیک تماسی قابل اهمیت می‌باشد. هر تغییر در شیوه زندگی و کار افراد معمولاً مسئله ای بغرنج است لیکن این امر بسیار قابل قبول تر از تحمل درد و عذاب بیماری پوستی مذکور می باشد (2)

در Patch Test از مواد آلرژن مختلف استفاده می شود. این مواد مختلف توسط نوار پلی‌اتیلن که کمتر آلرژن است به پوست قسمت فوقانی پشت چسبانده می‌شود(3)

بعد از معلوم شدن نوع آلرژن در Patch Test، بیمار می تواند از آن ماده خاص دوری کند که معمولاً باعث بهبودی درماتیت در فرد مزبور می گردد. البته بعضی از انواع درماتیت مزمن کاملاً بهبود نمی یابد ولی بدنبال اجتناب از ماده آلرژن از شدت بیماری کاسته می شود (2)

در ایران کلیه توصیه های پزشکی برای این بیماران از اطلاعات مطالعات خارجی بدست آمده، واضح است که طرز زندگی ایرانیان و مواد موجود در محیط و عادات فردی ایرانیان با افراد ساکن در کشورهای دیگر می تواند متفاوت باشد. برای مثال: درمانهای طبی گیاهی در ایران مانند حنا، رنگهای طبیعی و مواد دیگر… می توانند از عوامل اتیولوژیک فرضی این بیماری مطرح گردند (4). لذا برای کمک به شناسایی عوامل مذکور و بهبود کیفی سطح زندگی این بیماران در ایران مطالعه توصیفی بررسی نتایج Patch Test در بیماران اگزمای دست طراحی شد. امید است که تحقیق مزبور راهگشای بهبود زندگی و تسکین آلام این بیماران شده باشد

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق بررسی وضعیت مبتلایان به اگزمای دست از نظر Patch Test در مراجعین به درمانگاه‌های پوست تحت فایل ورد (word)

اگزمای دست بیماری چند فاکتوری است که در پاتوژنز آن عوامل موثر اندوژن و اگزوژن موثر می باشد. تشخیص عامل ایجاد کننده این درماتوز معمولاً مشکل بوده و هزینه‌های گزافی را به کلینیک پوست و بیمار متحمل می سازد(2). زنان بخصوص زنان خانه دار بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند(5)

یکی از فاکتورهای موثر در ایجاد این بیماری کارکردن با دست در محیطهای مرطوب و با مایعات می باشد. نواحی گرفتاری پوست دست در افراد مختلف بسیار گوناگون بوده ولی گرفتاری قسمت Dorsal دست بسیار شایع تر است. این مسئله خصوصاً در انواع درماتیت تماسی آلرژیک بیشتر مشهود است. به نظر برخی محققین انجام Patch Test باید یکی از بررسی های روتین اگزمای دست قرارداده شود(2و6)

چرا که وجود حساسیت به فلزات در فرد مبتلا به اگزمای دست بسیار شایع بوده و 89% افراد مبتلا به اگزمای دست Patch Test مثبت به نیکل داشته اند. حساسیت به مشتقات رزین نیز در بیماران مبتلا به اگزمای دست بسیار شایع بوده و در صورتی که بدنبال پوشیدن دستکشهای لاستیکی علایم اگزمای دست در بیمار تشدید یابد احتمال حساسیت به مشتقات رزین خصوصاً در بیماران مبتلا به درماتیت آتوپیکی بیشتر می‌باشد(2)

برای انجام Patch Test از مواد آلرژن مختلف استفاده می شود. این مواد مختلف توسط نوار پلی اتیلن که کمتر آلرژن می باشد بر روی پوست بدن قرار داده می شود. هر ماده آلرژن در محفظه ای مدور بر روی نوار قرار داده می شود که شکل محفظه اثر مواد آلرژن را از اثر مواد محرک متفاوت می سازد

نوار پلی اتیلن علاوه بر آلرژن نبودن، باعث تغییر ماهیت مواد آلرژن بکار رفته نیز نگشته و مواد آلرژن را نیز به خود جذب نمی نماید. معمولاً در هر خانه نوار پلی اتیلن یک قطره (25 میکرولیتر) ماده آلرژن ریخته می شود و هرگز مواد آلرژن نباید در داخل خانه‌های نوار از پیش آماده و ذخیره گردند چرا که احتمال تغییر ماهیت این مواد در هنگام تماس با هوای آزاد و نور وجود دارد. معمولاً بهترین محل برای انجام
Patch Test قسمت فوقانی پشت بیمار بوده و در هنگام چسباندن نوارها نباید به مناطق خط وسط و یا اسکاپولا، چسبانده شوند

البته از قسمت خارج بازو نیز می توان به این منظور استفاده کرد. ولی نکته قابل توجه در هنگام چسباندن نوارها این می باشد که در صورت چرب بودن پوست با پنبه آغشته به اتانل چربی پوست پاک گردد. نوارها 48 ساعت پس از چسباندن برداشته شده و خواندن آنها 72 ساعت پس از چسباندن صورت می گیرد. در بعضی مواقع بازخوانی نوارها پس از 1 هفته از شروع تست بسیار با ارزش بوده و گاهی از Reading Plate برای خواندن نتایج بهره گرفته می شود. در حین انجام تست بیمار نباید ترکیبات کورتیکواستروئید مصرف نماید و از تابیدن نور مستقیم خورشید به محل چسباندن نوارها نیز باید دوری کند

در مدت زمان چسباندن نوارها بیمار حمام نمی رود. ورزش سنگین که باعث تحریک زیاد می شود نمی کند و پشت خود را به هیچ عنوان نمی خاراند. براساس انواع مختلف مواد آلرژن بیش از 40 نوع مختلف Patch Test با استانداردهای متفاوت برای مقاصد مختلف طراحی شده است که نوع International Standard توسط ICDRG (International Contact Dermatitis Research Group) جدیداً توصیف شده است(3)

به دنبال معین شدن آلرژن خاص در Patch Test بیمار می تواند از آن ماده خاص دوری گزیند و معمولاً بهبود درماتیت در فرد مذکور اتفاق می افتد. البته بعضی از انواع درماتیت مزمن کاملاً بهبود نمی یابند ولی بدنبال اجتناب از ماده آلرژن از شدت بیماری کاسته می شود. در دهه 80 Patch Test یکی از مهمترین پیشرفتهای بشر در درماتولوژی قلمداد گردید و راهگشای بیماران در نحوه کارکرد با مواد مختلف در هنگام کار در منزل و یا کارگاههای مختلف گردید. همچنین با اثبات عدم حساسیت با Patch Test منفی اثر محیط مرطوب بر دستان در ایجاد اگزمای دست مشخص گردید. واضح است که اجتناب از رطوبت راحت ترین روش پیشگیری از این نوع درماتیت می باشد (7)

انجام Patch Test در درماتیت آتوپیک به علت حساسیت نوع IV در این بیماران هنوز مورد بحث می باشد در مطالعه ای در سال 1997 در یکصد بیمار مبتلا به اگزمای دست Patch Test به عمل آمد و تواماً 1gE بیمار نیز اندازه گیری گردید. 87% بیماران Patch Test مثبت نشان داده بودند که 8/44% آنها مبتلا به درماتیت آتوپیک بودند

آلرژنهای شایع عبارت بودند از: سولفات نیکل (شیوع 6/58%) دیکرومات پتاسیم (3/56%)، 3% کربامیکس (82/44%)، فرم آلدئید 1% (22/40%)، سولفات نئومایسین 20% (3/33%)، 25% بالسام پرو (24/11%) مثبت گزارش شده اند

بیماران مبتلا به درماتیت آتوپیک بیشتر از سایر بیماران به سولفات نئومایسین حساسیت نشان داده اند لذا به این نتیجه رسیده اند که انجام Patch Test در بیماران درماتیت آتوپیک نیز مفید بوده و باید انجام پذیرد (8)

از نتایج جالب انجام Patch Test مطالعه ای در فنلاند می باشد که به بررسی آلرژی به  نیکل در افرادی که با الکترودهای نیکلی کار می کردند پرداخته است. 35% زنان و 30% مردان سابقه‌ای از درماتوز دست را گزارش داده اند و 19% سابقه درماتیت آتوپیک می داده اند. 15% زنان و 4% مردان به سولفات نیکل Patch Test مثبت نشان داده‌اند که 70% از این افراد سابقه‌ای از اگزمای دست می دادند

با توجه به داده های مذکور متوجه گردیده اند که شیوع آلرژی به نیکل در میان این افراد با آمارهای کلینیکی فنلاند هماهنگی دارد و Patch Test مثبت به نیکل لزومی بر تغییر شغل این افراد نمی باشد (9)

در مطالعه ای که از اول july1994 تا آخر june1996 توسط NACDG
(North American Contact Dermatitis Group) انجام پذیرفته است 3120 بیمار مبتلا به درماتیت تماسی از نظر 49 آلرژی مختلف بررسی گردیدند که شایعترین مواد موثر در این افراد عبارت بودند از: سولفات نیکل، مواد خوشبوکننده و معطر، تیمرسول کواترینیوم سولفات نئومایسین، فرمالدئید، باسیتراسین، تیورام میکس و بالسام پرو کلرید کبالت، پارافنیلن دی آمین، کربامیکس

 به این علت که با افزایش مقدار مواد آلرژن در Patch Test موارد حساسیت جدید، در بیماران کشف گردید، این نتیجه گرفته شد که افزایش تعداد مواد آلرژن در انجام Patch Test به ممیز بودن نتایج و تفسیر آنها کمک می کند (10و11)

البته در تشخیص درماتیتهای تماسی تحریکی نتایج دلخواه نبوده اند چرا که ایجاد تفاوت بین مواد تحریکی و موارد حساسیت براساس رفرانسهای مختلف متفاوت بوده و دقت در تشخیص این بیماری وابستگی زیادی به سطح مهارت پزشک و اطلاعات وی دارد. و انجام Patch Test یا سایر تستهای تحریکی توصیه نمی گردد چرا که این آزمونها از میزان مثبت کاذب بالایی برخوردار می باشند (12)

یکی از نقاط مبهم در غربالگری Patch Test این مسئله می باشد که آیا انجام این آزمون بر بهبود وضعیت نهایی بیمار موثر می باشد و آیا موارد مثبت باید درماتیت تماسی آلرژیک قلمداد گردند. آیا احتمال غفلت ورزیدن از یک ماده آلرژن وجود ندارد و آیا این مواد واقعاً در ایجاد بیماری موثر می باشند؟

برای پاسخگویی به سئوالات مذکور مطالعه ای در آمریکا بر روی بیمارانی که از فوریه تا آگوست 1995 به کلینیک درماتولوژی دانشگاه Wake Forest مراجعه کرده بودند به عمل آمد و اطلاعات مذکور برحسب محل ضایعه و انجام Patch Test در گذشته با اطلاعات جدید پس از انجام Patch Test مجدد مقایسه گردید

 

کلمات کلیدی :

تحقیق بررسی میزان آگاهی، بینش و عملکرد پزشکان عمومی مراجعه کننده

 

  تحقیق بررسی میزان آگاهی،‌ بینش و عملکرد پزشکان عمومی مراجعه کننده به سمینارهای بازآموزی در مورد روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری (EC) تحت فایل ورد (word) دارای 76 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق بررسی میزان آگاهی،‌ بینش و عملکرد پزشکان عمومی مراجعه کننده به سمینارهای بازآموزی در مورد روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری (EC) تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق بررسی میزان آگاهی،‌ بینش و عملکرد پزشکان عمومی مراجعه کننده به سمینارهای بازآموزی در مورد روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری (EC) تحت فایل ورد (word)

فصل اول: بیان مسئله و اهداف و سؤالات و فرضیات
بیان مسئله   
اهداف طرح   
هدف کلی   
هدف جزیی  
سوالات  
فرضیات  
فصل دوم: بررسی متون
لزوم آگاهی جامعه در مورد پیشگیری اضطراری از بارداری (EC)   
تاریخچه روشهای EC   
روشهایی که می‌توان جهت EC به کار برد.   
مکانیسم اثر در روشهای EC   
میزان مجاز استفاده از روشهای EC   
عوارض استفاده از روشهای EC   
موارد منع مصرف استفاده از روشهای EC   
مطالعات مشابه انجام شده 
فصل سوم : روش بررسی
جدول فهرست و مشخصات متغیرهای تحقیق
نوع مطالعه   
جمعیت مورد مطالعه     
الف) تعریف جامعه مورد مطالعه  
ب) معیارهای ورود و حذف از مطالعه  
ج) روش نمونه گیری   
حجم نمونه و شیوه محاسبه آن  
مکان و زمان انجام مطالعه  
روش جمع‌آوری داده‌ها و اجرای طرح  
روش تجزیه و تحلیل داده‌ها  
مشکلات و محدودیتها  
فصل چهارم: نتایج
نتایج        
فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری
بحث و نتیجه گیری  
منابع   

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق بررسی میزان آگاهی،‌ بینش و عملکرد پزشکان عمومی مراجعه کننده به سمینارهای بازآموزی در مورد روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری (EC) تحت فایل ورد (word)

1) Marcos Arevalo, Victoria jennirgs IMPA statement of Emergency contraception             International planned parethood Federation. June 2000 vol 34 Nomber 3 p1-

2) Katherine word, Angela deneris, Emergency contraception preventing unintended

      pregnancy. The nurse practitioner Nov 1997 vol220 No.11 p34-

3- عمید، گیلدا، معینی. بررسی موارد سقط عمد در مقایسه باسقطهای خودبخودی در بیمارستان روئین‌تن آرش در مهر 71 تا 74- مجله پزشکی قانونی- اردیبهشت و خرداد 78 شماره 16 صفحه

4) Melanie A.Gold ,Do. Pediatric clinic of North America prescribing and managing               oral contraceptive pills and emergency contraception for adolescents Aug 1999 vol 46 No 4 page 695-

5) Rundy Ellenwerthe imer MD.Emergency postcoital contraception Amercan fomilly

physician 2000 Nov p 1-

6) Golden NH, seigel WM, Fisher M Emergency contraception pediatrician’s  knowledge, outitudes, and opinions, (Abs) pediatrics feb 2001, 107 (2) Page 287-

7) Julie Nielsen lindsey Emergency contraception: Attitudes and practices of primary

care doctors in northe caroline NCMJ Mag/ June 2001 vol 62 Nom 3 Page 158-

8- مرندی علیرضا؛ لاریجانی باقر و همکاران

 کتاب سلامت در جمهوری اسلامی ایران، انتشارات یونیسف سال 1377 صفحه

9) Ano Longer, cynthia Harper Emergency contraception in Mexicocity: what Do health

care providers and potentials users know and think about it Contraception 1999 No 60  Page 233-

10) Henry P.Becton Emergency contraception: the nursc’s role in provinding postcoital

options (Abs)  I-obstet- Gynecol-Neonatal-Novs- 1997 Mar-Ap/ 2002 p: 145-

11) Peter B.Gichangi, Joseph G.Kotonja  knowledge, Atitiudes, and practices regarding

Emergency contraception Among Nurses and Nursing students in two hospitals in Neurobi, Kenya. Contraception Apr 1999 59 (4) Page 253-

12) Hari Pasad N knowledge of emergency contraception among phatmacists and doctor in Durban, south Africa (Abs) Eurj contraception repord health care 2001 Mar: 6(1)

p21 –26

13- اسحاقیه، شهرام؛ باقیانی

 بررسی بینش، آگاهی و عملکرد دانشجویان علوم پزشکی تهران در مورد روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری پس از مقاربت

14) sherman cA, Harvegsm oreagon center: USA Emergency contraceptin: knowledge and attetndes of health care provider’s in a health maitenance organization (Abs) Womans Health issues 2001 Sep. Oct

چکیده

باوجود دسترسی به روشهای مؤثری که در زمینه جلوگیری از باروری وجود دارد ، بسیاری از    حاملگی ها غیر برنامه ریزی شده و ناخواسته می باشد. برای زنانیکه در معرض یک مقاربت محافظت نشده قرار میگیرند روشهای پیشگیری اضطراری مؤثری وجود دارد که بسیار کارآمد می باشند. ولی متأسفانه بخاطر اطلاعات ناکافی افراد نسبت به موضوع استفاده لازم از این روشها نمی شود. از آنجا که پزشکان خانواده و عمومی به عنوان مرجعی برای کسب اطلاعات مردم در این زمینه می باشند. در یک مطالعه مقطعی از پزشکان عمومی مراجعه کننده به سمینارهای بازآموزی به روش نمونه گیری آسان از طریق پرسشنامه با حجم نمونه 400 نفر در مورد آگاهی ، بینش و عملکرد نسبت به روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری Emergency contraception  مورد تحقیق قرار گرفت . در این تحقیق 100% پزشکان EC را شنیده بودند در حالیکه 14% کاندوم را جزء روشهای EC می دانستند، 32% افراد  IUD و 83% افراد HD))OCP را جزء روشهای EC می دانستند. 7% پزشکان معتقد بودند روشهای هورمونی Emergency Hormonal contraception(EHC) بدون عارضه است . در حالیکه عوارضی تهوع و استفراغ 87% ،‌خونریزی و لکه بینی 63% ،‌ترومبو آمبولی 31% ، سردرد 70% توسط بقیه ذکر شدند. 14% افراد به میزان تأثیر واقعی EHC واقف بودند ،‌83% به درستی می دانستند EHCمنع مصرفی ندارد . 40% افراد مدت اثربخشی را 72 ساعت می دانستند . 39% پزشکان EHC را به مراجعین خود توصیه نمی کردند. 62% در صورت لزوم برای خود EC استفاده می کردند. 41% پزشکان معتقد بودند جامعه دسترسی گسترده به روشهای EC داشته باشد ،‌41% دسترسی را کاملاً محدود و کنترل شده می خواستند . 71% از نظر شرعی روشهای EC را مجاز و 7% غیر مجاز         می دانستند ،‌50% معتقد بودند فقط پزشکان باید EC را تجویز نمایند

در بررسی بعمل آمده آگاهی با سن ، ازدواج و سابقه‌ طبابت ارتباط معنی داری داشت  (P<0/0001) . آگاهی با کاهش سن و کاهش سابقه طبابت بیشتر می شد، همچنین آگاهی افراد مجرد بیشتر بود و

آگاهی با جنس ارتباطی نداشت.5/40 % افراد بدرستی می توانستند به مراجعین خود یک روش مؤثر EC را پیشنهاد و طریقه مصرف آن را بیان نمایند

عملکرد افراد با سن ،‌سابقه طبابت و جنس ارتباط معنی داری داشت (P<0/001). افراد جوان با سابقه طبابت کمتر عملکرد بهتری داشتند. همچنین عملکرد خانم ها برخلاف آگاهی نسبت به آقایان بهتر بود. عملکرد با وضعیت تأهل ارتباط معنی داری نداشت (P=0/97). همچنین بینش افراد با سابقه طبابت ،‌سن ، جنس و وضعیت تأهل ارتباط معنی داری نداشت

از نتایج این تحقیق مشخص شد بسیاری از پزشکان نمی توانند بخوبی و دقیق و کامل نسبت به EC به مردم اطلاعات بدهند و یا آنرا تجویز نمایند. لذا به مسئولان امر توصیه می شود که نسبت به آموزش پزشکان در مراکز بازآموزی در مورد EC توجه و تأکید بیشتری شود

 

بیان مسئله:

    علیرغم دسترسی به روش‌های بسیار مؤثری که در زمینه جلوگیری از بارداری استفاده می‌شود بسیاری از حاملگی‌ها غیر برنامه‌ریزی شده و ناخواسته هستند. که در این موارد میزان سقط جنایی افزایش می‌یابد.¹ شانس حاملگی در یک مقاربت محافظت نشده می‌تواند به اندازه باشد.‌¹ برای زنانیکه در معرض مقاربت محافظت نشده قرار می‌گیرند، برای مثال به کار نبردن روش‌های پیشگیری، پاره شدن کاندوم، فراموش نمودن خوردن قرص‌های جلوگیری اضطراری از بارداری و یا تجاوز جنسی، روش‌های جلوگیری از بارداری اضطراری برای جلوگیری از حاملگی ناخواسته توصیه می‌شود.‌¹

    طبق آمار موجود در آمریکا 60% حاملگی‌ها ناخواسته است که نیمی از آنها منجر به سقط می‌شود.‌²طبق برآورد who هر ساله 200000 زن یعنی هر 3 دقیقه یک زن جان خود را در اثر سقط و عوارض آن از دست می‌دهد و 99% این مرگ و میرها و عوارض در کشورهای در حال توسعه رخ می‌دهد.‌³اگر هر زن در معرض یک مقاربت محافظت نشده از روش‌های جلوگیری اضطراری از بارداری استفاده کند، مقدار حاملگی ناخواسته تا کم می‌شود.‌ تخمین زده می‌شود که اگر پیشگیری اضطراری از بارداری (*EC) به صورت گسترده در آمریکا به کار گرفته می‌شد می‌توانست از 7/1 میلیون بارداری ناخواسته که منجر به 8/0 میلیون ختم به روش سقط شد جلوگیری کند.‌⁴

    عوارض بالای حاملگی ناخواسته و سقط‌های غیرقانونی ناشی از آن و توجه به این نکته که تنظیم خانواده یکی از اولویت‌های سیستم بهداشتی کشور می‌باشد،           لزوم آگاهی جمعیت در سنین باروری کشور از Morning after pills بعنوان گام دوم در برنامه بهداشت خانواده ایران می‌رساند تا در مواقع لزوم با استفاده از این روش‌ها ریسک یک بارداری ناخواسته را به خود، خانواده و جامعه تحمیل نکنند

    مورد مهم دیگر بررسی سطح آگاهی و بینش و عملکرد پزشکان نسبت به EC به عنوان گروهی که مرجع افراد جامعه در مورد مشکلات بهداشتی می‌باشند و در بهبود سلامت جامعه نقش مهمی ایفا می‌نمایند می‌باشد

    روشی که اکثراً در جلوگیری اضطراری از بارداری استفاده می‌شود رژیم Yuzpe است. روشی که متخصصین زنان و مامایی کانادا برای اولین بار ابداع کردند. رژیمYuzpe شامل200 (میکرو‌‌ گرم) اتنیل‌استرادیول* همراه mgr 2 (میلی‌گرم) نورژسترول یا mg1 (میلی‌گرم) لوونرژسترول می‌باشد که به دو مقدار** مساوی تقسیم می‌شود. و به فاصله 12 ساعت استفاده می‌گردد. رژیم Yuzpe باید هر چه زودتر تا 72 ساعت بعد از مقاربت محافظت نشده مصرف گردد.‌⁵رژیم دیگری که به کار برده می‌شود، خوردن یک قرص 750 میکرو‌گرم لوونرژسترول هر چه زودتر در عرض 72 ساعت پس از مقاربت محافظت نشده و تکرار آن در 12 ساعت بعد، یا به جای آن از 25 قرص Mini pill که معادل همان 750 میکرو‌گرم است برای هر روز استفاده کرد.‌⁵

    البته ممکن است جذب هورمون هنگامی که تعداد زیادی قرص مصرف شود کمتر شود.‌پزشکانی که با تصمیم برای تجویز EC روبرو می‌شوند در مورد تجویز آن مشکل دارند. که علت آن آموزش ناکافی درباره چگونگی مصرف آن است. پزشکانی که در این مورد کار کرده‌اند از نقص دانش تجربی خود آگاهند و علاقمند به بهبود دانش خود می‌باشند.‌⁶

    در یک مطالعه درباره EC در کارولینای شمالی در رابطه با بینش و عملکرد پزشک و مراقبت اولیه در سال 2001 انجام شد ]بررسی کایزر (1997) نشان داد که کمتر از 40% پزشکان خانواده به بیماران درباره دسترسی به EC اطلاعات می‌دهند و اطلاعات ناقص پزشکان و جامعه دلیل اصلی بهره‌برداری ناکافی از این روش بود.[

    در این بررسی در کارولینای شمالی 72% پاسخ‌دهندگان گفتند که اطلاعاتی به بیمار در مورد EC نمی‌دهند. 45% هرگز EC پیشنهاد نکرده بودند و 49% فقط 4-1 بار در سال گذشته پیشنهاد مصرف داده بودند. متاسفانه درکشورماهنوز پژوهشی در مورد آگاهی ، بینش وعملکرد پزشکان عمومی نسبت به EC  انجام نشده است . از آنجا که سقط درکشور ماغیرقانونی غیرشرعی است تنهاراه جلوگیری از بارداری در موارد وقوع مقاربت محافظت نشده روش پیشگیری اضطراری از بارداری می باشد . پزشکان عمومی نقش بسزایی در گسترش استفاده از روش های مذکور دارند

    42% فقدان یا نقص دانش خود را دلیل عدم تجویز برمی‌شمردند.‌⁷

متأسفانه در کشور ما هنوز پژوهشی در مورد آگاهی ، بینش و عملکرد پزشکان عمومی نسبت به EC انجام نشده است . از آنجا که سقط در کشور ما غیر قانونی و غیر شرطی است تنها راه جلوگیری از بارداری در موارد وقوع مقاربت محافظت نشده روش پیشگیری اضطراری از بارداری می باشد. پزشکان عمومی نقش بسزایی در گسترش استفاده از روشهای مذکور دارند

 

اهداف

الف- هدف کلی:

    تعیین میزان دانش، بینش و عملکرد در مورد روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری پس از مقاربت در بین پزشکان مراجعه‌کننده به مراکز بازآموزی تهران در سال

ب- اهداف جزئی:

1)     تعیین میزان دانش نسبت به روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری (EC) در نمونه مورد مطالعه

2)     تعیین میزان بینش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه

3)     تعیین میزان عملکرد نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه

4)     تعیین میزان دانش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب سن

5)     تعیین میزان دانش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب جنس

6)      تعیین میزان دانش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب تأهل

7)     تعیین میزان دانش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب سابقه‌ طبابت

8)     تعیین میزان بینش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب سن

9)     تعیین میزان بینش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب جنس

10)        تعیین میزان بینش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب تأهل

11)        تعیین میزان بینش نسبت به EC در نمونه مورد مطالعه بر حسب سابقه طبابت

12)        تعیین میزان عملکرد در نمونه مورد مطالعه نسبت به EC بر حسب سن

13)        تعیین میزان عملکرد در نمونه مورد مطالعه نسبت به EC بر حسب جنس

14)        تعیین میزان عملکرد در نمونه مورد مطالعه نسبت به EC بر حسب تأهل

15)        تعیین میزان عملکرد در نمونه مورد مطالعه نسبت به EC بر حسب سابقه طبابت

16)      تعیین ارتباط بین میزان دانش، بینش و عملکرد در نمونه مورد مطالعه نسبت به EC

 

ج) سؤالات

1)  میزان دانش، بینش و عملکرد نمونه مورد مطالعه نسبت به روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری بر حسب سن- جنس- تأهل و سابقه‌ طبابت چقدر است

2)  آیا بین میزان دانش، بینش و عملکرد نسبت به روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری و متغیرهای مطرح شده ارتباط وجود دارد

د) فرضیات: بین میزان آگاهی و بینش با عملکرد نسبت به روشهای EC ارتباط وجود دارد

 

بررسی متون

لزوم آگاهی جامعه در مورد پیشگیری اضطراری از بارداری (EC) ‌¹  

    طبق آمار یونیسف در سال 1374 در ایران 48 درصد جمعیت از روشهای جلوگیری از بارداری متداول استفاده نمی‌کردند و از 52 درصد باقیمانده 8/22 درصد از قرص، 2/5 درصد از کاندوم، 1/7 درصد از IUD، 3/1 درصد از وازکتومی، 7/13درصد از توبکتومی و 3/1 درصد از نورپلنت و آمپول استفاده می‌کرده‌اند.‌³

    طبق آمار سال 1998 که میان 54 میلیون زن 44-18 ساله در ایالات متحده انجام شد وضعیت عقیمی و بکارگیری روشهای پیشگیری به قرار زیر بود؛ مصرف قرص ضد بارداری 5/18درصد، کاندوم 8/8 درصد، دیافراگم 5/3 درصد، IUD حدود 2/1 درصد، ریتمیک 1درصد، توبکتومی 6/16 درصد، وازکتومی 7درصد و 6/33 درصد آنها از هیچ روش معمول برای جلوگیری از بارداری استفاده نمی‌کردند.‌⁵

    میزان شکست روشهای پیشگیری از حاملگی به هنگام استفاده کامل از آنها طی یکسال به قرار زیر می‌باشد: عقیم‌سازی مرد 1/0 درصد، عقیم‌سازی زن 4/0 درصد، IUD نوع T380 6/0 درصد، قرص مخلوط با پروژسترون 1/0 درصد، قرص پروژسترون تنها 5/0 درصد، دیافراگم 6 درصد و روشهای ریتمیک 16 درصد.‌⁵در آمار موجود در کشور آمریکا گزارش می‌شود تقریباً 60 درصد از حاملگیها ناخواسته می‌‌باشد که نیمی از آنها منجر به سقط می‌شود.‌⁵آن قبیل حاملگیها که ادامه یابند اغلب با تأخیر در مراقبتهای پیش از تولد و سوء مصرف الکل و دخانیات توسط مادر مشخص می‌شود.‌²طبق برآورد who هر ساله 200000 زن یعنی هر 3 دقیقه یک زن جان خود را در اثر سقط و عوارض آن از دست می‌دهند.‌⁸تحقیقات نشان می‌دهد که 75% از 5/3 میلیون حاملگی ناخواسته که هر ساله در ایالات متحده اتفاق می‌افتد توسط روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری (EC) قابل جلوگیری هستند.‌²

    استفاده درست و به موقع روشهای EC می‌تواند باعث کاهش 1 میلیون سقط و 2 میلیون حاملگی ناخواسته در سال در ایالات متحده شود.‌⁹

    این مهم که مصرف هر چه سریعتر روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری تأثیر آنرا بیشتر می‌کند و در بعضی روشها (قرص 750 میکرو‌گرمی لوونرژسترول) تا 95 درصد می‌رساند.‌⁴اهمیت آگاهی جمعیت در معرض خطر حاملگی ناخواسته از روشهای EC را می‌رساند. تا در مواقع لزوم نظیر پارگی کاندوم، فراموش کردن خوردن قرصهای جلوگیری، شکست روش پیشگیری طبیعی (withdrawal) ، تجاوز و … هر چه سریعتر با استفاده از روشهای EC ریسک یک حاملگی ناخواسته را به خود و جامعه تحمیل نکنند

تاریخچه روشهای پیشگیری اضطراری از بارداری:

* Ethynil estradiol

* * norgestrel

 

کلمات کلیدی :

مقاله توسعه اقتصادی تحت فایل ورد (word)

 

  مقاله توسعه اقتصادی تحت فایل ورد (word) دارای 35 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله توسعه اقتصادی تحت فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله توسعه اقتصادی تحت فایل ورد (word)

مقدمه  
توسعه اقتصادی چیست؟  
شاخص‌های توسعه اقتصادی  
مکاتب مختلف توسعه اقتصادی  
1 نظریه آدام اسمیت (1790-1723):  
2 نظریه مالتوس (1823-1766):  
3 نظریه ریکاردو (1823-1772):  
4 مدل رشد کلاسیک:  
5 نظریه کارل مارکس (1883-1818):  
6 مدل رشد اقتصادی سرمایه‌داری مارکس:  
7 نظریه شومپیتر (1950-1870):  
8 مدل توسعه لوئیس-فِی-رانیس (L-F-R):  
استراتژی‌های مختلف توسعه اقتصادی  
1 استراتژی پولی  
2 استراتژی اقتصاد باز  
3 استراتژی صنعتی‌شدن  
4 استراتژی انقلاب سبز  
5 استراتژی توزیع مجدد  
6 استراتژی سوسیالیستی توسعه  
مراجع و منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله توسعه اقتصادی تحت فایل ورد (word)

 

1.       کِیت گریفین, راهبردهای توسعه اقتصادی, حسین راغفر, محمدحسین هاشمی, نشر نی,
2       دکتر مصطفی سلیمی‌فر, اقتصاد توسعه, انتشارات موحد,
3       دکتر محمود متوسلی, توسعه اقتصادی, سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت),
4       دیوید کلمن, فورد نیکسون, اقتصادشناسی توسعه‌نیافتگی, دکتر غلامرضا آزاد (ارمکی), موسسه انتشاراتی و فرهنگی وثقی,
5       مایکل تودارو, توسعه اقتصادی در جهان سوم, دکتر غلامرضا فرجادی, موسسه عالی پژوهش در برنامه‌ریزی وتوسعه,
6       دان بلانت, مارک جکسون, اقتصاد کار و نیروی انسانی, محسن رنانی, انتشارات فلاحت ایران,
7       هیات نویسندگان, مقدمه‌ای بر کارآفرینی, سیامک نطاق, سازمان ملی بهره‌وری ایران,
8       علیرضا بوشهری, فن‌آفرینی, سازمان همیاری اشتغال فارغ‌التحصیلان,
9       سازمان همیاری اشتغال فارغ‌التحصیلان, شورای عالی اطلاع‌رسانی, مجموعه مقالات همایش نقش فناوری اطلاعات در اشتغال, تهران,

مقدمه

از سالیان بسیار دور, با افزایش سطح دانش و فهم بشر, کیفیت و وضعیت زندگی او همواره در حال بهبود و ارتقا بوده است. بعد از انقلاب فرهنگی-اجتماعی اروپا (رنسانس) و متعاقب آن انقلاب صنعتی, موج پیشرفت‌های شتابان کشورهای غربی آغاز گردید. تنها کشور آسیایی که تا حدی با جریان رشد قرن‌های  نوزده و اوایل قرن بیستم میلادی غرب همراه گردید کشور ژاپن بود. بعد از رنسانس که انقلابی فکری در اروپا رخ داد, پتانسیل‌های فراوان این ملل, شکوفا و متجلی گردید اما متاسفانه در همین دوران, کشورهای شرقی روند روبه‌رشدی را تجربه نکرده و بعضاً سیری نزولی طی نمودند. البته بعضاً حرکت‌های مقطعی و موردی در این کشورها صورت گرفت اما از آنجاییکه با کلیت جامعه و فرهنگ عمومی تناسب کافی را نداشت و مورد حمایت واقع نگردید, به سرعت مزمحل گردید. محمدتقی‌خان امیرکبیر در ایران, نمونه‌ای از این دست است

مباحث توسعه اقتصادی از قرن هفدهم و هجدهم میلادی در کشورهای اروپایی مطرح گردید. فشار صنعتی‌شدن و رشد فناوری در این کشورها توام با تصاحب بازار کشورهای ضعیف مستعمراتی باعث شد تا در زمانی کوتاه, شکاف بین دو قطب پیشرفته و عقب‌مانده عمیق شده و دو طیف از کشورها در جهان شکل گیرد: کشورهای پیشرفته (یا توسعه‌یافته) و کشورهای عقب‌مانده (یا توسعه‌نیافته)

با خاموش‌شدن آتش جنگ جهانی دوم و شکل‌گیری نظمی عمومی در جهان (در کنار به استقلال رسیدن بسیاری از کشورهای مستعمره‌ای), این شکاف به‌خوبی نمایان شد و ملل مختلف جهان را با این سوال اساسی مواجه ساخت که ”چرا بعضی از مردم جهان در فقر و گرسنگی مطلق به سر می‌برند و بعضی در رفاه کامل؟“. از همین دوران اندیشه‌ها و نظریه‌های توسعه در جهان شکل گرفت. پس در واقع نظریات ”توسعه“ بعد از نظریات ”توسعه اقتصادی“ متولد گردید

در این دوران, بسیاری از مردم و اندیشمندان, چه در کشورهای پیشرفته و چه در کشورهای جهان سوم, تقصیر را به گردن کشورهای قدرتمند و استعمارگر انداختند. بعضی نیز مدرن‌نشدن (حاکم نشدن تفکر مدرنیته بر تمامی ارکان زندگی جوامع سنتی) را علت اصلی می‌دانستند و ”مدرن‌شدن به سبک غرب“ را تنها راهکار می‌دانستند. بعضی دیگر نیز وجود حکومت‌های فاسد و دیکتاتوری در کشورهای توسعه‌نیافته و ضعف‌های فرهنگی و اجتماعی این ملل را مسبب اصلی معرفی می‌نمودند. عده‌ای هم ”دین“ یا حتی ”ثروت‌های ملی“‌ را علت رخوت و عدم‌حرکت مثبت این ملل تلقی می‌نمودند

به هر تقدیر این که کدام (یا کدامین) علت (یا علت‌ها) اصلی و یا اولیه بوده است ویا اینکه در هر نقطه از جهان, کدامین علت حاکم بوده است از حوصله این بحث خارج است. آنچه در اینجا برای ما اهمیت دارد درک مفهوم توسعه, شناخت مکاتب و اندیشه‌های مختلف, و ارتباط آن‌ها با مقوله توسعه اقتصادی و توسعه روستایی است. دانستن این اندیشه‌های جهانی, ما را در انتخاب یا خلق رویکرد مناسب برای کشور خودمان یاری خواهد نمود

توسعه اقتصادی چیست؟

باید ببن دو مفهوم ”رشد اقتصادی“ و ”توسعه اقتصادی“ تمایز قایل شد. رشد اقتصادی, مفهومی کمی است در حالیکه توسعه اقتصادی, مفهومی کیفی است. ”رشد اقتصادی“ به تعبیر ساده عبارتست از افزایش تولید (کشور) در یک سال خاص در مقایسه با مقدار آن در سال پایه. در سطح کلان, افزایش تولید ناخالص ملی (GNP) یا تولید ناخالص داخلی (GDP) در سال موردنیاز به نسبت مقدار آن در یک سال پایه, رشد اقتصادی محسوب می‌شود که باید برای دستیابی به عدد رشد واقعی, تغییر قیمت‌ها (بخاطر تورم) و استهلاک تجهیزات و کالاهای سرمایه‌ای را نیز از آن کسر نمود [2]

منابع مختلف رشد اقتصادی عبارتند از ‌افزایش بکارگیری نهاده‌ها (افزایش سرمایه یا نیروی کار), افزایش کارآیی اقتصاد (افزایش بهره‌وری عوامل تولید), و بکارگیری ظرفیت‌های احتمالی خالی در اقتصاد

”توسعه اقتصادی“ عبارتست از رشد همراه با افزایش ظرفیت‌های تولیدی اعم از ظرفیت‌های فیزیکی, انسانی و اجتماعی. در توسعه اقتصادی, رشد کمی تولید حاصل خواهد شد اما در کنار آن, نهادهای اجتماعی نیز متحول خواهند شد, نگرش‌ها تغییر خواهد کرد, توان بهره‌برداری از منابع موجود به صورت مستمر و پویا افزایش یافته, و هر روز نوآوری جدیدی انجام خواهد شد. بعلاوه می‌توان گفت ترکیب تولید و سهم نسبی نهاده‌ها نیز در فرآیند تولید تغییر می‌کند. توسعه امری فراگیر در جامعه است و نمی‌تواند تنها در یک بخش از آن اتفاق بیفتد. توسعه, حد و مرز و سقف مشخصی ندارد بلکه بدلیل وابستگی آن به انسان, پدیده‌ای کیفی است (برخلاف رشد اقتصادی که کاملاً کمی است) که هیچ محدودیتی ندارد   [2]

توسعه اقتصادی دو هدف اصلی دارد: اول, افزایش ثروت و رفاه مردم جامعه (و ریشه‌کنی فقر), و دوم, ایجاد اشتغال, که هر دوی این اهداف در راستای عدالت اجتماعی است. نگاه به توسعه اقتصادی در کشورهای پیشرفته و کشورهای توسعه‌نیافته متفاوت است. در کشورهای توسعه‌یافته, هدف اصلی افزایش رفاه و امکانات مردم است در حالیکه در کشورهای عقب‌مانده, بیشتر ریشه‌کنی فقر و افزایش عدالت اجتماعی مدنظر است

شاخص‌های توسعه اقتصادی

از جمله شاخص‌های توسعه اقتصادی یا سطح توسعه‌یافتگی می‌توان این موارد را برشمرد [2]

الف. شاخص درآمد سرانه: از تقسیم درآمد ملی یک کشور (تولید ناخالص داخلی) به جمعیت آن, درآمد سرانه بدست می‌آید. این شاخص ساده و قابل‌ارزیابی در کشورهای مختلف, معمولاً با سطح درآمد سرانه کشورهای پیشرفته مقایسه می‌شود. زمانی درآمد سرانه 5000 دلار در سال نشانگر توسعه‌یافتگی بوده است و زمانی دیگر حداقل درآمد سرانه 10000 دلار

ب. شاخص برابری قدرت خرید (PPP): از آنجاکه شاخص درآمد سرانه از قیمت‌های محلی کشورها محاسبه می‌گردد و معمولاً سطح قیمت محصولات و خدمات در کشورهای مختلف جهان یکسان نیست, از شاخص برابری قدرت خرید استفاده می‌گردد. در این روش, مقدار تولید کالاهای مختلف در هر کشور, در قیمت‌های جهانی آن کالاها ضرب شده و پس از انجام تعدیلات لازم, تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه آنان محاسبه می‌گردد

ج. شاخص درآمد پایدار (GNA, SSI): کوشش برای غلبه بر نارسایی‌های شاخص درآمد سرانه و توجه به ”توسعه پایدار“ به جای ”توسعه اقتصادی“, منجر به محاسبه شاخص درآمد پایدار گردید. در این روش, هزینه‌های زیست‌محیطی که در جریان تولید و رشد اقتصادی ایجاد می‌گردد نیز در حساب‌های ملی منظور گردیده (چه به عنوان خسارت و چه به عنوان بهبود منابع و محیط زیست) و سپس میزان رشد و توسعه بدست می‌آید

د. شاخص‌های ترکیبی توسعه: از اوایل دهه 1980, برخی از اقتصاددانان به جای تکیه بر یک شاخص انفرادی برای اندازه‌گیری و مقایسه توسعه اقتصادی بین کشورها,‌ استفاده از شاخص‌های ترکیبی را پیشنهاد نمودند. به عنوان مثال می‌توان به شاخص ترکیبی موزنی که مک‌گراناهان (1973) برمبنای 18 شاخص اصلی (73 زیرشاخص) محاسبه می‌نمود, اشاره کرد (بعد, شاخص توسعه انسانی معرفی گردید)

و. شاخص توسعه انسانی (HDI): این شاخص در سال 1991 توسط سازمان ملل متحد معرفی گردید که براساس این شاخص‌ها محاسبه می‌گردد: درآمد سرانه واقعی (براساس روش شاخص برابری خرید), امید به زندگی (دربدو تولد), و دسترسی به آموزش (که تابعی از نرخ باسوادی بزرگسالان و میانگین سال‌های به مدرسه‌رفتن افراد است)

 

مکاتب مختلف توسعه اقتصادی

 

کلمات کلیدی :